Historisch Archief 1877-1940
12
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
5 Juli '19. No. 2193
CORRESPONDENTIE MET
EEN DAME
door
een BESCHAAFD ONTWIKKELD HEER
XI
Het verheugt mij, geachte dame, dat de
reden van uw lang, mij zwaarvallend, stil
zwijgen eene was van ethischen aard, en ik
haast mQ, met voorbijgaan van uw uitwei
ding betreffende uw retraite, u op den
verderen inhoud van uw schrijven te ant
woorden.
En nu vraagt ge mij, dame, in welke
hoedanigheid de vrouw het best tot haar
recht komt. Tot wie voelt gij u het meest
aangetrokken," schrijft ge, tot de vrouw
als moeder of als minnares, als echtgenoote
of als vriendin?"
Mijn antwoord zal u mogelijk verrassen.
Ik houd het meest van de vrouw als
tante. Als tante is het, dat haar
vereerenswaardige eigenschappen zich het glorierQkst
ontplooien. De tante is voor mij het symbool
van de vrouw als vrouw. Wat in den hemel
de engelen zijn, dat zijn op aarde de tantes.
Ik zal u mijn voorliefde toelichten. Al
hoe gevoelig ik ben voor de liefde eener
vrouw, liefde dan genomen in den banalen
zin van het woord en niet als wijsgeerige
fraze, toch is er in deze liefde een be
standdeel van onrust, dat haar vreugden
vergalt. De vrouw als minnares en ook als
echtgenoote doet den man weliswaar op
enkele oogenblikken juichen, doch hierte
genover staat als noodwendige keerzijde,
dat ze hem op andere momenten ten doode
bedroefd maakt.
De omgang met de vrouw als tante mist
weliswaar die hoogte-momenten, maar is
daarentegen ook gewaarborgd tegen deze
diepe depressie. Bij zijn tante blijft de man
gelijkmatig en de troost, die zij schenkt, is
vredig en kalmeerend.
Gij weet, dame, hoe de filosofen het er
over eens zijn, dat de man in alle instanties
zijns levens ten slotte eigenlijk niets anders
blijft dan een groot kind. In de moeilijk
heden en verwikkelingen, waarin het bestaan
uwer sexe zijn leven pleegt te brengen, is
hij aangewezen op moederlijken raad.
Zijn vleeschelfjke moeder zal hem echter
nooit kunnen helpen. De wet der natuur wil
nu eenmaal, dat ouders en kinderen van
elkaar vervreemden en moeder en zoon ver
tegenwoordigen buitendien twee generaties,
die elkaar zelden begrijpen. De man als
minnaar vergeeft het zijn moeder niet, dat
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllltlimilllllMnmilllllllimilllllllllll
iiiiiiuillillllllii
CEREMONIEEL BIJ
VREDESONDERHANDELINGEN
Een voor een komen de limousines voor
het perron aangegleden.. en heeren komen
er uit, heeren in gekleede jas of cut-away,
met glanzende hooge-hoeden op.. heel
correct sommige, andere weer een beetje
slordig, haastig allemaal, en ze wippen de
trappen op, tusschen een nieuwsgierig
haagje van officieren, journalisten en pers
fotografen door, en het gebouw binnen.
Wanneer er niet de eere- compagnie was,
die telkens stram het geweer presenteert,
dan zou men een oogenbllk kunnen denken
dat daarbinnen een vergadering van com
missarissen van de een of andere onder
neming aan den gang is, of een wetenschap
pelijk congres.
Gevolg Is er weinig of niet.. hoogstens
een paar secretarissen met portefeuilles
gaan tusschen de bekende figuren door..
en alleen Paderewski, in zijn tenue van
matinée-in-een- provinciestad (gekleede jas,
wit vest, zwart strikje) heeft een wonder
lijk operette-soldaatje achter zich loopen,
in een fantastische Poolsche uniform.
Zonder dat soldaat j e, zonder de eere
compagnie, en zonder het militalr-civille
groepje b IJ de Ingang, zou men niet denken
dat daarbinnen de Vrede van Versailles
wordt voorbereid... en nu kan men het
zich nog nauwelijks voorstellen.
Dan komt de veldheer.. hij stapt uit een
eenvoudige automobiel, waarvan reeds vór
hij stilstond een soldaat afgesprongen is, om
het portier te openen..
Een paar bevelen., hij stapt langzaam
langs de onbewegelijke wacht en salueert.
Verder geen ceremonieel.. Ja toch.. er /s
ceremonieel, maar van een ietwat negatieve
soort.. Want straks rukt de wacht in, en
even later komen weer heeren in zwarte
kleeren, en met hooge hoeden op.
Het zijn de Duitsche afgevaardigden.
Ze doen alsof ze het groepje bQ de ingang
niet bemerken, of ze de op hen gerichte
lenzen niet zien, en niet de glimlachende
blikken die hen volgen, wanneer ze de trap
pen opgaan. Zij dragen portefeuilles, en
kijken strak voor zich door lorgnetglazen,
en hunne houding is stijf en ongemakkelijk
en onaangenaam van beheerschte emotie.
PADOX
HOUTBOUW
levert desverlangd inzeer korten
termen alle houtconstructies a/s:
Noodwoningen
Winkelgebouwtjes
Schuitenhuizen
Stalgebouwen
Catalogus op aanvrage
ze hem in een luierbroekje gekend heeft, en
de mogelijkheid dat ze deze onteerende
omstandigheid ten alle»tijde tegen hem
zal kunnen uitspelen, staat alle vertrouwe
lijkheid in den weg.
De tante daarentegen maar gij begrijpt
reeds, nietwaar, dat ik geen vleeschelijke tante
op het oog heb, doch een bepaald type van uw
sexe in een bepaalde verhouding jegens een
mijner sexe-genooten,?is geboren uit en in
denzelfden tijd als haar vertrouweling. Zij
doorziet zijn hart en kent zijn omstandigheden,
en het licht waarin zij dit alles aanschouwt,
is dat van een kalme, getemperde liefde.
Deze liefde is a-sexueel, inzoover de moge
lijkheid om op zijn tante verliefd te worden
evenals het omgekeerde ontbreekt. Sexueel
is zfl echter, omdat ze typisch-vrouwelijk
is. Het is de moederlijkheid zonder de
reminicens aan het luierbroekje.
Gij wilt zulk een tante" liever vriendin"
noemen ? Gij vergist u, want de vriendin
onderstelt mededingerschap, en gij weet koe
de geheime nijd enboosaardigheid tusschen
vriendinnen een afzonderlijk hoofdstuk be
slaat in onze geïllustreerde stuiversbladen.
De tante dingt niet mede; bijna zou ik zeg
gen : ze is wegens meerdere bekwaamheid
buitengesloten, wat beteekent, dat ze de
teleurstellingen van haar eigen leven heeft
weten te veredelen door de grootheid van
haar hart. Door strijd tot vrede gekomen,
verstaat zij de innerlijke conflicten van haar
neefjes als geen andere dat ooit ter wereld
vermag.
En Is dat niet, dame, de schoonste roe
ping der vrouw: troosteres te zijn op het
slagveld van het leven; in Roode Kruis dienst
lafenis te brengen aan de slachtoffers van een
meedoogenloozen strijd ? Staat deze
verpleegdienst van ongeneeslijke kranken niet
hooger dan het al maar weer wonden toe
brengen van die felle Amazonen, die haar
oogen als pistolen gebruiken en wier stem
dolkstooten boort in het mannenhart?
Horatlus reeds heeft de liefde als een
gevecht bezongen; is het niet heerlijk, dat
in de hitte van den slag naast die
krijgszuchtige vrouwen, wier gratie het felste
oorlogstuig is, dat de wreede menschheid
ooit uitvinden kon, de zachtaardige verpleeg
sters gereed staan met verbandmiddelen,
lafenis en troost?
De oorlog heeft ons mannen zoo duchtig
gehavend, dat wij naar verademing snakken;
laten wij de dienaressen van den vrede er
kentelijk zijn en huldigen wij derhalve de
vrouw als tante.
Maar gij merkt op, dat tante" voor -een
vrouw toch niet altijd een eere-titel is.
Men vleit een dame niet met van haar te
zeegen: Nou, dat is ook een tante!"
Dame, gelijk God de wilde en de tamme
kastanjes schiep, vaarvan de eerste oneet
baar van bitterheid worden weggegooid
doch de laatsten, opgediend met een glaasje
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIllllllllllllll III III
Sommige wisselen op bestudeerd-lijkende
manier een paar woorden onderling of een
glimlach. De militairen en persmenschen bij
de deur praten nu luid tegen elkander; ze
dringen om over elkanders schouders v/at
te kunnen zien, ze halen kleine
zak-fotografietoestellen te voorschijn en gaan midden op
de trappen staan om gemakkelijker te kun
nen fotografeeren.
Wanneer dan de Duitschers hen voorbij
gaan is het heel stil, maar er zijn er die
glimlachen.. en het is juist die stille lach
op al die gezichten, het ironisch-volgen-met
den-blik en de losse houding, die ons de
gedachte geven:
Daareven was er een soort stilzwijgend,
een onultbundig ceremonieel.. nu is er niets
dan nieuwsgierigheid., het recht van den
overwinnaar..
De Duitsche pers heeft melding gemaakt
van scènes die plaats gehad zouden hebben
aan het station te Versailles, bij het vertrek
van een deel der Duitsche afgevaardigden;
men zou hen met steenen getroffen hebben.
De Franschen hebben daarop verklaard,
dat de tartende houding van een der vrou
welijke leden van het gevolg, daartoe aan
leiding gegeven zou hebben... Niettemin
staat het feit vast dat er met steenen
geworpen is...
* * *
De tijden zijn wel veranderd, sinds de
viedes van 2, 3 eeuwen geleden, toen een
uitgebreid reglement bestond, om alle afge
vaardigden de noodlge eer te doen ge
schieden. .. toen bepaald werd met hoeveel
edelluijden en pages in hun gevolg, met
hoeveel paarden voor hunne karossen de
gedelegeerden verschijnen zouden, en in
welke volgorde.
Men vergat niet de strengste maatregelen
te nemen, om ieder minder aangenaam
incident tusschen overwinnaars en over
wonnenen te voorkomen.
Voor mij liggen de: Vreedens tractaten,
Verhandeld tot Rijswfjck, tusschen de
Ambasadeurs en Plenipotentiarissen van Syn
Alderchristelykste Majesteyt van Vranckryck,
ter eener, En die van Syne Konlnglycke
Majesteyt van Groot Brittange, ende haar
Hoog-Mogende de Heeren Staten Generaal
en hare Geallieerdens, ter andere zQde:
Geslooten ende Geratlficeert, enden Jarel697."
Brj den Vrede van Rijswijk, waar de gezant
van den Koning van Zweden als bemidde
laar optrad, hadden de onderhandelingen,
evenals bij den vrede van Versailles van 1919,
plaats in een buiten de stad gelegen landgoed.
Men vreesde zoo verhaalt Wagenaar
dat de Franschen te veel invloeds zouden
hebben op de handeling, zo dezelve gehou
den werdt in den Haage, daar de Staaten
vergaderden, en daar de Fransche gezanten
punch den naargeestigsten
winteravond gezellig ma
ken, zoo schiep God ook
twee soorten van tantes.
Tegenover de tamme, die
ik u beschreef, staat de
wilde; tegenover de zoete
de bittere; tegenover de
eetbare de oneetbare.
Helaas ken ik ook de wilde,
bittere, oneetbare tante uit
ervaring. Dit individu is al
tijd waar het niet zijn moet;
ziet altijd, waar het niet
kijken mag; zegt altijd, wat
kieschheid verzwijgt.
In de romantiek is deze
bittere kastan je vereeu wigd
in de figuur van Ursula,
Prikkebeen's zuster. Gij
kent toch den roman ?
Doch helaas, 't was
jammer dat
Prik een booze zuster
had..."
Prikkebeen's levensroe
ping:
.Vlinders vangen in
zijn net
Was zijn allergrootste
pret...",
belemmert zij door haar
eeuwig-waakzaam oog.
Bestaat er, dame, pretti
ger bezigheid dan vlinders
vangen ? Het leven is voor
ons mannen, die in saaie
en dooie zaken" den kost
moeten verdienen tot we
er dood bij neervallen, zoo
grauw en eentonig, dat het
ondragelijk zou zijn, zoo
er boven den beeanen
grond in de liefelijke
zomerlucht geen vlindertjes
wiekten. De vlindervangst
is voor het zwaar-zakelijke
leven van den man de
een i ge uitkomst.
Moet hij dan niet haten
wie (zich tusschen hem en
zijn allergrootste pret"
plaatst? En dat doet de
tante van het oneetbare
soort. De lucht is lauw,
de bloemen geuren, de
avondzon neigt ter kimme
en kleurt de schapen wolkjes
paars. Daar zweeft een
beeldschoon vlindertje
voorbij het avondrood.
Prikkebeen slaat toe, wat
heeft hij?
In zijn net een grena
dier l"
Een grenadirr van een
tante. Wat moetdie tante
nu juist wrer op de plaats
van het vlindertje? Maar
haar oogen zeggen het en
heel haar bittere wezen
drukt het weispreker d uit:
zij is de wrekende gerech
tigheid, die den man tegen
rijn eigen dwalingen be
hoedt.
En zoo blijkt zelfs deze
antipode van het tamme
soort tante op haar beurt
ten slotte toch ook weer
de geest die steeds het booze wil doch
steeds het goede tot stand brengt. Ook
de wereld der tantes is polarisch; ge-lijk
de man de vrouw als tante liefhebbend
vereert, haat hrj tegelijkertijd de vrouw als
tante met doodelrjken haat.
UIT HET KLADSCHRIFT VAN JANTJE
met de Leden der hooge Regeeringe
verkeeren konden."
Het Huis Van Nieuwburg,?gelegen omtrent
een musketschoot van het Dorp Rijswijk,"
werd aangewezen.
De beide partijen hadden onderscheidel ij k
de beschikking over de vertrekken links en
rechts van den ingang gelegen, terwijl de
bemiddelaars het midden van het gebouw
bewoonden.
Op den negende van bloeimaand nemen
de onderhandelingen een aanvang. In den
namiddag van dien dag, begaf de Zweedsche
Ambassadeur Lillieroot zich daarheen, in
een met zes paarden bespannen koets, rij
dende door de middelpoorten van het ge
bouw. Daarna reden de gezanten der
bondgenooten binnen, door de opening in den
muur, rechts van de groote poort, en een
half uur later volgden de Fransche gevol
machtigden door de linker Ingang. Zij allen
reden in met zes paarden bespannen koetsen
maar reeds aanstonds werd bepaald dat voor
de volgende bijeenkomst ieder gezantschap
met niet meer dan n koets met zes
paarden, twee paadjes en twee lakeflen" te
Rijswijk zou komen.
Bij die gelegenheid werd door
HunneHoogmogenden tevens het reglement van
orde goedgekeurd en bevestigd.
Lillieroot had dit naar het voorbeeld
van het reglement van orde voor de vrede
van Nijmegen opgesteld.
Hier volgen elke passages er uit:
Reglement.
Met eenparige toestemminge bij de Heeren
Ambassadeurs en Plenipotentiarissen op de
Vredehandellng gearresteert.
Den Heere Baron van Lillieroot,
Extraordinaris Ambassadeur van sijne Koninklijke
Majesteyt van S wed e n, en des selfs
Plenipotentiaris tot de Meditatie der Vrede; Doen
te weten: dat alle de Heeren Ambassa
deurs en Plenipotentiarissen, alhier op de
vredehandeling tegenwoordig, eenpariglfjk
hebben geapprobeert den voorslagh bij ons
gedaan, omme alhier nu wederom te doen
observeeren het reglement, voor desen tot
Nij m e g e n, omtrent het Ceremonieel en
de Policie geintroduceert, met eenige ver
meerderingen, die na de gelegenheyt der
Plaatse, en andere circumstantien, daar bfj
dienstig wierden geoordeelt: Zo dat naar rijpe
deliberatie eenpariglijk is geconsenteert in
de volgende Articulen.
1. Dat naargelaten en vernietigt sal wor
den alle notificatien wegens de aankomste
der Ambassadeurs en Plenipotentiarissen,
als mede alle plechtelijke visites en contra
visites, die ceremoniën verryflichen, des
i mini niimiiMiiMilllimiHillliiiiimmiiilimniiilm
Dame, ik eindig dit ietwat bewogen schrij
ven met den wensch: Mocht gij mijn tante
zijn l Maar dan natuurlijk mijn tamme, zoete,
eetbare tante!
Geloof mfj intusschen Uw
B. O. H.
iimMiiimiiiimmiiiiii
llliiiililliiiiiilitiiiiiiiiiiiiiiiii
sal het aan ieder vrij staan elkander soo
dik maal te besoeken als hij goetvinden
sal, sonder nochtans, dat het aan yemand
als een plicht sal worden afgevordert, of
dat het selve voor het toekomende in con
sequentie soude konnen werden getrokken..
(enz.. enz.. enz..).
2. De Heeren Ambassadeurs en Plenipo
tentiarissen sullen ter plaatse voorsz ver
schijnen, vergezelschapt met een kleyn getal
Edelluyden, met et een of ten hoogsten
twee Pagies, en seer weynig Lacqueyen, en
sal niet meer als eene Karosse, daar in sy
zelfs zitten, op de Blnnen-plaatse komen;
zullende de zerdere Karossen (zo sy tot
haar l ieder gezelschap een of meerdere
andere nodig mochten hebben) tot
voorkominge van alle ongemak en disordres,
buyten de Blnnen-plaatse moeten blijven,
het welkd mede exactelijk sal werden
geobserveert in alle publyke plaatsen daar
groote confluentie van Menschen is, als
namentlyk omtrent Comedlen, Gastmalen,
Baletten &c.
3. Aan de Koetsiers en het verdere gevolgh,
zal zeer striktelyk werden gelast sich van
alle questlen en querellen exactelyk te ont
houden, maar ter contrarie met alle
beleeftheyt te ontmoeten, en sich gereet toonen
om malkander te helpen, zo sy malkanders
hulpe nodig mogten hebben.
4. De Edelluyden die de Ambassadeurs
accompagneren, zullen zorge dragen dat de
mindere Domestijken sich hier na reguleren,
ofte sullen de selve, anders doende,
rigoureuselijk straffen.
5. De aanwesende Heeren Ambassadeurs en
Plenipotentiarissen van den Keyzer en de
Hooge Geallieerden, zullen op de plaats van
het Huys tot de Negotiatie gedestineert,
komen door de Poorte daar toe expresselijk
gemaakt aan de zijde die naar den Haag
ziet, en voorts mede naar haare Apparte
menten opklimmen langs de trappen die
aan de zelve zijde zijn. De Ambassadeurs
van syne Alderchristelykste Majesteyt zullen
gebruiken de Brugge en de Poorte die
onlangs na de Delftsche zijde zijn gemaakt
enz.. enz...)
6. Of het quame te gebeuren dat twee
Karossen malkander rencontreerden in eenige
enge straaten, daar sy malkander niet zouden
konnen passeeren, zo zullen de Koetsiers
geensins met malkander twisten om den
voorrang, en daardoor den een den ander
de passagie belettende, occasie geven tot
confusle, maar sullen in tegendeel liever
ieder van syne syde syn best doen, dat den
doorgang zo veel doenlyk is en
gemakkelyk Is open en gemakkelyk worde, en sal
die geene eerst stil houden, die eerst be
vinden zal dat de passagie nauwer werd,
en alzo plaats maken zo haast hij bemerkt,
IIEIIIIIIIlllllllll
iiilliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiüiiijjii
dat aan syne zyde den doorgang
gemakkelyker is.
7. In de publyke wandelplaatsen, als het
Voorhout en de Maliebaan, zal men obser
veren de gewoome die reeds is gerecipieert,
dat yeder aan syne kant de rechter zyde
houd; 't welk ook geobserveerd sal worden
op alle straten, gemeene wegen, en overal
daar sulks gemakkelyk sal konnen geschieden,
zonder eenige twist of yver om den
voorrangh.
8. Geen Pages, Laqueyen, nochte niemand
die Llvrey dragen, zal het geoorloft zyn,
Degens, Stokken of eenig Schietgeweer by
sich te hebben, hoe kleyn of verborgen 't
zelve mogte wesen, 't tij binnen of buyten
de Stad, in de Wandelplaatsen, ofte ook op
de weg naar Ryswyck, zullende alleenlijk
de Pages Rottinkjes in de hand mogen
hebben; gelyk ook aan een yegelyk ver
boden werd sich des nachts, zonder express
bevel van synen Meester, buyten huys te
laten vinden, op dat niemand by nacht langs
de straten werde geapprehendeert, sullende
de Overtreders strengelyk werden gestraft,
en uyt haar meesters huys gezet..."
Volgen nog een reeks voorschriften omtrent
den te volgen justitieelen weg bij ongere
geldheden.
Dat was in Mei 1697.
Sindsdien is er veel veranderd.
In Juni 1919 kwamen de gevolmachtigden
niet meer in met zes paarden bespannen
karossen, maar in zestig-paards automobielen
het landgoed binnenrijden, en hun gevolg be
vatte geen pages meer, maar type-juffrouwen
en experts.
Overwinnaars en overwonnenen vonden
niet meer gelijke ingangspoorten, maar
kwamen langs n oprijlaan... de eersten
verwelkomd door een eere-compagnie, de
laatsten door een groep persmenschen en
officieren met kodaks.
Ik weet niet of dit oude reglement ter
weerlnge van wan-order en onlust" goed
heeft gewerkt, en ook niet of er bij den
vrede van Versailles een dergelijk reglement
bestaan heeft.
Alleen heeft de pers vermeld dat een
Duitsche type-juffrouw tartend heeft ge
lachen, en dat daarna en dientengevolge een
aantal Duitsche afgevaardigden door
steenworpen bloedend verwond is.
MELIS STOKE