Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
5 Juli '19. No. 2193
.nieuwe" Duitschland het den tegenstanders
gemaakt heeft, dat vertrouwen te schenken,
heb Ik reeds dikwijls in het openbaar ver
klaard.
Tóch moet er krediet gegeven worden,
of er valt te rekenen met het verval en de
ineenstorting van Duitschland. Maar ver
trouwen is niet zoo snel te verwerven.
Wilson moest met de feiten rekening
houden. De zegevierende, maar uitgeputte
volkeren van Europa wilden eerst van hun
zegepraal genieten en Wilson mocht zijn
volk niet het gevaar laten loopen, dat men
hem zou toevoegen: Uw leed was kleiner
dan het onze. Bevalt U onze geneesmethode
niet, ga dan, omkranst met onzen
allerhartelQksten dank, naar huist"
HQ mocht eveneens niet, zooals zoovele
hem aanbevalen, vrijwillig heengaan, hij
mocht niet zeggen: Uw vrede is de mijne
niet, dus onderteeken ik hem niet en laat
aan U de verantwoording over." Dat zou
een gemakkelijke geste geweest zijn, die
zeker veel applaus zou verworven hebben,
maar die Amerika beroofd zou hebben van
den oogst, waarvoor het zooveel bloed ge
stort had. De verkondiger van een
grootscher, geweldig resultaat belovenden ge
dachte heeft het recht niet, dat voor hin
derpalen uit den weg te gaan. De president
moest blijven en zQn medewerking voort
zetten, moest, gewis met zieleleed, het aan
zien en dulden, dat allerlei onkruid opschoot,
om den oogst uit het zaad zflns geestes ten
slotte toch binnen te halen.
De plaats, waar die oogst veranderd wordt
in spijze voor de menschheid, kan slechts
de volkerenbond zijn. Wie den volkerenbond
niet wil, die wil, dat de menschheid gebrek
lijdt, omdat men haar het geloof heeft bij
gebracht, dat zQ eindelijk den honger harer
ziel zou kunnen stillen. Wie tegen den vol
kerenbond strijdt, hem als een .utopie" van
Wilson verwerpt, verzet zich tegen de komst
der nieuwe wereld en baant, omdat hem het
geloof aan den vooruitgang en aan de n
wording der menschheid een utopie toe
schijnt, een breeden weg voor de utopie
van Lenin.
Want, spelen de thans nog bezittende
klassen het niet klaar, een supranationale
instantie te scheppen, wier taak de
verzedeIQklng van het volkenleven, de socialiseering
der zielen moet worden, dan zullen de
bezitloozen probeeren, met rasse middelen hun
hongerdroom tot werkelijkheid te maken en
de verweerde burcht van het kapitalisme
zal den aanstorm van deze massa niet langer
kunnen weerstaan.
Al ware de Volkerenbond alleen slechts een
hope, ook dan nog zou het misdadig zijn,
den bloesem te vernielen, vór deze het
bewijs gebracht heeft, of hij in staat is,
vrucht te zetten.
Instinctief voelt de menschheid, dat in
Parijs pas een parlementaire vrede tot stand
is gekomen, dat pas de deur van het vage
vuur, nog niet van den hemel geopend is.
De eind-vrede, het rechtsstatuut eener nieuwe
wereld kan niet in den haast, in nog zoo
rechtmatigen toorn gemaakt worden. Ik
geloof, dat Wilson dit ingezien heeft en
derhalve verschillende wenschen, die in de
voorwaarden hadden moeten staan, voor
het oogenblik opgeofferd heeft, om
steenblokken en struikgewas op den weg naar
den bond weg te ruimen. Het convenant
staat aan de spits van de voorwaarden. En
ook ik zou, niettegenstaande het vele harde,
met goed geweten den preliminair-vrede
onderteekend hebben, die aan Duitschland
de toelating tot den bond verzekert en die
Duitschland de kans geeft, om het vertrou
wen der wereld te herwinnen, weliswaar
niet, omdat het reeds zichtbaar van wezen
is veranderd, maar wijl het onnoemelijk
leed doorstaan heeft en omdat de goede
klem van zijn volkswil onuitroelbasr is.
Want deze vrede geeft de zekerheid van
voortdurende openhartige gedachtenwissellng
onder verstandige lieden, die niets
onverstandigs willen, geen ondraagbare lasten
opleggen en die door ervaring geleerd heb
ben, dat druk en verachting menschen en
volkeren nog dieper demoraliseeren dan het
overmaat van geluk, dat tot Qdelen hoog
moed verleidt.
Ik geloof aan den volkerenbond, en, heden
nóg, aan Woodrow Wilson, die daartoe,
gepraedestineerd is, den bond tot stand te
brengen.
*,*
In den ouden mythos, in het heilige boek
van het Oosten en Westen heeft de geest
der nieuwe wereld over diep der oude ge
zegepraald.
Door het ingrijpen in dezen oorlog der
nieuwe wereld is de wapengang der oude
wereld beslecht. Ook in den strijd der gees
ten straalt, in het groote vlammenteeken
van den genius van den tijd, van over den
Oceaan de beslissing ons tegen. Lang, lang
duurde de winter. En toch wordt het lente.
Ons omgeeft reeds lieflijk zijn geur. En de
thans nog meest blinde ziele ziet, luid
pjubelend, dra den jeugdglans zijner kleuren.
MAXIMILIAN HARDEN
DE STAAT EN ONZE DUINEN
door P. H. BURGERS
Directeur van het Landgoed ,Johanna Hoeve"
Een der zaken die in het licht van den
nieuwen tijd het meest de aandacht vragen
is ongetwijfeld het particulier grondbezit
der duinen. Hier is langzamerhand een toe
stand ontstaan die vrijwel onhoudbaar is.
Een klein aantal rijke Nederlanders bezit
deze duinstrook die in alle opzichten voor
ons land en volk van enorme beteekenis
is en profiteert van deze strook bijna uit
sluitend ten eigen bate.
Zeer gewichtige kwesties van algemeen
nationaal belang zQn verbonden aan deze
duinstrook en een democratische ontwikke
ling van onze maatschappij eischt ontegen
zeggelijk wijziging In de bestaande toestand.
Het is niet mogelijk een volledig inzicht
in deze materie te geven, ik wil slechts
enkele der belangrijkste zaken aanstippen
en opwekken tot een grondige studie en
afdoende wetgeving binnen afzienbaren tijd.
De dichte bevolking in onze provincies
Noord- en Zuid-Holland profiteert van het
strand en de duinen als ontspanningsplaats.
Geleidelijk is het duin echter op vele plaatsen
afgesloten en is de wandeling er niet langer
mogelijk. De trek naar bulten zoo goed te
verwezenlijken naar het duin, ondervindt
groote last door de enorme stijging der
grondprijzen. Het binnenduin is als van
nature aangewezen tot een gezonde en
schoone woonplaats der menschen die hun
zaken in onze groote steden hebben en een
uitbreiding van het tuindorp in het electrlsch
verkeer met de stad en gelegen in deze
duinen is op groote schaal te verwachten.
Het is in hooge mate te betreuren dat deze
gronden zoo duur worden en daarvan uit
sluitend enkele eigenaars profiteeren. De
belasting op de waardevermeerdering wordt
feitelijk verhaald op de koopers die hun
woningen daar willen bouwen.
Het duin ondervindt voorts steeds door
groote gevaren van verstuiving en het moet
daarom voortdurend onderhouden worden
met helmbeplanting. In de Schoorlsche
duinen is afdoende bewezen dat ook be
bossching mogelijk is en het ware te wen
schen dat deze bebossching op veel grooter
schaal kon plaats hebben. Vooral de
binnenduinen worden daardoor afdoende en op
de mooiste wijze gevrijwaard tegen ver
woesting. Het particulier initiatief heeft
in deze richting feitelijk niets geen invloed.
In de eerste plaats wordt het wild, in hoofd
zaak de konijnen, zósterk beschermd dat
bebossching mislukken zoude en voorts
kost zulk een cultuur, vooral in onervaren
handen veel te veel geld en wordt dus
nagelaten.
Zeer groote uitgestrektheden in het duin
zijn gereserveerd voor de konijnen die aan
de eigenaars een eigenaardig jachtgenot
verschaffen. Dit is een toestand die ten
bate van de gemeenschap veranderen moet.
De bebossching der duinen heeft naast
de sociaal-hygiënische en technische
voordeelen (vastleggen enz.) ook nog het groote
voordeel dat het hout in deze streken naast
IIIIIIIIIIIIIIIIIMIItlIIII
OELOF niTROEN
Kalverstraat 1 ? Paarlen, Brillanten
- Opgericht 1850 - H_l Goud, Zilver en Horloges
TELEFOON 658 N
Uitsluitend eerste kwaliteit
EPIS
KUNST
i
The Home and the world,
Rabindranath Tagore
Colas Breugnon, Romain Rolland
Pallieter, Fellx Timmermans
Koningen, Is. Querido
Jimmie Higgins, Upton Sinclair
Er is een rijke bloei van epische kunst
in de waereld van deezen tijd. De vijf boeken,
waarvan ik de titels hierboven plaatste zijn
alle belangrijke kunstwerken, verscheenen
bQ verschillende volkeren, in den betrekke
lijk korten oorlogstijd. Er valt niet te klagen
over productieve armoede. Een meesterwerk
in elke tien jaren zou al voor een groot
volk een goede prestatie zijn. Het wordt
niet om bQ te houden. Groote meester
werken moeten in alle talen vertaald en j
door alle welopgevoede menschen geleezen
worden. Als het zoo doorgaat, waar vinden
wij dan tijd om dat alles te leezen? En ik
ben zeeker dat nog minstens een dozijn
groote epische kunstwerken in denzelfden
tijd geschreeven zijn, en dat een dozijn
schrijvers zich miskend zouden voelen als
ze wisten dat ze niet op deeze IQst
voorkoomen. Russische, Duitsche, Italiaansche,
Spaansche, Servische, Hongaarsche,
Tsechische, Scandinavische schrijvers. Maar ik
heb alleen deeze vijf kunnen leezen, en nog
niet eens allen heelemaal.
Dit schQnt mij echter wel duidelijk dat
epische kunst in deezen tijd bovenaan staat.
Dit is begrijpelijk. Lyriek is de spontane
en persoonlijke uiting van schoonheid, ethi
sche en aestetische, die in het volk leeft.
Maar op dit tijdstip is de waereld vol ver
warring en onrust, en de heerschende ge
voelens zijn teegenstrijdig. Het nationalisme
is uit den tijd en de vaderlandslievende
zangen zijn uitgezongen. En de nieuwe
menschheid heeft profeeten, maar nog geen
zangers. Die laatste koomen er eerst als de
zeege-praal voldongen is. Shelley en Hugo
waren lyrisch-profetisch, hun opvolgers
moeten een heerlijk Heeden bezingen. En
daar zQn we nog niet aan toe. Tagore is
een groot en wijs man, maar de menschheid
wacht nog op den internationalen Dichter,
die de verlangens van het grove volk zoo
wel als die van de verfijnde
cultuur-menschen vervult. Walt Whitman geleek er op,
maar hQ is zoo ruig en ruw, zoo
onvolkoomen in zijn harmonieën.
Eevenmln is er een drama-dichter, die
onbetwistbaar de Meester is in de waereld
des geestes, zooals Shakespeare en Goethe
het waren in hun tijd. Met Ibsen en Wagner
kunnen wij het niet doen. De menschheid
ziet uit naar de Grooteren.
Maar in epische kunst zoekt ieder nu
verligting en troost. De waereld is niet zuiver,
niet mooi, niet eendrachtig genoeg. Men wil
iets anders, verandering van lucht, zooals
de ouderwetsche doctoren plagten te zeggen.
Een andere sfeer, een omgeeving, een wae
reld die niet op de hunne gelijkt. Dat
geeven die boeken, zooals ik er vQf opnoemde,
en ze worden greetig gelezen.
Het zijn allen merkwaardige menschen,
die vijf schrijvers. Krachtige persoonen,
sterke temperamenten, meesters in woord
kunst, leder zelfstandig en eigenaardig.
Moeyelijk lijkt het mQ een andere bescha
vingsperiode te noemen, waarin tegelijk vijf
zulke bizondere en krachtige schrijvers
voorkomen, in vijf verschillende naties. Want
ze behooren elk tot een andere natie, Tagore
de voorname, eedtle Indiër, zelfbewuste
verteegenwoordiger van het hoog
beN.V. PAERELS
Meubileering Mu.
COMPLETE MEUBILEERING
-: BETIMMERINGEN
:
Rokin 128 Telef. 4541 N
IIIIIIIIII1IMIIIIIIIIIMIIIIIII1IIII1IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIU1IIII
het kleine tuindersbedrQf zeer veel waarde
heeft en de economische beteekenis mag
dus niet onderschat worden.
Dan is er de belangrijke kwestie der
waterleiding voor de steden. Het uitstekende
duinwater zal al meer en meer afgetapt
worden en het spreekt vanzelf dat deze zaak
het meest ten algemeenen nutte kan
uitfevoerd worden, indien het duin in algemeen
taatsbezit zou zQn. De beschikking over al
het duin levert den Staat bovendien nog
het voordeel van de mogelijkheid eener meer
practisch ingerichte kustverdediging en
kustwacht, een kwestie die ik niet verder
beoordeelen kan.
De Staat werkt in het duin nog op een
eigenaardig ouderwetsche wQze. De voort
durende helmbeplanting die veel geld kost,
onderhoud der d r] ken in Zeeland en
NoordHolland en de bebossching worden door
drie verschillende departementen behartigd.
Dat de zorg van de dijken aan Waterstaat
blQven moet zal een ieder toegeven, maar
het is onbegrijpelijk dat alle
vastleggingsen beplantingszorgen niet radicaal aan het
staatsboschbeheer worden toevertrouwd.
Ook in het binnenland is dit lichaam de
vastlegging van verstuivingen opgedragen
en het kon op den duur van groote econo
mische beteekenis zijn indien de Staat
overal waar dat mogelijk geacht wordt het
duin ging beplanten en tevens onder n
uniforme leiding de andere dulngronden
met helm verzorgde. Het staatsduin moet
op veel krachtiger wQze en zoo spoedig
mogelijk aan de zorgen van het Staats
boschbeheer toevertrouwd worden en er
most wat ruimer geld beschikbaar worden
gesteld voor een mooie en blijvende be
bossching dier gronden.
Tegenover het particulier
beschlkkingsrecht moet de gemeenschap haar rechten
krachtiger doen gelden. Waar pleiten sterkere
argumenten voor de onteigening ten
algemeene nutte, of voor vrijwillige aankoop
door de Staat?
De geweldige waarde van deze
duingronden voor ons geheele land en volk, dwingt
er toe dat de Staat zich meer dan tot
dusverre daaraan gelegen laat liggen en
vooral dat de volledige gemeenschappelQke
rechten op die gronden voor het volk
verkregen worden.
Illllll Illlllllllllllllllllllllllllllltltl Illllllllllllltlll IIIIIHIII
DE DELFTSCHE RIJSCHOOL
De Delftsche Vroede Vaderen namen een
dezer dagen een verstandig besluit: de Rij
school blijft in stand. De Rijschool. Welke
mooie herinneringen wekt zQ r iet bij menigen
inwoner der oude Prinsenstad; bQ
aanschauwers van maskerade's; bQ reunisten,
die in die rijschool een steek van hun oude,
Alma Matei" ZQ vertegenwoordigt een
stuk typisch studentenleven, dat wQ in on
zen tijd van voortschrijdende
demokratlseering, ook van het studentenleven; noode
zouden missen. Het is als een Aureool om
den historischen troon der Oude Prinsen
stad. Als daar zoo'n ommegang plaats vindt,
bQ fakkellicht; vuurwerkpotten; bij het
geklank uit koperen trompetten van den
triomvang Jovlvat"... dan zien wQ hen
deftig op hun paarden voortschrijden, dien
stoet van heer-rijders in hun nauw-sluitend
uniform... En welk een uniform l Man en
paard zQn een. De glanzende laklaarzen;
de gespannen witte rijbroek; het fijne laken
jacquet; de hooge-zijden hoed; de fQn
geganlcerde handen... En dan het smetteloos
linnen front... Het is een oogenlust. Het
geeft zoon studenten-stoet het cachet, dat
zij niet missen kan.
Oorspronkelijk werd de school meer
opgericht als een toevoegsel aan de In
stelling.
Men oordeelde dat de jongelui, die voor
den Indischen Dienst werden opgeleid, ook
te Delft hun rijlessen moesten kunnen ont
vangen. Tot de meest bekende pikeurs be
hoorden Hulting en Hesterman. ZQ gaven
op gala-avonden der Studenten
CarousselIIIIIHII iiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiimiim
schaafde Bengalen, Romain Rolland de groote
Franschman van zuiver fransen bloed, die
een mondialen, unlverseelen, stellig
antinationalen geest vertoont, Felix Timmer
mans de sterke Vlaming, die het lekkerste,
smeujigste, smakelijkste
Vlaamsch-Nederlandsch schrijft dat ooit geschreeven is, en
het dialect en de waereld van het kleine
provinciestadje Lier, tot een lust heeft ge
maakt voor al wat Nederlandsch verstaat,
Querido de zware, pronkerige,
veelschrijvende Hollandsche Hebreeër, met zijn
taaye hersenkracht en zQn verwaande
manieren, en eindelijk Upton Sinclair de
niets ontziende, eerlijke en onvervaarde her
vormer, die het eene tendenswerk na het
andere schrijft, met ongeloofelijke memorie,
werkkracht en productiviteit.
ZQ voeren ons elk in een andere sfeer,
een andere waereld, waardoor wij uitrusten
van het geestelijk-vermoeyende heeden
daagsche leeven, zelfs Upton Sinclair wiens
boek toch een machtige samenvatting is
van het teegenwoordige, beschrijft ons dat
leeven van uit de oogen van een Amerikaansch
proletarlër gezien, hetgeen ons eigen blik
verruimt en verheldert.
Ook Tagore, de Indiër, geeft ons het
heeden, maar van uit een milieu, dat den
meesten van ons onbekend is en ons toch
allen boeit het milieu van een
heedendaagsch Indisch aristocratisch gezin, waarin
Europeesche zeede en Europeesche gedachte
nog maar weinig is doorgedrongen.
Romain Rolland geeft in rijk en schitte
rend Fransch een beeld van het leven in
een kleine Bourgondische stad in de zes
tiende eeuw, met Colas Breugnon als het
type van den lustigen, geestlgen,
welbe; spraakten en karakter-sterken Bourgondiër.
i Een boek dat als kunstwerk, door zijn
struci tuur en voortreffelQke typeering, gelQkt op
vereenlging, in de ruime manege, de schit
terendste proeven hunner rQ-vaardigheld te
zien. Die manege. Hoe typisch ligt die daar
op dien hoogen bergweg, den ouden
vestingwal, vlak tegenover den uitgang van
het Hollandsch Spoorstation. ZQ vormt mede
een stuk Oud-Delft, dat niet te loor mag
gaan, niet kan gaan, omdat het samen ge
vlochten is met heel dat voorvaderlijk terrein;
den Poppensteeg, met het leuken hoogen
trapje... Waar ter wereld vindt gQ zoo'n
toestand, waar uw historische stemming
wordt opgewekt, gelijk daar ter plaatse?...
Om die reden is het goed, is verstandig,
dat de Rijschool gehandhaafd bleef. ZQ is
een ondeelbaar iets geworden met dat mooie
Oude-Delft, met zijn brugje, zQn grachten,
zijn scheeven toren, zijn Prinsenhof, al die
Elekjes, waar gQ historie snuiven kunt.
traks trekt de rulterstoet in onberispelijke
houding aan het hoofd van een of ander
tafreel uit Rome's ver verleden. De maske
rades komen weer. De rQschool blQft, en
met haar de cavalcade, zonder wie Delft,
met zijn hoogeschool, niet bestaan kan...
J. N. J. DE BOOIJ
MUIIIIIIMIHHHIII
Christian Science geen Suggestie
In hun streven om eene verklaring te
vinden van de wijze waarop Christian
Science aan velen bevrijding van zonde of
ziekte brengt, hebben sommige buitenstaan
ders ten onrechte gemeend, die aan sug
gestie te moeten toeschrijven. In de
Cristian Science literatuur echter is geen enkele
zin te vinden, die bovengenoemde opvatting
kan rechtvaardigen en ook de ondervinding
dergenen, die deze leer jarenlang in toe
passing hebben gebracht, is volkomen er
mee in strijd.
Christian Science werkt als het licht,
licht openbaart al datgene wat er is en
verjaagt de duisternis met hare schaduwen
en schijnbeelden. Christian Science doet
evenzoo: zij leert ons God, het Leven, de
Waarheid en de Liefde, de eenige Oorzaak
en Schepper, en de ware, geestelijke mensch,
Gods beeld en gelijkenis, de uiting van het
Denken, kennen, en verdrijft hierdoor de
waanvoorstellingen van wat de apostel
Paulus het bedenken des vleesches" noemt.
Dit geestelijk licht is niet een produkt van
het menschelijk denken, het is de emanatie
van de Waarheid, die God is, zooals alle
wdar denken eeneimpartatieder Waarheid is.
Dat alle gebeuren de uiting is van eene
geestes werking wordt ook bulten Christian
Science door velen erkend, en de harmonie
die deze leer brengt, is niet anders dan de
expressie van de waarheid, die tot het
menschenhart komt, en spontaan iets van het
algemeene, verkeerde bewustzijn opheft.
Christian Science genezing wordt dus op
deze wijze bereikt, en hierbij komt geen
wilskracht te pas, geen persoonlijke macht
of invloed. Het is niet anders dan de zieh
manifesteerende waarheid.
In Christian Science behandeling werkt
niet de practitioner op de mentaliteit van
een ander, maar wendt zich tot God en het
licht, dat zijn gemeenschapoefenen met de
waarheid hem brengt, openbaart het onwe
zenlijke, het niet-ult-God-voortkomende, van
het kwaad en doet die waanvoorstelling
verdwijnen. Hij zoekt geen contact met den
patiënt, waarvan hij soms mijlen verwijderd
is, maar met God, en wordt op die wijze
bewust van de werkelijkheid, van Gods wet
van volmaaktheid.
In het algemeen wordt onder suggestie
verstaan het op de eene of andere wijze in
het denken brengen van dingen, die men
om welke reden ook wenschelQk, doch niet
waar acht, en juist hierom is een persoonlijk
overwicht, een inspannen van den wil,
noodig, wat op den duur de zelfstandigheid
van den patiënt verzwakt nn hem tot een
weerloos slachtoffer en werktuig kan maken.
Christian Science behandeling daarentegen
is niet anders dan een gehoorzamen aan,
een zich schikken naar de Waarheid; men
schelijk inzicht en persoonlijke verlangens
hebben daarin geen plaats, het is inderdaad:
Niet mijn wil, maar de Uwe geschiede."
Zelfs van onwillekeurige projectie van
het ons Nederlanders nu reeds zoo weibe
kenden boek Pallieter. Een overeenkomst
die verder en dieper gaat dan men opper
vlakkig zou meenen en bewijst dat zulke
boeken ontstaan door een geheimzinnige
aandrang, een massale suggestie. Beide
boeken zijn zeer kort vór den grooten oorlog
geschreeven en beantwoorden door hun
forsche leevenslust, hun bloedende vreugde in
al wat schoon-waereldsch is, aan de behoeften
van een door de oorlogsverschrikking ver
slagen en ontmoedigde meenigte. Zoowel in
Timmermans als in Romain Rolland is de
geest van Rabelais herleefd, en dat wel in
een tijd waarin die herleeving voor de massa
bizonder van pas komt.
Querldo eindelijk voert ons vér terug in
de ontwikkeling der cultuur en beeldt ons,
met ooverdadigen pronk en dik-opgelegde
kleuren, de titanische mensen-beesten uit
de oertijd der cultuur, de reuzen-individuën
met hun primitieve hartstochten, in hun
machtige en bedwelmend schoone
waereldschheid.
Ook dat geeft een rust en verllgtlng, voor
de heedendaagsche tobbers en beklemden,
die worstelen met subtiele ethische
probleemen. Zulke reuze-menschen waren er,
en ze waren in hun soort schoon en goed.
Wat wij een ge weeten noemen hadden ze
niet, en van Christus woord en missie heb
ben ze ook niet het flauwste vór-geruchl
gehoord. En toch waren het individuen uit
ons eigen voorgeslacht, die de fakkel droe
gen die wij nog brandend houden, en die
de hun opgelegde rol op het waereldtooneel
met kolossale fantasie en volharding hebben
gespeeld.
Ieder leezer zal uit deeze vijf boeken
kiezen naar zijn aard en smaak. De politisch
gezinde zal Jimmie Higgins verkiezen, waarin
letterlijk alle moderne politieke en
econoWATERTANDEN
Ach, aanschoawt de nieuwe haring
En ge watertandt weerom
Ziet het zilte, blanke kuifje
En de gladde zoute hom.
Nu wat versche Lente-boter
En een sneedje knappend brood,
Dan het scherpe mes genomen
En het snijden, moot na moot.
Snoept een blaadje pieterselie
Drinkt een kruikje gerstebier,
Ieder welberekend hapje
Is een ongemeen pleizier.
Licht hem druipend uit de pekel
Raakt hem niet met water aan,
Zonder ijs, met kop en graatjes
Moet hij op uw tafel staan,
Proeft de delikate stukjes
Van de pittig fijne-rug,
Onderscheidt toch alle smaak j es
Eet het buikje niet te vlug.
Laat uw oog zich eerst vergasten
Aan die paarlemoersche kleur.
Geeft daarna de neus 'n kansje
Voor de versche zeewier geur.
Neemt daarop het eerste mootje,
Eet het keurig uit de hand...
Zeg eens, lezers van de Groene,
Of ge dan niet watertandt.
Ach, aanschouwt de nieuwe haring
Die welsmakelljke visch,
En ge prijst 't
Dat 't kaken
Eenmaal
Uitgevonden
is.
J. H. SPEENHOFF
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
DEVO
Gouriff o Sigaar
FABRIKANTE
N.V. DIEVENBACH's
Ho!L SlgaivnfabrUk UTRECHT
gedachten kan bQ deze behandeling geen
sprake zijn, daar de practitioner niet bezig
is te bedenken hoe de Waarheid zal werken
of welke stappen de patiënt doen moet, doch
tot God gaat om wat helderder te gaan
zien, dat Hij het heelal en den mensch
bestuurt en bewaart.
Iemand te leeren zien en begrijpen, dat
de zon niet op en onder gaat, is niet hem
iets suggereeren, geen suggestieve invloed
is hiertoe noodig, doch slechts een op de
wetenschap gegrond inzicht. Door den mensch
iets van de eeuwige Waarheid, van de feiten
van het ZQn, dat zijn middelpunt in God
heeft, te openbaren, en de wetenschappelijke
regels aan te geven om die feiten te
demonstreeren, werkt Christian Science evenmin
suggestief. Men zou eerder kunnen zeggen,
dat zij de suggestie van het bedenken des
vleesches" vernietigt.
In Science and Health, with Key to the
Scriptures schrijft Mrs Eddy: Door zfjn
begrip der Wetenschap aanschouwde Jezus
den volmaakten mensch, die voor hem
zichtbaar was, waar een zondig, sterfelijk
mensch aan stervelingen verscheen. In dezen
volmaakten mensch zag de Verlosser Gods
eigen gelijkenis, en deze juiste blik op den
mensch genas de zieken" (blz. 476), dit
is Christian Science behandeling.
MARIE HARTMAN
Illlllllllllllllllllllllllllllll
mische beweegingen, met hun verbijsterende
complicatie, zijn omvat en tot een geheel
te samen gebracht. Maar Jimmie Higgins is
te Amerikaansch, het onderstelt allerlei
feiten, namen en formulen bekend, waarvan
wij in Europa niet gehoord hebben. Dat
maakt het leezen moeielQk, en eischt een
grooter belangstelling in Amerika en in
sociale vraagstukken dan de gemiddelde
Europeeër eigen is. Ook is de stijl dor
en zakelijk, met de welbekende droog
komieke Amerikaansche humor. Maar als
wijd-omvattend taaigebouw onzer moderne
tijd is het uniek.
Doch velen zullen het lustige, luchtige,
schitterende en tintelende taal-vuurwerk van
Romain Rolland verkiezen, en zich liever
verdiepen in de rijke, kunstlievende tijden
van Colas Breugnon, den Bourgondischen
meubelmaker en houtsnijder.
Pallieter heeft Nederland al verooverd,
en het is verwonderlijk hoe deeze frlssche
en sappige taai-loot ontsproot uit den boodem
van een klein provinciestadje in Vlaanderen,
met een totaal onbekend en literair onge
bruikt dialect. Hoe sterk is de Nederlandsche
taal, hoeveel levenskracht schuilt er nog in,
dat ze zulke mooye groeisels geeft in een
toch tamelijk afgeleegen hoekje. En men
zegt dat in Lier geen bloeyende cultuur
leeft, en dat Pallieter in België niet geleezen
wordt. Maar wij Noord-Nederlanders zQn
dankbaar voor die verrijking van onzen
taai-schat.
De sterke en beminnelijke mensch die
Pallieter schreef is een heel ander en
zooals sommigen zullen zeggen een minder
fijn en wijs persoon dan de sublieme dich
ter uit Bengalen. Maar is het geen wondere
tijd die ons in staat stelt twee zulke ver
scheidene en toch verwant-geniale menschen
te waardeeren? F. v. E.