12 Juli '19. No. 2194 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 11 DE COMMUNISTEN STEMMEN TEGEN DE ARBEIDSWET Teekentng voor ,de Amsterdammer" van Joh. Braakenslek Wijnkoop Jonassen Van Ravcsteyn Zending nieuwe OAKLANDS gearriveerd. MOTOR voorzien van MAGNEET. PROEFWAGEN disponibel. Firna té. IEFKENS Filiaal AMSTERDAM Jacob Obrechtstraat 26. - Telefoon Z. 2507 iiiiiiiniiiiiiiliiiilHillliiiMiiiiiimlMiiiMiMiiimmlilimiiiiiiiiiiiimiiiiii Inhoud van de Juli-Tijdschriften Vrool-\ederland: C. Buysse, Paniek. J. F. Hees, Verzen. W. M. Ebbink, Strijd. Herm. Wolf, De beteekenis der persoonlijkheid in Goetbes leven en kunst. Dr. Felix Kutten, Sonnetten. Rinke Tolman, Hedendaagsche Friescheletterkunde. F. C., Literatuur. De Vrouw en haar Huis: Zelfportretten. C. de Lorm, Houtsneden yan Anna Julia de Graag. Vrou wen in de Prov. Staten (portretten). F. S. van Balen Klaar. Moederschapsiorg. Willy Rikmenspoel-Coops, Verzen. Otto van Tussenbroek, Ons Huis. Martine Wittop Koning, Inmaken, Stereliseeren.. TineA. Uit den Ouden Tijd. Noortje van Duyn, Nacht. J. Th. Dinu, Rots en Muurtuintjes.?F. W. van de Werfborst, De Magnolia-Bloem. 7.omerkleeding-KinderkleedingBakerkussen-Kleedje voor den Middagdisch. Marie Heinen, Vrouwenarbeid bier en elders. Kick wat wils. De Nieuwe Gids: Jeanne Reyneke van Stuwe, Alarm. Jac. van Looy, Nieuwste Bijlagen. Dr. H. A. Enno van Gelder, Ken filosofische verklaring van het Impe rialisme. P. L. van Eek Jr., 'n Volkspedagoog uit de 17e eeuw. Felix Timmermans, Anne Marie. J. A. Simons Mees, Vergeten Liefde.' Cornelis Veth, Werken van Leo Bakst. Irene Elder Morton, Where the solt shadows t'all (muziek van Frederik van Werk hoven). Hein Boeken, Nieuwe Zangen voor Heloïze. Joannes Reddingius, Olaf s Droomreis. Helene Swarth, Lente Schemering. P. C. Boutens, Vier Liederen van Isoude. Willem Kloos, Euripides. Maurits Wagenvoort, Buitenlïndsch Overzicht. Bibliographie. Vragen des Tijds: H. P. J. Bloemers, Forensenbe lasting. Mr. C. W. Star Busmann, Het Handels register. W. Mackenzie, Ce moderne mensch en de Kerk. Ir R. W. van der Veen, Reconstructie van den .Mijnbouw en het Mijnwezen in Nederl.-lndië. Stemmen des Tijds: Dr. J. R. Slotemaker de Bruine, Moderne Astrologie. K., Byron-da Costa. R.Freudenberg, De legende van den kluizenaar en den Engel. A. de Visser, Een tendensdroman in het Romeinsche Keizerrijk. Mr. P. A. Diepenhorst, Economische Kro niek. Leestafel. De Motoriuerehl: A. P. M. Mt., Motorongelukken. Henri Meijer, Een verklaring van het verschil in capa citeit tusschen gelijksoortige motoren van hetzelfde fabrikaat. Leiders in onze motorwereld, teekening van Anna Spier. Cbauffeuse, Een-acter, door Henri van Wermerskerken. Twee tegenstellingen. Het toerisme herleeft. De friesche Elfstedentocht. Jhr. E. v. Lidt de Jeude, Hendrik Daamen.?DeAutoped. De M otorl'eesten te Veendam. Motorwedstrijdan in het Stadion. Per Vliegtuig over den Oceaaa. In de Lucht en boven het water. Henri MPijer. Van over de Grenzen. Handel en Industrie. Foto's. On-e /.'e»1: Elisabeth Zernike, Het onbereikbare. J. Jac. Thomson, Bij de Ver/onken Grenzen." Prof. dr. G. Heymans, De wetenschap en de andere cultuur waarden. N. J. Swierstra, Bcethoven-fantasiën. Oscar Wilde, De Kerker-ballade van Mr. J. C. van Oven, Aanteekeningen p de Wereldgebeurtenisseu. Leestafel. Wetenschappelijke Bladen: De gevoelens voor Frank rijk van de protestanten in den Elzss. Over de op richting vnn het zwaar getroffen Frankrijk. Het Grondwater. De rationeele opvoeding van het kind. De kleuran der nevelvlekken. De Indische wijsheid en de oorlog. De groote dwaling en de gemeen schappelijke schuld. De erkenning van Finlands onafhankelijkheid. De oorsprong en ontwikkeling van het toonael in Europa van de lode tot en met de 17de eeuw. iiiiiiiiiiiiiintiii Vredesvlerïng Het begon met het Wilhelmus", door Simon Kroon op het orgel gespeeld en door een deel van het publiek met de gebruike lijke schuchterheid en naar de manier van het kerkgezang achter den instrumentalen toon aanbungelend meegezongen. Weinig hartverheffend l Zeker, wij willen goede Europeanen zijn, maar ook willen we goede Nederlanders blijven en dus ons mooie .Wilhelmus" in eere houden. Het orkest had het moeten spelen, in een arrangement, dat zijn voordeel doet met een beleidvol opgezetten climax, en in een vlot, een vurig tempo. Kroon is een uitmuntend organist, maar het is zelfs den allerbesten organist niet gegeven, zQn instrument waarlijk enthou siast te doen klinken. Ik wil niet aannemen, dat Cornelis niet bereid was het Wilhel mus" te dirigeeren, noch, dat het ontbreken van geschikte partijen van eene uitvoering door het orkest heef i doen afzien; gegeven eenmaal, dat het Comitémet ons volkslied wenschte te openen zij het dan ook half en half ter begeleiding van het defiig bin nenkomen van een aantal officlëele gasten met hunne dames dat eenmaal gegeven, had men zijn maatregelen moeten nemen voor een goede, een volkomen waardige Wilhelmus"-uitvoering. Waarin natuurlijk ook het koor zijn aandeel zou moeten gen .d hebben. Zooals het nu ging, bleef het koor vrijwel er buiten. Is men reeds zoozeer Europeaan" geworden, dat men met het Wilhelmus" niet meer te doen wil hebben, laat men dan onomwonden voor zijn opinie uitkomen. In ieder geval spare men ons voor zulk armzalig gedoe als hier het begin dezer Vredesvierlög een Nederlandsch kleurtje poogde te geven. Twee sprekers hebben op dezen avond de concurrentie met de almacht der Muziek aangedurfd; n van de twee is het zér slecht bekomen. Wonderlijk: hij heeft geen stem. en wil spreken in de groote zaal van het Concertgebouw! Hij dacht het te redden door in den dirlgeerstoel te gaan staan, en een welmeenend vriend uit de buurt van rij 15 ondernam een reis naar de koffieka mer, om een glaasje water te gaan halen, dat hij, plotseling van onder het podium te voorschijn trippelend, aan 't voorwerp van lijn medelijden kwam aanbieden. Het n hielp niet, en het ander maakte slechts opnieuw den spotlust van het publiek gaande, dat den armen redenaar op 't ongenadigst behandelde, hoestte en proestte, en al maar applaudisseerde, in crescendl, zoo keurig opgebouwd, dat de paukenist Jeuken er doodelijk jaloersch op mag zijn geworden. Zoo Is ook voor de scherpst-luisterenden onder ons de moreele beteekenis van de bevochten overwinning" verborgen gebleven; immers, toen de spreker den ongelijken strijd tegen het meedoogenloos publiek opgaf, was hij pas aan zijn eigenlijke onderwerp toe. Prof. Niermeijer was het beter gegaan. Van hem kregen we een inleiding, weinig geestdriftig van toon weliswaar, maar althans behoorlijk verstaanbaar, en goed kort. Hoofddoel was dezen avond de uitvoering van Diepenbrock's Te Deum". Het deed goed, deze van extatische uitbundigheid vervulde hymne weer eens te mogen hooren. Het is alweer zeven jaar geleden, meen ik, dat ze voor 't laatst van ditzelfde podium opklonk. Het is eene muziek, die zich uit spant in wijde bogen, het is alles veel meer Irjn dan kleur, en het Ifjnenwerk is wel zér fel. Men kan zich den verheven tekst niet zuiverder verklankt denken; dit is muziek, die het woord waarlijk recht doet; z schrijft alleen de met genialen compositieaanleg begaafde, met vurlgen godsdienst ijver bezielde literator. Heeft me bij deze te lang uitgestelde herhaling het werk met nieuwe bewondering vervuld, de uitvoering heeft me niet kunnen bevredigen. En ik schrijf dit zonder aarzelen toe aan Diepenbrock's onvoldoende directie, Ik wil wedden, dat er niemand, letterlijk niemand op het podium zich veilig voelde. Diepenbrock's gaven als componist dwingen alom respect af, en zoo is het te begrijpen, dat ook thans weer alle medewerkenden hun uiterste best deden, om de uitvoering te doen slagen. Maar met extra-opletten ging zooveel energie verloren, dat de ex pressie er wel onder lijden moest. Het koor heeft lang niet gegeven, wat het geven kon. Het was een goed, een fllnk-bezet koor, met bekende solisten op de eerste rijen, en het waren meerendeels zeer geroutineerden, die zich hier onder 's componisten leiding hadden vereenigd Maar deze leiding gaf practlsch allerlei raadsels op, en zoo moesten zich in den zang van het koor wel allerlei gebreken vertoonen. Er waren onvaste in zetten bij de vleet, op de hoogtepunten werden de 100 % niet gehaald, ook werd er meer dan eens te laag gezongen. D toneeren voorkomt men niet, door te. laat zfjn linker-wijsvinger op te steken. En j een inzet prepareert men niet, door enkele tellen te voren een waarschuwend teeken te geven en er dan dadelijk maar weer op los te slaan. Er zijn allerlei ernstige fouten In Diepenbrock's dirigeertechniek en de allerernstigste is wel, dat hij zótakteert, dat niemand eruit wijs kan worden. En zuiver en duidelijk takteeren is toch zeker wel allereerst bfj Diepenbrock's eigen muziek, met haar interessante, doch tegenover de executanien buitengewoon veeleischende rhythmen-wisseling, dringend geboden. Voorts, wat zijn algemeen dirigentenbeleid aangaat, ook daar valt zér veel op af te dingen. Hij is nerveus, best, zonder nervositeit geen waarlijk-artlstieke directie, doch hij is onbeheerscht-nerveus, en dat is kwaad! Het mooiste van 't geval is nog, dat men het complex van tekortkomingen, waaronder Diepenbrock ais dirigent gebukt gaat en steeds gebukt zal blijven gaan, kan aange prezen vinden als een welbewust bevorde ren van muziek-maken op natuurlijke wijze, waarbij dïspontaneïteit en het vrij-doorbrekende enthousiasme der uitvoerders den ondergrond vormen, welken Muziek niet ont beren kan." Laat oas, zou ik willen verzoe ken, de dingen toch vooral nuchter bekijken en vór alles het hieromtrent ns zijn, dat de grondslag van alle, ook de meest-geestdrlftlg zich uitlevende kunst is: zuivere tech niek en volkomene zelfbeheersching. Was er bij het koor gebrek aan durf zoo alleen kan ik mij het ontstellend gemis aan levendigheid ook op de eerste rijen der koorgroepen verklaren , ook van het.solokwartet (Aaltje Noordewier-Reddinglus, Anke Schlerbeek, Louis van Tulder en Jacques Caro), dat overigens vol toewijding was en voortreffelijk klonk, kreeg ik den indruk, dat het niet vrfj-uit zong, zich niet geheel dorst geven. En het orkest zou zeker heel rare dingen hebben doen beleven, wanneer het niet zoo intelligent en zoo enorm slagvaardig was, als wij allen sinds lang weten, dat het is. In ieder opzicht schitterend orkest-spel hadden we wat vroeger op den avond te genieten gekregen, bij de uitvoering, onder Evert Cornelis' voortreffelijke leiding, van de Hymne a la Justice" van Albérlc Magnard. Dit is wel zeker, in dit slachtoffer der Duitsche invasie is een uitnemendgeschoold vakman en een warm-voelend artiest verloren gegaan. Toen hij het werk schreef, nu 15 jaar geleden, was hij blijk baar nog niet aan de schepping eener eigen kunst toe. Maar het is toch zonder twijfel een goed en een mooi stuk, deze Hymne, echt muzikaal in zijne thematische dispo sitie, echt muzikaal ook in de verwerking der gegevens tot een geheel. Ik onthield er eenlge aantrekkelijke détails uit: het kernachtig-wrange motief van den aanhef, de harmonisch-lnteressant begeleide klari net-solo, een paar hél mooi gevonden in zetten voor solo-fagot, een buitengewoon expressief samenklinken van onwrikbare kopersfemmen en ruige strijkers, de zoete zang naar het slot toe, die zachter en zachROBBER! KALFFiO AMSTERDAM. : HEttBKJafflT270 ter wordt, en in weemoed uitklinkt. Schoon volstrekt geen toonbeeld van oor spronkelijkheid, verdient dit stuk toch zeker een plaats op het répertoire van ons orkest, en ook de uitvoering van ander werk van dezen auteur zal, dunkt ml], algemeen op prijs worden gesteld, en waarlijk niet alleen om de tragiek van het lot, dat hem heeft getroffen. H. J. DEN HERTOG Redacteur: Dr. A. Q. OLLAND A. R. Falckstraat 5, Utrecht Alle berichten.deze rubriek betreff ende.gelieve men te adresseeren aan bovenstaand adres. 12 Juli 1919 PROBLEEM No. 107 VAN J. VAN WEERING TE ROTTERDAM (Eerste publicatie) ZWART a b c d e f g h E. Rinsma te Rfjperkerk, A. H. Wefers Bettink te Sappemeer, J. G. Arnoldus te Middelburg, J. S. te Zeist, J. Rietman te Dieren, L. O. te Utrecht, J. Schoonbeek te Weiwerd en W. Hasekamp te Rotterdam. OPLOSSING PROBLEEM No. 106 VAN J. J. P. A. SEILBERGER l. Lf8 -g7, Pd8-e6 (Pf7, Pf5, Tg5:) 2. d2d3f Kc4Xc3, 3. Kf6Xe6f (resp. Kf7:f enz.) Goede oplossing ontvingen we van: J. S.. M. Dolman, belden te Zeist, W. Hasekamp te Rotterdam, A. H. Wefers Bettink te Sappemeer en J. Rietman te Dieren. EINDSPELSTUDIE No. 90 VAN J. BEHTING TE RIGA ZWART f g Wit: Ke2, Df6, Pf7, Phl, pionnen b6, e3, e6 en g4. Zwart: Ke4, Lh6, Lh7, Pc6, Pel, pionnen c7, d5, g3, g5 en h4. Wit geeft mat in twee zetten. Oplossing volgende rubriek (9 Aug.) PROBLEEM No. 108 VAN J. DOBRUSKY Wit: Kf8, Tf5, Lal, pionnen c4, d5, f3 en h4. Zwart: KgÓ, pionnen d6 en f4. Mat in drie zetten. OPLOSSING PROBLEEM No. 105 VAN H. MENDES DA COSTA 1. Dg2-gl Goede oplossing ontvingen we van: M. Dolman te Zeist, G. A. C. te Antwerpen, ede WIT Wit: Ka4, Tgl, Ld3, Lh6. Zwart: Kf2, Lhl, pionnen g2 en h3. Wit speelt en wint. Oplossing volgende rubriek. RÉTI IN NEDERLAND Sinds eenige weken vertoef t de Weensche meester Rétl in ons land en speelt met groot succes, zoowel simultaan als man tegen man, met onze hoofdklassespelers. Tot nu toe was alleen Van Gelder in staat hem te kloppen (zie volgende rubriek). Rétl speelde reeds een tiental jaren met afwisselend succes in verschillende inter nationale en nationale wedstrijden. Zijn succes was nimmer opvallend, totdat hij verleden jaar te Kaschau plotseling op onge meen schitterende wijze den eersten prijs won met 10 punten uit elf paitqen (9 ge w., 2 remise), terwijl «Ie tweede prijswinner, de bekende dr. Vidmar, slechts 8 punten be haalde en meesters als Schlechter, Breyer, dr. Asztalos, Von Balla, Mieses, tot de deel nemers behoorden. In Februari van dit jaar was Réti, gelfjk men zich herinneren zal, minder gelukkig in den Vierkamp te Berlijn, waar hij slechts 2 punten behaalde, gelijk met Spielmann, terwijl Bogoljuboff eerste was met 5 punten. Vermoedelijk zal Réti met den redacteur dezer rubriek een kleine match van drie pattijen in de schaakclub Utrecht spelen.