2 Aug. '19. No. 2197 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 11 HOOGE PRIJZEN, HOOGE LOONEN Teekenlng voor de Amsterdammer" van Joh. Braakenslek r r fejgfc:-: De lange-afstand-wedstrijd. Wie zal het eerst opgeven? III1IIIIIIIIIIIIIIIIIII1IIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1IIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIII1II i HIIII iimmiiiiiiimiiiiiiiMimiifiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimitiiiii BOEKETJES SOFISTIEK XXIII Toegepaste Telepathie Er wordt druk gerubinied in Nederland, maar niet op de goede manier. De guurheid van deze Hondsdagen moge als excuus gelden voor de kinderlijke lucht hartigheid, waarmede eerzame lieden doende zijn zich aan het telepathie-spel te verslin geren alsof het een variant van bridge ware, de ernstige mensch echter vraagt zich af, of deze wonderbaarlijkneden ons gegeven zijn teneinde verstopte exemplaren van Het Leven te doen opdiepen uit fornuisladen, waar ze Immers niet behooren, of op de bureaux van het Handelsblad telepathische walsjes te organlseeren betalen we voor zulke redactloneele snaakschheden ons dure abon nement ? Ach, de Nederlander weet met fijne en vooral met ietwat mystieke zaken nooit recht, wat er mee aan te vangen. Als hij Perks Iris leest slaat hij smakeloozerwJjze aan 't rijmen: iiiiiiiiiiiiiiniiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii *8ECHNISCH£RU BRIES DE DRAADLOOZE TELEFONIE R Het is een merkwaardig feit, dat het zoo vele jaren heeft gekost eer de methode van Pupin gevonden is, die ons in staat hfeft gesteld om over afstanden van vele honder den kilometers te telefoneeren, terwijl het in betrekkelijk weinige jaren gelukt is om de telefonie zonder draad zoover te ontwik kelen, dat afstanden van eenige duizenden kilometers reeds overbrugd konden worden, zoodat tijdens den oorlog enkele Amerikaansche schepen op elk punt van den Atlantischen Oceaan met elkaar en met Amerika telefonische verbinding konden krijgen. Voor het opwekken van electrische golven, geschikt voor het overbrengen van de tele fonische fluctuaties, zijn reeds meerdere toe stellen in gebruik, waarvan het allerbeste voldoet de alternator, die beschouwd mag worden als een wisselstroornmachine van bijzonder accurate constructie, die tot 10.000 wisselingen per seconde kan geven. Het construeeren van zoo'n alternator vereischt bij zonder goede materialen, zooals ijzer, dat aan speciale eisenen moet voldoen en isolatoren van bijzonderen aard. De prijs is dan ook zeer hoog. Bovendien is het aantal wisselingen per seconde nog niet hoog ge noeg voor de telefonie, zoodat erbij behoort een bijzondere transformator, die de frekwentie tot minstens het driedubbele kan opvoeren; ook het construeeren hiervan is niet gemakkelijk of goedkoop. Het nuttig efffct is pl.m. 75 pCt. Voor het telefoneeren moet die wissel stroom van hooge f rekwentie gewijzigd worden door electrische stroompjes, opge wekt door een mlkrofoon. Een gewone mikrofoon alleen is hier niet toe in staat, zoodat gebruik gemaakt wordt van een combinatie van een microfoon en een mag netische microfoon, die tesamen den modu lator" vormen. Die magnetische microfoon bestaat uit een inductieklos van speclalen vorm, die voorzien is van drie windingen. De eerste twee geleiden den stroom, af komstig van den alternator, en hebben samen geen inductiewerking op de derde leiding. Die derde winding is in een stroomkring Ik ben geboren nabij Stavoren en mijn zuster in Zierikzee; staat hfj in het Rijksmuseum voor een stil leven, dan luidt zijn meest vleiende recensie: dat-ie-d'r-zó-wel-in-wou-bfjte (wij zijn een bfjterig rasl), en heeft hij experimenten van een Rubini beleefd, dan zal hij zijn goede vrouw verontrusten door haar in zijn immer mislukkende exploraties op dit mysterieus terrein te betrekken, f hij schrfjft een ingezonden stuk in de krant, waarin over tuigend wordt aangetoond dat de telepaath een oplichter was en de beproefde menigte een stel verdwaasde warhoofden. Als wij, Hollanders, op onbegrepen invloe den moeten reageeren, doen we dit doorgaans onbehouwen en averechts. Wat doet intusschen de wijze? HIJ vangt aan met zich naar Plato's recept te verwonderen, en overpeinst dan de grootsche mogelijkheden waarop de ver schijning den telepathie in onze rommelige samenleving het uitzicht opent. Hij droomt zich een Organisatie van Geconcentreerd-Denkenden, wier magische in vloed als een machtige golving het denken iiNiiimiiiiiimniiiiiiiiiiii Illlllllllllllllllllll geschakeld, die een stroomgever en een ge wone microfoon bevat, Wordt nu in dien microfoon gesproken dan krijgt die derde winding een stroom van variabele sterkte, die induceerend werkt op de andere windingen, waardoor de wisselstroom fluctueert en dus ook fluctueerende golven uitgezonden worden. Ook andere systemen bestaan en op dit ge bied is nog zeer veel te doen. Het opvangen van draadlooze-telefonlegolven kan feitelijk met het gewone ont vangtoestel voor telegrafie zonder draad gebeuren. Er is echter een versterker noo dig in de leiding, waarover hierbeneden verder gesproken zal worden.Natuurlijk moet men verwachten dat de telegrafie zonder draad, waarvan over de geheele wereld voortdurend gebruik gemaakt wordt, storend optreedt in het ontvangtoestel. Het is echter een gelukkig feit, dat ons gehoor selectief werkt en dus veel minder last ondervindt bij het storen van een gesprek, dan bij het storen van telegrafische seinen (die ook door middel van een telefoon merkbaar gemaakt worden). Terwijl wij gewend zijn, bij het gebruik van de gewone telefoon, om de beurt te luiste ren en,te spreken, kan dit bij dedraadlooze telefonie niet gebeuren. Zooals uit de hier boven gegeven hoofdpunten blijkt, is esn speciaal toestel noodig voor het spreken, dat niet gemakkelijk te combineeren is met een ontvangtoestel, terwijl het aanschaffen van een dubbel stel dure toestellen bezwaar lijk is. Ook hier is dus nog ruimte voor onderzoekers. Een ander bezwaar der draad looze telefonie is, dat het nog niet mogelijk is geweest om een goed toestel te maken, dat toelaat het gesprek" langs een lijn direct over te brengen op de draadlooze toestellen, zoodat men b.v. in Amsterdam iemand kon opbellen in Amerika. Het is nog steeds noodig om het gesprek op te vangen en het dan weer mede. te deelen in de draad looze telefoon. Ook dit is een groot bezwaar, want in verreweg de meeste gevallen is het een eerste eisch, dat men zelf direct het geluld" opvangt van den spreker, omdat uit intonatie en allerlei kleinigheden zooveel afgeleid kan worden, vooral brj het houden van zakengesprekken. Het overbrengen van het draadlooze gesprek op een landlijn is door middel van de reeds even genoemde versterker wel mogelflk; zonder twijfel zal ook het andere genoemde euvel wel snel verholpen worden. De hierboven aangegeven toestellen rijn, zooals reeds gezegd is, zeer duur, vooral de zenderstations. Ook andere toestellen zijn ervoor geconstrueerd, waaronder weer speder menschheld in de richting van het Goede stuwt. Geen kwade gedachte is bestand tegen dien stroom van edele ideeën: hij spoelt onze zwarte aarde schoon van alle boosheid. De telepathen-garde splitst zich in secties (ziehier uit het overwonnen militairisme en net aftandsche Taylor-systeem de goede elementen bewaard en toegepast!): eene tegen de inbrekers,eenetegeiidehartstochten, eene tegen bazelende gemeenteraden, eene tegen de bolsjewiken. Elk kwaad ziet zich bekampt en welhaast overwonnen.en de booze lieden misdaad immers is zwakheid, leert de wetenschap worden als kinderen, en eten uit de hand. Het is iets, dunkt mij, voor de Burger wachten. Om te beginnen kunnen zfj het marga-schieten, dat de ruwe instincten maar wakker roept, staken, en geconcentreerd leeren denken. Als oud-recruut kan ik ver zekeren dat vele sergeanten-majoor hunne forsche gedachten zér geconcentreerd en op zeer grooten afstand kunnen uitzenden: hun wil dirigeerde ons werwaarts zij begeer den, en nog in onze vrije uren en in den slaap lagen onze gedachten onder het beslag hunner sterke geesten. Het instructie-mate riaal is alzoo voorhanden, en bovendien is telepathie wél zoo aardig als de excercitie. Ik geef het idee den heer Van Lennep in overweging ter beproeving met zijn Amster damsen Vendel", ja zelfs burgemeester Colijn ten bate zijner gansche baljuwschap Zuid-Amstelland" (als ik het wel heb). Mits zij zich haasten; vór Wijnkoop zijn cohorten organiseert. En voorts worde het aanbevolen aan alle politici, en zakenmenschen, en den renteniers, en, -ja dezen ook, allen curatoren die be noemingsvoordrachten hebben in te dienen, en den minnenden harten. Want de heerschappij der Gedachte, een nieuw en thans zegenrijk Imperialisme, vindt duizend toepassingen, en als ik over meer dan een halven kolom beschikte... GERH. v. D. O v> IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIMtllf 111111111111111 Fig. l l ciale vormen van den versterker, die ver moedelijk wel zoo zal verbeterd worden, dat ook kleine en goedkoope zendstations besch'kbaar zullen komen, waarvan het nut, vooral voor de scheepvaart en luchtvaart niet te hoog geschat kan worden. Het is reeds gelukt om een afstand van 8500 K.M. te overbruggen met draadlooze telefonie. Men moet echter niet denken.dat er slechts sen fabriek gesticht behoeft te worden voor het maken der toestellen, om ze algemeen in te kunnen voeren, zoover is het nog niet, maar nu over een vijfde van den omtrek der aarde goed verstaanbare gesprekken gevoerd zijn, zal de tijd niet zoover af zijn, dat zee- en luchtschepen voortdurend met elkaar en met den vasten grond in verbinding zullen staan. De hierboven zoo vaak genoemde ver sterker" is een toestel, dat in de telegrafie en de telefonie zonder draad, de gewone telefonie en als gelijkrichter (natuurlijk tel kens in gewijzigde vormen) dienst doet en sterke verbreiding zal vinden. Het berust op het door Edison gevonden principe, dat een lichaam, dat tot zeer hooge temperatuur is gebracht, negatieve electronen uitzendt. Denken we ons een gewone half wattbrander, maar zonder gasvulling, dan zendt de gloeiende spiraal een groot aantal electro nen uit. Fig. l stelt de doorsnede van zoo'n lamp voor, waarin B de gloeiende spiraal en D een plaat voorstelt, die in een lucht ledige ballon besloten zijn. De spiraal gloeit door den stroom uit een batterij C, terwijl de plaat D verbonden is met den pool der Fig. 2 batterij E, die weer door een gevoeligen ampèremeter A heen verbonden is met den negatieven pool der eerste batterij C. Er is gezorgd, dat D een hoogere spanning heeft dan de negatieve pool van C. Zendt dus B negatieve electronen uit, dan kunnen die naar de plaat D bewegen, die dan den electronenstroom verder laat gaan, zoodat de ampèremeter dien stroom kan aanwijzen. Onderstellen we nu verder, dat in de lamp (zie fig. 2) een rooster G is aan gebracht tusschen het gloeilichaam B. en de plaat D. en dat ook dit rooster geleidend is varbonden met een draad (S) waarin we wisselstroomen kunnen ontwikkelen. Dan zal dat rooster nu eens positief zijn en even later weer nega tief. In den positieven toestand zal het de electronen geen hinderpaal in den weg leg gen en ze zelfs aantrekken, terwijl met ne gatieve lading een afstootende werking op de electronen uitgeoefend zal worden. De plaat D. zal dus in het eerste geval een vrij groote hoeveelheid electronen ontvan gen en in het tweede veel minder, zoodat in de leiding, die met D. verbonden Is, de wisselingen in de leiding van G. merkbaar worden. Worden nu in de leiding van G. zeer zwakke electrische golven opgevangen, dan zullen deze in de leiding van D. veel sterkere wisselingen veroorzaken, zoodat een telefoon, die in de laatste leiding ge schakeld is, duidelijke geluiden voortbrengt. De ware vorm van de versterker wordt in fig.3*) vertoond. Het is mogelijk twee dier ver sterkers achter elkaar te gebruiken, zoodat de gevoeligheid van het geheel veel grooter Hoe eerder men besluit tot de aanschaffinq van een FOHGERS des te spoediger kan men profiteer en van de vele goede eigenschappen, die dat rijwiel bezit. DeGroningerRijwielenfaliriekA,FONGEES INHOUD t Bladz. 1: De Eerste Kamer, door v. H. Buitenl. Overzicht: Menschen en Gene raals, door dr. W. G. C. Byvanok. Intern. Tribune: De aanvallen op Erzberger en de Engelsohe Friedensfühler" in het jaar 1917, door August Muller. 2: De Bouwdienst voor de pagrom in het Oosten, teekening van Hartin Honniekendam. Gezag, door kapt. W. J. M. Linden. Krekelzacg, door J. H. Speenhofi. Episohe Kunst, II, door dr. Fred. van Beden. 3: Feuilleton: Groote Menschen, door Elis. Zernike. 5: Voor Vrouwen (red. Elis. IC. Bogge) Wat een bezoekster van L. n. Verm. vertelde, door E. W. Asscher. -^ Ten toonstelling: Opvoeding van de Jeugd boven den leerplichtigen leeftyd", door P.W.M. Hnishoudel. Wetenswaardigheden. Krabbels, door Bidau Ehrhardt. Uit de Natuur: Insectenplagen, door Jao. P. IThjjsse. 7: Wandschilderingen in de Oranje Nassau Kazerne, door L. Zwiers. Nieuwe Fransohe Boeken, door Joh. Tielrooy, 8: Het Vacantiekamp van Volksweerbaarheid, door H. W. Vliegen. Vaoantie, teekening van George van Kaemdonok. Overheid en Tooneelkunst, door Joh. Brandenburg Jr. 10: Op den Econ. Uitkyfc Arbeid" aan den Arbeid, door jhr, mr. H. Smis aaert. Luchtverkeer boven den Haag in 1920, teekening van B. v. Vlijmen Jr.?Uit het Kladschrift van Jantje.?Boy al Anction Bridge, door Bridger. 11: Hooge pr(Jzen, hoïge loonen, teekening van Joh, Braakensiek. Boeketje Sofistiek, door Gerh. van Djjk. Onze Pnzzle. Techn. Bubriek: Draadlooze Telefonie, door dr. 3. F. van Oss. Bijvoegsel: Duitschland en de Schuldvraag, teekening van Joh. Braakensiek. ONZE PUZZLE No. 7 Onze teekening stelt voor twee doode honden. Gevraagd hoe men met behulp van vier lijntjes deze honden leven in kan blazen. Goede oplossingen in te zenden aan het redactiebureau, Keizersgracht 333, Amsterdam vór Vrijdag a.s. onder letters A B. mtiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiifiiiiiiiiiifiiiiiiiiiiiiiiifiiiiiiiiii Fig. 3 wordt. Ze worden ook bij de gewone tele fonie gebruikt en zullen ongetwijfeld veel bijdragen om de duidelijkheid der gesprek ken, vooral voor groote afstanden, sterk te vergrooten. Vooral in de geallieerde rijken zijn ze tijdens den oorlog veelvuldig toe gepast en verbeterd. Ze hebben het nadeel, dat het rendement gering is, omdat veel arbeidsvermogen noodig is voor het gloeien van den draad, terwijl het achterelkaar schakelen van grootere aantallen niet moge lijk is, daar ze dan zelf als geluidsbron gaan optreden. Merkwaardig is dat derge lijke versterkers tijdens den victory loan" in New-York dienst deden om van uit vliegtuigen en luchtballons de menigte in Victory streef' aan te sporen op de leen ing in te teekenen. v. O. *) De gloeiende spiraal (B van fig. l en 2) is in het centrum zichtbaar als een draad. Het rooster is een nikkelen spiraal, die hieromheen loopt, terwijl daaromheen een omgebogen plaat nikkel zit.