De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1919 9 augustus pagina 5

9 augustus 1919 – pagina 5

Dit is een ingescande tekst.

9 Aug. '19. No. 2198 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND Lady Aberdeen. Presidente van den International Councll of Women". Een bijeenkomst van leden van den Internationalen Vrouwenraad (l. C. W.) te Londen. l Van 4 tot 15 Mei 1914 kwam de Inter nationale Vrouwenraad te Rome bijeen. De bleenkomst werd geopend en gesloten met tal van vriendelijke woorden gewisseld tusschen de vrouwen van bijna alle beschaafde naties der wereld, zonder dat wel een dier vrouwen gedacht heeft, dat ooit nog een wereldbrand in staat zou zijn vijandschap tusschen haar en die anderen te stichten. Maar op het oogenblik dat Lady Aberdeen de pen opnam, om het voorbericht voor het verslag dier dagen te schrijven, was de oorlog uitgebroken en waren de vrouwen gescheiden, die zoovele jaren lang in de nauwste betrekkingen tot elkaar en in de grootste harmonie hadden samengewerkt. Vijf jaar lang zQn die banden verbroken gebleven, heeft het werk van den Interna tionalen Vrouwenraad stil gelegen. Men kan zich den Internationalen Vrouwenraad International Council of Women het beste denken als een permanent con gres, waar alle vrouwenbelangen be sproken worden. Het is geen vereenlging met een eigen doel maar alleen een punt van samenkomst van alle natio naliteiten, van alle vrouwenverenigingen uit alle landen. Daarom kon de I. C. W. in den oorlog minder doen dan andere inter nationale Vereenigingen, die, een eigen doel hebbend, dit doel konden blij ven nastreven. Het eenige doel van den I. C. W.: allen samenbrengen, was in den oorlog niet na te streven. Maar aan den anderen kant is dat allen te samenbrengen dan ook de taak bij uitnemendheid van den I. C W. nu de oorlog over is Zoo heeft de uitstekendeen beminnelijke vrouw, die van de twintig jaar, dat de I. C. W. bestaat, vijftien jaar de leiding heeft gehad, Lady Aberdeen, het ook begrepen. Lady Aberdeen heeft zich in den oorlog van iedere deelneming aan vredescongressen en dergelijke onthouden, omdat zQ botsingen vreesde, die voor het samenwerken na den oorlog noodlottig konden worden, teneinde met des te meer kracht en des te meer pres tige, zoodra de oorlog over zou zijn, zelf het internationale werk te hervatten, en anderen te kunnen wijzen op den plicht dat ook te doen. Een vrouw, die het verstaat zoolange iiimiiimiiiili iiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii FT? TOUJOURS CHAMPIGNONS Toen nu het land in nood was en hongers nood d'eigde en ieder beetje, zelfs het kleinste, helpen moest, richtte de Minister een circulaire tot zijn Burgemeesters, waarin hij hen aanspoorde, hun onderdanen aan te zetten tot het eten van paddestoelen. Maar het was een slag in het water, want die onderdanen vreesden voor pijn in hun buik en wilden zonder volledige voorlichting niet aan de vreemde spijze en daar hadden ze groot gelijk aan. Want in het naburig land, waar de nood nog vinniger neep, waren velen om htt leven gekomen, door dat zQ den nieuwen weg al te lichtvaardig hadden betreden. Wel had men daar eenige ervaring en ook was er vanwege het keizerlfjk Gesundheitsamt" een voorlichting verstrekt, maar die was blijkbaar niet vol doende voor den spiksplinternieuwen leek. Wat nu onzen Minister met de circulaire betreft, die achtte de zaak afgedaan, doch hij had in die dagen met een handomdraai en laat ik zeggen vijfduizend gulden het Nederlandsche volk voor goed en degelijk en betrouwbaar aan de zoo vreugdevolle en goedkoope paddestoelenkost kunnen helpen. Thans is het vrede, maar de hongersnood is gebleven, zij het dan ook In eenigszins milder vorm. Als voedsel en vooral als versnapering zijn de paddestoelen nog even jaren de leiding van een groot en samen gesteld lichaam in handen te houden, zonder dat er eene noemenswaardige oppositie tegen haar groeit, is natuurlijk een zeer bij zondere persoonlijkheid. Groote, statige verschijning, boeit zij wel het meest door den hoogen geest en de groote, warme, onuitputtelijke goedheid die uit haar heele wezen straalt. Er zijn talentvollere vrouwen in den I. C. W. Er is er geen e, die zich ooit zoo algemeen bemind zou weten te maken. Niemand kan n dag in de nabijheid van deze vrouw zfln zonder onder den indruk te komen, dat hfj met een mensch van zeldzame goedheid en zeldzamen adel te doen heeft. Twintig jaar lang heeft Lady Aberdeen haar gaven en haar persoonlijken invloed in dienst van den I.C.W. gesteld en daar mee de zaak der vrouwen een nooit genoeg te waardeeren dienst bewezen. Zoowel toen Lord Aberdeen Gouverneur van Canada als toen hij onderkoning van Ierland was, heeft zij den grooten invloed, dien zij daardoor kon uitoefenen, gebruikt, om leidende per soonlijkheden, zoo mannen als vrouwen voor de belangen die haar lief waren, te winnen. Zoo is de vrouw van den tegenwoordigen Gouverneur van Canada, Lady Drummond een van de warmste voorstandsters van den I.C.W. geworden en zijn het in Australië en Zuid-Afrika-ook steeds de echtgenooten van hooge regeeringsfunctionarissen die de nationale raden daar vertegenwoordigen. Dit alles Is van groot belang geweest voor het uiterlijk aanzien, en daarmee voor den Invloed van den I.C.W. Wat in Lady Aberdeen naast de eigen schappen die ik noemde overigens wel het meest opvalt is hare ontzaglijke werkkracht, hare ongeëvenaarde ijver. Ik heb mij wel eens afgevraagd of deze vrouw ooit iets anders doet dan werken. Aan de groote massa werk, die voor den I. C. W. moet worden verzet zou menige vrouw op zich zelf genoeg hebben; maar daarnaast is zij in Engeland een groote kracht op het ge bied van kinderzorg en volkswelvaartstreven; en voert zij sedert eenige jaren een cam pagne voor het in het leven roepen van een doelbewuste tuberculosebestrijding, waar voor zij indertijd ook in Holland gegevens verzamelde. Voor deze vrouw, die weet, wat een groote en diepe menschenliefde beteekent, die in waarheid internationaal voelt als weinigen, is de oorlog, hoe diep hij haar getroffen heeft, niet anders geweest dan de onder breking van een werk, in welks slagen zij het bergen-verzettende geloof heeft. Geen oogenblik is de hervatting van het I.W.C.werk gedurende den oorlog uit hare ge dachten geweest; geen oogenblik heeft zij tegenover hare vele correspondenten in neutrale en vijandelijke landen ook maar het geringste spoor van nationalisme laten goed de belangstelling waard als een jaar geleden en daarom mogen wij er ons over verheugen, dat de echte paddestoelvrienden aan het werk blijven, al is het dan ook zonder steun van boven. Dezer dagen Is een boekje verschenen, dat ongetwijfeld van groote beteekenis is, hoewel het slechts 26 bladzijden telt en in 't geheel niet door illustraties versierd wordt. Ik bedoel: Hoe maken we paddestoelen klaar? door Catharina Cool (uitgave van W. Versluys, Amsterdam, prijs f 0,50.) 't Is een soort van blijde boodschap. Afgezien van de vergiftigingskansen hebben veel menschen bezwaren tegen het gebruik van paddestoelen, omdat ze meenen, dat het inzamelen, reinigen en toebereiden zoo omslachtig is. Inderdaad zijn bij wijze van overleveringallerlel kunstgreepjes en finessen in gebruik gekomen, die zelfs een niet al te gemakzuchtigen leek zouden afschrikken. To Cool houdt daar een geduchte opruiming onder; de behandeling der meeste padde stoelen blijkt ten slotte even eenvoudig als die van aardappelen en veel minder tijdroovend dan die van een menigte veel ge bruikte groenten. Ook vindt zij een goed gebruik voor veel, wat vroeger weggeworpen of afgekeurd werd en zoodoende wordt het nuttig effect van het inzamelen der padde stoelen aanmerkelijk vergroot. Het wordt nu meer de moeite waard en het bezwaar: dat deze soort van voedsel slechts gedurende een paar maanden van het jaar voorhanden is, wordt opgeheven door de mogelijkheid van conserveeren. Weck spreekt ook hier een hartig woordje mee. Je kunt van padde stoelen alles maken: hors de oeuvre, soep, croquetjes, vlees c h gerecht, groente, sla, sla-olie, garneering van ommelet, broodjes en roerei, zoetzuur, zuurzuur en zelfs koekjes. Ikzelf heb bij To Cool al die dingen herblijken. Maar vór in het lijvige boekdeel, dat verslag geeft van het Romeinsche congres, heeft zij de mooie, van innig godsdienstigen zin getuigende boodschap der Society of Friends laten afdrukken, die toen al, in 1914, het groote woord sprak: laten wij niet bij anderen de schuld zoeken, maar bfj ons zelf, deze oorlog is het teeken van een groote schuld van de heele menschheld". E. E. v. DORP Woningbouw De couranten zijn vol van nieuwe woning bouwplannen. Bestaande vereenigingen gaan aan 't werk, nieuwe worden opgericht. Plannen voor het oprichten van coöperatieve woningen worden uitgewerkt, een nieuwe strooming heeft in die richting plaats. En de huisvrouw neemt met belangstelling daaraan deel. Haar plaats in de maatschappij wordt zóhervormd en gewijzigd, haar plichten omvatten een zooveel grooter ter rein, het wordt passen en meten om haar dagtaak in den beschikbaren tijd af te werken. Straks, als ze in de besturen van gemeente, provincie en staat haar werkkracht zal geven, wordt dat passen en meten nog sterker. En toch, vrouw en moeder zal zij in de eerste plaats zich voelen als ze een gelukkige, en, of, plichtmatige vrouw en moeder zijn zal, en huisvrouw zal ze blijven, de bestu rende in, en over, het werk in huis. Dat werk goed te doen, zó, dat het een gezellig, goed verzorgd thuis blijft voor haar gezin, dat zal toch haar liefste wensen, haar naaste plicht blijven. En daarom zal het zaak zijn dat werk zóte vereenvoudigen, dat het met zoo weinig mogelijk tijd en kracht kan worden verricht. Vereenvoudiging van het huishouden en van het huishoudelijk werk zal meer en meer ieders aandacht vragen, daarnaar zal meer en meer worden gestreefd. Voor een deel vinden wij de oplossing in de coöperatieve woning. Centrale verwar ming, centrale keuken, centrale kinder- en ziekenverzorging in huis, centrale logebediening, dat alles ontneemt aan de huis vrouw veel tijd en beslommering. Dat deel van de huisvrouwen, dat centraal is aangelegd zal hierbij volkomen bevrediging vinden. De groote schaduwzijde, dat, als er ook maar iets hapert aan die centrale leiding, dadelijk tallooze gezinnen in nood verkeeren, kunnen wfl buiten bespreking laten, wat heelt gén schaduwzijde? en de voordeelen wegen misschien wel hiertegen op. Raadzaam zal het zijn in elk geval in de dagelijksche be sturen van die woningen vrouwen op te ne men, die volkomen bekwaam zijn, in het organlseeren niet alleen van het huishoudelijk bedrijf, maar vertrouwd met alle onderdeden van de praktik, daardoor de moeielfjkheden kennend, om ze te kunnen voorkomen of te ondervangen. Maar er zullen vele gezinnen overblijven, die liever op zich zelf" wonen al is het op ee" verdieping,?om naar eigen wenschen en behoeften het leven van het gezin te kunnen verzorgen. Die hulsvrouwen zfln dus meer aangewezen op zelf doen, dan op organiseeren, vooral ook omdat de dienstbodennood voorloopig groot zal blijven, ook omdat het werk van de dienstbode in het gezin een groote wijziging zat ondergaan en men in de toekomst waarschijnlijk het meisje voor dag en nacht" zal moeten missen. Voor deze rubriek bewoonsters vooral, al blijft dit k van toepassing voor de coöperatieve woning zal het zaak zijn dat de woning zelf niet te veel tijd vraagt voor het onderhoud. Wat de inrichting betreft, daarvoor is de huisvrouw aansprakelijk. Maar ook bij den bouw kan er op gelet worden. Er Is bijv. een wijze van bewerking \. f DRINKT TERWEES THEE. ZAANDAM IIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1IIIIIIIIIIIIIIIIIUIMIIIII1IIIIII1IIIIIIIIIIIIII1IIIIII III haaldelijk en onvervaard gegeten en 't was altfjd voortreffelijk en, let wel, eenvoudig, zonder opzettelijke bijmaaksels van lekkers. De smaken verschillen, vooral in de be oordeeling van padde-toelen. Voorop staan natuurlijk de echte Champignons en daarop laat mej. Cool, en m. i. zeer terecht, de Inktzwammen volgen, vooral de ruige inktvan vensterkozijnen en deurposten, die veel tijd vraagt voor het schoonmaken en schoon houden, een andere, die weinig stof en vuil vasthoudt; er is een ventilatie systeem, dat de huisvrouw veel moeite geeft bij de keuze van glasbedekking, een ander, dat haar daarbij geen haar breed in den weg legt; er is een Inrichting van woon-, slaapkamer en keuken, die haar veel geloop en ver moeienis bezorgt en n, die haar veel loopen en hoofdbreken bespaart. En deze onderdeelen, van schijnbaar kleine betee kenis, ontgaan uit den aard der zaak, zelfs dikwijls den bekwaamsten architect. En daarom is het van belang, dat de vrouw bij dien bouw haar advies kan uitbrengen. NU de huisvrouw, door den nood der tijden, meer practisch gevormd is, nu de huishoud scholen jonge vrouwen inlichten omtrent de eisenen,te stcllenaan de keuze der woning, de woninginrichting en het onderhoud, nu is de tijd rijp.indecommissies voor woningbouw vrouwen op te nemen, die, samenwerkend met den architect, beiden als deskundigen op hun terrein, leveren het beste wat erop dit gebied te leveren is, rekening houdend met de gewijzigde taak van de hulsvrouw. S. G. F. MEYBOOM Van Vrouwelijk Doen en Denken Na de verscheurdheid van den oorlog zal er veel moeten worden opgebouwd, ook in moreelen zin, en zoowel van staats- als van particuliere Initiatief zal veel gevergd worden, om wat scheef zakte weer recht en hecht te zetten. Daar is in de allereerste plaats het gezin, die de staat is in 't klein. Uit het gezin komen de burgers voort, die den staat zullen helpen schragen. Aan het gezin dus zal de grootste aandacht gewfld moeten worden. En gebeurt dat ook ? Is onze rechtsche regeering werkelijk bezig het gezin weer samen te voegen en te binden tot een geheel, nadat de mobilisatie en de ellendige finantieele toestanden, plus de voedselnood zoo veel hebben vernield wat niec meer te lijmen valt? Er wordt een begin gemaakt. Alle begin is moeielijk. In elk nieuw ondernomen werk maakt men fouten. Het is maar de vraag of die fouten te verbeteren zijn, of ze niet onberekenbare schade aanbrengen. De 8 urige werkdag staat alom te worden Ingevoerd. Het ideaal, het principe is goed, maar de praktijk? De achturlge werkdag verbiedt den arbeider meer dan 8 uren te arbeiden in fabriek of welke andere dienstlnstelling ook. Als hfj een zieke vrouw heeft, of vele kinderen en hij wil zijn weekgeld vermeerderen ten einde hoogere kosten te bestrijden, mocht hij vroeger overwerk verrichten zooveel hij wilde. Dat zal nu niet meer gaan. Waar moet die man dan zijn meerdere verdiensten vandaan halen, hij, die vaak in n richting is op geleid ? Minister Aalberse heeft ook gesproken van verbod van at beid voor de gehuwde vrouw. Wat dit inhoud zullen allen beseffen, die iets afweten van gezinnen, waarvan de vrouw de ziel is, waar de man f suk kelend is en niet werken kan, of lui Is en niet werken wil, waar de man het geld ver drinkt of verdobbelt, of om welke reden ook zijn vrouw het noodige onthoudt om het groote gezin te voeden en heel te houden." De inkomsten van fabrieksarbeid zijn ruimer dan gezinsarbeid (werkvrouw enz). Waar zal zij de bijkomende verdiensten zoeken, indien fabrieksarbeid verboden wordt, temeer nu daar het 8-uur-werksysteem bijkomt? 8-Uur-werkdag! Een schrik voor vele arbeiders vrouwen. Dat wil zeggen: veel meer tijd voor de kroeg, voor op straat slenteren, voor ontucht. De vrije Zaterdag middag, dat wil zeggen voor den man eerder loon ontvangen en het toch niet eerder afgeven (natuurlijk de vele goede niet te na gesproken) Maar... het is een aloude waarheid, dat de wet er is voor de slechten en niet noodig Is voor de goeden. En juist de slechten glippen hier tusschen de mazen door en de goed- en ijverig willenden worden er niet voldoende door beschermd. Hoe dikwijls is het niet voorgekomen, dat vrouwen, wier mannen verlof hadden wegens ziekte, het loon gingen innen en het dubbele ontvingen van wat ze gewoon waren in handen te krijgen, eenvoudig omdat de man de andere helft voor zich hield? Wat haar de niet altijd liefdevolle wersch ontlokte: Ik wou, dat ie maar veel ziek was"; want dat beteekende voor die vrouw meer geld, geen kroeg, geen ontucht, geen slaag. Toch zal de 8-urige werkdag er komen, IIIIMIlimimiHMIMKItllllIM De Ringe Inktzwam Coprinus comatus. zwam, Coprinus comatus. Een enkele maal heb ik die ook wel te koop zien aanbieden onder den naam van champignon en als afkomstig uit een champlgnon-kweekerij, wat heel goed mogelijk is, want broeibedden zijn voor hen een geliefkoosde standplaats, evenals druk b^graasde weiden en stikstoffijke ruigten. De soort is buiten gewoon grmakkeiqk te herkennen: ze groeien in grof pjes, de jonge zijn vlokkig sneeuwwit, bij de oude vervloeit de sporenmasa tot een inktzwarte vloeistof. Eer het zoover is, ziet de sierlqk gevormde hoed een poosje zwartmet-wit, daarom noemen de Engelschen hem wel Magpie-mushroom, de ekster-paddestoel. Jong zijn ze buitengewoon lekker en vrflwel in hun geheel te eten. Ze willen In vette stadstuintjes heel graag groeien. Als derde zou ik de cantharel willen noemen, ook een makkelijke soort, zoowel wat herkenning als toebereiding betreft, deze week hebben we nog een heerlijk maaltje meegenomen uit het beukenbosch tusschen Hilversum en de Lage Vuuische, dikkige, oranje dingetjes, die daar bij honderden uit den grond puilen, we hadden in een half uur tijd wel tien kilo kunnen verzamelen. Boleten, parasolzwam, weidekringzwam, morielje krijgen alle hun plaats en ook wordt nog eens gewezen op het fluweelpootje Collybia velutipes en de Honigzwam, Armillaria mellea, die Dij krui wagens vol geoogst kan worden. Rest nu nog maar, om die dingen te ken nen. Hoe prachtig zou 't zijn, als we nu achter in het boekje goede gekleurde, zoo goed als levensgroote afbeeldingen konden vinden van een twintigtal goede soorten, met een stuk of zes gevaarlijke giftige er bij. Dat kost echter schatten van geld en zou het boekje tienmaal zoo duur maken. Hier moest nu weer onze vrind de Minister eens voor den dag komen. Landbouw publiSIPKES' FIJNSTE DESSERTWERKEN. Sipkes' Geconfijte Vruchten Sipkes' Borstplaat Sipkes' Fondants . . Sipkes1 Gember Sipkes' Marsepein Sipkes' Vruchtenpates . - . Sipkes' Frambozenkoekjes. zijn verkrijgbaar in luxekistjes bij alle winkeliers in fijne consumptie-artikelen. Fabrikante: Sipkes' Jamfabriek - Haarlem HOFLEVERANCIERS. iitiiiiiiiiniiii en deze genoemde bezwaren wegen waarschQnlfjk niet op tegen de vele grondig te motiveeren voordeelen; maar wel zal minister Aalberse zich hebben toe te spitsen op het vinden van een artikel, waarbij de te verleenen uitzonderingen den regel zullen be vestigen, opdat waar de enkeling hierin het voordeel gaat staan het gezin, dat is de welvaart van de gemeenschap, er niet onder moge lijden. Boven den enkeling staat het gezin, als de bron van leven en gemeenschap, en als zoodanig moet het gezin den Staat na aan het hart liggen. E. C. v. D. M. iiiiiiimiiiiiniiMiiiMiiiiiiiiMii Ze gaan Examen doen! Ze hebben niet geslapen, Maar bevend liggen gapen; Ze hebben niet gegeten, Maar willen het niet weten; Ze zweeten, o ze zweeten... Ze gaan examen doen. O, o, wat zien ze bleekjes, Wat lachen ze soms weekjes; Wat kijken ze toch sipjes Met prevelende lipjes, Die, anders vrool'ke kipjes; Ze gaan examen doen. Ze zitten in 't coupeetje, En praten soms een beetje; Maar in hun droge keeltjes, Daar zitten stokjes, steeltjes. Die maken schor; verbeeld je 's Ze gaan examen doen. Ze zwegen maar weer saampjes, En kijken door de raampjes; Ze grabb'len in hun taschjes En friem'len met de kwasjes En pluizen aan hun jasjes. Ze gaan examen doen. Ze plukken aan hun hoedjes En schuif'len met hun voetjes; ...Een vochtig oogje... heuschjes, Ze snuiten gauw, nerveusjes Hun kleine, bleeke neusjes. Ze gaan examen doen. Och medereiziger, schik-je Voor 'n enkel oogenblikje; Hou in de scherpe plekjes Van plagende kritiek jes; Bedenk: ze zijn zoo ziekjes. Ze gaan examen doen. P. VAN INOEN irilMMMMMIIIIMIMIUmnUlllllIIllMIIIIMMIIllMM Illlllllllltlllllllllllll ceert meer kostbare dingen ten algemeenen nutte en zou hier ongetwijfeld prachtig en nuttig werk kunnen verrichten. Thans echter is mej. Cool genoodzaakt te verwijzen naar de gekleurde plaat, die uit gegeven is door den Nederlandschen Vegetariërsbond, een nadruk van het PilzMerkblatt bearbeitet im Kaiserlichen Gesundheidsamte". Verleden jaar is de Bond daar al mee voor den dag gekomen en dat was toen als daad zeer te waardeeren. Maar wat hebben we aan dat leentjebuur spelen, wanneer we voor een paar duizend gulden veel beter werk kunnen leveren. Bovendien bevat die plaat een aantal soorten, die b? ons maar zelden voorkomen en ontbreken er zeer belangrijke o a. juist die lekkere inktzwammetjes. De valsche hamekam, cantharellus, aurantiacus staat er met een rood kruisje en verontrust de cantharelzoekers noodeloos, want we weten nu dat hij heelemaal niet vergiftig is. Toch is dit op 't oogenblik de beste goedkoope publi catie van dien aard en vooral omdat de plaat vergezeld gaat van een zeer goede beschrijving, duif ik u aanraden het geheel aan te vragen bij den brochurehandel van den Nederlandschen Vegetariersbond te Soest, kost maar n kwartje. Maar nu zou ik toch wel willen, dat of de vegetariërs, f To Cool, of de Mycologlsche Vereeniging na den komkommertijd eens naar den Haag stapten, om Landbouw te bewegen tot een massa-uitgave van ge kleurde platen van nuttige en vergiftige paddestoelen. JAC. P. T n ij s SE

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl