Historisch Archief 1877-1940
16 Aug. '19. No. 2199
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
Destaurant
TOURNOOIYELD
PUTS DU JOUR
van 12.30 tot 2 uur en van 7 uur tot 8.30
Restaurant-CaféLa Réserve"
Rembrandtplein 44 bij de Utrechtschestraat
AMSTERDAM
Weelderig ingericht Restaurant
Afternoon tea- en ApéHtif Concert
?iiiiiiiiiiiiiiffl
IIIIIHIIIIIIIIItllllllllll||tlllltlllllllllllllMIIIIIHIIIIIIIMiniHi||IMIII)IIMIinilniHIIIIIIIIIHIIIIIHIIItlllII- ==
STARK'S OXYDOL" I|
(CHLORAS KALICUS TANDPASTA) l S
[ l Naam). V«nn. STARK & Co. Chemische Fabriek ,,'s-HAGE", 's-Bravenhege 11
JAC. URLUS "i
HAVANA
GAAR
ROTTERDAM
AMSTERDAM
COBNAC
?ARTELL
est garant! comme tant
Ie produit naturel des
vins récoltés et distillés
dans larégiondeCognac.
Koopmans & Bruinier
WIJnhandelaren te Amsterdam
DE BESTE EN GOEDKOOPSTE
OVERAL VERKRYGBAAR
ADRE5 v/o hANOEL
JOH.M.VAN OER MEIDEN.
AMERSFOORT
>\
HOOPDVEBTEGEnWOOBDIGECSvooeriEDERLAND
ChRISTOPLE
fan
SPECIALITEIT IN ECHTE BROhZEPI
LUXEARTJK ELEM. ^
.
*
Hötel-Restaurant DES GALERIES
8HE
Modern ingericht Restaurant van den eersten rang.
American-Bar. Tzigane-Orkest.
LUNCH en DINER prix fixe en a la carte.
Telef. Schev. 440.
De Directeur HEHRI ZELLE.
Amsterdam
HNEN
ELECTRICITEIT
P. H. Kade 68
N. V. ALG. NED. ELECTR. MU.
V/N GROENEVELD, RUEMPOL & Co.
Briefadres A.N.E.M. - Tel. N. 4826, 4827, 7004
Elootromotoron. Generatoren.
Sohakellessenaars.
Hoogspanningstnriohtlnqeti.
Schakelkasten. Eleotr. Sirenes.
ELECTRICITEIT OP ELK GEBIED.
Piano's, Vlougols en
ftunstepo/plano'ffdoorHuur
In eigendom verkrijgbaar, mits
drie Jaar afbetaald.
Brlavan No. 1431, Bureau van dit Blad,
Vraagt prijsopgave van
Cognac
Hennessy
aan
ItffllJflllltlIlflllllllllll
STAATSEXAMEN
Ja, die examens... De eene helft van
ons land examineert de andere
Dergelijke oorspronkelfjkheden tegen te
spreken is vechten tegen de bierkaai. Men
kan er op wijzen, dat de meeste examens
zoo onrechtvaardig niet zijn; dat zakken
gewoonIQk nog wel aan iets anders ligt dan
aan zenuwachtigheid; ja, dat geen enkel
examen eigenlijk moeilijk" is aange
nomen natuurlijk, dat iemand voor zfln vak
een behoorlijken aanleg heeft en fatsoenlijk
Is voorbereid. Maar waarvoor de moeite
van zulke beweringen te doen? Gemeen
plaatsen zijn van nature onuitroeibaar.
En zoo zal ook wel ten eeuwigen dage
de meening blijven bestaan, dat het staats
examen", zoo lastig is; dat ze" het op
zettelijk moeilijk maken, omdat je niet van
een gymnasium komt; dat het maar net
afhangt van het stukje, dat je te vertalen
krijgt, of je er komt of niet; dat ze je niet
doorlaten, als je niet zooveel jaar er voor
hebt geploeterd. Als ze hooren dat je er
niet minstens twee of drie jaar voor hebt
gewerkt, dan laten ze je eenvoudig zakken.
Zou ik van den zomer over een jaar
er kunnen komen?
Dat is de gewone vraag, het hopelooze
perspectief van een nietsnuttig gevos en
gejakker. Er te .komen", het papiertje in
zijn zak te hebben, dat is het eenige doel.
Hoe dat doel wordt bereikt, doet er gewoon
niet toe.
Begrijpelijk is het. Wfj willen vooruit, w|
moeten wat worden in de maatschappij. En
bet meest gewone middel voor wie het
maar eventjes kan, is examen doen. Zoo
mogelijk voor de Universiteit, het mooiste
opleidingsinstituut, dat er is.
Dus staatsexamen doen, Grieksch en Latfn
leeren.
Dairom is het natuurlijk niet te doen,
maar je moet wel. De rest heeft niet zoo
veel om het Hf. Moderne talen, dat gaat
wel. Je krijgt immer&alleen maar een stukje
In het Hollandsen te vertalen l Geschiedenis
lees je nog wel eens over." En wiskunde
mag je tenminste voor A goddank
onvoldoende hebben. Een vergunning,
waarINMAAKUITJES (kleine sjalotjes) per
5 K.G. postpakket franco f 2.?. Groot e
partijen prfls op aanvr. H. WIEGMAN Jr.,
kweeker, N. Pekela. Telefoon 219.
'ijiiiiimiiiiiiiiiiiiliiiiiiiiimim.iiiMiiMMMiiimiMMMiiiiHinimirriiimmiimm iiutii
van een zeer veelvuldig en dankbaar gebruik
wordt gemaakt.
Een leeraar scharrel je hier of daar op.
Een kennis van een vriend heeft ook staats
examen gedaan, en hQ is er gekomen. Naar
diens leeraar ga je toe, en je stelt hem de
tradltioneele vraag, of je van den zom-r
over een jaar er kunt komen, als je zooveel
uur per dag werkt. Hij antwoordt, d*t het
wel mogelijk Is, maar dat er natuurlijk met
zekerheid niets valt te zeggen.
De lessen beginnen. Je leert amo, mensa
en servus, en het valt nogal mee, al is het
niet makkelijk. Na een paar maanden begin
je ook aan Grieksch, en voor Latijn, aan de
lectuur". Lectuur... nu ja, je worstelt met
de langademige zinnen van Caesar. Was
dat niet die Romeinsche generaal, die GalHë
veroverd heeft diezelfde, die de Rub'con
overtrok, en die vermoord is door B u us?
HIJ heeft ook dit boekje geschreven, scuqnt
het. Maar dat Interesseert je eigenlijk minder;
als je die lamme zinnen maar wat beter
kon vertalen... Soms snap je een paar
woorden 260, maar dan is het weer mis.
Je weet telkens niet, waarover hij het
eigenlijk heeft Die Caesar Is vervelend,
maar zfln werk is ook niet als litterair
kunstwerk bedoeld, zegt de leeraar.
Na Caesar Ovidius. Die hexameter valt
eerst ook nog niet mee, maar het went. En
dan die vreemde uitdrukkingen hq zegt
het zoo vreemd. Woord voor woord kon
je het wel zoo'n beetje vertalen, maar dan
weet je soms nog niet, wat hij bedoelt.
Pyramus en Thlsbe" ben je eindelijk door.
Wel een aardig verhaaltje, maar verder. .
al die myhologische namen en die toe
spelingen! Je raakt er in verward. De leeraar
duwt je een dun boekje over mythologie
In de hand, om eens in te kfjken". Je leest
er wat in; er komen een paar namen in
voor, die je vroeger wel eens gehoord hebt:
Agamennon, Menelaüs, de Trojaansche
oorlog. 'De Danaïden, ja, met dat vat.
Maar de rest ben je zoo weer vergeten, en
het kost je ook te veel tijd. Toe maar weer,
vertalen.
En zoo gaat het door. Na Ovidius Livius,
die moeilijk is en je weinig boeit. En voor
Grieksch Xenophon, net zoo iets als Caesar.
O die Grieksche werkwoorden! Telkens
opnieuw leeren, telkens ben je ze weer
Wijnhandelaren,
ZWOLLE,
HEERENKLEEDHG
H.J.LOOR.Utretit
I MEEREN MODE-ARTIKELEN I
=3 - HEERENSTHAAT 14, (iHONINdEN
g .TKLEFOÜN 1083
ing
TOE-HIfJL
Gemerc. Katoen
lïl d'écosse
Zijde
De eenige dunne sok die sterk is in het dragen
In alle eersle-klas zaten in Nederland verkrijgbaar
IMPORTEURS:
AMEKIKAAN8CHE HANDELMA ATSCHAPPIJ
J. POLAK GRODEL
MAEMIXSTEAAT 400a - AMSTERDAM
TELEFOON MOORD 23O7
Belanghrbbrnden word; n verzocht dit nummer te noteeren,daardoor
een fout van de tcl.-admin.dit nummer niet in de gids is opgenotre \.
SCHOOL VOOR MAATSCHAPPELIJK WERK
78 PIETER DE HOOGHSTRIA.T, AMSTERDAM
Oflicieele opening van den nieuwen cursus Dinsdag 9 September ie 2 uur
Aanvang der lessen Dinsdag tff September
Aanvang AVOND-WRCORSUS voor WONINfiOPZICHIERESSni: Donderdag II Sept. Ie klokke 7 uu'
Programma's der School op aanvrage te verkrijgen NA 25 AUGUSTUS
- MICHELIN
Rijwielbanden
Buitenband f 9.
Binnenband 5.251
* * 11
bij alle goede Rljwlelhandelarenj |
IHIIIUMIIMIIIIMlItlll
itmiiiiiiiiiiiimi
i iiiiiiiiiiiiiliiiiiiiimiittiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiieuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
kwijt! Om dol te worden af en toe.
Homerus. Weer allemaal nieuwe vormen,
dialect" volgens den leeraar.Opnieuw leeren.
Homerus valt op den duur wel mee. Maar
dat andere Grieksch l Demosthenes je
snapt er niets van. Over n zin zit je een
paar uur te zwoegen, en dan deugt er nog
Diets van de vertaling l
Zoo ploeter je door. Het moet. Alles even
moeilijk, en grootendeels vervelend. Homerus
gaat nu een beetje, en Tacitusl.... als die
maar niet zoo vreeselflk lastig was, dan
was hij misschien wel interessant.
De tijd schiet op. Aan antiquiteiten ben
je nu ook hard bezig. Al die indelingen..
De censuur is ingesteld...? In 36'. O neen,
dat was de praetuurl Alweer vergeten! En
er komt zooveel geschiedenis aan te pas.
De leeraar zegt, dat je daarvan ook wel
iets mag weten Ook dat nog! Zuchtend sla
je een boekje op, je leert een paar jaartallen ..
Eindelijk ga 'y. raar Utrecht. Natuurlijk
heb je den leeraar gevraagd, of je er kon
komen, en hij zei, dat je wel kans hadt, als
het wat meeliep. Je thema was alleen nog
wat zwak.
Het examen gaat heel anders dan je dacht.
Je hadt er op gerekend, dat ze je een
Grieksch werkwoord zouden vragen pas
nog gerepeteerd den vorlgen dag! Maar
neen, van gramatica wordt weinig gevraagd.
Wel andere dingen. Zoo kwam de naam
Segesia in Ovidius voor Wret u, waar dat
lag? Je denkt even. In Klein Azië? Misl
Heeft u wel eens van Trinacrie gehoord ?"
Neen, ja toch... Zrgt de naam u niets?
Tri beteekent...? En acros?"
Nu raak je heelemaal van de wijs. Zulke
vreemde vragen...
De uitslag. Helaas het Is mis! De voor
zitter zegt, dat je blijkbaar met ijver hebt
gewerkt, maar dat er toch nogal wat aan
fe kennis ontbrak. Vooral aan je kennis van
namen en feiten U moet volgend jaar nog
maar erns terugkomen, en dan vooral
zorgen, dat u wat meer van oude gesch
edenls, aardrijkskunde en mythologie weet".
Na een jaar nieuw blokken kom j e terug.
{: staat nu wat vaster in je schoenen. Je
ent wat meer namen en feiten, de verma
ning heeft gewerkt. Goddank, je komt er l
En met het heerlijke gevoel, dat je nu alles
kunt vergeten, ga je naar huis. Je kunt
verder. De boeken bewaar je, om later nog
eens te kunnen zien, hoe knap je geweest
bent. Na een half jaar kun je het eenvoudigste
rieksche zinnetje niet meer vertalen.
Het is zoo ontzettend jammer, dat het
zoo gaat. juist dat examen, dat het minst
als een vos-rxamen bedoeld is, dat zoo
prachtig aanleiding kon geven, om een
rietalle-daagsche, een h'j ere ontwikkeling op
te doen dat examen is een soort plaag
geworden, een obstakel om verder te komen.
Och, ook als barrière" heeft het zeer
zeker zon nut.
Niet alles, rfjp en groen, zonder voldoenden
aanleg en zonder voldoende ontwikkeling,
moet tot de Alma Mater worden toege
laten ...
Maar daar zit juist de kneep! Vooral de
la»tste categorie wil er heen. 't Is een haast
opleiding geworden, om maar gau'v verder
te komen. Allerlei brave blokkeis, die graag
willen studeeren, vossen een blauwen
Maandag op een stof, die hun totaal vreemd
is, op een letterkunde, waarvoor zij niets
kunnen voelen, omdat zfj er veel te ver van
af staan.
O, dat ellendige gevoel: als ik mijn boeken
dicht gooi, weet ik niets meei!
Neen, de fout ligt niet aan het examen.
De fout ligt aan hef gehaast en gtjakker.
Aan de maatschappij in laatste instantie, zoo
men wil.
Het is toch zoo jammei. Om het litteraire,
dat verloren gaat, in de eerste plaats. Want
ook in de beperkte sf-er van de
examenstof is zooveel te genieten.
En toch is de zuiver litteraire ontwikke
ling niet het meeste, wat door het
staatseximen zou kunnen worden bereikt. Ware
het wel zoo, dan was er geen enkele reden,
waarom juist de oudheid het studie-object
van een litteraire ontwikkeling moest zijn.
Waar die reden is er, wat m n ook zeegen
moge, wel: de contintï'elt van onze
Europeesche beschaving, waardoor het beste,
dat onze cultuur hei ft voortgebracht, direct
of indirect op de beschaving der oudheid
berust. Of meent men, dat het van geen
beteekenis is, in te dringen in de gedach
ten wereld, waaraan de hoogststaande dich
ters, schrijvers en wijsgeeren tot op den
huldigen dag zich hebben gevoed?
SPAAMSCH, EMOELSOH,
FKANSCH, DUITSOH oto.
Borlitz-School
HoorongracM 4B1 - H. 3286
Pract. Onderwijs door buitanl. leeriran
iiiiiiiiiiiiimiiiiiilimiiiiiimiiMiiiiiiiiiiiliiiiliililiiililliiiiiiilliiiiiiiilfJi
En niet alleen, d*t die geestelijke ont
wikkeling door de staatsexamen- studie eigen
lijk moest worden verkregen, maar het kan
ook zoo gred. Zelfs desnoods in twee of
drie jaar. Z Ifu wanneer de studie niet enkel
en alleen om de studie is, maar ook om
haar maatschappelijk doel.
Het kan, als men maar eens wou inzien,
dat er anders moet worden gewerkt, ruimer
en minder schooljongensachtig dan gewoon
lijk. Wij hebben zulke uitstekende hulp
middelen tegenwoordig, om iets van den
geest der antieken te leeren begrijpen. Lees
toch Diorysus", Hoacles", Antiek Toe
risme", De Komedianten", De Berg van
Licht", van Couperus, en lees ze met aan
dacht en belangstelling l En verder zQn er
boeken, platen, atlassen over de antieke
kunst in overvloed; er zijn goede uitgaven
en aardige vertalingen van Piato's dialogen,
van tragedies en comcdies, bijvoorbeeld in
de uitgaven van de Wereld Bibliotheek. De
populaire boeken over de oudheid van Hart
man, Kuiper en Van Leeuwen men denke
aan Van Leeuwen's Homerus" zijn een
genot om te lezen.
Maar doe het dan ook! zou ik een ieder
willen toeroepen, die van plan is, staats
examen te doen. Zit toch niet alleen die
dorre werkwoorden te vossen, maar lees,
stel u op de hoogte, geniet van het mooie,
denk toch niet al ijd: .dat vragen ze niet".
Voor wie den moed en de lust heeft
gehad, om zich werkelijk wat te ontwik
kel'n, is het staatsexamen niet moeilijk".
Dan zitten daar ook geen lastige examina
toren, die zoo vreemd vragen" of .je op
een kleinigheid laten zakken", maar
menschen, die zich van harte verheugen, dat er
j mgelui de studie willen beginnen, die van
studie werkelijk eenig begrip blijken te
hebben; die het Intellectuele werk niet
voelen als last, maar als lust.
Dr. J. A. SCHRÖEDER