6 Sept. '19. No. 2202 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND Restaurantje en DEN HAAG TOURNOOIVELD PLATS DU JOUR van 12.30 tot 2 uur en van 7 uur tot 8.30 Restaurant-CaféLa Réserve" Rembrandtplein 44 bij de lltrechtschestraat AMSTERDAM De meest Moderne Inrichting - Huis van den Eersten Rang Dagelijks middag- en avondconcert isr "EENIGE SPECIALITEIT 8# 'n g KRlMPVRIjE SI GEZONDHEIDSl ONDERGOEDEREN Nederlandsch Fabrikaat TRICOTHUIS AMSTERDAM HAARLEM Reg. Breestraat 35 Gr. Houtstraat 143 TEL. NOORD 5066. TELEFOON 1465. Hotel-Restaurant DES GALERIES S* C H E V E re l N GJ-K N Modern ingericht Restaurant van den eersten rang. American-Bar. Tzigane-Orkest. LUNCH on DINER a prix fixe en a la carte. Telef. Schev. 440. De Directeur HENRI ZELLE. DAMES! Wij leveren gemaakt en naar maat, en houden ons aanbevolen uit Uw eigen materiaal te vervaardigen, te renareeren of snoder niseer en : Paletofs, A vondm®nt@ls, Pelso vertrekken, Pelsm&ntels, BOiltheeden (mutsen)? Bontstellen, en Van alle gestoomde artikelen zijn hij ons de nieuwste modellen te bezichtigen. , KUHR, DA MESKLEERMA KER-BONTWERKER HEERENGRACMT 3O4-3OS TB!. N. 8O6O - Amsterdam - Geopend tot half zes Zaterdags f uur gesloten Onze Relatiën strekken over de geheele wereld, waardoor wij in staat zijn U alle bontsoorten te leveren. Vraagt prijsopgave van Cognac Hennessy aan Wijnhandelaren, ZWOLLE, SB LQDSBfESUMT 22 A ««TEREAIS TELEFOON H. SSM HEHSOEM HAA®M&AY J. S. MEUWSEN HOFLEVERANCIER Amsterdam - Rotterdam Leldichastf. 4, Damrak 73 - Mosseltrap 3 0. Doelanstr. 20, Damstr. 2 - Boymanstrait 3 Plano's, Vleugels &n Kunstspelpiano'süoortiüut In eigendom verkrijgbaar, mits drie Jaar afbetaald. Brieven No. 1431, Bureau van dit Blad, . HAVANA SIGAAR Z < ...... IHNHIMl IIMH ....... HllllllllllMIMIII ..... III ...... H III IIIIIIIII 1 1 llll- = STARK'S OXYDOL" (CHLORAS KALICUS TANDPASTA) ijiNaaml. Venn. STARK & Co. Chemische Fabriek ,,'s-HAGE", VGravenhage = j| millllllllin IIIIIIIIIIIIIIIIÉr gg Illllllllllllllllil IIIIIIIIIEIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIHIIIIIIIIIMII IIIIIIIII : Tot het bouwen van Villa'* en Landhuizen z|n prachtige heuvel| achtige BOSCHTERREINEN ta koop ia HET OOSTERPARK tt Lage prffzen, mooie wegen, gat, uec.tr. licht, water. «f «|[ AH ?? V. laat j. Ut Exphit. ia« Stt ?nterpuk ?MUUR Dir.I.J.STODIANStOTTOSCHEZ Tel. int 38 & 48 V. KUNSTHANDEL ..ESHE& SURBEY" :-?: Lange Voorhout 58 :-: :-: 'S-GRAVENHAGE :-: BE PROTECTOR" - Schiedamsche Dijk 6a :-: :-: ROTTERDAM :-: :-? tegenover Museum BOY MAN S Permanente Tentoonstelling van Schilderijen -Aquarellen - Etsen door diverse moderne meesters - MICHELIN Rijwielbanden Buitenband f9. Binnenband 5.25 g g g H S ui g g g g .g g g i! g g g g g bij alle goede Rijwielhandelaren g Stenografie ._ ? Kiënts Balt "***. Zelfond. 9O Ct. In den Boekhandel en na postwissel bij R IE NT S BALT, Den Haag, bfi wien ook mond. en schr. ond. Ik ben benoemd als Verslaggever aan de ... Conr. Mijn kmnis van Nten. gaf me voordeden hoven andere sollicitanten." fo.e.) P. v. d. V. te A. iiiiiiniitiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiii HM WIIIIII1I llllllltlMlllllH EEN CEVEYNSDE PEYS? Men kan waarlijk niet zeggen, dat na den langen, zwaren oorlog de vrede door het smachtende menschdom met jubeitonen of zelfs maar met een kreet van verlossing is begroet. Integendeel schijnt de vrede op dit oogenblik al even weinig bevredigend als de oorlog was. Zelfs kan men, ook in de Nederlandsche pers, twel de hopelooze ver zuchting lezen, dat deze vrede in zijn soort eigenlijk een veel grooter kwaad voor de wereld is dan de groote oorlog. Men kan zich daarbij beroepen op het voorgeslacht, dat den open oorlog met Spanje verkoos boven het bestand. Want een eerlycken krijgh voor een geveynsde peys te kiesen Is." .Een geveynsde peys?" Is inderdaad de vrede van Versailles slechts een schijnvrede, dus een vrede, die door geen der partijen eerlijk wordt gemeend en die door allen gesloten is onder benefice van voorbehoud er zoo spoedig mogelijk op terug te zullen komen? Zou dus de vrede niet anders zijn dan een voortzetting van den volkenstrijd, alleen met andere, minder scherpe, minder gewelddadige middelen ? En indien dat zoo is, moet het menschdom dan niet diep te leurgesteld zijn door dezen uitslag? is dan al het leed tevergeefs geleden, heeft dan al het bloed alleen maar gestroomd om een toestand in het leven te roepen, die weer nieuwe conflicten in zich bergt ? Komt zoo uit bloed altijd weer nieuw bloed voort, uit strijd altijd weer nieuwe strijd,? Zoo is het inderdaad en wanneer, het menschdom die keten van oorzaken en ge volgen niet wil aanvaarden, zal het zijn iiiiiiiiiiiiiliiiiiiii NAAMLOOZE VENNOOTSCrlAP MotordienstvanTetenberg DAGELUKSCHE MOTORDEENST UTRECHT LDOfJ DEN HAAG DELFT l. ItrieMichiTHrZI. Fnijikiéil. HiittMiil VtCI-VKMSA eigen leed nog vergrooten. Want ontbreekt aan den bezwaarlijken toestand ook nog het juiste inzicht, dan zullen de verhoudingen in plaats van beter steeds slechter worden. Teleurstelling en moedeloosheid wordt daar van het gevolg; en daaruit kan onmogelijk de geestkracht worden geput om de ver houdingen grondig te verbeteren. Er bestaat daarvoor alle gevaar. Want wij leven nu eenmaal in een tijd van hoog Idealisme, dat hooge, de hoogste eischen stelt aan het menschdom en daarom altijd bedrogen zal uitkomen. De mentaliteit van onzen tijd herinnert sterk aan die der achttiende eeuw, toen men ook stelsels, verhoudingen en toestanden opbouwde uit de zuivere theorie, toen men staten en maatschappijen constru eerde in het luchtledige. Ook toen ontleende men aan den ontredderden toestand van staat en maatschappij de neiging om belde in het afgetrokkene te veranderen naar een vernuftig en ook ernstig uitgedacht stelsel. Ook onze achttieride-eeuwsche voorouders miskenden de realiteit der dingen ; zij waren goede psychologen, maar slechte kenners van menschen; zij meenden in hun eerlijk idealisme de menschen met eenige eenvou dige formules in het beloofde land te kun nen brengen. Men weet, waarop het idealisme der achttiende eeuw is uitgeloopen. Op den koelen dogmaticus Robespierre, die de gouden eeuw voorbereidde door het uit roeien van allen, die voorlooplg met een zilveren t!}d ruim tevreden waren. En zoo ontredderd was Frankrijk door het dogmatisch idealisme van de Jakobijnen, dat een ijzeren hand en een concreet denkend hoofd van geweldige capaciteit noodig waren om nog te redden wat te redden viel. Zonder het genie van Napoleon was er van de vruchten der groote omwenteling nietsterecht gekomen Nu is men geneigd te zeggen, dat deze wereld aan niets meer behoefte heeft dan aan de stevige, ordenende hand van het genie. Deze tijd vloeit over van denkbeelden, zonder dat <r daarom meer wordt gedacht; men zwelgt in idealen, maar gelooft er ten slotte niet sierk aan; er zijn idealisten te over, nii.ar fijr, verheven idealisme wordt schaars gevonden ; de verlossende daad kent men nauwelijks; het woord, dat een daad kan zijn, kennen wij bijna niet: het is de tfjd van de phrase. Napoleon sprak met min achting terecht van de ideologie van zijn tijd; wij leven onder de heerschappij der phraseologie. Dat is nog ruim zoo erg, de heerschappij van het woord zonder de gedachte, die aan ieder woord behoort ten grondslag te ligger. Het goddelijke woord is de meest wereldsche phrase geworden. Dat belet de dingen te zien, zooals zij werkelijk zijn, de menschen met al hun deugden, maar ook gebreken en zwakheden, de verhoudingen, tot op zekere hoogte goed en rationeel, maar met allerlei defecten. En nu beleven wfl dit merkwaardige, dat men de toestanden, die erkend veel te wenschen overlaten, wil verbeteren door een beroep te doen op menschen, van wie men de hoogste toewijding en de meest volledige plichtsbetrachting verwacht. Alsof toestanden en menschen niet altijd waren ineengeweven, alsof de toestanden ooit slecht waren ge weest, zoo de menschen volmaakt waren. Inderdaad onze oude dichter wist het zoo goed: als alle menschen wijs waren, ware de aarde een paradijs. Dat inzicht van den ouden dichter ont breekt onzen tijd soms geheel, vooral in de beschouwing der nieuwe verhoudingen na den vrede- De oorlog heeft ons waarlijk de menschen wel laten zien in hun ware ge daante, of liever in den vormloozen uitgroei van hun kwade eigenschappen. De laagste hartstochten hebben geheerscht; de rij der hoofdzonden was waarlijk wel kompleet. De oorlog toonde ons waarlijk de boosheid van het menschelijk gemoed, in zijn ergsten, den georganiseerden vorm. Nu dat alles zoo is, vertrouwt men dezen boozen mensch genoeg om hem de zwaarste verplichting, het handhaven van den wereldvrede met zuiver zedelijke middelen, op te leggen. Van dezen gruwelijken oorlog wil men de menschheld zonder overgang doen opgaan in den georganiseerden wereldvrede. Men ver wachtte met gespannen verwachting naden oorlog een absoluut goeden vrede. En rr.en was raiuurlijk diep teleurgesteld, toen de vrede eindelijk kwam en bleek een htei ge woon traktaat te zijn, zooals de geschiedenis ze bQ honderden kent. Die wreede teleurstelling had men zich kunnen besparen, wanneer men zich goed rekenschap h&d gegeven van de beteekenis van dezen oorlog en van de onmetelijke krachten, dia op elkander botsten, wanneer rnen een duidelijk besef had gehad, dat deze oorlog evenmin onzinnig als onnoodigwas, maar het resultaat van tal van factoren, die zich in de laatste vïjfiig jaren in de wereld hadden ontwikkeld. De lieve jeugd leert vlijtig de bepalingen van allerlei vredes verdragen van buiten. Zij moet dat wel doen, omdat liaar het inzicht in oorzaak en gevolg nog ontgaat. Wie fcnmaal dat verband heeft doorgrond, kan zich de moeite sparen de artikelen van den vrede te leeren ; zij vloeien van zelf uit den oorlog voort en zijn de neerslag van de verhouding tusschen de beligereerende mogendheden na den krijg. Zoo behoefde de vrede van Versailles voor niemand een verrassing te zijn, die zich helder rekenschap had gegeven van d«n toestand.' op het oorlogsveld en daar om heen in het afgeloopen najaar. Deze vrede ia en knn ook niet anders zijn dan de gecod'ficeerde overwinning der Entente. De Entente, die zoo zwaar en zoo lang had gestreden om Duitschland ten onder te brengen, die Duitschland na fabelachtige inspanning !nad onderworpen, moest wel een vrede dicteeien, waarvan de strekking was een herhaling van het gebeurde te voorkomen. Dat zij dus Duitschland zware, harde voorwaarden moest opleggen, spreekt evenzeer van zelf, als dat zij haar doel daarmede niet zal bereiken. Het is nu een maal niet anders in de menschelijke ver houdingen, dat het onverwachte en onge dachte gevolg een veel grootere rol speelt dan het gewenschte en bedoelde. En ook is het ons noodlot, dat wij juist die gevolgen van onze daden te voorschijn roepen, die wij met al!e kracht trachten te keeren. Dat is de tragedie der historie. Zoo ia dus deze vretic voor de totkom.t SPAANSCH, EHGELSOH, FRAMSOH, DUITSCH etc. Berlitz-School Heei-engracht 451 H. 3286 Pract. Onderwils door buitanl. leeraren even noodzakelijk als gevaarlijk. Den eeuwi gen vrede zal dit traktaat niet brengen even min als eenig ander. En den volkenbond,zal men zeggen en vragen. De volkenbond heeft alleen beteekenis, voor zoover hij in staat wordt geacht en blijkt te zijn den vrede van Versailles te bekrachtigen en te ver sterken. Daarom ook tracht de Entente terecht de neutralen daarin op te nemen. Zij zal zich wel wachten Duitschland daaraan te verbinden, tenzij dat land ook geheel in de politieke sfeer der Entente wil worden opgenomen. Maar juist omdat de Entente de opneming van Duitschland nog niet wil en ook niet kan willen, dringt Duitschland met kracht op intrede aan. Het brengt daar door de Entente in ernstige ongelegenheid, maar dat is zijn bedoeling evenzeer als zijn recht. De vrede van Versailles bevredigt weinig maar volstrekt niet minder dan b.v. de vrede van Frankfort van 1871. Frankfort was evenmin als Versailles een vrede door vergelijk. Dergelijke vredes zijn trouwens vrij zeldzaam; zij worden alleen gesloten, wanneer er werkelijk parti remise is, niet wanneer een van beide partijen dat beweert. Maar daarmede is niet gezegd, dat deze vrede een geweld-vrede zou zijn. Stellig bergt hij nieuwe conflicten In zich, maar aan den anderen kant ook nieuwe verhou dingen, die de menschheld in menig opzicht ten goede zullen komen. Wanneer men dezen vrede niet alleen met idealisme maar ook met bezinnig beziet, dan zal men uit dat traktaak het nieuwe leven zien opbloeien. Dat nieuwe leven zal volstrekt niet volmaakt zijn, maar het zal historisch zijn in dezen zin, dat het ook weer op zijn beurt de geboorte zal zijn van veel goeds, althans van veel beteis. H. B R u o M A N s