Historisch Archief 1877-1940
20 Sept. '19. No. 2204
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
Madame Breshkovskaya.
Een vrouweportret, zeker. Wie er goed
naar kijkt, kan dat wel zien.
Het stelt eene vrouw voor, die de helft
van haar leven in russische gevangenissen
en Siberische ballingschap heeft doorgebracht,
en nu Amerika bereist omdaarde menschen
op de hoogte te brengen van Russische
toestanden en hulp te vragen voor vier
millioen onverzorgde russiache weezen.
In den loop van een voordracht te
NewYork zelde zQ:
Ongetwijfeld zal Rusland in staat zijn,
het rechte pad te vinden. Maar het bloedig
lijden dat daar werd en wordt geleden,
zal, in zijn vollen omvang nooit aan iemand
beter bekend zijn, dan aan millioenen
russische moeders en weezen. Overstroomd
door bloed en tranen, klaagt Rusland haar
nood aan de wereld. De russische natie is
een levend weien; haar martelingen mogen
niet maar in koelen bloede worden aange
staard als een merkwaardige proefneming
op het gebied van sociale evolutie.
Elke porie van haar lichaam zweet bloed
uit. De ziekte, die niet bq tijds gestuit
werd, zal nu, vrees ik, jaren duren. Alleen
door onafgebroken, zwaren arbeid kan Rus
land tot de normale toestanden teruggebracht
worden, waarin het zich, twee jaar geleden,
een heel korte poos, in Maart 1917, bevon
den heeft."
Voor die Maart-revolutie voelt mevrouw
B. sympathie. Met het oog daarop laat zij
zich den naam van Grootmoeder der Rus
sische Revolutie" welgevallen.
In diédagen was er werkelijke vrijheid
in Rusland. Het liet zich toen aanzien dat
onze jonge Republiek alle mogelijkheden
aanbood tot vreedzame ontwikkeling, en den
vrijen opbouw van haar toekomst. Ik kan
veilig verzekeren dat de Maart-revolutie de
mooiste en meest rationeele omwenteling
ter wereld is geweest, in hoofdzaak
resultaat van de partij der
SoclalistlschRevolutionairen, wier programma sinds meer
dan een halve eeuw den grondslag heeft uitge
maakt voor een organisatie, die geschikt zou
zijn om de wenschen van de meerderheid
der russische natie te bevredigen."
Maar dat was heel iets anders dan het
tegenwoordige Bolsjewisme l
Dienaangaande verklaarde mevrouw
Breshkoskaya aan eenlge amerlkaansche
persmannen :
GIJ beschouwt Rusland verkeerd. Niet
heel Rusland is in wanorde; alleen enkele
provincies. Rusland is meer dan Petrograd
en Moskou en Klef. De kozakken willen
niets liever dan orde. In de ordelooze pro
vincies verlangt de landbevolklng vurig naar
een vrede, waarin zij rustig aan het werk
kan blijven. De grootte massa van het
russische volk snakt naar vastigheid en doet
al haar best om daartoe te geraken. Ik ge
loof niet dat gij de oorzaken van het rus
sische Bolsjewisme begrijpt. Hier in Ametika
GERANIUM
De deskundige lezer begrijpt dadelijk, dat
ik Pêlargonium bedoel. Er zijn van die
naamsverwarringen in de volkstaal en in de
wetenschap. Die worden nog al eens dik
wijls recht gezet, maar 't kan jaren duren
eer het juiste woord het juiste gebruik
vindt en meestal lukt het heelemaal niet.
Denk maar eens aan rock en kraai en aan
het berucht drietal Accacia, Robinla en
Mimosa. Tegenwoordig behoort ledere
Hoogere Burger te weten dat Geranium de
wetenschappelijke naam is voor een ge
slacht, waarvan vele soorten in ons land iri
het wild voorkomen en die dan in het
Hollandsen ooievaarsbek" heeten: zachte
oolevaarsbek, beemd-ooievaarsbek, kleine
ooievaarsbek enz. De sierplant, die alge
meen Geranium genoemd wordt, verschilt
in menig opzicht van die plantjes en be
hoort dan ook tot een heel ander geslacht,
dat Pelargonium heet. Het gekke van het
geval is nu weer, dat Pêlargonium letterlijk
ooievaarsbek beteekent en dat wij Geranium
met kraanvogelbek zouden moeten vertalen.
Het best raken wij uit de verwarring door
voortaan de sierplant maar braaf Pelar
gonium te noemen, dat doen reeds alle
tuinbazen, tuinknechts, tuinders en bloemis
ten en eigenlijk had ik dan ook maar moeten
beginnen met Pelargonium boven dit opstel
te zetten. We i uilen nu verder maar doen,
alsof het er stond.
De tentoonstelling van kamerplanten in
Ons Huis geeft mij aanleiding om het een
en ander te vertellen over deze aloude
zou zich dit verschijnsel nooit in dienzefden
vorm voorgedaan hebben. De psychologie
van den oorspronkelQken russischen
Bolsjewist is een reactie op eeuwenlange onder
drukking. Hij heeft een ideaal geërfd, en ziet
niet in, dat hfj nu bezig is de ne terreur
in plaats van de andere te stellen. Als hij
zegt: niemand mag een stem in de regeering
hebben, die niet met zijn handen werkt, dan
vergeet hij dat er vele (soorten van werk
zijn, allen noodzakelijk voor het welzijn van
Rusland...
Doch er is n ding dat de Russische
natie nooit doen zal: zfj zal nooit
terugkeeren onder monarchale overheersching.
ZQ zal zich haar eigen republikeinschen
re geer In gs vorm scheppen: langzaam maar
zeker. Want de Russen zij n heel verstandig;
en bij tijd en wijlen zult gij ordelijke toe
standen zien verschijnen en een hooge be
schaving in plaats van den tegenwoordigen
chaos."
En ter explicatie voegt zij er aan toe:
De Bolsjewisten zijn sterk beïnvloed
geworden door dultsche agenten. Deze
wisten zich den steun van vele onwetende,
ongeletterde, russische boeren, te verzekeren,
door de belofte dat zij hun land zouden
geven. Toen de Bolsjewisten de macht in
handen kregen, vergaten zQ deze belofte en
zochten steun bij gevangenen, die zQ (zonder
schifting!) loslieten, Moordenaars van pro
fessie bedrijven al de gruweldaden, waar
over zich de buitenwereld ergert. Geletterde
menschen, b.v. onderwij zers,worden vervolgd
en gevangen genomen, als zij geen trouw
zweren aan het Bolsjewisme. Sinds meer
dan een jaar zijn de scholen gesloten en is
er geen uitzicht op verbetering."
G. C.
Fransche Modes
Centraal-theater
Eens zal wellicht de modegeschiedenis,
de Parijsche mode van na-den-oo log, ver
melden als daverend van rijkheid". Doeillct,
Lanvin, Premet, Martial et Armand, Worth
en Redfern zijn naar Amsterdam gekomen,
en hebben ons haar laten zien. Vier dagen
lang, in 't Centraal-theater, dat, door Max
van Gelder met bloemen en planten en
oostersche weelde van tapijten, herschapen
was in 'n mode heiligdom.
De Amsterdamsche vrouw heeft met 'n
potlood j e in haar geglaceerd" handje
(?want zie je, je voelde zoo, dat je er keurig
uit moest zien als je daar zat"), de
geprefereerde" namen in 't programma
aangestipt. De namen van de kostuums, die
de zes mannrquins, triomfantelijk bewegend
bfj de orkestmuziek, met een niet verwelkend
air van levensgelukkigheld", voordroegen.
Want Worth en Redfern en de andere
modevorsten schenken elk kleed 'n karak
teristieken titel, die niet alleen voor 't model
kenschetsend is, maar ook voor de wijze
waarop het door de mannequin gedragen
wordt. Of zoudt ge denken, dat kostuums
als Pëcheresse", als Gioconda", als
Figaro", als Plule d'or" en Collégien",
allen met een zelfde houding, van
ditkostuum-heb ^k-even-te-buurten"... gedragen
kunnen worden?....
Drie uur lang, eiken middag, zat het
toeschouwsterlje neer, en ze moest wel 't
volgende leeren...
Ten eerste: dat de gladde recht-heid der
mode totaal verdwenen is. Er is nog de
engheid van 't uiterst ranke en ralde"
corsage; doch de ruime mouw zelfs iets als
de ballon-mouw, maar dan reikend tot den
pols, kondigt zich aan. En omlaag is 't al
breedte en vordert de machtigste
looppasbekwaamheid..."
De rokken, met breede heuplijn, met
zakmotlef of vleugel"-lfjn-opgezet, zijn zér
veel wijder geworden?, ja Lanvin verraste
ons zelfs met een crinoline! En de draagster,
die het effen zwarte zijden,
rond-gedecolleteerde, kortmouwige kostuum droeg, bij een
zwarten tricorne-hoed, was met haar vroolfjk
gezichtje en in 't ceintuur 'n kleine toef
rozeroode rozen, als 'n wonderfraal, duister
maar seduisant! figuurtje, uit'n wonderfraai,
schilderij...
Vol eenvoud, naar tint en coupe is het
wandel-kostuum. De bruine nuances, de
grijzen, de mos-groene en ook de gedempte
ruitdessins overheerschen. Maar stralend
van tiet mag de vest-blouse zijn, die In
sneeuw-blank satijn of citroen gele jersey
zijde, of in blauw en wijnrood velours, of
in schitterend brokaat, zich schuil houdt
iiiiiiiiiimiimi iiiiiiiuiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiii n
lievelingen van de bloemenmarkt. Ik geloof
niet, dat er een sterker en geduldiger plant
bestaat. Een goede Pelargonium is volkomen
ongevoelig voor stof en droogte, kan er best
tegen dat men een week vergeet, de potjes
water te geven en maakt in het geheel geen
aanspraak op afsproelen of afvegen, zooals
dat met zooveel andere planten gebeuren
moet. Besnoeiïng en insnijden schijnen hun
levenslust te vermeerderen. Alleen zijn re
niet tegen sterke vorst bestand en moeten
daarom in een tamelijk vorstvrij hoekje
overwinteren. Het hindert echter niet dat ze
dan al dien tijd geen water krijgen, zelfs
kunnen ze dan hun grond wel missen en
maken een soort van winterslaap door, juist
in den tijd, dat ze in hun eigenlijk vader
land in vollen bloei zouden staan.
De Pelargoniums toch komen in
verscheidene soorten in het wild
voor in Zuid-Afrika en overigens
nog maar op enkele andere plaatsen
van de wereld. Ze groeien daar niet
alleen in het bevoorrechte gebied
van Kaapstad en den Tafelberg maar
ook in de Karros en het woestijn
gebied van de binnenlanden. Er
zijn er dan ook onder, die in den
regenloozen tijd eenvoudig hun be
staan staken en met de eerste
lenteregens plotseling voor den dag
komen in volle praal van blo-m
en blad, terend op de voorraden
die ze opgehoopt hadden in het
knolvormige onderstuk van den
stengel. De soorten, die wij op
onze balcons, in onze vensterbanken
en bloembedden kweeken, zijn wel
niet zulke echte woestijn planten,
maar het slfjmgehalte van hun dikke
stengels en de bekleeding van kleine
klierhaartjeskunnen toch beschouwd
worden als aanpassingen aan een
droog klimaat, het zijn werkelijk
Xerophiten.
Van de honderd en zooveel soorten,
die daar aan de Kaap groeien zijn
onder de stille gedektheid van den mantel.
Het nleuw-modisch manteltje, dat de lange
redingote IQ n volgt en zich van het
tot dusver modieuze ceintuur ten eenenmale
heeft bevrijd.
Volumineus zijn de wandel-mantels met
hunne zeer breede schouderkragen en hunne
kimono-lijnen, die zich aan de modellen
der kostbare bontmantels herhalen.
Er bestaat een voorliefde voor een soepele,
zijden-,voerins;"-mantel (zoete lieve
Gerrltje hoeveel zal alleen deze voering
reeds kosten?) waarop dan, met zeer
smalle tusschenruimten, bont-bandeaux ge
hecht worden, die In fraaie herhaalde
reep"l(n, het geheele mantel-figuur-bezetten. Een
uiterst elegant denbeeld, dat de draagster
sierlijke soepelheid van lijn waarborgt. Hoe
spoedig ziet men er in 'n geheelen bont
mantel niet uit als beerenleidstertje", of
nog erger als Bruun, die beere" zelve!
Toeschouwstertje, dat studeerend toezag,
heeft verder kunnen opmerken...
Hoe waar het is, dat bij elke vrouw een
bepaald type van kostuums behoort. lke
mannequin triomfeerde in een bepaald genre
van toilet. Het lange, spitse, blonde
mademolselletje van Doeillet met haar haaksche"
polsjes, haar schrijdende tred en jongens
achtig lachje, declameerde 't allerbest het
blauw met rood-schotsche wandelkostuum,
met blanke zijden blouse, het z.g. Figaro
kostuum. Wat fijntjes en hoog in de norsche,
kloeke, bontmantels, leek 'n rijzig boom
stam met je in heifst-tint, In 't geel-bruine
kostuum met grijs bont, dat Avenue du
Bois" heet. ... En leek in 't gulden
Shéhérézade-avondtoilet 'n slanke,
pimpantc pistache. Of wilt u... 'n vreemd ge
vederd vogeltje?
De serieuze, donkere mannrquin van Worth
was als 'n roman-figuur in den
kers-roodh'uweelen kimono" avondmantel met zijn
gitten-heup-glans en 't struische, daarbij
behoorende kers-rood-fluweelen toilet, met
zijn Stuart-lijnen... diep decolleté, btj hoogen,
vorstelijk opstaanden kraag beneden 't strenge
kapsel. In het Plule d'or"-kostuum, een
kostuum dat al davering van goud en goud
trilling was, bleef ze... ernstige, gebiedende
figuur; de prinsessegestalte met Grleksch
kapsel, die haar geheele omgeving domi
neerde dus ook, en zelfs de brille van
haar machtig kostuum. Vergeten we wijders
niet het zwart-fiuweelen avondtoilet (
Dernlère Heure"), met zijn schouderbanden van
blauw-velours, zijn brllliante blauwe heup
plaques en zijn bij behoorende blauwe
veerenwaaier. Welkeen virtuoos kleuren en
vrouwenkenner?is Worih, die dit kostuum ontwierp!!
Redfcrn's mannequin vertoonde ons de
nieuwe mode-houding, die ik 't liefst l'allure
centattre" zou willen noemen: Ctanement,
het bovenlijf naar achteren gebogen, alsof
het in den zadel zat op het fi er-stappende
onderlijf. Een Juno-figuur, deze mannequin,
die subliem de keizerlijke, avondtoiletten
met hun machtig décolleté, hun
vlammengloed van goud en zijde lamé-stof droeg,
en bij wier triomfantelijke verschijning, het
zwarte aigrette hoofdstel", dat links den
blonden kop sierde, fatalement" goed paste.
Tot de opmerking gekomen: er is bij
het moderne avondioilet met zijn driest
décolleté, zijn dunne, ranke, wondelijke
sleeplengte zijn
rokken-doorzichtigheid.korthfid en zijn mouw-loosheid, nog iets anders
noodig dan een welgevulde-gestalte. 11 nous
faut aussi... un nez: een physionomie
met 'n uitgesproken profiel en sprekende
neuslijn, die met gezag, met de impertinentie
van een kapitein, hoog en statig van boven
af het wonderlijk-fantastisch scheepken" dat
uwe verschijning is, domineert en schijnt te
besturen. Wie de mannequins heeft zien
bewegen, zal me begrijpen. Zonder een
air fanfaron et impérial" zijn de nienwe
avondkostuums niet te dragen l
De mannequin van Premet met haar
bruine dolle haren en lieve oogen; bewees
't beste, hoe zeer men aantrekelijk kan
wezen, zonder bepaald mooi te zijn. Ze was
de figuur voor Premet's geestige pakken
met Apache"-allure... voor zijn
bont-fluweelige jacquet-kostuums.
Voor het exquize ontvang-toilet
(chateialne") met zijn combinate van meeuw-grijs en
nigger-bruin onder meeuw-grijzen hoed. En
met hoeveel ras droeg ze het dazzling -wit
en geel avondtoilet (?Gala"), en dat andere
Majestueux' genaamd, dat als 'n maan
nacht was: Paarsblauwe slippen tulle, over
blank satijn!
Een hand l ge draagster van schilderachtige"
karakteristiek was de mannequin van Lanvin.
het er maar een sluk of vier, die ons de
velerlei vormen van sierplanten hebben be
zorgd, 't Is nog al merkwaardig, dat vooral
Engeischen zich met het invoeren en kweeken
van Pelargoniums hebben bezig gehouden
en dat nog al in den tijd toen de Kaap nog
Hollandsch was. De hang-pelargonium,
kruip-pelargonium of
klimopblad-pelargonsium (P. peltatum) is Ingevoerd door
de Duchess of Beaufort in 1701 en dezelfde
ondernemende dame heeft ons in 1710 ver
rijkt met de Pelargonium zonale, dat is de
Pelargonium met de mooie kleimanden
langs de bladeren, die in zoo velerlei be
langwekkende verscheidenheid gekweekt
wordt. Reeds vroeger was de grootbloemige
Pelargonium ingevoerd, of tenminste som
mige soorten, die met de eigenlijke P.
granMen denke van de modellen: Douglas,
Michael S'rogoff, La Gioconda, Casanova,
Fedora, Byzance, Resurrection.
De blonde afgeiante van Martial et
Armand ten slotte, was wellicht de meest
Ideale" voordraagster van elk toilet. Geen
affectatie,... een ongedwongen, sierlijkheid,
die de lijn en de stof van elk kostuum tel
kens weer op 'n andere, weeke, maar veer
krachtige wijze scheen te savoureeren, en
dat door een houding van genotrijke rust,
verried, waarover heen het toilet zich in
al zijn schoonheid rekte, en drapeerde en
plooide.. .
Men denke aan haar wijze van dragen
van Martial et Armands prachtige wit en
zwart en grijs en lila vondsten, met
bizarre kraag-modellen, en vooral van 't
schitterend blank zijden avondtoilet met git
ten halsomranking en zwart fiuweelen
rokgarneering.
Wat leerde Toeschouwsertje misschien
- Nog meer? Dat de Parisienns
meesteressen zijn in 't pittige gaan; en
dat Ie sourire parlslen..." onnavolgbaar is,
omdat hij is zoowel grootelfjk coquet
als... kinderlijn vriendelijk.
YVONNEDE TESSAN
Het Feest" van den Nederlandschen
Bond voor Vrouwenkiesrecht.
I. Doorsnede van een bloem van Pelargonium;
bij a de bodem van de honigspoor.
II. Vruchtje van Pclargonium.
Ik zou kunnen vertellen van de statige
matror.es, de welbewuste dames van
ontastbaren leeftijd, de snoezige meisjes in het
rose en wit, tusschen welke een enkele man,
in de veilige hoede van zijn ega was ver
doold. Ik zou kunnen vertellen van de on
misbare thee en koekjes, van de liedjes en
voordrachten, van het strijkje en de licht
beelden, die er waren als op iedere fancy-fair,
ais op iedere weldadigheidsvoorstelling. En
dan zou ik inderdaad den feestavond hebben
verslagen" (als de reportersterm luidt),
waarmee de Nederlandsche Bond voor
Vrouwenkiesrecht het feit herdacht, dat de
Nederlandsche Vrouw nu eindelijk, na vele
jawn strijd, het actieve kiesrecht heeft ver
overd. Jeltje de Bosch Kemper, een der
pioniersiers van het feminisme in ons tand,
waardeerde feestvierlng ten volle, volgens
de getuigenis van de voorzitster der Afd.
Amsterdam, die de feestrede uitsprak.
Feestvieren is een heerlijk ding". Ja feest
vieren is heerlijk, als 't geschiedt in volle
overgave, in gloeiend enthousiasme, in ver
rukking zonder beperking. Maar waar was
hier de overgave, het enthousiasme en de
verrukking?
Hebben de voorbijgegane oorlogsjaren het
geloof en het veitrouwen in ons gedood,
het geloof en het vertrouwen, dat de oude
ren tenminste overtuigde van de werkelijke
waarde van politieke reehten? Waarom klonk
er geen kreet van verontwaardiging, toen
Mej. Dr. Baale sprak van de groote macht,
die het kiesrecht voor ons kan zijn, om te
strijden tegen voorstellen, welke zoo ont
zaglijk veel van de materleele maatschap
pelijke voordeden, door velen van ons sinds
jaren zonder nadenken aanvaard, zullen
vernietigen?
Ik zag niemand bewegen, toen Dr. Baale
het voorstel memoreerde, dat afzonderlijke
opleidingsscholen voor hulp-onderwijzeres
sen bepleit, waardoor haar diploma nog
minder waarde krijgt dan dat der bewaar
school-onderwijzeressen. Ik zag niemand
zich weren, toen gewaagd werd van hei
gezinsloon, dat den man slechts erkent als
hoofd van het gezin, dat geen rekening houdt
met de veranderde maatschappelijke omstan
digheden en met geweld de vrouw terug
wil dringen naar een voorgoed verdwenen
tijdvak. Gelijk loon voor gelijken arbeid"
werd door al die vrouwen niet gevoeld als
een eerste maatschappelijke eisch. Want ze
luisterden en reageerden niet.
Of is het, dat er diep in ons de overtui
ging leeft, dat deze materieele eischen, welke
ook het leven der mannen in de laatste
eeuw hebben beheerscht, inderdaad niet de
grondslagen zijn van ons leven. Zou de
machteloosheid der volkeren om zich vol
gens hun werkelijk inzicht, mét politiek te
verzetten tegen den wil der machthebbers,
ook de vrouwen de aog onbegrepen winst
hebben gebracht van een zuiverder inzicht
in de eig-nlQke leidende machten van het
maatschappelijk leven ?
Laten we vertrouwen, dat na de
ineenzakking, waarvan de feestviering, die geen
feestvierlng was, maar slechts een
theeavondj; met weemoedige herinneringen aan
iMiMiiiiiimiiiiiiiiMMiiiiiiiiMiiiiMiiitiinniiiiiimnmniimiiiminmini
deflora gekruist, al de grootbloemige
Engeische Pelargonium hebben opgeleverd. In
1774 volgde dan de welriekende P.
graveolens, die beschouwd wordt als een van de
stamouders vau de variëteiten, die in Algiers
in het groot worden verbouwd ter wille van
de fabricatie van Geraniumolie, een verwant
en surrogaat van rozenolie.
De Pelargoniums zijn vooral mooi als
kleurmassa, zoowel van bloem als van blad.
Toch loont het ook de moeite wel, om eens
een bloem afzonderlijk te bekijken. Er zijn
vijf bloembladeren, die niet in een
regelmatigen vijf hoek staan, maar min of meer
gemakkelijk zijn te scheiden in een groepje
van twee en een groepje van drie. Dat t wee
tal verschilt meestal in vorm en kleur van
de drie andere en vertoont vaak een bijzon
dere teekrning, een aanwijziging, dat zij
met hun beldjes een geheimpje verbergen.
Inderdaad vindt ge tusschen die twee
kroonblaadjes, aan den voet van het kelkblad,
dat daar zijn plaats heeft, een kleine donkere
opering het begin van een kanaal, dat zich
langs de bloemsteel een centimeter of twee
soms merr, soms minder, voortzet en dat
niets anders is dan een honingreservoir. Het
ligt nog al verborgen, maar als ge eenmaal
weet waar het zit, dan is het aan den buiten
kant van de bloemsteel toch wel duidelijk
te zien en veelal eindigt het in een klein
knobbelt je. De honig erin is voor de meeste
insecten onbereikbaar, doch een vlugge vlin
der, die ook nu, in September rondvliegt.
weet er wel raad mee. Dat is de
meekrapvlinder of zwaluwstaartje, Macroglossa
stellatarum, het vlijtigste lid van de beroemde
familie der sphinxen of Pylstaarten, een
grijsbont oranjeachtig wit gevlekt, dik druk
vlindertje. Hij vliegt wel overdag, maar liefst
'savonds. Een paar jaar geleden waren er
in Amsterdam zeer veel en dan kondt ge
ze zien zweven voor de pelargoniumbloemen
terwijl ze bliksemsnel en heel kort hun
lange tong in dat honigkanaal staken zonder
zich op de bloem neer te zetten. In verband
hiermee is het wel van belang, dat sommige
tante Stastok en de haren, de fatale beken
tenis bracht, een herleving zal komen, waarbij
met alle factoren, die de mannen en vrou
wen vereenigen en scheiden, rekening wordt
gehouden.
Ro VAN OVEN
Lid van den Ned. Bond voor
Vrouwenkiesrecht.
jiifiiiiKummriiiiiiiifimifiifiiiiii
INGEZONDEN
Och, och, die arme onderwijzers! Alles
wat aan ons volk ontbreekt wordt aan hun
geweten. Is de jeugd baldadig op straat,
dan hooren wfj de klacht: kan men op
school de kinderen niet leeren zich beter te
gedragen?" Zingt het volk op straat hie ha
ho, inpfaats van een mooi lied, dan zegt
men: .dat komt van 't slechte zangonderwijs
in de lagere school."
Weet mevrouw Mien Sijbrand! uit
ervaring dat er zoo slecht wordt ge
zongen in de scholen? Heeft zij genoeg
zanglessen op lagere scholen bijgewoond
om tot die conclusie te komen. Ik geloof
het niet. Zij gaat af op wat zij op straat
hoort. Dat dit Inderdaad dikwijls bedroevend
Is geef ik volmondig toe. Maar dat komt
niet van het slechte zangonderwijs op de
lagere scholen. Daarmee is het heusch zoo
treurig niet gesteld als mevrouw Sijbrandi
het wil doen voorkomen. Het systeem hoe
harder hoe beter" moge vroeger gevolgd
zijn, daarover zijn we nu reeds lang heen.
Ik durf met zekerheid beweren dat er
tegenwoordig meer scholen worden gevon
den waar goed, dan waar slecht wordt ge
zongen. Dit komt doordat men er hoe langer
hoe meer toe komt de zanglessen te laten
geven door diegenen van 't personeel die
muzikale ontwikkeling bezitten. Dat is de
richting die wij uit moeten en die wij ook
uit gaan. Verandering van examen-eisenen
geeft ons niets. Men zou die eischen toch
Immers nooit zoo hoog mogen stellen, dat
zij een niet-muzikaal iemand zouden be
letten onderwijzer te worden.
Waarom er dan op straat nog zoo weinig
gezongen wordt? Ja, daarop moet ik't ant
woord schuldig blijven. Na die mooie aubaden
op Koninginnedag viel het mij op dat de
kinderen, op weg naar de Hertenkamp, niet
beters wisten te zingen als: Oranje boven,
leven Willemien." Maar nu zal er toch nie
mand zijn die dat durft te wijten aan 't
slechte zangonderwijs op de lagere scholen.
't Is zeker waar dat alom in 't tand wordt
gewerkt voor verbetering van den volks
zang. En die verbetering komt er ook stellig.
Maar wij moeten geduld hebben en ons
niet voorstellen, dat een zoo ingeworteld
kwaad In enkele jaren kan worden ver
beterd. We zijn op den goeden weg en ik
maak mij sterk dat mevrouw Mien Sijbrandi
over een jaar of tien zal merken dat zij
eenlgszins voorbarig is geweest met haar
pessimistisch oordeel over onzen volks
zang."
C. J. M E ij E R
Oud-onderwijzeres aan de
Bloemendaalsche Schoolvereniging.
Gediplomeerd onderwijzeres voor
kinderzang.
iniiiimii minimin iMiimiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiii
Daar wroet in mijn hart...
Daar wroet in mijn hart een vragen:
Wat hebt gij op aarde gedaan?"
Daar knaagt aan mijn ziel een knagen:
Hoe moet in de wereld gij staan?"
Langs de wegen ruischen de hoornen,
In de velden suizelt het graan,
Binst mijn hof valt het avondlijk droomen
In nedrigen schijn van de maan.
Het is al zoo schoon en zoo simpel:
Een groeien, een bloeien en... gaan,
Maar ach, 's menschen aangezichtsrimpel
Laat het leed van het leven verstaan.
ANNA HONDIUS
Illllllllllllliaiilllllllli
iiniiiiiiiiliiiiiiiiiiiiilillliiiiiiiiii
:: VERHUIZEN ::
MEUBELS BEWAREN
E. J. VAN SCHflICK
BOQTHSTRRAT UTRECHT
iiiiiiiiinniiiiiiiin
Pelargonlumsoorten sterk riekende bloemen
hebben, die vooral in den avond hun geu
ren verspreiden als lokmlddel voor de nacht
vlinders. Als die dieren ontbreken, dan zet
onze Pelargonum geen vrucht, doordat de
meeldraden lang voor de stempels rijp zijn
en er dus weinig of geen kans is op zelf be
stuiving. Heeft er wel bevruchting plaats
dan vormen zich lange spitse vruchten,
juist als bij de andere leden van de familie,
de ooievaarsbek en de reigersbek, die aan
den vorm dier vrucht hun naam danken.
Wie zijn uitgebloeide Pêlargonium bloemen
niet afknipt om de netheid, kan die vruch
ten te zien krijgen en ook hoe ze bfj rijping
uiteen springen in vijf stukken, elk met
een staartstuk, dat zich kurketrekkervorming
oprolt juist zooals bij de relgersbek, maar
met minder windingen. Dat staartstuk
is ook heel mooi behaard, krult of ontrolt
ztch bij wisseling van droogte en vochtig
heid en boort zoo het eigenlijke zaad den
bodem in. De vreemde kaapkolonist ge
draagt zich dan ten slotte gelijk het gewone
Hollandsche plantje. Men wint echter niet
veel zaad van Pelargoniums of 't moest alleen
om kruising te doen zijn. De
vermenigvulding geschiedt door stekken en iedere
bloemenliefhebster kan u vertellen, hoe gemak
kelijk dat gaat, mits men zich eenige zorg
getroost. En zoo komt het weer, dat die
mooie planten zoo goedkoop zijn. Voor een
kwartje had je vroeger aan de bloemenkar
al een mooie Geranium; ik bedoel
Pciargonium.
JAC. P. T H ij s s E
Tentoonstelling van Kamerplanten in
Ons Huis"
zal voor 't publiek toegankelijk zijn op
Zaterdag '2Q en Zondag 21 Sept. van 10-5
en van 7 10 uur.