H°. 2205 Zaterdag 27 September A°, 1919 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND ONDER REDACTIE VAN Mr. J. A. VAN HAMEL, Prof. Dr. H. BRUGMANS, Mr. E. S. OROBIO DE CASTRO Jr., Dr. FREDERIK VAN EEDEN en H. SALOMONSON UITGEVERS: VAN HOLKEMA & WARENDORF [ Prijs per No. f 0.20. Per 3 mnd. f 2.50. Abonn. loopen per jaar | | Redactie en Administratie: Keizersgracht 333, Amsterdam | | Advertentiën omslag f 0.40 p. regel, binnenpag. f 0.50 p. regel INHOUD i Bladz. l: Directe Actie of Geduld, door T. H. Regeeringskoers, door prof. dr. B. D. Eerdman». Boitenl. Overzicht: Zij spreken, door dr. W. G. O. Byvanok. 2: Htt Millioenen-Ontwerp, teekening tvan Jordaan. Het tekort aan landbonwatbeiders in Amerika, door J. H. B. Marcus. Krekelzang, door J. H. Bpeenhoff. Het Nationaal Congres voor de weerkraoht van het Nederlandsche Volk, door Kapt. W. J. M. Linden. 3: Feuilleton: De Yabaan, door Nelly van Genderen Stoit 5: Voor Vrouwen (red. Elis. M. Bogge) Het Feest van deVereeniging voor Vrouwenkiesrecht, door F. 8. van Balen-Klaar. Tea-8elect, door Job. Idenbnrg, met teekening van Roosje Bakhuis. De EeestTiering van den Bond voor Vonweukieereeht, door een Geaoodigde.?7: De Ten toon stelling van Oost-Aziatische Koost in het Stedelijk Musenm, door W. M. v. d. Valk. Typen en Curiositeiten, door Henri Borel. 8: Op den Economisohen Uitkijk: Staatecommissie in cake de duurte. Het Conflict in het Drnkkersbedrljf, door jhr. mr. H. Smiesaert.?Bokayredstryden,teekening van George van Baemdonck. Uit d« Natuur: Twee Dennen, door Jao. P. Thflsae. 10: Uit het Kladschrift van Jantje. De dansen van het komende seizoen, door imon Martin. Een vers dat als een nacht kaars nitgaat, door Ari. Onze Fnzzle, 11: De Clowns van het Weerbaaiheidscongres. teekening v. Job. Braakensiek. Damrabriek, red.K.O. de Jonge. Bijvoegsel: Lloyd George vraagt de uitlevering von Hohenzollern, teekeniog van Joh. Braakensiek. DIRECTE ACTIE OF GEDULD Het ongeduld komt in zwang. Velen hebben afgeleerd hun beurt af te wach ten. Er dringt een evangelie door van den rsten slag, die raak is; het evan gelie van het fait accompli en van de directe actie, volgens den tekst: dat de halve wereld aan de stoutmoedigen en de brutalen is. Zou het meer en meer een levensregel worden, dat, bezadigdheid domheid beduidt? D'Annunzio dringt in Fiume binnen, en 't schijnt wel haast of hij er hoog stens weer uitgerókt worden kan, gelijk een zwerm bijen uit den korf. Doch als nu eens niemand de rechte lust heeft om dit werkje ter hand te nemen, zal hij dan toch nog van het beati possidentis profijt trekken? De Roemenen hebben het in Honga rije, tot in Boedapest toe, doorgevoerd. En al is hun nu een perk gesteld, ook hier schijnt de macht van het ongeduld het voor een goed deel van die van 't geduld te winnen. Von der Goltz zit in Esthland en zijn Duitsche soldaten zijn er sinds Decem ber laatstleden esthlandsche grondbe zitters" geworden. Fait accompli! dat ook al niet met geduld ongedaan schijnt te kunnen worden gemaakt. In Arabic' moet alle mogelijke moeite worden aan gewend om de verdeeling naar het fait accompli op minnelijke wijze ongedaan te maken. Aangaande Shantoeng spuwt de Chineesche partij, ondanks alle ver zekeringen en aandrang tot geduld, vuur en vlam, wantrouwen en achterdocht tegen 'tjapansche fait accompli. Heeft men niet zelfs in ons land be treffende zeer belangrijke zaken een oogenblik over mogelijke plannen tot ZIJ SPREKEN Die Franschen hoe vbortreffelljk hebben zQ de reputatie van hun voorouders, de Galliërs, weten op te houden; even kranig in het voeren van den oorlog als van het woord. De redevoering van RenéVlviani, presi dent der parlementaire commissie van rap porteurs over het vredesverdrag met Duitschland, ontlokte dezen, lof aan een criticus: E lic (la Franc e) a du courage avec légance et de l'héroisme avec simplicitë". En wat mag men meer verlangen van een rede dan dat zij zulk een indruk van het geboorteland in het hart nalaat! Geen ander volk ter wereld, meen ik, zou over een volumineus stuk als het Duitsche tractaat met zijn quaestieuse hoofdstukken en zijn prikkeldraadartikelen in deze mooie Septemberdagen zoo boeiend en zoo meesleepend onder parlementaire vormen hebben kunnen verhandelen. Daar kwam Ban es, puntig en schraal correct, gelijk het bij zijn persoon past, met zqn opmerkingen over het Rijnland; dan hoorde men de gewichtige stem van Tardieu, den regeeringscommissaris, die den vrede verdedigde tegen het verwijt dat hij de Duitsche eenheid en centralisatie ongerepl Het, wij konden Immers niet aan dat verwonnen en ontredderde land het mach tigste motief tot het opwekken van zijn iet scheppen van een fait accompli door directe actie gemompeld, dat nu geukkig in elk geval van de baan kan worden geacht? Overal bekruipt den geduldigen de angst voor de macht, waartoe het onge duld zich tegenwoordig in staat gevoelt. In de sociale kwestie's voert de directe actie evenzeer het hooge woord. De oude leer der syndicalisten over de on misbaarheid van het geweld, wordt praktisch gemeengoed. Leve het onver staanbare feit. Wie vordert er nog over leg en redelijke overeenstemming, wie nog beleid in geregelde baan, of erken ning van rechtens aanvaarde verplichting? ,,Zoo wil ik 't, en zoo moet het zijn", zegt de eischende staker, de ongeduldige politicus. Zonder lang te praten moet 't ingewilligd. Looneischen moeten er een, twee, drie doorgejaagd. Of collectieve afspraken den plicht tot geduld opleg gen het ongeduld heeft de overhand en 't hoogste recht. Directe actie dringt ook tot organisatie's door, die er vroe ger niet of afkeurend over hebben ge dacht. Grijpt uw macht en bereikt uw doel, is de leus. De brutale wint. En de arbeiderswereld zet de maatschappij het pistool van het fait accompli op de borst. Uw geld of leven", onze eisenen of onzen dwang", is de leer die ingang vindt. Voor niets houdt zij stand. Wan neer straks een ijveraar de gezamenlijke minnen te bewegen weet om de omrastering van het eiland Urk te eischen al vorens n harer haar taak hervat, lijden morgen alle voedsterlingen dorst! Ieder is bereid tot actie op lk gebied, en hoe directer, des te beter. Men heeft genoeg van geduld en van rustige beraadslaging. Men schermutselt nu met het fait accompli. Wat zoo terugkeert, is de tijd van de eigen richting en van de eigen hulp. Langen tijd hielden wij ons voor, dat zij voorbij waren, die perioden van het oppermachtige ongeduld. De menschheid scheen de verplichting te hebben aan vaard, dat elk afwachten moest tot er vór hem en over hem was beschikt. De sterke was getemd. De onstuimige gemuilband. De verongelijkte tot rust gebracht. Daar waren de autoriteiten, de bestuurders, de gekozen vertegen woordigers en de vertegenwoordigde lichamen, de magistraten en het recht, daar was de organisatie, de conferentie, het gezag van staatshoofden en interna tionale beslissingen, van groote vier en groote vijf.... maar wat, wanneer dit alles nu eensklaps weder wordt geslagen in den wind, en de dichter zijn stad, de arbeider zijn verlangens, de generaal zijn fait accompli geen oogenblik meer prijs te geven wenscht ? Zij kunnen handelen, zonder rede en zonder recht. Doch wanneer hun dit nu eenmaal in het hoofd komt, en de eeuwen oude, ingeleefde geduldigheid in rook vervliegt, dan is er maar n middel om die directe actie aanstonds te weerstaan; en dat is: krachtige actie direct ertegen in. Dan vindt de brutale den brutale tegenover zich. 't Kan niet verwonderen, dat dit lang zamerhand van verschillende zijden wordt bepleit. Het wordt er iets naar ge maakt. ... Een ander middel is er misschien nog echter, daarnevens. En 't schijnt wel of dat nog op het oogenblik meer opvol ging vindt. Het bestaat in nóg meer, nog onveriiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii energie aan de hand doen, door het een nig en krachtig verlangen naar een Ideaal te verschaffen, dat daarenboven gewettigd Is," vroeg hij; en Barthou verscheen op de redenaarstribune, scherp aanvallend en als rapporteur ledere leemte van het verdrag blootleggend, zonder het toch als een geheel af te breken, met zijn oratorisch gebaar tegen Clemenceau: gij hebt in deze jaren een harden tijd gehad en moest een zwaren last dragen, mijnheer de president, maar niet g Q alleen; toen het tot onderhandelen kwam, waart g ij alleen en hebt het willen zijn, daarom zijt gij aansprakelijk," lucht gevend aan den grief dat het Parlement na zijn deel van de bezwaren te hebben getorscht, door den president van het ministerie niet was inge wijd in den gang der onderhandelingen, dan na den afloop. Men wenschte van Renë Viviani, oudminister president en voorzitter der rappor teurscommissie, een samenvatting der wel willende kritiek op het tractaat en een aan sporing tot ratificeering van het stuk; hQ heeft door zijn groote redevoering in de zitting van 16 September aan dien wensch voldaan. Aan geen van de afgevaardigden heeft hij echter iets gezegd van wat hQ niet vooruit wist, dat Viviani het zou zeggen; maar even goed als er een kunst is die verrast, bestaat er ook een kunst die volledig tegemoet komt aan de verwachting. En zou zij er niet mogen wezen ? ZQ streelt de menschen met een aangenaam gevoel; verrassingen kunnen zeer onaangenaam zijn. Ja, Viviani moest het erkennen, het verdrag met Dultschland had in verschillende opzich ten teleurstelling gegeven. Het Messianisme, waarover Barthou had gesproken, het idee van een gulden gelukstaat waarin men thans na de ellende van den oorlog zou treden, had geen bevrediging gevonden: er was zettelijker geduld. In 't vertrouwen dat men toch aan 't langste lijntje trekt. Dit, zou men zeggen is wat alsnog door de verantwoordelijke hoofden in praktijk wordt gebracht. Tegenover het onge duld niet ander ongeduld, maar de kalmte die even laat begaan, en wacht. Zoo lijkt het in de internationale, en ook in de nationale zaken vooralsnog te gaan. Het is misschien de hoogste wijsheid, omdat zij berust op 't vertrouwen dat de gezondheid eerst terugkeert nadat alles uitgeziekt is, en dat de brutale het best wordt ontwapent als hij gén bru taliteit tegenover zich vindt. Laat ons 't bezien! In elk geval brengt dit de wereld er evenwel toe, dat zij dan voorloopig nog ontzaglijk veel ongeduld en onduldbaars dulden, en ontzaglijk veel geweldigs doorzieken moet. v. H. REGEERINGSKOERS door prof. dr. B. D. EERDMANS, oud-lid van de Tweede Kamer Met meer dan gewone belangstelling Is dit jaar de verschijning van de Troonrede tegemoet gezien. De buitengewone tijden, die wij beleven, trekken de aandacht meer dan anders samen op het beleid, dat zal worden gevolgd. WQ bleven voor de vernielingen van den oorlog gespaard, maar de geweldige schroefslagen, die de laatste jaren het water opwoelden, trokken ook ons mede in het schui mende zog. De gewone burger, die midden in allerlei moeilijkheden staat, overziet be zwaarlijk het geheel van gebeuren. Doch zooveel bespeurt hij wel, dat het hem dui delijk is, dat de beweging van onzen tijd de fundamenten on ir r samenleving raakt. Daarom is het juist thans bijzorder be langwekkend, hoe de kijk is der stuurlieden op den commando-brug. In dezen tijd, waarin de grondslagen wor den gelegd voor toekomstig leven, verwach ten wij van daar een krachtig geluid en een flinke greep. Niet de hand vanden schipper in den sloep sture het roer, maar de knulst van den koenen navigator. De prognose van wat ons wachtte werd Zaterdag 13 September wat somber. Toen sprak de Minister van Blnnenlandsche Zaken in plechtgewaad zijn sluitingsrede, van nog geen honderd woorden, waarvan de hoofd zinsnede was Gewichtige voorzieningen geheel of gedeeltelijk tot stand gekomen. Dat overeenstemming is verkregen over maatregelen, die het lager onderwijs in zijne verschillende geledingen ten goede kunnen komen, strekt tot groote voldoening." Dil melioral Een periode als deze, vol koken en bruisen, vol revolutie-klank en sociale beroering, die in de geschiedenis zal gelden als het jaar, waarin anderhalf millioen vrouwen het kiesrecht kregen, als het Jaar van den acht-mendag, waarin de be weging niet van de lucht was, wordt beslo ten met een algemeen nietszeggende frase en een herinnering aan de voor sommigen nu eenmaal onvolprezen lagere schoolk west ie, aan een regeling van tractementen voor onderwijzers l Geen wonder dat wQ enkele dagen later In de ridderzaal ruimschoots conventie kregen. De krachtige toon tegenover de Belgische snoodheid, die Hare Majesteit noodzaakte voor de rechten en de belangen van den Staat met nadruk op te komen", doet wel dadig aan. Overigens is de veelheid van woorden wel zeer alledaagsch en speuren wQ vergeefs naar nieuwen koets. En toch wij moeten uit de schablonen uit. Zooals lord Haldane het dezer dagen te Manchester zeide, de traditioneele conser vatieve toestanden moeten overboord. Voorzichtig wordt ons medegedeeld, dat wij, als het parlement ten minste wil, lid zullen worden van den Volkerenbond. Het staat er als gold het het lidmaatschap van Armenzorg. De konde, dat pa lid van Artis denkt te worden zal in een gezin met meer geestdrift worden begroet dan deze kennis geving door het Nederlandsche volk. Dat wQ van harte hopen dat, door dezen bond, een nieuwe geest van internationale samenwerking de toekomst moge zegenen hushl voorzichtig! niet hard op l Dat wij bereid zijn tot een dergelijke nieuwe wereld mede te werken stil toch met dat idealistisch gefluister! Dat w r] daarom in eigen huls vast willen herzien en lasten verlichten gij kunt het denken; men gaat door als ware er niets gebeurd en vraagt vijf en een half millioen meer voor het leger alleen. Hoog noodig is, dat ons polltle-wezen flink worde gereorganiseerd, dat er er een krachtig nationaal polltie-wapen is met kerels van stavast. Jawel! Ons geld gaat heen aan militair gedoe van den oudsten stempel. De schatkist is in nood, De uiterst kost bare maatregelen welke de geestelijke en sterfelijke belangen van mijn volk vordert, en de bij voortduring hooge stand van de prijzen stellen eischen aan 's Lands schat kist, die mij met groote zorg vervullen." Het geraamd tekort beloopt voor het komende jaar niet minder dan honderd zeven en zeventig millioen. Dit is ongeveer dertig procent van de f 587.000.000 die noodig worden geacht. Het eindcijfer is f 114 millioen hooger dan het vorig jaar en drie maal zoo hoog als tien jaar geleden of viermaal het bedrag van twintig jaren her. Toch komt er geen kloek besluit om het roer te wenden. Het zal gezocht worden langs den ouden Kaalgeplukten Weg. Het lievelingspaard tarief" komt mede voor den wagen. Het zal fiscaal" worden herzien. Denkend aan tarief-misère uit het verleden, kijken we wat onrustig rond. En dan, al maar meer zegel op de handels transacties; en onze sigaar of pijp wat zal die smaken bij ons vermogen, van aan was ontlast. Was er dan geen betere weg? Het waren geen vreemden, die in '14 en volgende jaren hun geld stortten voor 's lands leeningen. Bij aflossing onzer schulden ver plaatst zich het geld ten onzent, doch het verdwijnt hier niet. Vele tientallen van millioenen konden op deze wijze jaar op jaar worden uitgespaard, door het vervallen van rente en aflossing. Maar het mag niet zqn. Toch niet omdat het op het program van politieke tegenstanders staat? Wij blijven bQ het oude. Zelfs het tijdelijk" gezantschap bij den Paus blijft gehandhaafd, al behooren de redenen, waarom het werd Ingesteld tot het verleden. De bureau-heerlijkheld en de papier-zee blijven zwellen, wat ze nu jaren achtereen hebben gedaan, millioenen en millioenen verslindend. Moet herziening wachten tot uiteenbarsten niet meer kan worden voorkomen? Is het dan voor een klein land als het onze zoo be zwaarlijk de stekken te stektn voor een staathuishouding, die minder verslindt, al gaat dit tegen tijdgeest en gemak in? Het is -nu wel duidelijk, dat het langs dezen weg in lengte van dagen niet gaan kan. Dit ware vooral van belang, omdat onze volkskracht niet door te zwaren druk mag worden belemmerd. Er zijn pogenblikken waarop niet doortasten fataal is. Thans, nu alles zich tracht te herstellen van de wan orde, die is geschapen, is het zulk een crltiek moment. Talmen nu kan ons voor jaren in verkeerd vaarwater brengen. De sociale paragraaf spreekt van vele voornemens. De vreedzame belegging van arbeidsgeschillen zal worden bevorderd en de arbeidsbemiddeling worden geregeld. Een landbouw-arbeidswet en een landbouw- ongevallenwet zijn te wachten. Uitnemend. Als men maar niet meent, dat dergelijke wetten den productievcn geest scheppen, die zoo noodig is voor ons en heel de wereld. Daarvoor is waarlijk niet minder gewichtig, wat in een voorafgaande zinsnede als ter loops wordt aangevoerd .de mogelijkheid tijd verloopen tusschen de eerste opwinding over de victorie in November en het sluiten van den vrede op 28 Juni, schaduwen had den zich gelegerd over de dagen en over de gemoederen, de blinkende weg die voor waarts wees, was gekruist door andere paden en belemmerd door dreigende beletsels. Wat was het dan toch inderdaad wat men had beleefd in de vijf zware jaren na 1914? Was het de oorlog? Neen, de Revolutie. ' Een omkeer had in Europa plaats gegrepen. Frankrijk moest zijn weg zoeken te midden der verwarring van het nieuwe dat zich opdeed. Daarvoor moest het niet achterultzien naar het verleden, maar vooruit kijken in de toekomst. Het kon dat met vertrouwen doen. Niet een Frankrijk was het dat gebukt en armoedig een plaats zocht onder de volken, maar een natie, genereus en fier, die hoog had gehouden het ideaal van eer en vrijheid in de wereld, en wier woord niet alleen met ontzag werd aangenomen, maar ook met liefde werd begroet... En Viviani bracht door zijn redenaarsta lent de toehoorders op een hoogvlakte van zelfvoldoening, waar hun boven de nevelen van het heden, een sereen uitzicht werd ge schonken op de toekomst. Zijn woordenzang groeide, om met den bovenvermelden criti cus te spreken tot een hymne a la confiance. De vergadering wasgeëledrlseerd.Barthou, de rapporteur, stond dadelijk op om voor te stellen de rede afzonderlijk te doen druk ken en door aanplakking over geheel Frank rijk bekend te maken, de afgevaardigden kwamen Viviani te gemoet om hem de hand te schudden, en Clemenceau zelf, de minis ter president, was zoo hartelijk dat het wei nig scheelde of Viviani had een omhelzing ondergaan. Het kwam er bijna toe, zegt de getrouwe verslaggever. Die bijna-omhelzingis een kostbare vondst. Alsof de tijger" er aan zou hebben gedacht den poes in zijn armen te sluiten! Diezelfde dagen, van 15 tot 21 September had het congres der syndicalisten plaats te Lyon. Vijftienhonderd afgevaardigden van de Confédération Générale du Travail waren in de onmetelijke zaal bijeen om de aan staande gedragslijn te bepalen van de arbeidersvereniging die den omkeer wil welke uitsluitend de belangen van de arbei der s in de maatschappij ter haite neemt. De voorzitter kon het trotsch, met een schampere zinspeling op de Afgevaardigden in het Palais Bourbon te Parijs, les E t at s Gèneraux du Travail noemen. Er was daar een uiterste partij die uitzag naar de chaos der volledige anarchie en de heftigste consequenties van het bolchevisme als een bevrijding inriep voor de wereld, omdat honger en ellende de moeders" waren van de revolutie. De woordvoerder dier extre misten was een schoolmeester. Maar een be zadigder meening won de overhand: de vragen der politiek van den dag mochten niet de groote economische vraagstukken vertroebelen: men moest ze flink en absoluut. toch zonder de ergenis van den hartstocht onder de oogen zien. Het zou mij te ver voeren om in de de batten daar gevoerd/te treden en de figuren van Jouhaux en Merrheln, de leiders te schetsen, in mfjn plan komt het beter te pas even de aandacht te vragen voor de gelijk tijdige beweging in Engeland. Wie spreekt daar in Engeland? Wie kan het anders zfjn dan de onuit puttelijke Lloyd George, de steeds klaar staande impressario van de Engelsche wereld die vijf werelddeelen beheerscht? Is het Parlement niet vergaderd en neemt deVredesconferentie een oogenblik verlof om op adem te komen, dan vindt men hem een publieke tot het verkrijgen van klein grondbezit dient tot anderen dan tot de landbouwarbeiders te worden uitgebreid." Hier ligt een sympathiek beginsel, dat bij verdere uitwerking van meer gewicht voor onze toekomst kan zQn dan vele andere wetten samen. Het is er bij breede scharen nu jaren lang Ingehamerd, dat het kapitalisme de vijand is. Het leunen op de gemeenschap wordt als hoogste wijsheid duizenden aan gepreekt. Een bloeiend volk echter is een volk, be staande uit zelfstandige, zich gevende krach ten, die wat durven ondernemen, omdat ze iets kunnen rn iets hebben. Het klinkt schoon om met woorden een wereld op te bouwen, waarin de liefde voor de gemeenschap aller drijfveer zal zijn. Doch zoolang onze maatschappij bestaat uit men schen, zal de zielkundige gesteldheid van den mensch de samenleving beheerschen en vormen. Alle volksbewegingen en revo luties hebben ons nog geen veranderde menschelijke natuur geschonken en zullen dit nooit doen. Wie is er nu zuinig als het Rijk er goed voor Is. De energie komt eerst los, als iets ons zelf raakt. Het beginsel van het klein grondbezit in de hand te werken is daarom juist. Wat wetgeving kon doen om dit ook op ander gebied te bevorderen, worde niet nagelaten. Het conflict tusschen kapitaal en arbeid toch zal zijn oplossing niet kunnen vinden door het voortbrengend geld te brengen aan de gemeenschap. Deze is te groot om door liefde te worden omvat. Wie in alles belang wil stellen, weet ten slotte niets en wie voor alles wil leven wordt een schrikbeeld van holle onbeduidendheid. Wie het geheel wil liefhebben beproeft het onmogelijke. Zoolang er slechts geproduceerd kan wor den door gebruik van bespaard l apitaal, zal de eenige [weg om kapitaal en arbeid te verzoenen zijn, dat de arbeider bezitter, kapitalist wordt. De zaak, die hQ dient, zal er voordeel bij hebben als hQ er geldelijk nog op andere wijze bij betrokken is, dan als loontrekkend dienaar. Zijn lust en kracht zullen stijgen als hQ als klein-aandeelhouder met andere deelhebbers kan hopen op een goed resultaat van het loopend jaar. Er is hier plaats voor ver-ziende leiding. Wie thans in de hand kan werken, dat het kleinbezit in allerlei opzichten vermeerdert, helpt ons volk maken tot een krachtige en degelijke democratie. Onze tijd kan, met al zijn misère, een tijd van groote beloften zijn. WQ weten dat de regeering de tijdsomstandigheden niet kan vormen, maar zien toch in den koers, die in staatszaken wordt gestuurd, een element, dat voor het zich herstellende leven van groot gewicht is. Het politiek gekibbel, dat een groot ge deelte van ons ontwikkeld publiek sedert lang van warm meeleven met de staat kundige problemen heeft vervreemd, heeft nu kwaad genoeg gedaan. De stokpaardjes van vroeger hebben hun rust heusch wel verdiend. Ons volk redden van de ellende, die dreigt als de volkskracht verkwijnt, kun nen ze nooit. WQ zouden ze daarom wel terug willen duwen in hun bergplaats, als ze ook nu nog even aan den hoek komen zien. Wij hopen dan ook, dat een herziening van het Indische regeeringsreglement op het stuk der zending over ons Indlë geen ramp zalige godsdlenststrijd moge ontketenen. Waarlijk wQ zien thans uit naar een staat kundige wedergeboorte. Naar de troonrede te oordeelen heeft die bQ onze Regeering nog niet plaats gehad. ZQ alleen vormt onze wetgevende macht echter niet. Aan ons parlement de taak te beseffen dat wQ alleen door frlsschen geest uit de crisls-benauwdheid tot nieuw en gerond leven kunnen komen. iniiiifiiiii fiiiiiiimiii circulaire dicteerend aan zQn collega's ministers om bQ hen aan te dringen op be zuiniging in hun departementen, of een geschrift opstellend, The Future betiteld, dat, in millioenen exemplaren uitgedeeld, aan de wereld zijn aanstaande hervormingen van het bestuur doet kennen, of het woord nemend in een vergadering van de Interna tionale Wereldbroederschap om daar een dracht, kameraadschap en onderlinge tege moetkoming aan de volkeren der wereld te prediken. Voortdurend heeft Lloyd George, zooals de Times van hem zegt, stoom op. Zijn machine van mededeeling rust nooit. De tQd is in beweging," roept hij uitWij worden gedreven op de deining der wereldzee naar de toekomst." Die toekomst schetst hQ in zijn pamphlet The Future. Het is een geheel andere stem als die van Viviani, 'maar zQ zegt, met verschillend geluid, iets soortgelijks. Ondertusschen zetelt, in de eerste helft van September, het congres der Werkliedenvereenlgingen te Glasgow. Smillie, de hard nekkige en grimmige leider der mijnwerkers heeft daar meestal het beslissende woord. Ik ben een evolutionnaire revolutionnair," heeft hQ van zich zelf verklaard," en ik erken dat het belang van de natie voorgaat boven het uitsluitend belang van de mijnwerkers, maar juist omdat ik geloof dat zonder nationalisatle der mijnen en het toekennen van hun rechten aan de mijnwerkers het belang der natie wordt geschaad, blijf ik er op aandringen dat wQ niet worden afgescheept met een gedeeltelijke hervorming, zooals de minister belooft." Zoo spreken hier en daar de regeerende klassen, en de dreigende basstem begeleidt hen, n hier n daar. W. G. C. B Y v A N c K