DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 27 Sept. '19. No. 2205 DE DEFENSIE-BEGROOTING Teekening voor .de Amsterdammer" van Jordaan De Ministers (tot den belasting-betaler); Kom, vriend, help jij nu eens dat vrachtje binnenbrengen." lllllimHIIIIKIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIlllllllHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIimillltmillllll HET TEKORT AAN LANDBOUWARBEIDERS IN AMERIKA, EEN TOEKOMSTIG BELANG VOOR DE NEDERLANDSCHE BOEREN Nu de oorlog geëindigd is, de verkeers wegen heropend zfln en de scheepvaart wederom begint op te bloeien, wenschen velen, die gedurende de laatste bange jaren in ons land en ook daarbuiten, opgesloten zijn geweest, aan hun verlangen om te emigreeien gevolg te geven, en aan de over zijde van .the big pond" een nieuw leven te beginnen, want... men is de Oude Wereld moede, vooral nu het Bolsjewistisch spook In het lamgeslagen Europa rondwaart. Maar het is den treklustigen onmogelijk om in Amerika te komen, want bijna altijd wordt hun het visum op de pas geweigerd. Immers, zoowel in de Ver. Staten als ia Canada heeft men met steeds toenemende werkloosheid in de steden te kampen en wil men de vreemde arbeiders zooveel mogelijk weren. Doch hoe is de toestand op het platteland? Land- en boerenarbeiders kan men er steeds gebruiken, vooral gedurende den oogsttijd (Maart-April), terwijl er voor kapitaalkrach tige, bekwame boeren, farms en homesteads te over zQn om er zich op te vestigen en deze half- of onontgonnen landerijen in bloeiende landbouwkolonies te herscheppen. Maar ook deze, die in vroegere tijden steeds I1IIIIIIIIIIIIIIIIIIIM1IIIIIIIIIIIIIIIIIIMI HET NATIONAAL CONGRES VOOR DE WEERKRACHT VAN HET NEDERLANDSCHE VOLK De uitvoerige persverslagen ontslaan mQ van den plicht over het congres zelve eene beschouwing te geven. Men zal dan ook meer belangstellen in het antwoord op de vragen: Welk nut heeft het congres gehad en welke resultaten zfln er bereikt ? Het congres heeft In de allereerste plaats de aandacht getrokken van het publiek. Men heeft bemerkt, dat er nog zoo iets was als een weermacht en dat men mogeerover denken hoe men wil nog een belang rijk vraagstuk op te lossen viel, n.l. of men nog een weermacht noodig vond, ja dan neen. Dat het congres deze vraag bevestigend heeft beantwoord is voor mQ niet het voor naamste.) Van veel meer belang is het feit, dat overtuigend bleek, dat een deel van de denkende Nederlanders het de moeite waard vond het voor en tegen van het bestendi gen van de weermacht te komen bespreken. Dat de Volkerenbond bij de beraadsla gingen een belangrijke rol zou vervuilen lag voor de hand. Het congresbestuur heeft bij monde van zijn voorzitter Generaal Snijders herhaalde lijk doen blijken van de meening, dat het den Volkerenbond in beginsel aanvaardt en niets liever zou zien, dan dat die Vol kerenbond In staat zou ziin het voeren van oorlogen in de toekomst te voorkomen. Eenig militairlstisch streven, als zou men de weerkracht willen bestendigen om haar zelve of als middel en als instrument voor kapitalisme of chauvinisme, was aan de congreslelding ten «enenmale vreemd. Slechts de wel zeer sterk op het congres naar voren getreden algemeene wensch het welkom waren, worden nu niet toegelaten, want .... eerst moeten aan de terugge keerde militairen van de expeditielegers stuk ken land, homesteads enz. toegewezen wor den. Het is natuurlijk niet meer dan billijk, dat zij, die hun leven veil hadden voor het vaderland, hier in de voorkeur genieten boven ieder ander, vooral boven de vreem delingen. Ongetwijfeld zou het een uitstekend plan zijn om gedemobiliseerde soldaten zooveel mogelijk als settlers op het land te plaatsen; het probleem van de werkloosheid en recon structie ware dan voor een groot deel opgelost. Eene beweging met dat doel werd op touw gezet in de Ver. Staten en 'andere landen, terwijl hooggeplaatste officieele personen er hunne goedkeuring aan hechten. Ook de Secretary of the Interior van de U.S A. bracht een dergelijk plan onder de aandacht van het Congres: nl. om honderd N.V. PAERELS Meubileering M". COMPLETE METJBILEEIÜNG -: BETIMMERINGEN : Rokin 128 Telef. 4541 N llllllMIIIIMIilMIIIIIIIIIIlllllllllllllllMllllllllIIlllllllllllllItlllltllllIIIIIIIIII millioen dollars beschikbaar te stellen ter ontginning van moerassig en onbebouwd land ten behoeve van soldaten en oorlogsarbelders. Dit voorstel werd door President Wllson krachtig gesteund, zooals bleek uit zijne rede in het Congres op den 2en Dec. 1918. Uitgebreide plannen zijn ook in GrootBritannië, Canada en Australië hierover ontworpen. Echter, zijn de soldaten hiervan wel ge diend? Wordt er wel rekening gehouden met hunne wenschen? Is het inderdaad hun verlangen om zich op het platteland te vestigen ? Quae volumus, credimus libenter is in dit opzicht zeer zeker van toepassing op het Britsche RQk en op de Ver. Staten. Laten wij eens nagaan of de reeds terug gekeerde soldaten wel ingegaan rijn op de voordeelige aanbiedingen hun door Maat schappij en Regeering gedaan. De Canadian Pacific Railway hield lande rijen beschikbaar, die met zorg voor dat doel uitgekozen waren en waarop bewoon bare huizen gebouwd zouden worden voor zien van vee, landbouwwerktulgen enz., zoodat de teruggekeerde soldaten niet eens het moeilijke werk van den pionier te ver richten zouden hebben. De rijke provincie Ontario zegde den sol daten ook land toe, vrij land in het vrucht bare kleigedeelte in het noorden van de provincie, terwijl geldelijke steun verleend zou worden om huizen en schuren te bou wen, om het land te ontbosschen en pioegklaar te maken. Maar de militairen hebben er geen ooren naar! De bewering, dat men nu nog niet oordeelen kan omdat de meeste soldaten nog niet zijn teruggekeerd, gaat niet op, want in April waren reeds meer dan 50.000 man schappen gerepatrieerd: de Canadian Paci fic Railway moet zelve erkennen, dat hun koninklijk opgezet plan op een fiasco ultgeloopen Is. Het is zelfs gebleken, dat van honderd en vijftig soldaten, vroeger op boerderijen in Alberta werkzaam, er slechts drie waren, die hun oud bedrijf weer ter hand genomen hebben. Een teekenend voorbeeld! Het schQnt echter een kenmerkend gevolg te zijn van groote oorlogen, dat de soldaten, die zoolang aan het kampleven gewoon en aan de ontberingen daarvan bloodgesteld geweest zijn, zich in de groote steden ves tigen inplaats van zich wederom op het land neder te zetten. Immers toen het federale leger na den burgeroorlog in de Ver. Staten ontbonden werd, stroomden de soldaten naar de dicht bevolkte centra, terwijl het Westen toen zeer aanlokkelijke voorstellen deed aan hen, die zich daar zouden willen vestigen. En van de meer dan 30.000 Canadeezen, die in OELOF flITROEN JUWELIER KALVERSTRAAT1 AMSTERDAM OPGERICHT 1850 Uitsluitend b Nieuwe Collectie PLATINA ARMBANDHORLOGES MET BRILLANT Eerste Kwaliteit immuun iiitiiiiiiiiui HOEKER & ZOON "ST' HEERENGIUCHT 435-431 Paar/on - Br/llanten ' en Zilverwerk IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIlllllllllllllllllllllllll onafhankelijk volksbestaan te willen hand haven, was het richtsnoer voor hen, die meenden dat het voortbestaan van een leger en een vloot noodzakelijk is, omdat die voorstanders terecht van meening zijn, dat hij, die onafhankelQcheid wil, ook de mid delen moet willen, om die onafhankelijkheid te bewaren en waar noodig, te verdedigen. Niet zonder voldoening hoorden deze voorstanders den generaal Snijders in zijn openingsrede zeggen: Het staat onaantast baar vast, dat Duitschlaod door onze tijdige mobilisatie en de zekerheid op krachtige weerstand te zullen stuiten en dientenge volge tijd te verliezen, is weerhouden ge worden te trachten de strategische voordeelen var. een opmarsch door Limburg door het avontuur eener schending van ons grondgebied te bereiken. En het staat niet minder vast, dat wanneer ondanks menige kritieke episode van hooge politieke span ning beide oorlogvoerende partijen onze onzijdigheid gedurende den geheelen oorlog hebben geëerbiedigd zulks naast het voortreffelijk beleid der toenmalige Regee ring uitsluitend is te danken aan het vertrouwen der oorlogvoerenden in het voortdurend weerbaar en gereed zijn onzer strijdkrachten. Immers uit deze woorden van een man, die beter dan wie ook op de hoogte blijkt, dat een goede weermachteen uitstekend preventief middel is geweest, waarvan de kosten zelfs bij benadering niet opwegen tegen het wee, dat ons land ge troffen had, wanneer we tegenover onzen wil in den krijg waren betrekken. Waar de drie organiseerende vereeniglngen Ons Leger, onze Vloot en Volksweerbaarheid geen stel sel voorstaan, was de beraadslaging daar over dan ook uitgesloten en is dan ook geen enkele militair, noch een politiek per soon uitgenoodigd geworden als spreker op te treden. Er is getracht ook van socialistische zijde sprekers te krijgen, doch men heeft van die zijde gemeend de uitnoodiglng niet te moe ten aannemen, hetgeen wel jammer is, omdat nu een oordeel van die zijde ont breekt. Ook een warm voorstander van den Volkerenbond heeft gemeend de ultnoodiglng, om zijn denkbeelden uiteen te zetten, te moeten afslaan, wat eveneens zeer be treurd werd. Ik vermeld dit om aan te toonen, dat het Congresbestuur er naar heeft gestreefd zoo veelzijdig mogelijk de gele genheid tot gedachtenwissellng te openen. De redevoeringen en de gedachtenwisse llng stonden op een hoog peil, hetgeen aan de waarde van het gesprokene ten goede is gekomen. Als resultaat van het congres valt te boe ken de met algemeene stemmen aangeno men motie, welke nogal wat debat heeft uitgelokt, omdat er stemmen opgingen punt 4 maar te schrappen. Terecht heeft het congresbestuur zich daartegen verzet, omdat nimmer het streven mag worden belem merd oorlogen te voorkomen of te beper ken, een streven, waaraan de Volkerenbond zijn ontstaan te danken heeft. Ik laat de motie hier in haar geheel volgen. Het Nationaal Congres voor de weerkracht van het Xederlandsche Volk, 1. Kennis genomen hebbende van de, door het Con gres-bestuur uitgegeven stellingen; 2. Gehoord de sprekers en de beraadslagingen ten Congresse; 3. Spreekt als zijne overtuiging uit. dat de overgroote meerderheid der Natie verlangt, dat Nederland zijne onafhankelijkheid en politieke zelfstandigheid behoiide; 'i. Aanvaardt het beginsel van een, op i't'r!nraar~tH'jen y,'o/t,dxlci<j gevestigde Volkerenbond; ?"> Vereenigt zich met de algerneene strekking der stellingen; G. Is van oordeel, dat de krachtige weerbaarmaking des volks in nationalen zii onverwijld met ernst be hoort te worden bevorderd met prijsgeving van het lotingstel&el; 7. Wekt de natie op tot eenheid en samenwerkiag ter verheffing van den nationalen geest: 8. Noodigt de regeering uit, onverwijld over te gaan tot maatregelen ter verzekering van: a. eene deugdelijke lichamelijke opvoeding der man nelijke en vrouwelijke .jeugd en jongelingschap: b. eene afdoende reorganisatie op nationalen grond slag van de weermacht te land en ter zee, in Nederland en in de Koloniën en in zoodanige reorganisatie aan de vrouw de plaats te geven, die haar rechtens en verplichtend toekomt. Reeds vernam ik stemmen, die meenden dat aan den Volkerenbond niet voldoende eer bewezen was. Zij, die deze meening deelen, hebben verzuimd door hun tegen woordigheid of door hun woord de aan wezigen ten congresse te overtuigen van de groote waarde van dat Instituut in zijn tegenwoordlgen vorm. Desniettegenstaande stond het congresbestuur pal voor het be ginsel, in de hoop, dat nog eens een tQd aanbreke, dat met gerustheid de leiding aan zulk een bond kan worden toevertrouwd, Levensverzekering Maatschappij H A A R L E M1' Wilsonsplein 11 DE VOORDEELIGSTE TARIEVEN het federale leger gediend hadden, keerden slechts enkelen tot het boerenleven weer. En met de demobilisatie na den FranschDultschen oorlog nam de stedelijke bevolking In geheel Duitschland toe, terwijl op het land overal een groot tekort was aan boeren arbeiders. Hetzelfde gold voor Japan, toen men na den Russisch-japanschen oorlog op de rijst velden slechts ouden van dagen en zeer jonge menschen zag arbeiden. Willlam T. Preston, de vroegere Commisslonerof Emlgratlonfor the Canadian Govern ment was in Engeland gedurende den oorlog en heeft telkens militaire kampen en groote militaire hospitalen bezocht. Hij heeft daar toen zeker wel duizenden Canadeesche en Bngelsche soldaten gesproken en hen onder vraagd naar hunne plannen en vooruitzichten na den oorlog. Steeds vroeg hij hun of zij zich later op een boerderij wilden vestigen en bijna onveranderlijk kreeg hij een ont kennend antwoord. Twee honderd duizend boeren en land arbeiders uit Canada en minstens n millioen uit de Ver. Staten zijn aan de farms ont trokken geworden door in het leger dienst te nemen of in de oorlogsindustrie te gaan werken: de overgroote meerderheid, ja zelfs, bijna allen, willen het boerenbedrijf niet meer uitoefenen. Dit tekort aan landwerkers moet aangevuld worden, wil men niet plotseling voor het iiiimiliiiiiiiiiiiiiimliiiiiHiiiiiiiiiiliiii IIHIHIII iimiimiiiiii iiiiiiii iimmiiimiiiiiiimiiiimi ernstige probleem komen te staan van groote voedselschaarste in Noord-Amerika en... in de geheele wereld. Voeg hier aan toe, dat vele duizenden immigranten in de Ver. Staten tegenwoordig naar Europa terug willen keeren (kleine arbeiders en daglooners), zoodat het er in Amerika op de farms bedenkelijk begint uit te zien. Aan deze omstandigheid is het dan ook waarschijnlijk voor een groot deel toe te schrijven, dat het voorstel om de immlgrattle naar de Ver. Staten gedurende 4 jaren stop te zetten, nog steeds niet is aangenomen en nog niet tot wet gemaakt. Inderdaad zou het niet te verwonderen zijn, indien men in de Ver. Staten en Canada binnen afzienbaren tQd, weer alles in het werk stelde om zooveel mogelijk bekwame boerenknechts, nog liever boeren met eenig kapitaal, uit Europa over te laten komen: goedkoop, soms zelfs gratis, land zou weer aangeboden worden op voordeelige voor waarden, terwijl ook andere faciliteiten, als het kosteloos verstrekken van zaaikoorn, landbouwwerktuigen enz., wederom verleend zouden worden. Al is Amerika in economisch opzicht niet meer dat, wat het gedurende jaren geweest is, toch blflft het nog het land van de toe komst : het woord Amerika zal nog steeds zijn magische kracht uit blijven oefenen op de bevolking van alle Europeesche landen; Invalid-Portwijn DE BESTE MIDDAGDRANK f 2.50 p. flMCli Wijnhandal da Birbanson, 51 Arastal, Amstardan l Illl lllllllllnlIIIIIIIIIMIIIIIIMIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIHIIMIIIIIIIIII omtrent welks invloed thans nog twijfel gerechtvaardigd is. Anderen hadden gaarne gezien, dat op het congres nu eens aan de Regeering de richting ware aangegeven, welke zij op het gebied der defensie in de toekomst had te volgen. Dit lag niet op den weg van het congres, dat bijeengeroepen was om zich voor de meer princlpiëele vraag uit te spreken, of men een leger en een vloot noodig achtte. Er dient niet vergeten te worden, dat het nog niet zoo lang geleden is, dat in de Volksvertegenwoordiging moties zijn be handeld, die afschaffing van leger en vloot beoogden, of althans aandrongen op zoo danige beperking, dat dit met liquidatie gelijk stond. Het was dus allereerst zaak de meening van denkend Nederland buiten de volks vertegenwoordiging eens te vernemen. Eerst wanneer ten congresse gebleken was van den wensen tot bestendiging van een weermacht, mocht de vraag te berde worden gebracht, hoe leger en vloot er in de toekomst zullen uitzien. Dat men daarmee zou moeten wachten totdat de Volkerenbond daaromtrent vaste en vooral uitvoerbare plannen heeft ontworpen is naar mijn meening niet de weg. Niet ten onrechte is ten congresse in dit opzicht de Volkerenbond gekenschetst als een kapstok, waaraan men voorlooplg het moeilijk probleem wel kon ophangen. Deze ontwijking van het antwoord op een zeer moeilijke vraag getuigt van een zorge loosheid, die ik niet deel en die door de buitenlandsche verhoudingen allerminst ge wettigd is. De opleiding, bewapenins en voorziening van leger en vloot zQn zaken, die volstrekt onafhankelijk van de uitspraken van den Volkerenbond kunnen worden bekeken. Waar allerwege de meening heerscht dat te dien opzichte veel te verbeteren valt, staat niets aan dit werk in den weg en is onver wijld ;ter hand neming van deze zaken een eisch, die het belang beoogt van het Neder landsche Volk. De teleurgestelden, die zoo gaarne eens hadden gehoord hoe de weermacht te land en ter zee er in de toekomst zal moeten uitzien, kan ik gerustSTAKEN Een verschrikkelijke ziekte Ongeneesbaar met een pil, Niet te heelen met een pleister Wordt die wreede staak-bacil. Staken, staken schijnt het ware Tot we naar de weerga gaan, Staken om een pleepapiertje Tot het met ons is gedaan. Staken om een onderonsje Staak je niet, dan heb je niet, Zelfs de staker tracht te staken Als hij er den kans toe ziet. Bedelaars en orgeldraaiers Eischen ook hun stakingsrecht, Enkel in de proeflokalen Wordt het werk niet neergelegd. Onlangs stond er voor den rechter Een onzettende piejas, Want 't bleek bij het verhooren Dat de man geen staker was. Deze dwaas"... zoo sprak de rechter Lijkt me ontoerekenbaar", Hersenonderzoek is noodig" Meerenberg... en hij is klaar!" Burgemeesters, kamerleden Onderwijzers en bankiers, Rechters, dokters en ministers Dominees en renteniers. Allen trekken aan Y staken Staken is het slotrefrein, En ze zullen blijven staken Tot wij allen stakkers zijn. Om het staken uit te maken Is een prachtig middel op, Zet het heele, heele leven Even veertien dagen stop. Als dan over heel de wereld Alles veertien dagen staakt, Is die staakbacil verdwenen En voor altijd afgemaakt. ]. H. SPEENHOFF lummiiimiMiiiiiiiiiiiiiiiiii DEVO Geurige Sigaar FABRIKANTE N.V. DIEVENBACH's Holl. Sigarenfabriek UTRECHT iniiiiitiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii iiinn en omgekeerd zullen de Ver. Staten, en ook Canada, zoooeel mogelijk trachten van dat macht-woord gebruik te maken en over een jaar mischien reeds, en anders over 2 of 3 jaren, de beste landbouwkrachten (en daar onder behooren in de eerste plaats de Nederlandsche boeren, zooals de Amerikanen ons beweren), tot zich te trekken Een goed vooruitzicht voor onze landbou wers, al is het niet voor de naaste toe komst . . . , doch beidt Uwen tijd! J. B. A. MARCUS 1111111111 ii il iiiiiiiitiniiiiiiiiiii stellen met de verzekering, dat het de be doeling is binnen atzienbaren tijd de open bare meening te raadplegen over deze aan gelegenheid op voor dat doel bijeen te roe pen samenkomsten, waar aan hen, die ter zake iets op het hart hebben, gelegenheid zal worden gegeven zich uit te spreken, nadat een inleider het onderwerp heeft voor bereid. Ik wees er reeds op, dat de vereeniglngen Ons Leger, Onze Vloot en Volksweerbaarheid geen stelsel propageeren, doch slechts leiding willen geven aan de beraadslagin gen, overtuigd dat het van groot nut is, de de stemmen te hooren van de velen, die hun gedachten over het defensievraagstuk hebben laten gaan, doch niet de gelegen heid hebben daarover het oordeel van Vak lieden te vernemen, waardoor wellicht goede denkbeelden niet tot de openbaarheid door dringen. Geenszins ontveins ik mi], de moeielQkheid uit dezen chaos van denkbeelden een door allen toejulchstelsel op te diepen, dat een elsch, die toch zeker voorop moet staan technisch en finantieel uttvoerbaar is en een goede weerbaarmaking waarborgt. Doch het zal zeker mogelijk zijn, dat de stem van volk duidelijk genoeg waarneem baar is om eenige groote lijnen vast te legeen, waarlangs een organisatie kan wor den ontworpen door de vaklieden, welke organisatie voldoende waarborgen biedt voor de handhaving van ons onafhankelijk volks bestaan, zooals gewenscht wordt door het overgroote deel van het Nederlandsche volk. Moge de beraadslagingen op het con gres een gunstigen invloed uitoefenen op de handelingen van de Volksvertegenwoordi ging wanneer straks de defensie ter sprake komt. W. J. M. LIN DEN n iiiiiiiiimiiiiiiimimi lltllmiiiiiiiiiiiiiiiii IIIIMItlHIlflIlHI H. STINIS Haarlem - Kruisweg 23 TELEFOON 15O6 EXPORT IN TABAKSARTIKELEN NAAR DE GEALLIEERDE STATEN