De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1919 4 oktober pagina 10

4 oktober 1919 – pagina 10

Dit is een ingescande tekst.

10 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 4 Oct. '19. - No. 2206 Nieuwe Engelsche Boeken VAN TRANS-NOORDZEE EN VERDER JOHN HERON LEPPER, The North East Corner. Qrant Richards, 1917. 6/- net. O. D. CUMMINS. The Land they Loved. Macmillan, 1919. 6/- net. Prettig als men, na het niet altijd prettige lezen van veel geschrQfs, en na het kennis maken met de laatste foefjes! in zake het artistiek verwerken van 'n levensgeval alsook na het vergelijkend afwegen van de betrekkelike verdiensten van de kunstge wrochten als zodanig, krachtens of wel ondanks hun respectieve foefjes zich 'n semi-historiese roman ziet voorgezet, waar van de schrijver is teruggekeerd tot de meest voor de hand liggende verhaaltrant: die van Walter Scott. Dit geldt het essentiële zowel als het bijkomstige. Het essentiële is in de allereerste plaats, dat John Heron Lepper werkellk wat te vertellen heeft; dat ie in 't bezit is van 'n interessant geval als .grond stof". En verder dat ie niet bang, vies of huiverig is, van het levensgroot tegenover elkaar stellen van wel 'n dozijntje karakters, alle in aktie, zonder introsptktieve, bladzij na bladzij vullende bespiegelingen. En dat Ie, evenals Sir Walter, de country-gentleman, 'n afkeer heeft van artistiek-doen, en echter in z'n karakter-tekening, in z'n milieuschildering, en in 't ontwikkelen van z'n incidenten, zich 'n kunstenaar toont, die niet veel konkurrentie hoeft te duchten. Het bij komstige is iets zér bijkomstigs, dat toch wel opvallend is: de gewoonte om elk hoofdstuk te voorzien van 'n motto, ontleend aan Cbaucer, Spenser, Dryden, Shakespeare, Ford, Mllton. Fletcher, Herbert, Prior, allemaal schrijvers die reeds honderd jaar geleden als klassiek werden beschouwd, en n keer Byron, die in het door J. Lepper Heron behandelde tijdperk leefde, zich roem verwierf, en z'n einde vond. De motto's zijn dus alle met zorg gekozen, en alleen reeds als stoffage, wat taal en stijl betreft, in de vereiste toon. En de schrijver heeft nage laten wat Walter Scott herhaaldelik deed: bij gebrek aan 'n aanhaling uit Shakespeare. of 'n ander klassiek schrjver, zélf 'n motto fabriceren en er Old Play onder zetten The North East Corner is Ulster, en de personen zijn allen Children of the Plantatlon, d. w. z. afstammelingen van die Engelsen en Schotten, die als Protestant Garrison" zich in Ulster vestigden, eerst ten tijde van Cromwell en later onder Orange Billy", 'n ons Nederlanders allicht te gemeenzaam klinkende aanduiding van Stadhouder Willem III, Prins van Oranje-Nassau, Koning van Groot-Brittannië, Frankrijk 1) en Ierland, Beschermer des Geloofs, en Kampioen van het Protestantisme in Europa, mitsgaders uitvinder van het Europees evenwicht. Bij die Children of the Plantation het Herrenvolk tussen de arme, onteigende en vertrapte oorspronkellke bewoners zijn zoals overal loszlnnigen en solleden, nauwgezetten en 't met-de-deugd-op-'n-akkoordjegooiers, strevers en beginselvaste onbaatzuchtigen, konservatieven en beeldestormers. gelovers en sceptici. Huizen zijn inzichzelf verdeeld of eendrachtig, individuen en families bewegen zich in opwaartse lijn of gaan te gronde. En dat alles geeft de auteur ten voeten uit, met brede penseelstreek, maar tevens in 'n wei-overwogen groepering, die niet aan Rembrandt doet denken, maar zeer sterk aan van der Helst. Welk portret is beter gelukt ? dat van Rice 2) O wen, de losbol, rake als de rakes of Mallow: Beaüing, belleing, dancing, drinking, Breaking Windows, damning, slnking, Ever raking, never thinking.... Spending faster than it comes, Beating walters, baillffs, duns, Bacchus' true-begotten sons.... Living short, but merry llves; Golng where the devil drives; Having sweethearts, but no wives...? Dat van z'n moeder, wie 't respekt voor 't mannelik geslacht zo in 't bloed zit, dat ze geen ogenblik er aan denkt haar zoon in z'n bewegingsvrijheid te belemmeren? Dat van z'n zusters, de degelike, schrandere en opvliegende Sarah, de wuftere, toch niet on-sympathieke Ellzabeth ? Er is 'n verkiezing op handen, en er is grote onenigheid in den huize Owen. Er wordt geschimpt, gekrakeeld en geschetterd. In the midst of this storm M r s. Owen came into the room, and a dead silence succeeded, for, though she let her son go hls own way without attempt at control, within the walls of the house all her chlldren were trained to show her the utmost deference; and any brawling in her presence met with stern and speedy rebuke. "What is all this noise about ?" she asked in dlspleasure. "The very malds were listening and glggling on the backstairs as I came along the passage; nice behaviour, I must sayl" "Your daughler Sarah," said Rice, "thinks she is capable of managing all the affalrs of this family; and if you are satisfied that she can do it, you had better entrust everything into her hands. A man can't call his soul his own in this place." "You needn't put all the blame upon Sarah," broke in Elizabeth, "for she never said a word till you said you were going EEN ZIGEUNERLIEDJE Woorden en Muziek van WILLY CORSARI Zang Piano Toen je voor 't eerst me leer - de ken - nen, Keek je een lan - gen tijd naar mij, -rts??:-! Tot-dat je eind'-lijk la-chend uit - riep: Wat een zi-geu-ner-typ'ben jij!" Maar toen ben je van me gaan hou - en, Je fluis - ter-de't me tee-der in: Ik hou zoo in - nig veel van jou schat, Mijn prach-ti - ge Zi - - geu - ne - i l Refrein na '' '-e> *°rn ^°couplet ?^~ ~ ~. ? \[ 7^ , -^- \ \ t i ^ \- ^i- - -!!ï~ Maar dat zijn al - les ijd' - Ie droo - men, Ver - vlie - gen - de als rook in 1^=2= ^-ér-=±= J_ ~£:^=:£=^= Slot jij door het Ie - ven ko - men Met mij, met zoo'n Zi - geu - ner - kind! Mis i u f . L__ j f ,_.... j1 _J . ^ ^:^=(J;-^|^^j^^£S:^:p^;-^g^p-=|^|-?z:^: schien denk jij dan nog eens dank-baar Te -rug aan je Zi - geu - ner-in! 1? A 4. 1 j ? -- - jt _f__.. f ?*? s?l?i M' -*?' 1 0 ? -J ----*-^ J. \s- Ji ^ 1 i \ j I Toen je voor 't eerst me leerde kennen, Keek je een langen tijd naar mi] Totdat je elnd'lQk lachend uitriep: Wat een zigeunertype ben JQI" Maar toen ben je van me gaan houen, Je fluisterde 't me teeder in: Ik hou zoo innig veel van jou schat, Mijn prachtige Zigeunerin!" H En toen je strakjes van me wegging Toen dacht je niet m'n arme schat Dat je voor 't laatst me in je armen Voor 't laatst me bQ je hadt gehad, Je dacht nu ik van je ging houen Dat ik je vrouwtje worden kon, Dat we ons samen zouden koestren In 'n eeuwlg-schoone liefdezon. Refrein Maar dat zijn alles fld'le droomen Vervliegende als rook in wind Hoe wil jij door het leven komen Met mij, met zoo'n Zigeunerkind! iiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiitiiiiiiimiiM III Nu vin-je alles even aardig Wat ik ook zeg en wat ik doe. Je lacht omdat ik niet kan koken Of 'k stoppen kan, wat doet 't er toe? Maar als je later van je werk kwam En 't eten was weer aangebrand, En 'k kon je kleeren niet verstellen, De kamers waren niet aan kant. IV En ik liep door het huls te zingen Dacht niet aan 't huishouden of jou, Ik ben niet zeker, lieve jongen Dat je dan k nog lachen zou Misschien deed je me dan verwijten Een bitter woord is gauw gezegd En 't mooie tusschen ons zou sterven, Al wordt een twist ook bijgelegd. Refrein Dan was het uit met onze droomen Vervlogen dan als rook in wind Hoe wou jij ook door 't leven komen, Met mij, met zoo'n zigeunerkind! En daarom liefste - Iaat het uit zijn, Het is het leven dat ons scheldt Over een poosje zul je lachen Om deze heele dwaze tijd... Misschien wordt je nu ook wel bitter En noemt me harteloos, en koud... Och, 't is maar beter dat je niet weet Hoeveel ik eig'lQk van je houd. Refrein Maar als je over een paar jaren, Tevreden leeft in je geiin Misschien denk je dan nog eens dankbaar Terug aan je Zigeunerin l iiimiiiiiifiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiJiiiiiiiiMiummiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii to vote agalnst Frank Hamilton; and, of course, in that case we shan't be asked to the Hamlltons' ball, nor yet to the Connors', If the Marquis glves one, as hèvery well might. The whole county wlll be there but us, and people will wonder why. I don't blame Sarah for objecting." "I'm not thinking about the balls," said Sarah. "It seems so mean 3) of Rice to go and vote for that Bluffington man and not for Frank, whom we have known since we were children. And all because of some silly notion..." 'Oh, will you be qulet, Sarah? You'll make me lose my patience elsel" bellowed Rice. Mrs. Owen raised her hand. "Kindly let me hear myself speak, all of you. What party do you intend to support at the election, Rice ?" CU&ACAO Ahjis BOLS "The Tory, mother, as the Owens always have." " And who will have the presumption to quarrel with you for that, Rice? The county knows who you are, let hem know how you will vote, and those who don't like it wlll have to endure what they cannot cure. It is a pity, of course, that Frank Hamilton is your friend, but frlendship should never induce a man to change hls principles. Now, Sarah, are you satisfied?" "No, mother; I am not." "And why not, pray?" "Because Rice won't be voting out of prlnciple, but out of spleen.... As far as prlnciple goes, I don't belleve it matters for whom Rice votes." "And what can you know of politics, girl? Leave the men of your family to deelde such thlngs for you, and don't meddle with matters beyond your scope." "That's just what tl told her," said Rice in trlumph. * And l teil you just what I told you before," blazed out Sarah, "that if you vote against Frank in order to injure the Marquis, you will be behavlng in a mean, spiteful and childish way; and I hope it will do DEN HAAG WARMOND ? ^^^mm^r ^t^rf^k w^vBmv'v^VBW HOUTBOUW rWJIDOQirDCDCQKnCNDQIKLAAN 05 ~ LEVERT DE/VERLANCD IN ZEER KORTEN TUD ALLE HOUTCONyTftUCTïEy AL/ " ' VLIEGTUICHALLEN ^ TENTOON/TELLING/BOUW /CHOOLGEBOVJWEN ZIEKENHUIZEN CATALOCU/ OP AANVRAAG you no good; so therel" "Sarahl" cried Mrs. Owen, "remember you are speaklng to your brother, and in the presence of your mother, who approves of his decision." But Sarah only tossed her head and ran out of the room with flaming cheeks... 'n Britse, 't zij Engelse of Ierse, verkie zing oude stfll is vaak beschreven. Ia Pickwick" bv., in 'n onsterfelik hoofdstuk. In Fellx Holt" van George EHot. In Doctor Thorne" van Anthony Trollope, In Handy Andy" van Samuel Lover. Dlckens geeft pure leut, Lover 'n dolle, Ierse leut die op 't eind in bittere ernst overslaat. George Eliot onvermengde ernst, Trollope ernst met een humoristies sausje. Ik aarzel niet om aan Lepper's Polled Cattle ziehier 'n mooi woord voor ons stemvee! de voorrang toe te kennen, zowel wat betreft grondig thuis zijn in 't behandelde tijdvak als om 't merkwaardige cumulatieve effekt van 't verloop, en 't vermogen de lezer te pakken door aan hém de meewarigheid en de verontwaardiging mede te delen, die de schrijver met de vaste ruiterhand van 'n echt kunstenaar bij zichzelf in toom houdt. Ieder een die zich wil laten overreden het boek te lezen, zal me op blz. 151 en 152 begrij pen. Even wil ik nog de aandacht vestigen op de dialoog, waaraan zeer veel zorg is besteed. Deze mensen spreken goed Engels, geen dialekt, maar het Is niet het Engels van Kipling of Wells. Het is het Engels van Sheridan in The Rivals", en van Jane Austen in Mansfield Park" en Pride and Prejudlce," Engels uit 'n tijd toen spreken en converseren in Engeland tot de schone kunsten werden gerekend en als zodanig beoefend. Maar dit keurige, verzorgde spre ken, dat niets gemeen heeft met de epigram men van Oscar Wilde's figuren, is door de schrijver op bewonderenswaardige wijze, naar gelang van z'n personen, geschakeerd, raakt het pedante in de gepolijste perloden van Frank Hamilton, de politicus, en wordt tot niet-vulgaire ongegeneerdheid bQ Hans Hamilton, z'n vader. 4) Eén ding moet me van 't hart: er staan in 't boek meer druk fouten dan ik in Engelse uitgaven gewoon ben te vinden. The Land they Loved" speelt eveneens in Ierland, maar deels in 't westen, deels in Dublin, en In onze tijd. 't Is 'n aardig boek, met veel humor en mensekennis, en bQ 't lezen zal men zich niet vervelen. Daar staat tegenover, dat het van konstruktie wel wat licht is, en dat de auteur van z'n kans tot het uitbeelden van 'n echt dramatles konflikt niet heeft gemaakt wat er van te maken was geweest. In The North East Corner zit materiaal voor 'n dramatiese trilogie; in The Land they Loved zitten 'n paar een bedrijvers. 5) Kate Carmody, In de dertig jaar, komt na 'n vrij lang verblijf als dienstbode in de Verenigde Staten, terug naar Ierland. Haar broerstaat op 'tpunt te trouwen.twee vrienden uit 'r jeugd broers zijn gestorven, als volslagen vijanden, de een gefusilleerd als Sinn Feiner, de ander gesneuveld als sol daat in Britse dienst. Belden dachten hun vaderland te dienen, want Michael zei: Als Ierland zich loyaal toont, krQgen we Home Rule", en Steve vond dat onzin, zei: .Moe nie glo n ie," en zocht heil in rebellie. In Kate's buurt gaat de Sinn Feiner door voor 'n held, de soldaat voor 'n kruising tussen verrader en ezel. En de overblijvende broer, Eugene, is te slap, om zich te doen gelden tegenover z'n vader, 'n Isegrim. Aangezien Kate's broer haar niet absoluut nodig heeft, en Eugene 't haar enigszins lastig maakt met aanzoeken, gaat ze naar Dublin, weer in dienstbetrekking. En dit geeft aanleiding tot 'n vermakellke beschrijving van Kate's verschillende diensten" en van de Dublinse politieagenten, waarbij verschillende oude dorpsjongens zijn die haar herkennen en het hof maken. Kate houdt van intellektuele konversatie, en die krijgen we, zonder man keren, in 'n gedeelte dat me soms doet denken aan onze Camera, in de mond van 'n Nederlander geen kleine lofspraak. Hoe Kate, min of meer tot 'r eigen ver bazing, verloofd raakt met 'n diender, hoe ze edelmoedlgllk afstand van 'm doet ten behoeve van d'r kameraad Molly, het werkmeisje, en hoe ze later toch nog trouwt met Eugene, die per slot van rekening 'n flinke vent blijkt te z|n, omtrent dit alles ver wijs ik de belangstellende lezer naar 't boek zelf. WILLEM VAN DOORN 1) Officiële titel van de koning van Engeland. 2) Deze naam doet ons vreemd aan! 't is het Welse Rhys. 3) Mean is niet gelijk aan ons gemeen, maar aan ons klein, min, dun". 4) The presence of such an old frlend wlll not bc out of place while my husband's will is being read, klinkt mij, door dat tegen woordig deelwoord, wel wat modern! 5) Het woord een-akter vind ik verkeerd, want onder akten verstaan wij wat anders. chter is drie-dekker uitstekend Hollands. Waarom zouden we dan niet een-bedrijver zeggen ? IIIIIIIIIIIIIIMI Illllllllll IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHI Hederl. Munt Holland»moest gewilde Sigaar

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl