Historisch Archief 1877-1940
10
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
4 Oct. '19. - No. 2206
Nieuwe
Engelsche Boeken
VAN TRANS-NOORDZEE EN
VERDER
JOHN HERON LEPPER, The North East
Corner. Qrant Richards, 1917. 6/- net.
O. D. CUMMINS. The Land they Loved.
Macmillan, 1919. 6/- net.
Prettig als men, na het niet altijd prettige
lezen van veel geschrQfs, en na het kennis
maken met de laatste foefjes! in zake het
artistiek verwerken van 'n levensgeval
alsook na het vergelijkend afwegen van de
betrekkelike verdiensten van de kunstge
wrochten als zodanig, krachtens of wel
ondanks hun respectieve foefjes zich 'n
semi-historiese roman ziet voorgezet, waar
van de schrijver is teruggekeerd tot de meest
voor de hand liggende verhaaltrant: die van
Walter Scott. Dit geldt het essentiële zowel
als het bijkomstige. Het essentiële is in de
allereerste plaats, dat John Heron Lepper
werkellk wat te vertellen heeft; dat ie in
't bezit is van 'n interessant geval als .grond
stof". En verder dat ie niet bang, vies of
huiverig is, van het levensgroot tegenover
elkaar stellen van wel 'n dozijntje karakters,
alle in aktie, zonder introsptktieve, bladzij
na bladzij vullende bespiegelingen. En dat
Ie, evenals Sir Walter, de country-gentleman,
'n afkeer heeft van artistiek-doen, en echter
in z'n karakter-tekening, in z'n
milieuschildering, en in 't ontwikkelen van z'n
incidenten, zich 'n kunstenaar toont, die niet
veel konkurrentie hoeft te duchten. Het bij
komstige is iets zér bijkomstigs, dat
toch wel opvallend is: de gewoonte om elk
hoofdstuk te voorzien van 'n motto, ontleend
aan Cbaucer, Spenser, Dryden, Shakespeare,
Ford, Mllton. Fletcher, Herbert, Prior,
allemaal schrijvers die reeds honderd jaar
geleden als klassiek werden beschouwd,
en n keer Byron, die in het door J. Lepper
Heron behandelde tijdperk leefde, zich roem
verwierf, en z'n einde vond. De motto's zijn
dus alle met zorg gekozen, en alleen reeds
als stoffage, wat taal en stijl betreft, in de
vereiste toon. En de schrijver heeft nage
laten wat Walter Scott herhaaldelik deed:
bij gebrek aan 'n aanhaling uit Shakespeare.
of 'n ander klassiek schrjver, zélf 'n motto
fabriceren en er Old Play onder zetten
The North East Corner is Ulster, en de
personen zijn allen Children of the Plantatlon,
d. w. z. afstammelingen van die Engelsen
en Schotten, die als Protestant Garrison"
zich in Ulster vestigden, eerst ten tijde van
Cromwell en later onder Orange Billy", 'n
ons Nederlanders allicht te gemeenzaam
klinkende aanduiding van Stadhouder
Willem III, Prins van Oranje-Nassau, Koning
van Groot-Brittannië, Frankrijk 1) en Ierland,
Beschermer des Geloofs, en Kampioen van
het Protestantisme in Europa, mitsgaders
uitvinder van het Europees evenwicht.
Bij die Children of the Plantation het
Herrenvolk tussen de arme, onteigende en
vertrapte oorspronkellke bewoners zijn
zoals overal loszlnnigen en solleden,
nauwgezetten en 't
met-de-deugd-op-'n-akkoordjegooiers, strevers en beginselvaste
onbaatzuchtigen, konservatieven en beeldestormers.
gelovers en sceptici. Huizen zijn inzichzelf
verdeeld of eendrachtig, individuen en families
bewegen zich in opwaartse lijn of gaan te
gronde. En dat alles geeft de auteur ten
voeten uit, met brede penseelstreek, maar
tevens in 'n wei-overwogen groepering, die
niet aan Rembrandt doet denken, maar zeer
sterk aan van der Helst. Welk portret is
beter gelukt ? dat van Rice 2) O wen, de losbol,
rake als de rakes of Mallow:
Beaüing, belleing, dancing, drinking,
Breaking Windows, damning, slnking,
Ever raking, never thinking....
Spending faster than it comes,
Beating walters, baillffs, duns,
Bacchus' true-begotten sons....
Living short, but merry llves;
Golng where the devil drives;
Having sweethearts, but no wives...?
Dat van z'n moeder, wie 't respekt voor
't mannelik geslacht zo in 't bloed zit, dat
ze geen ogenblik er aan denkt haar zoon
in z'n bewegingsvrijheid te belemmeren?
Dat van z'n zusters, de degelike, schrandere
en opvliegende Sarah, de wuftere, toch niet
on-sympathieke Ellzabeth ?
Er is 'n verkiezing op handen, en er is
grote onenigheid in den huize Owen. Er
wordt geschimpt, gekrakeeld en geschetterd.
In the midst of this storm M r s. Owen
came into the room, and a dead silence
succeeded, for, though she let her son go
hls own way without attempt at control,
within the walls of the house all her chlldren
were trained to show her the utmost
deference; and any brawling in her presence
met with stern and speedy rebuke.
"What is all this noise about ?" she asked
in dlspleasure. "The very malds were
listening and glggling on the backstairs as I came
along the passage; nice behaviour, I must
sayl"
"Your daughler Sarah," said Rice, "thinks
she is capable of managing all the affalrs
of this family; and if you are satisfied that
she can do it, you had better entrust
everything into her hands. A man can't call his
soul his own in this place."
"You needn't put all the blame upon
Sarah," broke in Elizabeth, "for she never
said a word till you said you were going
EEN ZIGEUNERLIEDJE
Woorden en Muziek van WILLY CORSARI
Zang
Piano
Toen je voor 't eerst me leer - de ken - nen, Keek je een lan - gen tijd naar mij,
-rts??:-!
Tot-dat je eind'-lijk la-chend uit - riep: Wat een zi-geu-ner-typ'ben jij!" Maar toen ben je van me gaan hou - en,
Je fluis - ter-de't me tee-der in:
Ik hou zoo in - nig veel van jou schat, Mijn prach-ti - ge Zi - - geu - ne -
i l
Refrein na '' '-e> *°rn ^°couplet
?^~ ~ ~. ? \[ 7^ , -^- \ \ t i ^ \- ^i- - -!!ï~
Maar dat zijn al - les ijd' - Ie droo - men, Ver - vlie - gen - de als rook in
1^=2=
^-ér-=±=
J_
~£:^=:£=^=
Slot
jij door het Ie - ven ko - men Met mij, met zoo'n Zi - geu - ner - kind! Mis
i u f . L__ j f ,_.... j1 _J . ^
^:^=(J;-^|^^j^^£S:^:p^;-^g^p-=|^|-?z:^:
schien denk jij dan nog eens dank-baar Te -rug aan je Zi - geu - ner-in!
1?
A
4.
1 j
? -- -
jt
_f__..
f
?*? s?l?i
M'
-*?'
1
0
?
-J
----*-^ J.
\s- Ji
^ 1
i
\ j
I
Toen je voor 't eerst me leerde kennen,
Keek je een langen tijd naar mi]
Totdat je elnd'lQk lachend uitriep:
Wat een zigeunertype ben JQI"
Maar toen ben je van me gaan houen,
Je fluisterde 't me teeder in:
Ik hou zoo innig veel van jou schat,
Mijn prachtige Zigeunerin!"
H
En toen je strakjes van me wegging
Toen dacht je niet m'n arme schat
Dat je voor 't laatst me in je armen
Voor 't laatst me bQ je hadt gehad,
Je dacht nu ik van je ging houen
Dat ik je vrouwtje worden kon,
Dat we ons samen zouden koestren
In 'n eeuwlg-schoone liefdezon.
Refrein
Maar dat zijn alles fld'le droomen
Vervliegende als rook in wind
Hoe wil jij door het leven komen
Met mij, met zoo'n Zigeunerkind!
iiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiitiiiiiiimiiM
III
Nu vin-je alles even aardig
Wat ik ook zeg en wat ik doe.
Je lacht omdat ik niet kan koken
Of 'k stoppen kan, wat doet 't er toe?
Maar als je later van je werk kwam
En 't eten was weer aangebrand,
En 'k kon je kleeren niet verstellen,
De kamers waren niet aan kant.
IV
En ik liep door het huls te zingen
Dacht niet aan 't huishouden of jou,
Ik ben niet zeker, lieve jongen
Dat je dan k nog lachen zou
Misschien deed je me dan verwijten
Een bitter woord is gauw gezegd
En 't mooie tusschen ons zou sterven,
Al wordt een twist ook bijgelegd.
Refrein
Dan was het uit met onze droomen
Vervlogen dan als rook in wind
Hoe wou jij ook door 't leven komen,
Met mij, met zoo'n zigeunerkind!
En daarom liefste - Iaat het uit zijn,
Het is het leven dat ons scheldt
Over een poosje zul je lachen
Om deze heele dwaze tijd...
Misschien wordt je nu ook wel bitter
En noemt me harteloos, en koud...
Och, 't is maar beter dat je niet weet
Hoeveel ik eig'lQk van je houd.
Refrein
Maar als je over een paar jaren,
Tevreden leeft in je geiin
Misschien denk je dan nog eens dankbaar
Terug aan je Zigeunerin l
iiimiiiiiifiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiJiiiiiiiiMiummiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
to vote agalnst Frank Hamilton; and, of
course, in that case we shan't be asked to
the Hamlltons' ball, nor yet to the Connors',
If the Marquis glves one, as hèvery well
might. The whole county wlll be there but
us, and people will wonder why. I don't
blame Sarah for objecting."
"I'm not thinking about the balls," said
Sarah. "It seems so mean 3) of Rice to go
and vote for that Bluffington man and not
for Frank, whom we have known since we
were children. And all because of some
silly notion..."
'Oh, will you be qulet, Sarah? You'll
make me lose my patience elsel" bellowed
Rice.
Mrs. Owen raised her hand.
"Kindly let me hear myself speak, all of
you. What party do you intend to support
at the election, Rice ?"
CU&ACAO Ahjis
BOLS
"The Tory, mother, as the Owens always
have."
" And who will have the presumption to
quarrel with you for that, Rice? The county
knows who you are, let hem know how
you will vote, and those who don't like it
wlll have to endure what they cannot cure.
It is a pity, of course, that Frank Hamilton
is your friend, but frlendship should never
induce a man to change hls principles. Now,
Sarah, are you satisfied?"
"No, mother; I am not."
"And why not, pray?"
"Because Rice won't be voting out of
prlnciple, but out of spleen.... As far as
prlnciple goes, I don't belleve it matters for
whom Rice votes."
"And what can you know of politics,
girl? Leave the men of your family to
deelde such thlngs for you, and don't meddle
with matters beyond your scope."
"That's just what tl told her," said Rice
in trlumph.
* And l teil you just what I told you
before," blazed out Sarah, "that if you vote
against Frank in order to injure the Marquis,
you will be behavlng in a mean, spiteful
and childish way; and I hope it will do
DEN HAAG
WARMOND
? ^^^mm^r ^t^rf^k w^vBmv'v^VBW
HOUTBOUW
rWJIDOQirDCDCQKnCNDQIKLAAN 05 ~
LEVERT DE/VERLANCD IN ZEER KORTEN
TUD ALLE HOUTCONyTftUCTïEy
AL/
" ' VLIEGTUICHALLEN ^
TENTOON/TELLING/BOUW
/CHOOLGEBOVJWEN
ZIEKENHUIZEN
CATALOCU/ OP AANVRAAG
you no good; so therel"
"Sarahl" cried Mrs. Owen, "remember
you are speaklng to your brother, and in
the presence of your mother, who approves
of his decision."
But Sarah only tossed her head and ran
out of the room with flaming cheeks...
'n Britse, 't zij Engelse of Ierse, verkie
zing oude stfll is vaak beschreven. Ia
Pickwick" bv., in 'n onsterfelik hoofdstuk.
In Fellx Holt" van George EHot. In Doctor
Thorne" van Anthony Trollope, In Handy
Andy" van Samuel Lover. Dlckens geeft
pure leut, Lover 'n dolle, Ierse leut die op
't eind in bittere ernst overslaat. George
Eliot onvermengde ernst, Trollope ernst
met een humoristies sausje. Ik aarzel niet
om aan Lepper's Polled Cattle ziehier
'n mooi woord voor ons stemvee! de
voorrang toe te kennen, zowel wat betreft
grondig thuis zijn in 't behandelde tijdvak
als om 't merkwaardige cumulatieve effekt
van 't verloop, en 't vermogen de lezer te
pakken door aan hém de meewarigheid en
de verontwaardiging mede te delen, die de
schrijver met de vaste ruiterhand van 'n echt
kunstenaar bij zichzelf in toom houdt. Ieder
een die zich wil laten overreden het boek
te lezen, zal me op blz. 151 en 152 begrij
pen. Even wil ik nog de aandacht vestigen
op de dialoog, waaraan zeer veel zorg is
besteed. Deze mensen spreken goed Engels,
geen dialekt, maar het Is niet het Engels
van Kipling of Wells. Het is het Engels van
Sheridan in The Rivals", en van Jane
Austen in Mansfield Park" en Pride and
Prejudlce," Engels uit 'n tijd toen spreken
en converseren in Engeland tot de schone
kunsten werden gerekend en als zodanig
beoefend. Maar dit keurige, verzorgde spre
ken, dat niets gemeen heeft met de epigram
men van Oscar Wilde's figuren, is door de
schrijver op bewonderenswaardige wijze,
naar gelang van z'n personen, geschakeerd,
raakt het pedante in de gepolijste perloden
van Frank Hamilton, de politicus, en wordt
tot niet-vulgaire ongegeneerdheid bQ Hans
Hamilton, z'n vader. 4) Eén ding moet me
van 't hart: er staan in 't boek meer druk
fouten dan ik in Engelse uitgaven gewoon
ben te vinden.
The Land they Loved" speelt eveneens
in Ierland, maar deels in 't westen, deels in
Dublin, en In onze tijd. 't Is 'n aardig boek,
met veel humor en mensekennis, en bQ 't
lezen zal men zich niet vervelen. Daar staat
tegenover, dat het van konstruktie wel wat
licht is, en dat de auteur van z'n kans tot
het uitbeelden van 'n echt dramatles konflikt
niet heeft gemaakt wat er van te maken was
geweest. In The North East Corner zit
materiaal voor 'n dramatiese trilogie; in
The Land they Loved zitten 'n paar een
bedrijvers. 5)
Kate Carmody, In de dertig jaar, komt na
'n vrij lang verblijf als dienstbode in de
Verenigde Staten, terug naar Ierland. Haar
broerstaat op 'tpunt te trouwen.twee vrienden
uit 'r jeugd broers zijn gestorven, als
volslagen vijanden, de een gefusilleerd als
Sinn Feiner, de ander gesneuveld als sol
daat in Britse dienst. Belden dachten hun
vaderland te dienen, want Michael zei: Als
Ierland zich loyaal toont, krQgen we Home
Rule", en Steve vond dat onzin, zei: .Moe
nie glo n ie," en zocht heil in rebellie. In
Kate's buurt gaat de Sinn Feiner door voor
'n held, de soldaat voor 'n kruising tussen
verrader en ezel. En de overblijvende broer,
Eugene, is te slap, om zich te doen gelden
tegenover z'n vader, 'n Isegrim. Aangezien
Kate's broer haar niet absoluut nodig heeft,
en Eugene 't haar enigszins lastig maakt
met aanzoeken, gaat ze naar Dublin, weer in
dienstbetrekking. En dit geeft aanleiding
tot 'n vermakellke beschrijving van Kate's
verschillende diensten" en van de Dublinse
politieagenten, waarbij verschillende oude
dorpsjongens zijn die haar herkennen en het
hof maken. Kate houdt van intellektuele
konversatie, en die krijgen we, zonder man
keren, in 'n gedeelte dat me soms doet
denken aan onze Camera, in de mond van
'n Nederlander geen kleine lofspraak.
Hoe Kate, min of meer tot 'r eigen ver
bazing, verloofd raakt met 'n diender, hoe
ze edelmoedlgllk afstand van 'm doet ten
behoeve van d'r kameraad Molly, het
werkmeisje, en hoe ze later toch nog trouwt met
Eugene, die per slot van rekening 'n flinke
vent blijkt te z|n, omtrent dit alles ver
wijs ik de belangstellende lezer naar 't
boek zelf.
WILLEM VAN DOORN
1) Officiële titel van de koning van
Engeland.
2) Deze naam doet ons vreemd aan! 't
is het Welse Rhys.
3) Mean is niet gelijk aan ons gemeen,
maar aan ons klein, min, dun".
4) The presence of such an old frlend
wlll not bc out of place while my husband's
will is being read, klinkt mij, door dat tegen
woordig deelwoord, wel wat modern!
5) Het woord een-akter vind ik verkeerd,
want onder akten verstaan wij wat anders.
chter is drie-dekker uitstekend Hollands.
Waarom zouden we dan niet een-bedrijver
zeggen ?
IIIIIIIIIIIIIIMI Illllllllll
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHI
Hederl. Munt
Holland»moest gewilde Sigaar