De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1919 4 oktober pagina 2

4 oktober 1919 – pagina 2

Dit is een ingescande tekst.

DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 4 Oct. '19. No. 2206 BIOSCOOP-GEVAAR Teekening voor ,de Amsterdammer" van Jordaan Billie Ritchie: U ziet: ik ben de grootste wilt U dus maar ophoepelen" imiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuii iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii komen juist maar wat het eerste aangaat valt te constateeren, dat hoewel zeer velen onder hen over een belangrijke mate vak kennis beschikken, hun algemeene ontwik keling, noodig om hen te stempelen tot opvoeders en dikwijls ook leiders van jonge lieden op een zeer moeilijken leeftijd, hen ten eenenmale ontbreekt. De meeste der tegenwoordige onderofficieren hebben na hun 12e jaar in 't geheel geen onderwijs meer genoten en zijn op zeer jeugdigen leeftijd in het L-ger gekomen en na examens, die zich uitsluitend uitstrekten over vak kennis, bevorderd. De salarisactie, zooals ze thans zoo scherp gevoerd wordt, gaat echter uit van het standpunt dat in de onderoffi ciersgezinnen gebrek heerscht en dat onmid dellijke hulp door een bedrag in eens (A 600) met daaraan vastgeknoopte tractementsverhooglng een gebiedende eisch is om den steeds höoger stij genden nood te lenigen en om te voorkomen dat de gezinnen ver drinken in een zee van schulden, die thans bet is een droeve waarheid?gemaakt moeten worden waar er zoo ontzettend veel ge zinnen zijn waar man, vrouw en 2 of 3 kinderen moeten leven van f25 in de week, ja velen van nog minder. Bij het streven in 't algemeen van het Hoofdbestuur van Ons Belang komt het ons echter voor, dat dit reeds verder is dan zijne leden en dat het toekomst idealen in de plaats tracht te stellen voor den huldigen toestand. ZQ die de onderofficiersgezinnen wat meer van nabij kennen, die gezien hebben op welke wijze het daar toegaat, zullen moeten be kennen dat zij in beschaving nog niet zoo ver vooruit zijn op de gezinnen der ge schoolde arbeiders. Gelukkig neemt het aantal lofwaardige uitzonderingen hierop steeds toe en verbetert de laatste jaren heel veel, maar de toestand zooals het Hoofd bestuur van Ons Belang die teekent Is er nog niet. Daarom echter niet minder lof aan dit Hoofdbestuur en die der andere vereeniglngen die hierin streven naar om hoog. Nu meent men dat verhooging der salarissen ook hierin belangrijke verbetering zal brengen, dat hiermede een hoogere trap op de maatschappelijke ladder zal bereikt worden en dat kan ook, al verschillen wij van meening met de Hoofdbesturen over de tQdsruimte, waarin dit zal geschieden. Er zullen jaren en geen maanden overheen moeten gaan voor 't zoover is. Wel kan het Legerbestuur de onderofficieren hierin tegemoet komen door het instellen van cur sussen voor algemeene ontwikkeling, maar of de ambitie van mannen van tegen de 30 ELEGIE door FREDERIK VAN EEDEN. Een droef gedicht heb ik gericht tot wie mij heeft gezonden. Opdat Hij weet' hoe scherp, hoe wreed mijn hart zich voelt geschonden. Ik treed nu in het bang begin van de allerleste jaren. Die allen sloeg, 't zij laat of vroeg, Hij zal ook mij niet sparen. Melancholie is wat ik zie of 't avond is of morgen. Al wat er blinkt Vergaat, verzinkt in een zwart meer van zorgen. tot over de 40 groot zal zijn voor onder wijs in aardrijkskunde, staatsinrichting, lite ratuur enz. betwijfelen wij. Thans echter is de aandacht van wij durven gerust zeggen alle onderofficieren gericht op een directe verbetering van hunnen fiuantiëelen toestand, alle andere verlangens en voorstellen zijn op den achtergrond ge treden. De geest heeft den laatsten tijd daar ontzettend onder geleden, een stijgende ontevredenheid is niet uitgebleven, en deze deed in vele gevallen de dienst ij ver ver slappen, en hoe minder men vernam van höoger hand, hoe heftiger de protesten tegen de bestaande toestanden werden en nog worden. De stille armoede die in de vele gezinnen geleden wordt, gaf aanleiding tot steeds krachtiger taal, tot versterkte uiting der gevoelens, maar de onderofficieren blijven hun plicht doen, en ook hierin hulde aan de Hoofdbesturen, die hun leden aan spoorden tot plichtsvervulling tot 't uiterste met ijver en toewijding. Er is een belangrijk verschil te consta teeren tusschen de w|zen van actie der verschillende vereenigingen. De vereeniglng Ons Belang die zich dik wijls het adjectief rood" toegevoegd zag, voert hare actie op een veel scherpere wijze dan de andere bonden. Hierin zit een be langrijke factor van deze geheele actie n.l. het standpunt dat deze bij uitstek militaire N.V. PAERELS Meubileering M". COMPLETE MEUBILEERING -: BETIMMERINGEN : Rokln 128 Telef. 4541 N vereenigingen, waarvan de leden zelf met een zeker gezag bekleed zijn, innemen tegenover het gezag. Onze tijd kenmerkt zich door een steeds dalende eerbied voor het gezag maar in militair verband is dit natuurlijk onbestaanbaar waar het gezag de bron is van alle kracht en eenheid en zonder een volledige en onvoorwaardelijke erkenning van het gezag geen krQgstucht en dus ook geen Leger mogelijk is. Wel zijn de laatste jaren binnen de grenzen van de krQgstucht en ondergeschiktheid de ver houdingen tusschen meerderen en minderen eenigsz ns gewijzigd, maar dat zijn meer verbeteringen dan wijzigingen te noemen' De onderofficieren, en het zijn in 't alge meen die leden van Ons Belang, die zich allen eensgezind achter het Hoofdbestuur hebben gesteld, die den regelmatigen weg om hun wenschen Ingewilligd te kragen hebben verlaten en zich uiten in de meest heftige protesten waar zQ langs dien regelmatigen weg hun wenschen niet spoedig en volledig genoeg naar hun zin ingewilligd krijgen. Geenszins echter richt zich hun actie tegen hun militaire meerderen daar zij ge lukkig weten dat deze hierin geheel mach teloos staan en dezen maar al te goed weten welke nooden er heersenen onder hunne onderofficieren, waarmede zij dage lijks omgaan en die zQ weten te waardeeren in hun ijver en plichtsbetrachting. In de oogen der onderofficieren Is de schuldige aan al hun misstanden: de Minister van Oorlog en de conservatieve ambtenaren aan zijn departement. Deze laatste toevoe ging echter heeft de M. v. O. op een hem door het Hoofdbestuur van Ons Belang telegraphisch aangevraagde audiëntie onge daan gemaakt door te verklaren: het Depar tement dat ben ik." Na de laatste algemeene vergadering van Ons Belang" en de daarop volgende hierboven vermelde audiëntie in einde Juli die voor hen in bijna geen enkel opzicht bevredigende resultaten afwierp, nam de actie steeds ernstiger vormen aan. Men sprak reeds van demonstreeren, en In enkele plaatsen was 't dan ook bijna zoover gekomen, totdat 29 Augustus de M. v. O. het algemeen verbod voor het deelnemen aan demonstraties door militairen in uniform uitvaardigde. In alle opzichten Is het ge lukkig te achten dat aan deze zeer beden kelijke uiting van ontevredenheid door hen die mede het gezag dragen en zoo noodig moeten helpen handhaven, paal en perk is gesteld. Gelukkig ook Is van meet af aan door de onderofficieren zelf begrepen dat voor hen staken een absolute onmogelijk heid is, waar staken in dienst dienstweige ring is waartegen het Crimineel Wetboek voor het Krijgsvolk te lande In art. 95 eene gevangenisstraf van ten hoogste 10 jaar eischt. Wat echter van de onderofficieren te wachten staat indien de nood in hunne ge zinnen steeds höoger stijgt, als de winter met zijn geweldige duurte dichter nadert, is niet te zeggen, maar wQ meenen er het allerbeste van te kunnen hopsn. De eischen omtrent bezoldiging zijn hoog, höoger dan de Regeering vermoedelflk zal gaan. Dat echter de Regeering tijdig te hulo zal komen ook daar vertrouwen wij op. De tijdelijke voorzitter van den Minister raad die onlangs de hoofden der confessioneele bonden ontving, deed althans voor ""**? Mijn werk miskend, mijn kracht ten end, Vmchtctütomobielen Wilt ge koopt dan een de transportkosten in Uw bedrijf tot een minimam reduceeren, 2 lons WHITE Vrachtauto het meest economische vervoermiddel. n 2 tons WHITE" doet hetzelfde werk als 2 menschen mtl 4 paarden en 2 wagens, hetwelk wij met bewijzen en attesten kunnen staven. Maakt U «ie berekening. Firma Gebr. NEFKENS, Filiaal Amsterdam 26 fac. Obrechtstraat Tel. Z. 2507 llltttlllllMHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIlIIllll mijn daden zonder werking, hier brengt geen raad geen bidden baat geen smeeken om versterking. Hier helpt geen kreet van duldloos leed, geen zuchten en geen steunen, zal de ijz'ren Hand die 't Al omspant zich om mijn klacht bekreunen ? Gij menschen, zegt! Kunt gij oprecht uw Schepper eer bewijzen? Wie een zwak kind gefolterd vind kan die de beulshand prijzen ? Al 't blij vertoon van jeugdig schoon moet breeken en vergruizen, ik oopen wijd, mijzelf ten spijt, de diepste weemoed-sluizen. Mijn kinders moet ik onbehoed door 't leeven laten zwerven, de Moloch heet zal hen wel wreed verminken en verderven. Mijn levensloop was zoo vol hoop vol vroom beraad begonnen maar al 't gezwoeg was niet genoeg en niets van duur gewonnen. Ik blijf als toen Gods Kampioen, bevechter van het kwade, maar ik bespeur in klank noch kleur bewijs van Zijn Genade. Verbolgen staart het wolk-gevaart het oogenblik eenige toezegging (salarisverhooging ingaande l Juli; sergeanten en wachtmeesters zien hun aanvangssalaris van ?700 (I) op ? 1000 gebracht en een maand extra salaris over October). De Vereeniging Ons Belang is hiermede echter nog in 't ge heel niet tevreden, er wordt o. m. een uit keering ineens van f600, neen niet gevraagd, maar geëlscht. De afdeellng Amersfoort van deze Vereeniging meende zelfs uiting van hare gevoelens te moeten geven door het volgende telegram aan H. M. Onze Koningin: Uwe Majesteit, het Onderofficierscorps lijdt gebrek." Het is een algemeen Nederlandsch Belang dat de Regeering staat kan maken op een degelijk korps Onderofficieren, bezield met een goeden, opgewekten geest en dat kan ook zeer goed met de tegenwoordige bekleeders dier rangen, mits men op biliqke wijze in hun nood tegemoet komt in den ultra-modernen geest die velen van hen bezield niet al te ernstig wordt opgevat. Ook zij ontkomen niet aan den Invloed van den nieuwen tijd die in een organisatie als ons Leger natuurlijk met vele moeilijkheden gepaard gaat. P. W. Pi ETERS JHR. W. SIX f De Nederlandsche watersport heeft in jhr. Wlllem Six een trouwen schipper verloren. Uit persoonlijke liefhebberij was hij een zeiler en zijn Stella hebben wQ menigmaal op onze wateren door hem gestuurd mogen bewonderen, maar alles wat met het water samenhing had zijn belangstelling: de jonge zeeman, die zijn opleiding nog moet krijgen, de oude, die der dagen zat een welverdiende rust geniet, de roeisport, waarvan hij ge durende bijkans een kwart eeuw de beproefde leider is geweest en voor wier ontwikkeling hQ in de Koninklijke Nederlandsche Zeil en Roeivereeniging naast de zeilsport heeft geijverd. Slx was een persoonlijkheid, zooals men in onze dagen zelden meer aantreft, bizonder geschikt voor het leiderschap in onze onstuimige watersportkringen. Er lag over hem een rust, ik zou haast zeggen physiek en psychisch, die tot nadenken stemde en zich aan anderen meedeelde. HQ was deftig, maar niet ongenaakbaar, hoffelijk in vormen en in wezen, eenvoudig In levenswijze en manieren; met de hem aangeboren intelli gentie kwam hij slechts na wikken en wegen tot zijn besluit; een nieuw opgeroepen spontane gedachte schrikte hem eenigszins af, maar hij verwierp ze niet direct, hield ze aan en zocht veeleer een vorm, waarin ze van scherpe kanten ontdaan, vruchtdra gend kon worden, zich kon aanpassen aan tradities, de klove tusschen jong en oud kon overbruggen. Hij was aanvankelijk voor de rechtsweten schap bestemd en had ongetwijfeld alle eigenschappen om een goed jurist en be stuurder te worden. Hij heeft die studie opgegeven en xlch daarna geheel gewijd aan de watersport, waarin hij in werkelijk heid een drukke en nuttige werkkring heeft gevonden. Er is in die wereld, zooals el ders, heel wat naijver, persoonlijke ambitie, er is ook in woord en geschrift wel op Slx leiding gecritiseerd en afgegeven, en toch had ieder het gevoel, dat hq de aan gewezen leider was, omdat hij stond boven alle partijen, persoonlijke voorkeur niet kende, zich zelf niet zocht, maar uitsluitend streefde naar datgene wat uit zakelijk oogpunt voor de watersport het beste was. Vaak hebben wij bij gewoond, hoe hij op rumoerige ver gaderingen aller meening tot haar recht wist te brengen, ieder het zQne gaf, het opnam voor wat hem goed scheen, zoodat ten slotte vrienden en vijanden, winnaars en overwonnenen voldaan naar huls konden keeren. dat zich omhoog vergadert Waar 'k mij bevind Wordt droef-gezind de boom en zijn gebladert. De zilvermeeuw met zijn geschreeuw hoont en bespot mij armen. De woeste zee doet dreigend mee die kent ook geen erbarmen. Langs 't leege strand Stuift vluchtend zand, De vale halmen klagen, bleek, lillend schuim vliegt op in 't ruim als met doodsangst geslagen. Waarheen ik treed is alles leed de doornstruik doe ik huilen, en waar ik kom 't gedierte stom in hooien zich verschuilen. DE KUNST Eerst moest Koyaards In gaan pakken; Nu komt Heijermans op straat, Dat wordt nog eens revolutie, Als dat zoo maar verder gaat. Honderd stuks comedie-luidjes Worden, om een handje geld, Door een ontevreden huisbaas Heelemaal niet mee geteld. De Tooneelspeelkunst moet wijken Voor het bioscoop-gevaar. Billie Ritste speelt Molière Toe maar jongens, draaien maar. En terwijl men Willie Mullens *) Kroont tot Vorst-explicateur, Zet hij een Tooneelgezelschap Dood-eenvoudig aan den deur. Moet er communisme komen Tegen: Duivel Kapitaal"? Wil men nationalisatie, Volkswil" in den schouwburgzaal? Hoofdman Wijnkoop zit te lachen Om die paar procentjes-boel ; Al dat dwingen met de duitjes, Brengt hem nader tot zijn doel. Mullens, expliceert u beter; Stopt dat kruideniersgedaas. Niet het geld heeft te beschikken, Maar de Kunst is er de baas. In de kranten kan men lezen Van den grooten film-poëet, Die bij al zijn jubileeren Herman Heijermans vergeet. Moet de groote schrijver ruimen, Wordt de man op straat gezet, Met een pieterig procesje En een kneepje van de Wet? Honderd duizend goede guldens Dokt de groote directeur, Met zijn hoedje in zijn handjes, Aan den Prins-explicateur. J. H. SPEEN HOFF *) Eigenaar van den Schouwburg. iiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii DEVO Geurige Sigaar FABRIKANTE N.V. DIEVENBACH's Holl. Sigarenfabriek UTRECHT De Koninklijke Nederlandsche Zeil- en Roeivereeniging lag hem het naast en hij heeft die van een eenvoudige zeilclub meer en meer tot een middenpunt van alle watersportvereenigingen weten te maken, waarom heen zich de andere groepeeren. Het zal hem ook wellicht pijnlijk zijn geweest, dat de roeiwereld voor eenige jaren zich van de Koninklijke als voorzittende Vereeniging heeft losgemaakt, maar allen, die die periode hebben beleefd zullen getroffen zijn geweest door de loyale wijze, waarop Slx de de batten over die kwestie heeft gevoerd en meer nog door het goede hart, dat hij aan den nieuwen Roelbond heeft toegedragen. Zijn verstandig woord en zijn rustig beleid zullen zeker vaak gemist worden ; vooral nu de internationale verhoudingen zich gaan herstellen kan een hoogstaand karakter als dat van Six een weldadlgen invloed oefenen. Dat zal niet zijn. Dit voorjaar is hij ziek geworden en, ofschoon hersteld, kon men merken, dat hij iets van de oude veerkracht had verloren. Zijn dood Is plotseling ge komen en met hem is heengegaan een ouderwetsch Hollander, zooals men ze niet of zelden meer vindt, maar wiens verdwijnen voor hen, die van ons vaderland houden, een reden is tot droefenis. G. L. DE VRIES FEYENS IIIIIIIIIIIIIIIIIIlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll' Ik word gesleurd en afgescheurd van mijn geliefde landen, Zooals een hond het wild verwondt en meedraagt in zijn tanden. Geen lieve waan laat ik bestaan, gij lucht'gen van gemoedel des Eeuw'gen spel is grootsch en fel, en vreeslijk is Zijn woede. Dit droef gedicht heb ik gericht tot mijnen God en Makker. Gedwee en stil om zijnentwil word ik een oude stakker. WijkaanZee, Sept. 1919

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl