29 Nov. '19. - No. 2214 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD V*)OR NEDERLAND 15 teekening voor de Amsterdammer" van Joh. Braakenslek Als Kleerekoper een roomsche vroedvrouw had gehad ONZE PUZZLE DE SNIJ-PUZZLE VAN DE ROOMKAAS De in Dokkum logeerende Alkmaarsche roomkazenhandelaar aneed zQn eigen artikel zooals onderstaande teekening aangeeft in 22 stukken. De Dokkumer waard, die zijn centen zag vliegen, mompelde zoo iets als: Hollandsche Kaaskop". Hierbij valt het volgende op te merken: door l snede verkrijgt men 2 stukken , 2 sneden 2+2=4 3 , 3+4=7 . 4 , 4 + 7 = 11 , 5 5 + 11 = 16 . 6 . 6 + 16 = 22 t Door 7 sneden zal men 7 + 22 = 29 stukken krflgen etc., indien men slechts zorg draagt, dat de volgende snede alle vooraf gaande sneden doorkruist. Concertgebouw Historische Cyclus Het kan geen verwondering baren, dat Mengelberg op het denkbeeld is gekomen, in zijn 25ste Concertgebouw-seizoen eene bloemlezing te geven uit de vele werken, in den loop der jaren onder zijn leiding uit gevoerd. En het lag tevens voor de hand, deze werken te reproduceeren in chronolo gische volgorde, zoodat een Historische Cyclus" ontstond. Het is evenwel de vraag, of niet een an dere, minder voor de hand liggende manier van doen de voorkeur had verdiend. Men had namelijk ook, zich bepalende tot het denkbeeld van bloemlezing op zichzelf, een aantal de componisten en hunne uiteenloopende kunstrichtingen typeerende werken kunnen uitkiezen, om die dan eenigszins willekeurig, doch overigens met alle zorg over de beschikbare programma's te verdeelen. en wel -zoo, dat zooveel mogelijk geprofiteerd werd van het voordeel der teOplossingen kwamen in van G. A. teTwello, D. B. te Amsterdam, F. B. te Bergen op Zoom, W. H. B. te Bolsward, E. B. te Dirksland, G. C. G te Enkhuizen, H. J. H. te A'dam, C. H. te Baarn, mr. J. K. te Arnhem, J. v. L. te Haag, W. M. te Hoorn. C. v. d. P. te Dordrecht, mej. M. R te Haarlem, H. J. S. te Amsterdam, mej. A. S. te Zwolle, D. S. te Amsterdam, mr. A. A. S. te Haarlem, H. L. V. te Gaedereede, K. V. te A'dam, E. V. te Bloemendaal, mej. A. v. d. Z. te Noordbroek. Enkele oplossers hadden de kaas door liggende resp. opstaande sneden verdeeld. Men komt dan tot 33 stukken. Hoewel niet direct fout, was dit toch de bedoeling niet. Maar de opgave vermeldde niet, dat dit ver boden was. W. M. te Hoorn won ditmaal den prijs. CORRESPONDENTIE. C. H. te Baarn. Dank voor Uw zeer uit voerig en belangwekkend schrijven. Indien A. B. over meer ruimte mocht beschikken, zou hQ 't in de rubriek opnemen. G. C. G. te Enkhulzen. Uw puzzle was A. B bekend. Dit neemt niet weg, dat hrj U dankbaar is voor Uw bewijs van belangstelling. Mr. A. A. S. te H, A. B., hoewel niet op zijn mondje gevallen, durft geen pennestrijd aan te gaan met een advocaat. Voor die heeren heeft hQ een heimelijke vreeze, maar.... U w brief wordt beantwoord. Aan vele ontrouwen in den lande. Moet A. B. bet verhoogde posttarief de schuld geven, dat het aantal oplossingen deze en ook de vorige week beduidend genstelling. Ik weet wel: het zou, ware dit systeem gekozen, niet altijd even ge makkelijk zijn geweest, de klip der stijl loosheid in 't programma te mijden; er zou den zich waarschijnlijk ook technische zwarigheden hebben voorgedaan, voorname lijk hierin gelegen, dat meermalen tijdens n en hetzelfde concert herhaaldelijk wijzi ging zou moeten zijn gebracht in de samen stelling van het orkest; en tevens zou men de toelichtingen in de programma-boekjes naar geheel andere beginselen hebben moe ten redigeeren, wat st-lllg eigenaardige moeilijkheden zou hebben opgeleverd. Ea vermoedelijk zou men ook nog wel op an dere bezwaren zijn gestuit. Maar dit is zeker: men had op die wijze velerlei vermeden, dat op den Historischen Cyclus, gelijk hQ ons thans wordt aange boden, drukt. Nu geen bloemlezing zonder meer, doch bepaaldelijk een Historische Cyclus, zoodat er naar volledigheid dient te worden ge streefd, terwijl toch alles binnen de grenzen van een 27-tal programma's moet worden sa men gedrongen. Het gevolg is, dat een fi guur als Handel nauwelijks belicht wordt, en dat Haydn het maar moet doen meteen enkel symphometje. E a het gevolg is k, dat verscheidene gerekte program ma's wor den verkregen, welk bezwaar nog sterk wordt geaccentueerd, als, gelijk vooral op den avond van Lully tot Grétry, alwat er De VELE GOEDE eigenschappen, die de FOMGERS bezit en dat rijwiel bij normaal gebruik en behoorlijk onderhoud een zeer langen levens duur verzekeren, ma ken het GOEDKOOP. DeGroningerRijwielenfabriekAiFONSEÏS kleiner was? Een briefkaart metrijken,pittigen inhoud is hem meer welkom, dan een brief, die slechts eene korte oplossing vermeldt. Aan alle Lezers(essen) van de Amsterdammer. In het Kerstnummer verschijnt een van de fraaiste puzzle's, die ooit gepubliceerd is. Een speciaal Hollandsche puzzle, waaraan alle echte Vaderlanders zullen smullen. Nieuwe puzzle. DE PUZZLE VAN KEIZER KAREL DE GROOTE EN ZIJN SPIEGEL. Keizer Karel de Groote had een spiegel met diamanten bezet, aan elke zQde zes. uitgevoerd wordt zoo ongeveer in dezelfde kleur blijft. Ea wat de oudere werken aan gaat, gelukt het toch niet, het zoo welbe wust op den voorgrond gestelde historische element zuiver te houden; immers, men krijgt niet anders dan arrangementen van deze werken te hooren, en er zijn er uiter aard onder deze arrangementen, die zeer misleidend werken. Wat dunkt u b.v. van de orkestpartij bij Durante's?Danza, danza", hoe bekoorlijk en hoe geestig ze u overigens moge hebben toegeklonken? Doch deze opsomming van.bezwaren lijkt mij al lang genoeg; wie ze wil completeeren, kan de noodlge stof vinden in de uiteen zetting, die de bewerkers van 't programma boekje aan de reeks hunner historische toe lichtingen hebben doen voorafgaan, uit eenzetting, waaruit duidelijk blijkt, hoe men het met allerlei overwegingen op een accoordje heeft moeten gooien. Zuiver-muzikaal hebben de eerste vijf concerten van den cyclus, die we nu achter den rug hebben, een rijk-gevariëerd genot verschaft. Van sommige der solisten heb ik het succesvol optreden reeds in vroegere over zichten vermeld. Thans verdient nog te worden aangeteekend, hoe voortreffelijk in 't algemeen, met hoeveel technische beheersching in 't b ij ronder llona Durigo een viertal oude Italianen tot hun recht bracht, hoe gaaf en stijlvol Loevensohn zon twee Een Jaar geleden Teekening voor de Amsterdammer" van Fellx Hess Troelstra : (in bed na zijn Novemberblamage) Urn Qotteswllle, Jaantje, keln glas water. Hit is ml] a eenlge argument tegen de communisten. ....... mum ...... i ...... i ....... it I ........... i ..... iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiin IIIIIIIHII ...... n uiniiimilimiimiiiiiiiitm Een bediende stal er 4 en plaatste de rest zoodanig, dat er aan iedere zijde nog 6 overbleven. Hoe ging hij te werk ? Oplossingen vór Vrijdag a.s. in te zenden aan het redactiebureau onder letters A. B. iiiiiimuimiiii imiiiiimilimiiiiit KAREL DE GROOTE Aan de lezers van de Groene voorgestetd door JAN KINEMA II Karel de Groote was een geweldig heer! Toch merkte hij op een keer, Dat hij niet lezen en schrijven kon. Daarom begon Hij het van Petrus van Pisa te leeren. Ook't zuiver Latijn wou hij eens probeeren, Want Karel was niet alleen een man van 't zwaard, Wiens huid in drie en vijftig oorlogen is gespaard, Maar 't liefst ging hij om Met geleerden en dichters. In 't Grieksch was hij ook niet dom t Voor sterrekunde en letteren kreeg hij een tien Van zijn leermeester Alcuïn Ea misschien * Hebben we alleen nog zooveel heldensagen, Doordat Karel aan Einhard heeft opgedragen, De Frankische en Germaansche bijeen te zoeken En die te boeken! Later hebben veel doktoren daarover geschreven En zoodoende weten we veel van Karels leven! Wie heeft niet van Roeland gehoord, Die in 't dal Van Ronceval Is vermoord ? Karel kwam met zijn paladijnen te laat l Toch waren 't niet zulke sukkels zooals die in Mevrouw Simons-Mees' blijspel op zijn beenen staat! Nauwelijks was PtpIJn de Korte in 768 met leven ultgescheeën, Of Karel is als Frankisch vorst opgetreeën, En 't eerste wat hrj deed, Was een daad, die na ultra-modern heet! HIJ zei tegen zJ|n vrouw, Ik hou Niet meer van jou, Ik neem een ander exemplaar Met blauwe oogen en blond haar, Keer jij maar tot je Longobarden vader terug En liefit wat vlug!" De juffrouw ging, Maar de koning, haar vader, vond 't een beleediging, Bach-preludiën speelde, en hoe meesterlijk de reine zang weer was van Mevr. Noor dewier ia de beide cantaten op het Bachprogramma. De zangeres Maria Freund, schoon met verschillende achtenswaardige kwaliteiten toegerust, voldeed belangrijk minder, en Jan Dekker, die Mozart kwam zingen, behaalde het succes van den talentvollen en conscientieusen debutant. Enorme ovaties vielen ten deel aan "Wanda Landowska, die, hoewel in haar fijne virtuositeit be lemmerd door de caprices van een Pleyelvleugel entre deux ages, al het geurige, al het aandoenlijke, al het teedere en alle god delijke dartelheid van den waren Mozart wist te leggen in hare vertolking van het Es-dur-concert. Volop hebben we ook weer kunnen genieten van Beethoven's Derde Pianoconcert, met meesterschap voorgedragen door Leonld Kreutzer, hoewel sommigen met m g zullen hebben gevonden, dat er verleden iaar in dezelfde prestatie van den gevlerden virtuoos nog meer spanning was. En de voortreffelijke reproductie door P. Elders van et Andante ultMozart's fagot-concert zal i >r menigen bezoeker onzer abonnements concerten eene openbaring zijn geweest. Daar is men niet op geprepareerd, dat de gemoedelijke bas der houtblazers met zrjn komieke buien zoo gevoelvol zingen kan! Is er alzoo reden, met welgevallen terug te denken aan veel schoons, door solisten geboden ook Speets schitterde weer met En rukte op Karel aan! Toen was 't meteen met hem gedaan l Zoo leert de Geschiedenis, dat 't onrecht soms wint, De liefde kijkt dubbel en is lang niet altijd blind! Die Karel scheen een pootlg heer te zijn, Ook in 't verdelgen van Heidenen niet klein) Liet hij niet op een keer vijf 'en veertig honderd Saxen dooden, Omdat ze onder «Wittekind tegenstand boden En zich niet wilden laten doopen ? Maar professor Blok deed verleden een aanteekenboekje open En verkondigde: Overdrijving, meneeren! Van mij kan je leeren, Dat het er maar vijlen veertig zij n geweest!" Zie je, dat maakt je bedeesd, En je denkt: sapperloot, Zijn dan alle Getallen In de Geschiedenis niet een beetje te groot? Enfin de Paus Het hem in Rome komen, En daar werd hij (niet professor Blok, maar Karel) tot keizer gekroond! In Nijmegen heeft hij ook nog gewoond, 't Liefst in de Paaschweek, Waar hij naar de Friezen keek. Die maakten soms te veel spektakel En kregen van Karel op d'r tabernakel. Toch gaf hij nimmer een cadeau, Of er was Friesch laken bfl, en zoo Bevorderde hij de nijverheid. Hij zelf droeg altfld Eenvoudige kleeren. De edelmannetjes moesten niet probeeren Om met luxe te komen, Want zonder schromen Joeg Karel ze door storm en doornstruiken heen, Roosterde ze dan bfl 't vuur hij ver.droeg 't alleen! Jongens kunnen Karel niet luchten of zien, Want het was in acht honderd tien, Dat hQ begonnen is, scholen te stichten, Kijk eens naar d'r gezichten, Als je dat verteltl Hun oogen zeggen: is dat't werk van een held? Maar zien ze de plaat, Waar Karel op staat, Om 't oefenen in bljlwerpen b| te wonen Van zijn jonge zonen, Dan is 't weer goed En nog meer blaakt hun bloed, Als ze lezen van de geduchte Noren, Die onder Karel en ook later zijn geboren, De jongere zoons van Noorsche vorsten, Die naar roem en oorlogsbuit dorsten. Ze landden in Brittannië en ook te Wijk bij Duurstede, Jacob van Lennep deelt er ons in De gestoorde bruiloft wat van mede! Karel is ook de uitvinder van de Christelijke jaartelling en van 't Leenstelsel geweest, In 814 gaf hij te Aken den geest. Professor Blok heeft in zijn groote bo:k gezegd: Karel de Groote heeft de fundamenttn van een nieuwe wereld gelegd. Hij verdient onze vereering, Want hij vcrmde door zQn regeering Den machtigen sluitsteen van een ge bouw, Opgericht door het roemrijke Frankische volk!" En nou Is 't genoeg over Karel den Grooten! Ik houd me wQs, maar de rest is me ontschoten! ii miiiiiiiiiiuiii de figuratie op zijn hooge trompet in de cantate Jauchzet Gott in allen Landen", en Willeke en Klasen, wier samenspel steeds tot hooger eenheid groeit, bliezen meesterlijk de flult-soli in de Suite, waar mee men het Bach program opende , den machtlgsten indruk heb ik weer behou den van het eindeloos-gevariëerde spel van het orkest als geheel, onder de steeds on vermoeide, altijd weldadig-opgewektejmmer tot allerhoogste artisticiteit opvoerende directie van Mengelberg. Het is begonnen met rijkdommen van rhylhme en weelden van zoeten en fijn-tintelenden klank in de werken der ouderen met den dirigent aan den handig en kranig en vol verve be speelden, maar soms wel een tikje te druk ken cembalo , en het is voorloopig ge ëindigd met Mozart- en Beethoven-vertol kingen, zoo volmaakt, als ze ergens anders in de wereld wel niet te hooren zullen zijn. Ten slotte: de toelichtingen in de pro gramma's worden op prijs gesteld, maar het verdient alle aanbeveling, ze eens be hoorlijk te gaan zuiveren van germanismen en zonderlingheden van meer algemeenen aard, die hier niet nader behoeven te wor den aangewezen, aangezien ze in 't oog springen voor een ieder, die zijn Neder landsen kent. H. J. DEN HERTOG