DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 6 Dec. '19. No. 2215 CYRANO Teekenlng voor .de Amsterdammer" van fordaan A l t * .Nog iemand 'n grapje over m'n neus....?" moeten worden ingeleverd enz. Van belang is dat aanvulliogsverklezingen op de gewone wijze plaats hebben, doch dan bij relatieve meerderheid. We zien dus in de eerste plaats dat wQ hier te doen hebben met een soort van fa cultatieve Evenredige Vertegenwoordiging. Deze toch treed pas in funktle wanneer de stemming geen volstrekte meerderheid van een bepaalde lijst oplevert. Hier hebben we n der fundamenteele verschillen met het b.v. in Nederland gel dende stelsel. Daar is iedere minderheid die l pCt. van het stemmental heeft, zeker van naar zetel. Daardoor stuwt het stelsel wel erg veel naar de versnippering, in Frankrijk geeft het stelsel enorme voordeden aan combinaties die de volstrekte meerderheid weten te behalen. Het tweede essentleele verschil ligt inde wijze der stemming en.in de bevordering van de r.g. panacbage, die in het Fransche stelsel ligt. De verschillende partijen stellen lijsten, met evenveel, of minder, kandidaten dan er afgevaardigden gekozen moeten worden. FettelQk echter bestaat geen lijst, want de kiezer kan naar hartelust stemmen op kandidaten van verschillende l|sten. Hij kan zich uit alle lijsten een eigene samen stellen, als hij maar zorgt op zijn briefje aiet meer namen te plaatsen dan er personen gekozen moeten worden en dat hQ niet stemt op personen die niet wettig gecandideerd zijn, dan is alles in orde. Van een stelsel van puntjes zwart maken is.hier geen sprake. De kiezer moet zelfde namen van wie hfj stemt, opschrijven, tenzij hij van een der gedrukte briefjes gebruik DE HOOGERE HANDELSSCHOLEN De aard en de bedoeling van het onderwQs aan de Hoogere Handelsscholen dat zQn scholen met tweejarigen cursus, die drie klassen van een H. B. S. tot vooropleiding hebben zQn nog altijd niet zeer bekend. Telkens treft men menschen aan, die meenen, dat men op dergelf|ke inrichtingen van mlddelbasr onderwQs zich voornamelijk bezig houdt met het onderricht van zoogenaamde kantoor werkzaamheden om den leerling reeds bij voorbaat bekend te maken met de zoo moellQk aan te leeren kantoorroutine. Zeer gaarne wil ik probeeren een kleine schets te geven van hetgeen het onderwQs op boven genoemde scholen behoort te zijn. Het ligt niet in mQn bedoeling om, met dit artikel, een debat uit te lokken, maar het is mQ er alleen maar om te doen eens weer te geven, wat mQn ervaring ophandelsonderwQsgebied mQ heeft geleerd en te probeeren een nivel leering tot stand te brengen in de zoo ulteenloopende meeningen over den aard van het onderwQs aan dergelijke inrichtingen. -?In de eerste plaats dan de naam hoogere handelsschool. Velen vinden het wat pretentieus deze middelbare scholen te be titelen met het predikaat hoogere, ofschoon datzelfde hoogere geplaatst voor den naam burgerschool niemand aanstoot schQnt te geven. Niet alleen door een samenvoeging als hoogere burger school is de naam h o o g e r reeds ge billijkt, maar ook al, omdat deze inrichting van onderwQs zeer gemakkelijk verward zou kunnen worden met de Middelbare Handelsdagscholen, wat eigenlijk hoogere burgerscholen zQn met 3 jarigen cursus, waar handelsonderwijs wordt ge doceerd. Dat de initialen H. H. S. aanleiding kunnen geven tot verwarring met die der Handrlshoogeschool te Rotterdam is natuur lijk jammer, maar elke verkorting loopt kans verkeerd geïnterpreteerd te worden; bovendien bestaan er tutschen beide inrich tingen zulke diepgaande verschillen, dat van verwarring toch al moeilijk sprake kan zQn. Wat wordt op de Hoogere Handelsscholen gedoceerd en voor welke leerlingen zQn deze inrichtingen aan te bevelen ? Ziedaar de twee vragen, die ik me voorstel hier te behandelen. wil maken, waarop de namen van de kan didaten van n partij voorkomen. HQ mag echter op zoo'n briefje namen doorhalen en door andere vervangen. Nog meer dan het feit dat in een dis trict de volstrekte meerderheid, ook al is de minderheid nog zoo groot, alle zetels inneemt, treft het feit dat, wanneer de E. V. in werking treedt, het recht van die ver kregen volstrekte meerderheid blijft bestaan. In de verklarende circulaire van het mi nisterie van blnnenlandsche zaken aan de prefekten, wordt het volgende voorbeeld gegeven: Uitgebrachte geldige stemmen: 60240. Volstrekte meerderheid 30121; aantal te ver kiezen af gevaardlgden 6, kiesquotient: 10040. Verkregen stemmen: LQstA. Lijst B. Lijst C. LflatD. Ie kaad. 32645 18123 15247 5164 2e 29827 16247 14629 4032 3e 29640 15822 12H2 3292 4e 25274 12659 8624 1123 5e 18401 8404 6018 1119 6e 12524 4031 5101 1082 Totalen 148311 75286 61791 15812 Gemiddelden LQst A. 148.311 : 6 = 24718 B. 75.286 : 6 = 12.547 , C. 61.791 : 6 = 11.965 , D. 15.812 : 6 = 2 635 Het gemiddelde wordt dus verkregen uit het totaal aantal stemmen, verkregen door alle kandidaten van de IQst. Hoewel dus in het hier gegeven voorbeeld de Ie kandidaat van IQst A. de volstrekte meerderheid be haalde en daardoor terstond gekozen werd verklaard, blQven zQn stemmen toch overtellen wanneer het geldt het gemiddelde van IQst A. vast te stellen. Kandidaat l van lijst A. dus gekozen verklaard zijnde, gaat het verder aldus: ledere IQst krijgt eenmaal een zetel voor lederen keer dat het kiesquotient opgaat in haar gemiddelde. Er blijven nog 5 zetels te verdeelen. Daarvan krijgen: lijst A. er 2, wQl haar gemiddelde (24.718) tweemaal het kies quotiënt (10.040) bevat; IQst B. krijgt l zetel, wQl haar gemiddelde (12547) eenmaal het klef quotiënt bevat; lijst C. krijgt l zetel wijl haar gemiddelde (11965) eenmaal het kiesquotient bevat; IQst D. krijgt niets wQl haar gemiddelde (2635) geen enkele maai het kiesquotient bevat. Door middel van de toepassing van het quotiënt zQn dus 4 zetels toegekend. Met oen nen die bQ absolute meerderheid werd verkregen, zrjn er dus 5 toegekend. Blijft nog n over Deze gaat naar de IQst met het grootste gemiddelde, dat is IQst a, die dus hierdoor een vierden zetel krijgt. . Het resultaat is dus dat, hoewel IQst a 148,311 stemmen had tegen 152,889 op de gezamenlijke andere lijsten, aan haar 4 zetels zQn toegekend tegen 2 aan de andere. Waar is natuurlijk dat, als Hst a een goede 2000. stemmen meer had gehad, ze alle 6 zetels had verkregen. Maar het voorbeeld bewijst dat, ook in de gevallen waarin de E. V. in werking treedt, ze nog zeer onvolledig werkt. Naast deze kapitale fout van het stelsel, wanneer»men het ten minste beschouwt uit een oogpunt van de bereiking der evenredig heid, staat die dat het geheele stelsel is gebaseerd op de departementen. Frankrijk telde vór den oorlog 86 departementen, ik meen dat de Elcas in twee departementen verdeeld is, doch Lotharingen, dat trouwens. in 1871 slechts gedeeltelijk was overgegaan, n departement vormt. Dan zij a er dus in totaal 89. Het spreekt van zelf dat daarbij een groot aantal kleine zijn, waar het aantal te kiezen afgevaardigden te klein is om een redeUjke evenredigheid te verkrijgen. Het aantal departementen dat slechts 3 afge vaardigden kiest, is, meen ik, niet minder dan 22 Zelfs zQn er een paar van 2. Toch kan men zeggen dat eerst wanneer het getal afgevaardigden de 6 te boven gaat, zoodat toch nog \ - der stemmen noodig is om het quotiënt te halen, van evenredigheid in den zin van een redelijke vertegenwoordiging der minderheden, gesproken kan worden. Het is dus maar een heel gebrekkig stelsel van Evenredige Vertegenwoordiging, een dat door de departementen tot kiesdistrikten te proklameeren, verhindert dat hier en daar een dlstrikt werd veroverd door zoo'n min derheid, zQ het dan bij herstemming. De kans op vertegenwoordiging der minder heden is zeker kleiner geworden. Nu schijnt men zich den gang van zaken zooals die is gekomen, een half jaar geleden moeilijk te hebben kunnen voorstellen. Er waren toch een achttal politieke groepen, die nogal van beteekenis konden worden genoemd. De mogelijkheid dat bijna al die groepen, met uitzondering van eenige linksstaande radlkalen en van de uiterste rech terzijde, n bloc zouden weten te sluiten tegenover de socialisten, leek toen wel heel ver af. En toch is dat gebeurd. Ongetwijfeld lltlllllllllMIIIIIIII iiiiliiiiiiiiiuiiii Minimum OELOF Kalverstraat 1 - Opgericht 1850 « TELEFOON 658 N flITROEN Paarlen, Briljanten b Goud, Zilver en Horloges Uitsluitend eerste kwaliteit Het onderwijs zal er in de allereerste plaats als eindonderwijs moeten wor den opgevat, daar de meeste leerlingen aangewezen zijn, om ca hun volbracht eind examen, de maatschappij In te gaan. Wel zullen er onder hen zijn die, of hun studie wenschen voort te zetten aan de HandelsHoogeschool te Rotterdam, misschien aan een eventueel op te richten handelsfaculteit aaneen onzer universiteiten, of zich wenschen voor te bereiden voor de examens van candldaat-notaris, ontvanger, consul, postcommies, etc. maar het grootste gedeelte der leerlingen zal dadelijk trachten een be trekking te vinden. Het onderwijs, aldus opgevat, moet daarom gericht zijn op de p r a k t ij k van het leven. L)e docenten hebben er rekening mee te houden, dat hunne leerlingen na dezen t wee jarigen cursus, geen schoolonderwQs meer zullen ontvangen. Voor alles zal men dus het onderwijs in p rac t i s c h e banen dienen te leiden, zonder daarbij echter het weten schappelijk en het esthetisch element te verwaarloozen. Zoo zal het onderwijs in de talen voor namelijk gericht zQn op het praktisch hant«eren der levende taal; men zal den leer ling zuiver leeren schrijven en spreken; hem een blik laten werpen in de psyche der verschillende volken, opdat hij vertrouwd raakt met hunne zeden, gewoonten en ge bruiken; hem wijzen op het eigenaardige van ledere taal; hem aantoonen, dat een Nederlandsche brief anders is opgebouwd dan een Fransche, een Fransche brief andeis dan een Engelsche, enz. Wat het esthetisch gedeelte betreft, men zou, naar aanleiding van een letterkundig werk, kunnen wijzen op den tijd, waarin het werk geschreven is, op de omgeving en den persoon van den schrijver, zonder hierbij te vervallen in al te literalr-historische beschouwingen. Het letterkundig werk zelf blij ve 't hoofdbestand deel van de les! Hetzelfde geldt voor de a a r d r ij k skunde en geschiedkundige vak ken. Geen opsomming van namen, feiten en data, maar wel een duidelijk aantoonen der groote lijnen, waardoor de aanstaande koop man op de hoogte wordt gebracht van den economischen ontwikkelingsgang der dingen, van de systemen die in den loop der tijden iiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiimmmiiiiumiiiimmmmim zijn toegepast, on te geraken tot de grootst mogelijke welvaart. Maar meer nog dan voor bovenvermelde vakken, dient men het oog op de praktijk ge vestigd te hebben voor het onderwijs in het boekhouden en het handelsrekenen. Hier is het zaak een kijk te geven op de wijze, waarop naar eenheid en verband in een administratie Is gezocht en waardoor men getracht heeft gegevens systematisch te rangschikken. Het verband tusschen boekingen in verschillende boeken dient duidelijk naar voren te treden door een volledig uitwerken van met elkaar ia verband staande boekingen over transacties, die elkaar logisch opvolgen. Het handelsrekenen bepale zich niet alleen tot het uitvoeren van berekeningen, zooals die in den handel voorkomen, maar vooral ook tot het het leeren kennen van die beschei den, waarvan de kennis voor den handels man en voor den ambtenaar in verschillende bedrijven onontbeerlijk is. Zuiver cijferen is van het allerhoogste belang; daarnaast is het zetr gewenscht den jongens een alge braïsch inzicht te geven. Op de H. H. S. mag daarom het onderwijs in het vak algebra niet ontbreken en het is dan ook aan te bevelen, dat het onderwijs in boekhouden en handelsrekenen opgedragen wordt aan een leeraar, die naast deze belde vakken ook bevoegd is het vak wiskunde te doceeren. Voor den aanstaanden koopman is het noodig, dat hQ op de hoogte gebracht wordt van den aard, de samenstelling der producten, waarin handel gedreven wordt; hij zal daarom in kennis gebracht moeten worden met de voornaamste hoofdstukken der warenkennis en der tech nologie. Het onderwijs hierin kan niet bedoelen elk" der leerlingen de kennis bij te brengen van bepaalde waren, waarin hij later handel zal drijven. In zooverre kan het onderwijs niet direct gericht zijn op de praktijk. Maar het onderwijs kan den leerling een inzicht geven in de veel soortigheid van de kennis, bij elke koop manswaar noodzakelijk; in de wijze, waarop grondstoffen worden gewonnen, waarop deze worden verwerkt; in de vormen, waarin ze in den handel voorkomen. Dit onderwijs moet den leerling encyclopaedische heeft daartoe de door dit kiesstelsel geopende mogelijkheid om door aaneensluiting de vol strekte meerderheid te halen, verleidend ge werkt. En het spook van het Bolschewisme, in Frankrijk toch werkelijk niet mér dan een spook, heeft het kiezerskorps daarvoor in de goede stemming gebracht. Hetgeen uit de kringen die het aangaat, in de twee weken die sinds de verkiezingen verliepen, werd kond gedaan, doet evenwel vermoeden dat dit stelsel geen langdurig bestaan beschoren is. Ea wie daarom treuren zal, de billijkheid zeker niet. Par| s, Nov. 1919. i minimi m n i i nu i PTON SINCLAIR OOVER DE KAPITALISTISCHE AMERIKAANSCHE PERS In het bekende Amerlkaansche weekblad Appeal to Reason?, kondigt Upton Sinclair aan, op de hem eigene hartstochtelijke wijze, dat hij in tien achtereenvolgende artikelen de Amerikaansche kapitalistische pers eens een gevoelige klap zal toebrengen. ,KQk hier l" schrijft hQ met groote roode letters: .Hier heb je de Amerikaansche pers; hier zal ik die kapitalistische pers vermor zelen l" Sinclair zal met feiten koomen, niet met woorden en verdachtmakingen. En wij ken nen hem allen genoeg om te weeten, dat hQ als gedocumenteerd teegenstander te vreezen is. HQ met zQn yzeren geheugen en zijn scherp verstand, dat onmiddellijk het voor hem belangrijke van het onbelangrijke weet te scheiden, hij belooft niet meer dan hij volbrengen kan. ZQn werken waarborgen het. Boovendien zullen de artikelen alleen handelen oover zQn eigen ervaringen. Hoe zijn vriend Georg D. Herron, een bekend christen-socialist, opeens van alle kanten werd aangevallen en beklad, toen president Wilson hem meedeafvaardigde naar de rampspoedige voorloopige conferentie met de verschillende Russische politieke partijen. Hoe Maxim Gorky tot een zeedeloos mensch werd verklaard, toen hQ in het belang van zijn onderdrukte Russen naar Amerika kwam, omdat zijn huwelijk niet door een priester was ingewijd, maar alleen voor de burgerlijke autoriteit was voltrokken (wat in Amerika toch, een heel gewoon verschijnsel isl) Verder zal hQ de moeyelQkheeden uiteen zetten, die hQ ondervond bQ het drukken en ultgeeven van The Jungle", omdat deeze novelle zoo'n vernietigende aanklacht was teegen de Amerikaansche industrie. Sinclair heeft onder het Amerikaansche proletariaat geleefd en er samen mee ge leeden. HQ was teegenwoordig bij de groote mijnwerkersstaking in Colorado en geeft frappante staaltjes van de journalistieke kuiperij, die daarbij plaats vond. In 't algemeen hoopt hQ met zijn artikelen reeks twee dingen aan te toonen: 1. Dat de kapitalistische pers een onder drukking is van de waarheid, ten dienste van de bezittende klasse. 2. Dat de waarheeden, voor zoover die doorgelaten moeten worden, door die jour nalisten voortduurend bewust worden ver gif igd. Ea zooals hQ zelf zegt, dat vrijheid, eer en menschelQkheid niets beteekenen in ver gelijking met het belang van geld en intrlgue." ZQn teegenstanders, teegen wie deeze heele reeks gericht is, vormen een echtAmerlkaansche trust, die den naam draagt van Associated Press". WQ hoopen van deeze artikels een ooverzicht te kunnen geeven. F. v. E. llllllltllllllllllHHIUIIIIIIIIIIlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll waren-wetenschap geven. Dit is onmogelijk, zonder hem in te wijden in de beginselen der scheikunde! O ver meststoffen, brandstoffen en metalen kan immers niet worden gesproken, indien de hoorder niet de elementaire chemische noties heeft, die hem in den aard en de samenstelling van die waren inzicht geven. Daarbij cal de ver worven chemische kennis het dena.s. handels man mogelijk maken, zich een oordeel te vormen over tal van vraagstukken, die voor menschen zonder chemisch begrip niet toe gankelijk zijn. Het onderwQs in de natuurkunde heeft een ander doel. Mathematisch-physlsch denken kan den leerling der H. H. S. niet worden geleerd in den beschikbaren tijd. Maar wel kan men hem en moet men hem begrip geven van de voornaamste toepasslngen der physlca, waarmee hQ later in aanraking kan komen. Wanneer men bQ het onderwQs in de Staathuishoudkunde let op de eischen der praktijk, zal de nadruk gelegd moeten worden op het nationale en inter nationale ruilverkeer, op het geld- en credletwezen, op den arbeid als productiefactor, op arbeidsverdeeling en arbeidswetgeving. Ge deeltelijk sluit zich hierbij aan wat het handelsrecht betreft een inzicht ,in het gebruik en In de beteekenis van het handelspapier, in de verschillende ondernemlngsvcrmen en de arbeidsovereenkomst. Daarnaast komt de koopovereenkomst, met al wat daarmee in verband te brengen is, in aanmerking. De staatsinrichting, waarbij de eischen der praktijk veel minder spreken, zal zich kunnen bepalen tot een overzicht van wat geacht moet worden tot de algemeene ontwikkeling te behooren, waaronder wellicht de aandacht ware te vestigen op de verhouding tusschen uitvoe rende en wetgevende macht. Voor welke leerlingen is de H. H. S. be stemd ? De bovenstaande uiteenzetting geeft eigenlijk al voldoende antwoord op die vraag. Daar het programma voornamelijk gericht is op de praklijk van het leven, is dit soort inrichtingen speciaal geschikt voor leerlingen, die, na afloop van hunne middel bare studie, direct in de maatschappQ wor den opgenomen. De H. B. scholieren, die ZELF-WAARDEERING Amsterdamsche Tooneelisten Hebt ge dan geen eigen stem ? Plaatst u zelve, onverwrikbaar Aan het handle en de rem Wordt daar zoo maar onderhandeld, Over u en zonder u? Kunt ge niet u zelf besturen Eischt uw recht dat kunt ge nu. Gij moet toch uw stukken spelen; Gij hebt toch de zwaarste taak; Stelt een zuiver Communisme Voor het leiden van uw zaak. Vormt een wei-verdeeld gezelschap Rond uw Tooneelisten-Raad. Dient de kunst en dient u zelve Voor ge u verdeelen laat, Maakt door felle samenwerking Einde aan dit avontuur. Amsterdamsche Tooneelisten Eischt den Schouwburg zelf in huurt Kiest uw geldelijke leiders; Kiest uw eigen regisseurs; Geeft ze hun gepaste gages Als uw eerste-plans-auteurs, Royaards, Heyermans, Verkade Kiest de heeren alle drie Geen van hen zou willen gokken" Met tooneelkunst-industrie. Heyermans: de zedenspelen Royaards: voor de romantiek En Verkade: voor het woordspel Naar de smaak van uw publiek. Kom, het is toch zoo eenvoudig Eensgezindheid maakt u sterk Draagt de lasten, deelt de baten Plukt de vruchten van uw werk. Amsterdamsche Tooneelisten Eischt uw plaats, dat kunt ge nu, Volgt u eigen smaak en inzicht Want de Schouwburg hoort aan u. J. H. SPEENHOFF imiiiliiiiiilillllinmtiillillimiiliiimiiimiiimilllllliilmiiiimitmmiii DEVO Gouriff o Sigaar FABRIKANTE N.V. DIEVENBACH's Holl. Sigarenfabrlik UTRECHT tiniiiiiiiiiiniiiiiuniniitniiuitiiiiiiNtniiituiiiiiiiiiittniiiiiiiiiiiiiiitti -:- 110 -:? Krekelzangen DOOR J. H. SPEENHOFF De nieuwste bundel van onzen populairen dichter-zanger Prijs in keurigen band - f 1.25 U Itgave van Van Holkema & Warendotf, A'dam iiiiitiiiiiMiiiiiiiimiiimmimiimmmiiiiiiiiiimimiiiiiiiimiimmiimi drie jaar middelbaar onderwQs genoten hebben en die geen ingenieur, chemicus, medicus, mathematicus willen worden, m.a.w. zQ, die niet van plan zQn een instelling van Hooger onderwQs te bezoeken, met uitzonde ring natuurlijk van de Handels Hoogeschoolen een eventueete handelsfaculteit, zij n de aan gewezen leerlingen der Hoogere Handels scholen, Immers dit type van scholen leidt niet speciaal op voor den handel in de meer begrensde beteekenis van het woord, maar ook voor talrqke ambten, die met den han del verband houden, zoo b v. het ambt van notaris, ontvanger, rentmeester, administra teur, consul, postcommles, enz. De Minister van Onderwijs zelf heeft trouwens reeds ingezien, dat het onderwQs op deze scholen voldoet aan die eischen, welke men mag stellen aan hen, die bovenvermelde ambten moeten vervullen, door aan het einddiploma het recht van toelating te verleenen tot de examens: a. Voor Surnumerair der registratie en domeinen, b. Voor Adspirant-administrateur bij de Marine, c. Voor Surnumerair der directe belas tingen (ex. A.), d. Voor Adspirant-Verificateur der invoer rechten en accQnzen, e. Voor Candidaat- notaris, ?. Voor Surnumerair der PosterQen en Telegraphie. Bovendien geeft het einddiploma recht op aanwQzing als candidaat-Indisch ambtenaar en op toelating tot de Handels Hooggete Rotterdam. Ik meen te weten, dat het in de bedoeling ligt, dat nog meerdere rechten aan de bezitters van het einddiploma der Hoogere Handelsscholen zullen worden toegekend. Directeur der H. H. S. te Dordrecht