Historisch Archief 1877-1940
10
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
20 Dec. '19. No. 2217'
TJIT lEIIET
"V^ILsT
IIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIMII
IIIIIIIIIIIIIIIHIIII
IIIIIIIIIIIIIttlllllIlllllllIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIHIIIIMIinMIIIIlIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIlllllllllllllIIIIIIIIIIIIIIIIIIIllllll
Illlllllllllllllll
ST. NICOLAAS-PUZZLE
Ditmaal was de oogst al zeer gering.
Kwam 't omdat de opgave ditmaal te lastig
was, de redactie misschien een weinig minder
duidelfjk,of heeft men er meer achter gezocht,
dan er In stak ?
A. B. weet het niet.
Uit de weinige ingekomen brieven is
geenerlei licht tot hem gekomen.
Een der inzenders schrijft:
,lk heb getracht een mooie redeneering
.te vinden, doch dit wil niet gelukken,
.waarom ik enkel als oplossing geef: Het
^ouderpaar is gezegend met 4 tweelingen
.en wel telkens met een jongen en een
.meisje11" Tableau!
Zeker, dan klopte alles precies. Maar het
waren geen tweelingen.
De leeftijden waren resp. l, 7, 8 en 14
en 2, 4, 11 en 13 jaren. Er zijn echter meer
antwoorden mogelijk.
l 0.25 = 025 = 0,25
7 1.75 = 1225 = 8575
8 200 = 16.?= 128.00
14 3 50 = 49.- =
686.30 7.50 = 77.50 = 900.00
2 050 = 1.00 = 2.00
4 l 00 = 4 00 16 00
11 275 = 3025 = 332.75
13 3.25 = 42.25 = 54925
30 7 50 = 77.50 = 90000"
Goede oplossingen'zonden E. B. te
Dlrksland, C. H. te Baarn en G. T te Bergen.
De Meeren ds. C- Ph. T. A. te Ruurlo en
A. E. v. d. Z. te Noordbroek zonden nog
goede oplossingen van de spiegel-puzzle.
Utroohtmoho Schlotstohullonvoer
AMSTERDAM, SiHQEL 273 ÏEL. IHTERO. 5181 M.
Dageljjksche MotordlenBl
- UtrmomÊ- Zolmi - De Bilt - Halm tor Holdo
mm Duim - Rlfoomburg - Drloborgon - Doorn on*.
TANTE NEL
DOOR
J. STEINER-SPANRAAY
? Ik nl maar beginnen met te zeggen, dat
ik mQn tante Nel voor het eerst zag en ont
moette, nadat ik tot muziekdirecteur benoemd
was in het stadje A. Zij had toen reeds een
zeer moeilijk leven achter den rug. Oom was
slechts kort geleden overleden. Ze kon er
xoo net komen met haar financiën, meer niet.
Haar huwelijk was zeer ongelukkig geweest.
Nu kon zfl zich met hart en ziel aan al
hare liefhebber|en, die vele waren, wijden.
Doch dit leven, alleen voor zlchzelven, vol
deed haar niet. Toen kwam ik op het idee,
tante te vragen, of ze bij ons een paar
kamers wilde betrekken met huislfjk verkeer
voor zoover haar dit goeddacht. Mijne vrouw
had te weinig tijd over, om zich met de
opvoeding van Marlette en Henri te belasten,
of de hulshouding te besturen. ZQ gaf zang
les en zong op concerten, z| bezat een
prachtige, goedgeschoolde altstem. Voor ons
huwelijk had Ik haar moeten beloven, dat
zl onder geen voorwaarde zich aan haar
artistieke loopbaan zou moeten onttrekken.
.Je wilt me tot vrouw, Henk", had ze gezegd,
.maar denk erom, bovenal ben ik artiste,
voor huisslaafje of moedertje spelen, zooals
Jelui Hollanders dat doen, merci. Margot,
die bfl mfj als bonne geweest is, en overal
met me meetrekt, zal, als wfj kinderen hebben,
ze wel opvoeden, dat heeft ze mfl ook
gedaan. Mama was veel te veel femme
dans Ie monde, oül'on s'amuse", om zich
met mij te belasten l In het eerst werd ik
als rechtgeaard Nederlander wel wat ont
nuchterd, maar haar fiaglle blonde schoon
heid en haar muzikaal talent maakten m|
tot haar slaaf. Het ging in ons huwelfjk
alles voor den wind. Bertha kreeg engage
menten voor concerten en gaf zanglessen
en verdiende veel geld,.aan haar kunst had
ik m|n benoeming tot directeur in A. te
danken. Het eerste jaar van ons huwelijk
werd ons een tweeling geboren, pracht kin
deren. J'ai fait mon devoir, mon ami", zei
Berthe en daar bleef het bfl; de chères
BATENBURG S FOLMEI
amours werden bewonderd, en Margot ver
zorgde ze uitstekend. Berthe's stem nam in
omvang en zuiverheid toe. Nous allons
conquérir Ie monde was haar wachtwoord.
Ik componeerde liederen, en zQ zong ze,
vooral in haar wiegeliedjes wist ze een ge
voel en bekoring te leggen, die iedereen
ontroerde. Helaas, Margot, de trouwe ver
zorgster onzer kleintjes en die het huis
houden geheel naar onze manier van doen
bestuurde, ontviel ons. Berthe had alles aan
haar overgelaten, en stond radeloos, que
faire? Marlette en Henri verwilderden, en
het huishouden kostte handen met geld.
Toen kwam ik op het idee, tante bij ons
in huis te nemen, die zou wel een dienst
bode vinden, die oppaste, en mijne kinderen
verder opvoeden. Ik zeide haar rechtuit
mijne'bezwaren, trouwns tante doorzag toch
dadelijk iemands daden of beweegredenen.
Tante was voorzichtig geworden in het zich
geven, ja, zij zou voor zes maanden de proef
nemen, maar haar kamers aanhouden, om,
als het haar te zwaar viel, weer rustig naar
huls te kunnen gaan.
Daar Berthe, gewoon was, zich liefst met
niets te bemoeien (pourvu que c.a marche)
en tante zich aan onze kinderen hechtte,
werd ze onze huisgenoote. Vooral voor onze
kinderen was het een uitkomst, ze gingen
nu beiden naar school, tante overhoorde
hunne lessen, zorgde, dat ze op tijd op
waren en bracht ze steeds zelf naar bed.
Tante beweerde altijd, dat een kind dat
door vreemde handen toegedekt werd, veel
miste. .Mals regarde donc, tante fait prier
ces amours", riep Berthe op een avond, en
wij stonden om een hoekje te kijken en
voelden er niets van, dat we eigeniqk zulke
vriendelijke egoïsten waren, die eerst Margot
en nu tante exploiteerden, ten bate van ons
zelven en onze kinderen.
Ik begon langzamerhand de zelfingenomen
heid met me zelf te verliezen, en de leemten
in ons huwelijksleven scherper te gaan weten.
Tante's manier van doen was zoo geheel
anders als die van ons. ZIJ leefde voor
anderen, maar nooit op een slaafsche manier,
altijd behield z| onder alle gepresteerde
diensten, hoe nederig die ook waren, haar
waardigheid. Het verschil in het gedrag van
onze kinderen, nu of zes jaar geleden was
opmerkelijk, tante leerde hen verantwoorde
lijk z|n voor hun daden, en hoe jong ze
ook waren, alles voor elkander, te zijn. Zfl
leerde hen allerlei attenties en vriendelflke
voorkomendheid tegenover ons en de dienst
bode. Aan Berthe tornde zQ nooit, doch liet
zich ook niet door haar imponeeren, en
Berthe zag ondanks al haar talenten, tegen
de eenvoudige tante op. Toen werd Henri
ziek, eerst zware kouvatting en scherpe
hoest, die maar niet wou wijken. De
dokter onderzocht hem en constateerde
tuberculose-aandoeningen, hfj kreeg een
wondje aan de knie en moest blijven liggen.
Het was aandoenlijk om te zien hoe lief
Mariette voor haar broertje was. Er waren
nog nooit zieke dagen in ons huishouden
geweest en als tante de wond aan Hen r i's
knie reinigde en verbond, liep Berthe de
kamer uit; het maakt ze ziek, ik kan het
MISSQLRNCHE
ClCFXRETTES
Puzzleprijswlnnaar is de heer C. Hubers
te Baarn.
Nieuwe Uitgaven
De. Unie van Zuid- Afrika. Inlichtingen en
Wenken voor hen, die over Landverhuizing
denken. Dit boekske wordt uitgegeven door
de Nederl. Vereeniging Landverhuizing,"
Bezuidenhoutsche Weg 30 te 's Gravenhage,
met medewerking van de Nederlandsche
Zuid- Afrikaansche Vereeniging Keizersgracht
389, Amsterdam Het bevat tal van nuttige
wenken, talrijke tabellen en statistieken en
een duidelijk kasrlje vult den text aan. Het
is voor belangstellenden gratis te verkrijgen
bij een der bovengenoemde adressen.
Mystiek «en Daad. Vijf Religieuse Toe
spraken, door dr. G. H. van S e n d e n.
De auteur van dit boekske komt mij voor
een ernstig man te zijn, die het goed meent
en dit weet te zeggen op eenvoudige,
pretentielooze wijze, en die tevens van
een groote belezenheid blijk geeft.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiini minimin
Levensverzekering Maatschappij
H A A R L E M"
Wilsonsplein 11
DE VOORDEELIOSTE TARIEVEN
niet zien, jammerde zij. Welk een treurig
figuur als moeder en dien avond zong ze
op het concert haar wiegeliedjes, zoo roerend
dat er menig traantje weggeplukt werd. Ik
werd al meer en meer van haar vervreemd,
en begon haar te zien, zooals ze was, een
vrouw zonder hari", klaagde ik aan tante,
die, met een glimlach op het engelengelaat
alles vertrapt, dat haar in den weg komt".
Tante kalmeerde mfl. Bedenk, hoe haar jeugd
is geweest, Henk. Reeds kort na de geboorte
bij vreemden gebracht. Toen zQ 2 jaar was
kwam ze thuis en werd verder door Margot
opgevoed, die trouw als een hond was, maar
niet aangelegd om haar te leiden en op te
voeden. Daarna haar muzikale opleiding, het
leven onder artisten, waar alle banden zoo
los zijn. Haar moeder kende slechts het ge
voel van luxe, en hartstocht.
Je moet altijd de menschen
beoordeelen, Henk naar de omstandigheden, waarin
ze geboren en opgevoed zijn, en uit wie ze
geboren zijn. ZIJ heeft je eerlijk alles opge
biecht. Je hebt erin toegestemd, dat ze haar
artistieke loopbaan nooit op zou moeten geven,
daarenboven Is haar eerzucht om het hoogste te
bereiken grenzeloos, daar moet alles voor
wijken. Je wist al die dingen, Henk, en om
haar te bezitten, vond je alles goed.
Nu zou j IJ willen, dat zij meer moederlijk
gevoel tegenover de kinderen had. Maar
als dat gevoel bQ haar aanwezig was, had
zij toch die condities niet gemaakt voor
hsar huwelijk, en als de verantwoordelijkheid
als vader je ook maar n oogenblik voor
oogen had gestaan, had je er niet in toege
stemd. Dus waarover beklaag je je zelve,
ze kon nog verkwistend en humeurig zijn,
dat is ze heelemaal niet. Zij volgt haar
eigen weg, maar laat jou niet aan je lot
over. Op muzikaal gebied zijn jullie levens
nauw aan elkaar verbonden, daarin is ze
geen egoïste, denk maar aan haar wacht
woord: Tezamen de wereld veroveren,
trouwens het is altijd repeteeren, les geven,
en 's avonds concerten geven, voor toiletten
zorgen, recenseurs te vriend houden, soupers
en diners ter jelui eere bijwonen, muziek
feesten arrangeeren, stem blijven oefenen,
ik duizel als ik eraan denk. Hoe kan je dan
op je kinderen acht geven: kinderen op
voeden eischt geheele toewijding. Volmaakt
geluk bestaat er niet, Henk, en tracht dan
zelf een begin te maken om je meer aan de
kinderen te geven. Tot nu toe heb je het
leven als een spel beschouwd, het spel is
verstoord, nu zoek je de schuld daarvan bQ
je vrouw, zoek die bij je zelve, Henk.
Moeder was zoo geheel anders als Berthe
voor haar kinderen. Dan treft jou ook meer
blaam dan Berthe, je had een goed voorbeeld,
dus als je waarlijk het goede wil, verbreek
dan niet, maar bouwt op. Je wilt maaien,
waar je niet gezaaid hebt, jongen, en dat
Jean Paal's Levana, door C. W. C o o I s m a.
Als No. 10 van de Paedagogische Voor
drachten, onder Redactie van R. Casirnir,
verscheen het hierboven aangekondigd
werkje, een lezenswaardige studie over
den grooten Duitscher en een slot-artikel,
waarin een vergelijking tusschen dezen en
Jean Jacques Rousseau en onzen te vroeg
gestorven Jan Ligthart.
De Rol des Vuurs. Proza-Gedicht in het
Acht Zangen, door C h. N. B i a l i k. .Met
deze vertaling bieden wij het Nederlandsch
publiek de eerste vertaling uit het
modernHebreeuwsch aan...", aldus de vertalers, de
heeren Joseph Gompers en J. Figanter, aan
het einde hunner inleiding, en afgaande op
de zuiverheid van het Nederlandsch, moet
de poging geslaagd. Wat het gedicht zelf
betreft, dit zij den aandachtlgen lezer aan
bevolen.
Het Groote Avontuur, door J. J. De
Stopp e laar. Deze bundel Gedichten begint
met De Tweelingbroeder", en eindigt met:
Terug", daartusschen staat heel wat:
Sonnetten, Liedjes, en Het Groote Avon
tuur", een gedicht dat den naam geeft aan
de heele lading. Laat ik beginnen te zeggen,
dat [deze jonge man wel talent heeft, en
het is te verwachten dat hfj later wel eens
iets goeds zal bereiken. Voorloopig late hij
niet te veel drukken, hoe verleidelijk het
ook is, en h l] wage zich niet aan al te
gaat niet".
Ik voelde, dat tante gelflk had en dat haar
leven in overeenstemming met die woorden
was. Maar welk een leven, al die droeve
huwelijksjaren nu bij ons, zorgende voor
de kinderen, die niet de hare waren, een
huishouden besturende, dat niet het hare
was, en een dak, dat niet haar behoorde en
toch tevreden.
Hoe is dat mogelijk, tante" vroeg ik, en
welk plelzier hebt U van al uwe deugden
gehad, tante?"
Deugden, kind, ik volgde slechts mijn
aard. En Henk, ns, ga ik naar het huis,
dat ik wel het mijne kan noemen, en waar
de vriendelijke hand van mijn Hemelschen
Vader alle tranen zal afwisschen".
Nu zou men denken, dat ik mijn
leven een andere richting zou geven, na
het gesprek met tante. Maar als ik aan haar
leven dacht, ontzonk de moed mij. Wat was
het resultaat van aldlen strijd, opoffering en
zelfverloochening? Ja, tante was oud, kon
licht naar den dood verlangen, maar ik wilde
leven, leven l Mijn rancune tegenover Berthe
week, ik voelde weer even hevig als te voren
de bekoring van haar geheele wezen. En ik
zag, dat Henri, steeds achteruit ging, en ik
wilde het niet zien, en Ik wist, dat tante
zich te veel vermoeide en ik wilde het niet
zien. Als de dokter zeide, dat tante het niet
lang meer zou maken, dat ze te oud, moe
en ziek was, wilde ik dat niet gelooven en
als Berthe met haar sympathieke stem aan
den dokter vroeg, hoe het met haar zoon
ging, en hij het antwoord ontweek, wilde
ik de waarheid niet vragen, ik verhardde
mij tegen alles. En wij droegen lauwenen
naar huls, wij werden gehuldigd. Een enga
gement, dat al onze stoutste verwachtingen
overtrof, zou ons door bemiddeling van
Baron von Reichendoiff geworden, wij wer
den druk in de voornaamste dagbladen ge
recenseerd en gehuldigd. Als onze jongen
zrjn uitgeteerde armpjes om zijn moeders
hals legde en haar kussen wilde, maakte zQ
zich zachtjes los en kuste hem met veel
lieve woordjes op zijn voorhoofd, o,' zoo
vluchtig. En ik ontweek tante's onderzoe
kenden blik. Als ik zag hoe zorgvuldig Berthe
alle sporen van aanraking van haar kind
afwaschte, rilde ik, maar deed precies het
zelfde. Ons dochtertje werd omdat tante
bedlegerlg werd, zoolang uit logeeren ge
zonden. Het thuis-zQn was ons een
cauchemar, die doodeltjke stilte van een lang
ziekbed. Berthe wilde een non als
ziekenverpleegster, toen tante ziek werd, die
hebben meer toewflding, vond ze. Het on
gewone van een zoo stille steeds gebeden
prevelende verschoning maakte alles nog
somberder. Wij hadden de meest afgelegene
kamer in gebruik genomen voor onze
studiën. De tijd brak aan voor ons debuut,
Baron von Reichendoiff zou ons met zijn
eigen auto laten afhalen. In een wolk van
gaas, de blonde vlechten losjes tegen haar
slanke hals gelegd, zweefde Berthe de
ziekenkamer binnen. De groote blauwe
oogen In het smalle gezichtje keken vol
liefde en bewondering naar zijn moeder,
en vielen, o, zoo vermoeid weer toe. Ik
A.SORMANI&i/U.W.VJkNDELDEN,
Kloodermakerm
Rokln 24-26 - Tel. N. 905 - A'dam
groote avontuurtjes; eer je het weet, zit je
in moeilijkheden Een klein wandelingetje,
en voor het -donker thuis. Al het andere
komt wel terecht.
Van het Lyden dat ,de Sociale Nood"
heet, door C. V e r w e y. Een tweede druk
van deze brochure kregen wij ter aan
kondiging, hetgeen hierbij geschiedt.
De Jongeren. Bloemlezing uit het Werk
der Jongere Nederlandsche Dichters. Samen
gesteld door Ernst Groene velt. Met een
Inleiding van Constant van Wessem. Verzen
van v. d. Bergh, M.Nyhoff, A. Roland Holst,
Martin Permys, Jan J. Zeldenthuls, Noto
Soeroto, en anderen, maken den inhoud uit
van deze Bloemlezing, die een karakte
ristiek der Jongeren geeft en daarnevens
een hulpmiddel wil zijn voor den docent
in de Nederlandsche Letterkunde aan de
inrichtingen van Voorbereidend Hooger
Onderwijs. De heer Constant van Wessem
heeft het noodlg gevonden daarvoor een
zwaarwichtige inleiding te schrijven. Iets
wat de heer Van Wessem zelf moet we t en f
kuste hem. Dag, mijn jongen. Ik had het
wel uit kunnen gillen op eens van smart.
Blijf niet op het souper, Henk, beloof het
mei" Ik beloofde ? het. Kom je zoo gauw
mogelijk terug?"
Stellig, tante."
De zaal was stampvol, schitterend zong
Berthe haar partij, het orchest speelde mees
terlijk onder mijn leiding, het regende
bloemen, het publiek was enthousiast. Aan
den arm van baron von Relchendorff zweefde
Berthe van het tooneel. Wij stapten in de
auto. Nu gauw naar huls! .Ik heb een
verrassing voor je, Henk," zeide Berthe.
Baron von Relchendorff geeft een souper
ter onzer eere, en daar wordt het contract
voor ons engagement geteekend." .Maar ik
heb tante beloofd direct naar huls te komen."
Ik heb mijn woord al gegeven, Henk, voor
de chimères van een oude vrouw kunnen
we toch onze schitterende toekomst, waar
we al onze krachten voor ingespannen
hebben, niet prijs geven? De dokter heeft
m? gisteren nog gezegd, het is alsof ze op
iets wacht en maar niet kan sterven. Waarom
zou dit nu juist moeten gebeuren ?" Onder
wijl waren wij al in het hotel aangekomen.
Heusch, Henk, je weet, dat hij met zfln
groot fortuin de steunpilaar is van de
muzikale wereld: met hem sta of val je."
Ik geloof, dat wij niet dieper konden vallen."
Toen wfj tegen den morgen thuiskwamen,
was mijn eerste gang naar de ziekenkamer.
Daar was het rustig. De uitgeteerde vinger
tjes van mijn eenigsten zoon rustten in de
trouwe zachte hand van tante. Zij had
gewacht op Henrl, zij waren te zamen naar
huis gegaan. Toen ik voor het bedje
nederknielde, trad de geestelijke zuster op haar
gerulschlooze manier binnen. Vragend staarde
ik haar aan. Zij zijn een half uur geleden
gestorven," zeide zij. De kleine jongen had
het erg benauwd, ea riep maar, kom toch
vader, moeder, het' is zoo donker, ik ben
zoo bang. De oude mevrouw kon niet meer
spreken, doch beduidde mfj hem naast haar
in het groote ledikant te leggen. Toen werd
hij rustiger. Eerst is de kleine gestorven,
daarna mevrouw." Ik stond op om naar
Berthe te gaan. Mijn oogen ontwaarden in
den ochtendschemering de tekst boven tante'
ledikant. .Wat baat het U, zoo g| de geheele
wereld gewint, en lijdt daarbij schade-aan
Uwe ziel." Ik ging ons slaapvertrek binnen.
Berthe was al te bed en sliep rustig op haar
gewone manier, met den arm onder het
blonde hoofd. Ze was van inspanning en
vermoeienis in slaap gevallen en ik keerde
terug naar mijn hof van Gethsémané, met
mflne ziel bedroefd tot den dood toe.
NAAMLOOZE VENNOOTSCHAP
MotordienstvanTetenburg
DAGELIJKSCHE MOTORDIENST
UTRECHT LEIDEI DEK HAU
Vlutuitbma. ItnchtichivHTZI. Fniikifcl.
DELFT
VICB-VI*BA