De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1919 27 december pagina 3

27 december 1919 – pagina 3

Dit is een ingescande tekst.

l 27 Dec.^19. No. 2218 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND TOURNOOIVELD Restaurant-Caf La Réserve" Rembrandtpleln 44 bij de Utrechtschestraat AMSTERDAM Huis van den eersten rang. Prima Keuken en Wijnkelder. JMJILK HAVANA SIGAAR 15 van deze BONS onverschillig uit welk blad ge knipt; geven recht op gratis toezending van een bus Em rm cacao Zendt IS van deze bons met naam en adres als brief aan de E. P. Amsterdam Naam Woonplaats De Amsterdammer Plano's, Vleugels on Kunstsnolplano'sAoorHuur iir eigendom verkrijgbaar, mits in drie jaar afbetaald. Brlovon No. 1431, Buroau van dit Blad Dames-en Heerenkleeding Bllfi Hoogew3ll3-I4,'s-Gravenliaoe fflfiBBBBDBSMmBDO iy$-&-&-&, m BENIGE SPECIALITEIT BÏ5J t '" g| KRlMPVRIjE || GEZONOHEIDS g|ONDERGOEOEREN BH Nederlandsch Fabrikaat «5TRICOTHUIS m AMSTERDAM HAARLEM Reg. Breestraat 35 Gr. Houtstraat J43 _.. TEU NOORD 506& TELEFOON 1465. Sli qii^gggüggggggig^ STARK'S OXYDOL" i (CHLORAS KALICUS TANDPASTA) i NUK!. Vwin. 8TARK & Co. Chomlscho Fibrlok 's-HABE", 's-erivonhagi i iiiiiiniiiiHiiiiiiiiiitmiiiMiiHmiNiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiniHiitiiiiiiiiiii FJORD-LEVERT R AAN Prima Medicinale Noorsche Levertraan zonder vlschsmaak is ver krijgbaar bfl H. H. Apothekers en Drogisten tot den prijs van ? 2.75 per /ïa/ve Llterflesch. Deze traan voldoet aan de eischen der Nederlandsche Pharmacopee en wordt gegarandeerd door Dr. J. BLOMBERG, Apotheker en scheikundige, Den Haag, Holland Import: Handelsvereniging FJORD", Den Haag. Tot het bouwen van Villa's en Landhuizen zQn prachtige heuvel achtige BOSCHTERREINEN te koop in HET OOSTERPARK te Lage prijzen, mooie vegen, gas, electr. licht, water. H.V. Maatschappij tot Eiploit. van Hei Ooste ark Dif.l.). SIOKHAHSUnOSCHÜU Tel. Int. 38 & 48 J. S. MEUWSEM HOFLEVERANCIER Ammtofttmm - Rottopdmm LaldMhntr. 4, Dimrak 73 - Mosultrap 3 0. DMhutr. M, Dwnito. I - Boynanstrait 3 P. M. BROEKMANS & VAN POPPEL MUZIEKHANDEL Van Baerlestraat 92 Amsterdam Specialiteit in: Moderne Fransche, Russische en Italiaansche Muziek Alleenvertegenwoordiging der firma «/. W. CHESTER te Londen en van do Monde Musioal EO Parijs W. VAN III ITALLIE-v. EMBDEN: Op het punt naar Brussel te gaan als mede-afgevaardigde van de vereenlging .Volkenbond en Vrede", ten einde op een Internationale conferentie van vereenlgiogen pour la Sociétédes Nations" besprekingen aan te hooren over punten in het verdrag .Volkenbond" die tot hernieuwd inzicht en verbeterde uitwerking zouden kunnen aan leiding geven... treft ml] uw vraag al zeer sterk: .Moet Nederland tot den Volkenbond toetreden?" Na veel innerlQken strijd duif ik ant woorden: ja, zelfs bQ dezen, on danks z Q n fouten. Lang heb ik ge aarzeld in overtuiging of 't niet gewenschter zou zijn toetreding tot dezen Volkenbond te weigeren (in veibond met andere neutrale Staten) en een betere gelegenheid voor de menschheid af te wachten. Maar de geschiedenis leett wel dat gele genheden ten-beste schaarsch zijn, en dat wie wil wachten op een ideaal-goed als spontaan uit aard-bewoners geboren, wel DE GEDACHTE" door J. DE MEESTER Wout Hintse sleet zijn kerstvacantle bij oom Louis te Amsterdam, de oom, want van al de famielje de rijkaard. Het had een prachtige tijd kunnen zijn. Veertien jaar en dan zoo'n stad zien, werkelijk zien, gaan waar je wilt, 's morgens, 's middags, geld op zak; en 's avonös al twee keer naar de komedie... Wout verweet zich niet blijer te zijn; van oom zijn stoep niet de gracht op te stappen echt lekker met een: hier kom ik an, een luchtigheid als ging ie vliegen. Het had maar n enkele morgen geduurd. Toen oom, de avond van zijn aankomst, begon met hem weer 's verlegen te maken door van een plattegrond" te praten, waar Wout zich op moesU.orlënteeren"; was tante vriendelijk bQgesprongen: zQ had er vroeger ook niets van begrepen en oom deed altijd ongeduldig... Oom had gelachen; met zelfbehagen vertelde hij van al zijn reizen: nergens gidsen, nooit wat vragen; een plattegrond gaf het echte vertrou wen. Maar toen hf tot besluit van de les, Wout vflf zilveren guldens toestopte, zeg gend, of 't niks leek: .Begin daar 's mee"; was het, als gingen er deuren open, als kon Wout overal gaan zeggen: Ik ben de neef van Oom Louis." Was 't niet Oom, die Moeder hielp, met alles, na het weggaan van Vader? Driftig kon hQ zijn en wreed: Moedert je had er wat om zitten huilen l Maar ja, zij noemde het telkens voorbeeldig", zooals Oom regelde en betaalde, zorgde voor het gezin van zijn broer. Nu had hij geschreven dat Wout mocht komen, tien dagen op de Heeren gracht l en gaf hQ hem dadelijk zooveel geld mee, na geduldig terechtwijzen op de kaart en met de boodscMap: .Eeist naar Artis, je loopt tot de Dam, daar neem je de tram." Toen Wout die morgen vór het Paleis stond, dat hij herkende uit zijn atlas, begon er juist het klokkenspel; hettinkelde daar hij Je wam aangeloopen; hardop staan lachen had hij van pret; een jodeman wou een eens ten eeuwigen dage wachten kon. Daarom laat Nederland mee in den kring gaan staan waarbinnen de mogelijkheid voor den Volkenbond aanwezig is, en een maal daar trachten met alle krachten .hem" mee op te wekken uit de nu nog niet tot nheid volgroeide pogingen. Voor Nederland zelf zal dat, praktisch gezien, zeker een goede raad zijn: met groote heeren kersen eten moge niet altijd voordeelig uitvallen... uitgesloten worden van den gemeenschappelQken disch brengt voor groei- en leefkracht van de kleinen toch allicht sterker nadeelen mee. Maar niet alleen om kwade kansen te ontgaan treden de neutralen toe: er Is al een aarzelende kentering van inzicht merk baar in de geassocieerdelanden (uitspraken van de Arbeldersconferentie te Washington, de uitslag der verkiezingen in België en Italië zullen die zeker ten goede komen); aan de voorheen-neutralen de heerlijke poging die kentering mee te helpen voltrekken, de oogen der volken die zooveel geleden heb ben van het verleden weg en naar de toe komst heen te richten. iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiimiiiii praatje beginnen; vr ooi ij k had hQ hem toegeknikt en maar n dingetje jammer gevonen : de briefkaart naar huls stak Ie net in de bus. Nu was hQ al aan de Dam gewend en aan de donkere Kalverstraatdrukte. Elke morgen begon hQ hier. Meestal dreef hQ dan af naar het water, naar al wat schepen was en booten, want hQ wist nu: daar lag zQn toekomst. Ook dit had Moedertje doen schreien, na 't onverwacht bezoek van Oom, toen die met meneer van school had gesproken, nog voordat hQ thuis er iets over losliet. De Zee vaartschool en weg, de zee op. Moeder bleef dan alleen met de zusjes. Maar Wout zou jong, hél gauw, verdienen: toen Oom dat voorrekende, was het beslist. Schilder worden zou hQ niet. Oom had gewaar schuwd: .Weet wat je wilt l Denk aan je vader l Dat niet weer"... Het waren drie zinnen om nooit te ver geten. Wout wist dat hQ was bleek gewor den. HQ beet op de lippen, om niet te hullen, daar hQ voelde,dat Moeder hem aankeek. Weer had hrj evicn Oom gebaat, verwenscht: om Moeder en om Vader. Want Moeder gaf toe: Oom hield niet van Vader, altijd had hQ een hekel aan 'm; hQ zei het eens toen Wout erbij stond: .Niet om je man l alleen om de kinders, om de familienaam maak ik goed, wat de vader aan jullie misdeed..." Dat was al meer dan een jaar geleden; kort na de vorige groote vacantle. Tegen woordig sprak Oom veel zachter en nu had hQ Wout te logeeren gevraagd. .'k Wou ook zoo'n oom hebben",zei Piet, toen Wout op school van het plan vertelde. Nu ja, het was ook alles heerlijk, en alles aan Amsterdam was geweldig; Wout liep maar, of tramde, voer over en zag; betaalde entree nu hier, dan daar; naar huls verlangde hQ maar zelden en het veel op-het-water- zQn leek hem soms dol. Maar dat hQ nu zeker gén schilder zou worden ... De eerste morgen al, in Artis; toen, 't was toch midden in de winter, een schilder Opdat de Volkenbond worde: democratisch gekozen in zQn bestuurderen; alle volken omvattend; onaantastbaar sterk in verweer tegen de slechten; een vaste burcht voor de zwakken; een hoog en rechtvaardig rechter boven de geschillen uit, .schild ende betrouwen" voor alle levenden. IV Prof. mr. J. DE LOUTER: Nederland's toetreding tot den Volkenbond verzekert het eene stelling, welke tevens de grondslag is zijner internationale rech ten en plichten en de vroeger geschetste verhouding tot al zQn naburen wQzIgt en voortaan beheerscht. Nederlands onthouding daarentegen doet allen internationalen steun verloren gaan, zonder het daarom aan den vèirelkenden arm en den overwegenden IIIIIIIIIllllllllllllllllllllllllllMlIIIIIH doodleuk buiten werkte... En dan die win kels op 't Rokin... De volgende morgen, 't Rijksmuseum... Daarna zocht hij het aan de IJkant; dacht aan het zeeman-zijn, reizen, veel-zien... tot opeens die schrik, dat Vader, Vader hier een tentoonstelling had l dat hQ moest lezen: Wouter Hintse, zijn eigen naam met dikke letters in een lijst van acht of negen. HQ zweeg erover bQ oom-en-tante. Ook schreef hQ niets ervan naar huis. 't Was trouwens wreed: vlak onder Vader stond vaders tegenwoordige vrouw. Om die was Vader weggegaan. Om die had hij bedankt als leeraar. Met die leed hQ gebrek te Kat wijk... Het heette de Transcendentale Club, Twee maal was Wout er al langs geloopen; een niet groot huls op een mooi oud grachtje. Kon bij naar binnen? Als Vader er was, misschien wel met die andere vrouw.. Het kostte vijf en twintig cent. HIJ had vél geld nog, maar deed nu zuinig, om wat te kunnen koopen voor thuis. Toch.. Vaders werk! Heel zijne kindsheid lag van dat groote: 't werk, vervuld. Vader schilderde en schreef. HQ was kunstenaar en wijsgeer. Hoe vroeg had zijn jongen die woorden geweten! Een teekenleeraar verdient maar weinig, zelfs als hQ verbonden Is aan twéscholen; Vader had eerst privaatlessen erbfj; maar hQ kón daar zQn tQd niet aan geven: de schooluren vielen al zwaar genoeg. Was hQ thuis, dan werkte Vader; schilderde, schreef het moest stil om hem heen zQn: Wout had er vaak van moeten hooren, dat Vader werd gestoord door hem, dat hQ geen eerbied voor het werk" had. Nu was daar werk het werk van nu, van deze tQd, na Vader's weggaan, van nu hij, uit alle les-banden verlost, zich geven kon aan de Kunst en het Denken. Wout wist: altijd had Vader gedacht. Nooit zou hQ vergeten: die Pinkster morgen, het jaar dat Vader van hen wegging; onverwacht kwam er een vriend van Vader en bleef aan de koffie tot Moedertjes schrik; gelukkig had ze nog kaas invloed van den Volkenbond te onttrekken, (art. 17) De Volkenbond waarborgt Nederlands onafhankelQkheid en onaantastbaarheid naar bulten, zijne zelfstandigheid naar binnen en ontheft het op den duur van overmatige persoonlQke en geldelijke militaire lasten, zonder zQne veiligheid prijs te geven of te verminderen. De Volkenbond sluit stilzwijgend afzon derlijke politieke verdragen uit en verbiedt uitdrukkelijk geheime afspraken en met het bondsverdrag onvereenlgbare overeenkom sten (art. 18-20). 'De Volkenbond verbindt eigen nationale belangen met ruimere Internationale plichten en beantwoordt aan Nederlands internati onale roeping als: .A part of that stupendous whole, Whose body nature is and God the soul." Kortom onze toetreding Is een actueel, reëel en Ideëel belang van den eersten rang en kan niet sterk genoeg worden aanbevolen. Ik eindig met den wensen, dat de Vol kenbond, waarvan het zaad ternauwernood begint te ontkiemen, de stormen zal trot lllllllllllllllllllllllllllllllllllilliiillllillllililllllllllllllllllliuiillllillllllln en jam; maar Mlnnie wou hiervan op elke bootram, ze zeurde, tot plotseling Vader uitviel: .Mlnnle, Vader spreekt over Gedachte"... Ze waren dadelQk alle drie stil. Moeder was geen vrouw die dacht, daarom nam Vader die andere vrouw. Zijn werk zou nu wel mooi en diep zfjn... Wout voelde: hij kon nietnog-eensvoor bijgaan. Vreemd vond hQ dat de man hem aankeek, terwQl hQ 't klaargehouden kwartje in een donkere gang op het tafeltje lei. Toch kon de man hem onmogelijk kennen als zoon van een van de exposanten. Stemklanken kwamen uit de zaal: niét Vaders stem als die er was... Wout wist niet meer terug te kunnen bQ 't binnengaan zag hQ twee onbekenden. Het was geen zaal, een kleine kamer met nu al, 's morgens, electrlsch licht. De heeren zwegen op zijn komst, ze keken verwonderd of spottend naar hem. Onthutst wel keerde hQ naar een wand, begreep niet dadelijk wat hQ zag, schuifelde verder, de heeren zwegen, n lachte toen gingen ze allebei weg. Nu dorst Wout rondzien. Niets dat hQ herkende. Maar op een kanapee zonder leuning, midden in de kamer, lag, met een krant, een groot papier, en daarop las hfj: Wouter Hintse. Een IQst met de nummers van wat er hing. 9, 10 en 11 was Vader. Hè! en 12 en 13 ztf... Wout was weer naar de wand gegaan, doch toen hQ de v f coeken had tekese^, keerde h) nair het papier terug, om te zien wat de titels zeiden. Zff had een Hemelvaart en een Madonna: veel kleur, veel licht, 't leek wel op wol en en daar. j , dat had de vorm van ? en kindje. Van Vader heette een werk De Dooven, het andere De Woning der Vrees. Ook hier kon Wout geen vormen be^rQpen. Het derde. . 't heette Het alwinnend Licht. Wout dacht aan strandkleur, fan een vlsch... Teleurgesteld keek hQ naar andere werken. Toen, diar hij naa de o erkant gin?, trok hem die krant op A', kana pee. HQ zag daar iets dat omhaald was met Fr SINEMUS AMTEtMtt TCLIFflQN H tlU HEMDEN MAAK MAAT Vraagt prijsopgave van Cognac Hennessy' aan Wijnhandelaren, ZWOLLE, seeren, welke zijn teederen stengel bedreigen; dat hQ eerlang nieuwe sappen zal tot zich trekken, welke zQn wasdom bespoedigen en zijne vruchten doen rijpen; en dat hQ onder zijne warmste en trouwste aanhangers wel dra zal tellen ons dierbaar vaderland, als pionier op den weg van vrede, van vrijheid en van vooruitgang. (Slot eener voordracht voor de Vereenlging tot beoefening der KrQgswetenschap, op 24 Oclober 1919 te 's Gravenhage ge houden). iiiiiiin iiiiiimiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimimiiiiitiiiiiil 3PAANSOH, EMQELSOH, FRANSOH, DUITSOH oto. Borlltz-Schooi HeoronqrmoM 4-81 - H. 3289 Prict, Ondirwrjs door bultool, looriron liiiilllllimillllllll kleurkrQt. 't B eek van ft tentoonstelling een verslag. Gretig keek hfl, zocht nair-en "aam. En nu las hQ ... De Woning der Vrees. De schrijver had het wél begrepen en lel het uit en vond het mooi. Heer lijk! Vader werd bewonderd! Dat hij 't niet begrijpen kon, zei immers niets... De Dooven vond de schrijver minder. Maar nu... .Van een voor leder verstaanbare symboliek is Hlntse's derde inzending Het al winnend Licht, blijkbaar naar de catuur geschilderd, een strandbeeld: 't licht, dat het strand overstraalt, doch het sterkst en het schoonst reflekteert in een kwal". Wout wierp de courant terug op de sofa. Neen, Vader kon dat toch niet weten. Het was het vreeselQke woord, waarop Wout Oom diep had gehaat; het woord, dat hQ vaak tegen Moeder herhaald had: .Moeder, Oom is zelf een kwal". En dan zei Moeder; Je mag dat niet zeggen". En antwoordde hQ : Mocht Oom het dan zeggen, van me Vader, daar ik bij stond ? En met opzet! Dat zei Oom ook nog l..." Ach, Oom was driftig en woedend op Vader, dat die hen allen in de steek liet, ging schilderen en met een andere vrouw. Vandaar dat hQ later zei tegen Wout: Weet wat je doet". - En hQ, Wout, wist niets niets dan dat Oom wou dat van de zee. Maar ja, nu Oom het ook alles betaalde... Er waren dus menschen die Vader be grepen, zijn doeken prezen als .vol ge dachte". Zoo stond er, juist van hem, in die krant. Wat zou hQ blQ zijn, wanneer hij het las. En natuurlijk zou hQ het lezen. Als Wout... Ja, waarom zou hQ niet? SchrQven: ik ga over twee dagen weg, dat Vader niet antwoordde hier, naar Oom! En dan vertellen: 'k zag uw werk en'k las een krant die twéstukken heel mooi vond.. Wout had een prachtige prentkaart van 't Y. Die zou hij, van daag nog, aan Vader sturen.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl