Historisch Archief 1877-1940
27 Dec. '19. No 2218
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
?rkend
?!? het beste varstMrkingwnidd*)
voor Z*nuw»n «n Lichaam.
Onze Keretvterfag
't Wordt Kerstmis l
In de steden Is 't al blQheld. Daar schit
teren vór de wlnkelramen de groene dennen
in hun gouden lichtkleed. Ze glanzen meer
dan ooit te voren, hierblauw, ginds rood,
elders geel. Doch het zuiverste licht geven
de wit-flonkerendeboomen. Die kransen van
reine llchtstraling, ze hebbed ons zooveel
te zeggen. Juist dit jaar l En al de
Hefdegaven die nu de hoornen in de winkels sieren
en die in veel intiemer sfeer, in het hulsge
zin, de kinderen verheugen zollen, ze geven
ons zooveel te denken, juist dit jaar!
't Wordt Kerstmis!
Hoort de klokken! Ze luiden over de gansene
aarde. Ze brengen de klanken van lief de, van
vrede tot In het grootste paleis, tot in het
armoedigste stulpje. Oud en jong gaan naar
de bedehuizen om daar te voelen de
groote saamhoorigheld, de broederschap, de
naastenliefde die den oorlog te niet zal doen
en den etuwigen, duuzzamen vrede op aarde
zal brengen.
Kerstmis! Het feest van Christus geboorte!
? Het feest van de, zonnewende l Heerlijke bood
schap! Na de bange du'sternis der tQden, de
stormen die over zoo vele hoofden zijn heen
gegaan, de koesterende stralen van de gouden
ton, .die dag aan dag meer licht en warmte
zal geven, die de aarde zal verjongen en
ons de vreugde zal brengen van het opnieuw
ontkiemend leven van al wat daar groeit
en bloeit In de natuur. Dat is de belofte
van 't heilige Kerstfeest, die haar voltrek
king vindt In 't Paasch- het Lentefeestl
Zoo maken wQ ons dan op om Kerstmis
te vieren. WQ vrouwen allen, leder op onze
!ltQ)IINKLUKEKWEEKE.IJi
f noERHEin" l
| B. RUYS - Dedemsvaart]
26 Hectaren met vaste planten, Rozen, l
Rhododendrons, Coniferen, Heesters!
Catalogus 1920 verschijnt eerstdaags en \
is op aanvroeg verkrijgbaar \
HOE HET WEENSCHE KINDJE
KERSTFEEST VIERDE
Een Kerstvertelling
door A. B. VAN TIENHOVEN
(Teekenlngen voor de Amsterdammer"
van Netty Heyllgers)
? Het Kerstmannetje was weer op aarde
verschenen om onder de feestelijke
kerstboomen zijn goede gaven te brengen. Wel
gemoed ging hQ op weg in zQn roode pQ
en den kap over het hoofd getrokken en
den altijd vriendelQken lach op zijn goedig
... welgemoed ging hQ op weg...
oud gelaat. In zijn sneeuwwitten baard glom
de Qzel en de vorst bevroor zijn adem in
de witte haren van zQn snor. Maar al die
kon deerde hem niet, want daar was bij
Kerstmannetje voor en hQ had een heel
warm hart en een warm gemoed.
De laatste jaren had bQ bij zQn tochten
over de aarde ernstig het hoofd geschud,
als h| de oorlogsverwoestingen zag en de
haat die de menschen elkaar toedroegen,
en het laatste jaar was de oorlog al voorbQ;
maar hQ had gedacht: Er is toch nog lang
niet de vrede, zooals'Ik dien bedoel.
Nu hoopte hQ, dat de menschen wel een
beetje van den gruwel zouden bekomen zQn en
dat er na het eerste vredesjaar wel wat meer
zachtheid en liefde onder de menschen zou
zQn gekomen.
H| dacht aan alle kinderen, die hQ ge
lukkig kon maken en met overtuiging in
hun hart vrede op aarde zouden zingen.
Want uit de kinderen moesten de men
sehen groeien, die een betere wereld moesten
helpen maken. Daarom hield hQ zooveel
van kinderen en bracht hQ hen graag lekkers
en speelgoed.
Maar ook dit jaar bracht hem een teleur
stelling, want hQ zag, hoe de volken, die
wQze. Meer dan ooit. Juist dit jaar! Want
in ons midden toeven honderden en nog
maals honderdenjklelnen, die koestering, ver
warming van noode hebben, wier oogen
zullen glimmen bQ 't zien van het
reln-flikkerende kaarslicht van den Kerstboom, die
bigde zelfs de kleinste kerstgave zullen aan
vaarden.
Den tweeden Kerstdag zal gewijd zQn
aan den arbeid. In geheel Nederland wordt
door vele vakmannen overwerk" verricht
uit naastenliefde.
Wat doen wQ vrouwen daartegenover?
A l'! e vrouwen In Nederland? Jong
en oud? Hebben wQ geen rappe, vaardige
vingeren als 't er op aan komt, om te
naaien, te breien, te haken voor hen dl
gebrek IQden en 't noodlgste missen? 't Is
onze handenarbeid die gevraagd wordt.
Dat de tweede Kerstdag t ons bijeen
vinde met de taak, ieder n kleedingstuk
te maken voor jongen of meisje van 1?16
jaar. Oaze lappenladen zQn vol, onze Meer
en linnenkasten bergen afgedragen,
ouderwetsche kleeren. Eén kleedingstuk wordt
slechts gevraagd: n warme bouffante, n
wollen rokje, n dikke muts, n stuk
ondergoed. Doch van alle vrouwen in
Nederland!*)
't Wordt Kerstmis! Een Kerstfeest in de
ware beteekenis. Juist dit jaar!
EL I S. M. ROGQE
*) Zending aan mej. Cath. E. Kuyper
's Gravenhage met vermelding .Kerstgave
voor Oostenrijk of Hongarije."
IIIIIUIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII
Babbeltje
Kerstversiering
Kerstfeest is zoo'n heerlijk feest. Zeg niet:
.och, ik laat m'n kamers en m'n tafel deze
dagen maar net zoo als vroeger... Wat doe
ik met al die stofnesten" van vloeipapier
en strikjes. Daar zit het 'm toch niet in l"
Daar zit het hem wél in! Juist wél! Of
voelt ge niet iets rooskleurigs over u komen,
wanneer ge toch maar" besloten hebt om
een enkel takje hulst aan de lamp te hangen?
Zelfs al rolt er dan 's avonds een besje
midden in de heilige erwtensoep van uw
gemaal, waarover hQ als dan zeer onheilig
zal toornen ? . . . Ik weet zeker, dat uw goede
stemming er is, en blijft. Kerstfeest doet
zoo vriendelijk denken.
Laten we even het huls door-kQken, of
we plaatsen voor kleine versieringen vinden.
Is er een lamp in de hall ? Hang er een stolp
van rood vloeipapier over, en een takje hulst
onderaan. (Of neen : nog beter mlstletoe,
want ik ben een koppelaarster).
Wie liever geen roode vloelpapieren stolp
maakt, kan onderaan de lamp een groote
roode papieren Kerstklok hangen, met hulst
takjes getooid. En wie heel ernstig" alleen
maar volstaat! wil met een enkele twijg
mistletoe, wete, dat rose of lichtblauw lint
bQ de witte besjes, mooier staat dan het
roode, dat voor de hulst gereserveerd blijft.
In de hall krijgen alle kleine voorwerpen aan
den wand hun losjes ingestoken hulsttakjes ;
terwQl het smaakvolle oog in de kamer zelf,
ook de noodlge plekjes wel vinden zal, die
om hun hulsttakjes vragen.
aHlllilimilllllllillimtllliiillllllliiiiiiiiimitmiliiiiiniiiiiliiiiiimliiilli
met elkaar in oorlog waren geweest, de
opbloei van het land voor elkaar onmogelQk
maakten en hoe er nog groote armoe heerschte
in de overwonnen landen, omdat de men
schen er geen voedsel en brandstof en
kleeren ingevoerd kregen en het geld er in
waarde zoo was achteruitgegaan en het land
zelf door burgeroorlog was geteisterd.
Een paar tranen rolden langs zQn oude
wangen, uit medelijden met die arme men
schen, en werden prachtige Qsdiamanten In
zQn witte baard.
Wat moest er nog veel gebeuren voor hQ
begrepen werd en voor zQn boodschap werd
verstaan.
In het kerstboompje, dat hQ bQ zich droeg,
klonken de belletjes en de figuurtjes zacht
en melodieus, toen hQ door het arme en
gure land ging.
Hoe verder hQ ging des te droeviger werd
het hem om zQn oude hart.
HQ zag prachtige kerstboomen met
electrische lichten overladen als winkeletalages,
met protsige glimmende figuren, die schit
terden, vol gehangen, en dure cadeaux van
goud en zilver er onder. Maar die kerst
boomen waren van menschen, die gepro
fiteerd hadden van de armoede en schaarschte
en woekerwinsten hadden gemaakt in den
oorlog en de hoogst noodige zaken voor
afzettersprQzen hadden verkocht en zich
hadden verrQkt door de armoe der anderen
en meegewerkt hadden om den nood grooter
en nijpender te maken. En zulke kerstfeesten
bedoelde het Kerstmannetje niet, en het
zingen dat de menschen deden, vond hQ,
dat valsch en akelig klonk.
ZQn hart kromp ineen toe hQ een groote
stad bezocht, waar hongersnood heerschte
en waar de kinderen geen eten hadden en
zelfs geen kleertjes en geen vuur in de kachel,
en waar dagelijks kleine jongens en meisjes
van kou en honger omkwamen.
Dat vond hQ veel erger dan wat hQ vorige
jaren gezien had, want nu zag hQ hoe hard
en versteend de oorlog de menschen had
gemaakt.
*
Een klein meisje dat Mizi heette en in
die groote stad woonde en ook aan alles te
kort had en zwak en teer was van alles wat
ze had uitgestaan, had heel schuchter aan
haar ouders gevraagd, of het Kerstmannetje
dit jaar wel komen zou.
Ze kon zich niet indenken, dat er, waar
van alles ontbrak en waar haar ouders zoo
veel tekort kwamen, het Kerstmannetje die
overvloed van lekkers en speelgoed zou
kunnen brengen, die hQ andere jaren had
gebracht.
Haar ouders hadden op de vraag niet
veel gezegd. Ze hadden te veel zorg aan
hun hoofd om er over na te denken. Ze
dachten alleen maar: hoe kunnen we voor
kleine Mizi zorgen en maken dat ze eten
krijgt om gezond te blQven en sterker te
worden. Ze vreesden, dat het kind ziek wor
den zou en misschien zou dood gaan, als
het zoo bleef voortgaan met den hongers
nood, zooals zoovele kinderen in de stad
al gestorven waren, omdat er niet meer voor
hen was, wat ze noodlg hadden.
Toen kregen Mizi's ouders een voorstel,
een heel ernstig voorstel.' Er was in Hol
land een familie, die voor Mizi zou willen
zorgen en haar opkweeken en goed doen.
Ze praatten daarover. Het ging hen aan
Tusschen twee haakjes: vergeet niet de
Keukenprinses te verblijden met een mooie
hulsttak voor haar keuken... l
Wie een aantal tafeltjes met Kerstgeschen
ken- aardig wil versieren, verzamele alle
kleine fleschjes ( apothekersmodel!), die
maar te vladen zQn en beplakke ze met rood
vloeipapier.
Om ze niet tuitelig te maken, doet men
onderin wat wit zand, vult ze daarna met
water en zet in elk fleschje een paar
lichtkleurige kleine chrysanthen. Dit decoratief
kan desnoods ook dienst doen voor een
kleinere of grootere diner-tafel. En is, als
ik eens plotseling zeer onpoëtisch mag
worden, al mee de goedkoopste Kerstver
siering, die ge bedenken kunt.
Mogen we ten slotte drie verschillende
aardige tafels voor u dekken? bestemd voor
een klein Kerst-dinertje of soupertje? Het
eerste plan luidt aldus:
Zet op de wit gedekte tafel een glazen
kom, met zand en water, en steek daarin
een dicht en vroolijk woud" van hulsttakken.
RQg dan een menigte roode hulstbesjes tot
slingers en Iaat die slingers naar de hoeken
van de tafel afhangen. Qe kunt ook roode
kralen gebruiken.
Er is nog een ander idee. In plaats van
de slingers alleen vast te maken aan de
hulsttakjes in de kom midden op tafel, en
dan te laten afhangen over tafel, hecht ge
ze aan de lamp (onder de kap), die boven
de tafel hangt en bevestigt ze daarna aan
de hulst-twijgjes van het pièce de milieu.
De lampekap zelf draagt natuurlijk ook
reeds hulstversiering en, de vier of vQf
snoeren die er van afdalen, naar de opstaande
hulsttwijgjes toe, maken 'n zwierig fan
tastisch tff eet.
Het tweede plan, is meer geschikt voor
een tafel met veel jeugd er omheen. Midden
op den disch: een houtblok, besprenkeld met
zilverstrooisel", en daarop zittend een
kabouter-popje met pikmuts. Uit zijn handjes
vloeien roode linten naar de tafelhoeken.
En aan die hoeken verheffen zich bakjes
met pistaches, zelf gemaakt uit rood vloei.
't Mannetje mag desgewenscht midden In
hulst tronen, en boven zijn hoofd prQkt
natuurlijk ook 'n hulstversiering aan de lamp.
Voor een gastvrouw, die van een niet te
beladen disch houdt is de verslering van de
derde taf il als aangewezen:
Men neemt eenige meters helrood lint,
en legt die kruiselings over de wit gedekte
tafel, zoodat er b. v. een vler-en- twintig
groote ruiten ontstaan. Middenopwordt dan
een zeer groote, langwerpige- of ovale schotel
met rood- en gouden pistaches gezet, die
een allerfleurigst sierstuk vormt. Denk u op
zoo'n tafel b. v. een blauw servies, en de
stille praal van zilver en kristal, waarin
het rood van de linten en van het midden
stuk zQn glansjes werpt. Er is hulst aan de
lamp, dus geheel zonder het mooie groen
is het vele rood niet.
Tenslotte moet ge weten, dat 't dezen
winter juist mode is om op een zwarten
velours-panne-hoed een enkel takje groen
met roode besjes te dragen. Komt dat niet
van pas!?
Gelukkig Kerstfeest!
YVONNE DE TESSAN
het hart om het kleine meisje zoover weg
te zenden. Mlzi was zoo zwak, dat moeder
haar zoo graag zelf bad opgekweekt en
versterkt, maar dat kon niet. Ze vreesden,
'dat het kind de reis niet meer doorstaan
kon, en misschien ver van hen vandaan
ziek zou kunnen worden en ze het kind
nooit meer zouden terug zien. Maar ze
spraken er ernstig over en zagen in, dat het
moest en namen het verschrikkelijke besluit,
om tQdelQk afstand van hun kleine doch
tertje te doen. Mizi zei, toen ze afscheid
nam en haar ouders haar naar den trein
brachten, waarmede nog heel veel andere
kinderen naar Holland gingen:
Zou nu het Kerstmannetje wel weten waar
ik ben en zou hij me kunnen vinden ?
Ik denk het wel, troostte haar moeder en
ook baar vader hoopte, dat het Kerstmannetje
haar niet vergeten zou.
Een week voor Kerstmis kwam Mizi in
Holland aan.
Ze kwam niet in huis bQ welgestelde
menschen, maar bQ menschen, die van den
verschrikkelQken nood in die groote stad
gehoord en gelezen hadden en er toen aan
dachten, hoe het zQn zou, als hun kinderen
geen eten en kleeren en warme kachel meer
hadden. En toen hadden ze gezegd, waar
te eten js voor drie kinderen is er ook wel
voor een vierde. De kinderen waren dol
blQ, dat er een logeetje zou komen. De
... in de speelgoed kast gezocht . . .
Teekenlng voor de Amstetdammer" van.Felix Hess
Kerstklokken, klanken ruischend aan,
Doe ons een wijle stille staan
Strooiden we volgens wil van den Heer,
Rozen van Liefde op aarde neer?
Nieuwe Boeken van deze Week
Verslag van de werkzaamheden der
Centrale Commissie tot behartiging van de
belangen der naar Nederland uitgeweken
vluchtelingen. (Ingesteld bQ Kabinetsorder
van 21 Sept. 1914, No. 222).
Consequentie gevraagd l Een woord naar
aanleiding van de Beweging der
longGereformeerden", door A. Dorst. Baarn,
Holland!* Drukkerij.
ouders hadden zich opgegeven voor een
meisje van zes jaar, van denzeifden leeftQd
als hun dochtertje Marietje, omdat dan
Marietjes kleertjes haar zouden passen.
Marietje wilde ook wat voor het kindje
doen en had dadelijk toen baar ouders
haar het nieuws verteld hadden, in de
speelgoedkast gezocht en een paar pop
pen apart gelegd om het kindje te geven,
Jantje, die zeven was, vond het jammer,
dat er geen jongen kwam en hQ niets had
om haar te geven, maar vond toch nog
een paar prentenboeken. Hij vroeg aan zijn
vader of het kindje misschien iets aan
knikkers zou hebben, maar vader dacht,
dat ze voor knikkeren misschien te zwak
zou zijn. En Annie, die elf jaar was, had
kleertjes genaaid voor de poppen, die Marietje
voor het kindje had appart gelegd.
En toen St. Nicolaas de kinderen goed
had bedacht en ze veel lekkers gekregen
hadden, legde elk van het zijne wat op zij,
om Mizi te geven als ze er zQn zou.
Mlzi werd dus met groote liefderijkheid
verwacht. Met weldaden werd ze overladen.
Maar ze kwam heel moe en zwak aan, en
snoepen mocht ze niet, omdat haar maag
weinig nog verdragen kon. Ze moest rust
houden, eerst een paar daagjes op bed
blQven en pap eten en uitrusten van de
lange reis.
Ze sprak een heele andere taal dan de
kinderen, maar toch konden ze elkaar heel
goed begrijpen. Jan gaf Mlzi de
prentenboeken op bed om te
kijken, en or) het laken voor
haar lagen de mooi aangekleede
poppen van Marietje. Maar veel
drukte mochten de kinderen bij
Mizi's bedje niet maken, omdat
haar dat te veel vermoeien zou.
Na drie dagen mocht Mizi al
weer eens een paar uurtjes op.
Ze speelde dan met Jan op den
grond,met den spoortreln,dle reed
van Den Haag naar Weenen, waar
Mlzi vandaan kwam, of met Ma
rietje met de poppen, waarvan
er dan altijd een in bed gestopt
werd, omdat ze zwak was en
moest aansterken. Op Marietjes
fornuis je kookten de kinderen dan
samen pap voor het zwakke popje.
Toen uu twee dagen voor Kerstmis alle
kinderen naar bed waren zeiden de pleeg
ouders van Mlzi tegen elkaar:
Zouden we niet een klein beetje Kerst
feest kunnen vieren, dit jaar voor Mlzi. Ze
heeft dat thuis ook altijd gevierd, en nu is
ze zoo ver weg en onder vreemden. We
zullen er haar zoo'n geweldig groot plezier
mee doen. We kunnen een klein kerstboompje
maken met een dozQn kaarsjes en wat
lekkers in zilver en goud papier eraan, en
wat eenvoudige kerstfiguurtjes".
En vader kocht een klein kerstboompje
en wat verslering, en moeder zorgde voor
het lekkers en voor een paar kleine cadeautjes.
De kerstboom werd in de voorkamer op
gesteld en de deuren gingen toe, want het
moest een geheim blijven.
Maar op Kerstavond gingen de schuif
deuren open, en toen brandden alle kaarsjes
in de met zorg versierden kleinen boom en
de sneeuw op de takken, en de bolletjes en
de zilver en goud papiertjes om het lekkers
schitterden en fonkelden.
Thans, nu de oorlog is voorbij,
Zie ik een bonte droeve rij,
Van menschen krank en kinderen kleen,
Die worst'Ien met honger en dood
gansch alleen.
De ouden van dagen, ze buigen het hoofd,
De moeders ze zijn als van zinnen beroofd ;
De Kerstklokken luiden rustig en stil
Als een lied dat in slaap hen wiegen wil.
Kerstklokken, zangen van reine klank,
Breng aan het Christuskind onzen dank,
Dat Hij op deez' wereld Zijn stem deed
verstaan,
In broederliefde voorwaarts te gaan.
Kerstklokken, klanken, klinkt voort,
klinkt voort l
'f Menschdom heeft Uw roepen gehoord l
BETTY ROSMANS JANSSEN
illiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiMiHlilimillilHililiiiniitmiiiiiilHllilllllllllHllllllu
Verzoeke alle stukken voor d«
rubriek Voor Vrouwen" in te zenden
Koninginneweg 93, Haarlem..
ta i>a na
Annie, Jan en Maiietje hadden thuis nog
nooit een kerstboom gehad, omdat er altijd
St. Nicolaas gevierd werd. Ze keken met
verukte blikken naar den prachtigen
boom. Wat was dat mooi en feestelijk.
Maar Mizi, die heel bang was geweest,
dat er voor haar dat jaar geen Kerstmis zou
zQn, nu ze bQ haar ouders vandaan was, werd
stil van verrukking. Ze kreeg tranen in haar
oogen, want ze was heel gauw aangedaan,
omdat ze nog zoo zwak was, en de mooie
boom deed haar aan thuis denken.
Ze ging heel stil naar den boom toe, en
toen ze er onder stond en in de lichtjes
keek, begon ze met haar teere fflne
stemmetje te zingen.
Ze zong zuiver als glas en heel aandoenlijk:
.Stille Nacht, Heilige Nacht".
Zoo aandoenlijk zong ze dat de groote
menschen ook even aangedaan werden, en
heel gelukkig waren, dat ze dit mooie idee
hadden gehad.
Maar nauwelQks was het liedje uit, of
daar kwam het Kerstmanaetje binnen.
De anderen kenden hem eigenlijk
heelemaal niet, maar Mizl liep naar hem toe
en vloog hem in de armen.
Heb je me toch kunnen vinden lieve
vadertje Kerstmis? Heeft moeder je gezegd
dat ik hier was? Wat lief dat u toch ge
komen bent, zei ze.
En 't goede Kerstmannetje knikte en zei,
dat hij alle goede menschen altQd vinden kon.
legde de prentenboeken op haar bed . . .
Toen vroeg Mlzi, of hQ toch ook naar
Weenen wou gaan, en de groeten aan haar
ouders doen, en de Weensche kinderen
allemaal veel geven, want dat ze het zoo
slecht hadden.
Het Kerstmannetje zei, dat hij dat alle
maal zou doen, en hQ deed zQn wQde
pellerlne open, en haalde daar voor alle
kinderen een stukje speelgoed uit.
En Matietje en Jan en Annie, zei hQ, dat
hij het zoo lief vond, dat ze zoo goed en
hartelijk voor Miii waren geweest, en dat
hQ hoopte, dat als ze groote menichen
waren, er dan niet zooveel naars meer
op de wereld zou zijn als nu.
En voor het Kertmannetje wegging ging
Mlzi onder den Kerstboom staan, en zong:
Vrede op aarde.
Ea allen waren stil, toen Mizi dat met
haar teere stemmetje voor het goede
kerstmannetje zong.