N°. 8820 Zaterdag 10 Januari A°1920 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND Onder Hoofdredactie van Prof. Dr. G. W. KERN KAMP Redacteuren: Prof. Dr. H. BRUGMANS, Mr. E. S. OROBIO DE CASTRO Jr., Dr. FREDERIK VAN EEDEN, Mr. J. A. VAN HAMEL en H. SALOMONSON UITGEVERS: VAN HOLKEMA & WARENDORF Prijs per Noi f 0.25. Per half jaar f 6.25. Abonn. loopen per jaar Redactie en Administratie: Keizersgracht 333, Amsterdam Advertentiën f 0.60 per regel plus 10 cent dispositiekosten BERICHT Het was ons bekend dat met l Januari de drukprijzen belangrijk verhoogd zouden worden. Daar wij aan de, ook door ome redactie afgekeurde, prijsopdrijving niet wenschen mede te doen, hebben wij den abonnementsprijs van dit weekblad niet willen verhoogen, hoewel dit ons een groot finantieel nadeel zou berokkenen. Nu ons de eischen der drukkerij, ge steund door den Bond van Boekdrukkerijen, bekend worden en wel eerst nadat ons eerste nummer van 1920 was afge drukt, zijn wij voor de keus gesteld: of de uitgave van ons blad onmiddellijk te staken of toch ten slotte tot een verhooging van den abonnementsprijs te besluiten. . Wij hebben zeer tegen onzen zin tot het laatste besloten en den prijs van het abonnement verhoogd met f l.25 per half jaar. In deze verhooging is op lange na niet begrepen de verhooging der druk prijzen. Wij vertrouwen dat onze abonne's dit besluit zullen billijken, terwijl wij hen, die zulks mochten wenschen, tot 15 Jan. a. s. in de gelegenheid stellen alsnog voor hun abonnement te bedanken. VAN HOLKEMA & WARENDORF, Uitgevers iiiiiiiiiiiimiiimiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiimiiitiiiiiiiiiiiiiii OIHOCDi Bladï. 1: De Demokrat sche Geest, door Fred. van Beden. De Strijd over den Vol kenbond in Amerika, door O. A. de Jong van Beek en Donk-Kluyver, Het Insluiten der Boeremepnblieken, door dr. van E/erdlngen. 2: In Dagen van Staking, teekening van Jordaan. Dramatische Kroniek, door Top Natff, Krekel zang, door J. H. Speenhcff. 3; Ftnilleton: Voor spel, door Jode Wit. 5: Voor Vronwen: Een nienw Kinderhuis, door Elis. M. Eogge. M. Wittop Koning, door 8. G. F. Mejjboom. - Internationale Kerstgerechten, door P. Noyon-Waeedorp. Oudjaar, door A, Klein-v, d. Ley. 7: De Agnittenkapel, door prof. dr. H. Brngmans. Schilderkti&Bt-Kroniek, door Plasschaert.?8: He t Dadaïsme, door W. Frankemölle. Boekbespreking, door pre f. dr. J. Prinsen J.Lzn. 9: De Beleggingemarkt in 1919 en sedert 1911 door J. D Santilhano. 10: Hof stad en Hof stedelingen, door Nnohterling. uit het Kladsohrift van Jantje. 't Sohietgat, door Melis Stoke. 11: De Staking der Toonee!knnstenaars, teekening ven Joh. Braakensiek. Onze Pnzzle. Nieuwe Uitgaven. Kwatrijnen, door mr. J. S. da Haan. Schaairnbriek, red. dr. A. G. Olland. 12: Inbond van da JanOariTpschriften. Bijvoegsel: Clemence&u's Candidatnnr voor het Presidentschap, tèekening van Joh. Braakensiek. ? Illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllltlllllllll Ullllllllllll DE DEMOKRATISCHE GEEST In 1908 was ik In Boston de gast van Ch. F. Dole, een man die mi] voorkwam een ^zuiver type te zijn van den goeden, zachtmoedigen mensen, die wel-eevenwigtlg, zonder fanatieke ooverdrQvtag, en londer bitteiheld of scherpte vreede had met het leeven en vertrouwen in de toekomst. Zijn oordeel oover menschen was zacht, zij stelden hem niet te leur, vooreerst omdat h IJ niet te veel van hen verwachtte en dan ten tweede omdat de menschen zelf teegen oover hem beeter waren dan teegen-oover iemand anders. HQ maakte de menschen beeter, door ifjn eigen wijze van hen te beschouwen. Zij toonden hem hunne beste zijde, omdat hij daartoe uitlokte. Hij had meer recht tot optimisme dan andere men schen, omdat hij ook het goede vond, daar waar anderen het niet opmerkten. De meeste menschen zullen wel in hun omgeeving iemand kennen die altijd gunstiger oordeelt dan anderen. Dat is niet altijd het gevolg van zelfbedrog of kinderlijke naïeveteit. Maar voor sommigen zfjn de menschen en de toestanden ook beeter dan voor anderen, omdat zij het goede bevorderen en aan den dag brengen alleen door hun beschouwings wijze. Men ziet het bij kinderen het sterkst, maar ook bij volwassenen. De goede onder wijzer, de goede leeraar oordeelt zachter oover zijn leerlingen, omdat hij voor henzelven hun daden beeter uitlegt, en daardoor het zelfrespect en de lust in goede daden verhoogt. En ieder weet b.v. hoe de invloed van een goede verpleegster kenbaar wordt door de stemming van een geheele zieken raal en daardoor ook stoffelijke beeterschap ten gevolge heeft. Zulk een man van wlen goedheid en zachtzinnigheid uitstraalt vond ik in C. F. Dole, en het is een groote dwaling dit te verwarren met weekheid, of al te groote toegeevendheid en blind optimisme. De zachtmoedige kan streng zijn, maar hij begint de strengheid bij zlchzelve. En zoo ziet Dole de afschuwelijke wonden en ziekten in onze maatschappij met onverschrokken waarheidsliefde. Hij vergoelijkt niets en zoekt niet naar zoetelgke troostreedenen waar blijkbaar geen troost te wachten is, maar geduld en boetvaardigheid als eenlge uitkomst blijven. Dole heeff een aantal van zijn voor drachten uitgegeeven onder den titel The Spirit of Democracy". *) De me? sten zijn vóór den oorlog uitgesprooken. Maar nagenoeg alle zijn nog toepasselijk en van dringende actualiteit. Hoe dikwijls heb ik reeds gezegd, en hoe dikwijls moet ik het nog herhalen, dat de middelen om onze maatschappij, onze menschen ge meenschap, tot reorganisatie en voltooiden bloei te brengen, niet ifln het monopolie van deeze of geene politieke partij, en dat de tweedracht, het felle antagonisme onder de menschengroepen niet berust op een diep essentieel verschil, maar op misverstand, onbegreepen harts tochten en blinde verbittering en dweepzucht. Zoo ziet men op dit oogenblik als felle teegenstacders de kerkelijke en de socialis tische 01 communistische groepen. En toch zijn die groepen in weezen r iet zoo vijande lijk, maar ook nooit zullen ze hun doel bereiken zonder elkaar te naderen en te verstaan. Het weezen der Christelijke Kerken is communistisch, en het weezen van het com munisme is godsdienstig. Een Christeiqke Kerk die weigert het communisme, zooals het door Jezus en zfln apostelen geleerd is, *) CHARLES FLETCHER DOLH, The Spirit of Democracy (Boston). DE STRIJD OVER DEN VOLKEN BOND IN AMERIKA door . C. A. DE JONG VAN BEEK EN DONK-KLUYVER Een jaar geleden sprak Wilson in Europa over vrede en Volkenbond, en wat de Pre sident zelde, aanvaardde men als de meening van. Amerika; naar den Amerikaanschen Sena'at vroeg men niet. Thans zijn aller oogen gericht op den Senaat en ternauwer nood wordt geluisterd naar de enkele woor den van den President, welke nog tot ons doordiingen. Zoo zijn de rollen omgewisseld tusschen de beide autoriteiten, die ingevolge de Amerttaansche constitutie tezamen zijn de treaiy-making power." Ecnerzijds de President, die de apostel was van den Volkenbond, anderzijds de Senaat, bezield met een zeker wantrouwen tegenover dien Volkenbond; geen wonder, dat de Vereenigde Staten werden het land waar hefiiger dan ergens anders de strijd over den Volkenbond ontbrandde. Reeds in de eerste weken na den wapenstilstand diende Senator Knox een resolutie in, waarin hij bepleitte, dat de stichting van den Volkenbond zou worden uitgesteld tot na de Vredesconferentle, maar aan dezen wensch werd weinig aandacht geschonken. Wilson scheen overal Instemming voor zijn Volkenbond te vinden: op 14 Februari bood hij aan de Vredesconferentie het ontwerpVolkenbondsverdrag aan; op dienzelfden dag reisde hij uit Brest af en eerst bij zijn terugkomst in Amerika bleek de groote op positie, die hij in zijn eigen land zou vin den. Deze uitte zich in een round robbing," een petitie, onderteekend door 39 Senatoren, inhoudende dat het Volkenbondsverdrag niet moest worden aangenomen, en dat het sluiten van den vrede aan de stichting van den Volkenbond moest voorafgaan. Dat ook bulten den Senaat de belangstelling voor den strijd, weike in den Senaat werd ge streden, grooter werd, bleek o.a. uit de meeting te New-York op 4 Maart, waar Wilson, de Democraat, en Taft, de Repu blikein, tezamen de noodzakelijkheid be pleitten van het opnemen van den Volken bond In het Vredesverdrag en uit het be kende Lodge Lowell debat op 19 Maart. Als op 28 April de gewijzigde text van het Volkenbondsverdrag bekend wordt, blijken verschillende wenschen van de Amerikaansche oppositie te zijn vervuld: plaatsen, die voor dubbele uitlegging vatbaar waren, zijn verduidelijkt; de Monroeleer wordt er kend; de Raad van den Volkenbond zal geen uitspraak mogen doen als een geschil tot de uitsluitend nationale competentie van een Staat behoort; in de mogelijkheid van uittreding wordt voorzien en nog andere wijzigingen zijn aangebracht, waardoor de nationale souverelni-eit wordt beschermd. Toch blijven de Republikelnsche Senatoren in de oppositie en als spoedig daarna de vi edes voor waarden aan Duitschland bekend worden, voegen zich daarbij nog tegen standers van andere zijde, die nu hun ver trouwen in Wilson hebben verloren. Er volgt nu een tweede resolutie-Knox aldus voorgesteld in een teekening in de Independent": de Senaat als ten grove mannenfiguur met een scherp snijdend zwaard de Knox-resolutie , gereed om een klein kind het Vredesverdrag met al hoofd het VoJkenbondsvrrdrag te or t hoofden. Knox bereikte dit maal het resul taat, dat de Commissie voor Bultenlandsche Zaken 17 Senatoren onder presidium van Lodge de resolutie aannam. Twee dagen na zijn terugkeer uit PaiJis op 10 Juni verscheen Wilson voor den Se naat. Het aanbieden van het Vrt desverdrag van Versailles was hem een welkome aan leiding om nog eenmaal op welsprekende wijze te getuigen van zijn geloof jn den Volkenbond en te wQzen op de groote beteekenis, die de Volkenbond voor het vredes verdrag heeft. Maar de sfeer, waarin derge lijke redevoeringen van Wilson eenmaal met sympathie werden begroet, bestaat niet meer. Op 14 Juli begint in den Senaat de behan deling van het Vredesverdrag. Het verzoek tot aanwijzing van vertegenwoordigers in de Commissie van herstel ingesteld in het Vredesverdrag, en het niet onmiddellijk over leggen van het garantieverdrag met Frank rijk wekt nieuwe verontwaardiging. Tever geefs tracht Wilson, door de Senatoren uit te noodigen tot besprekingen op het Witte Huis, zijn tegenstanders voor zijn inzichten te winnen; de Republikeinen gaan voort met het formuleeren van reserves, waarbij als algemeen thema telkens terugkeert ae vrees, dat door toetreding tot den Volken bond de Amerikaansche traditir's zullen wotden geofferd voor een gevaarlijk inter nationalisme. Op 19 Augustus kwam de Commissie voor Bui'enlandsche Zaken, die verschillende leden der Amerikaansche delegatie te Parijs voor zich had laten verschijnen, op het Witte :e aanvaarden, zal nooit, ondanks alle machtsvertoon en aandrang, de menschheid terug voeren op de paden van het recht. En een socialisme of communisme dat zich teegen Kerk en Godsdienst kant zal nooit duurzaam ingang vinden bij de oovergroote meerderheid der menschen. Zoo zegt Dole: De idealen van socialisme en anarchie .schijnen teegenoovergesteld, zoo lang ze .gezien worden van het niveau van menscheIQke zelftucht. ZQ sluiten strijd in. Maar ontwikkel hen .beide, zet hen aan 't werk, meng oovervloed van menschelijkheid erdoor, en zij zullen .op eenmaal wonderbaarlijk gelijk op groeien aan den top. De resultante van de beide krachten (noem hen bij welken naam gij .wilt) is sociale gezondheid en voorspoed". Deeze ruime, verstandige wijze van zien en oordeelen kenmerkt het gansche boek en verheft het hoog booven de politiek-par tijdige, en dogmatisch- fanatieke boeken oover maatschappelijke hervorming. Hier is geen club-geest en geen politiek maar de eenvoudige, voor leder beschaafde verstaan bare taal van een goed, deugdelQk mensch, die harde waarheeden niet schroomt te zeggen, maar nooit zijn geloof in de triomf van waarheid, en geluk verliest. Een vroom en godsdienstig mensch, die eevenwel met zijn godsdienst discreet is en zQn kracht niet zoekt in hartstochtelijke herhaling van ge-' liefde termen of in kleineering van anders denkenden of liever: anders-spreekenden. Oover Godsdienst zegt Dole het volgende: De waarheid is, dat er een godsdienst is .die dieper ligt dan eenige vorm. Neem het .geval van een man als wijlen Willlam H. Baldwln Jr. van New-York, die in gerechtigheid gelooft en er zijn leeven voor wil geeven, die liever zou verhongeren dan een waarheid verloochenen, die menschen liefheeft en kinderen, die al wat hij bezit als een leen beschouwt om er de menschelijke gemeenschap mee te dienen. Is zulk een man niet Godsdienstig ? En onderricht hij niet godsdienst door iedere daad en ieder woord? In hem en door hem schijntGods leeven, dat Goedheid is. God's gerechtigheid en waarheid zijn in hem. Hij oovertulgt ons, het goede leeven lief te hebben en het gezelschap te zoeken van de relnenvan-hart en de menschlievenden. Deeze man kan in elke kerk of synagoog gaan die hfl verkiest. Wat doet het er toe of zQn geloof lang of kort is, en oovereenkomt met ons geloof of niet. Plaats onderwijzers van deeze godsdienst .in elke school en de waereld zou terstond een opleeving zien van de godsdienst zooals nooit in de geschiedenis is gekend". (pag. 392). Zoo is mijne meening ook deeze, dat de menschengroep, waar de beste Godsdienst zich oopenbaart, die groep is, die het laagste cijfer in criminaliteit en het kleinste aantal misdrijven heeft aan te wijzen. Het zal mii benieuwen of Dole ook tot de bourgeois" economen zal worden gereekend, al staat hij bulten alle partijen. Wat achten de socialisten wel het stelligste ken merk van klasse-bewustzijn"? Is het niet het besef dat de bronnen van menschelijk be staan onder beheer van de gemeenschap behooren te blijven, en dat arbeid geen koopwaar is? Het besef dat in een goed geordende maatschappij elk werkkrachtig lid behoort te arbeiden en zeeker te zijn van zijn leevensonderhoud, en dat leediggangcrs geen recht op goederea hebben, die ze verkreegen door oneerlijke en onproduc tieve middelen, door toeval, door eifenis, idoor looting, door hasard-spel, en dergelijke? Welnu, al die dingen worden door Dole oopen en eerlijk ingezien, zooals ieder eer lijk normaal mensch, en zeeker ieder Cnristel(|k mensch ze behooren in te zien. Dole zegt o.a. .WQ hebben politieke vorstendommen afgeschaft; maar wij ooverweegen de instel ling van de meeste reusachtige commerciëele en industrleele vorstendommen die de wae reld ooit gezien heeft. Wi] staan individuen toe hoeve aan hoeve te voegen en vlerkante mijlen land en wouden en mijnen te bezitten. Wij staan toe, dat menschen wier rijkdom met Ieders weeten verkreegen is door het sciiacheren met fondsen door het contro leeren van een monopolie of door kolossale finantiëde onderneemingen, om onder hun naam uitgestrekte spoorwegnetten te naasten. Een kleine groep menschen in eeq bureau of een bank te New-York kan belasting heffen van het geheele volk der Vereenigde staten en doet het. Dan spreekt hij van .onze verkwistende gewoonte van politieke schulden, geleend en in bezit gehouden door de enkelen en betaald door de veelen. Onder een rechtvaardig belastingstelsel, .moeten deeze schulden gedelgd wordenen het volk moet eindelijk volleedig eigenaar .worden van alle publieke eigendom: land, mijnen en andere nationale bronnen hadden .nooit van het volk vervreemd moeten .worden." Zeer leezenswaard schijnt mi] ook wat Dole zegt oover de Politiek. In Amerika heeft hij al het verderfelijke van de partij politiek" leeren kennen. Meer dan honden millloen dollars per jaar worden in New-York uitgegeeven voor gemeente-uitgaven (civlc expense) terwijl de ooverbevolking, de armoede, en de ellende van de groote stad onverminderd voortduuren. .Als onze steeden adverteerden om men schen die de grootste som gemeente-geld konden verkwisten en vermorsen, dan zouden ze dezelfde menschen krijgen die nu ge plaatst worden in functies van eer, vertrou wen en verantwoordelijkheid." Wat te zeggen van de apathie en domheid van het Amerikaansche volk om het beheer van de enorme inkomsten hunner steeden als prijs te laten voor het partij-gevecht van de meest onscrupuleuze volksmenners en hun handlangers." ledere verkiezing behoorde te zijn, wat ze nu nimmer is, een proces tot de politieke opvoeding van het volk." Het systeem van partijen"' ontwikkelt, door het scheppen van een onwaardige vraag, een verkeerd type van aanbod. Het vergiftigt onze oopenbare opvoeding. Het ergste is, dat de jeugd wordt opgevoed bfl valfche publieke standaard. Want de moedige, eerlijke, fiere man wordt door het slechte systeem uitgeslooten van de oopenbare dienst." Ook zegt Dole ultsteekende dingen oover het straf-systeem de onpraktische en dwaze behandeling van misdadigers. De misdadiger heeft een excuus zoolang hij onder despotisme leeft; in een volksregeering kan hij niet bestaan. Maak de regeering tot een beetere democratie, en alle excuus voor misdaad is weggenoomen. Dit was het ook wat ik zeide teegen de leeden der Ford-expeditie die, in 1915, eeven welmeenend als onnoozel, door een vreedeskruisvaart den oorlog in Europa eeventjes Huis om den President zelf te hooren. Wilson verklaarde, dat hq met verscheidene inter pretatie'», welke door de senatoren werden verlangd, wel zou kunnen medegaan. Of schoon Lodge wees op het verschil tusschen amendementen, die het Vredesverdrag ver anderen voor alle onderteekenaars, en re serves, die het Verdrag alleen anders maken voor den nen Staat, die deze reserves maakt, bleef Wilson zich echter verzetten, dat dergelijke interpretaties zouden worden opgenomen in reserves in het ratificatiebesluit zelf, daar dat dan aan de goedkeuring der andere onderteekenaars zou moeten worden onderwoipen, wat z. I. tot nood lottige vertraging zou leiden. Het hoofdpunt der discussie was wel het ontstaan en de beteekenis van art. X van het Volkerbondsverdrag. Wilsongaftoe.dat de verplichtingen om de andere leden van den Volkenbond tegen een aanval te be schermen, slechts was een moreele ve/plichi ting, terwijl de beslissing, of de Vereenigde Staten met gewapende macht zullen op treden legen een aanvaller, b^ft bij het Amerikaarsch Congres. De Commissie voor Buitenlandsche Zaken ging voort met het behandelen en aannemen van amendementen; inzake Shantung toe kenning aan China wat het Vredesverdrag wilde geven a*n Japan; waarborgen tegen te grooten invloed van het Britsche Rijk in den Volkenbond; niet-dee!neming van Ame rika aan verschillende commissie's ingesteld door het Vredesverdrag, enz Op 29 Augustus hield Knox een nieuw pleidooi voor een afzonderlijken vrede met Duitschland, waarin hq een critiek op het vredesverdrag van Versailles liet hooren, die in Duitschland en Duitschgezir.de kringen met vreugde werd begroet. Terwijl aldus de oppositie steeds aan kracht won, kwam op 27 Augustus het (ff 'cieuse bericht, dat Wilson een propagandatocht zou gaan maken door het geheele land om de publieke opinie op te wekken ten gurste van het Vredesverdrag en den Volkenbond. Op 4 September begon Wilson i zijn tocht, eenige weken lang avond aan avond sp/ekerd, achtervolgd door AntiLcaguers, die tia htm den volke het tegen deel verkondigden, totdat ziekte aan alle j actie van dun President plotseling pen einde ! maakte. j Op 10 September bracht Lodge namens de me-rder'neid van de Commissie voor i Buiter.lardscbe Zaken rapport uit aan den Senaat: het rapport bevatte 54 amende menten er. 4 reserves. Den volgenden dag werd het rapport van de minderheid over gelegd, opgesteld door Senator Hitchcock, den getrouwen aanhanger van den President, met het voorstel, ten spoedigste over te gaan tot de ratificatie zonder amendementen en zonder reserves. Op 15 September begon de beraadslaging in den Senaat; de amen dementen hadden geen succes, en op 6 November werd het laatste van de voor gestelde amendementen verworpen, zoodat toen de reserves aan de orde kwamen. De reserves waren op 22 October door de Commissie samengevoegd tot een reeks van 14 herinnering aon de 14 punten van den President? voorafgegaan door een preambule, inhoudende dat de reserves deel zouden uitmaken van het besluit tot ratificatie en dat de ratificatie alleen dan van kracht zou worden, wanneer de reserves zouden zijn goedgekeurd tenminste door 3 van de 4 groote Geallieerde Aiogendheden. De algemeene strekking was vast te stellen, dat de beslissing in tal van gev«llen zal berusten niet bij den Raad van den Volken bond, niet bij den President, maar bij het Amerikaansche Corgres, terwijl daarraast de afgunst op de 6 stemmen, welke het Britsche Rijk in de Vergadering van den Volkenbond zal hebben, opnieuw tot uiting kwam en ten slotte ook een voorbehoud werd gemaakt ten aanzien van de Shantungartikelen. Het merkwaardige is wel, dat volgens den n de aanneming van deze reserves zou zijn de dood van het Vredesverdragen den Volken bond, terwijl anderen, sprekende van de le gende der Amerikaansche reserves" trachtten aan te.toonen, dat het meerendeels slechls waren vanzelfsprekende interpretatie'». Na uitvoerige beraadslagingen was het resultaat, dat de 14 reserves op 19 Novem ber alle werden aangenomen door Oen Se naat zooals zij voorgesteld waren deer de meerderheid van de Commissie voor Buiten landsche Zaken. Lodge stelde nu voor ratificatie met de aangenomen reserves; dit voorstel werd verworpen met 55 tegen 39 stemmer. Underwood stelde voor ratificatie zord*r re serves, welk voorstel met 53 tegen 38 stem men werd verworpen. Geen van beide voorstellen had alcius de vereischte meer derheid van 23 verkregen, waarna Lodge voorstelde, dat Senaat en Huis van Vertegen woordigers gezamenlijk zouden verklaren, dat een einde zou zin gekomen aan den oorlogstoestand, everals op G April 1917 bij besluit van het Congres was verklaard, dat de toestand van oorlog met Duitschland NATIONALE DAMPROBLEMENWEDSTRIJD EN OPLOSSERS WEDSTRIJD DE ' AMSTERDAMiMER"-WISSELPRIJS WEDSTRIJDEN Belangstellenden worden in herinnering Eebracht, dat tot 15 dezer gelegenheid estaat de problemen ter mededinging in te zenden aan h^p adres van den heer K. C. de Jonge, Redacteur der Damtubriek, van Wousfraat 112n, Amsterdam. Alle inzendingen moeten geschieden op diagram, met den stand in cijfers en daarbij de volledige oplossing onder een motto" met bijvoeging van een gesloten envelop waarin de naam van den auteur en daarop hetzelfde motto". De Jury bestaat uit de heeren W. Lisser, A. D. Querido en K. C. de Jonge. Er mogen hoogstens 12 schijven van iedere kleur gebruikt worden, de eind stand moet voor wit gewonnen zijn en de zetten, die de oplossing vormen, mogen niet verwisselbaar zijn. Nadere bijzonderheden en voorwaarden van deelname zijn nog verkrijgbaar en worden gaarne toegezonden. Voor aan vragen wendde men zich tot den redac teur der Damrubriek. IIHIIIII iiiimiiiiiiiimiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiimiiiMiMiiiiiii wilden doen ophouden, door te wijzen op gezond verstand en reede. Het beste wat Amerika voor Europa doen kan, zeide ik, is het verbeeteren hunner democratie. Improve Democracy!' dat is de leuze van Amerika. Haar hoogste opgave Hgt niet in het organiseeren van enorme leegers, om in Europa voor de vrijheid te strijden die ze zelf nog niet eens bezitten. Maar in het opvolgen van de goede wenken van zulke eedele en ruimdenkende burgers als Charles Fletcher Dole. Dan eerst wordt Amerika het voorbeeld waarnaar alle volken zich richten, en dan eerst zal haar vrijheid de waereld verlichten. FREDERIK VAN EEDEN Walden, 5 Jan. 1919. HET INSLUITEN DER BOEREN REPUBLIEKEN *) Hetgeen dat geweest is, dat is nu." Prediker, III, 15. Het is voor historici, vooral voor toe komstige historici, een ideale tijd. Meer, dan wij ooit hebben durven hopen of droomen, wordt onze taak gaandeweg verlicht ook wel verzwaard, niettemin vruchtbaarder ? door de uitgave van een steeds aanhoudenden stroom van onthullingen; gedenkschriften, correspondenties en wat dies meer zij, waarop wij voorheen lang moesten wachten, en die de geschiedenis van onzen eigen *) Dr. W. J. LEYDS : Het insluiten van de Boeren-republieken. (Een vervolg op De eerste annexatie van de Transvaal.) Amster dam, 1914(1919). bestond. Allerlei pogingen, die dien dag nog werden gedaan, om over het doode punt heen te komen, mislukten; de Senaat ging uiteen zonder dat eenlg positief resultaat ten aanzien der ratificatie was bereikt. Op l December werd de 66e zitting van het Congres geopend; de Boodschap van den President, voorgelezen in de zitting van 2 December maakte met geen enkel woord melding van het Vredesverdrag en het eeni ge, dat sindsdien gebeurde, was, dat de Commissie voor Buitenlandsche Zaken een derde Knox-resolutle in den geest van de bovengenoemde motie-Lodge aannam. Toch schijnt het, alsof na het beëindigen van het Kerstreces een compromis in den vorm van mild reservatlons" tot stand zal kunnen komen. Of deze voorspelling be waarheid zal worden, zal in de eerste plaats afhangen van de vraag, wat in dezen strijd de diepere drijfveeren zijn geweest. Is het een quaestie van zuivere partijpolitiek,, met den presidentszetel van de volgende periode tot inzet zooals men hier In Europa, veelal pleegt aan te remen? Of zouden die radi cale elementen in Amerika gelijk hebben, die in de oppositie van den Sr raat zien een oppositie van de volksvertegenwoordiging tegen de autocratie van het U.tvoerend Hoofd, die dankbaar vaststellen, hoe in Amerika meer dan in eenig ander la; d de publieke opinie in de gelegenheid is gesteld zich uit te spreken en zich ook uitgesproken heeft over de geheime diplomatie, waaraan ook President Wilson zich In Parijs, tezamen met zijn collega's heeft schuldig gemaakt? Of wel is het de oppositie van de conser vatieve partij; vóór alles denkend aan de traditie's van het verleden, bevreesd vcor de souvereiniteit van den Staat tegenover den ideaüstischen, raar de toekomst zierden President, oie aan den internationalen Vol kenbond een te groot getag wil toekenren? Laten wij bedenken, hoe moeilijk het is zich aan deze zijde van den Atlantlsehen Oceaan een beeld te vormen van hetgeen zich in de Amerikaansche politiek afspeelt. iMiiiimiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiMiiiiMiiu HET BUITfcNLANDSCH OVERZICHT door dr. G. C. W. Byvanck was bij het ter perse gaan van dit nummer nog niet ontvangen.