10 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 10 jan. '20. - - No. 2220 gen dan komt men tot nog ontzettender cijfers. Vergeleken bq de koersen van 28 Juli 1914 en voor de latere leeningen bfl de emtsslekoersen, bedragen de waardevermin deringen op 31 December 1919: pCf. pCf. mi». op Ned. 41/; 1916 16V.o 4'/2 1917 19V>« 4 1916 21 31/* N.W.S. 29Va w || ^D' ? l O 2lh \9'l» 5 Indië.1915 7 5 1916 123A 5 191713 ?350 " 4953 47 '" 480 576 74 " 47 'A is pl.trr?35200.000 20000.000 94 400.000 26 000 000 13900000 121500000 114500000 3.700000 9.400 000 6.200 000 ? 444.800.000 Niet minder belangrijk zijn de koersverliezen bq de gemeentelijke en provinciale leeningen. De diverse leeningen ten laste der gemeente Amsterdam zijn in den loop van 1919 met 12 a 15 pCt. achteruitgegaan en sedert 1914 met ca. 25 pCt., die van Rotterdam met 12 a 17 pCr, en sedert 1914 eveneens met ca. 25 pCt. Die van 's Qravenhage hebben zich betrekkelijk goed gehouden, maar zqn toch nog in 1919 van 5 tot l O pCf.cn sedert 1914 met 20 pCt. teruggeloopen. Waar het totaal bedrag der schulden dezer drie ge meenten ruim f450 mlllioen is, zal ik niet ver mis hebben, indien ik de waarde ver mindering op deze beleggingen in 1919 op 50 a 60 millloen schat en sedert 1914 op meer dan f 100 millloen. Voegt men daarbij de schulden der kleinere gemeenten en provin ciën, dan mag de waardenvermindertag op deze klasse van beleggingen in 1919 op ca. f 100 millioen en sedert 1914 op meer dan f 150 millloen geschat worden. Veel minder belangrijk is de teruggang bq pandbiieven van binnenlandsche hypo theekbanken, hetgeen wel grootendeels toe te schrijven is aan den steun, die de meeste dezer banken aan de markt geven door inkoopen en door regelmatige jaarlqksche af lossingen a pari. Bq een totaal uitstaand bedrag van meer dan f 500.?mlllioen dezer pandbrieven, is de waardevermindering in 1019 toch nog altijd ca.f25 millioen. En hiermede is de lijdensgeschiedenis der binnenlandsche* beleggingswaarden nog niet afgesloten. De eveneens ettelijke honderden millloenen bedragende obligatieleningen der binnenlandsche en Indische spoorweg en tramwegmaatschappijen, industrlëele en andere ondernemingen hebben natuurlijk ook cijns moeten betalen aan de verhooging van den rentestand resp. koersdaling der beleggingswaar ien. Hoewel ik de noodige gegevens mis, om met eenlge juistheid de totale waardever mindering der binnenlandsche beleggings waarden te becijferen, kan toch op grond van bovenstaande gegevens aangenomen worden, dat het bedrag niet te hoog gegre pen Is, wanneer men het voor 1919 allén op ongeveer f 500 millloen en voor de geheele periode sedert het uitbreken van den . oorlog op ongeveer het dubbele of ca. een milliard stelt. Hoe belangrijk deze waardevermindering ook wezen moge, ongaarne bestempel ik haar met den naam verlies, omdat het mijne stellige overtuiging is, dat voor hem die stille zit en wacht" in den loop der vol gende jaren de thans geconstateerde ver mindering voor een groot deel, zooal niet geheel, zal ingehaald worden. De koersdaling der laatste jaren is toch voor slechts een klein deel veroorzaakt door verminderd vertrouwen in de solvabiliteit der debiteuren. Voor enkele der groofe ge meenten moge de tegenwoordige richting in het beheer en het toegeven aan de steeds klimmende eischen van de arbeidersvereenigingen, gerechten twijfel hebben doen ont staan aan de mogelijkheid om op die wqze ZEDEN IN ZWEDEN Zweedsch Kerstmis Kerstmis heet hier |ul" en is het feest der kinderen. Ook der groole kinderen die In Zweden zqn. Het is een zeer ingrijpend feest. Het is zóó Ingrijpend In het volksleven als geen restaurant-, taxi-of drukkersstaking ooit kan zqn. Want het brengt namelijk, al deze sta kingen tegelijkertijd mede. Gedurende 24 uur zijn de restaurants gesloten.. gedurende 3 maal 24 uur blijven de couranten uit en taxi's zqn zeer schaarsch, iflnde bijna iedere taxi een particuliere onderneming op zich zelf., en als zoodanig in 99 van de 100ge vallen onderhevig aan de hartstocht waar mede hier het Jul"-feest gevierd wordt. Een vreemdeling die onder deze omstan digheden in Zweden komt, is het best te vergelijken met iemand die op een Zondag middag verdwaald is in een kindervoorstel ling met Sinterklaasbezoek ten onzent. Hq zit een beetje vreemd tusschen het algemeene enthousiasme, waarin een span ning van vele weken tevoren uiting vindt. Hq ziet iedereen opgetogen, beladen met pakken en doozen door de sneeuw zeulen, hij staart voor elk restaurant op gesloten deuren, en treft iedereen In eene stemming aan van nervositeit, als b| een heerenbezoek in een meisjeskostschool. Daarom blijft hij maar in zqn hotel, en kqkt door het raam van de rookkamer naar de voor b ij klingelende sleden en de lichtjes die opduiken in de om half drie reeds in vallende schemering. En in een hoek snorkt een eenzame Ame rikaan achter de Times". Zelfs de bar van het hotel is dicht. Ia de leeszaal snorken eveneens eenzame buitenlanders. Een groot dagblad wqdt een hoofdartikel aan de eenzamen en armen in deze feestelijke dagen. Om u de waarheid te zeggen, tuitten mqne ooien nog ver van het rumoer van ons Nederlandsen Sinter-klaas feest. Een platgedrukt, duidelijk door zorgzame handen in mqn koffer gelegd marsepijnen varken, herinnerde mij aan de barbaarschheld der ook ten onzent heerschende zeden. Om zeven uur in de restaurant van het hotel. TJIT H:ET iiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiimiiiiinm SLUIT UW LEVENSVERZEKERING B LI EAMSTERDAMSCHE VERZEKERD BEDRAG 6S MILLIOEN iiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiimniiiniiiininiiiiiiiiiinniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiuiiiiiiiiiuiiii op den duur aan hare financieele verplich tingen te blgven voldoen, dat de Staat en de overgroote meerderheid der publiek-rechteIflke lichamen en particuliere ondernemlnge", daartoe wel In staat zijn, daarom trent bestaat gelukkig nog geen twijfel. De hoofdoorzaak van de daling is het voort durend groot anbod van nieuwe fondsen, teneinde te voorzien in de door den oorlogs toestand ontstane groote behoefte aan geld middelen. Daarbij komt, dat gedurende den oorlog de bultenlandsche markten voor ons gesloten waren en integendeel, groote be dragen onzer inheemsche fondsen, die vroe ger inhetbuitenl nd geplaatst waren, allengs naar hier teruggevloeid zijn. Zoo schijnt o.a. de zeer sterke daling voor de oudere soorten N.W.S. geaccentueerd te zijn door groot aanbod voor Engelsche en Fransc^e rekening In de 2^ en 3 pCts. Daardoor daalden o.a. de 3 pCts. N.W.S. 13 pCt. in 1919 of ruim 20 pCt der effec tieve waarde en sedert 1914 25 pCt. over het nominaal of 33 pCt. over het toenmalig effectief bedrag. In werkelijkheid zijn z dan ook oogenblikkeiqk de goedkoopste soort, terwijl in normale tijden de soorten Nederl. Munt Holland* i IIMIIIIMIIIIIIII In het midden een electrisch verlichte kerstboom. Daaromheen, aan vier tafeltjes, vier vreem delingen met couranten. Bq het buffet acht slaperige kelners, en em sommelier die hen allen de hand drukt. .0 >d Jul r', prettige Kerstmis. Wq, de vier vreemdelingen, vier, ieder alleen, een kerstdiner. Het bevat verschillende akelige gerechten, als bijvoorbeeld een soep van groene kool, een jelel-achtige smake? looze visch met roomsaus, en een plumpudding die natuurlijk niet branden wil. Trouwens, wij vier vreemdelingen, voelen ons wat gegeneerd met onze successievelijk verschonende vlammende plumpuddinkjes ieder apart, om die kerstboom. Wij eten er haastig van, en Ie ten de krant. Net of wq lederen dag, haastig, alleenen in een restaurant, vlammende puddingen eten. En alsof het geen Kerstmis was. Maar het is wel degelijk Kerstmis. Het is zelfs Jul-aften, de avond vóór Kerstmis, en alles is gesloten en donker. Dit is de avond van het huiseiqk feest. Van de pakjes en de verzen en van het vele, vele eten en drinken. Het laatste is eigenlijk het voornaamste. Reeds weken van te-voren heeft men al coholica ingeslagen. Maar dan tingelt een telefoontje. En dan is daar werkeUk een vriendelijke Zweed die mij komt uitnoodigen op een kerstdiner, morgen, den eersten Kerstdag. Het diner begint om vijf uur. Zonder veel wroeging laat ik de drie andere vreemdelingen den volgenden dag rondom de kerstboom. En ik kom om vijf uur bq dien braven Zweed binnen. Het eerste wat ik zie is een troep kinderen. .Zeven of acht kinderen in nationaalcostuum. Vfjf meisjes van vier h acht jaar met ge borduurde mutsjes over hun krullen en kleurige schortjes en lijfjes en rokjes. En twee jongens, de een met een masker voor en een puntmuts, en de ander met een gekleurd petje. Een driejarig ventje loopt rond In een soort fantastische vuurroode pyama. De groote menschen zijn niet verkleed. En we zeggen allemaal God Jul" tegen elkaar, en maken diepe buigingen, en kus sen handen. Dan komen we aan de kersttafel, waarop Hollan sche tulpen staan en allerlei kleine kerstmannetjes van steen en wol. Het diner begint met sandwiches, bran dewijn en bier. Daarna komt een gewoon menu met wijn, Kris-kras over tafel gaan de dronken. Nie mand raakt zqn glas aan zoider iemand anders toe te drinken, met n buiging vóór, van lagere rentetype steeds hooger noteerden dan die van hoogere rentetype. Die vroegere verhoudingen moeten en zullen geleideiqk terugkeeren en dan is de marge voor kapitaals-avans voor de soorten met laag rente type aanmerken k grooter. Het wil mq daarom voorkomen, dat terwfll bq het thans zoozeer gedaalde prqsniveau der binnen landsche beleggingswaarden de kansen op redres gunstig staan, dit In de eerste plaats het geval is bl de soorten met lage rente type. Deze hebben van een marktstandpunt beschouwd bovendien het voordeel, dat zij voor een belangrijk deel veel beter geclasseerd zqn en het vlottend markt ma'etlaal afgescheiden van het tijdelijk aanbod voor buitenlandsche rekening zeer gering is. De krachtens diverse organieke wetten ver plichte inkoop voor schulddelging is boven dien een factor, die bq terugkeer van meer normale toestanden stimuleerend op den koers moet werken, speciaal voor de 3 pCts., waarbq de verplichte Inkoop absoluut en relatief het belangrflkst is. J. D. SANTILHANO iiiiiiiiiiimiiHiniiiiiiiitiiiimiiiiii ss BL-RNCHE ClCFXRETTES en n na de slok. Wq buigen, slikken en tuigen bijna voort durend. En na het eten zeggen wij dank voor het maal," en drukken handen en buigen. Maar dan komt er luide en eentonige dans muziek uit een andere kamer. De kinderkamer. Daar staat de brandende boom, en de muren zqn met groene slingers versierd.cn uit allerlei hoeken vol dennegroen loeren kerstmannetjes met brandende lantaarns. Het is zeer fantastisch, en de muziek, een groote gramofoon, gaat door met wonder lijke, primitieve liedjes. Wq geven elkaar allemaal de hand, rond om de kerstboom, en dan gaan we zingen de rond: links-om, rechts-om, en dan hurken we allemaal en zingen... en een kwartier later liggen we in luie stoelen met koffie en clgaretten en likeur... Maar dat Is maar een korte rust. Want om zeven uur komen, onder een helsch rumoer, alle gecostumeerde kinderen weer binnen, met blauwe en gele vlaggen, en terwijl de groote antieke klok zeven slaat, roepen ze kloekan sju..|. kloekansjul" Het is zeven uur, en nu begint een tooverlantaarn-voorstelling. De vader vertelt prachtige verhalen bq de plaatjes, en dan weer leest een lieve jonge tante er boeiende verzen bq voor, en alle kinderen zitten ademloos op den grond... behalve de drie-jarige heer in roode-pyama, die is ingeslapen o^der de -kerstboom. Als de kinderen gehaald en naar bed zqn, komen wq in een kamer waar punch klaar staat op een tafeltje, koude, Ijskoude pure punch. En in een kamer daarnaast is wér een gedekte tafel, met schalen vol fruit en koekjes, en keurige bordjes en servetten. En ter eere van mf] spreekt iedereen Duitsch en Fransch en Engelsch door elkaar. En ik spreek Zweedsch... Men ratelt van tochten met ski's en sleden van dien morgen, en een dokter beschrijft het Kerstfeest in zqn ziekenhuis. En dan zoeken we allemaal samen In een Zweedsche lexicon op wanneer de vrede van Utrecht is geweest. Maar dan komt de thee. Of liever wq gaan naar de thee. Thee is in Zweden een ceremonie die laat op den avond komt. De theetafel is een groote gedekte tafel in een andere kamer, en men zit er omheen. Wij eten onze hors d'oeuvres aan tafel, en wandelen zoo'n beetje bij de thee. Een Zweed wandelt vóór het eten met zqn hors d'oeuvres rond, en zit om een tafel thee te drinken. Op de tafel is thee, en bier en whisky, en er zqn massa's sandwiches en thuiagemaakte koekjes... J. H. DE BOIS - HAARLEM KRUISWEG .68 TABLEAUX-ESTAMPES-EDITIONS D'ART Thans: Kokoschka & Kollwitz HOFSTAD EN HOFSTEDELINGEN Engelsche Zaterdag Het is nu reeds om 't jaar, dat de minis terie-ambtenaren genieten van de Engelsche Zaterdagmiddag, 't Is echter mode" gewor den, met de intrede van de Engelsche geïnter neerden You have business on Saturday afternoon?" was hun hoogst verwonderde vraag en op hun flegmatieke gezichten kwam een verbaasde uitdrukking, alsof zQ zeg gen wilden: In welk achterlijk land zqn we eigenlijk verzeild geraakt ?". En wq Hollanders schaamden ons een beetje om te antwoorden: Yes, we have". Toen be grepen de mannen van zaken", dat 't toch zóó niet langer kon, als je met je tijd wilde meegaan, en ze volgden het loffeiqk voor beeld van de departementen. De ambtenaren waren niet alleen verheugd om hun halven vrijen dag, doch eigenlijk nog meer om 't feit, dat ze nu tenminste n middag hadden voor hoogst noodzake lijke boodschappen. Het belasting betalen moesten ze weliswaar nog altijd overlaten aan hun vrou wen of dochters, omdat belasting kantoren nu eenmaal de gril hebben om 's Zaterdags altijd gesloten te zijn, maar je kon nu tenminste eens een rekening gaan betalen of je een nieuw pak aan laten meten of een hoed koopen. Je had eens tijd om rustig je zaken te regelen, of om desnoods eens met je vrouw uit te gaan en je voor een mooi hoedje of dito-japonnetje te laten afzetten. Eilacie l Die Zaterdagmiddagkoorts van no business" heeft al heel wat op haar geweten \ iiilliliiniiiiiii En daarna gaat men wér IR een andere kamer, en drinkt wér whisky; en dan tele foneert men tevergeefs om een taxi... want het Is Ju). En bulten ligt de sneeuw hoog en blank In de verlaten straten. Morgen is het wér Kerstmis... en Zater dag en Zondag is er wér niets te doen... en dan is het bijna Nieuwjaar... en daarna moet men toch een beetje uitrusten. Zoodat het normale leven zich zoo tegen half Januari herstelt... U ziet wel dat ik u niet te veel vertelde, toen ik zeide dat Jul een zér ingrflpend feest is I II Het bad Dit Is een zér gewaagd onderwerp... en ik aarzel bijna het aan te roeren. Want het Zweedsche bad is hoe ge woon en algemeen het hier ook is voor onze Hollandsche begrippen min of meer schandalig zou ik haast willen zeggen. Er was eens, in ditzelfde hotel een Hol landsche dame met haar zoon; ze hadden twee kamers en daartusschen was een salon netje. Op zekeren morgen zag de dame haar zoon door het salonnetje naar de gang gaan; hu droeg een chamberclock en las in een Help-u-zelf-op-reis-met-Zweedsch"-Boekje. Waar ga je heen?" vroeg ze. .Naar het bad l" zelde hij. En toen ze hem vroeg waarom hij dat boekje meenam, verklaarde hij dat de con versatie met de wasch-vrouw anders zoo bezwaarlijk was. De schrik die deze woorden bij de moeder teweeg brachten, zie ik inuweoogen, mijne lezers. Inderdaad: bq een Zweedsch bad hoort een waschvrouw, zoo goed als handdoeken, borstels en zeep. En waarom ook niet? Waarom zouden wq wel onze boordjes en sokken aan een waschvrouw toever trouwen, en niet onze armen en beenen? De waschvrouwen in dit hotel nemen een zeer eerzame positie in. Die op mfla tage Is groot en sterk en niet on-knap. Wanneer ze in haar witte kleeren door de gang loopt, doet ze me denken aan een worstelaarster. De badkamer bestaat uit twee kamertjes. In de voorste is een divan met hand doeken, een toilettafel en een rooktafellje. In de badkamer zelf is een bad, plus instrumentarium bestaande uit allerlei bors tels, en groote dotten vlas. Tusschen de belde kamertjes iseendouchegelegenheid. Wanneer ge u in het bad hebt uitgestrekt laat ge uw hoofd rusten op een bekleede riem, en drukt op een belletje. Dan verschijnt de waschvrouw en borstelt PARFUM M ROSB DB CMRMBA Men doet zulke nieuw-modische dingen nu een maal niet ongestraft en wie met zqntqd wil meedoen" moet daar wat voor over hebben. Als je bij den kleermaker komt, lees je op de deur in vette letters gedrukt: dat de zaak des Zaterdags na l uur is gesloten". Bq je hoedenleverancier is niemand aan wezig, die er verstand van heeft om je een hoed te verkoopen, want de beste bedienden zqn naar huls". Ia vele magazqnen worden des Zaterdags geen betalingen aangenomen, en bq den kleermaker van je vrou w. heef t de coupeur ook zqn week-end". Als er thuis een ruit breekt, moet je minstens tot Maandagmorgen in de tocht zitten,- want de arbeiders werken Zaterdags maareen halven dag, en toen er laatst wat aan onze electrische geleiding haperde, heb ik vqf winkels opgebeld, die geen knechts meer thuis hadden", en bq het zesde tele foongesprek, (dat me telkens vijf centen kostte), zoude baas" zelf wel even komen, die me twee gulden per uur rekende, dubbel tarief, omdat het buiten werktijd" was. Ik heb tegen m(n vrouw gezegd, dat ik Zaterdagmiddags me zou gaan oefenen In timmeren, behangers- en smidswerk, mits gaders gasfitterfj en electrische installatie teneinde dan zelf 't hooge werkloon te ver dienen, maar sedert ben Ik gepenslonneerd, en zijn alle dagen dus voor mq Engllsh Saturday". Ik raad echter mfjaex-collega's-ambtenarea en kantoorheeren in gemoede aan om een actie op touw te zetten voor een vrflen Vrijdag middag, teneinde zich met goed fatsoen te kunnen aanschaffen wat zf voor hun per soonlijk gebruik noodig hebben. Ze zullen zich kunnen verzekeren van den steun der vrouwelijke ambtenaren, wapt ik heb ver nomen dat haar wanhoop zeer groot Is. De winkels zqn des avonds om 6 uur gesloten, ook Zaterdagmiddags wordt haar den toegang ontzegd (Liberty voorop). Hoe moeten zq hare weivoorziene garderobe in orde houden, in dien haar den daarvoor benoodigde tijd wordt benomen ? Het is zoo gemakkelijk niet voor een vrouw om een japon of een hoed te kiezen l Dat is een puzzle waar alleen de op lossing van kent; dat het veel tqd kost, mag ik met grond van ondervinding wel beweren. Maar... zouden we 't niet op een accoordje kunnen gooien? Zouden we, ten gerieve van elkander, die hooggeroemde vrijen mid dag niet zoodanig kunnen verdeelen, dat de winkel- en arbeidersstand Zaterdags, en de kantoor- en bureauwereld Vrijdagsmlddags vrijaf kreeg? Het denkbeeld is gloed nieuw, dat is waar. Iets noch nie Dagenesenes". Maar ligt niet het hoog-moderne in het nieuwe en we willen immers zoo graag vooruit: in den vaart der Volkeren" ?\ Ik geef het onze vlotte" Departementen in ernstig beraad. NUCHTERLINO iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiitiiiiiiiiiiiiitiiiiitiiimmiitiiiiiiiifmiiu NAAMLOOZE VENNOOTSCHAP MotordienstvanTeteDburg DAGELIJKSCHE MOTORDIENST UTRECHT LEIDEI DEI HAM KIFT Rruhtttbinva. Fjijttisil. fcirMNtl VlOI. iiiiiiiniiiiiiiiiiiiiii u met ongemeene kracht. Wanneer ge uw bad vóór het diner neemt komt daar nog muziek bfl, want de vensters der badkamers komen uit in de hall waar een strijkje speelt. Daarna wordt ge ge-douched. Daartoe begeeft zich de waschvrouw achter een deur, waardoor ze, door een luikje, uwe ranke leden gadeslaat, terwfll ze de kranen van warm en koud bestuurt volgens uwe proestende aanwijzingen. En dan vangt ze uw bibberende lijf op in een badmantel, en droogt en masseert u zoo lang, totdat ge een glas water vraagt. En daarmee is de ceremonie afgeloopen. In het hotel althans. In een groot badhuis, zooals Central-Bidet, kunt ge de badkuur in het oneindige varieeren. Daar zijn tientallen badvrouwen, en daar tusschen door wandelen Adams in alle leeftgden af en aan naar het zwembassin en het weegtoestel en de badkamers. En beneden zqn kappers en manieures en pédlcures en cigarettententjes en tearooras die ge, nadat ge u weer tegen het ruw klimaat bekleed hebt, frequenteeren kunt... en zelfs een fotograaf. In Denemarken is men ouderwetsch. Daar zqn bad-mannen. Nederland telt heelemaal niet mee... daar baadt iedereen alleen... een Zweed beklaagde zich bij mq over de behandeling die hem in een Berlijnsch hotel was ten deel gevallen, toen hij ge-eischt had dat de badvrouw hem zou begeleiden in de bad kamer. Dat zqn achterlijke landen. Zeer ge-avanceerd daarentegen is Finland. Daar vereenigt zich, eenmaal per week, de geheele familie in een stoombad. Ik weet niet of logé's aan die gezelligheid mogen deelnemen, maar ik hoop het u later mede te deelen... wellicht te beschrijven. Zelfs de eenvoudigste boeren hebben hun stoombad, in een keldertje en met tobben vol gloeiend water. Ik zag er afbeeldingen van op een ten toonstellingvan Finsche kunst te Kopenhagen. Wanneer iemand zich door deze mededeelingen gechoqueerd mocht gevoelen, noodig ik hem uit tot een lichamelijke en geestelijke reinigingskuur in Zweden. MELIS S TOK E