Historisch Archief 1877-1940
10
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
17 Jan. '20. - No. 2221
ACTEURS-STAKING
door JOH. W. BROEDELET
Nu vtütig ik je!" had mevrouw van
Popelen breed uitgehaald en met 'r veront
waardiging wist ze geen weg. Zulke
menschen!"
Precies l" was van Popelen, die van z'n
stoel sprong als kurk uit champagne-flesch,
't geheel met 'r eens. Zulke menschen l"
En Ik dacht nog wel, dat er zulke nette
jongelui onder waren," ging mevrouw van
Popelen verder, die maar niet over 't bericht
van de acteurs-staking uit was. Ze zien d'r
soms zoo echt gesolgneerd uit, hè? Nee,
dan heeft Verkade d'r weinig plezier van,
dat-le aan 't tooneel is gegaan. Je zou anders
zeggen: zoo iemand uit betere stand moet
de anderen toch opvoeden."
Ach wat!" zwaaide van Popelen af en
z'n kogelrond apoplexle-figuurtje stond op
springen. Ze gedragen zich als kruiers,
metselaars. Stel ie voor, Jeanne, op't Plein,
nota bene vlak voor de Witte, loopen ze
met blljeljes rond geen mooi, artistiek
drukwerk, nee, van die vleze papiertjes, waar
'n fatsoenlek werkman nog niet eens z'n
boterham in pakt en met borden op hun
rug l Zie ik me daar 'o snotneus van 'n jongen
(met slobkousen aan, jawel, en 'n jas met
'n deuk in z'n middelt), die in Verkade"
misschien tweemaal 'n brief heef (opgebracht.
Dat is nu al benauwd over z'n pensioen!
.Jongmensch", zeg ik tegen 'm, moet u
staken? U heeft nog niet eens komedie
gespeeld l" Hahaha, ik moest er toch ook
om lachen."
Heb je dat heüsch gezegd?" vroeg
mevrouw bewonderend.
Vraag 'taan Baaiman!" snoof van Popelen
voldaan. Die was er ook bQ, En nu ga ik
vanavond juist naar de komedie als protest
tegen die lorredraaierQ. Staking van gas
fitters, goed! Maar van acteurs! Ze mogen
blQ zQn, dat we naar ze komen kijken!"
Klokslag half acht ging van Popelen op
stap, wrong r'n balkon-buikje met moeite
'n tram in en stond daar te blazen, of-ie 'n
ontploffing nabij was.
Dat zal 'n later! j e worden," dacht
mevrouw, die zelden 's avonds mee uitging
en zich nu, omdat ze ook geen visite kreeg,
zoo wat bezighield met veel thee en'n weinigje
lectuur. Vóór half tien echter al hoorde ze
'm weer in de gang. Wat was dat ? D'r
zQn toch geen ongelukken gebeurd ?" vroeg
ze onthutst en ze ging 'm tegemoet. Maar
van Popelen, extra nerveus, met 'n trilling
in z'n bibber-wangen, stelde 'r gerust. Nee
nee, alles ging best, uitstekend, riep-ie min
of meer enthousiast- En, zonder zich nog
van z'n jas te ontdoen, liet ie zich op 'a
stoel vallen, waar-ie met wazige oogjes voor
zich bleef kQken.
Mevrouw nam 'm doordringend óp. Wat
hal Charles? En ze informeerde: De
komedie kan toch zóó vroeg niet uit zijn?"
Toen verklaarde van Popelen:
Ach, kijk us, Jeanne, we hebben misschien
wel wat gauw geoordeeld. D'r zQn van die
vraagstukken, begrijp j:? Vóór 't Theater
Verkade ben ik aangesproken, zie je...."
Door wie ?" vroeg mevrouw plots nogal
felleties.
Door... 'n... acteur," hakkelde van
Popelen, 'n -oogenbllk in de war. Doch dan
vervolgde-te vaster: Die heeft me de zaak
UI T HET KLADSCHRIFT VAN JANTJE
imiiifiimiiiiniiiiiHti. UMI
iimiiitiiimimti
imiiiimimitmiiiiiiiiif
MISS EJLRNC
ClCFVRETTES
uitgelegd. Ik heb 'n eindje mee opgeloopen.
Ik begiQp er nog wel niet alles van, maar
toch, Ik voel voor de nooden van den artist.
Op 't laatst drongen ze zóó, dat ik zei:
Goed, dan ga ik niét naar binnen." En
blij dat ze waren! Ze dansten om me heen
en wel drie tegelijk vielen om m'n hals."
Acteurs?" stipuleerde mevrouw weer
met ongewone scherpte.
ja natuurlek. Wie anders?" kwam 't er
eenigszins benauwd bQ 'm uit en hQ keek
vaag langs 'r heen. Verder deed-ie er 't
zwrjgen toe, maar de rest van den avond
was-ie zeer ongeduldig en dribbelde maar
heen en weer, of-ie telkens weer de straat
op wou. Mevrouw nam 'm van ter zQde op
en dacht er 't hare van.
? **
Sinds loopt van Popelen avond aan avond
't Theater Verkade, de Prlncesse", den
Koninklijken Schouwburg en verdere ge
bouwen af, waar komedie wordt gespeeld.
HQ wil zich 'n klaar beeld vormen van de
brandende kwestie, vindt geen rust vóór-ie
iiiiiuiiiimiiiiiimiiiiiimiii
Teekenlngen voor ,de Amsterdammet"
van Is. van Mens
UIT DEN VREEMDE
L De Gezant
En nu, verraste lezer, ben ik in staat u
iets zér bijzonders aan te bieden. Maar
vooraf moet ik u twee voorwaarden stellen:
Ie dat de zaak absoluut onder ons blijft en
He dat ge mij nimmer zult vragen om de
geografische- en eigen-namen, die ik opzet
telijk achterwege laat.
Het gaat hier namelijk om belangen, die
verre gaan boven die van u en mij, nietige
stervelingen.
Want de toekomst van een geheel volk
is er mee gemoeid. Van een vér volk welis
waar, en waarvan de republikeinsche onaf
hankelijkheid nog niet erkend is, maar toch
van een volk, dat ergens in de Z.-Oosthoek
van Europa woont, en dat ik Lutaniëzal
noemen.
Wanneer ik u de werkelijke naam van de
republiek noemde, zoudt ge wellicht even
wijs zijn, maar die verzwijg ik, evenals die
van de residentie, waarin de navolgende
gebeurtenis speelt.
En na deze Inleiding duif ik u de zooeven
voorspelde verrassing nader toe te lichten:
ik ga u een kijkje geven in de geheimen
van de Europeesche diplomatie.
Niet in de officieele diplomatie natuurlijk.
Die is nog even omslulerd als vóór den
wereldoorlog, ondanks alle Kautzky's
Sinzheimers en Telegraaf' en ter wereld.
Maar in de kleine diplomatie.... Ik zou
willen zeggen in de gezellige diplomatie,
die nog niet erkend is onder de reeds zoo
lang bestaande, en die de charme heeft van
zoovele kleine residenties boven de dreunende
metropolen van deze aarde.
De hoofdstad, die ik kwam, heeft zeven
zulke diplomaten. Men noemt ze: de zeven
gezanten die nog niet in de glazen koets
gereden hebben", dit Is de officieele
hofkoets, waarmede de officieele
plenipotentiarissen ter oificieele koninklijke audiëntie
gereden worden.
Een geïllustreerd blad gaf hun portret,
alle zeven op n plaatje.
Een van hen is de vertegenwoordiger van
het berg-volk, dat in een Oost-hoek van
Europa woont, en van hun wil ik u spreken.
HQ bewoont de Hnksche suite van het huis,
waarin ik de rechtsche suite bewoon.
WQ hebben ieder een zit- en een slaap
kamer.
Dat wil zeggen, mijn zitkamer is alleen
een zitkamer.
De zijne is, hoewel gelijk aan de mijne,
tevens gezantschap en kanselarij.
HQ zelf is gezant, kanselier, attachéen
personeel tegelijk.
Op de hulsdeur hangt mrjn nietig kaartje
naast dat van den gezant.
Telefoon, garderobe en w. c. deel ik met
de legatie.
Een vreemde zoete geur drijft door het huis,
en komt uit de modische voorvertrekken.
In de garderobe hangen een paar dop- en
slappe hoedjes van mi], en n kale vilthoed
van het gezantschap.
Maar de telephoon is de grootste moei
lijkheid.
Zoo zijn namelijk bij ieder belletje in de
hall vele mogelijkheden:
óf het is voor de legatie
of het is voor Z. Exc. priv
of het is voor mij
of het is voor de meid.
Meestal is het voor de meid.
De menschen die mfj opbellen vragen mij
er alle finesses van weet. Z'n buikje is al
'n centimeter geslonken en hij ziet er met
den dag jeugdiger uit. En gisteren fluisterde
hQ z'n goede vriend Baaiman In vertrouwen
toe: Verrukkelijk, kerel! Die geschminkte
lipjes! 'k Heb al twee zoenen gehad, hier
op m'n wang. Waarom zijn we ook geen
acteur geworden ? Vanavond posten ze weer
voor Verkade". Ga mee! Je doet eerst net,
of je naar binnen gaat, maar dan.... Sapristi,
d'r is 'n blondje bij! En ik hoor, die sta
king duurt nog wel maanden!! Flink zoo l"
Maar vanmorgen heeft mevrouw van Po
pelen op echtvriend's jaskraag 'n lichte
streep ontdekt van poeier of handen wit.
Ofie er dus van avond zal zQn?
Nieuwe Uitgaven
Gerbrand Adrlaenszoon Bredero, door
Herman Poort. Uitgave Wolters, Gro
ningen. Een frisch en fQn werkje van onzen
bekenden Groningschen literator. Het is met
veel blQde toewijding geschreven en tevens
getuigt het van diep inzicht in het gevoelige
en voor zijn tQd gecompliceerde karakter
van Bredero. We kunnen het velen ter
lezing aanbevelen. Er spreekt een gezonde
geest uit dit boekje.
De Synode en de Kerkgoederen, door mr.
L. J. van Apeldoorn. Uitgave Meijer
en Schaafsma, Leeuwarden. Helder en vlot
geschreven door een ter zake kundig man'
Het gaat over Inwendig bestuur en beheer
der kerkegoederen.
De Oplossing der Trisectie, door D. E. W.
van Weel. Uitgave Meijer en Schaafsma,
Leeuwarden.
De Lati/nsche Poësle van Glovanni Pascoü,
door prof. J. J. Hartman. Uitgave van
Doesburgh te Leiden. Dit boekje is een ver
heerlijking van den Italiaan Giovanni
Pascoli (1855?1912), die .zeer on-klassieke
gedachten, stemmingen, sentimenten kleedt
in een Latijnsch gewaad."
Iets over de ontwikkeling der meetkunde.
Rede uitgesproken bij de aanvaarding van
het ambt van hoogleeraar aan de Technische
Hoogeschool te Delft, op 31 October 1919,
door dr. C h s. H. v a n Os. Uitgave P.
Noordhoff.
De practlsche beteekenis der theoretische
economie, door dr. C. E. v a n Dorp. Uit
gave de Erven F. Bohn te Haarlem. Een
eerlijke pooging om de, vooral sedert het
uitbreken van den oorlog, zoozeer gesmade
theoretische" staathuishoudkunde in eere te
herstellen. Een aanval op het dllletantisme.
Vrachtautomobielen
WIH ge de transportkosten In Uw
bedrijf tot een minimum reduceeren,
koopt dan een
2 tons WHITE
Vrachtauto
het meest economische vervoermiddel.
n 2 tons WHITE" doet hetzelfde
werk als 2 menschen mtt 4 paarden
en 2 wagens, hetwelk wij met bewijzen
en attesten kunnen staven. Maakt Uwe
berekening.
FirmaGebr.NEFKENS,
Filiaal Amsterdam
26 fac. Obrechtstraat Tel. Z. 2507
iiiiiiiiiimiimiiiiiiiiiiiuiiiiiiiii
liiiiniiiliiiiiii
Inhoud van Tijdschriften
Mercure de France: J. W. Bienstock, Un Précurseur
des Bolcheviks: Netchaiev. E. Peyriller, Deux
Philosophes. Touny-Lérys, l'oèmes du Retour. Jêan
Ajalbert Les Troubadours d'Auven?ne. Renèe Frachon,
Images d'Asie. Guy de Pourtatós, Intrigue pistoiaire
de Bernardin de Saint-Pierre. Georges Duhamel
Pour une Renaissance du Thóatre Henri de Regnier
La Pèrechesae. Revue de la (i inzaine.
IIIIIIIII1IIIIIIIIII1IIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIII
VRAGEHROBRIHK
voor
Algemeene Wetenswaardigheden
Men gelieve de vragen voor deze rubriek In ti
senden aan bet Redactïebureau, met op den omslag
bet motto .Leekenspiegel", en onder opgave van
naam en adres (die alt rertrouwelNk lullen worden
beschouwd.)
P. v. M. te R. Bestaat er ook een gele
genheid waar men boeken ter lezing kan
bekomen welke in een gewone leesbibliotheek
niet te vinden zijn?
In de Openbare Leeszaal en Bibliotheek
te Leiden en die te 's-Qravenhage pm in
uwe omgeving te blijven zult u de door
u gevraagde boeken vinden. Vindt u daar
niet wat u zoekt, dan kunt u probeeren in
de Universiteits-Blbliotheek te Lelden of In
de KonlnklQke Bibliotheek te's-Gravenhage.
Levensverzekering Maatschappij
H A A R L E M"
Wilsonsplein 11
DE VOORDEELIGSTE TARIEVEN
iiilllliliMililliiNlIiiimiNmuiMlimiiiiiiiMiniiiiinminiininiiiiiinini iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiliiiitiuiiu
. hijzelf is gezant, kanselier en personeel tegelijk
later met wat voor iemand ze gesproken
hebben.
De taal van Z. Exc. lijkt op geen andere
levende taal ter wereld.
Overigens is het een heel kalm gezant
schap.
Behalve een dwaze kennis van mij, die,
grappig wilde zijn, is nog niemand een pas
visum voor de reis naar Lutaniëkomen
vragen.
Daarentegen heeft Z. Exc. vaak prlv
bezoek,
Dan komen door de dunne deuren die
mijn kamer van het gezantschap schelden,
vreemde gelulden...
Ik acht mfl echter niet gerechtigd den soort
van diplomatische geheimen te schenden.
Onlangs bad ik mfjn sleutel vergeten en
moest aanbellen.
Z. Exc. maakte de deur open en ik sta
melde om vergiffenis.
Maar even later werd er wér gescheld.
Ditmaal snelde ik naar de
gemeenschap? pelfjke voor
deur, maar niet
zóó snel, of in
de hall stootte
ik op den ge
zant in
diplo
rnatischezwartgrijze kleeding.
Door de deur
trad.... neen,
lezer, ik zelde
u dat ik niets
verraden zou.
Maar ook
dien avond was
er een lange
conferentie in
de legatie. .
een conferentie
die telkens
luidruchtigdreigde
te worden,
maar dan weer
met kuchjes
tot de silence
du cabinet
werd terugge
bracht.
Tetdat om
10 uur een dui
delijk hoorbaar
.. i . * ,.. gegil ontstond
... Meestal voor de meld... gaf er mee eln.
dlgde dat Z. Exc. haastig naar de telefoon
in het gangetje liep, en om een taxi telefo
neerde.
Direct [voorkomen aan de legatie van
Lutanië.
De wat?" moet de juffrouw geantwoord
hebben.
Want drie, vier keer, telkens driftiger
herhaalde, onder grievend gelach vanuit de
kanselarij, Z. Exc. de legatie van Lutanië".
Maar de laatste maal voegde hrj er het
adres aan toe.
Trouwens, dat kon de telefoonjuffrouw
niet helpen, want de legatie, de gezant en
ik komen maar onder n nummer voor ....
. . . onder grievend gelach van uit de Kanselarij
en daarachter staat de naam... Jansen...
(Zoo heet de huisjuffrouw).
Het schijnt dat Lutaniëeen stevige valuta
heeft. Want in zijn vrijen tQd ('s morgens
11 tot 's avonds l uur) heeft het vlagver
toon van de nieuwe republiek plaats overal
waar muziek is en champagne en plezier,
MELIS STOKE
Overal waar muziek is en champagne en plezier