24 Jan. '20. No. 2222 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND DestaurantJeOudeDoeb" TOURNOOIVELD DEN HAAG PLATS DU JOUR - van 12.30 tot 2 uur en van 7 uur tot 8.30 Restaurant-CaféLa Réserve" Rembrandtplein 44 bij de Utrechtschestraat AWSTERDAM De meest Moderne Inrichting - Huis van den Eersten Rang Dagelijks middag- en avondconcert JAC. URLUS HAVANA SIGAAR FJORD-LEVERT R A AH Prima Medicinale Noorsche Levertraan zonder vlschsmaak is ver krijgbaar bij H H. Apothekers en Drogisten tot den prijs van ? 2.75 per halve Literflesch. Deze traan voldoet aan de eisenen der Nederlandsche Pharmacopee en wordt gegarandeerd door Dr. J. BLOMBERG, Apotheker en scheikundige, Den Haag, Holland Import: Handelsvereeniging F J O R D", Den Haag. Tot het bouwen van Villa's en Landhuizen zijn prachtige heuvel achtige BOSCHTERREINEN te koop in HET OOSTERPARK t L Lage prijzen, mooie wegen, gas, electr. licht, water. N.V. Maatschappij tot Exploit. van Het Doste ark Dir.i.1. SMMAHUOTIOSCHÜIZ Tel. Int. 38 & 48 Plano'sf Vleugels en Kunstspolpiano'sioorHuur in eigendom verkrijgbaar, mits in drie jaar afbetaald. Brieven No. 1431, Bureau vin dit Blad 15 van deze BONS onverschillig uit welk blad ge knipt; geven recht op gratis toezending van een bus E* PM cacao Zendt f5 van deze bons met naam en adres als brief aan de E. P. Amsterdam Naam Woonplaats De Amsterdammer J. S. MEUWSEN HOFLEVERANCIER Ammtordmm - Rottord*m UldtahMtr. 4, Dimrak 73 - HasHltrap 3 0. DMltisti. 20, Dimstr. 2 - Boymiattrilt 3 BROEKMANS POPPEL Amsterdam Baerlestraat Specialiteit Moderne Fransche Russische Italiaansche Alleonvertegenwoordiging te Londen en van d fi. SIHEHUS AKfTEtftAM TEUFtM H. tttt HEEH !!IIII!II!IIII!III!IIIII!IIIIIIIIIIIIIIIIIIIII!IIII!IIII!III!I!IIIIIM | -<llimilimillMlllllllllltllMIMHtlllllM'IHIIIIIMIimmill!MlltlHII 11 STARK'S OXYDOL" '== (CHLORAS KALICUS TANDPASTA) | i Naaml. Venn. STARK & Co. Chemische Fabriek ,,'s-HAGE", 's-Gravenhage iiiiiinittiintnilllllilliliiiiiiitiiittintt Dames-en Heeren kleeding li , l4,VGravenliai8 m EENIGE SPECIALITEIT a t in ^ KRIMPVRIJ m £Q GEZONDHEIDSg QNOERGOEOEREN | Nederlandsch Fabrikaat TRicoTHUlS AMSTERDAM HAARLEM Reg. Breestraat 35 Gr. Houtstraat 143 TEL- NOORD 506& TELEFOON 1465. i; Illlllllllilillllliillllli IIIIIIMiiiiilllllllIllllllii «111111111 iiliiiiitiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiniiii iiimmiiiiiiimi lIUUIIIIiiiiiniiii MICHELIN IIIWIELBilllDEI KWALITEIT BETER DAN OOIT TE VOREN PRIJZEN NAGENOEG ALS VOOR DEN OORLOG Buitenband f 7.50 Binnenbad 350 Vraagt prijsopgave van Cognac Hennessy *** aan Wijnhandelaren, ZWOLLE, F. Feddoma Wagenstraat 67 Telenhoon 879 Haag Nieuwe Uitgaven LecturespourTous",tfldschrlft uitgegeven door de .Librairie Hachette", Decemberafleverlng. Een Fransch - Dultsch - En gelsch -DeenschBulgaarsch omslag. Ouverture de Brunelleschi" staat er expresselQk vermeld. In de voorrede spreekt de redactie de hoop uit dat dit tijdschrift zal zijn: la Nouvauté" tant attendue apiès la pu-rre. En wat krijgen wij ? Precies hetzelfde als avant la guerre." Een seiie willekeurige verhaaltjes, zonder eenlge richting, waaiin soms alleen op een kinderlijke manier uiting wordt gegeven aan den haat voor de Boches, imimiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiitniiiiiiiiiniiiiiiiiti PAS DE LENDEMAIN" DOOR H A R R Y Het was in December van het jaar negen tienhonderd en achttien. De wereldoorlog liep ten einde. De verblijdende vredesberlchten nu niet langer losse geruchten hadden bij tallooze Hollanders in Indiëde hoop verlevendigd op een spoedige acheepsgelegenheld, op een, zfl het dan ook wel licht slechtstrjdelijken terugkeer naar Holland, op een weerzien van wie hun lief waren in het moederland. Toch was de horizon der lijden nog zerr donker, want in heel Insulinde heerschte thans de wereldepidemie, de Spaansche griep. Duizenden Inlandersen ook heel vele Europeanen stierven. Door de straten der groole steden bewogen zich de inlandsche lijkstaiies bij tientallen en men kon geen kampongingang voorbijgaan of een triestige stoet trok daar uit ter koeboeran. 1) In Pension Dammers" 2) op Weltevreden heerschte doodsche stilte. Slechts het neerlekken van het gootwater de eerste regens van de natte moesson waren juist gevallen werd gehoord. Een kille, vochtige wind streek langs het hoofdgebouw en deed de zeilen, waarmee de galer|en der paviljoens waren afgeschut, zachtjes ritselen. Bfna alle jongens 3) waren sakit" 4), slechts een oude mandoer 5) verrichtte het allernoodigste werk. In de keuken stond n oude kokkie 6). Als het etenstijd was, haalden de gasten die nog gezond waren zelf daar hun portie en aten, in het leege eetzaaltje of in hun kamers, gelaten en vereenzaamd. Voortdurend hurkten voor de kamers, kerels, die djeroeks 7) te koop boden. Djeroeks waren een voorbehoedmiddel hadden de couranten gemeld. Bevreesde loges kochten manden vol. Nu en dan reed een auto het eif op. Steeds eenige photo's van actrices in romantische houdingen bij fantastische schemerlampen of haardvuren en een paar sentimenteele oorlogs-reminiscensles van Foch en Joffre. Zulke tijdschriften moeten er ook zijn. Maar de voorrede belooft te veel. Tenslotte heel geschikte spoorweg-lectuur met knappe rake teekeningetjes, die spannende verhalen, voorspellen: Lectures pour Tousl Annuaire International deStatlstique publi par L'Office Permanent de Plnstitut Inter national de Stafistique; III tat de la Populatlon (Amérique), La Haye 1919. W. P. van Stockum & Fils, ditcurs et seuls dépositaires. Gedenkboek uitgegeven door de Vereeni was het een doktersauto Want wel kamer aan kamer huisvestte een zieke. In kamer acht echte Indische hotel kamer, celachtig-kii met witgekalkte muren, steenen vloer - lag in het reusachtig klamboebed een jonge man. Zfjn hoofdrustte zwaar in het harde kussen, droog waren zijn gloeiende lippen, zijn oogen schitterden in onnatuurlQken glans. In het vertrek hing de eigenaardige geur die de Spaansche grieplijder om zich heen verspreidt. HQ was uitgekomen" als ambtenaar bij een der departementen van algemeen bestuur en nog slech's konen tijd in Indië. De heemzucht was hQ nog niet-te boven. En nu hQ daar ziek nederlag dreven de beelden uit Amster dam de stad, waar hQ Immer had ge woond met visionaire, bflna materieel tastbare duidelijkheid voorbij: hij zag brok ken van oude grachten en straatjes, een portaalije en trap in zQn ouderlijk huis en ook vele gezichten van bloedverwanten en vrienden ginds. Maar ook een ander beeld, dat niet uit Holland was, tooverde hem zfln koortsbrein met fotografische duidelijkheid voor het innerlijk oog: een fijn-besneden vrouwen gelaat, omtrest met zwaar blond haar, dat was als een gouden kroon. Het was de vrouw die hQ beminde, beminde met al het vuur van zijn jonge ziel en van zQn jong lichaam. Zij was de echtgenoote van een zQner oudere collega's, een geposeerd man al. Sinds twee maanden was er tusschen haar en hem een... schuldige verhouding. Een week vóór hij ziek werd was zQ naar Lembang gegaan in de Preanger, uit vrees voor de epidemie. Sinds haar vertrek had zQ nog niet geschreven. De zieke sluimerde even in, doch ont waakte met een gedachte die hem zoo fel en helder in het bewustzijn stak als ware zQ hem gegeven in den droom. Die gedachte was deze: in mijn reiskoffer liggen haar brieven en haar portret; als Ik heel erg ziek wordt (?daar hQ jong was en het leven minde, durfde hQ nog niet tot zich zelven zeggen: als ik dood ben ) en men mQn koffer openmaakt voor papieren of iets anders, dan v ndt men alles, ontdekt alles, zij zal onherstelbaar gecompromitteerd zrjn." In de gloeiing van de koorts wentelde die gedachte door zijn brein. HQ trachtte klaar te denken.'te bezinnen wat hij moest ging Beurs voor de Diamanthandel" ter gelegenheid van haar 30-jarig bestaan 1889-1919. Amsterdam, December 1919. Een mooi uitgevoerd boek met zQn roodomlflnde pagina's en de gebruikelijke photographlën van voorheen en thans. Handleiding voor het Boksen, door J. S t u y, leeraar aan de gymnastiek- en sportschool der Kon. Marine, met een inleiding van W. P. Hubert van Bïflenburgh. Rotterdam, W. L. en J. Brusse's Uitgevers-Mij. Prof. dr. Eugen Ehrlich, Bismarck und der Weltkrleg". Zurich 1920 Verlag: Art. Institut Orell Füssli. De schrijver die reeds veel op rechtskundig en sociologisch gebied gepubliceerd heeft heeft in bedoen om ze weg te krijgen, die papieren. Morgenochtend zou een zflner collega's hem bezoeken, kon die wellicht in het ver trouwen genomen worden ? Neen, want wien kon men hier in zulk een aangelegen heid vertrouwen, waar leder zoo belust was op schandaal»jes ?.. Den dokter vragen.. dat ging ook niet, die kende haar toevallig persoonlijk, 't kringetje der beschaafde Europeesche samenleving was ook zoo klein in Indië, men kende elkaar allen.. Toch moesten ze weg, brieven n portret. Wacht, hij zou den mandoer bevel geven die brieven hier te verscheuren. Hij begon te roepen met heesche stenv.mandoer.mandoer! Djangan mara, toean, mandoer tida sampat, 9) antwoordde de mandoer die nu im mers bonne k tout faire was. Weer woelde de zieke met zijn hoofd in het kussen, wierp de goellng 10) van links naar rechts, wikkelde zich huiverend in zrjn selimoet", het typisch Indische korte wollen dekentje. Maar xijn kooitsbrein liet de ge dachte aan de brieven niet los. Buiten viel weer een zware regen. De regenstralen zwiepten als glazen stengels tegen het dak, tegen de palmen op het erf. Soms viel een doorweekte palmtak met don derend geraas naar beneden op de zinken bedekking der galerij. De goten liepen vol, l IVXXX l U\^' KANTOOR: FREDEPIKHENDPIKLAAN BUBEAU ARCHITECT: PARKSTRAAT LeVERT DE/VERLANGD IN ZEERKORTEN TUD ALLE HOUTCON/TRUCTIES AL/ PADVINDER/HUIZEN KENNEL/ FABRIEK/BOUW KIO/KEN -WINKEL/ C ATALOGU/OP AANVRAAG knopten en helderen vorm (32 blz.) het verband tusschen Bismarck en den wereld oorlog geschetst. HQ begint zijn werkje met de woorden: Misschien moet ik dit werk met de bekentenis aanvangen, dat in mijn huis nooit een afbeelding van Bismarck gehangen heeft. We hebben hier dus niet met een partijdig Bismarck-Chau vinist te doen. De Carambole." Veertiendaagsch blad gewijd aan de biljartsport. Kunst, maandblad voor Muziek, tevens orgaan der Nederlandsche ToonkunstenaarsVereeniging." Redactie: mr. H. A. V l o 11 a, ultg. H. D. Tjeenk Willink & Zoon, Haarlem, 1ste nummer van den eersten jaargang. Dit nieuwe maandschrift bevat voornamelijk bfln IIIIMIIIIII m i , ,1, stortten hun inhoud uit als kleine bruisende watervallen. Klagelfjk weende wind om het huis Weer wilde hrj den mandoer roepen. Maar hf bedacht zich: neen, 't was ook beterde brieven niet door den mandoer te laten ver scheuren: de snippers bleven gevaarlijk. Verbrand moest alles worden, verbrand! Toen deed hij wat hfl zijn plicht, zijn rid derlijk plicht achtte. Hij stond op, opende de koffer, haalde de brieven en portret er uit. Zijn hoofd was als lood zoo zwaar, maar moedig sloeg hrj de sellmoct om zich heen en liep naar buiten, langs de verregende galerijen naar de dapoer. In de dapoer, de keuken, stond de oudeSoendaneesche kokkle, haar nrjlpaardgezicht in strakke staring naar de te vuur staande spijzen gewend; zij schrikte op en wrjd opende het oudje haar tandelooze, roode slrihmond in verwondering: astagalll). Als een slaapwandelaar, lang mager, het wollen dekentje saamgetrokken om zijn dunne pyama, stond hij daar in het duistere kookhok, spookachtig verlicht door de rosse vlammenschfln. Zfln hand, die het pakje omklemde, strekte zich uit naar het vuur. Niet doen, heer, ge zult voorzeker mfjn eten doen aanbranden", protesteerde de kokkie en zfl breidde haar lange bruine grijphanden beschermend uit voor haar vuur. Morgen zal ik je een present geven, vrouwtje", klappertande h r] en steunde tegen den muur, want hij duizelde. Kokkie liet hem begaan. Maar toen zij zag, dat hij een portret In het vuur wierp, gaf zQ weer een gil en stak waarschuwend haar knokige wjsvinger recht omhoog, want het verbranden of zelfs slechts ver minken van een beeltenis is haar volk een gruwel, daar zulks volgens een oer-oud geloof, het ernstigste letsel aan den afgebeelden persoon vermag toe te brengen. Met een pook vergruisde hQ vervolgens het reeds verkoolde papier. Langs de galerij, die op de kampongs uit zag, ging hfl naar zijn kamer terug, rillend, verkleumd. Houtvurcn laaiden hier en daar in de kampongs op. Boven de stapels takkebossen zag hQ de vlammen hangen als vurige peren aan rechte zwarte stengels van rook. Tegen den ivoorblanken Oosterhemel, vaar het regengordrjn was gescheurd, hing de maan als een wagenwiel zoo groot, en rood, dragen van den redacteur, waaronder een interessant hoofdartikel over muziek, pu bliek en critlek. MimiimillllMinillMMIIIMIimiMlMIMUIIIIIIltllMIMIlllMlMllllinlIIIIMIIl VERBETERING In de bijdrage Het Voorspel van Jo de Wit zrjn, door vertraagde zending der druk proef, eenige stijlfouten ingeslopen, welke niet voor rekening van de schrijfster komen. lllimtllllimillimillimilllllMimilimiilllllllllllUimillllllllllllUllllllil 3PAAH90H, EMOELSOH, FRAH3OH, DUITSOH oto. Borlitz-School Hoorenarmoht 4Bt H. 3288 Prict. OndervQi door bultinl, leereren IIIHIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll droevig-rood. Een half uur later kwam de koorts met verdubbelde hevigheid. Beeld op beeld ook het hare verscheen weer voor zrjn innerlijk oog, doch alle verdwenen in n groot vlammenvisioen. Zijn geest verduister de en hi] begon te délireeren. Even kwam de mandoer kQken om 't hoekje van de deur, ging weer heen. Toen begon de zieke den strijd te strijden, die strijd ten doode worden zou. Want aan den avond van den volgenden dag reeds was hij niet meer. Aan de voorgalerQ van Hotel Beau Se jout" te Lembang zit een jong vrouwtje met zwaar blond haar naast een gerrjlaarsd indo-lultenantje. Zij tuurt op De Preangerbode" en hoort wat een zachte, vleiende stem naast haar zegt. Plots schrikt ze en laat de courant in haar schoot zinken. Is er wat?" vraagt luitenantje. Och, ik zie daar op eens een doodsbericht van een kennis van me: er sterven toch zooveel menschen aan die griep kassiant" Even zwijgen belden. Zullen we wat gaan tennissen; Paul en Loes zQn al bezig", noodigt luitenantje. Goed, haal jij dan even m'n schoentjes en m'n racket; zélf doen hoor, niet den jongen roepen l" tyranniseert ze coquet den kleurling. Beiden tennissen op het terras. Luitenantje speelt haar den bal toe. Boven de Preangerbergen hangt lood zwaar de wolken vracht van de natte moesson. 1) Begraafplaats. ' 2) In Indiëverslaat men onder een pension, een klein hotel. Het hotel bestaat uit een hoofdgebouw, waar meestal de eetzaal is, en eenige aan het hoofdgebouw verbonden paviljoens, primitieve paardenstalvormlge bouwsels, bestaande uit een reeks kamers met een gemeenschappelijke voorgalerQ. 3) Bedienden. 4) Ziek. 5) Hoofdbrdiende. 6) Keukenmeid. 7) Citroenvruchten. 9) Wees niet boos, heer, de mandoer heeft geen tQd. 10) Zgn. sluimerrol." 11) Uitroep van verwondering.