Historisch Archief 1877-1940
31 Jan. '20. - No. 2223
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
Restaurant Je Oude Ui"
TOURNOOIVELD
DEN HAAG
PLATS OU JOUR
van 12.30 tot 2 uur en van 7 uur tot 8.30
Amsterdam
P. H. Kade 68
N. V. ALG. NED. ELECTR. MIJ.
Y/H GROENEVELD, RUEMPOL & Co.
Brlefadre» A.N.E.M. - Tel. N. 4826, 4827, 7004
Eleotromotoren. Generatoren.
Sohakeilessenaars.
Hoogspanningslnrlohtlngen.
Schakelkasten. Eleotr. Sirenes.
ELECTRICITEIT OP ELK GEBIED.
VERHUIZINGEN ONDER GARANTIE
BERGPLAATS VOOR INBOEDELS
Amsterdam, Frans van Mierisstraat 90. Telefoon Zuid 822
DEH HAAG
Westolntle 48
ARNHEM
Parkstraat 52
FJORD-LEVERT R A AM
Prima Medicinale Noonche Levertraan zonder vischsmaak is ver
krijgbaar bQ H. H, Apotheken en Drogisten tot den prijs van
/ 2.75 per halve Uterflesch. Deze traan voldoet aan de eischen
der Nederlandsche Pbarmacopee en wordt gegarandeerd door Dr.
J. BLOMBERG, Apotheker en scheikundige, Den Haag, Holland
Import: Handelsvereeniging »FJOBD", Den Haag.
JAC. URLIIS SI
HAVANA
GAAR
1 =
STARK'S OXYDOL"
(CHLORAS KALICUS TANDPASTA)
,,'s-HAGE"
IfNaaml. Venn. STARK & Co. Chemische Fabriek
: =
's-Bravenhage | {
IItIIIIIMIIIIIIII(IMIIIIliE =
IllllllllUIËlllililB
P. M. BROEKMANS & VAN POPPEL
MUZIEKHANDEL
Van Baerlestraat 92 Amsterdam
TELEFOON Z. 8084
Specialiteit in:
Moderne Fransche, Russische en Italieansche Muziek
Alloonvortogonwoordiglng dor firma ?/. W. OHESTER
to Lontion on van do Monde HHusloal to Parij»
HEEREN MODE-ARTIKELEN
> HKKRKNSTRAAT 12, GRONINGBN
TELEFOON 1088
Piano'*, Vlougol* on
Kunéisnolnlano'* door Huur
In eigendom varkrijgbaar, mits in
drie jaar afbetaald.
Brievin No. 1431, Bureau van dit Blad
IS van demo
BONS
onverschillig uit welk blad ge
knipt; geven recht op gratis
toezending van een bus
Em FmC9CBO
Zendt IS van deze bons met naam
en adres als brief aan de
E. P. Amsterdam
Naam
Woonplaats
De Amsterdammer
Spoors
Mosterd
WA spoorjr. Cuiemborg
Dames-en
Heerenkleeding
li. .
-14,'s-Gravenhaoe
VERSCHENEN:
HET GOUDEH DROOMSCHIP
DOOR
CHARLES VAN IERSEL
p,,_. ingenaaid f 3.&O
?fls> gebonden f4.50
Dit is een Haagsche roman, en een roman,
geschreven en gedacht in den stijl van Couperus,
dien \an Eline Vere, en de Boeken der Kleine
Zielen.
Het is niet ongewoon, dat een jong se',rijver
als een navolger begint Wel ongewoon is, dat
de navolging zoo volkomen slaagt als in dit
geval
Het bewijst misschien een groote verwantschip
in den schrijver met zijn voorbeeld, het bewijst
zeker een groot talent, en wij meeneu dan ook in
dit boek te mogen zien een belofte, en zien met
belangstelling naar verder werk van Cliarles van
Ierse! uit. Proy. Over. en Zw. Crt.
Uitgave: VANHOLKEMAiWARENDORF, AMSÏ1RDAM
WEERHOFF t,C
CHBISTOFLE
sceaAurcrr in ECHTE Boonzen
K
Snelschrift
RiëntsBalt
Zelfond. 9O Ct.
In den Boekhandel
. .»- o en na postwissel bQ
RIËNTS BALT, Den Haag, bQ wlen ook mond. en schr. ond.
;lk gebruik Uw sten. steeds op den Cursus voor de Hoofd
acte en heb er veel gemak van." (wg.) L. v. d. B. te O.
KIJWIELBANDEN
KWALITEIT
BETER
DAN OOIT TE VOREN
PRIJZEN
NAGENOEG ALS VOOR l
DEN OORLOG
Buitenband f 7.50
Binnenband 3.50
Vraagt prijsopgave van
Cognac
Hennessy'
aan
Wijnhandelaren,
ZWOLLE,
AAG
ROTTERDAM
AMSTERDAM
niiiiiiiiliiii' iiiiiiiiiiiiiiiiiiii
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIItlllllllllllllllllllllllllllllMttllllllllllMIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIItlllllllltllllllllIlllllllltll
iiiiiiiiiiiiiiirHfiitimjiitmiiiiiimmiitiimitimi
F. Feddema
Wagenstraal 67
Telenhoon 879 Haag
l LUXE HEERENSCHOEISEL j
II llllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllIlllllllllllllllllllIIIIIHIIIIIlllllllllllllllIlllllllllllllllllllllllll
JEUGDHERINNERINGEN
DOOR
M. VAN GELDER
Op een morgen In November, toen 't
onzekere licht van den komenden dag over
de vlakke landen begon te leven, ging hQ
alleen door de stilte van de kleine stad.
Boven de hulzen was de donkergrfjze hemel
en tusschen 't dunne, geel geworden loof
der boomen hing de Qle morgennevel. Langs
de ruwe schors der stammen druppelde het
In zwarte, grillige streepen naar beneden
en van de takken vielen staflg de druppels
op de gele klinkers langs de walkant, waar
ze zich verzamelden en als kleine, groezeiige
beekjes over de houten walbeschoeilng in
't bronzen grachtje vloeiden.
Door de smalle, slecht geplaveide straten
ging hier en daar een melkboer of bakker
zwaarduwend achter zijn kar. En 't geluld
van de ratelende wielen op de bonklge
kelen echoode tegen de lage geveltjes van
de ongelflke rijen buizen, die, als slapend
nog, scheef en uitgezakt tegen elkaar hingen,
grillige bochten maakten en door bespottelijk
nauwe steegjes met elkaar verbonden waren.
Die steegjes hadden hem in zQn kinder
jaren steeds een groote angst Ingeboezemd,
een angst die hem nu belachelijk en onbe
grijpelijk voorkwam. Er waren er, die hQ
altijd ontweek wanneer z'n moeder hem uit
zond om boodschappen te doen en de enkele
keer, wanneer hQ er met een ouderen broer
of z'n vader doorkwam, kreeg hQ een be
klemmend gevoel van angst in z'n borst.
>H| ontdekte er altijd nieuwe griezelige
dingen; een dikke pad, die z'n opgeblazen
lijf stijf drukte tegen de grijsbemoste steenen
van een overhellende tuinmuur, of groote
slijmerige slakken tusschen de roodbruine
en grQze steenen. Dan weer een kat, die
onverwacht, vlak boven z'n hoofd van de
eene schutting op de andere sprong, on
hoorbaar en daarom des te angstwekkender
en naar z|n vaste overtuiging opzettelijk
op dat oogenblik, om hem te doen schrik
ken. Dan kneep hQ de hand van z'n Vader
en was blij wanneer ze het steegje ten einde
waren en uitkwamen op 't smalle grachtje,
waar langs n kant. oude statige boomen
groeiden en de deftige huizen stonden van
de rijke bewoners van 't stadje.
Voor die hulzen had hij een diepe, stille
eerbied. Sommigen hadden groote vensters
van spiegelglas en glimmend groene,
glanzend-vernlste deuren met een zware, koperen
ring ia het midden. De gevels waren meest
roodbruin geschilderd, terwijl de voegen
tusschen de baksteenen allen helderwlt
daarop afstaken, pijnlijk correct, 't Leek
hem of zoo'n gevel steeds splinternieuw
was en de kalk tusschen de roode baksteen
nooit kon verschieten, zooals hij dat toch
bij de kleinere hulzen van het stadje op
merkte. Dan waren er met mooie,
rustiggelQnde top- en trapgevels, die heel, heel
oud waren zooals z'n Vader hem dikwijls
vertelde. Wel driehonderd jaar oud, wat je
kon zien aan de groote ijzeren cijfers boven
en tusschen de vensters, die ze dan tesamen
lazen. Van die huizen waren de vensters
dikwijls llchtpaars of donkergroen, 't glas
zachtkens gebold. Zoodat, wanneer het zon
licht er op scheei 't een wonder van stralen
en kleuren werd. Vooral des avonds, als de
zon wegzonk in zee en purperen glans over
heel 't stadje lag, was 't kleurenspel in die
groene en paarse vensters voor hem van een
sprookjesachtige bekoring. In z'n kinderlijke
verbeelding dacht hQ zich 't leven van de def
tige families in die huiien ais iets heel teers,
geheel in overeenstemming" met de indruk
die 't licht van de stervende dag in z'n
kinderziel opwekte.
Aan de overzijde van het water waar geen
boomen stonden, was het meestal een groote
bedrijvigheid. Inplaats van uit deftige huizen
bestond daar de straat uit hooge
graanpakhuizen. Grauwe, stramme gevels met ontel
bare groene luiken en deuren en een enkel
rond venster heel boven in de gevelspits.
Een van die luiken droeg in groote
witgeschllderde letters de naam van het pakhuis,
zooals namen van vreemde havenplaatsen
en wereldeelen wier beteekenis hQ maar
vaag kende. Na schooltijd of ook 's morgens
heel vroeg, zat hij op de stoep van een der
deftige hulzen in de schaduw van de oude
statige boomen en keek naar de overzijde,
waar de zon fel brandde op de gevels der
hooge pakhuizen. Mannen, gekleed in bruine
werkmansbroek en blauw boezeroen, met
over hoofd en schouders een grauwe zak,
torsten zware balen uit de schuiten, die aan
de wal gemeerd lagen, in de pakhuizen. Hij
bewonderde steeds hun kracht en de behen
digheid waarmee ze over de zwiepende
plank liepen, die van de schuit stijl opwaarts
voerde naar de walkant. Nooit gleed er een
uit of greep de zak verkeerd en 't scheen
hem of ze geen vermoeidheid kenden.
Maar van alles wat 't leven in de kleine,
rustige stad hem bood en waaruit h|, onbe
wust, schoonheid voor z'n ontvankelQke
kinderziel trachtte te puren, was hem de
zee het liefst. Die bespoelde 't stadje aan
drie zijden en staande op een van de haven
hoofden of op de machtige bazaltglooing
van de zware zeedijk, kon men de kustlijn
BATENBURG & FOLMER
aag ?:? Huijgenspark 22.
SPECIALITEIT:
fERHUIZINCEN ONDER GlRMITlE-:
BERGPLAATSEN VOOR INBOEDELS
op verren afstand volgen, tot waar ze
in teere buiging aan het oog onttrokken was.
Des Zondag's wandelde hQ te samen met
z'n oudere broers door de uitgestrekte wei
landen buiten het stadje. Ze gingen steeds
dezelfde weg, langs 't kerkhof, waar treur
wilgen hun fQn gebladerte op 't bruinroode
kroos van de sloot die 't omringde lieten
.hangen. De beklemde stilte, die uit de lanen
tusschen de hooge boomen scheen te fluis
teren beangstigde hem en uit 't ruischen
der slanke peppels hoorde hQ de stemmen
der dooden.
Ze klauterden over de ruwhouten hekken,
die in groote menigte de verschillende wei
landen van elkaar scheiden, stonden gebogen
over de helder witgeverfde leuningen van
hooge typische bruggetjes, die de landen,
door tallooze kanalen en slootjes doorsneden,
met elkaar verbonden. Tot ze aan de voet
vaa de breede zeedQk kwamen die aan de
landzQde was begroeid met kort gras,
waarop hier en daar geiten en schapen te
grazen liepen. Onder aan de dijk, waar de
witte, goed onderhouden grintweg naar de
naburige kostdorpen voerde, stonden
onaanzienlQke visschershuisjes en verschgetaande
netten lagen tegen de dQkhelling in de
vroege voorjaarszon te drogen. Dan beklom
men ze de zachtglooiende helling onder
luid gejoel en gelach, wedijverden wie 't
eerst boven zou zijn. En zaten een oogen
blik later ieder op een groote door de zon
heetgeblakerde bazaltsteen, waarvan de
warmte hun lichaam aangenaam aandeed.
Voor hem lag dan de zee, de elndelooze,
de nooit rustende, 't groote mysterie waar
achter in z'n kinderdroomen landen van
ongekende schoonheid moesten zQn. TerwQI
de anderen speelden en met hun ontbloote voe
ten in het water plasten, kon hQ uren achtereen
daar zitten en staren naar de wazige verten,
waar bruine en grijze zeilen van
visschersschuiten tegen't diepblauwe geluchte pinkten.
Of naar de stralende bundel licht die de
zon op 't water wierp en waarin ontelbare
diamanten te schitteren lagen. Aan zee
onderging hQ de bekoring van een
al-hetandere-vergeten kunnen, zijn lessen en
SPAAMSOH, EU O ELS O H,
FRAM9OH, OUITSOH oto.
Borlltz-School
Hoeranqrmoht 4B1 M
Pnct, OndirwBi door bultral,
3288
kleine verdrietelijkheden. En alles loste zich
op in 't diepe raadsel, dat z'n kinderziel
steeds weer trachtte op te helderen.
Ook de avonden na warme zomerdagen,
wanneer hQ met z'n oudeis naar het haven
hoofd wandelde, vanwaar men de bedrijvig
heid in de kleine haven kon gadeslaan,
waren in z'n klnderbestaan uren van diep
genot. Dan zette de zon gansch de hemel
in vuur en goud, vervloeiend in diep rood
en violet en heel ver weg, waar de hemel
de zee beroerde, was er een zacht-trillende
ifn van zuivei goud. Daarop dreven de
wadden-eilanden, onwezenlijk als in een
sprookje, en de fijne karteling hunner
dulnenrQen en teere omlijning van vuurtoren
en hulzengroepen waren gevat in een con
tour -an mat zilver, waren als edel gedreven
zilversmeedwerk op een schotel van oud goud.
En hQ droomde zich als edelknaap te
midden van vorstelijke pracht, droomde van
heldendaden die hQ verrichtte en oogstte
roem en eer.
Dan zonk de zonneschijf dieper en lucht
en water werden een geheel van purper en
goud, met langgerekte lijnen van teere, on
wezenlijke kleuren. Voor en tusschen de
havenhoofden schoten bruin visschen door 't
donkergroene water en de zonnegloed
tooverde op hun sierlijk gebogen ruggelQn
een streep van blinkend goud.
Achter hem lag 't stadje en de late zonne
stralen schoten goud langs de enkele toren
spitsen en in de zachtkensgebolde vensters
der deftige huizen, gloeiden bloedrood in
de kleine ruitjes der boerderijen, die op de
weilanden veilig lagen achter de zware dijk,
in vredige rust.