31 Jan. '20. No. 2223 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND Op den Economischen Uitkijk De overhel d en het duurtevraagstuk. (U) Laat mij nu dadelijk zeggen welke be denking tegen den opzet der duuitewet bfl mij het zwaarst weegt. Alle wettel(k gemaakte overeenkomsten strekken dengenen die dezelve hebben aan gegaan tot wet", zoo zegt ons Burgerlek Wetboek en dit spreekt eigenlijk van xelf. Wanneer de tot het sluiten van een over eenkomst bevoegde personen het eens zijn geworden en elkaar de wederzijds bedongen imiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiini praestatle hebben toegezegd, dan zQn zQ daaraan (als door de Wet) gebonden. Slechts is de gegeven toestemming waardeloos .indien dezelve in dwaling is gegeven, door geweld afgeperst of door bedrog verkregen." Nu passémen deze zoo natuurlijke rechts beginselen toe op het geval, dat ik iets koop, b.v. een huis, waarvan ik na den koop ge sloten te Aeöen "beweer dat de prijs onre delijk is. Zal dan niet de verkooper mfl terecht tegenvoeren, dat ik dit dan maar eerder had moeten bedenken? Kan in het feit, dat de prijs werkelijk onredelijk was, een rechtsgrond gelegen zQn om de koop en verkoop nietig te verklaren ? Ik kan het niet inzien, aangenomen althans dat de kooper wist wat hij deed l Men zou kunnen zeggejj: ja, maar de man moest een huis hebben; zijn wil was dus niet Vffl .... Tot op zekere hoogte kan die overweging gelden al zou men zelfs dan niet kunnen zeggen dat de toestemming door geweld afgeperst" is, want de wet (bet B. W.) denkt daarbij aan het door eenlg persoon gepleegd geweld. Maar moet men gevallen, als in deze bui tengewone tijden zich voordoen, beoordeelen naar de strenge regelen van ons wetboek? Moet men hier lulver juridische overwegin gen laten gelden of ruim plaats laten aan overwegingen van soclaal-economischen aard ? Wanneer men het laatste doen wil en ik geef toe dat daar in eenig geval grond voor kan worden gevonden -dan moet men toch de tegenstelling tusschen het juri dische en het sociaal-economische element niet op den spits drijven, gelijk velen zoo graag doen omdat zij (met zeker iemand) ?maling" hebben aan de juristerij". Want wat juridisch, d. w. z. volgens beproefde rechtsbeginselen niet door den beugel kan en onrecht zou zijn, dat wordt niet recht", wanneer gij er een sociaal-economisch etiket op plakt. (Ik weet wel, dat velen daarover anders denken en door de crisis-wetgeving' daarover anders hebben leeren denken, maar ik voor mg zie dit niet anders in). Hoe dit zQ, dit zal toch wel als vaststaand mogen gelden: wanneer de wetgever wegens buitengewone tijdsomstandigheden" een streep haalt door zijn eigen beginselen en daarvoor gloed-nleuwe in de plaats stelt, dan zal hij dat niet mogen doen met ruwe hand, maar de uiterste zorg in acht moeten nemen dat zijn, van de beproef de beginselen afwijkende regeling niet willekeur en on recht schept, maar dat haar toepassing den burgers weliswaar nieuw recht, maar dan toch ook recht verzekert. En neem ik nu dit ontwerp-Duurtewet ter hand en vraag ik mij af of de den Centralen Duurteraad toegekende buitensporige bevoegdheid tot vernietiging van gesloten overeenkomsten op den enkelen grond van een te hoogen bedongen prijs, inderdaad recht verzekert, dan ben ik op dat (toch allerbelangrijkste I) punt allerminst gerust. Wanneer A zijn met B gesloten overeen komst nietig verklaard wil zien en B be twist zulks, dan heet dit een twistgeding over., burgerlijke regten", hetwelk volgens de Grondwet .bij uitsluiting behoort tot de kennisneming van de regterlijke Magt." D.w.z. er is een orgaan ingesteld, omkleed met de noodlge waarborgen; er is een wijze van berechting vastgesteld, die zoo is in gericht, dat de burgers niet aan de wille keur der overheid of van welk ander daar toe zich opwerpend gezag zijn overgeleverd, maar in de daartoe gestelde macht de zeker heid bezitten dat metterdaad t echt zal worden gesproken. Nu weet ik ook wel weer, dat zulk een beroep op zoodanige grondwettige waar borgen tegen willekeurige beslissingen om trent rechten van burgers schrikbarend ouderwetsch is in dezen tijd, waarin wij onverantwoordelijke commissies (zonder be roep!) hebben zien en nog zien uitspraak doen in allerlei bu r gelijke twistgedingen' van de meest verre strekking, maar ik wensch toch bij deze Duurtewet dit protest nog eens te doen hooren, omdat hier opnieuw aan een nieuw college, waarvan wij niets af weten en waarvan niemand of niets de scherpzin' nigheld, het rechts- en billijkheidsgevoel, het besef van aansprakelijkheid en de onpartQdigiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii minimum iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiililiitlliiliiliiiiuiiiiiiiiiiililliiilliilllliiiiiiliilliHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiniimiimiiiiiiM DE TWENTSCHE BANK Amsterdam, Rotterdam, 's-firavenhage, Dordrecht, Utrecht, Zaandam Gestort kapitaal f34.000.000.?Reserven: circa f 11.000.000. tin volt» aansprakelijk voor verbintenissen van: B. W. BLUDENSTEIN & Co., 65-56 ThraadntadiMtrMt LutfM LG. B. W. BLUDENSTEIN Junior, Enschede. LEDEBOER & Co., Almelo. Bekenlng-Couraut met Rentevergoeding:. In- en Verkoop Wissels op Binnen- en Buitenl.,Yreenide Munt, Coupons. Incasseerin? op Binnen- en Buitenland. Rembonrscredieten in Noord- en Zuid-Amerika. In- en Verkoop Effecten. Bewaring fan Waarden. Safe Deposits. Verzekering tegen verlies bij uitloting van fondsen. Voorschotten op Fondsen en Goederen. Credleten aan Handelaren en Indnstrieelen bij hare afdeeling CREDIETVEREENIGING, hetzij tegen borgstelling, credlethypotheek of andere zekerheid, hetzij in blanco. Rente voor DEPOSITO 'S Direct opvorderbaar ............. 1^ pCt. Tien dagen opzegging ........ ..... 1% Een maand Tast . . \ op nader overeen te komen Een maand opzegging j voorwaarden. Drie maanden opzegging ............ 3 Zes Haanden ... ......... 3 Een Jaar . ............. 4 N.Doelenslr.20-22, \nslerdam. lenteverg. voor gelden a deposito met l dag opzegging 1J4 pCt. Bedr. tot/20.000.-terst. betaaldb. met 10 dagen opzegging l KpCt. Voor andere termijnen op nader overeen te komen voorwaarden. Open en gesloten bewaargeving volgens Reglement. 8AÏB DEPOSIT DfRICHTDIG, geopend: op Werkd. v. 85i v.m. tot 4% uur n.m. op Zaterdagen en Beursvacantiedagen desmorgensv.8Ktotl2uur. Loketten van / 2.50 per maand ? 10.?per jaar) en hoogertehuur voor b| de Directie bekende of geïntroduceerde personen. *) *) *) *) Van den dag der opzegging af wordt H pCt. minder rente vergoed De Maatschappij voor Hypothecair Crodiot 's-Gravenhage - Nassaulaan flo. 23 g»»ft thmitm mH 5 pCt. Pandbrieven IN STUKKEN VAN f 1000.?, f 500.?«n f 100.-. - (Associatie ALLE BANKZAKEN KAPITAAL El IESEIVES f 19.400.000?ZEVEN El TVIITII KAITOIEI IARX & Co's BAHK, ROTTERDAM 's-GBAVENHAGE Znidblaak 56 Kneuterdijk Belast zich met incaaaeeringen op bet Binnen- en Buitenland. Koopt en verstrekt wluelv en cheque» op het Buitenland. Verstrekt baudelHcredleten tegen zakelijk onderpand. Bezorgt telegrafische uitbetalingen. Belast zich met de uitvoering van Effectenorder*. Verhuurt Safeloketten. Neemt gelden a depoaito tot wekelflki te annonceeren rente Utrechtsche Hypotheekbank Kapitaal f 3.5UO.OOO. Reserves f 461.583.9% Hypotheken IITDCPUT ruim f 31.OOO.VOO U l nClin l Pamllirieven ruim f 30.5UO.OOO DE BANK STELT BESCHIKBAAR EEN BEPERKT AANTAL Pand O brieven met verplichte uitloting in 25 jaren tegen den koers van pCt. In stukken van ?1000.?, ?500.-en ?100.?. De Directie: Jhr. H. J. M. VAN ASCH VAN WIJCK. Mr. A. J. S. VAN LIER, Adj. ONTTAE-enBETAALKAS Hwtknkbiik U littriii Directie: Mr. H. H. C. Castendflk m L Mosselman De Bank geeft onder con trole van het Algemeen Administratie en Trustkaatoor 5 pCt. Pandbrieven uit tegen 100 pCt. en 4% pCt. Pandbrieven tegen Beunkoers. Oi Hollindjchi fiirsclolbin HAARLEM, KRUISWEG 70. Blkantpor: Amst., Heerengr. 459 Rotterdam, Wlnhaven 129a 's-Qravenbage, ed.Burgw. 38. Maastricht, Stationstraat 36. De Baak verstrekt gelden tot elk bedrag met een minimum van f 5OO ra verkoopt 4'/« pCt schuld brieven !? stukken vu f 1000, f 500, t loo ra f sa Bottird, Hrpethnibafli nor Mirlaod Opgericht In 1864 filtiikiit Hutui. bpltul f 5.000.000. Verstrekt geld op eerste hypo theek lOBder vooruitbetaling van rente. Voor inl. wende men ilch tot het kantoor der Bank, Qed. Bierha ven 25 te R'dam of tot hare Agenten tn de hoofdplaatsen des Riks. DeDtr.Mt. W. V.ROSSEM, Mr.TH. REEPMAKER, Mr. N. P. C. v. WIJK. DE HMRLEMSCHE HYPOTHEEKBANK. 41/2 en5%PandbrieTentegen Amsterdamschen Beurskoers Sluit uwe posten bij The hm los, C;, Lim, Bijzondere voorwaarden voor alle soorten Brand-, Diefstal- en Transportverzekering, Hoofdagentschap: Heerengracht 124/128 AMSTERDAM. Telefoon N. 389. NEOEILMDSGIIE HARDEL-MMTSCIIJIPPIJ Gestort Kapitaal f 8O,OOO,OOO. Statutaire Reserve /l4,590,545. Buitengewone Reserve ... f 17.0OO.OOO. Mkantoo,: AMSTERDAM - AgantschappBn Ie ROTTERDAM in 's-GRAVEIHAGE Vestigingen in Nederlandsch-lndië, in de Straits-Settlements, Britsch-lndlë, China en Japan. In- en Verkoop van Wissels en Telegrafische Transferten. Incasseeringen en Financieeringen. Schriftelijke of Telegrafische Crediejen. Reiscredietbrieven. Deposito's; Rekeningen-Courant Administratie van Effecten en alle andere Bankzaken. Rentevergoeding voor Deposito's met n Jaar opzegging 4 pCt. Voor andere termijnen nader overeen te komen. SCHRETLEN & C£ iMSTERDAM, Keizersgr. 126 NIJMEGEN, Stadsgracht, InLTel. N S701 en N 9128. Int.Tel. 1379 «n 1701. Verrichten alle Bankzaken. ROTTERDAM AMSTERDAM 's-GRAVENHAGE KAPITAALenR[SERYENf100,000,000 Handelscredieten Voorschotten ia Rekening-Courant Deposito's Cheque-Rekeningen met rente-vergoeding Gelegenheid, tot open en gesloten bewaargeving SAFE DEPOSIT ff^r (N18I9TI PAKus-V4. 7 T DirectitvXederland: **'V *MR.ALEX.H.WERTHEIMC/> => EN ] l«a J.D.N.PISTORIUS ? , l\Ui FHEDERmSPLEINÖS f*-/J INCASSO-BANK Amsterdam - Rotterdam - Almelo - Arnhem - Delft-?-----.Enschedé? 's-Gravenhage - Hilversum - Maastricht - NJJkerk Utrecht -Wormerreer- Wtfk bjj Duurstede-IJ8sel8teln-/aandam Volgestort Kapitaal f 2O.OOO.OOO. Reserve 13.BBt.7OO. Effectenorders Coupons Prolongaties Vreemd Bankpapier Cheques Buitenl. Wissels Residentie Hypotheekbank 's-GKAVENHAGE, ANNA P AU LOWN ASTRAAT 97 Trustee's en Accountantscontrole VERKRIJGBAAR 5 pCt. Hypotheekbrieven tegen 98 pCt. 5èpCt. 100 PctDirectie: K. E. ABB1NO. - D. VAN OORDT. Hypotheekbank voor Amerika 's-QRAVENHAGE PaoÉievenlOO Nederlands che Hypotheekbank OPGERICHT te Veendam IN ISQO Directie: Mr. G. BROUWER Jzn. en Mr. M. J. BOS R?.Q?. rM. AMSTERDAM, Keizersgracht 308 Bijkantoren: pEN HAAÜ. SweeHnckplein l Gepl. M.sch. Kap. f 4.0OO.OOO.- Hypoth. ruim f 38.000.000. Reserves - 1.062.309.99 Pandbr. - 37.000.000. PANDBRIEVENVERKOOP IN 1919 f 3.833.200.5% PANDBRIEVEN 98% 4i-% PANDBRIEVEN 91% N.B. Deze Bank niet te verwarren met de 15 jaar later eveneens te Veendam opgerichte Veendammer Hypotheekbank uw LEVENSVERZEKERING b«.e?NEDERL MAATSCHAPPIJ en raadpleeg de tarieven van de Oranje-Nassau Levensverzekering FREDERIKSPLEIN 51 AMSTERDAM HEERENGR/lCHT^M IEVEUS- IUFREMTEN-OMGEV/ILLEN/I/IMSPR/WELJUKHEIPS-^EKTEVERZEKERJNGEN VÊRZEKERP BEPR/IG (LEVENSVERZ) FLssooo.ooo Rj=SERVEN FL.I300O.OOO ScheepsIptbU Uitgifte van 5 b pCt Pandbrieven tot den koers van 98 pCt. De Dlrectmir Mr. W C. MEES. Alvorens een Levensverzekering te sluiten, neme men kennis van de LAGE premiën en HOOGE Winstuitkeeringen der H. A. V. BANK-Schiedam Actie-re Agenten laierlaDdsclie 's-aRAVEMHAOE 50;» NliiJmg i 1007.