Historisch Archief 1877-1940
14 Febr. '20. No. 2225
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
Restaurant, Je Oude Doelen"
TOURNOOIVELD
DEN HAAG
PLATS DU JOUR
fan 12.30 tot 2 uur ?? van 7 uur tot 8.30
Amsterdam
P. H. Kade 68
N. V. ALG. NED. ELECTR. MU.
V/M GROENEVELD, RUEMPOL & Co.
Briefadres A.N.E.M. - Tel. H. 4826, 4827, 7004
Eleotromotoren. Generatoren.
Sohakellessenaars.
Hoogspannlngslnrlohtlnflen.
Schakelkasten. Eleotr. Sirenes.
ELECTRICITEIT OP ELK GEBIED.
Tot het bouwen van Villa's en Landhuizen zQn prachtige heuvel
achtige BOSCHTERRE1NEN te koop In HET OOSTERPARK te
Lage prijzen, mooie wegen, gas,
_ electr. licht, water.
IV. Maatschappij tot Exploit. vin Het Doste ark
Dir. 1.). STOKMANS & M SCHÜLZ
Tel. Int. 38 & 48
IS van dozo
BONS
onverschillig uit welk blad ge
knipt; geven recht op gratis
toezending van een bus
E? r m cacao
Zendt 1B van deie bons met naam
en adres als brief aan de
E. P. Amsterdam
Naam
Woonplaats
De Amsterdammer
Spoors
Mosterd
WA spoorjr. culemborg
Dames-en Heer
enkleeding
w.
Hoopall3-l4,'s-GravenliaQe
JS(
HOOFDVmTEGEnWOOBüKJEDSvooaNEDERLAMD
VA&HETODFÈVOEPIE ChDISTOFLE
SPECIALITEIT IN CGHTE BQOMZET1
K
K
3 -illlllll MIMIMIMMMHIIIIMIMll IIIIHlHItllUMtll l IIIII11HHH] l M N l tlllllllllMIIIIIHtttllllllllllHIMIIIIII- i
STARK'S OXYDOL" II
(CHLORAS KALICUS TANDPASTA) l
jlNaaml. Venn. STARK & Co. Chemische Fabriek ,,'s-HABE", 's-Gravenhage ||
l =HlimMM<MIIIIHIHII|IIIIIIIHIIMMIIII IlllMMIIlH lltlintllH1IIMIIHIMIHIMMIIIIIIIIItllMUIIIIH1llHllimilllHIIIIIIII= =
~ inniB^^
FJORD-LEVERT R AAN
Prima Medicinale Noorsche Levertraan zonder vlscfismaak is ver
krijgbaar bij H.H. Apothekers en Drogisten tot den prijs van
/ 2.75 per halve Llterflesch. Deze traan voldoet aan de eisenen
der Nederlandsche Pharmacopee en wordt gegarandeerd door Dr.
J. BLOMBERG, Apotheker en scheikundige, Den Haag, Holland
Import: Handelsrereeniging FJOKD", Den Haag.
VERHUIZINGEN ONDER GARANTIE
BERGPLAATS VOOR INBOEDELS
Amsterdam, Frans van Mierisstraat 90. Telefoon Zuid 822
DEM HAAG ARNHEM
Wemtelnüe 4-8 Parkstraat 52
P. M. BROEKMANS
MODERNE KUNSTHANDEL
Van Baerlestraat 92 Amsterdam
Piano's, Vleugels on
tCunstepo/piano'süoortiauT
in eigendom verkrijgbaar, mits in
drie jaar afbetaald.
Brieven Ho. 1431, Bureau van dit Blad
TELEFOON Z. 8 O 8 4
Februari Expositie van
ERICH WICHMAN
JAC. (IRLUS
HAVANA
SIGAAR
. 9oct.
In den Boekhandel
en na post wissel bQ
R l NTS BALT, Den Haag, bfl wien ook mond. en schr. ond.
.Ik heb vijf Gld. opslag gehad voor mijn Diploma."
(w.g.) Mej. F. W. te R.
iriinnMiiiiiiiimiiiiiiiiimiiimiiriiimiiiiiiiiiiMi
llllllllHIIIIUIIIIllltllllllllllllllltllMllllllllirilllllllllllllllllllllllllIIIIIIIIIIIIIllllllllllllllllllllll
iiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiMiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiintfiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
MEEREN MODE-ARTIKELEN
- HMREN8TRA.AT U, GRONING»
TELEFOON 1083
RIJWIELBANDEN
KWALITEIT
BETER
DAN OOIT TE VOREN
PRIJZEN
NAGENOEG ALS VOOR i
DEN OORLOG
Buitenband f7.50
Binnenband 3.50
iitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiii mm Hiimiimiiiiiii
OE DROOGTE
door A. VAN SLOOTEN
Er ging een angste komen over de
menschen van 't land.
Zoo schoone, zoo vol beloften was 't
voorjaar geweest; goede dagen in LentetQ
hadden 't uitzicht gebracht op overvloedigen
oogst, de zonne was er op haren tffd,
't doode land was ontwaakt, er gingen ge
lulden van nieuw leven over de velden,
door de dorre takken der hoornen, langs
't wankele riet aan den slootkant. 't Zaad
was uitgestrooid; als dappere kerels, met
nieuwen moed in't lijf en de hope in 't harte,
waren ze gegaan, de werkers, omploegend
de aarde, uitstrooiend het zaad.
En stille hadden ze gewacht.
Steeds bleef 't goede getQ, en zoo welig
tierde 't gewas en de tijd van oogsten stond
te komen.
Hendrik-Jan kon er nu met den jongen
avond aan avond zoo met leute gaan langs
zfln akkers; daar binnen in de hoeve ging
't vrouwvolk nog voort met haar werk; hij
herdacht haar arbeid, gansch haar bedrijf
en kende hij: de goede zorgen van zfjn
vrouw en 't levenslustige van die anderea,
die maar zongen en lachten, of er nooit iets
ernstigs eens zou komen kunnen.
Maar dat was haar goede gezondheid en
de levenslust, die uitbarsten moesten, daar
over kon hij zich niet boos maken. Wat
daar nu komen zou: de goede oogst,
't maaien en verzamelen, daarover hadden
ze op hun avondtochten te handelen, en
stille luisterde hij naar dien jongen, die dat
alles maar zoo licht achtte, alsof 't van zelf
wel gaan zou.
Waaraan ze niet dachten, de menschen
van 't land, dat zou worden als een boos
ding, was dat de zon aan den effen hemel
bleef, ongerept. Fier klom ze des morgens
boven het dorp op, en even fier dook ze
in haar goudbed achter den heuvelrand en
gansch den dag was haar loop ongestoord
langs den blanken hemel.
't Werk gaat goed voort, de zon doet
er 't hare m n jong, nog 'n paar weken en
we gaan de rogge maaien".
En met genot bezag Hendrik-Jan zQn
velden, zoo schoon bedekt met aldoor gol
vend graan: des avonds ging er door de
halmen 't geheime gefluister van stilte,
onhoorbaar als 'n zachte tred van lichte
gestalte. Of 'n witte vrouwe dan haar kleed
spreidde over de landen en de halmen 't
hoofd deed buigen....
Maar, aan den effen hemel bleef de
zonne voortgaan dag aan dag.
Langzaam aan kwam nu de onruste over
de velden, en eerst en had de een den ander
't zachtjes gezegd, welk een wonderschoone
Zomer 't nu toch was, en dat 't gewas er
't voordeel van had, maar toch 'n regenbui
en zou er zijn goed alwel kunnen doen".
'n Enkele boer alreeds klopte aan om hulp, 't
water op zijn hoeve en was er niet meer te
drinken en dorstig liep zijn vee door de
wei, waar 't gras verdorde.
Maar ah! dat was de groote nood nog
niet, op de andere hoeven was voorraad
en zonder hulpe bleef hij niet.
De groote boer had er z'n weg op 'n
morgen naar Hendrik-Jan genomen.
In puren zonnebrand lag de hoeve te
midden der dorre velden nu.
Hoe gaat het hier Hendrik-Jan ?" en 't
kwam er aarzelend, maar Hendrik-Jan toonde
hem zijn akkers.
.Zie, 't is nog niet verloren, mijn landen
liggen laag, de wortel gaat diep, ze halen
nog vocht genoeg uit den grond, maar als
't lang duurt nog, als 't lang nog zoo is,
dan, dan... 'k Mag niet klagen, hooger op
is 't veel erger, daar is geen water meer,
ik, ik heb nog, kan nog meedeelen als 't
moet."
Meer nog voor al die anderen, kleinere
boeren dan hij, had hij zorgen nu dan voor
't eigen bedrflf: ah, die op eigen gedoe
woonden, ze moesten 'n duw verdragen
kunnen, maar er waren er zoovelen, voor
wie allen hun geheele bestaan afhangen
ging van 'n goeden oogst. Maar 't kon nog
keeren, niet altijd gaat 't even welgevallig,
er k^men vaak oogenbllkken, waarin alles
van je geelscht wordt, alles, de gansche
bezit somtijds, en wel dan, wanneer 't hoofd
helder blijft, de moed niet verloren gaat.
'k Zal morgen gaan naar Landhoeve,"
en eens zien, want de akkers liggen er hoog,
er moet wel hulp noodig zQn, en die vra
gen niet."
Ten einde zijnen tocht bijna zag hij, half
verborgen in de droge sloot een zwerver,
vuiler en ellendiger dan ooit.
Ze verrekken allemaal en verbranden, ik
mot water."
De groote boer begreep, nu was er geen
medelijden met dien vent, nu 't op eigen
hoeven niet zoo wel ging, nu liet men den
hond op hem los en joeg hem weg.
Kom der uit en mee, 'k zal je geven, en
zeg niet meer zulke woorden."
Maar geduldig droeg hij den tegenslag,
overlegde met zijn wijze vrouwe, hoe te han
delen, als 't al verkeerd glug en wachtte stil.
Vage geluiden van verre dorpsklokken
kwamen op 'n avond over de velden. In
feilen zonnebrand hadden de landen gelegen
gansch dien dag; over de stegen trokken
nu de boeren en vrouwen en knechten en
deerns naar 't dorp, stille gingen ze voort,
als menschen, waarover groot de rouw ge
komen was.
Er was bidstond.
Hendrik?Jan doolde door de grauwe
vlakte; bange vogels, opgejaagd van hun
nesten, schreeuwden door de stilte, over
verre spoorbrug rommelde zwaar 'n trein,
de zwarte heuvelrand met boomgroepen hier
en daar, donkerde tegen den bloedrooden
horizon.
Lange, zoo lange al was nu de droogte
geweest, en nog geen uitkomst.
En over al 't verloren gaan van zooveel
goeds en kende hQ nu zfjn smarte.
Stil is ze gekomen uit de wijde vlakte,
de groote vrouwe, ze heeft hem haar eigene
leven verhaald, vol moeiten en zorgen, maar
waarin 't toch nooit verloren ging, hoe bang
't ook van alle kanten was. Toen vader
«tierf en haar stem werd tot 'n zacht ge
fluister was er geen ultkomste. Verlies er
den moed niet, 't hoofd op, dan kom je er.
In de wijde vlakte donkerde om hem heen
de avond, en als hg keerde naar z'n hoeve,
herhaalde hQ 't bfl zich zelven: den moed
niet verliezen, 't hoofd op".
Op 'n avond heeft hfl stille langs de velden
gedoold en 't al overdacht, hoe te helpen,
als straks de ellende komen zou, en dit werd
er zijn eenigste wensen, bij al 't verlies,
dat hij ging lijden, nog te kunnen geven,
veel, ja indien geëischt, al 't zijne.
Voor Hendrik-Jan werd de tegenspoed van
deze dagen eene openbaring van 't lijden
van zoovelen om hem, gelijken van hem,
met evenveel rechten als mensch.
,,'k Moet er nog tevreden zijn, 't is me
niet aan den lijve", en al zag hQ dag aan
dag verlangend uit naar de uitkomste, hQ
hield 't hoofd recht en de hoop in 't harte.
En of 't al was gelijk zoovele jaren ging
zfln vrouw haar werk voort, en met zeurig
geklaag over beroerde dagen en verontrustte
ze Hendrik-Jan niet.
Er gingen in den vallenden avond boeren
over de steeg, veel in getal, arme looners,
die niet meer voort wisten, den moed ver
loren hadden en 't verstand en 't overleg.
De groote boer moest hen raden.
In de deuropening wachtte h( ze op, hi]
begreep hun angste, hun vertwijfeling. Als
hQ de breede kring rondzag, ah l niets dan
wanboopsgezlchten, ruwe trekken om
strakken mond.
We hebben armen aan ons lijf, we willen
wel werken, maar we kunnen niet, wat
motten we dan", en een stem uit de achterste
rij, ruw op: vervloekt als je ons niet helpt".
Hij stond er groot en vastberaden, zonder
angste of vertwijfeling, en als hQ gezegd
had te begrepen hun nood en ellende en
smart en honger, bood hij al 't zijne, vrij
willig.
Maar door hun rQen ging een gemompel
van afkeer.
Daar zQn we ook niet mee geholpen".
Maar wat dan ?"
En forsch klonk nu zijn stem door de
stilte, en hQ maande ze verstandig te zfln
en naar huis te keeren, niet te wanhopen,
er zou ultkomste komen, doen moesten ze
als hQ, die niet meer zijn wilde dan zij.
Ze trokken af, de een na den ander, lang
heeft hQ ze nog nagezien, gehoord op de
steeg hun gemompel, angstig en dreigend;
in 't groote vertrek; in avondduisterte ge
huld, daarna om uitkomste gevraagd.
Toen allange de angste van dien bangen
iiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiii
tQd vergeten was, is er nog gesproken pver
dien boer, die al 't zQne had willen geven dien
avond, waarop de uitkomste gekomen was.
Want eer op de hoeve teruggekeerd was
de ruste, lichtte 't daar plots op tegen den
donkeren hemel.
En wanneer dan in later tijden 't uitzicht
is of 't weer zal gaan als dat jaar van de
droogte, leeft er groot de gedachte aan
't gebeurde dien avond, hoe daar in enkele
oogenblikken een der grootste boeren alles
verloor, gansch zijn hofstede, zfln schuren
en bergen.
En men vraagt zich stille af, wie nu
't offer zal brengen.
Maar ook was er de redding, want eer
't smeulende vuur geheel gebluscht was,
trokken de grauwe wolken samen, en in
den zoelen nacht ging over de moede aarde
't zachte ruischen van regen.
En in de groote kamer van de hoeve van
den grooten boer ging een van de vernielde
hoeve zQn leven geven.
Al 't gebeurde dien avond voor de uit
komste kwam is er voor Hendrik-Jan ge
weest als groot-wonderlijk en niet te
omvatten. HQ heeft den grooten boer ont
moet, nadat In 't verre dorp de klokken
geklonken hadden, over de velden tot aan
hun hoeven, in zware geluiden. Die bange
dagen hadden den ouden boer ouder gemaakt.
'k Heb angste gehad voor allen, voor al
de anderen, 't Heeft er donker in me uit
gezien somwijlen, maar mQn hoop is niet
beschaamd, mQn jongen".
En die ander dan ?"
'k Wensch er niet over te spreken, wat
gebeuren zou, moest immers gebeuren, wie
kan verhinderen wat eens is bepaald, niets
bQ toeval, m'n jongen, 't had een ander
kunnen zijn, jij, ik, wat hebben we dan nog
te vragen?
Hendrik-Jan, eens werd grooter offer ge
bracht, of ben je 't vergeten".
iimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiMittiMMiiiiiiiiiiiiimiiitiiimmiiiiiiiMiiiiiii
9PAAHSOH, EMQEL3OH,
FRAN9OH, DUIT9OH eto.
Borlltz-School
Ho0rong*moM 4BI H. 3289
Prtct, Ootftrvls door bultiül, licriru