DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 28 Febr. '20. No. 2227 BOLSJEWIEKSCHE BEWONDERING Teekenlng voor nde Amsterdammer" van Jardaan Wel mag men dit land de bakermat der Vrijheid noemen, kameraad Wijnkoop... Wat 'n muren om tegen te fusilleeren!" itiiiifMiiiiiiitm millioen gulden 's jaars. Niet onbelangrijk; maar toch onbeduidend tot de millioenen winsten door de Scheepvaartondernemingen in de laatste jaren behaald; zoodat het zeer de vraag mag worden geacht of het zoo dringend noodig zou zijn, om bQ inwilliging der loonsverhooging deze andermaal op het publiek, door nieuwe tatlefsverhooging, te verhalen. Trouwens, wat zal dan het publiek straks n IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1IIIIIIIII1IIIIIIII1IIIIIIIII1IIIIIIIII1IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIII itnui OELOF Kalverstfaat 1 - Opgericht 1850 TELEFOON 658 N Paarlen, Briljanten Goud, Zilver en Horloges Uitsluitend eerste kwaliteit EEN EXEMPLAAR VAN DE MINNEBRIEVEN" De minnebrieven vormen een zeer karak teristiek geheel onder Multatull's werken. Het zfjn de brieven van Fancy en van Tine, zQn eerste vrouw. En ook bevat het boekje de kruissprook, de geschiedenissen van Gezag, en een voortzetting van de Buffelaanklacht uit den Havelaar. Daartusschen nog weer brieven van «appelman (de fatsoenlijke burgerman) en nog een aantal anderen. Het geheel is grillig, schijnbaar onsamenhangend, maar ooveral geestig en boeyend. Daar het geheel zoo persoonlijk Is zoo subjectief zou men vroeger zeggen denkt men steeds aan de historische realiteit die er achter zit. Men komt er toe te vragen: Wie bedoelde hp hier ? en waarop slaat dit ? Dat wordt verduidelijkt door een exem plaar dat oorspronkelijk behoorde aan Dr. Johannes van Vioten, en waarin Multatuli heeft zitten schrijven, met blauw potlood, toen hQ in Juni 1864 bQ van Vloten te gast was In Deventer. Voorin is gebonden een afdruk van de circulaire waarmee van Vloten, Huët, Kallenberg van den Basch en T. C. F. van den Valk geld trachtten te verzamelen voor het onderhoud van de familie Douwes Dekker. Het blijkt uit de brieven en aanteekeningen dat Tine zich toen nog met de kinderen alleen bevond. De door mij opgegeeven pagineerlng be treft deeze editie van 1861. Op pag. 4 heeft het boek: Over Fancy?iemand die ik lief heb..ze ligt in een koffer te Laeken". De Kanlteekeningen zeggen: het handschrift dat later Is uitgemiiiiiMiiiiiii lllllllllllllllmillllllllllMMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIII Vrac htütomobielen l Wilt ge de transportkosten in Uw bedrijf tot een minimum reduceeren, koopt dan een 2 tons WHITE Vrachtauto het meest economische vervoermiddel. n 2 tons WHITE" doet hetzelfde werk als 2 menschen m't 4 paarden en 2 wagens, hetwelk wij met bewezen en ^attesten kunnen staven. Maakt Uwe berekening. Firma Gebr.NEFKMS, Filiaal Amsterdam 26 fac. Obrechtstraat Tel. Z. 2507 lllllllllllllll.lll Illllll II Illllllllllllllllllll Illlllllll geven, altans hef begin ervan. Zie Ideeën bundel I laatste derde. De Fancy-geschiedenis is zeer lang en zal, als ik tijd en lolsir heb, ze af te werken veel deelen beslaan. Gereed is ze, maar niet voor de pers. Pg. 4. H l e r w o o n t zeop de Leliegracht, geloof i k". Kantt. Hier is 't begin van de schets der verwarring of vermenging van mijn indrukken, die INDERDAAD naar mijn herinnering een aanvang nam op de (Leliegracht) te Amsterdam no. 170. Het boek heeft de heldhaftige brief van Tine aldus beginnend ; Pg 6 Ik ben woedend. Men durft u zulke voorstellen doen. En men speculeert op het gebreklijden onzer kinderen enz. Kantt. historisch.' Pg. 7 reg. 16. Zelfs ben ik over tuigd. Kantt. Nu niet meer. Pg. 8 reg. 4. uit hoogmoed of... ter... bekorting... weet ik het? Over woorden strijd ik niet. Kantt. hoogmoed, ia, we kunnen 't woord ontbinden niet verdragen. Pag. 8 reg. 16 Aan Uw Vrouw! Weineen aan Fancy dat is mijn vrouw! Kantt. '/ waar dat mijn vrouw zich effaceert daarom. En als ik gewond neer strijk, dan verpleegt ze. me. Zie de Pene voor den Havelaar. O nooit heb ik iets zoo juist beschreven gezien als door mijn vrouw. En toen ik 't las, voelde ik hoe ondankbaar ik geweest was, want allang was ik zoo verpleegd en nooit had ik acht gegeven op haar .difficile emplol" maar toen ik 't las was ik be schaamd en heb de Pene bedankt. Pg. 12. reg. 8 v. o. Prins die had bedankt voor de eer, v. B. was naar buiten, de rijke C. had juist geen geld... treffende juistheid. Kantt. Prins Frederik, van Btienen, C. weet ik niet meer. Pg- 20, pg. 3 v. o. J a haren heb ik wel, ma ar ik woon n'eenlk woon niet, enz. Kantt. hier begint de grief, telkens koper te ontvangen voor verwacht goud. Waar de fantaisie kristal meende te zien '~ vond ze schimmel en vuil Maar na wat oefening en waarneming bleek er vaak dat er juist kristallen waren in dat vuil en dat de schimmel een prachtig woud was van bloemboomen. De loop der indrukken is zóó l. Fantaisie. 2. teleurstelling. 3. dieper inzicht. 4. hooge fantaisie. 5. poëzie in waarheid. ' 6. tevredenheid. Restaurant Wed. A. VAN LA AR 25 DAMRAK 25 AMSTERDAM aan staklngskosten der ondernemers te be talen hebben ? Kosten die nu, na enkele dagen strljds, toch het bedrag van vier millioen al wel overtreffen. De arbeiders wenschen inwilliging van den looneisch; de werkgevers staan scherp tegenover dit verlangen. Zelfs bemiddeling, hetgeen de gedachte aan een naar elkander toebuigen en het zoeken van een compromis inhoud, wijzen zij met stel ligheid terug. Voor de Scheepvaart-Vereenigingen Is het eenig mogelijk einde het ver lies der staking... Of deze toeleg lukken zal? Die vraag valt thans niet te beantwoorden. Het hangt van het uithoudingsvermogen van partijen af, welke aan de zijde der arbeiders niet gering is. Vast staat dan ook, dat bij dergelijke opvattingen der werkgevers het publiek en de industrie zeer gevoelig wor den getroffen, wfjl een strijd van langen duur kan worden verwacht, Doch gesteld, de Scheepvaart-vereenigingen wonnen den strQd, dan nog kan worden vastgesteld, dat een dergelijke overwinning den werkgevers al spoedig even bezwarend zou blijken te zijn, als den .overwinnaars" in den grooten oorlog de vrede zorg baart. Den arbeider toch zou de wrok bijblijven. Wrok tegen de werkgevers, die een volgens de arbeiders volkomen billijken en rechtmatigen loonstrfjd hadden neergeslagen; terwijl, en zulks mag wel worden bedacht, een overwinning op de Nedenandsche arbei ders behaald nog allerminst beteekent, dat de International Seafirers Federation ver slagen is. Dat lichaam wilde onafhankelijk en volkomen los van de N-derlandsche arbeiders, reeds vorig jaar den strijd tegen de Nederlandsche reederQ voeren; het kan het ook straks doen. De nu reeds krachtig gevoerde boycot der Nederlandsche handels vloot zou er volledig door zin. JOH. BRAUTIQAM R'dam, 24 Februari 1929. CADILLAC Het Meesterstuk der Autotechniek Importeur: K. LANDEWEER, UTRECHT IIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIUllllllltlllllllHinillllllIIMIIIIIllllllllllllllllMIUlllll N.V. PAERELS Meubileering MIJ. COMPLETE MEUBILEERING -: BETIMMERINGEN : Rokin 128 Telef. 4541 N Pg. 22 reg. 10v;0. Fancy, Ik breek met U, enz. hier begint No. 2 van het lijstje. Pg. 23 brief aan Tine. hlst. en hier gegeven om den overgang en 't verband zie pg. 24. Pg. 24. Welke waarschijnlij kh e i d enz. vorige bladzij. Dit als voorbeeld van dat samenvloeyen van rekenen en zweven. Pg. 25vanFancy. hier begint de zucht om de werkelijk heid te idealiseeren zonder waarheid op te offeren. De grilligheid der fantaisie teekent vrij precies de slingering het dob beren tusschen hoog en laag. (later blijkt dat niets laag is, maar hier Is nog strijd.) Pg. 28 Aan Fancy. Voortgang om door vermeenA neer buigen schimmel mooi te vinden'. Later blijkt dat ze schoon is en ik pedant was door te meenen dat mijn weten hooger stond dan FANCY. Pg. 37. Want gebod Is ligt e r dan liefde. Kantt. ik meen llgter te maken". Pg. 46 reg. 5.0. O, Fancy, men timmert en metselt om mij heen. Kantt. O God, dat was z-oo. Ik heb daar zoo geleden en kon niet denken. En wg kon ik ook niet. Pg. 47. Van Fancy. Hier schijn ik weer gestuit te zijn op iets triviaals en ik wanhoopte weer aan de soliditeit mijner fantaisie. Pg. 48. Aan Fancy. KleingeAan Dr F van Eeden Uw artikel In het Klooster" zal velen een nieuwe entoch overoude! wereld openen en gaf mfl de voldoening van een edele rechtvaardigheid. Nog heb ik bepaalde reden om u daarvoor te danken, want het geeft me gelegenheid tot een opmerking, die me lang op het hart ligt en die meteen een bezwaar van u misschien kan wegnemen. U mist bfl de Benedictijnen n ding, n.L het stoff ellk communisme. Mag ik u inlichten, dat u dit volop vindt bQ de Cisterciëocen of Trappisten ? Deze witte monniken be gonnen de regel van Benedictus weer naar de letter te volgen en voerden de verplichte /landarbeid opnieuw in. De H. Bernard van Clairvaux, dezelfde als de kruistochtpreker en de mystieke schrflver, richtte zijn kloosters als modelboerderflen of, wil u liever, als land bouwkolonies in. De grensplaats Achel (ten Z. van Eindhoven) geeft zo'n abdij te zien, ?die zich met hei-ontginning onderhoudt. Ik gevoel me gedrongen u dit even te meix en, omdat ik bij voordrachten over de Benedict|nen b.v. in een cursus over de geschiedenis van '.'t Katholicisme aan de A'damse en R'damse Volksuniversiteit in verband met een beschrijving van Achel uw naam vermelden moest. Want daar vond ik vervuld wat u met Walden bedoelde. Intussen durf ik geloven, dat de cultuur van 't aristocratie.8 Oosterhout, waar het geesteswerk in alle vormen van kunst en wetenschap bloeit, u op den duur rerder bevredigt dan 't agraries, industrieel, min of meer primitief leven in Achel, waar de monniken op klompen ploeteren, zodat de eenmaal nodige arbeidsverdeling hun nauweliks tijd en kracht overlaat tot studie. De, musicus van 't klooster is tegelijk de smid,' niet alleen letterietter, maar iMtergieter. Een pater antwoordde op mijn vraag naar 't eigenlik verschil met de Zwarte Benedic tijnen glimlachend: Zij zijn de heren, wij de boeren". Is nu 'n onderscheid binnen de kerk niet onvermfjdelik naar de schakeringen In aanleg? Een christelik Soarta, zooals La Trappe van ouds heet, heeft recht naast een christelik Athene. Mogellk ziet u ooit kans een kijkje in Achel te nemen. O >k de strenge boeters en zwijgers daar, ontvangen elke gast als Christus zelf" volgens voorschrift van hun ordesregel. Met de meeste hoogachting, U «r. dw. GERARD BROM lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllIllllllllNIMIIHIIIIIIIIIIllllllltllll GEMEENSCHAP" Met de oogen helder open En de voeten op den grond Gaan de breede stakersdrommen Zelfbewust en waardig rond. Wat ze zeer eenvoudig vragen: Levensvreugde, zonneschijn l Wat ze onafwendbaar willen: Waard-geachte menschen zijn! Wat ze vastberaden eischen: Ijzeren rechtvaardigheid l Wat ze streng en luid bevelen: De belooning van hun vlijtl Elke vuist bedingt haar waarde; Elke nek zijn eerlijk deel. Allen zijn ze in den arbeid Een maatschappelijk geheel. Wat het hoofd in d ep gepeinzen Heeft berekend en bedacht Wordt nauwkeurig en voortvarend Door de eelten hand volbracht. Hoofd en hand eendrachtig werkend In den nieuwen, grooien tijd Eischen dwingend de erkenning Van hun' machts-onmisbaarheid. Dat zijn vaders van gezinnen Van hun plicht en doel bewust; Dat zijn niet meer loome slaven Zonder eer en levenslust. Dat zijn mannen die niet schooien Om wat steun en medelij. Deze mannen zijn de vormers Van de nieuwe maatschappij. ]. H. SPEENHOFF iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiifi DEVO tëeurige Sigaar FABRIKANTE N.V. DIEVENBACH's Holl. Sigarenfabriek UTRECHT II1III1IIIII1IMIIIIIIIIIIHIIII1IIIIIIIIIIIMIIIMIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIMIIIIIIIII1IIIIIIIII Utrechtsche Schietschuitenveer AMSTERDAM, SINGEL 273 TEL. INTERG. 5181 H. Dagelijksche Motordienst Amsterdam - Utrecht -Zeist - De Bilt - Huis ter Heide Bosch en Duin - Rijsenhurg - Driebergen - Doorn enz. Portret van Multatuli, door Cesar Mitklewicz l o o v i g e, zoo zfjt ge allen enz. Knorrigheid over gebrek aan moedom slotsom aan te neemen. Maar ik weet niet meer wat me daartoe aanleiding gaf. Pg. 55. Aan Tine. Wees zoo goed me te zeggen wie Fancy Is. WA A R J 't gebeurt heel dikwijls dat ik aan Tine vaag hoe 't met mij staat. Pag. 5ó reg. 7 v. b. V a n T i n e. Ik ken Fancy zeer goed. Ik heb haar lang gekend, reeds vijftien jaren. van 1845 toen ik Tine leerde kennen. Pg. 50 reg. 12 v. o. Gij kenthaar ook wel, Max. Waar. Meermalen wou ik ordi nair wezen £i maken dat er eten was. Ook waar dat mijn vrouw me altijd. terugbrengt tot mijn indrukken, al lijdt ze er onder met de kinderen. Ook ver-. trouwt ze vast op overwinning in 't eind. Pg. 55. Kleine Max en de bloemen. Kantt. Precies. Pg. 56. brief van Tine. Wij komen IQsten te kort. Geef een vorm een tastbare vorm aan je gemoed. Pae. 57. Van Fancy. Weer strijd met de dagtlfjksheid. Hier in dezen brief zg n veel personele allusiën. Pg. 57 reg. 8 v. 6 vo g. Dar's een leelyk u praatje! DD. Pg. 58 veel persoonlijke allusiën. Pg. 59 idem. Persoonlijke allusiën en niet geheel juist ik bemoei me niet veel met persoden Laat ik zoo zeegen dat er voor Fancy's klagt veel personen onwetend uls model hebben gediend. Pg. 60. Het Katje. Grilligheid en als zoodanig waar. Er is iets plagerlgs in fantaisie. Pg. 61. Van Fancy van Tin e. dit is een indruk uit een brief van huls. Pg. 63 Van Fancy. O Max, help mi), ik zit in nood. Plaverij, Pg. 64. Van een Vader: Ik ben K appel ma n. Staaltjes van allerlei triviale aanval len en als zoodanig WAAR. Pg. 65. Ik ben Kappelman. ld. Pg. 69. V a n T i n e a a n F a n c y. Indruk uit een brief van huis. Klagt naar huis over de soort van mijn strijd. Reg. 6 v.o. Verkoop van portret. Kant. uit armoede deed ik het. Ik liet in Brussel llthograferen naar 'n oude daguerrotype. De 500 ex. die ik op erediet had laten maken, stelden me voor als een mooi jong man en ik heb ze moeten verscheuren omdat het een leugen was. Eerst verleden jaar heb ik de f 200 die Thieme m\j daartoe had voorgescho ten kunnen terug betalen. Pg. 70 reg. 2 vb. Publiek is vuil en wreed. Kantt. Klacht over 't triviale van den strijd met Kapp>llui en armoede. Pg. 72 reg. 4 v. b. Ziehierof ik melaat se h ben!.., fa dat begrijp ik niet hoe men zich na zooveel openheid van mijn kant obstine.trt mij voor een slecht mens te houden. Ik was indecent als Eleonore maar mijn publiek was anders dan 't h .re. Pg. 72 reg. 16 v. b. Beste Tine, tracht u nog watstaande te houden. gewone tekst van mijn brieven naar huis. Pg. 72. Ziehier wat ik s c h r Ij f aan den minister van koloniën. Overwinning op mijzelf om de Jantaisie te verwerpen en terug te keeren lot ambtenarij. De brief aan Loudon is lette> lijk. Pg. 75. Reg. 16 v.b. Ik ril als ik denk aan de 17 jaren die ik ambtenaarde. Kantt. JaJ reg. 15 v.o. Wat is dat toch voor een familie Kappelman. Men obstineert zich dit woord familie letterlijk op te nemen, en denaam Kappelman is opgezocht in een adres boek. Is dat niet wat al te Beotisch? Pg. 76. Reg. 9 v.o. Ik heb er on langs den minister over ge sproken. Je hebt immers vrijwillig bedankt, zei Loudon. En er worden toelagen verleend aan personen die wegens slecht gedrag ontslagen zijn. Nu ik zelf beweer geen aanspraak te hebben op pensioen. Fancy is weg. Dat was zoo! Pae. 77. Gevluchte fantaisie tot pag. 96. AA r\S*\Y OEN HAAG . RADtJA WARMOND 1 HOUTBOUW LEVERT DE/VERLAM CD IN ZEER KORTEN TUD ALLE HOUTCONSTRUCTIE./AU/ -"'', VLIEGTUIGHALLEN "" TENTOON/TELLING/BOUW /CHOOLCEBOUWEN ZIEKENHUIZEN CATALOCU/ OP AANVRAAG