l 6 Maart '20. No. 222^ DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND Iistauraiit Jt OIÉDoelen IS TOURN001VELD -: PLATS OU JOUR DEN HAAG van 12.30 tot 2 uur en van 7 uur tot 8.30 Restaurant-CaféLa Réserve" Rembrandtplein 44 bij de Utrechtschestraat AMSTERDAfl Hiiis van den Eersten Rang Prima Keuken en Wijnkelder iiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiniiiii I-IIIIIMIIIIIIIIIUIIIIIIIIHHIIMIIIIIIIIIIIIMIIII iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiHiiMiitiiiniiiMiiMiiiiiiiiiiiiiHiMiiNiiiiiiiii- H STARK'S OXYDOL" II (CHLORAS KALICUS TANDPASTA) 1 = [iNaiml. Vann. STARK & Co. - Chemiscba Fabriek ,,'s-HAGE", 's-Brsvenhage f I = «MiMHH»MiitiiiiiiiiiiuiHiiiMiinHittiiiiiiiiiiiniiitniiiiiiiiiinntMiiiiiiinnniitiiiiiiiuitiiiiiiiiiinititiittitiitiiittiiiiiiiiuE = " ??üfllüil^ JAC. URLUS K HAVANA GAAR Gefrankeerd als brief te verzenden BON voor gratis Monster E. P. in te zenden aan de E. P. AMSTERDAM Naam Woonplaats ..... De Amsterdammer Piano's, Vleugels en Kunstsnelniano's door Huur In eigendom verkrijgbaar, mits In drie jaar afbetaald. Brieven No. 1431, Bureiu van dit Blad Dames-en Heerenkleeding m -14/s-Gravenliage Tot het bouwen van Villa's en Landhuizen zQn prachtige heuvel achtige BOSCHTERREINEN te koop in HET OOSTERPARK te Lage prijzen, mooie wegen, gas, electr. licht, water. N.V. Maatschappij tot Exploit. van Het Doste ark Dit. I. ]. STOKMAHS & OTTO SCHULI Tel. Int. 38 & 48 BSf ? m EENIGE SPECIALITEIT «* in KRlMPVRIjE 09 GEZONDHEIQS |fONDERGOEDEREN BH Nederlandsch Fabrikaat Bui AMSTERDAM Reg. Breestraat 35 TEL. NOORO 5066. HAARLEM Gr. Houtstraat 143 TELEFOON 1465. m KI 1SB w FJORD-LEVERT R AAN Prima Medicinale Noorsche; Levertraan zonder vlschsmaak is ver krijgbaar bij H H. Apothekers en Drogisten tot den prijs van / 2.75 per halve Literflesch. Deze traan voldoet aan de eisenen der Nederlandsche Pharmacopee en wordt gegarandeerd door Dr. J. BLOMBERG, Apotheker en scheikundige, Den Haag, Holland Import: Handelsvereeniging F J O R D", Den Haag. Fl. 20 LEIDSCHESTRAAT 22 AMSTERDAM TELEFOON N. 5812 HEMDEN NAAR MAAT J. S. MEUWSEH HOFLEVERANCIER LgldtohMtr. 4, Damrak 73 - Muatltrap 3 0. DoalHstr. 20, Damstr. 2 - Boymustraat l l^aschbare gebreide Jongenspakjes van de P. M. BROEKMANS & VAN POPPEL M U Z l E K H A N D E L Van Baerlestraat 92 Amsterdam TELEFOON Z. 8 O 8 4 Specialiteit in: Moderne Fransche, Russische en Italiaansche Muziek Alleenvertegenwoordiging der firma J, W. CHESTER io Londen en van de Monde Musical te Parijs MICHELIN lUWIElHIIDEN KWALITEIT BETER DAN OOIT TE VOREN PRIJZEN NAGENOEG ALS VOOR i DEN OORLOG Buitenband f 7.50 Binnenband 3 50 held over de zaak denkt, om de meerder heid van den gemeenteraad uit drankbestrQders te doen bestaan. Het bezwaar van prof. Pekelhiaring als het er een is geldt dus de bestaande drankwet reeds. Het plaatselQke-keuze-voorstel heeft voor lederen drankbestrijder het voordeel, dat het bevordert, dat de door de drankwet die maar een minimum geeft bedoelde plaatselijke verscherping van hare bepalingen overal waar de gezindheid van de bevolking daarheen wQst, beter tot haar recht kan komen en zulks zonder de gemeentelQke politiek te bederven doordat de verkiezingen door een speciaal punt beheerscht worden. Omtrent uitbreiding van het vergunningenPÈRE ANSELME DOOR J. J. A. HANHART Voor mijn zuster, Mme Boulain. Onze laatste boot was juist gereed met het innemen van bunkerkolen, en had om den loods gefloten. Ik had het schip verlaten tegelijk met Sal vator, onzen voerman, en tezamen bestegen wfl de trappen voor het Square Bresson. Het lag In mijn voornemen om regelrecht naar huis te gaan, doch Salvator drong er op aan dat ik een apéritif met hem zou drinken, om het kolenstof weg te spoelen". En zoo liet ik mfl meetronen naar de Bar Glacler, waar we ons op het terras neerzetten. Het was zes uur; het uur waarop de grootste hitte van den dag met de dalende zon verdwijnt en de straten het meest ge animeerd zijn. Alles wat dan buiten is komt langs het Square Bresson, het centrum van de stad; kantoormenschen die de warme, bedompte kantoren achter zich laten waarin ze den geheelen dag opgesloten zijn geweest, moeders met dochters die haar toiletten laten bewonderen, zpuaven en spahis, Chas seurs d'Afrique, officieren in voyante uni formen een onafgebroken stroom die de Rue Dumont-d'Urville op- en afgaat, onder de arcaden van de Rue de Constantlne schuifelt en stof opjaagt, en praat en lacht en kwaadspreekt. Daartusscben de Arabieren, blootsvoets en luidruchtig, en de yaouleds kleine Arabische jongens die kranten venten: Les Nouvellesl Les Nouvellesl"; de trams naar Station Sanitaire en Bab-el-Oud, die aanschuiven, stilhouden, vol loopen, dan zich weer In beweging zetten. Salvator zat breed-uit op zijn stoel; zijn zwarte handen gesticuleerden bQ leder woord dat hQ sprak; zijn dik, zwart haar kroesde vanonder zfjn pet, en zijn prachtige tanden staken scherp af tegen zijn kolenstof-be smeurde gezicht als hij lachte. systeem tot bier en w|n, praejudiceert het voorstel niets. Wie de drankverlelding lie ver ten volle behoudt ter wille van den genen, wien de hartversterking, naar zf meenen, goed doet, dan ze te zien Ingeperkt In het belang van hen, voor wie ze een ramp is, behoeft geen oppositie te voeren tegen het voorstel; hQ verliest bQ deze ge legenheid geen meter terrein. En als hQ toch wel het nut inziet, dat de groote massa steeds meer doordrongen worde van de groote gevaren van den drank, ook al komt men nog niet tot misbruik in den ergsten zin, dan moet hij zich verheugen over de gelegenheid, welke de P. K. stemmingen kunnen geven om een propaganda te voeren, H| zat te genieten van zijn absinth en sigaret, vertelde van lastige machinisten die als ze hun zin kregen de kolenllchters wel zoo secuur op zouden willen meten dat er nog geen vijf toa op te smokkelen viel; maar Salvator kende de trucs... Plotseling, midden in zfln redeneering, zag ik hem half opstaan om iemand met meer dan gewone beleefdheid te groeten; en mij omkeerende bemerkte ik dat zijn eerbiedige groet een curégold, die op dat oogenblik passeerde. HQ had een mager, beenig gezicht en lange stakerige armen ; hQ liep met lange schreden, waarbij telkens zijn soutane strak spande, en zijn groote grove schoenen zicht baar werden. Nu zijn alle Napolitanen godsdienstig zér godsdienstig; dit verhindert echter niet, dat er nu juist geen groote roep van deugd zaamheid van hen uitgaat. Van onzen Sal vator was het dan ook welbekend dat hij zijn werkvolk, de Arabieren, op alle moge lijke manieren afzette en bestal, ofschoon hij een groot vereerder was van Monseigneur Bollon, den bekenden en gevierden Algierschen kanselredenaar. En zijn geloovlgheid belette hem ook niet, als hij dacht dat het te pas kwam en dat gebeurde hem heel dikwijls zijn argumentatie kracht bjf te zetten door een aantal van die pittige, bui tengewone vloeken die onder de Zuid-Itali anen om zoo te zeggen pasmunt in de conversatie zijn. Toen hQ mQ aanzag moest hQ wel iets als bevreemding in mQn blik gelezen hebben, want zachtjes het hoofd wiegende sprak hQ halfluid, met een klank van bewondering in zQn stem: En voila un homme, Dio..., en voilaun homme l" Ik nam een afwachtende houding aan, dacht dat hQ zich nader zou verklaren; doch hij herhaalde slechts: Dat is een man, M'sieu!" Ik gevoelde me welstaanshalve verplicht te vragen wie die curéwas dien hQ met zoo veel onderscheiding, eerbied zelfs, groette. VaagIQk dacht ik aan Mgr. Bollon. Zooveel onwetendheid leek Salvator de grenzen van het geoorloofde te overschrQden. Wit?l Ik kende Père Anselme niet, Père Anselme, de-goede geest van de Napolitanen, de ziel van het heele Quartier de la Marine? Ben non alorsse elle talt forte, cellela-1" Dit scheen het toppunt van ongehoordheid in Salvatot's oogen, en ik gevoelde dat mQn die iedereen bereikt, en om iedereen te nopen zich van de zaak ernstig rekenschap te geven. Het is vreemd in Prof. Pekelharing's stuk aan het slot toch weder een verdediging van de vrQheid tegenover dwang te vinden, nadat hQ eenige alinea's te voren te kennen gegeven had, dat het vrQe-Nederlandersargument" door hem versmaad wordt, dat er immers reeds zooveel ver- of geboden wordt, dat niet allen aangenaam is, doch dat de overgroote meerderheid noodigacht. Welnu de plaatselQke keuze waarborgt, dat slechts geschieden zal wat de overgroote meerderheid in de betrokken gemeente noodlg acht. En als er van dwang wordt prestige tegenover onzen voorman een gevoeligen knak had gekregen. HQ dronk zQn glas leeg, bestelde nog een Berger; ik niet. Ik houd niet van absinth, ik drink ze alleen om anderen een plezierte doen, wat feitelijk niet meer of minder is dan Idioot; maar, de mensch is idioot. Salvator liet droppelsgewQs het water in zrjn apéritif vallen, bepeinsde mijn verre gaande onkunde. Dus ik kende Père Anselme niet? Ik had nooit gehoord van die geschiedenis die hem met n slag onsterfelijk beroemd had ge maakt in de Rue de la Marine en al de aangrenzende stegen en sloppen die zijn herderlQk domein omvatte? Santa Madonna, hoe was 't mogelQk!" Ik vroeg natuurlijk die geschiedenis te mogen hooren... * * * Voyez-vous, M'sieu 'n Napoiitaan is 'n brave kerel; maar hQ moet verstandig aangepakt worden. Vooral niet te zachthandig, want dan denkt hQ dat je bang voor hem bent. Maar ook niet onverstandig hard; want zQn mes zit los In de scheede, M'sieu en 'n Napolitaan steekt slechts nmaal, maar goed. Père Anselme zou 't u kunnen vertellen, want hQ heeft er al velen bediend. Maar wie goed voor 'n Napolitaan is, M'sieu, die kan geen kwaad bQ hem doen; daar gaat hQ voor door het vuur als het moet. En Père Anselme is goed; hQ is streng, maar hQ is goed. Al meer dan twintig jaar loopt hQ in het Quartier de la Marine trap op, trap af, huis in, huis uit, onvermoeid. En met goede woorden komt hQ niet allén, maar ook met goede daden; met hulp, met geld, waar 't noodig is. Als Paolo en Maria hun iQd niet hebben kunnen afwachten, capice?*) en ze kunnen niet trouwen omdat er geen geld is om zelfs 'n tafel en 'n stoel te koopen, Père Anselme schaft raad, en alles komt in orde. HQ buldert dan wel verschrikkelijk, en Paolo wordt erg rood, en Maria kruipt bevende weg; maar 't komt in orde, M'sieu, 't komt in ordel Nu, luister. Op 'n nacht werd hQ geroepen bQ 'n zieke; want als er 'n zieke is in het Quartier de la Marine wordt Père Anselme geroepen vóór den dokter. Want de dokter redt soms het lichaam, M'sieu, doch niet de ziel; 1) BegrQpt u? gesproken, dan kan het toch slechts zQn dwang om niet den kost te kunnen verdie nen door anderen tot drinken te verleiden of hun dat althans zeer gemakkelijk te maken. Dwang tot niet drinken wil het ontwerp niet; tot droogleggen in Amerikaanschen zin van gemeenten leidt het niet; het gaat slechts om den Ató'nhandel in stetken drank en aanvoer bQ kleine hoeveelheden uit de marktplaats zal nog wel heel lang overal mogelQk blijven. Wie zich wat moeite wil geven kan doorgaan met zQn enkelen borrel voor den eten", ja met veel meer dan dat. ZQ die gelooven haasten niet", zeggen de vijanden van den sterken drank en ook de verstandigste geheel-onthouders. Maar maar Père Anselme redt ze meestentijds beide. 't Was hondeweer, weer om er nog geen tronc-de-figuier 1) doorheen te sturen. Maar Père Anselme ging hij ging dadelijk. Hfl gaat altijd dadelijk. Het was bij Guardacino, in de Rue d'Orléaos, op'n binnenplaats, 't Jongste kind was ziek, ineens ziek geworden; en de moeder huilde, en de andere kinderen huilden, omdat het zoo ziek was. Maar de vader was dronken. Ja, M'sieu, hij was dronken; en 't kind was doodziek, en de moeder huilde. Père Anselme zag dadelijk dat het kind erg, rg ziek was; en de moeder was gek van angst dat het zou sterven. Toen heeft hij het in een deken gewikkeld en zelf naar het hospitaal gedragen; want het was drie uur in den morgen, en rijtuigen waren er niet. Denk eens aan, M'sieu, in dat hondenweer naar het hospitaal met een kind in de armen, van de Rue de Ia Marine tiaar het Champ de Manoeuvres, drie kwartier in den regen. Zoo is Père Anselme! Het kind is genezen dat kon ook niet anders; maar 'n uur later zou het te laat zfln geweest, heeft de dokter gezegd. Dat was mooi, dat was prachtig van Père Anselme, nietwaar? Neen, maar rd: luistei! Guardacino was geen kwade kerel, niet goddeloos; hij eerde de Moeder Gods en de Heiligen, en hij ging naar de mis als hij niet dronken was. Maar ais hij dronken was ja, als hij dronken was, dan was hij een beest l En ziedaar: twee dagen later zat Tonino dat is, Guardacino vooreen osteria2) in de Rue des Trois Couleurs. 't Was pas twaalf uur, en hij was alweer half dronken; 't is ongelukkig, M'sieu, menschen die zoo drinken maar luister. Wie zou daar aankomen anders dan Père Anselme ? En hij gaat op Tonino toe, en zegt 'w dat hij 'n dronken deugniet is, en zoo meer; en de straat stond vol menschen orn te zien wat er zou gebeuren, want zooais ik u gezegd heb: Tonino had een kwaden dronk. Toen nam Père Anselme het glas voor zijn neus weg en gooide 't tegen den muur; denk eens, M'sieu, hij gooide het stuk en Tonino die zoo'n diavolo was als hij gedronken had! Tonino was wild, M'sieu, wild; en de man nen begonnen te schreeuwen, en de vrouwen 1) Scheldnaam voor: Arabier, 2) Wijnhuis, kroeg. een beetje teleurgesteld zijn ze wel door het feit, dat een hoofdbestuurder van een vereeniging, die onder de drankbestrijdingsvcreenigingen wordt geteld, het opneemt vóór de drankver/eW/ng' tegen drie kwart van de volwassen bevolking van sommige gemeenten in. ANT. VAN G ij N SPAANSGH, EHOELSGH, FRAM3CH, DUITSCH etc* Borlitz-School Hccrengpacht 431 H. 3286 Piact. Onderwijs door buitenl. leeraren luitmiiiiHmi.iiiiimiiiiiiuimiiiimiliMiimiimiiMiiiimimiiiiiiniilfii te gillen, toen hQ vloekte en de hand ophief tegen Père Anselme. Hij trok zijn mes niet, omdat hij zag dat hij een priester voor had; maar hij hief de hand tegen hem op. En Père Anselme week niet; en Tonino sloeg hem. Oui, M'sieu, Tonino sloeg hem; hij sloeg hem met de volle hand op de linkerwang. En er waren er die op de knieën vielen en de Moeder Gods aanriepen omdat ze dachten dat de aarde zich zou openen om den priesterschender en het geheele Quartier de la Marine te verzwelgen; en anderen baden hardop. Père Anselme was bleek geworden, zeer bleek; maar hij week niet. Hij zag Tonino in de oogen, doch sprak geen woord. En u zoudt 't niet gelooven, M'sieu, maar Tonino was nog niet voldaan. C'est gu'il. voyait rouge... En hij vloekte weer, en zei dat als Père Anselme het Woord Gods toe paste zooals hij het verkondigde, hij hem nu de rechterwang toe moest keeren. En Père Anselme keerde hem de rechter wang toe! En Tonino had den moed hem wér te slaan; hQ sloeg hem wér, M'sieu! Maar toen, toen! Toen hebben Père Anselme's oogen gegloeid als karbonkels, en hij heeft Tonino, den sterken Tonino, geslagen, en gestompt, en geschud, tot hij huilend om genade riep. Hij smeekte om genade aan Père Anselme die veel zwakker, veel kleiner, veel nietiger was dan hij, de groote, sterke Tonino!" * * * Salvator zweeg, nam een teug van zijn absirith. En verder, Salvator?" Salvator glimlachte wijs. 'n Napolitaan, M'sieu, moet verstandig behandeld worden, maar niet te zacht. Den volgenden dag is Guardacino, bont en ge kneusd, in de kathedraal gaan biechten bij Père Anselme; en hij heeft volle absolutie gekregen. En 't heeft Tonino goed gedaan; hij drinkt niet meer, geen druppel, en hij slaat zijn vrouw niet meer, en de kinderen kruipen niet meer weg als hij thuis komt. En als Père Anselme preekt rit Tonino vooraan en kijkt naar hem : hQ kijkt maar, en luistert. Vraag eens in het Quartier de la Marine of ze van Père Anselme houden! Vraag het eens, M'sieu l Ah, die Père Anselme! En voüa un homme, M'sieu, en voüa un homme!"