Historisch Archief 1877-1940
10
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
13 Maart '20. - No. 2229
CHAR1VARIA
.Het Nieuws in dit nummer" heet een
vaste rubriek van de N. C. Wij lezen de
rest dan ook niet.
Royaards krijgt mfln stem niet", zei de
heer Posthumus in de vergadering van den
Amsterdamschen Raad. Wie Royaards ooit
Julius Caesar heeft hooren voordragen, weet
dat hij aan zijn eigen stem genoeg heeft.
MQn vriend bezit een octrooi om
uit bedorven eieren een voortrcffellke
weeke zeep te maken. De Reichsstelle
zou hem gaarne rijn octrooi voor een
appel en een ei ontfutselen."
(Ing. In de N. R. C.)
En waarschijnUk liefst nog voor een rot
ten appel en een bedorven ei.
En dan ten slotte de in 1919 gecom
poneerde sonate van Willem Pijper.'
(O. ff. C.)
Hfl het ook nog 'n symfenie gecomponeerd
Het niet-nieuwe geluid.
.In de Nederlandsche samenleving gaf
Multatuli's optreden nieuw leven en een
nieuw geluld." (N. v. d. D.)
.Een nieuwe lente, een nieuw geluid."
(H. P.)
Onbekende bijzonderheden uit het leven van
groote mannen.
.Het strijkkwartet bestaande uit deheeren
Viervflzer, Dussean, Posthuma en Meijer
had ons beloofd een tweetal kwartetten
van Beethoven en een van Mozart te
spelen. Maar dank zij een vergissing van
laatstgenoemde, die door in een ver
keerden trein te stappen, eerst te half
negen hier aankwam, gaven de overige
drie heeren ter bekorting van het wach
ten, een prima vista gespeeld nummer
extra, n.l. een trio van Crémont."
(Weesper Nieuws- en Advertentieblad).
Charivarius ontvangt gaarne knipsels.
Adres: Keizersgracht 333, Amsterdam.
Veiling van prenten en teekeningen
bg R. W. P. de Vries
9?11 Maart 1920
COBLECTIES KNEFFELHOUT ENZ.
Een goede prentenveiling is een zeld
zaamheid. Met antiquiteiten is de markt
overstroomd: prenten zijn schaars. Zelfs de
belangwekkende veiling die dezer dagen bij
de Vries gehouden werd, bewijst het. Van
enkele meesters vond men een deel van hun
oeuvre; van verreweg de meesten niet meer
dan speclmina. Een overzicht van de
beteekenis van een bepaald graveur krijgt men
op een veiling niet meer; amper die van
een tfdvak, Aan enkele goed bewaarde,
goed gedrukte exemplaren moet de waarde
van eene geheele klasse getoetst.
Ongetw|feld was daartoe op deze velling ge
legenheid. Vooral de 18e eeuw was graphiesch
alet slecht vertegenwoordigd. En dat is op
prentgebied tegenwoordig déeeuw. Niet
geheel ten onrechte. Er is nooit zoo naar
alle kanten geëxperimenteerd en nooit zoo
veel verscheidens bereikt. Au pointilléa la
maniere nolre, a l'aquatlote en maniere
de dessin, a l'imitation du pastei, het is alles
bij uitstek achttiende-eeuwsch. En dan het
fascineerende .imprlmée en couleurs". Die
toevoeging doet eerst de harten en de
beurzen opengaan. Wat niet altijd be
grijpelijk is. De zachte kleuren: het teere
blauw, het fijne rood, het naar het bruine
zwemende smeltende boomgroen, kunnen,
voor mij althans, het onbenullige van som
mige .coulante" Engelsche prenten niet op
heffen. En is het niet de aard der mezzotint
dat zij juist in het zwart behoort te worden
gekeurd, geproefd, gewaardeerd. In de ver
scheidenheid der halftinten", in de weer
gave der valeurs" licht de kracht en de
charme van de zwarte-kunst-prent. Kleur
haar en ge ontneemt haar een integreerend
deel van haar bedoeling en als ze goed
is van haar bekoring. Met de Fransche
kleurendruk is het anders. Het procédéal
is juister, kunstvoller, klassieker. Maar ook:
de geheele prent is op de kleur ingesteld.
Aan de pikanterie van de voorstelling komt
de pikanterie van de kleur te hulp. De kleur
is zoo gratieus als de 14 n. Zi] behooren bij
elkaar. Daarom staat de Fransche kleuren
druk boven de Engelsche. Men kon haar
ZEDEN IN ZWEDEN
Gisteren vond ik, thuiskomend, drie tele
grammen.
Er is altfld iets alarmeerends in het vinden
van drie telegrammen tegelijk. Dat geeft
aanstonds de gedachte aan complicaties, of
wel van een feit dat zoo verschrikkelijk is
en den geadresseerde zoo persoonlijk aangaat,
dat drie verschillende menschen het onaf
hankelijk van elkander noodlg geacht hebben
hem er van in kennis te stellen.
Drie telegrammen kondigen iets aan dat
minder erg is dan bijvoorbeeld een enkel;
want n telegram verwekt onmiddellijk die
ongewlsheid die er ligt tusschen duizend
mogelQkheden, varieerentl tusschen een ge
boorte en een afspraakje, terwijl drie u ter
stond voor de alarmeerende zekerheid stellen,
dat er-lets-aan-de-hand-is."
Ik draaide de drie telegrammen eerst een
paar maal om; toen dacht ik dat het een
reclame van een kleermaker was, want zulke
vreemde telegrammen had ik nog nooit ge
zien. Het ware groote gele enveloppen, ieder
met zulk een genoegelijk mica-ruitje, waar
door uw getypte naam zichtbaar is, en in
den linkT bovenhoek stond met sierlijke
letters Telegram".
Desondanks twijfelde ik er aan of het
telegrammen waren... wanneer het niet om
een mystificatie te doen is, kondigt geen
enkel telegram zich zoo pertinent aan.
Inmiddels waren het drie telegrammen.
En elkdaarvan bevatte een hu welfsaanzoek.
TJIT tïET
V.AJST
IIMIItlllllllMIIIIIIIIIItlllllllllllllirilllllll
HiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniitiHiiiiii ii u i itiiii i umi
UUII12 cis, sijaar, I
HATTINK & Co. j
REMBRANDTPLEIN 62 j
Hoek Amstelstraat, =
AMSTERDAM. I
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiMumiiiiiiimiiMiii
Ittlllllliiiililillllllllllllllllllllllll iiiiEiiiiiiiiiiiiiimimiiiiiiin
bewonderen in fraaie proeven van Janinet
en Bonnet. Debucourt de echte
Debucourt ontbrak. En ook Demarteau, wiens
als geteekende gravures liefst a plusieurs
crayons zoo geheel aan den rokokotqd
behooren en zoo ongetwijfeld nooit zullen
terugkomen, ook Demarteau was niet
zoo heel sterk vertegenwoordigd. Maar dit
gemis werd ruim vergoed door mooie exem
plaren van de Fransche Louis XVIe
lijngravure, meesterlQke vignetten in groot
IIIIIH iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimmiiiiiiii 11 iiiiminiitiiiiii
Dit versterkte m IJ in de meening dat het
een reclamemystificatie was.
Eerstens vraagt men iemand niet telegra
fisch ten huwelf k wanneer dit laatste al niet
een zér spoedeischende taak is, voorts is
het al zeer onwaarschijnlijk dat een dergelijk
geval zich aanstonds in triplo voordoet, en
eindelijk waren de onderteekenlngen van dien
aard dat de afzendsters er blijkbaar geen
belang bij hadden antwoord te ontvangen.
Overigens duldden de ondeiteekeningen,
respektievelQkluidende een klein stouterdje",
een lief klein beestje" en een verd... Hef
meisje" op een zelfoverschatting die mij
onaangenaam aandeed.
Het zonderlingst echter waren de
telegramformulieren. In plaats vaa de gewone en ge
paste soberheid van uiterlijk te vertoonen
die boodschapjongens past, hadden ze ge
kleurde en versierde randen, vol zinne
beeldige en suggestieve symbolen, die in
verhevenheid wedijverden met denluimigen
tekst en onweerstaanbare onderteekening.
Op dat oogenblik voelde ik Iets van wat
romanschrijvers maagdelijke schuchter
heid" noemen; blozend legde ik de tele
grammen terzijde en ging uit om mij op een
wandeling rekenschap te geven van de drie
voor mijn leven beslissende stappen die ik
nemen moest.
Op straat werd ik aanstonds aangesproken
door drie meisjes die mQ te kennen gaven
dat ik, zoo gewenscht, met een harer in
het huwelijk zou kunnen treden. Veront
waardigd wees ik het voorstel van de hand
en wilde mijns weegs gaan, maar de
schaamtelooze meisjes eischten ieder een xij den
japon ter vergoeding van het moreele euvel
haar door mQn weigeiing aangedaan.
Ik woon aan een lange boulevard die de
promenade is van alles wat knipoogjes of
nadere relaties verlangt In Stockholm. Dat
Is vrijwel ledereen.
Wanneer ik snel loop kan ik in tien
minuten van het eene eind naar het andere
M (SS £3 i-'K N C H t
ClCFVRETTES
iiilifimiiiiiiiiiiiiitniii
formaat, die niet altijd gelukten (men zie
er enkele naar Boucher), maar die in de
combinatie Lavreince?de Launay onover
troffen blijven. Is er in zijn soort iets meer
naï'efs, meer argeloos, bevalligers en toch ook
nobelers denkbaar dan de consolation de
l'abrence"? Hier herinner ik ook aan Au g.
de St. Aubin van wien een alleraardigste,
bijna nooit voorkomende suite c'est ici les
differens jeux des petits polissons de Paris"
aanwezig was.
Tegenover al deze voortbrengselen van
een tijdgeest, modezaken,
beschavingsverschQnselen doen Rembrandts etsen aan als
iets eeuwigs, iets buiten elk t ij ds ver
ban d. En toch ztyn ze fijn en bevallig,
zoo goed als de voortbrengselen van een
latere eeuw. Er waren zeer mooie drukken;
meenigeen zal zich het landschap met het
scheepje (No. 957) nog lang herinneren.
Onder de teekeningen staken die van
enkele oude Hollanders (J. Breughel,
W. Buytenwech, C. Dusart, Rembrandt)
met die van hier minder voorkomende
Franschen, waaronder Boucher, Chardin,
Watteau uit. Ook een klein, bekoorlijk
blaadje van Claude Lorrain (No. 162) is mij
bijgebleven.
Hiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
eind van die boulevard gaau. Dien dag deed
ik het traject in acht minuten, maar deson
danks werd ik nog negendertig maal ten
huwelijk gevraagd.
Hijgend en verontwaardigd bereikte ik
de restaurant waar ik gemeenlijk lunch.
Daar is damesbediening, iets wat hier
algemeen Is evenals het feit dat de oudere
heeren de bediening vriendschappelijk in de
armen knijpen.
Wantrouwig keek ik den man in de
garderobe aan maar hoewel hij mij anders
dan gewoonlijk aankeek vroeg hij mg niet
ten huwelijk.
Het meisje dat mQ bediende daarentegen
vroeg mij ten huwelijk, evenals de juffrouw
die sigaren verkoopt in de hall en haar
oudere collega die het oppertoedcht heeft
achter een matglazen deur waarop twee
internationale letters van het alfabet in een
alom bekende maar minder voor de conver
satie geëigende combinatie geschilderd zQn.
Het behoeft verder geen betoog dat ik
afwijzend op al deze huwelijksaanzoeken
Jbeschikte en mij afvroeg of ik wellicht ge
durende den voorgaanden nacht een buiten
gewone toename van uiterlijk schoon had
ondergaan dan wel of mijn gelaat een bij
zonder guitige of vermogende uitdrukking
had gekregen ...
Niets van dat alles viel te bespeuren ...
integendeel, ik was een beetje bleek en keek
driftig en geërgerd van onder gefronste
wenkbrauwen.
Toen ik thuiskwam vroeg mijn dienstbode
mQ ten huwelijk. Ook stond er op het telefoon
lijstje een vrijwel volledige inventaris van
al min vrouwelijke kennissen die hadden
opgebeld, waarschijnlijk om mij ten huwelflk
te vragen.
Lezer, wat zoudt gij gedaan hebben ?
Waarschijnlijk hetzelfde als ik. Ik belde
de politie op en zeide:
Meneer... ik word lastig gevallen door
doiijnen overspannen vrouwen. Ze zenden
BOEKETJES SOFISTIEK
XXXIV
Het gemultatuli
Dat is gelukkig weer achter den rug, die
Multatull-huldiglng. Waarom we er eigenlijk
aan begonnen zijn, weet niemand. Wie hem
vereeren (om z'n moed bijv. of om z'n storm
achtige frlschheid, of om z'n prachtig sar
casme) herdachten hem allang, en ook nu,
in hun hart, ontroerd, hoofdschuddend wel
licht maar althans oprecht. Zulken zag men
er enkele b| Heijermans en al hun liefde
brak open in applaus voor Rika Hopper, om
dat z| Loulse leven gaf.
Overigens...
Als bij ons iemand een poos over
de tong gegaan is, vanwege z'n uto
pieën, en keizersdroomen, en mooie
theorieën die - d'ie-dan - toch - maar - niet -
inpractijk-bracht, en vanwege choquante
Tine- plus Mlml-eplsode's, en ook natuur
lijk vanwege z'n literair werk en zoo (want
u moet vooral niet denken dat we niet voor
kunst voelen, en geen meeiq hebben met de
Saïdjah's en Adinda's 1), en zoo een mensch
is dan goed en wel dood en z'n geboortedag
ligt veilig een eeuw achter ons, wel,
waarom zouen we dan niet een avondje in
't Concertgebouw passeeren en in den Stads
schouwburg, en desnoods, in het
GrandTheatre, hoewel dat toch niet de officieele
ml] obscene telegrammen, hinderen mi] op
straat en maken misbruik van hun positie
van kellnerln, slgarenverkoopster en
toiletwaakster om met mQ in relatie te treden...
relaties die ik bezwaarlijk voor eerlijk kan
houden... ik... die vrouwen ..."
Die vrouwen vragen u ten huwelijk... l"
vulde de commissaris aan... daar behoeft
u u niets van aan te trekken... ik persoonlijk
ben vandaag al eenige malen gevraagd...
maar neem n raad van me aan meneer,
zeg altijd JA, want anders kost het u een
zijden japon..."
Spreek ik met het politiebureau of met
een koppelaar...?" riep ik ziedend uit. Met
den hoofdcommissaris" antwoordde de man
lachend, en vandaag is het SKOTDAG ..."
Het is SKOTDAG geweest, schrlkkeldag...
de dag waarop men ongestraft den spot
mag drijven met het heiligst goed ter aarde:
het huwelijk.
Gretig maakt iedere vrouw gebruik van
dit vooral in Zweden gunstig recht.
Het overschot der veertigduizend
Stockholmsche vrouwen werpt zich schertsend
op den niets vermoedenden buitenlander...
Men werpt zich echter veel op den niets
vermoedenden man hier te lande, en wel in
naam der liefdadigheid. Men kan geen
restaurant binnenkomen of daar staan twee
dames met een groote draaltrommel vol
lootjes en voor een plakkaat dat heerlijk
heden als landhuizen, automobielen en kunst
voorwerpen in groote getale ter verwerving
aankondigt. De loterijen springen als padde
stoelen te voorschijn. Alle winkelétalages
liggen vol met prijzen" voor die-of-die
loterij, en in het algemeen kan men wel
zeggen dat het meer een speculatie op de
gretigheid der lotenkoopers is dan op hun
liefdadlgheldszin. Maar de resultaten zijn
geweldig.
Een blad heeft een prijsvraag willen
uitELITE-SIGAAR VOOR DE KENNERS
verkrijgbaar bij de voornaamste winkeliers
Fabrikante : Firma RA.PPARD & POTT - Tiel
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIlllllllllll
huldiging was, zelen de advertenties van
het Leidschepleln ...
Trouwens, zulke herdecklngen, die zeg
een duizend menschen met het hart beleven,
zijn voor het overige toch ook wel
pleizlerig. Ze passen zoo in het kader van de
gebruikelijke apprecatle: de gereserveerde
loftuiting, de uitstalling van ónze practische
wijsheid over de geniale dwaasheid van
anderen.
Het geniale noemen we 'teerst, en 't
accent valt dan vanzelf op de dwaasheid.
Hfl was, o zeker, wel een dit en een dat,
maar Dat beminnelijke maar" is de
veiligheidsklep. De genialiteit zou ons
a faire nemen; maar vanwege de dwaasheid
komen we er altijd goed af, en het voetstuk
waarop we quasi een gehuldigde zetten,
wordt ons eigen pied a terre.
Durf nog volhouden dat we geen ver
standige lieden zijn l Schittert niet onze
braafheid het schoonst in zulke herdenkings
uren, waarin de smartelijke zielekreet van
een gedesrquilibreerden droomer (zijn even
wichtige fantasten mogelijk?) feestelfk over
stemd wordt door onze galmen?
Hij had het, zelfs in zQn bitterste uren,
niet kunnen droomen, Multatuli: dat zijn
schouders voor klauteraars en peuteraars
(u leest bijv. het erentfeste maandschrift
Studiën?) mochten dienen als standpunt",
vanwaar de kleuters over zijn hoofd heen
hun hoogheid kunnen verkonden.
Maar 't Is weer voorbij, en de man heeft
weer rust.
Honderd jaar hopen we.
OER H. VAN D ij K
O N Z E PUZZ L E
Bekend is het vraagstuk, hoe een vierkant
stuk land, zooals onze t tekening aangeeft
en waarvan A een vierde deel bezit, door
vier andere erfgenamen zoodanig moet worden
verdeeld, dat ieder een even groot stuk
ontvangt, dat bovendien denzelfden vorm
heeft.
B
D
Ons vraagstuk is echter veel moeilijker.
Een gestorven boer had in zijn testament
bepaald, dat het vierde deel van zijn land
het eigendom bleef van zijn vrouw (hier
gemerkt A) en dat de rest onder de vier
zoons zoodanig moest worden verdeeld, dat
ieder een gelijk stuk kreeg, d. w. z. van den
zelfden vorm en dezelfde grootte, doch ook
zoodanig, dat alle vier zoons zonder over
het land van een ander te loopen, water
konden halen uit de bron, die zich midden
in het land bevond en op déteekening door
een stip is aangegeven.
A.B. voegt er bij, dat dit een zeer lastige
en ingewikkelde puzzle is.
Oplossingen voor Vrijdag a.s. in te zenden
aan het redactiebureau, Keizersgracht 333,
Amsterdam, onder letters A B.
IIIIIIIIMlIllMII'IIIIIIIIIIIIIIlmillllmil
schrijven luidende: waar zijn de winners
in al onze loterijen ?
Ik denk haast in de groote draaitrommels
die van koffiehuis naar koffiehuis wordeii
meegesleept onder bewaking van
beeldschoone jonge vrouwen met teddybears en
babyhoeden, alles ter attractie en voor het
goede doel.
Ook gedanst wordt er ongemeen veel
voor het goede doel.
BIJ dozijnen worden de maskeraden aan
gekondigd, de maskerade van het Opera
ballet, waar men zonder zijn vrouw, en die
van het zooveelste regiment waar men mét
zijn vrouw plus dochters heen kan gaan, en
dan natuurlijk de vele maskerades waar men
heelemaal niet heen kan gaan.
Deze laatste zijn het drukst bezocht.
Maar daar mag ik niet over praten...
Ten slotte eenige kwatrijnen:
HET GLAASJE PUNCH :
De punch glanst gouden in mijn glaasje
en pijnzend staar ik in het nat...
wat smakt g), tong..? Ik weet het baasje,
ge wildet dat ge Klare hadt...
NIEUWS UIT HOLLAND:
Daar klinkt de bel... het is de post
en met de krant komt 't meisje, (Mina)
en ik verslind het feuilleton
van mflnen vriend te Palestina.
DE SCHOUWBURG:
Ik ga bedeesd den schouwburg in
opdat Louis het niet zal weten
en mQ in zijn gerechten strijd
een onderkrulperssteuner heeten.
Stockholm MELIS STOKE