10 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 3 April '20. - No. 2232 TJIT HIET T^ "V-A-IbT IJ. H. DE BOIS, Kruisweg 68, HAARLEM l Schilderijen - Prentkunst - Boeken over Kunst f CATALOGI OP AANVRAAG | 1700 reeds tot circa £ 5 mlllloen gestegen. De Spaansche successie-oorlog wQst de eerste belangrQke schuldvermeerdering aan en bfl het sluiten van den vrede van Utrecht in 1713 was de schuld tot ruim £ 26 millioen geklommen. In deze periode werden een aantal loterQ-leeningen gesloten, die toen eenlg meerder succes schijnen gehad te hebben, maar in hoofdzaak waren het toch nog de bevriende instellingen, die in compensatie voor haar verstrekte voordeelige privilegiën en charters voor dien tijd belangrijke bedragen aan den Staat voor schoten. Zoo leende o.a. de South Sea Company in 1713 ruim £. 9 millloen aan de schatkist. In 1718 begon wederom eene nieuwe oorlogsperiode, waardoor de schuld ongeveer verdubbelde en aan het einde daarvan In 1720 tot £ 50.265.562 gestegen was. Benige jaren van rust geven eene op zich zelve niet onbelangrijke vermindering aan, die echter, vergeleken bQ het snelle tempo, waarmede de schuld tijdens de oorlogsjaren toegenomen was, slechts onbeteekenend was. Terwijl toch de schuld in de 20 jaren van 1702-1721 van £ 4.500 000 tot ruim £ 50 mlllloen gestegen was, daalde zij in de daarop volgende twintig jaren van betrekkelQke rust (1721-1739) slechts met £ 1 millloen tot £ 43 mlllioen. Daarop volgde de OostenrQksche successie-oorlog met eene nieuwe schuldvermeerdering tot £ 68,368,824, waarop zQ stond bQ het sluiten van den vrede van Aken in 1748. De daarop volgende vredesjaren gaven geene schuldvermindering, maar nog eene kleine vermeerdering, want bf het begin van den zevenjarigen oorlog in 1756 vinden wQ de schuld op £ 1\H milHoen. Deze oorlog bracht echter eene ver dere belangrijke vermeerdering en bQ het einde van dezen strQd stond de schuld in 1763 (vrede van Parijs) op het voor die Uden respectabele cijfer van £ 128,554,807 of om accuraat te zQn van £ 128,564,807. 17 sh., twee pence en 3 farthings. De eerste vredesjaren brachten nog eenige ver meerdering, blijkbaar tengevolge van de naweeën van den oorlog, maar daarna volg de eene jaarUJksche kleine vermindering, die in 1775 bij het begin van de secessleKLEINE MISÈRES Lugubere geschiedenis Tersluiks wreef zfl haar handen, magere, beenige handen van oud vrouwtje in de tachtig, handen met .groote, hoornachtige nagels, dor wQdgvel en vingers, zoo on.Waarom zit U zoo vlak op het raam? oorlog met Amerika in het totaal nog slechts iets meer dan £ 5. millioen bedragen heeft. Toen volgde op nleu^ een snelle schuld vermeerdering en in 1793 bQ het sluiten van den vrede van Versallles was de schuld tot £ 211,363,254 (om wederom accuraat te zijn met 15sh. en 4%d) geklommen. De Fransche revolutie en de daarmede samenhangende Napoleontische oorlogen gaven wederom eene zeer aanzienlijke schuld vermeerdering te zien. BQ het begin van de 19e eeuw was de Britsche schuld meer dan het dubbele van het cijfer van 1783 en vinden wQ haar op £ 473% millloen, om bij het einde van deze oorlogsperiode nog maals meer dan verdubbeld te zijn en in 1816 op £ 895 millloen aangeland te zQn. De daarop gevolgde nagenoeg 40-jarige rustperiode leidde eene betrekkelijk belang rijke schulddelging in en bQ het begin van den Krlmoorlog was de schuld met £ 115 millloen of tot £ 780 millioen verminderd. De enkele jaren van dezen oorlog deden echter nage noeg de geheele verbetering van de daaraan voorafgegane 40 vredesjaren weder verloren gaan en in 1857 was de schuld weder tot ca. £ 850 gestegen. Van toen af tot het begin van den Boerenoorlog volgde eene eerst langzame, doch daarna snellere ver mindering, tengevolge waarvan de schuld in de 43 jaren van 1857 tot 1899 met ruim £ 215 millioen of gemiddeld ca. £ 5 millioen per jaar verminderd kon worden. Daar b < dient opgemerkt te worden, dat meer b'epaaldelQk in de laatste jaren van deze pe riode de toenmalige regeering de amortisatie van schuld opzettelQk ingekrompen had, omdat de voortdurende inkoopen van schuld bQ een steeds beperkter wordend beschik baar marktmaterlaal de marktprijs van de Engelsche Staatsschuld tot eene verbazende hoogte had opgedreven, nl. tot ca. 112 pCt. voor een 2'/2 pCt. fonds. De Roeren-oorlog zorgde echter weder voor het verschaffen van nieuw markt materlaal en bQ het einde van dezen strijd, die ondanks zQn gelocaliseerd karakter en ondanks het feit, dat hQ slechts tegen een numeriek onbeteekenend volkje gevoerd werd, schatten verslonden heeft, was na genoeg de geheele verbetering sedert den Krimoorlog weder verdwenen en vinden wQ de schuld in 1905 met ruim £ 160 millioen toegenomen en op bijna £ 800 mlllioen gebracht. Sedert werd echter het werk der schuldwezenlijk skeletachtig al, dat de vierde vinger als. een van ivoor gemodeleerd spllletje in den dunnen gouden trouwring stak. En al maar wreef zQ, stil, tersluiks, om de kou die zQ leed, te verbergen voor haar schoondochter, groote stroeve vrouw, die dieper in de kamer zat, en toch bemerkt had haar prutserig stil beweeg. Waarom zit u ook zoo vlak op 't raam ? Daar zit u nooit! ?gunst, 't is daar niet uit te houden van den tocht, nu 't noordewlnd is l" zei ze op eens. 't 'Oudje schrikte. Wat zeg je?" vroeg ze slim, om 't ant woorden te ontgaan. De schoondochter wasopgestaan, kwam langzaam naar het raam, legde haar hand onderzoekend tegen de sponning. 't Is geen doen, menschl kom toch bfl de kachel zitten..." Maar slim weer, verweerde zich 't oudje, opkijkend met gehuichelde, vrooIQke vriendelQkheld naar de groote vrouw die bQ haar staan bleef. Bij de kachel zit ten ? Dat kan ik altgd nog van den winter wel... dat is al maar verwennen als je daar zoo vroeg mee i» ,v. delging weder flink ter hand genomen en, ware in 1914 niet opnieuw een oorlog uit gebroken, dan zoude vermoedelijk thans reeds de geheele achteruitgang t g den s en tengevolge van den Boerenoorlog weder nagenoeg ingehaald zijn. BQ het uitbreken van den oorlog in 1914 was er echter nog slechts een kleine £ 100 millioen gedelgd en moest het werk van schuldvermindering niet alleen gestaakt worden, maar kwam in de plaats daarvan in 5 jaren eene schuld vermeerdering, waarvan de wederga in de wereldgeschiedenis niet bekend is. Over den desastreusen invloed, daardoor op den koers van het Staatsfonds uitge oefend, behoef ik thans niet uit te wQden. Aan de hand van bovenstaande cQfers wensch ik echter enkele korte opmerkingen te maken. In de eerste plaats blijkt er uit, dat de opbouw (indien men althans in dit verband van opbouwen mag spreken) van de Britsche staatsschuld uitsluitend een gevolg van oor logvoeren Is. Voor productieve werken is door het Vereenigd Koninkrijk in de meer dan 200 jaren sedert het ontstaan der schuld nagenoeg niet geleend. De kosten ter bestrQding van werken van publiek nut, als spoorwegen en derg., die in andere landen grootendeels door den Staat bekostigd zijn, werden daar door particulier Initiatief verkre gen. De meermalen vóór den jongsten oorlog gehoorde bewering, dat de schuld per hoof d in het Vereenigd Koninkrijk vergeleken bQ andere landen, slechts gering was, is daarom slechts ten deele juist. Evenmin waren er gezonde redenen om zich, zooals Engelsche staats lieden en publicisten herhaaldelQk deden, er op te beroemen dat jaarlijks zulke groote bedragen aan schuld gedelgd werden. De oorsprong en het karakter van de schuld voor louter oorlogswerken en niet van pro ductieven aard maakten eene zoodanige groote schulddelging gebiedend noodzakeM f S S B L R N C «p ?-'??? Cl C FV E? ETTE S ?"? Ijk. Trouwens de hierboven aangevoerde cijfers toonen aan, dat die delging lang niet voldoende is geweest en telkens over drachtelijk gesproken een uur van oorlogswaan de besparingen van jaren van rust en kalmte hebben doen verloren gaan. En hoe het thans zal moeten gaan, nu het niet meer enkele honderden millioenen maar milliarden betreft, Is moeielQk te voor zien. Wel zijn er heroïeke plannen om door nog verder aantrekken van de belastingschroef het evenwicht in het budget te her stellen, maar of het gelukken zal, na voor ziening in den hoogen rentelast op de milliar den schuld, nog bovendien voldoende bedragen uit de belastingplichtigen te halen om ook eene, in verhouding van den om vang der schuld, noemenswaardige delging der schuld te kunnen bekostigen, staat te bezien. J. D. SANTILHANO Financieel Jaarboek voor 1920. Van de Redactie van de Nederlandsche Financier (DagelQksche Beurscourant) ont vingen wij haar Financieel Jaarboek voor 1920. Evenals vorige jaargangen begint dit Jaarboek met een uitvoerig en goed gedo cumenteerd overzicht van de gebeurtenis sen ia het afgeloopen jaar en hare gevolgen voor het economisch en financieel leven. De lectuur daarvan moge niet altfld opwekkend zijn, doch dit ligt meer aan het onderwerp dan aan de wQze van behandeling. Als naslagwerk heeft dat overzicht ontegenzeggelijk groote verdien sten en mag het niet ontbreken op den les senaar van ieder, die belang heeft bQ en iiilimiiiiiiiiiiHiiiiiiiiitm iiiiiiiiMUMiiiimiiiiiiliiiiiiiiiitiii SLUIT UW LEVENSVERZEKERING BU AMSTERDAMSCHE VERZEKERD BEDRAG 65 MILLIOEN begint..." Noul... alsof u daar anders afkeerig van bent!... Anders bent u van de kachel niet vandaan te krijgen!... en nou niet van dat onnoozele raam..." Even legde zij haar warme vleezlge hand over de verstQfde knokels, wat een onzin nou toch... U bent heel verkleumd!.. Toe.. Komt u daar nou toch vandaan." Maar nu werd de oude vrouw als een verwend kind dat zijn zin niet krijgt; ze drukte zich dieper in haar stoel en meteen schichtigen onder-uit blik, zei ze drensend: Waarom mag ik hier nou niet zitten blij ven ... ik zit nou net zoo lekker..." De dochter lachte, 't Is maar wat je lekker noemt l Kom, wees nou wQs, en kom bij de kachel..." Ze bleef wachten om 't oudje te helpen. Maar die kroop nog kleiner, haast aapachtig in den diepen grooten stoel naar achter. En met een schuwe, haast vijandige steking in haar loerende oogen, begon ze te klagen: Denk je dat ik ook niet eens graag op den weg kQk ? BQ de kachel zie je niets;.. als je daar den godganschelQken dag moet zitten, dan kan je net zoo goed in je dood kist liggen..." Weer lachte de dochter. O, o.. er is nog al veel te kijken l daar komt geen kip voorbQI" toen sussend, omdat zQ opeens den boozen blik van de oude vrouw opving: Nou.. dan moet u 't zelf ook maar weten.. Als u niet naar raad wilt luisteren, dan kan ik er ook al niets meer aan doen.. KQk.. daar komt zoo waar weer een landlooper den tuin op.. NatuurlQk weer om een boterham." Ze ging lan-zaam naar 't buffet, zocht op de broodschaal een paar sneden brood bQeen. De oude vrouw rekte haastig 't hoofd, keek snel naar bulten, toen grepen de dorre vingers zacht, als met sprakelooze bewogen heid, in elkaar.. 't Is wel een gezeur.. leder oogenbük komt er een," mompelde de dochter wat ongeduldig om den last dien 't gaf, en de kou, dat reiken van wat voedsel aan de deur kier; van de week is 't al de derde maal dat diezelfde komt.." toen ging ze de kamer uit. Oud vrouwtje luisterde, onbewegelijk in haar stoel, de oude handen rustten op de zijleuningen, 't hoofd rekte spiedend naar voren... Ging de voordeur al open... of... eerst nog de keukendeur... nee... de keukendeur l God dank" prevelde't oudje heesch, toen, met fel geruk van boven .haar macht kracht zetten, schoof ze 't raam open, riep gejaagd: Kom van middag terug". De bleeketronle van den schooier keerde zich traag naar haar toe; de man deed een stap naar 't raam, maar zQ, zenuwachtig, zei: Pas op... ze komt voort,... van middag is ze weg" ... Toen duwde ze behoedzaam 't raam naar beneden, zonk bevend van inspanning in haar stoel terug. In de gang liep de dochter; de voordeur knarste open, werd dadelijk daarop weer gesloten. De oude vrouw rekte nogmaals 't hoof d, keek aandachtig den bedelaar na. Er lag een wondenQk zachte glans nu op haar gifcat. Heb-u 't raam open gehad ? Nee toch? ik meende zoo vast dat ik 't hoorde openschui ven"... zei de dochter weer binnenkomend, en even bleef TAALOEFENINGEN VOOR DE JEUQD Verbeter; Haar haren geborsteld, bleef ze nog eren staan." (G. v. Eckeren, De brlljantspeld) Legt de bondsactle op Nederland lasten, «n brengt zij risico's mede, die niet mogen worden onderschat, daarenr?tegen staat veel, wat ook voor Nederland tot bescherming en meer gerustheid zal kunnen strekken." (Af. v. T. Wetsvoorstel toetreding tot Volkenbond) Vertaal uit het platdullsch: Dat stemt, dat stemt!" (Ivans, De man uit Frankrijk, enz. passim). Dit verzoek is te richten aan het Hoofdbestuur, terwijl tegeHkertQd het verschuldigde per postwissel is over te maken. Het nummer en de naam zQn duidelijk aan te geven. Op de achter zijde is de woonplaats te vermelden," (Meded. Rffkstelef.) Op de glibberige paden Maar buiten deze beiden was en is het te hooi en te gras dat een Indisck notaris zich op de publieke p*n werpt." (Wkbl. v. Privaatr.) Zonder bondige en duidelijke verklaringen is een bioscoopvoorstelling niet te volgen. Dit heeft de directie van de Royal Cinema" te Maastricht wel begrepen, toen zQ ter verduidelijking van het drama Hands-up" op het programma o. a. schreef: Liefde en recht zQn de plechtankers in dit veelbewogen leven. Het genieten, de baken der voorzienigheid, gloeit ge stadig door het mistige uitzicht en smeekt de zondaren tot Inkeer te komen." Op het landgoed Doorwerth zullen pl.m. 300 boompjes door de kinderen zelf onder toezicht van ouders en op voeders worden geplant en op versna peringen worden onthaald." (L. D.) Wat er overblQft is voor de kinderen. De wonderen der techniek en der kunst. Mass'ef eiken spiegels. Massief eiken schilderijen. Prima goud-schilderQen." . (Adv. Hbl.) De volgende juffrouw heeft het woord Ontvangkantoor" misverstaan: Een beschaafde juffrouw, gediplo meerd verloskundige, wenscht plaatsing op een Inspectie- of Ontvangkantoor als particulier klerk." (Weekbl. v. d. Administratie der Dir. bel.) Oppassend man zoekt kennismaking met nette vrouw, leeftijd tusschen 40 en 45 jaren, om na wederzQdsche be spreking in-'t huwelQk te treden." (Adv. H. D.) Moge hfj er eene vinden, die ook in 't huwelijk wederzqdsche bespreking duldt. stelt in financieele aangelegenheden. Men vindt hier tal van gegevens omtrent finan cieele wetgeving en derg. bijeenverzameld, die anders niet zoo gemakkelijk onder Ieders bereik vallen. DaarbQ komt het mQ voor, dat de schrQver van dit overzicht, die in vroeger jaargangen nog al eens vrijgevig was met het uiten van subjectieve meeningen, zich thans blijkt ingespannen te hebben om zoo objectief mogelijk te blQven, hetgeen voor een dergelijk werk eene groote verdienste is. De gebruikelQke statistieke tabellen, o.a. die van de laagste en hoogste koersen van alle ter Amsterdamsche beurze genoteerde fondsen in de maanden van 1919 en voor de jaren van 1910-1919, zijn vooral van veel nut en, voor zooverre de ondervinding bij voorgaande jaargangen geleerd heeft, met groote nauwkeurigheid saamgesteld. Hetzelfde kan gezegd worden van de tabellen der in 1910/99 op, ter Amsteidamsche Beurze genoteerde fondsen, betaalde divi denden. Een heldere, duidelijke druk ver hoogt de bruikbaarheid van het werk. J. D. S. zQ doelloos bïde oude vrouw staan. Maar deze zei: Ik 7... 't raam open ? Wel nee... hoe kom je daartoe l" en haar dunne oude ..,. ,hQ keek loerende