De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1920 3 april pagina 2

3 april 1920 – pagina 2

Dit is een ingescande tekst.

DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 3 April '20. No. 2232 DE KRUISER-AFBOUW -..-? Teekening voor de Amsterdammer" van Jordaan IJsselsteyn: Ziezoo nou zal't mormel niet meer boven komen l" IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIMlmilllllllllllllHIIIIIIIIIIII Recht duidelijk was dit den congresleiders die Zondag 21 Maart in de Reguliersdwars straat 108 de vergadering toespraken blijk baar niet. En aan deze oniekerheld, aan dezen barst zal m.i. de actie van het com munistisch Comlté-Misdaad-Straf komen te breken. De burgerleken" zijn de periode van de vaagheid in de beschouwing van misdaad en van de w|ze van bestrfding daarvan gelukkig voor een groot deel te boven. Als men tegen een burgerlek criminoloog zou spreken over .de misdadiger" dan zou allicht worden tegengeworpen: wat is nu de mis dadiger" alsof iemand die brandsticht uit heimwee (zoo zijn er) van dezelfde soort zou zfjn als de moordenaar uit jalouzie of de inbreker die een brandkast steelt. Dit zijn enkele wfld uiteen loopende soorten maar de onderscheiding is honderdvoudig. Van al die soorten bestudeert de burgerlijke" wetenschap de eigenaardigheden: hoe het wezen is der personen die zich daaraan schuldig maken, welke de omstandigheden Z|Q waardoor die misdrijven plegen te worden bevorderd. En naar gelang van de aldus gevonden oorzaken wordt de wfl ze van straf en behandeling, voor de verschillende soorten DE COMMUNISTEN OVER MISDAAD EN STRAF Het leek reeds van te voren een wat ongewoon beginnen: da communisten, wier taak het is een geheel nieuwe maatschappij te stichten, zouden samenkomen om wat van het door hen gewoonlijk gesmade kleine werk te doen, om te trachten op n bepaald punt in de bestaande maatschappij wenschelflke veranderingen aan te brengen. Ver betering van het bestaande dus en voor ditmaal niet vestiging van de toekomst maatschappij. En toch was er wel niemand der geestverwanten in de zaal die niet ge loofde in de nieuwe maatschappij in een zeer nabije toekomst. Een nieuwe maatschappfl waarin de opvattingen en de maat schappelijke verschijnselen uit den aard der zaak «oo totaal verschillend van de tegen woordige zouden zijn, dat het wel wat voorbarig zou lijken reeds nu te overleggen hoe daar bepaalde verwachte maatschappel|ke gedragingen zouden kunnen worden be vorderd of tegengegaan. Ja, wat wilde men eigenlek verbeteren op het punt van straf en misdaad: de tegenwoordige of reeds bij voorbaat de communistische maatschappij? Hiiimniain Het komt mij gewenscht voor om ter inleiding dezer nieuwe reeks van Buitenlandsche Overzichten, In enkele regels de situatie te omlijnen waarin onze wereld dit tweede Paaschfeest na het einde van den oorlog vieren gaat. Opwekkend is het beeld niet, maar dit mag ons niet weerhouden, het weer te geven gelijk het in waarheid is. Om dan b| het gewichtigste te beginnen: Duitschland heeft zoo juist zijn tweede revo lutie doorgemaakt en al is het bewaard ge bleven voor den val In den afgrond die zoowel links als rechts gaapt, het staat nog aan den rand en eiken dag kan de nood lottige stoot komen. Oostenrijk is stervend, Hongarije na een korte periode van rood schrikbewind overgeleverd aan een witte terreur, de andere staten die ontstaan zijn op het gebied van de geweien Habsburgsche monarchie worden dank zij .de hulp der Entente in het leven gehouden. Rusland blijft, ondanks enkele gunstige berichten over een begin van herstel onder Sovjetbewind, een prooi van honger, kou, des organisatie en tyrannie en is sinds twee jaar gescheiden van de rest der wereld ter wijl de pogingen om nieuw contact te vinden afstuiten op de voor de hand liggende be zwaren die er bestaan tegen economische en politieke samenwerking van een wereld die het kapitalisme ten doode toe bestreden wil en een die onder het kapitalistische stelsel leeft. De randstaten van het gewezen Tsaristische Rusland beleven gelijken economischen nood als de rest van MiddenEuropa en staan bovendien onder den voortdurenden vrees van een dreigenden oorlog met de Sovjet-republiek. Zoo staat het in die landen die de neder laag geleden hebben; bij de overwinnaars is het beter gesteld, maar evenmin is daar de toestand rooskleurig. Engeland wordt geplaagd door een zoo ernstige crisis van het lersche probleem dat geen mensen ter wereld een oplossing ziet en leeft bovendien onder den voortdurenden druk van uitge barsten stakingen of dreigende; nu weer dreigt een staking in het mJJnbedrQf. Frank rijk is ondanks het verdrag van Versailles en de .commissie van herstel" nog bijster weinig hersteld, ziet geen kans zQn deplorabelen financieelen toestand uit eigen kracht te verbeteren, terwfll anderen niet scheutig zij» met hun hulp, en verkeert in een niet verholen angst voor een wederopleving van den verslagen Duitschen vijand. Italiëgaat gebukt onder hoogst ernstige economische moeilijkheden en Amerika irekt zich terug in een enghartig nationaal egoïsme. De band eindelijk, die de geallieerden samenhield in den oorlog, verslapt in den vrede en duide lijk is het dat Engeland en Italiëeen andere richting in de wereldpolitiek zoeken dan Frankrijk, voornamelijk ten aanzien van de houding, tegenover Duitschland aan te nemen. Deze verslapping van de alliantie welke de overwinning wegdroeg, uit zich ook elders en een van haar gewichtigste gevolgen is het verzet dat de Mohammedaansche wereld in den Levant bieden gaat tegen de plannen die de geallieerden reeds tfjdens den oorlog ten aanzien van Klein-Aziëhebben gemaakt, want niet alleen de nationalistische bewe ging onder de Turken groeit in kracht, maar ook in Egypte komt zij niet tot rust en de uitroeping van een groot Syrlsch rijk onder den Emir Faitsjal vlak na diens terugkeer uit Parijs kan moeilijk anders beschouwd worden dan als een rechtstreeks tegen Engeland en Frankrijk gerichte stoot. Ziedaar dan zeer in het kort het beeld der wereld-politiek in de lente van het jaar 1920. Het is duidelijk dat het Russische en het Dultsche probleem het alleioverheerschende zijn, en voor het oogenblik het Duitsche meer dan het Russische wordt. Zakt vandaag of morgen Duitschland verder in den afgrond, dan wordt daardoor de toestand in gansch Europa zooveel ongunstiger dat alle andere problemen op hun oplossing zullen moeten wachten; gaat daarentegen Duttschland berg opwaarts, d. i. herstelt het zich tot een groote en ordelijke natie die kan werken voor haar eigen onderhoud en om de onmetelfk zware schulden die zfj op zich heeft moeten nemen, te betalen, dan kunnen gaandeweg alle andera vraagstukken en moeilijkheden tot oplossing gebracht worden, misschien zelfs het Rus sische. Van Duitschland's lotswisselingen is de wereld afhankelijk en het was dus niet alleen omdat er een rood leger op twintig kilometer afstand van Zevenaar aan het VRAABT ' GRATIS rOEZEXDIVG AAN VAN DER HOOP's MEUBELBEWARING EN TRANSPORT MIJ. AMSTERDAM VAN HAAR LAATST , VERSCHENEN / AMSTEIDIIK h. Trompstraat Uitsluitend gevestigd: PROSP£CTUS, TELEFOON 2195 ZUID van misdrijf verschillend, vastgesteld. Ik zeg allerminst dat dit ideaal reeds in vollen omvang door onze burgerlijke criminologen in de maatschappij is kunnen verwezenlijkt worden maar het streven in die richting is duidelijk aanwijsbaar en juist de laatste tijden kenmerken zich op verblijdende wijze door een sterk toenemende differentiatie In straf en wflze van behandeling van misda digers en wetsovertreders. Wat deden nu de Communisten ten congresse? Zrj stelden zich niet op den grond slag der tegenwoordige maatschappQ en ook niet op den grondslag der toekomstige maatschappQ een positie dus met belde beenen ia de lucht, die voor iemand die actie wil gaan voeren (en dat wil dit Comit van actie") niet bepaald benijdenswaardig is. Geen wonder dat het congres leed aan de alleruiterste mate van vaagheid laten W9 zeggen, aan de vaagheid zooals de burgerleken" die 50 of 100 jaar geleden ook kenden. Een vaagheid en onzekerheid die zeer in de hand gewerkt werd door het in ontstel lende mate ontbreken van deskundigen onder toehoorders en sprekers. Niet alleen was er onder de aanwezige geestverwanten ver moedelijk geen enkele die wel eens een f risschen Inbreker van aangezicht tot aangezicht had gezien, maar ook theoretische deskundig heid was, met uitzondering van mr.Wichmann en misschien dr Resink, zoo goed als afwezig. (Niet onvermakelijk sommigen dezer ultra modernen blijk te hooren geven van niet met hun tijd mee te gaan: Lodewijk van Mierop, die zich op den verouderden degeneratie-theoreticus Morel beriep, Daan de Clercq die, met sympathiek enthousiasme Elmira verdedigde, echter blijkbaar niet wetend dat van burgerlijke zijde een veel nieuwer Amerikaansch gevangenisstelsel gepropageerd werd waarvan de boekjes in den gang te koop lagen.) Maar allermeest was de vaagheid van het congres te wijten aan de reeds genoemde onzekerheid van standpunt. De burgerlijken, spanden zich in de soorten der misdrijven naar aard en wrjre van ontstaan te onderscheiden . op het congres bleef volkomen in het duister wat men zoo ongeveer onder misdadigheid had te verstaan. Alleen hebben alle sprekers zich beijverd te verklaren, dat al die han delingen, die hun ontstaan geheel of ten deele te danken hebben aan de onvolmaakt heid der tegenwoordige maatschappQ en die thans toch als misdaad gelden, natuurlek door hen niet als misdaad werden beschouwd. Dat is inderdaad een heele hap uit ome criminologische pap en wat er over blijft is niet bepaald een duidelijk omlijnde groep. De eenige nadere bepaling van misdadig heid zooals die door het comitévan actie werd opgevat was deze: elk vergrijp tegen waarlijk menschelfjke waarden." Veel vager N.V. PAERELS Meubileering Mu. COMPLETE MEUBILEERING BETIMMERINGEN : Rokin 128 Telef. 4541 H Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllll schieten was, dat wij de berichten over de Dultsche revolutie en burgeroorlog in de laatste weken met zulk een spanning gevolgd hebben. Het schijnt dat voor het oogenblik de storm bedwongen is. De regeering heeft zich gereconstrueerd maar is in waarheid dezelfde gebleven, al heet nu de kanselier Mueller inpiaats van Bauer en de rijks weer-minister Gessier inpiaats van Noske. Ia Berlijn, in Saksen, in Thueringen, waar revolutie en burgeroorlog gewoed hebben is een betrek kelijke rust en veiligheid weergekeerd en alleen in het industriegebied aan de Roer staat nog een rood leger en is de regeerlngsmacht nog niet hersteld. Van hier dreigt nog gevaar, al groeit de macht der regee ring. Trouwens, hoe zwak zQ zich nog voelt blijkt telkens: de overeenkomst van Bielefeld leek wel een overgave aan de Rooden en toen dezen zich niet aan den in Bielefeld beklonken wapenstilstand hielden, maar hun marsen naar Wezel voortzetten, was het antwoord van regeeringsz|de niet een sterk offensief, maar een voorzichtig afweren en afwachten totdat de storm vanzelf bedaren zou. Inderdaad verliep het Roode leger en de toon van Berlijn tegenover de arbeiders aan den Roer werd krachtiger; er volgde zelfs een ultimatum. Edoch op een kracht proef laat men het bl|kbaar in Berlijn ook nu weer niet aankomen, want volgens de jongste berichten is het ultimatum verwor pen, maar de regeering, vreeeend voor de algemeene staking waarmee links dreigt voor het geval de regeeringstroepen in het Roer-gebied oprukken, heeft bevel gegeven langzaam op te rukken en zeer gematigd op te treden. KlaarblpeUk durft de regeering geen kracht toonen, en waarlijk hoe zou xQ dur ven, want zij héft geen kracht l Dit immers maakt den toestand in Duitschland zoo uiterst gecompliceerd, dat geen partQ, geen groep, geen idee de noodige kracht en macht heeft om de uiteengeslagen natie te veree nigen of andersdenkenden te dwingen tot berusting. De mannen van het oude regime zijn machteloos, ondanks de kracht van de oude monarchale idee en Hindenburg's aureool, omdat de breede lagen van de burgerf] en heel het leger van arbeiders niet meer van hen gediend zijn; daaraan twijfelde een maand geleden reeds geen verstandig mensen, maar de foudroyante mislukking van Kapp's revolutie heeft het kan het niet en het lijkt me voor een comit van actie geen benijdenswaardige taak om nu volgens haar plicht te gaan aangeven welke wijze van behandeling of welke honderd wijzen van behandeling men ter bestrijding van deze vergrijpen van vol komen onzekeren aard zal moeten toe passen. Het verbaasde mij niet, dat het eenige wat op het congres over de wijze van be st rf] ding te hooien viel algemeenheden waren als deze: het sociaal instinct der misdadigers moet aangekweekt (zie de overigens zeer heidere voordracht van dr. De Lange, die van het Mendelisme over Leonardo da Vinci op het sociaal instinct aanlandde om daar te stranden). Neem nu maar eens b.v. een moordenaar en een brandstichter en ga hun beider sociaal instinct aankweeken l De cel als algemeen en alleen-heerschend geneesmiddel heeft afgedaan. Men moest niet zoo ouderwetsch zfln daarvoor nieuwe algemeenheden in de plaats te brengen, De eindindruk van het heele congres was eigenlijk een droevige: omdat het huivering wekkend is in te zien boe al deze menachen, die met de meest verstrekkende maatschappij hervormingsplannen rondloopen, zelfs in het betrekkelijk kleine, dat zij zich ditmaal hebben voorgenomen, onherroepelijk tot mis lukking gedoemd zijn. Er «al door het comitéeen boek over celstrafervaringen worden uitgegeven, werd ons meegedeeld. Heel goed maar daar hebben wQ er »\ meerdere van. Er komen ook prentbriefkaarten en er komen nog meer vergade ringen maar zoolang men niet weet wat een misdadiger is blijft het alles gepraat in de ruimte. Er was aan het eind der ver gadering een eenvoudig arbeider, die in een uitstekend speech j e vroeg of hij niet eigen lijk door een intellectueele autocratie" wat was voor den gek gehouden want dat hf] nu nog minder dan voor de bijeenkomst wilt wat hij moest vertellen aan zQn mede arbeiders die begeerig waren naar practische veranderingen. Deze debater was m.l. de man van den dag. Hij kreeg van de be stuurstafel van mr. Wichmann het merk waardige antwoord: dat hij vooral niet iets moest gaan doen, vooral niet practisch te gaan meewerken aan den arbeid dergenen die thans bezig zijn aan de hervorming van ons systeem van bestrlding van de misdaad, want practisch werk was gevaarlijk" omdat het de revolutionaire aandacht van de groote Iflnen afleidde. De zelf-gewllde onvrucht baarheid l Slechts op n detallpunt stond het con gres sterk. Een der comitéleden, C. Boeke en zijn vrouw zaten in het huls van Bewa ring opgesloten. Men deelde mij mede, dat zij zonder vergunning in het openbaar een bjbelsche predlcatie hadden gehouden en daarom door den kantonrechter tot boete waren veroordeeld. ZIJ weigerden uit principieele overwegingen die boete te bei alen en moesten dus eik een paar weken ver vangende hechtenis ondergaan. Het congres maakte daarvan natuurlek gebruik: ziet daar nu de tegenwooidige opvatting van misdaad en straf. Dat is natuurlijk onjuist. Die tegen woordige opvatting is blQkbaai: voor een licht vergrijp tegen de orde een geldboete. Maar te ontkennen valt het niet, dat het Inderdaad een pQnlQke gewaarwording is deze beide communisten van onverdacht vreedzame soort voor een lichte tekortkoming geruimen tijd in toch eenigstins afzichtelijke condities te weten opgesloten. Zij hadden die opslui ting kunnen voorkomen. Goed, maar die opsluiting is toch door vonnis en strafwet mogelijk geworden. Ik meen dat de fout schuilt in een kleine doch vrij belangrijke technische quaestie: dat de boete bij niet betaling klakkeloos wordt vervangen door hechtenis. Dat moet niet: voor dengene die wel betalen kan maar niet wil moet zQ gexcuteerd worden op zijn bezittingen en voor dengene die wel wil maar moeilijk kan be talen moet een systeem van geleidelijk col lecteeren door een daartoe bestemd ambte naar worden ingericht. De communisten zullen met een dergelijke wQzigtng aller minst tevreden zfln, maar z$ zou toch bui tengewoon nuttig zijn omdat zoodoende de straf wordt ten uitvoer gelegd die de rechter lllltllllHIIIUHHHItlllllllllllllllllllHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII ten overvloede bewezen. Dat ook de extre misten ter linkerzijde geen macht genoeg hebben om Duitschland Rusland's voorbeeld te laten volgen, is eveneens gebleken en ook dat ligt voor de band, daar heel de rechterzijde zich tegen hen schaart, welke regeering zij ook bestrijden mogen. En eindelijk hebben ook de tegenwoordige regeerders geen macht, omdat hun aanhangers te gering in aantal rijn; omdat zij moeten steunen op de tegenstanders aan den eeaen kant ten einde die aan den an deren in bedwang te houden. Ze staat dus zwak tegenover rechts omdat zij vreezen moet voor de militaire kracht aan die zijde, zwak tegen links wijl een groote staking noodlottig voor haar kan zijn, en eindelijk staat zQ zwak tegenover beiden omdat het verdrag van Versailles haar de handen bindt Dit laatste klonk als een smartkreet in de redevoering waarmee kanselier Mueiier deier dagen voor de Nationale Vergadering verscheen: had de Entente ons niet de han den gebonden door de ondragelijke bepa lingen van het verdrag en hun hardvochtige toepassing, dan was er van dit alles niets voorgevallen, want Duitschland zou dan aan het wrrk, de regeering sterk zijn en noch Kapp-Ludendoiff, noch de communis ten zouden in eenig opzicht vat gehad heb ben op den Duitschen geest l Inderdaad, hier wringt de schoen en van de houding der geallieerden zal de verdere ontwikkeling der Duits che tragedie voor een groot deel afhangen. Naar de meening van de toonaan gevende Fransche pers, en zeker ook naar de meening van de regeering in Parijs, wordt er in Duitschiand nog immer comedie ge speeld en dient alles wat zich thans afspeelt als voorbereiding voor de terugkeer van den Boche met den pinhelm aan het bewind, als voorbereiding van de revanche. Daarom: geen toegeef elq «held l Duitschland moet eerst het verdrag nakomen, Frankrijk her stel, en. Economische samenwerking met Duitschland? Wij zijn er toe bereid heeft Mlllerand in de Fransche Kamer geroepen, maar onder voorwaarden dat Duitschland eerst zijn verplichtingen nakomt) Is het niet juist dat hier de schoen wringt? Want Duitschland houdt vol, dat het zijn verplichtingen niet na kan komen juist door de bepalingen van het verdrag en er zijn zeer velen in Engeland, Italiëen Amerika die dit erkennen. Lloyd George heeft wel is waar onlangs nog met wrevel verkondigd, POP En ziezoo, het is geregeld Want daar kwam Minister Pop. Gaat u maar eens aan den arbeid; Knap den boel eens netjes op. Tweemaal zijt ge Excellentie Waarde Pop, KW zorg is groot. Dubbel moet ge excelteeren Voor hel leger en de vloot. We vertrouwen op uw inzicht En uw onverstoorbaarheid Van uw Jeugd hebt ge bewezen Dat ge een der sterksten zijt. Velen werden er geroepen Velen gingen zuchtend heen Ja, al sneeuwde 't Ministers Altijd zaten we alleen. Door die twee verwenschte kruisers Vond uw voorganger zijn graf.... Waar de een om is gekomen Trad de ander onlangs af. Onze vroede Tweede Kamer Wispelturig als een man Moet en zal nu schuitje varen Eerst was ze er zeeziek van. Wees voorzichtig met die heeren Want ze ruimen voor een pop, Die ge extra aan durft vragen, U weer met een glimlach op. Rusteloos moet ge gaan verken Reken daar op beste man. Van die' goede' acht-uur-werkdag Is voor u geen sprake van. 's Morgens zit ge voor het leger 's Morgens voor den kanonnier 's Middags roept u de marine En ge zijt weer marinier. Nacht en dag hebt ge uw zorgen Bij een middelmatig loon Voor vermaak blijft u geen ruimte En ge eet per telephoon. Wij begroeien a vol vreagde Waarde Excellentie Pop Breng wat beters en wat sterkers Ruim wat ouden rommel op. -J. H. SP EEN HO F F iiMMiiiiiiiiiiimiiiiiMiiimiimiiiiiiiiiimimiiiMMiii DEVO Geurigo Sigaar FABRIKANTE N.V. DIEVENBACH's Noll. Sigarsiifabruk UTRECHT iiimmiiumiiiiiiiiitiiiwiiiiiiiiiiiui gewild heeft en omdat ons zoodoende het kwetsende gevoel bespaard blijf', dat de familie Boeke en een groot aantal mlnververmogende boete-schu'digen onnoodlg ei onnuttig worden ingekerkerd. N. MULLER uiiimtltiimttmiiiiiiHiiiiiiminiiiiiMintmmiiiM NAAMLOOZE VENNOOTSCHAP MotordienstvanTetenbiirg DAGELIJKSCHE MOTORDIENST UTRECHT IEIDEI DEK HAM KLfT iltitimhmi. trichtsttimwZB. FfiiikutI. VICE-VEKSA dat eerst Frankrijk hersteld moet worden en dan pas Duitschland, maar hfl moest dit juist met zoo sterken nadruk zeggen, omdat de meerderheid in Engeland begint in te zien, dat van herstel van Frankrijk niets kan komen, zoolang Du tschland niet een weinig op streek geholpen is, laten wf zeggen: zoo ver dat de mark niet meer drie cent waard is op onze beurs, maar een kwartje l Waarom dit in Frankrijk niet Ingezien wordt? Ongetwijfeld voornamelijk om gevoels- in plaats van verstandelijke redenen, want men kan het niet zetten, dat het land dat aangevallen werd, overwon, maar het meeste leed, geholpen zou worden na het volk dat aanviel, moordde en brandde, en in eigen land niet leed. Daarnaast echter uit angst, want als Duitschland geholpen wordt en zich herstelt, dan wordt het immers sterk en is morgen gereed tot de revanche? Onoplosbaar dilemma: Duitschland mag zich niet herstellen en het moet het toch weer wel, anders kan het niet betalen! De op lossing? WQ die objectiever kunnen kijken dan de Franschen, zien haar en wQ hopen dat ook de F/anschen haar mogen aanvaar den. Men moet Duitschland tijd laten en gelegenheid geven om zich te herstellen, scherp toezien op de Inachtneming der waar borgen tegen opleving van het militarisme, en vóór alles Duitschland toelaten tot den Volkenbond, liever vandaag dan morgen. Als er redding is, ook voor Frankrijk, dam Is ze daar gelegen. Want het is, zooals Th. Wolff in het Berllner Tageblatt v»n Maan dag j.l. juist en mooi schrijft: de Franschen zf n aan Duitschland gebonden zooals Mazeppa aan het paard; hoe meer zQ het ros prikkelen en pijnigen, des te nader dreigt het gevaar dat zij tesamen ondergaan. *,* Over de zonderlinge berichten uit Kopen hagen: het ongevraagd ontslag aan het ra dicale kabinet Zahle verstrekt, omdat het niet wil meewerken om ook de tweede zone in SleeswQk aan Denemarken te brengen; het dreigement met algemeene staking der socialisten die den Konirg willen dwingen afstand te doen, is het nu nog te vroeg om te schrQven. Oorzaken en beteekenis van deze crisis liggen nog half ia het duister. J. C. TAB OVEN

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl