Historisch Archief 1877-1940
N°. 8833
Zaterdag 10 April
Ae 1920
DE AMSTERDAMMER
WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
Onder Hoofdredactie van Prof. Dr. O. W. KERN KAMP
Redacteuren: Prof. Dr. H. BRUGMANS, Mr. E. S. OROBIO DE CASTRO Jr., Dr. FREDERIK VAN EEDEN, Mr. J. A. VAN HAMEL en H. SALOMONSON
UITGEVERS: VAN HOLKEMA & WARENDORF
Prijs per No. f 0.25. Per half jaar f 6.25. Abonn. loopen per jaar
Redactie en Administratie: Keizersgracht 333, Amsterdam
IWHOCD: Bladz. 1: Hector Treub door prof. dr
C. A. Pekelharing. Oackbetuiging en Nabetrachtisg,
door dr. Fred. van Eeden. Een vaste verbinding der
Y-oever», door E. W. van Popta. Tijdgenooten, door
dr. G. W. C. Byvanck. 2: Buitenl. Overzicht, door
prof. mr. J. C. van Oven, Revolutionnaire
Intellectueelen,teekeninK van Jordaan. Krekelzang,door J.H.
Speenhoff.?3: Boekbesprekingdoor W. v. Doorn en K.V.
5: Voor Vrouwen (red. Elis. M. Rogge) De Nieuwe
Duit&che Grondwet en de Duitsche Vrouwen, door dr.
Joh. W. A. Naber. Een moderne hij, door Dokie,
met teekeningen van Is. van Mens. Shawls, door
P. Noyon-Waesdorp. Uit de Natuur: Het Wondere
Voorjaar, door Jae. P. Thijsse. 7: Het Burgerwees
huis, door prof. dr. H. Brugmans.
SchilderkunstKroniek, door A. Plassckaert. 9: Een nieuwe editie
van de poëtische werken van AndréChènier, door C.
Kramer. Spreekzaal: Hofstad en Hofstedelingen, door
J. F. Saur. De Nieuwe Armen, teekening van
George van Raemdonck. Erfelijkheid, door dr. J. E.
Enklaar. 10: Op den Economischen Uitkijk, door
jhr. mr. H. SmUsaer). Zelfmoord en Onsterfelijk
heid, door F. M. Dostojewsky. 12: Uit het
Kladschrift van Jantje. Charivaria. Boyal Auction
Bridge, dMT Briflger..?Leefcensptagrt. Feuilleton:
'm Lenteavond, door Mien Vermeulen. 13: De troe
belen in Ierland, teekeniog van Joh. Broakenaiek.
't Schietgat: Mijn Kinderwagen, door Melis Stoke.
Schaakrubriek, red. dr. A. G. Olland.
Bijvoegsel: De mislukte Staatsgreep in Denemarken.
teekeniag van Joh. Braakensiek.
HECTOR TREUBf
Na een bitter zwaar lijden, dat eenige
maanden heeft geduurd, is Treub heden
nacht in de neurologische kliniek te
Utrecht overleden. Het bericht daarvan zal
voor zeer velen een, zij het dan oek niet
geheel onverwachte, treurmare zijn. Vele
jaren achtereen heeft Hector Treub een
zeer bijzondere plaats ingenomen. In de
geneeskundige wereld stond hij, van zijn
jongen tijd af reeds, vooraan. Hij was
een man van smaak, wiens belangstelling
in kunst ook in de artistieke wereld wel
bekend was. In zeer ruimen kring, bij
rijk en arm, stond hij hoog aangeschre
ven wegens zijn buitengewone talenten
en zijn onverdroten toewijding aan zijn
patiënten. Bij d^ herdenking van zijn
25-jarig professoraat in 1912, werd hem,
door oud en jong, in de Aula der Uni
versiteit te Amsterdam, hulde gebracht
met een warmte als slechts aan zeer
weinigen wordt betoond.
Zijn vakgenooten en leerlingen zullen
in zijn heengaan aanleiding vinden om
in het licht te stellen, hoeveel goeds hij,
als man van wetenschap, als docent en
als leidsman heeft gedaan. Ik wil nu een
woord van hartelijke waardeering wijden
?aan den voortreffelijken, trouwen vriend.
Ook zij die Treub slechts oppervlakkig
hebben gekend, moeten wel onder den
indruk zijn gekomen van zijn merk
waardige persoonlijkheid. Die aardige
kop, met zoo heldere oogen, zijn altijd
eenigszins zwierige kleeding, de
gemakkelijkheid waarmee hij zich in elk gezel
schap bewoog en, vooral, de pittige op
merkingen, die hem telkens, als zijns
ondanks, ontsnapten, konden niet nalaten
de aandacht te trekken. Niet altijd was
hij vriendelijk. Tegenover degenen die
hem niet aanstonden, wist hij stug te
zijn en werden er zaken besproken waarin
hij onrecht zag, dan had hij aanstonds
een scherp woord, dat goed het doel
trof, gereed. Hij kon onrecht niet dulden.
Als hij het meende te zien, kwam zijn
vurige geest in opstand en hij nam het
IIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIllllMllllllllimillllllllllllllllllllllllllmillllllllllllllimi
GEHEIME GESCHIEDENIS
UI
Nog een paar grepen uit Scawen Blunt's
dagboeken l
Wij blijven thans op Britsen terrein,
het Oosten moge een verre achtergrond
worden, om het geheim van Engelands
geschiedenis te kunnen benaderen.
Wien zullen wij kiezen om met hem onzen
intocht te houden op de baan der politiek?
Gladstone? Maar hfj is al zoo heel oud,
en er is, bij het statige evenwicht van zijn
rhetoriek, een volstrekt gemis van sympathie
voor het ongewone in Blunt's Bewogen
leven. Salisbuiy? HQ is zijn middag
hoogte lang vooroij; wQ wandelen met
Blunt peinzend door het park van
Hatfieldhouse op het oogenblik dat de machtige
Earl ligt te sterven, en wQ denken aan
vervlogen roem. Chamberlain? En zijn
wQ dan niet in den tijd van Jameson's raid
tegen Johannesburg en van den Boeren
oorlog? Voor Scawen Blunt vertegenwoordigt
hij den duivel op aarde.
Zoo rest ons als vooraanstaand man de
weinig expressieve figuur van Asquith.
De bewondering voor Asqulth in de pagina's
van het dagboek mag slechts matig worden
genoemd. Blunt erkent in hem en in Balfour
de eerste twee parlementaire krachten van
het land; de een is voor hem meester van
het woord als een taktisch wapen, den
ander roemt hij als den man die enig is
in het klaar ontwikkelen en voorstellen van
xQn maatregelen en plannen. Als Asquith
spreekt blijft er geen onduidelijkheid, hQ
weet precies hoever hfl kan gaan, de brave
burgerman en rechtsgeleerde met een bijna
onbegrensd vermogen om werk op zich te
nemen.
HECTOR TREUB f
woord, of, vooral in latere jaren, greep
de pen, om ongezouten zijn gevoelen
daarover te zeggen. Hij zelf gaf wel
toe, dat hij soms daarbij de maat uit
het oog verloor en ook wel eens van
onrecht sprak, zonder eerst, als een
goed rechter, de zaak van alle kanten
te hebben bezien, maar nooit sprak of
schreef hij zonder volle oprechtheid.
Volstrekte eerlijkheid was wel een van
de hoofdtrekken van zijn karakter. Hij
wist zeer goed, dat hij zich vijanden
maakte door zijn krasse uitvallen: Maar
daaraan stoorde hij zich niet. Men heeft
wel gezegd, naar aanleiding van zijn,
in scherts aangenomen devies: qui s'y
frotte s'y pique", dat hij er behagen in
schiep, te toonen dat men hem niet
ongestraft kon prikkelen. Daarin mag
iets waars hebben gelegen, maar dit
behagen kwam bij Treub toch geheel
op den achtergrond. Ijdelheid speelde bij
hem al een zeer geringe rol. Het was
hem er om te deen, nuttig te zijn voor
anderen, door de waarheid te verspreiden.
Hij wilde nuttig zijn in grooten, maar
ook in . kleinen kring. Daarvan weten
velen van zijn patiënten en ook van zijn
leerlingen meetespreken. Zijlweten ookdat
hij zich daarop niets Het voorstaan en bij
voorkeur zijn weldaden in stilte bewees.
Ook zijn vrienden zullen niet vergefen
hoeveel hij hun waard was in den
gezelligen kring. Waar hij was, kon men
zeker zijn van een aangenamen toon.
Hij had een zeer opmerkelijk talent om
een gezelschap in een opgewekte stemming
te brengen. Levendig staat mij nog een
avond voor den geest, aan boord van
het stoomschip Oranje, waarmede wij
samen, toen de oorlog juist was begonnen,
uit Indiëterugkeerden. Wij hadden de
Blunt is persoonlijk weinig met hem in
aanraking geweest. HQ behoorde tot een
andere wereld; 'maar bij heeft Asqulth's
vrouw, zijn tweede vrouw, intiem gekend,
toen «Q nog ongehuwd » as en als een van
de Tennants, Margot Tennant, den toon
aangaf in de Londensche samenleving.
Altoos vooraan, was zQ een van den
uitgelezen kring van vrouwen die zich liefst
betitelden: The soals, omdat zQ het intellect
huldigden en voor intellectueelen wilden
doorgaan. Zij hingen aan Oscar Wilde en
volgden de sprongen van zijn geestig
gesprek en hebben zijn reputatie gemaakt.
Maar tegelijk was Margot een liefhebster
van sport, zij kon een robbedoes zQn in
haar uitgelatenheid en geen paard wild als
het was, dat zQ niet durfde berijden. ZQ
was een van de groote connaisseurs.
Haar huwelijk met den burgerlijken Asquith
dien Gladstone om zfjn degelijk talent, zich
tot een collega had gekozen, is een gebeur
tenis geweest in de wereld van het fatsoen.
Margot's trouwdag," staat in het dagboek
te lezen (1824). De kerk was vol tot den
nok. De bloem van alles wat in Londen
uitgaat of ontvangt was daar. De ministers
waren volledig aanwezig, zelfs Gladstone.
Margot zag er bleek uir, erg bleek, maar
flink en vastberaden, Asquith was heel net
opgemaakt. Een colossaie receptie daarna
in Tennant-house, Margot te midden van
haar menigte vriendinnen."
Twee jaar later vertelt het dagboek:
BQ Margot op den lunch. Het was een
genot er te zijn, zoo amusant als zQ was.
Haar baby van verleden jaar heeft haar op
gewektheid waarlijk niet achteruitgeret; den
ganschen winter is zQ mede op de jacht
geweest. De stiefkinderen zouden haar tot
een matrone maken, maar zij is bijzonder
lief en voorkomend gebleven en geestiger
en meer bQ de hand dan wie ook, een aar
dig kleurtje op de wangen."
En Asquith ? De brave burgerman is mee
gegaan met zQn echtgenoote, hQ die zich
niet in gezelschappen wist te bewegen is
wereldsch geworden. Goed is hij gebleven
dat was zQn aard, maar aan zijn moraliteit,
lange reis langs Gibraltar moeten maken
en werden toen eenige dagen aan de
kust van Engeland vast gehouden. Ieder
verlangde naar huis en naar betrouwbare
berichten ieder was ongeduldig en
de slechte humeuren begonnen in het,
vrij groote en zeer gemengde, gezelschap
los te komen. Toen wist Treub eenige
krachten bijeen te brengen om een
cabaret-avond in te richten, waarbij hij
zelfs als directeur en liedjeszanger
lauweren oogstte. Voor dien avond
althans was de stemming aan boord gered.
De veelzijdigheid van Treub's talenten
was inderdaad wonderbaarlijk. Wie hem
alleen van zijn vroolijken kant leerde
kennen, kon wel tot de onderstelling
komen, dat de genoegens van het leven
voor hem de hoofdrol speelden. Toch
nam hij inderdaad het leven zeer ernstig
op. Hij heeft hard gewerkt en voor de
wetenschappelijke, de praktische en de
maatschappelijke geneeskunst veel tot
stand gebracht.
' Treub was, zooals ieder wel weet,
niet van zuiver nederlandsche afkomst.
Reeds zijn uiterlijk en zijn manieren
verrieden het zuidelijke bloed. Het
fransch was, in den letterlijken zin van
het woord, zijn moedertaal. Toch was
hij Nederlander met hart en ziel. Hij
heeft dit zoo dikwijls getoond. Ook de
zuiverheid van de nederlandsche taal
lag hem na aan het hart. In den vorm
onderscheiden, althans zijn geschriften
van
niet-wetenschappelijk-geneeskundigen aard, zich door den esprit gaulois"
die er uitstraalt; wat de taal aangaat
onderscheiden zij zich van het meeste
dat men hier krijgt te lezen, door de
helderheid en de zuiverheid van zijn
Nederlandsen. Altijd heeft hij de belangen
ontbreekt iets. De puritein heeft zQn deftig
heid en daardoor ook van zQn gewicht
verloren bQ de menschen.
Maar zin capaciteit voor werk is zQn
behoud. HQ kan tot laat in den nacht bQ
bridge en whiskey opzitten, des morgens
bQ den arbeid op het ministerie is hQ vol
komen meester van zQn taak, en stelt In
zQn duidelijk schrift zonder noodig te heb
ben een woord te schrappen, de ingewik
keldste clausules op 't papier. De beste
spreker in het Parlement, een uitstekend
minister, maar de pit van moraliteit heeft
zijn karakter verloren.
Blunt, zooals reeds gezegd, kent Arquith
maar uit de verte. HQ heeft in dit geval zijn
inzicht van anderen, en het Is toch een In
zicht. Wien hQ kent, wien hQ lief heeft, dat
Is zQn neef George Wyndham, die eenmaal
er toe geroepen scheen te zin om schitte
rend de politiek van Engeland te leiden en
zijn naam beroemd te maken over de geheele
wereld...
Hier hebben wQ heusch niet met een bur
german te maken. Op den overgang van de
19e tot 20j eeuw brachten z|n talenten hem
vooruit ooder het Tory-ministerie waarvan
achtereenvolgens Salisbury en Balfour het
hoofd waren, zonder dat hij zichzelf veel
moeite had te geven. HQ was de man dien
de dingen toevielen. Zelfs zQn bestuur van
Ierland, waar hQ een agrarische hervorming
invoerde, (1900) mag geen mislukking
heeten.
HQ gevoelde zich boven zQn ambten en
waardigheden. Toen hem het ministerie van
oorlog werd aangeboden, nadat hQ het se
cretariaat voor Ierland had vervuld, weigerde
hrj den post, hQ zag dat de dagen van de
Tory partij geteld waren, en wllae de kracht
van zijn persoonlijkheid bewaren om later
als leider van een vernieuwde
Tory-regeering op te treden, zoodra de liberale opvol
gers op hun beurt hadden moeten wijken.
Dus beschikte hQ over zQn lot vooruit.
Niet dat zQn eerzucht hem de baas was.
Neen, zQn verlangen ging boven en buiten
een eerste ministerschap. VQftien jaar ten
hoogste wou hij aan de politiek geven, dan
van Nederland voorgestaan ook ge
durende de laatste jaren. Voor ieder die
Treub kende, sprak het wel van zelf,
dat, bij het uitbreken van den oorlog,
zijn voorliefde aan Frankrijk gewijd zou
zijn. Maar toen hij, uit Indiëterugge
keerd, de wijze waarop de oorlog was
begonnen leerde kennen, voegde zich,
naast die voorliefde, een stellige afkeer
van Duitschland. Dit heeft hij waarlijk
niet verzwegen.
Maar wie zegt, dat hij ooit Frankrijk
boven Nederland heeft lief gehad, be
schuldigt hem te eenenmale onrechtvaar
dig. Treub was een zelfstandig man, die
onafhankelijk en met strikte oprechtheid
zijn meening wenschte uit te spreken,
waar en wanneer hij dit verkoos. Hier
door en door zijn groote en toch steeds
met zooveel bescheidenheid geuite goed
hartigheid, heeft hij vrienden aan zich
gebonden, die meenden zijn talenten,
zijn geest en zijn hart niet te kunnen
missen en zijn heengaan diep betreuren.
C. A PEKELHARINO
Utrecht, 7 April 1920
llllllllllllllllllllllllllllllHIIIIIIItllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
DANK-BETÜIGING EN
NA BETRACHTING
Het was mQn bedoeling dat in het nummer
van 3 April van de Amsterdammer" mijn
naam niet zou worden genoemd, tenzQ dan
onder mQn eigen bijdrage. Ik heb dit niet
nadrukkelijk aan mQn meede-redacteuren
gezegd omdat ik toch alle literaire bijdragen
in handen krijg en dus zelf zou kunnen
schiften en jubileumsartikelen weigeren.
Het komt mQ namelijk voor dat zulke artikelen
eeven als huldlglngs-reedevoeringen nooit
bevreedipen omdat zQ min of meer com
plimenteus moeten zijn uit den aard der
zaak en toch juist door die verplichting
niet voldoen.
MQn meede-redacteuren hebben echter
toch portretten en artikelen geplaatst, uit
goede bedoeling. Doch ik wilde uitdrukkelijk
constateeren dat dit geheel buiten mijn
voorkennis is geschied. Men heeft het voor
mfl verborgen gehouden, om mQ te verrassen.
Voor deezej vriendelijke bedoeling ben ik
dankbaar, al had Ik het anders gewild. Ik
ben ook zeer dankbaar voor de veele har
telijke woorden en bewQzen van sympathie
die ik ontving. Ook mQn nuttige en hoog
gewaardeerde vijanden mQn dank. ZQ liggen
steeds getrouwelijk op de loer om te zien
wat zQ kunnen verdacht maken, dat houdt
frisch en wakker.
Men zal mQ wel ten goede houden dat
ik in de eerste weeken die brieven en tele
grammen niet beantwoorden kan. Ik heb ze
nog niet alle aandachtig kunnen leezen.
Maar voor enkelen wil ik een uitzondering
maken, en nu, met goedvinden van mQn
meederedacteuren, deezejetterlljk afschrijven
en oopenlijk er voor bedanken. Dat zQn de
telegrammen van mijn wakkere vrienden
van G. G. B. (Gemeenschappelijk Grond
bezit).
1. De Groningsche Sigarenfabriek de
Pionier telegrafeert: Sigarecfabriek de
Pionier wenscht u geluk op zestigsten ver
jaardag, hoopt dat u den strijd tegen het
parasitisme met onverflauwden Qver zult
voortzetten en dat pers-berichten over mo
gelijke toetreding tot een reactionair insti
tuut als de Roomsche Kerk overdreven of
verkeerd voorgesteld zQn. Hoog de leuze:
Werkers werkt voor elkander!
Het Bestuur.
(Weest niet bezorgd brave «vrienden!
F. v. E.)
moest het leven komen voor mooie dingen
in rust.
Wanneer hQ zich op deze wrjze liet gaan
in gezelschap van vi lenden, was er geen
die aan buitengewone zelfverheffing dacht.
Men gunde George Wyndham alles goeds
en rekende hem tot alles in staat. Hij was
de epicurist die het geluk zocht, maar door
zijn omgang het ook aan anderen wist te
geven. HQ genoot intellectueel, als een
humanist,als een man van de Renaissance;
verzen van Shakespeare of van Ronsard
konden hem tot extase vervoeren, maar ook
het aanschouwen van iets mooi menschelïjks
in de verhoudingen van het leven.
Voor Blunt was het onmogelijk niet van
hem te houden en veel om hem te geven,
ofschoon zijn ideeën en zQn overtuiging
Unrecht tegen de zijnen ingingen. Dat
Afrika dat hij voor de inboorlingen wilde
bewaren, zijn neef vertelde hem openlijk
en cynisch dat hij er alleen een terrein
inzag voor Engelands gebiedsuitbreiding.
Hoe schamper kon Wyndham zich uitla
ten!
.Dj tijd om te praten over wettigheid en
internationaal recht is nu toch voorbij," zelde
hQ tot B unt. ,Wat doet het er toe hoe onze
juiste rechtspositie is. WIJ mogen de rechten
van den Khedive voorschuiven of ons recht
van verovering. Het een is precies zoo goed
als het andere, wanneer wQ ons doel maar
bereiken: dat is de spoorweg van Cairo
naar de Kaap. Werkelijk het is niet de moeite
waard om onderscheid te maken tusschen
recht en onrecht, het geldt hier alleen een
zaak, waarbij ons belang is gemoeid."
Is het niet een quaestie van overmacht?"
zeide Wyndham bij een andere gelegenheid.
Wie zal meester zijn in de wereld ?
Duitschland, Rusland of wij? Wij, de jonge impe
rialisten, hebben 't gezet.op Engeland, en
wij zullen waarachtig ons niet laten tevre
den stellen door halve maatregelen of door
zuinigheids overweging. WQ willen het door
drijven."
Dat heeft er achter gezeten al jaren lang,"
merkt Blunt op; nu komen zij er voor uit."
En hij volgt met afschuw de rooverpolitiek
2. Coöperatieve vereeniging Walden,
Zaandijk en G. G. B. a/d Zaandam (tele
grafeert): HarlelQk geluk ge wenscht met 60en
verjaardag. '
3. Gemeenschappelijk Grondbezit afd. den
Haag. Idem.
4. Hoofdbestuur Gemeenschappelijk Grond
bezit. Idem.
5. Af deel ing Groningen van Gemeenschap
pelijk Grondbezit feliciteert u op zestigsten
verjaardag en hoopt dat u nog vele jaren
met dezelfde kracht als voorheen zult deel
nemen aan den strijd voor een rechtvaar
diger en gelukkiger maatschappij.
Bedeling, Secretaris.
6. De afdeeting Amsterdam der Ver. G.
G. B. wenscht u als pionier voor hare idet en
nog veel gelukkige jaren toe.
7. DrttKketff Nieuw Leven, den Haag.
Hartelijke gelukwenschen.
8. Samenwerkende Metselaars en Opper
lieden, Amsterdam. Idem.
9. Drukkerij Volharding, Groningen.ldem.
10. Drukkeiij Voorwaarts, Amsterdam.
WQ ecren u ais grondlegger van G. O. B.
en als onbaatzuchtig strijder voor
menscheIQkheid en recht.
11. De Samenwerkende Sigarenmakers:
de Haagsctie Pioniers, Kockstraat 118. Har
telijk geluk gewenscht.
12. Productieve Associatie in het meubel
bedrijf (G. G. B.). (Bilef.) Als daadwerke
lijke volgers van hét ideaal weikers werkt
voor elkander", zenden wij u onze beste
wenschen.
13. Bestuur der Grondpartlj. (Tel.) Op
uw zestigsten verjaardag voor u, dienst
knecht der menschheid, warmen dank en
beste wenschen.
Deeze getuigenissen zQn mQ blzonder
aangenaam, en ik beken graag dat ik er
een weinig trots op ben.
Twintig jaren geleeden heb ik dat zaadje
gelegd, onder algemeene vroolQkheld, hoon
en minachting. Dat kas-planf je zou wel gauw
sterven. En ziet, na twintig jaren van uiterst
langsamer groei, leeft het nog en begint
nieuwe knoppen te toonen.
Eindelijk wordt het rQsje een boom.
En eens zal men gewaar worden dat in
die door mrj ge weer en richting de eenlge
uitweg ligt tusschen zwarte reactie en
bloedige revolutir, tusschen militarisme en
bolsjewisme.
Dat wil Ik wel weeten, dat ik bl| ben
dien weg geweezen te hebben.
FREDERIK VAN EEDEN
W a l d e n, 6 April
EEN VASTE VERBINDING DER
IJ-OEVERS
Amsterdam! aanvankelijk aan deZuider-Zee
gelegen, heeft in haar opkomst als elke
andere havenplaats baar ha ven front naar de
zeezijdr, dat is hier naar het Noorden en
Oosten gekeerd. Na afdammlng van de
oorspronkelijke havens zijn de ie om de
Oost verlegd geworden. Ook het graven van
het Noord-Zee-Kanaal, de rechtstreeksche
verbinding met de Noord-Zee om de West,
heeft hierin geen verandering gebracht. Wel
ontstond daardoor een tegenstelling van
belangen van het land- en zeeverkeer.
Meermalen kwam zulks tot uiting; nu eens
won het laatste het pleit (Velser voetbrug),
dan werd het een compromis (spoorbruggen)
en nu dreigt het belang van het landverkeer
den doorslag te geven door een brug te
bouwen over het IJ, welke brug het geheele
Oostelijke havengebied afsluit.
Uit de scheep vaart kringen rijzen bezwaren
tegen dit plan, laat mij die van uit nautisch
oogpunt gezien in de volgende regelen ont
wikkelen. Voorop sta dat deze bezwaren
gelden voor alle schepen welke van het
Oostelijke havengebied gebruik maken, dat
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiimiiiiiiiiji
van Rhodes en Chamberlain tegenover de
Boeren.
Maar zijn liefde voor George geeft hrj
niet op.
Als hij, in 1913, geheel onverwacht het
bericht krijgt van zijn dood, schrijft hQ in
zijn dagboek: Nu is de band met de wereld
geheel voor mQ verbroken," en de aandoening
van de woorden die hij aan Wyndham w g d t
maakt zich onweerstaanbaar meester van de
lezers die Blu^t's gevoel weten te waar
deeren.
Een andere naam, maar deze in het laatste
gedeelte van het dagboek, komt veel naast
George Wyndham voor, dat is die van
Winston Cnurchill. Blunt had zijn vader
Raudolph Churchill goed gekend en herin
nerde zich zijn laatste onderhoud met den
door ziekte gebroken, geniaal eerzuehtlgen
man, als hij zijn woorden niet meer kon vinden
en hem in angst en wanhoop moest zeggen:
Ik weet wat ik je heb te zeggen, maar
verdoemd als ik het zeggen kan."
Hij is een kleine kerel," schrijft Blunt
van Winston Churchill, met een vierkanten
kop, zonder veel uiterlijk figuur, maar gees
tig en verstandig en origineel dat hij is l
Wonderlijk, zooals hij in zijn houding en zijn
manier van denken op zijn vader gelijkt, met
al dat plotseling verbluffende en die zeker
heid welke zijn vader had en met meer
kunde dan zijn vader. Dezelfde
jongensguitigheid en verachting voor fatsoen trof
mij, en het rondultspreken en de vaardig
heid om dadelijk te begrijpen. Voor Cham
berlain was hij bijzonder amusant in zijn
mengeling van bewondering en verachting,
verachting voor den man en bewondering
voor zijn sluwheid en zQn stoutheid. HQ
interesseert mij geweldig."
Later als Winston minister is (1909) geeft
Blunt een van zQn gesprekken weer, waarin
hij sympathie met de bevolking van Indi
toont. Ik ben een imperialist, zegt Winston,
maar het meest gaat mQ het lot van onze
eigen armen aan. Ik zou mijn leven willen
geven dat zij goed verzorgd waren. Daar
voor word ik betaald, en ik zou er waarlijk
mijn leven voor geven."
W. G. C. BYVANCK