10 April '20. No. 2233 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND Restaurant De Oude Doelen' TOURN001VELD DEN HAAG PLATS DU JOUR ? vin 12.30 tot 2 uur M vin 7 uur tot 8.30 ROTTERDAM AMSTERDAM I MEEREN MODE-ARTIKELEN I . HEKRENSTRA-AT 12, GRONINGEN - g TELEFOON 1083 = EERHOFF £,C ?vi KALVEfiSnMT42 AHSTECIM <*? ' UrtiAd\ii rsu\*S"c./%ï2WiirArtr\T\T/^id'\r' fvrOT\Edr\t iiKm FJORD-LEVERT R A AH Prima Medicinale Noorsche Levertraan zonder vlschsmaak is verkrQgbaar bij H H. Apothekers en Drogisten tot den prijs van / 2.75 per halve Literflesch. Deze traan voldoet aan de eischen der Nederlandsche Pharmacopee en wordt gegarandeerd door Dr. J. BLOMBERG, Apotheker en scheikundige, Den Haag, Holland Import: Handelsvereeniging FJORD", Den Haag. 5QB3AIIIEIT IM BRonzen K FLICK'S BOOMSCHORS CHOCOLADE (""Sr") is Chocolade in een vorm en van een samen stelling als in geen ander Fabrikaat wordt teruggevonden. OVERHEERLIJK VAN SMAAK! ERVEN CASPAR FLICK ? Opgericht 1745 Hofleveranciers Amsterdam P. M. BROEKMANS MODERNE KUNSTHANDEL B2 Van Baerlestraat Amsterdam TELEFOON Z. 8084 Zoo juist verschenen : Erich Wichman tot 1920 Afbeeldingen en Geschriften met een inleiding van Prof. Dr. W. VOGEL ZANG PRIJS 19.5O Verkrijgbaar in lederen Bo&k- en Kunsthandel en bij den Uitgever STARK'S OXYDOL" ! || +* m r^ ?» m «?* jj' " (CHLORAS KALICUS TANDPASTA) £l jfNaaml. Vann. STARK & Co.?Chemische Fabriek ,,'s-HAGE", 's-Oravenhage |! 1e Hypotheken f 700.000 - f 450.000 - f 250.000 GEVRAAGD op prima VASTE GOEDEREN nabij Den Haag met Groote Overwaaide en zeer solide borgen, RENTENDE 7 8 pCt. Desverlangd op korten termijn Advertentiebureau de la Mar Haag Spoort WA.spoorjr,_ cuiemboro, DE AMSTERDAMMER Weekblad voor Nederland kost slechts f6.25 per half jaar «fmilHII»MIIHHIIHtt1HIMlMHII IIHItllttlllllHHIIMIIIiniM ....... HIIMlIIMIIMIIHIMMimlf tMlI uiiMniiiuiiiiittiHiiinjinnM Plano's, Vleugels on Kunstspelpiano's door Huur in eigendom verkrijgbaar, mits in drie Jaar afbetaald. Brieven No. 1431, Bureau vin dit Blad HAPOLITAINES m WIT EN GEKLEURD DEDEN; RIJWIELBANDEN KWALITEIT BETER DAN OOIT TE VOREN PRIJZEN NAGENOEG ALS VOOR | DEN OORLOG Buitenband f7.50 Binnenband 3.50 iiiiliiiiiiiiiiiifiiiiiiirfiiiiiiiiiif iiiiiiiiiuiiiifiiirrtiriiiiiiiiirii iifiiiiiffrfiiiiiiiiiiiiiifiMfiiiiiiiifin fiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiuiu'i" ABEL LEFRANC, Professeur au College de France:Sow Ie Masque de .William Shakespeare." Willlam Stanley Vle Comte de Derby. 1918 Payot & Cie. 2 dln a 6 fr. Omstreeks 1911 publiceerde de Engelse dichter John Masefield 'n kleine, maar zeer merkwaardige studie over Shakespeare in de Home University Llbrary" van Williams and Norgate, alwaar we de volgende opmerkelike zin lezen (bldz. 15): An actor who wrote more than thlrty plays daring twenty years of rehearslng, acting, and theatre management, can have had Uitte time for mixing with the world. Masefield schreef deze woorden, blijkens de verdere inhoud van z'n boekje (waarin hQ zich'n gelovig St rat f onliaan" toont) vol komen argeloos neer. Bij mij hebben ze aan de gammele en wankele zuil van mfln geloof in .de man van Stratford-on-Avon" 'n schop toegebracht, die 'm tot puin deed rollen, de trappen af van de tempel waarin de mensheid het genie ,Shakespeare" vereert. Hoe nu? de man die zó in de wereld thuis was; 'n man wiens werken de innigst denkbare versmelting geven van hoge poëzie en aardse wijsheid, de ontwerper van 'n rij karakters, 'n lange, lange reeks, met Portia en lago als uitersten, zo'n man zou zich weinig in de wereld hebben bewogen ? Het kan niet. Zelfs voor genialiteit in 't kwadraat is zo iets niet mogelik. Maar behalve het door Masefield aangestipte, deed Willlam Shakespeare nog meer l HQ bereisde het land met z'n troep; hij belegde z'n geld op de manier van 'n businessman eerste klas; kocht landerijen aan; schreef honderd drie en vijftig sonnetten... Alles, in letterllke zin «tussen de bedrijven door"! Heeft men zin oeuvre, wat bedrukte bladzijden betreft, wel 'ns vergeleken met dat van 'n Molière . b.v. of 'n Goethe? Drie meesterstukken in de twee jaar, met 'n hoofd vol beslom meringen. .. Er z|n er meer die 't niet geloven. Er zijn er zelfs en niet zo heel weinig die het geestellk vaderschap van Falstaff, Hamlet en Othello toeschrijven aan Francis Bacon, de wijsgeer, rechtsgeleerde en staatsman. Het zijn niet enkel c r a n k s die deze hypothese aanhangen; o.a. behoort de kranige Ierse schrijver George Moore tot de Baconlanen". Wat mij betreft, het destrukiiimiiiiiimniiiiili wordt door 21.000 artsen erkend als het beste versterkingsmiddel voor Z,enuwen en Lichaam. tleve werk van deze groep of moest ik liever .sekte" zeggen? heeft mij altijd beter voldaan dan het konstruktieve, het welk voornamelik bestaat in anagrammerij (men vergeve mij 't woord), & Ia Faulconbridge = Francis Bacon guited, of PhiloJudaeusachtige interpretaties, alaOphelia Shakespeare's poëtiese muze! Van m'n jeugd af aan heb ik veel sym pathie gevoeld voor de apostel Thomas. Men zal dus begrijpen dat ik in zake het Shakespeare-mysterie de echte Stratfordianen ontkennen natuurlik, dat er zo iets bestaat sedert jaren 'n afwachtende houding heb aangenomen. Die houding neem ik nóg aan, ook na kennisneming met het boek van professor Lefranc. Maar toch geloof ik, dat deze Franse geleerde, die op het gebied van de litteratuur der Renaissance lang niet de eerste de beste is, 'n spoor heeft ontdekt, om met Aimard's Roodhuiden te spreken. Bovendien is z'n boek met Franse klaarheid en aantrekkelikheid geschreven en bevat niets, dat 'n gewoon denkend mens zou kunnen doen meesmuilen. En al is er in de Engelse tijdschriften die ik bijhoud en dat zijn 'n aantal zeer voor name tot dusver geen gewag van ge maakt, 'n taktiek van doodzwijgen zou hier allerminst op z'n plaats zijn. In z'n voorbericht ontwikkelt de schrijver drie stellingen: 1. De dramatiese en andere werken die, sedert de laatste jaren der los eeuw, zijn opgevoerd en uitgegeven onder de naam van de toneelspeler W. Shakespeare, van Stratford-on-Avon, kunnen pp genetlei wijze van deze persoon herkomstig zijn. 2. Alles wijst er op dat de ware schrijver, die onbekend wenste te blijven, behoorde tot de Engelse aristokratie. 3. Een merkwaardig samentreffen van over eenstemmingen, gevolgtrekkingen en feiten wettigt de gedachte dat de toneelstukken en andere aan Shakespeare toegeschreven dicht werken, inderdaad gewrocht zijn door William Stanley.de zesde graaf van Derby (1561-1642). Ofschoon de eerste twee stellingen niet niet precies prflken in de gloed der nieuw heid, dienen ze als noodzakelike inleiding tot nummer drie. Hoe professor Lefranc er toe kwam, in 'n Derby de ware Shakespeare te vermoeden, vermeldt hij op bladz. 79 van z'n boek. In de Calendar of State Papers, Domestic series, vol 271, nummers 34 en 35 ontdekte hQ de volgende zinsneden: 1599, June 30, London. George Penner to his partner Balthazar Gybels, Antwerp. l V pages (Business affairs)... .Therle of Darby is busyed only in penning comedies for the commoun players". En (van dezelfde datum): «George Penner to Sire Humfredo Gaidelli or Giuseppe Tusinga, Venice: .Our Erle of Darby is busye in penning commodyes for the commoun players." Niemand had ooit van dramatiese prod ukten van Therle of Darby gewaagd. Wel had men om zo te zeggen altijd geweten, dat de bedoelde graaf van Darby 'n beschermer van het Elizabethaanse toneel was, maar eigen toneelschrijverswerkzaamheid, waarin hij opging, en waarvoor hij staatsaangelegenheden Het liggen ? Professor Le franc ging dit alles nader onderzoeken en kwam tot de slotsom: 1. dat de familie van de graven van Derby in nauwe vriendschapsbetrekking stond tot Edmund Spenser, en dat de Action, waarop deze dichter zinspeelt in z'n bekend gedicht Colln Clouts Come Home Again moeillk iemand anders kan wezen dan William Stanley, graaf Derby; 2. dat deze edelman tot 'n geslacht be hoorde dat meer dan enig ander de drama tiese kunst had bevorderd; 3. dat hij 'n vriend was geweest van John Dee, bekend natuuronderzoeker, alchimist en occultist; 4. dat h( hartstochtellk hield van muziek, en zeif komponeerde; 5. dat hQ in z'n jeugd veel gereisd had, vooral in Frankrijk en Italië; 6. dat rijn karakter en levensgeschiedenis het ontstaan van blijspelen als Love's Labours Lost, van koningsdrama's" als Rlchard III, en van treurspelen als Hamlet afgezien van de vereiste letterkundige begaafdheid ten volle aannemelik maakt. Het belang van punt drie werkt de schrijver, die evenmin met cryptogrammen werkt als met koffiedik of ei, nader uit in verband met The Tempest. Hij wijst daarbij op de beruchte hekseprocessen van die tijd, en het bigotte optreden van koning Jacobus I in deze. Zou 'n simpel actor-manager het hebben durven bestaan in zo'n tijd 'n verheerliking der magie ten tonele te brengen? En vertoont zich de grote dramaturg zich dit in verband met punt 4 niet telkens en telkens als 'n melomaan van de bovenste plank ? Professor Lefranc kondigt nog 'n deel aan, gewijd aan Shakespeare's woordeschat. Hij hoopt aan te toonen dat 's dichters Engels 'n aanmerkelike hoeveelheid speciaal Noord engelse vormen bevat. Ais hem dit gelukt (de Derby's zetelden in Lancashlre) zal hij mij voor 99 pCt. hebben overtuigd. Middelerwijl raad ik kennisneming met z'n aan genaam te lezen boek ten zeerste aan en beroep me hierbij op 'n woord van Francis Bacon (in z'n Essays]: Read, neither to contradict, nor to belteve, but to weigh and consider. WILLE M VAN DOORN H. BAKELS, Btknopt Bijbelsch Woorden boek. Wereldbibliotheek, Inderdaad is dit boek ten volle de rijks daalder waard, die het kost. Zeven honderd bladzijden met een aantal plaatjes, som migen door Bakels zelf geteekend, bevatten een menigte wetenswaardige bijzonder heden over Bijbelsche namen en over een aantal der meest gebruikelijke kerkelijke woorden (bijv. bisschop). De voornaamste Bjbelsche woorden worden hier kort be~ BEBEBEElnEEBBBEBBBIIIBEEBEBEEIEEEEEBBBEBBiEElEEEEBEEEEEElIBEEBBBBEEEEIEIEEinEEEBEBBBBEEl CADILLAC &i Meesterstuk der Autèchniek Importeur: K. LANDEWEER, UTRECHT sproken. Natuurlijk toont het werk, dat het geschreven is door een modern theoloog, die derhalve de zoogenaamde schriftkritiek aanvaardt. Het sterkste komt dat uit in enkels plaatjes, die in hun schematische voorstellingen een duidelijk beeU geven. Laat mij op den voorgrond stellen, dat dit boek vooral voor beschaafde leeken" be stemd is. Ieder die met het onderwijs heeft te maken, zal van het bezit van dat boek rijke vruchten kunnen plukken. Want hoe vaab komt een leeraar of een onderwijzer niet in aanraking met bijbelsche termen of namen bij zijn lectuur of zijn studie. Hij zal ze kunnen verklaard vinden. Of men wil weten waar een bepaalde gelijkenis van Jezus staat; op het woord gelijkenissen vindt hij ze alfabetisch vermeld. Wil men inlich ting over den joodschen godsnaam Jahweh of Jehova, een viertal bladzijden geven de voornaamste bijzonderheden. Zoo zouden tal van voorbeelden zijn bij te brengen, op hoe menig punt het boekje inlichtingen ver schaft. Wat in de belangrijke kwestie van handschriften een palimpsest is, wordt kort vermeid en door een afbeelding duidelijk gemaakt. Maar behalve voor ieder, die onderwfist, is het boek geschikt voor elk be schaafd mensen. Men wil gaan bijwonen een opvoering van Vondels Lucifer. Welnu wie Lucifer was of de in het stuk voor komende engelen Michaël enz. kan men erin nalezen. Richard Strausz' Salome wil men hooren. Over de daarin voorkomende per sonen vindt mes een en ander. In het algemeen genomen is het bezit van verschillende verkla rende woordenboeken voor elk beschaafd mensch iets onmisbaars. Wie dit boek zich aanschaft, zal bij raadpleging bespeuren, hoe buitengewoon waardevol het werk is en hoeveel hij eruit kan leeren. Daarom wil ik gaarne een warme aanbe veling ervan geven en van n ding geloof ik zeker te zijn: Wie het gekocht hteft, zal zich niet bekocht achten. Het spreekt van zelf: compleet is het boek niet. Dat zou onmogelijk zijn, in slechts 700 bladzijden, maar het voornaamste wordt er wel in aan getroffen. Natuurlijk hebben theologen minder be hoefte aan zulk een werk, want ons staan ten dienste d« registers op de groote Leidsche Vertaling, onze Grieksche en Hebreeuwsche dictionalres, onze concordantie van Trommius en het (orthodoxe) Bijbelsoh Handboek van Bredée, (de vertaling van het voortreffelijke Helps to the Study of the Bible). Voor wie Engelsen verstaat is dit laatste allerkostelijkst. En toch is het ook voor theologen somtijds wel zoo gemakkelijk even Bakels op te slaan. Wanneer er een tweede druk zou verschijnen, dan zou ik het aantal kerkelijke uitdrukkingen willen zien vermeerderd, maar ook een paar artikelen opgenomen als maten en gewichten", een alfabetische lijst van bijbelsche wonderver halen en bij Herodes een kleine geslachtsboom, zooals bijv. te vinden is in de aanteekeningen van mijn vertaling van W. Bousset's Jezus. Zonder zulk een boom is uit die verwantschap niet wijs te worden. K. V. SPAANSGV, EHGELSCH, FRAHSCH, DUITS OH etc* Borlitz-School Heerengracht 45t M. 3286 Pract. Onderwijs door buitenl. leeraren De Kranke Op heur legersponde In den stillen nacht Ligt een kranke blonde In haar witte dracht. Angstig, weeïg hflgen, Borstje op en neer. Tusschen 't nacht'lijk zwijgen Zucht j ts zwak en teer. 't Herte nog met hope Naar een vlug herstel. Doch haar krachten sloopen En men weet het wel. Arm en ziek'lQk maagdje Klachtjes steen en been. Weinig meer verdraag je Beterschap, oh! neen ! Nog een heel klein poosje. Schaapje levensmoe. Dra het witte roosje Oogjes eeuwig toe. Voor een graf in kilte Bidt een ouderpaar. Tranen diep in stilte Eeuwig droef en naar. HlJGO LUTOMIRSKI 4-4-4iiciitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii NAAMLOOZE VENNOOTSCHAP MotordienstvanTetenburg DAGELIJKSCHE MOTORDIENST UTRECHT LEIDEN DEN HMG DELFT BtttchtichtvMtZS. FyniékaiM. Houttuini»! VICE- VERSA