10 April '20. No. 2233 DE AMSTERDAMMER, WE E K B L A D VOOR NEDERLAND De nieuwe Dultsche Grondwet en de Duitsche Vrouwen In een overzicht namens den Nationalen Vrouwenraad van Quitschland opgemaakt door de secretares, dr. Allee Salomon, wordt in het licht gesteld, hoe de plaats der Duit sche vrouw in het openbaar staatkundig leven van haar volk ten eenemale door de afkondiging der nieuwe Duitsche Grondwet is veranderd, in xoo verre als deze thans inderdaad zich kan voelen staatsburgeres, hare volle verantwoordelijk aandeel aan het Staatsbestuur heeft te aanvaarden. Het b|zondere daarbij is, dat dit niet is geschied langs den weg eener geleidelijke evolutie. Als met nen slag is de Duitsche vrouw geroepen tot het medezeggingschap, tot mede-overleg bij de hoogste, de moeilijkste vragen, de gewichtigste besluiten van de Wetgevende Macht. De Duitsche vrouw is staatsburgeres in veel intensieveren zin dan elders, dan bijvoorbeeld in ons Nederland, waar de staatkundige gelijkstelling van man en vrouw nog altijd niet grondwettig is ge waarborgd en verzekerd; terwQl de Duitsche vrouw daarentegen die bezit krachtens de Grondwet van haar Rijk. Dientengevolge bezit deze thans op voet van gelijkheid met den man het actieve en het passieve kies recht voor den Rijksdag, voor het President schap, voor de Landdagen en voor de Ge meenteraden, waaruit dan weder de Pro vinciale Landdagen worden gekozen, alsook voor de economische, wetgevende colleges van Handel, van Nijverheid en van Land bouw. De leeftijdsgrens voor actief en pas sief kiesrecht beide is thans voor de vrouw zoo goed als voor den man gesteld op 20 jaar. Maar minstens even groote beteekenls als de gelijkstelling van de vrouw met den man ten opzichte van kiesrecht en verkiesbaarheid en minstens even nieuw is wat de nieuwe Duitsche Grondwet voor de vrouwen vordert ten opzichte van het beroep, van het ambt, van het gezin. BQ art. 109, zoo meldt dr. Salomon ons, bQ art. 109 begint in deze Grondwet de opsomming der rechten welke ledere Duitsche man en iedere Duitsche vrouw thans grondwettig zullen bezitten; en daar heet ter inleiding:, mannen en vrou wen hebben grondwettig dezelfde burger schapsrechten en dezelfde burgerschapsplichten." De nadere omschrijving van het begrip burgerschapsplichten" wordt gege ven in art. 128, waar wfj lezen: alle staats burgers zonder onderscheid zijn behoudens bezit van de voorgeschreven bevoegdheden benoembaar tot alle ambten;" en in dat zelfde art. 128 volgt dan ook nog: .alle uitzonde ringsbepalingen aangaande de aanstelling van vrouwelijke beambten zfjn vervallen." Nu ligt het natuurlijk voor de hand, gaat dr. Allee Salomon dan voort.dat vooroordeelen welk hunnen grond hadden in wetten, zeden en gewoonten, niet zoo maar dadelijk kunnen worden te niet gedaan en dat de maatschap pelijke achterstelling der vrouw zich althans in eenen crisistijd, zooals het Duitsche volk er op dit oogenblik eenen doormaakt, moeilijk ook metterdaad is op te heffen. Zoo is thans wel afgeschaft het verplichte celibaat voor de onderwQzeres; maar desniettemin zal in de praktijk de benoeming van gehuwde on derwijzeressen, zelfs bQ het meisjesonderwijs, nog lang worden tegengehouden. Ook de staats-ambtenaressen bij de post, bQ de telegrafie, bQ de spoorwegen zullen nog langen trjd telkens op nieuw voor de daad werkelijke toepassing van art. 128 der nieuwe Grondwet hebben te waken en op te komen. Dit klemt te meer omdat Paragraaf 1354 nog blijft luiden: de man heeft de beslissing in al de aangelegenheden welke het gemeen schappelijk leven betreffen." Daartegenover neemt de aanstelling van vrouwelijke beamten in de hoogste ambten in Duitschland thans zlenderoogen toe, wordt ons door dr. Salomon verzekerd. In de ver schillende Regeeringsdepartementen worden vraagstukken betreffende den arbeid, betref fende de ondersteuning en de rechten der nagelaten betrekkingen van militairen, betref fende de positie van vrouwelijke ambtenaren door vrouwen bewerkt. Vooral bQ de Land dagen worden aan de nieuw opgerichte Departementen voor Volkswohl/ahrt vele vrouwen benoemd. Ook bij de provinciale besturen arbeiden vrouwen als verantwoor delijke overheidspersonen mede aan de op lossing der vraagstukken, welke verband houden met den vrouwenarbeid en met de verzorging van kinderen, zwakken en hulpbehoevenden. Van beslissende beteekenls voor de nieuwe maatschappelijke positie der Duitsche vrouw is ook het Grondwetsartikel aangaande huwe lijksgemeenschap. De algeheele omzetting van den vroegeren Machtsstaat in eenen HET WONDERE VOORJAAR We hebben het geen van allen ooit zoo beleefd. Er waren al kastanjes in blad in de derde week .van Maart. De dotterbloemen, die anders in de eerste week van April hun glorietijd beleven, begonnen in het laatst van Februari al flink in bloei te komen en toen waren de elzen reeds bijna uitgebloeid; die hadden in Januari al gestoven. Zoo zQn haast alle voorjaarsbloemen vier tot zes weken te vroeg" geweest evenals ze in 1917 .te laat" waren en dat alles toont ons nog weer eens opnieuw de wonderbaarlijke plasticiteit van het plantenleven. Wie nog nooit een dagboek gehouden heeft, had er nu mee moeten beginnen. Dat geeft een dubbel voordeel: in de eerste plaats krijg je mooi materiaal voor vergelijking met latere tijden en voorts wordt het verzamelen van .data" allicht tot een gezonde sport, die u naar bulten drijft zooveel als maar mogelQk is en naar allerlei verschillende Cultuurstaat, schrijft dr. Allee Salomon, komt vooral duidelQk uit in het artikel over huweIQk en moederschap dat thans in de Grond wet is opgenomen en het gezinsleven uitdrukkelQk stelt onder de hoede van deze fundamenteele wet. Art. 119 namelijk luidt: .het huwelijk staat als grondslag van het gezin, van het behoud en van de uitbreiding der natie onder de bQzondere bescherming der Wet. Het huwelijk zal berusten op de volstrekte gelfjkstelling van beide geslachten. De Instandhouding, de ^beveiliging, de be vordering van het huwelijk Is Staatsplicht. Groote gezinnen hebben aanspraak op tegemoetkomenden steun. Het moederschap heeft aanspraak op staatssteun en staatszorg". Dit alles wordt ons gemeld als een triomf. MQns inziens is het zeer te hopen, dat het Nederiandsche volk het bedenkelijke Duitsche voor beeld niet ondoordacht zal willen navolgen. Niet alleen omdat het gevoel van petsoonIQke verantwoordelijkheid voor de gevolgen van eigen, bewuste daad er op noodlottige wQze door wordt ondermijnd; maar meest nog omdat wie begint met huwelijk en moederschap te stellen tot voorwerpen van staatszorg, onverbiddelijk moet eindigen met huwelijk en moederschap te stellen tot voor werpen van staatstoezicht, van staatsbemoei ing, van staatsdwang. Art. 121 regelt de positie van het bultenechtelfjk kind en luidt: de Wet heef t buiten echtelijke kinderen te verzekeren dezelfde voorwaarden voor lichamelijke, zedelijke en maatschappelijke ontwikkeling als den uit wettig huwelijk geboren kinderen." Voorts geeft deze Grondwet in verschil lende de vrouwen rakende artikelen aanwij zingen, hoe die te regelen bQ bQzondere wetgeving. Zoo zullen het Burgerlijk Recht en het Strafrecht moeten worden herzien wat betreft de maatschappelijke, de econo mische en de persoonlQke positie van de echtgenoote, van de moeder, van hethuweIQksgoederenrecht, wat betreft het sluiten en het ontbinden van het huwelijk; ook zullen de strafbaarstelling van prostitutie, van de aanraading van vrouwen en jeug dige personen onder medewerking van de vrou welQke volksvertegenwoordigsters, afge vaardigden, regeeringsleden en deskundigen opnieuw geregeld moeten worden. Datzelfde geldt voor het groote complex der opvoedlngs- en onderwQsvraagstukken als daar zQn die van de nheldsschool, van co-educatle, van openstelling van jongensscholen voor meisjes, van schooltuinen, van werk schoten, van volksuniversiteiten en wat al meer. Het nieuwe ontwerp tot regeling van de Rechterlijke Macht vindt bQ de Duitsche vrouwen algemeenen bijval, omdat het ook vrouwen wil doen deelen in de leekenrechtspraak. Daarnevens is in bewerking de oprichting van Wirthtchaftsraihe; en omdat de vrouwelijke staatsburgeressen daarbij op drieërlei wQzen zQn gemoeid: als werkgeefsters, als werkneemsters en als verbrulksters, zal hare medewerking bQ de eindregeling daarvan onmisbaar en groot blijken. Overeenkomstig hare nieuwe rechten en plichten als volledig en grondwettig erkende staatsburgeressen hebben de Duitsche vrouwen een levendig en werkzaam aandeel genomen aan de verkiezingen voor de Constltueerende Nationale Vergadering. Volgens de daaromtrent gepubliceerde statistische opgaven hebben zQ hare stemplicht even zoo getrouw vervuld ais de mannen. Onge veer 8996 van haar is ter stembus opge komen ; een zeer hoog percentage. Het waren vooral de jongeren, die trouw opkwamen; de oudere vrouwen betoonden over het geheel weinig Qver op dit stuk. BQ de later gevolgde verkiezingen voor de constitueerende Landdagen in de Bondsstaten was de belangstelling wat verminderd en zQ was het nog meer bQ de verkieiingen voor de gemeenteraden. Maar dat verminderen van Qver en belangstelling was gelijkelijk waar te nemen bQ kiezers en kiezeressen en vindt zijne verklaring in het feit, dat drie groote verkiezingen moesten worden gehouden binnen den tfjd van vQf weken en dat In eenen tQd van de grootst denkbare volksultputting naar lichaam en geest. NatuurlQk hield het aantal der gestelde vrouwelijke candidaten geen verband met dat der vrouwelijke kiezers. Gesteld waren 130 vrouwelijke candidaten, waarvan er 38 werden gekozen op een aantal van 421 RQksafgevaardigden in het geheel; ongeveer dezelfde verhouding valt waar te nemen bQ de verschillende Landdagen; daar zQn er nog slechts vier, waarin geene vrouwen zitting hebben. BQ de Gemeenteraden was het percentage der gekozen vrouwen aan zienlijk hooger. Als een bQzonder gelukkig teeken des tQds kon worden geconstateerd, dat bQ de vrouwen, die gekozen werden, het bewustzQn van samenhoorigheid wat betreft de behartiging van belangen welke de vrouw raken, bewaard bleef. Alle partQdisclpline ten spijt zijn de vrouwelijke afgevaardigden In de Nationale Vergadering bQ herhaling gekomen tot interfractioneele samenwerking wat betreft de rechten der vrouw bQ de bedrQfsraden.de reglementeering der ontucht, de terugzending der krijgsgevangenen. De vrouw, heet het dan verder tot slot, MiMimiiiiilimiiiiiiniliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimii inu 1,1 u,,, streken, naar bosch en duin en welde en waterkant, om te onderzoeken of wel iedere plantensoort in even groote mate den in vloed ondervindt van de bQzondere weers gesteldheid. Het komt mQ voor, dat de planten van den tuin het sterkst reageeren In mfjn aanteekenlngen vind ik als uiterste geval de Amerikaansche Roode Ribes onier tuinen en plantsoenen. Die begon in 1917 rQn bloemtrossen te vertoonen omstreeks den twintigsten April en bloeide in 1920 reeds flink op den 28sten Februari. Het pruimpje met de bruine bladeren, Prunus Plssardl begon dit jaar bQ ons op 5 Maart te bloeien, in 1917 pas op l Mei. Ik wensch mQ er niet in te verdiepen, of wQ deze vroege lenteweelde nog zullen moeten bezuren" zooals vele droefgestemde tQdgenooten schQnen te vreezen, 't Is natuurIQk niet onmogelijk, maar de kans wordt lederen dag geringer en ik ben er dus maar voor, om alles zoo onbekommerd te genie ten. Het eenige, dat mQ hindert, is dat ik het overstelpend gebeuren niet naar behooren kan bijhouden, temeer, omdat ik een voorjaar als dit niet licht meer voor de tweede maal zal kunnen beleven. Gaandeweg zullen we weer de normale toestanden krQgen. Naarmate wQ later in het jaar komen zullen de anachronismen minder scherp zQn. Sommige planten zullen hun bloeitijd rekken, andere gevoelen in minder de vrouw kan hare staatsburgerlij ke rechten en plichten slechts uitoefenen op den grondslag harer eigene individueele wereldbeschouwing; maar dat voert haar, zoo goed als den man, voor zoover zQ aandeel wenscht aan het openbaar staatkundig leven van haar volk, eener bepaalde partfj toe en leidt haar daartoe tot samenwerking met gelijkgezinde en gelij kdenkende mannen. Eerst daaruit, uit de wisselwerking van mannelijke en vrouwelQke opvattingen kunnen voortkomen besluiten, die der volksgemeenschap recht doen weder varen. Het denkbeeld eer.er afzonderlijke vrouwenpartij is derhalve door alle denkende, leidende Duitsche vrouwen met groote beslistheid verworpen. En verwonderlQker nog dan het gemak, waarmede de Duitsche vrouw zich hare nieuwe maatschappelQke positie heeft ingeleefd, is de wijze, waarop de Duitsche man die nieuwe maatschappe lijke positie der vrouw heeft aanvaard, rustig en kalm, als gold het een van zelf sprekende zaak, iets doodgewoons. In geen ander land der wereld heeft de vrouw binnen zoo korten t§d het gebracht tot eene zoo algemeen doorgevoerde samen werking van man en vrouw in het staat kundig leven. Op die 'iheid van samen werking van Duitsche vrouwen roet Duitsche mannen, zoo besluit Dr. Aiice Salomon haar bericht, berust de hoop voor Duitschlands toekomst. J O H A N N A W. A. N A B E R HQ is terstond aan zijn uiterlijk te her kennen en al zijn er ook hél wat variaties op het thema, in hoofdzaak zfjn ze toch gebouwd" naar n voorbeeld; komen ze, om zoo te zeggen, op hetzeifde neer. De zachtgekrulde ringbaard om het bleeke ge zicht met de slappe trekken; de flambard, kleiner of grooter van model, die de lange, artistieke lokken voor een deel ver bergt, de lossa das met fladderende slippen en 't colbertpak. dat lief.iïvan grove stof, liefst bruin en rus» liever van fluweel schijnt te moeten zijn dat zijn allemaal kenteekenen, die den modernen Botémien, beter: den modernen man, onderscheiden van het gros der menschen. Denk niet, dat alleen het uiterlijk van deze soort een apart cachet draagt; ook zijn leefwQze brengt een diepe klotïf tusschen den modernen en den gewonen sterveling. Wat maalt hij om con'-'-ntie! Wat kan hém het oordeel dt»r me<';si;rr.-n scheien ? Al die grof besnaarde w«;ic/;s >"m hem hetn, dat ras van kruieuiers en spekslagers zij kunnen immers orsmogeiak volgen de uitingen van zQn frjn-ontwikk;ld zieii-leven ! Hij leidt te midden van zijn klein iroepje geest verwanten zijn eigen b?staan. HQ doet" aan kunst, natuurlijk. En, even natuurlijk, uitsluitend aan moderne kunst; hQ voelt voor spiritisme en telepathie; hij Is theosoof en bestu eert hoogere wiskunde. HQ is filosoof en fatalist tevens Eiken avond stapt hij, den somberen, knoestigen wandelstok of, bij wijze van af wisseling, 't malle, zwiepende badine'tje met leeren ophangertje aan den arm, een der groote cafë's, 't liefst op het Leidscheplein, binnen, waar aan zijn stamtafeltje een plaatsje voor hem werd gereserveerd of waar hQ, bQ ontstentenis van de getrouwen, neerzinkt in een fauteuil aan de leestafel. Als hij dan de vrienden heeft begroet, strQkt hQ de lange, bloedlooze vingers door de roezlge manen en stopt opnieuw zQn pijp. Vervolgens be stelt hQ een kleintje koffie, inspecteert onder wijl, of de inhoud van zQn vestzakje hem deze uitgave eigenlijk wel permitteert en mengt zich in het gesprek, dat loopt over den laatsten omslag van Wendingen, het laatste werk van Romain Rolland, de nieuw ste uitingen van futurisme en kubisme in schilderkunst en muziek. Steeds enthousiaster worden de gesprek ken; het zQn voor hen allen groote levens vraagstukken, van oneindig meer belang dan het betalen van hun rekeningen, het tijdig afdoen van huur- en belastingpenningen. Niet, dat zQ hun materieele zorgen angst vallig verzwijgen. Integendeel! Ieder, die den moderne" van naderbQ leert kennen, wordt al heel gauw ingewijd in zfjn financieele moeilQkheden en beslommeringen. HQ en zijn vrienden slaan gén tentoon stelling van schilderijen over, noch verzuimen zQ een concert, waar toekomstmuziek" wordt gespeeld. Zij praten dan, na afloop, met zeker medelQden over Beethoven, Wagner, Strauss, die eentonig, geforceerd, onbeteekenend zijn. De moderne" ligt thuis gemakkelijk uit gestrekt op zijn rustbank, die bedekt is met een zware tijgervacht. Hij bladert in buitenlandsche tijdschriften. Mfjn moderne" heeft migraine al dagen achtereen. Op het guéridon, dat voor het rustbed is geschoven, ligt een kokertje aspi rine naast een waterkaraf. Een prikkelende geur van Russische sigaretten hangt in de kamer. Zijn smal gezicht met blauwe aderen aan de slapen, is, zoo mogelijk, nog een telnt bleeker dan anders. Misschien wordt die intense bleekheid mede veroorzaakt door de ivoorkleurige, zijden lampekap, misschien ook door de paarse kleur van de zQden pyjama. Het vermoeide hoofd met de kwij nend-starende oogen zakt weg in de divan kussens. De kamer maakt een behaaglijken indruk. Veel bonte lappen. Hier en daar een pul of vaas met bloemen. Een breede boekenkast, uit wat planken in elkaar getimmerd, vult in twee wQde vleugels een hoek der kamer. De planken buigen. Veel wetenschappelQke werken staan gerijd in de kast. Bovenop een kop van Dante. Een paar Perzische kleedjes, harmonisch van kleur, bedekken den vloer ten deele; aan den muur moderne platen en schilderijen. Boven de piano de kop van Debussy met het Fransche baardje. In de opening der suite een driedeelig kamerscherm met beschilderdepaneelen: bloem-en vogelmotieven, ranken van Oost-Indische kers, pauwen, kal koenen. Achter den par-a-vent de slaapkamer vol witte meubelen, een breede toilettafel met parfums, een manicure, crèmes. Als de moderne niet rust en geen tentoon stellingen bezoekt, doet hij zaken". HQ ver koopt een schilderij, een bronzen beeldje, een kostbaar kleed, door bemiddeling van den winstzuchtigen antiquair, aan kunstverza melaar, collectie of nouveau riche. HQ strQkt de gelden op met hetzelfde air de dédain, dat hQ bij alles en voor allen demonstreert en als hij straks In het moderne restaurant met diner-concert en kellners-roodgerokt, den exhorbitanten prijs verrekent, dan legt hij onder het servet den grandiozen fooi met het languisante gebaar, waarmee hij alles accepteert, wat het lot hem in den schoot lei; met dezelfde verveling, waarmee hij, in moderne opvatting, heel het leven aanneemt en verwerkt. DOKIE De moderne" gt ihuis ^emakkelijk uitgestrekt op zfjn rustbarsk. Shawls" Er Js een Oon^xcii vcn..-ai van ;k pügK vrouw van eess Tu.,:'.;'e:"r' Pasja d;c eer, bijzonder rfjup r; frr,a;i jhüw: büzat, waar voor haar gemaal :-;Vn~iTri bc-tar.Sa fwd l Deze shawïhad a a: s '«'?: «intt- een zoom van achttien duim o r ff rit v e" vortoonaeetn mate den invloed v;.;n rie vroc?ïScnie en zoo zullen wc dan hoogstwaarschijnlijk een Juni- of Juli-landschap te aanschouwen krijgen, dat var» de gewone t,it noemsnswaard verschilt. In 1917 hebber, v;ij iets dergelijks bdcrfd in icije-igt stelden zin, toen is omstreeks midden Mei de vereffe ning begonnen. I>K Prur.is Pissardi vol bracht toen z!$ii gehetien bloei binnen tien dagen, dat is rr,in;!er dan de halve bloei periode. Op 14 Mei van dat j a;-r stonden vogelkers en salomonszegel tegelijk in bloei. Thans in 1920 is de vo,-;eiktrs!ii'r begonnen te bloeien op 28 Maart, terwijl de S lc'inonszegel nog pas zijn groeischcuien fccvea den grond steekt. Toch zai hij ook wrS vroeger bloeien dan in andere jaren, maar niet niet zoo'n grooten voorsprong en wanneer hij s%n bloei dan nog een beetje rekt, kottit hij nog net precies op tijd klaar. De woneistekken van Salomonszege! iiggen gewcociJfk ren centi meter of tien, twaalf onder der, grcnd, hun groeischeuten roeren *ich deorgaar.-s niet vroeg in het jaar en zoo kan het wel zijn, dat zrj van den invloed van de sar.htc Febru ari weinig gevoeld hengen. De dierenwereld heef; op bt* vroege voor jaar niet zoo sU','k ;p<: r.-at'- e-ó als de planten. Wel hebben de vioi g1 v»? B r m u i z--n zoo goed als geen winter:lat;,-' g;'TV!, doch dat komt meer voor. O," i;W!:r;;''.;j-': v'Ofïtn '\\ :-:\ j Jar.uaii en hebben ?..cn '-r, F,,:,,'i-.,"i .r;:; druk bed van de schilterendste bloemen-rozen, anemonen, ielieën, narcissen, chrysanthemums even schoon, even frisch en fleurig als die welke in de tuinen van den pasja, in het dal der zoete wateren" bloeiden.. .1 En, de Oostersche schoone droeg hare shawl met gratie. Wanneer zij hare sjerp droeg, en de zoomen aan hare linkerzijde liet af hangen, was elke plooi zóó gelegd, dat ze gemaakt. De hommels en wespen evenwel zijn op den gewonen trjd verschenen in de eerste helft van Maart, zoodat de Rlbes in de eerste dagen van zfjn vervroegden bloei slechts schaars bezocht werd. In den regel bestas.t er een verbazenwekkende overeen komst tusschen den bloei der bloemen en het verschijnen van de insecten, diedaarbQ op de een of andere wijze betrokken zQn. Dat gaat soms op den dag af. Nu is het van bijzonder beiang om ca te gaan of deze correlatie ook nog blijf t bestaan onder abnor male omstandigheden. WQ kunnen dezer dagen eens letten op enkele dezer gevallen. Er is een mooi dagvllndertje van de familie der witjes, wiens bestaan nauw samenhangt met den blosi van sommige kruisbloemen, zooais de Pinksterbloem, Lookraket en Scheef kelk. Ik bedoel het Oranjetipvllndertje, dat ten onrechte ook wel Petersellebeestje wordt genoemd. Het dier ziet er uit als een klein Witje, het mannetje heef t grooteschei-oranje vlekken aan de toppen van de voorvleugels. Wijfje en mannetje hebben de onderzijde der achtervleugels en den top der voorvleugels mooi gevlekt met wit en groen, dat eigen lijk geel en zwart is, en daardoor worden ze niet licht opgemerkt wanneer ze op trosaen van kleine witte bloempjes zitten te rusten. Welnu, deze vlinders komen In hot voorjaar uit hun pophulsel te voorschijn en hier bij ons op den dag af tegelijk met op de iQ af telkens een andeie bloem ver toonde, nu een roos, dan een narcis, dan wér een lelie, omringd door rijke versie ring van knoppen en blaadjes, die, zóó frisch als waren ze met morgendauw ge drenkt, uit het Qle weefsel naar voren schenen te komen. De gulllge, levenslustige, dartele draagster van het pronkstuk had er soms aardigheid In, daarmee het hoofd van een gunsteling onder hare negerkna pen te omwikkelen, om zich te verlustigen in de glans der bloemen, die tegen het zwarte kroeshaar des te helderder afstaken. Aan de beide zijden had de shawl een rand van vier of vijf duim breed, die in rfjkdom van kleurschakeering met de prach tigste glasschildering wedQveren kon, en over het eigenlQke veld slingerden zich lange stengels of kransen van phantastische bloe men, die naar het midden in een groote kleurige plek uitliepen, welke als een tuin de bloem-kroon van een groote Damascenerroos omgaf. Om de voorstelling van een bloemenlustwaranda nog levendiger te ma ken, waren de verschillende deelen dezer shawl met verschillende reukwateren ge drenkt, zoodat bQ iedere voetstap, dien de jonge schoone zette, een wolk van jasmfjnrozen en violengeuren van haar uitging... Zulke phantastische wonderwerken als de shawl van de Turksche Schoone zQn er niet veel, maar van de groote sommen die voor dergelijke weefsels besteed werden, krijgt men een denkbeeld, als men vermeld vindt, dat de Russische en Perzische gezant te Lafore indertijd shawls lieten ver vaardigen, welke hun twaalf duizend roepQen of ongeveer 14.400 gulden kostten. De dan seressen in Noord-Indiëbezitten dikwQls shawls, wier waarden door bevoegden op honderd pond sterling geschat wordt, en er zQn Harem-dames in West-Azlëwelke zich in weefsels wikkelen die vaak vQf maal zooveel waard zQn. Door alle tijden heen en over geheel de bewoonde wereld zien we de shawl intrek als een gewild mode-artikel en zelf s als een zeer onmisbaar onderdeel van het dames toilet, nu eens dienende bQ de hoofdtooi, dan weer tot bedekking der schouders of lendenen. De shawl die sedert eeuwen alle modes heeft doorleefd is de Kasjmir shawl. Een Kasjmir-shawl", een echte Indische shawl, was eenmaal voor menig vrouwenhart alpha en omega... het kort begrip van wat er moois en kostbaars kon uitgedacht worden, het toppunt aller wenschen... het meest ge liefde artikel van de garderobe l De Kasjmirshawl Is afkomstig van de shawl- of Phibetgeit (capra hircus lanlger) die te midden der uitgestrekte wildernissen in het Noorden van het Himalya-gebergte haar voedsel zoekt. Toen de Kasjmir-shawls het hevigst ia trek waren, werd In al de Oostersche staten de n fj verheid van het weven dier kunststukken beoefend. De gebieder der schoone provincie Kasjmir, genoot zelfs een vast monopolie van de shawlweverij. HQ ontving voor iedere shawl die te Calcutta voor driehonderd pond sterling verkocht werd een recht van zestig pond. De manier van weven gaf aan deze Indische weefsels een fijnheid en gelijkheid, waarbQ de Europèesche stoffen het niet halen konden. Maar de Qverigste werkman had dan ook dikwijls achttien maanden noodig voor de vervaardiging van n enkele lange, en vaak acht maanden voor een vierkante shawl... Thans nog zQn de echte Kasjmlr-shawl's wel gezocht, ofschoon minder als artikel voor damestoilet. Ze worden gebezigd als gordijnen, portières, draperlën, of tot het overtrekken van divans en sofa's en zQ Itenen zich door hare voornaamheid en door de zachte kleurschakeering uitstekend tot de versiering van salon of boudoir, een ge bruik dat zQ met de sarong's deelen... Nog kunnen we heden de shawl over 't algemeen als 'n onmisbaar artikel beschou wen. Vooral in 't zomerselzoen buiten, bij autotochtjes, en aan het strand, doet de shawl dienst. Op 'n mooien dag aan het zeestrand staat men vaak over hoeveelheid, soort en kleuren-schakeering verbaasd, en de manier waarop de shawl geknoopt, ge vouwen en gedragen wordt, doet mede den opmerker den smaak en het karakter der draagster kennen. PA u LI N E NOYON WAESDORP :: VERHUIZEN :: MEUBELS BEWAREN E. J. VflN SCHfllCK BOOTHSTRHHT UTRECHT het verschijnen van het eerste witte bloempje van lookraket; in andere streken (o.a. in de buurt van OlsterwQk) 'tegelQk met de eerste pinksterbloemen. Nu begint In den regel de Lookraket hier te bloeien in de laatste week van April en doorgaans vliegen de eerste Oranjetipvllnders dan ook om streeks Julianadag. Thans echter bloeide de Pinksterbloem reeds in het eind van Maart en de Lookraket bloeit vandaag of eerder. Nu ben ik er werkelijk benieuwd naar, of dan ook de Oranjetip op zQn post Is. We zien dan de wijfjes en mannetjes elkander achtervolgen boven de bloeiende planten en na eenige dagen, kunnen we, als we de beschermende kleuren weten te doorgronden, de wijfjes aantreffen terwQl ze bezig zQn, om eitjes te leggen op de stelen der pas ontloken bloempjes. Dat zou dan nu moeten gebeuren omstreeks 10 April. Verzuimt de vlinder de gelegenheid, dan is 't nog niet erg, want Lookraket en Pinksterbloem bloeien nog wel tot in Juni en de rups moet het niet van de bloemen hebben, maar van de rQpende vruchten. Ik hoop maar, dat ik er wat van te zien krQg, want aantrekke lijker studie bestaat er haast niet, dan die van de onderlinge afhankelijkheid. In seizoe* nen als dit, komt die dubbel schoon uit. JAC. P. TIIIJSSE