Historisch Archief 1877-1940
24 April '20. No. 2235
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
11
COL IJ N IN DEN PROFETEN MANTEL VAN KUYPER
leekenlng voor de Amsterdammer" van Joh. Braakensiek
Zou 't ook vlekken geven op mijn nieuwe jas, als ik dat zaïkje
?"
?iiiiiiiiilitiinmimiiHimilmiuiIl
iiiiiiiiiiiimiiimimiiiiiiiiniiMiimiiiiiiimMMinHuiiimiiiMiMiiimnmi
MASSEEREN
v
De looplijn van den stootbal bij het mas
seeren wordt bepaald door het raakpunt,
de houding der queue en de kracht van den
afstoot, en iedere wijziging in een dezer drie
factoren, hoe gering ook, brengt onverander
lijk met zichfmede een wijziging in de
bewellnilllliillllllHtliiiiiiiliiiiiiiiiiiiiiiiii
gingsrichting van dezen ba! en derhalve een
ander lijnbeeld.
Bij het masseeren ontstaat altijd een ge
bogen lijn, nu eens zuiver als deel van een
cirkel; dan weer een scherpe hoek, uit
loopend in een rechte lijn ; ook wel een rechte
lijn uitloopend in een scherpen hoek. Deze
verschillende bewegingsrichtingen zijn alleen
te bewerkstelligen door den bal op de in
teekening aangegeven wijze te treffen
waarbij men vooral rekening er mee dient
te houden dat van den stootbal hier de boven
liggende helft voorgesteld wordt.
Hoe rechtstandiger de queue bij het
afstooten gehouden wordt, hoe kleiner ook de
boog van den cirkel zal zijn. Practisch komt
dat hierop neer, dat de middelste massévan
de'Bteekening onmogelijk met ^verticalen
queuestand te maken li terwijl die van l
'juist op geen enkele armere wijze gemaakt
zou kunnen worden dan met volkomen steile
queuehouding. De massévan 3 daarentegen
vereischt alweer een schuine queue. Schuiner
naarmate de in rechte lijn te doorloopen af
stand grooter is. Bij dit laatste is echter ook de
afstootkracht een gewichtige factor. Hierbij
geldt als vaste regel, waarop inderdaad geen
enkele uitzondering is, dat de stootbal zich
verder van zijn basiszal verwijderen naarmate
de stoot harder toegebracht wordt.
Als ik hierboven, naar aanleiding van mass
3, de opmerking neerschrijf dat; naarmate
de in rechte lijn door den stootbal te doorloo
pen afstand grooter is ook de queue schuiner
u
L
gehouden moet worden" dan is dat wel
volkomen juist, doch zou tot zeer verkeerde
proefnemingen en ontmoedigende resultaten
aanleiding kunnen geven als ik daar niet on
middellijk aan toevoegde, dat de stand der
queue bij het masseeren varieert tusschen
verticaal en zoo ongeveer 20 graden daarvan
iiiiiiiiniiii i IIHII iiiHtimiiiiiiiiiimifiiimiiiimiii n iiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiii' immiiiimiMiMiiMim
liCHNISCHE RUBR.IE
TOEPASSINGEN VAN ONZICHT
BARE STRALEN
De oorlog heeft alle uitvinders aan het
werk gezet om de grootst mogelijke vernieling
van levend en dood materiaal te doen bereiken
en^aan den anderen kant weer om alles te
vinden, waardoor een afdoende verdediging
verkregen kan worden. De meeste der ver
kregen resultaten zullen vermoedelijk alleen
in oorlogstijd bruikbaar blijven en alleen
sommige zullen ook voor betere doeleinden
toegepast kunnen worden. Tot de meest
interessante vindingen van den oorlogstijd
behoort wel de toepassing van de onzicht
bare ,,licht"-trillingen, die gewoonlijk
infraroode of warmtestralen genoemd worden
en die door ons oog niet waargenomen
kunnen worden. Juist dit was de reden om te
trachten ze te gebruiken in den oorlog, daar
het tot de zeldzaamste toevallen zou
behooren, als de vijand ontdekte waar de bron
stond, die de onzichtbare stralen uitzond
en;dan tegelijk de middelen zou hebben om
de s+ralen op te vangen en de seinen te ont
cijferen.
(S^De warmtestralen worden tegelijk met
zichtbare stralen opgewekt en we! door
middel van een booglamp of voor de kortere
afstanden van een gloeilamp, gevuld met
stikstof of neon. Natuurlijk moet belet
worden, dat de zichtbare stralen doorgelaten
worden. De lichtbron is opgesteld ongeveer
in het brandpunt van een parabol'schen spie
gel, zoodat de stralen als een parallele bundel
uitgezonden worden. Ze worden dan opge
vangen door een lichtfilter, die alle zichtbare
stralen absorbeert en alleen de onzichtbare
doorlaat. Hiervoor wordt veelal zw:art man
gaan glas gebruikt en ook wel platen van
gekleurde gelatine of cellon. Dat allerlei
speciale lampen gebruikt worden, wier spec
trum rijk is aan infraroode stralen, spreekt
vanzelf. De gebruikte spiegels zijn van binnen
verguld brons of verzilverd glas. Bij eiken
zender is een snelwerkende afsluiter
aangeHoorn
bracht, waardoor het mogelijk is de stralen
intermitteerend uit te zenden, ".waardoor
volgens de methode van het Morse-alfabet
geseind kan worden. -:
Ook het ontvangtoestel bestaat in de eerste
plaats weer uit een parabolischen spiegel.
Natuurlijk is de plaats, waar dit toestel
vermoed kan worden vrij nauwkeurig bekend.
De stralen worden in de goede richting
geworpen en door den stralenbundel in een
bepaald vlak te
doen bewegen
wordt het ont
vangtoestel be
reikt. De parallele
bundel warmte
stralen wordt door
den spiegel weer
teruggekaatst naar
het brandpunt en
hier wordt het
toestelletje ge
plaatst, dat de
morseseinen in
hoor-of zichtbaren
vorm moet bren- Vergroote doorsnede van
gen. Voorde kleine het hoortoestel
afstanden is een
zeer eenvoudig toestelletje bedacht, dat
voor korre afstanden uitstekend voldoet.
Het bestaat (zie fig. l en 2) uit een soort
hoorn, die van binnen bedekt is met zwartsel
en afgesloten is door een plaat kwarts. Deze
plaat laat n.!, warmtestralen ongehinderd
Zwartsel
Kwarts
plaat
Rubb
Fig. 2. Hoortoestel voor een para
bolischen spiegel opgesteld
door'en'die stralen worden door het zwartsel
opgevangen en vastgehouden, zoodat dit
snel verhit wordt en dan weer de lucht in de
omgeving verwarmt, die daardoor uit/et.
Vallen dus de convergeerende stralen in dien
hoorn, dan zal door den afwisselenden duur
der uitzending de lucht nu eens lang en dan
weer <jkort verwarmd worden, waardoor
geluidsgolven ontstaan, die door
rubber
buizen naar het oor geleid kunnen worden,
zoodat duidelijk de Morse-teekens gehooid
kunnen worden. Deze zeereenvotidige methode
kan alleen toegepast worden voor betrekke
lijk kleine afstanden.
Is het noodig over grootere afstanden 'te
werken, dan dient een versterker gebruikt
te worden, waarvoor alweer de audion
ge.bruikt wordt, die ook in de telegrafie zonder
draad en in de telefonie (langs draad en draad
loos) zoo'n groote rol speort. De stralen worden
in het brandpunt opgevangen op een zeer
bijzonder thermoelement. Het bestaat uit
een reepje platina, dat met de
waterstofvlam gesmolten is op een telluriumkrystal
en dat opgesteld is in een glazen
ballon, zoodat alles eruit ziet als een
soort electrische lamp (Zie fig. 4). Alles
is zoo klein mogelijk gehouden
omdat alleen een uiterst klein toe
stelletje snel genoeg door Je erop
vallende stralen verwarmd kan wor
den en weer snel de warmte kan afge
ven. Door de intermitteerende stralen
wordt dit themoelement ook intermit
teerend verwarmd en ontstaan er
in de draden, die met de beide
deelen ervan verbonden zijn inter
mitteerende stroomen. Deze worden
geleid door een tikker, zooals ook in
de draadloozc telegrafie in gebruik
is en nu kan door gebruik s te
maken van een zesvoudige ? ver
sterker ten slotte in een telefoon
een reeks muzikale tonen gehoord
worden, die volkomen gelijken op
die der Morse-seinen der
draadlooze telegrafie. Op de wijze van
verbinding van de toestellen kan
niet nader ingegaan worden, daar
de deskundige dit niet noodig
heeft en de leek het toch niet
begrijpt.
Er is ook een aardige methode
bedacht om de seinen zichtbaar
op te vangen. Men maakt hierbij
De voorsprong, die ONZE
rijwielen door hun bouw,
constructie, kwaliteit en
eigenschappen hebben ver
kregen, is thans grooter dan
ooit te voren.
De motieven, die tot de
keuze van een
FONGERS
lelden, zijn derhalve thans
nog sterker dan voorheen.
lllllmllllnll Illlllllllllll II IMMIMM1IIIIHIHIMIIIIHIIIIMHIIH
afwijkend. Bij de volledigen massé, wel te
verstaan! *Want er bestaat ook nog een
stootvorm, welke een combinatie is van
masseeren en den gewonen bandstoot en
waarbij de helling der queue zoowat 45 graden
of daaromtrent behoeft te zijn. Deze wordt
toegepast in het geval dat de onderlinge
positie der balien zoodanig is dat het niet
mogelijk zou zijn, zelfs door bal 2 zeer dun
te treffen, over den band te caramboleeren.
Afbeelding 2 geeft zoo'n geval dat in
tallooze variaties bij het biljarten pleegt
voor te komen weer.
B.
Vacantle-Kinderfeest
DeTCommissie voor 't Vacantie-Kinderfeest
organiseert dit jaar weer een feestdag voor
de i armste kinderen boven 10 jaar, van
Openbare en Bizondere Scholen.
In 't jaar 1912 begonnen met ruim 2300
kinderen, was in 1919 dit aantal al geklom
men tot ruim 5000; maar velen moesten
ook toen nog worden teleurgesteld en de
commissie kan daarom niet rusten voordat
ze allen meekrijgt. Maar daarvoor is geld
noodig, veel geld noodig zelfs in deze dure
tijden en de Commissie verzoekt daarom hun,
die blijde harten en verheugde gezichten
willen maken, hun bijdragen zoo spoedig
mogelijk te zenden aan den penningmeester
der Commissie voor 't y. K. F., den heer
T. J. Herweyer, Ie Middellandstraat 996, of
te storten op no. 25466, Rotterdam, bij den
Postchèque- en Girodienst.
II llllllllllllllllltllllllllllllllllllllllllllllllllllHlllllllll
Inhoud van de Aprü-Tijdschriften
De Mercure <Je France" (15 Avril 1920)
bevat: Thérèse Lavauden, Le problème
régionaliste; Jean Mélia, l'Etrange Existence
de i'Abbéde Chofsy; Henri Hertz, Thomas
Snan i(nouvelle); Henri Dalby, Poèmes;
Isabelle Rimbaud, Rimbaud Mourant; La
Reddition de Maubeuge, par un Artilleur de
forteresse; Qeorges Eekhoud, Témoignages
et Souvenirs; Theodore Hannon (1851?1916);
Henri > Bachelin, Le Bélier, la Brébis et Ie
Mouton, roman (suite).
The Review of Reviews van April 1920
bevat: The Progess of the world; Diary of
current Events; Current history in
Caricature; ''Are we heading for a new war? by
Sisley Huddleston; For and against easier
divorce; The Inter-racia! Situation: ^The
Chailange from the East, by Basil Mathews,
verder een aantal Leading articles of the
Month."
l(, ,111111111111111111111111111 in IIMI iiiiiiiiimiillllllllliliiiiilltltiii
gebruik van de eigenschap van zink
sulfide ("een bestanddeel van lichtgevende
verf voor horloges etc.) om bij beiichtingTmet
ultraviolette stralen een groenachtige
fosforescentie te vertoonen. Een kleine gloeilamp
wordt dan omgeven door een scherm, dat
alleen de ultraviolette stralen doorlaat en een
smalle stralenbundel dier stralen uitzendt,
die vallen op een papieren band, bestreken
met zinksulfide, die voor den opvangspiegel
afgerold wordt. Dit licht doet de getroffen
plaatsen sterk fosforesceeren,maar de
warmtestralen, die dour den spiegel teruggekaatst
worden op den band, dooven cl:'e fosforescentie
weer uit, zoodat de Morse-teekens als donkere
puntjes of strepen op den band zichtbaar
worden.Om ook overdag het toestel te kunnen
gebruiken is natuurlijk gezorgd voor een
speciaal apparaat om alle lichtstralen, die zou
den storen af te sluiten.
Dergelijke parabolische spiegels met
thermo-elementen werden op het laatst van den
oorlog ook gebruikt om des nachts aan te
toonen dat er levende wezens in de buurt
F,ig. 4. Thermo-elemcnt in
gla. zenü)allon opgesteld voor
parabolischen spiegel.
waren. De warmtestralen door mensch of
grootere dieren uitgezonden zijn op^'een af
stand van ongeveer 100 meter nog van vol
doende sterkte om het thermo-element te
doen werken, nadat de parabolische spiegel
de opgevangen warmtestralen op een zeer
kleine oppervlakte vereenigd heeft. 4Zelfs
als' iemand languit op den grond lag en achter
een aardhoopje even met het hoofd uitkwam,
kon zijn aanwezigheid door zoo'n toestel
aangetoond worden. Het was dan slechts
noodig den stroom van het thermo-element
op te vangen in een soort galvanometer,
waarvan de uitslag van den naald onmisken
baar op warmtestraling uit een bepaalde
richting wees. Door dergelijke toestellen
was het mogelijk op het laatst van den oorlog
ook des nachts snel vijandelijke patrouilles
in de verte te ontdekken en zelfs om in de
goede richting te vuren. "
Deze laatste toestellen kunnen ook in
vredestijd dienst doen bij bewaking 'van
werven en groote open ruimten. Zelfs zouden
ze, opgesteld boven deuren of ramen, van nut
kunnen zijn omjnbraken direct te signaleeren.
v." O.
F.ig
inge
3. Zender, die tegelijk als 'ontvanger is
richt. Op den grond drievoudige versterker.