Historisch Archief 1877-1940
24 April '20. No. 2235
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
-A.-A. O-S C £ïE TYFEHST I IT E JST O TUL IP -A. TJ L E Z
Teekening voor de Amsterdammer" van Adée Heyden
Zaterdag-soiree dansante
iiliiiiiiliiiiiiliiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiu
De Vrouw op het Arbeidscongres te
Washington
Mevrouw Suze Oroeneweg, lid der Tweede
Kamer, sprak op 14 April voor de Vereeniging
Staatsburgeressen, afdeeling Haarlem, over
bovengenoemd onderwerp.
Drie punten wenschte de spreekster te
behandelen :
Ie. het ontstaan van de conferentie,
2e. hare samenstelling en wijze van werken,
3e. hare beteekenis voor de vrouw.
Het kiempje, waaruit de conferentie zich
heeft ontwikkeld, is geweest de gedachte :
dat voor den opbouw van de geruïneerde
wereld, in de eerste plaats noodig zal zijn dat
de werkkrachten van alle landen de oude
veeten vergeten en de handen ineen slaan om
met elkander te bereiken wat er te bereiken is.
In Febr. 1919 heeft te Bern de internatio
nale conferentie van vakvereenigingen plaats
gehad, waarop men tot dit resultaat kwam :
bij het samenstellen van het vredesverdrag
zal de stem van den arbeider moeten worden
gehoord en zoo dit niet mocht gelukken dan
wilde rnen ten minste zijn eigen meening
formuleeren en kenbaar maken, wat dan ook
gebeurd is en wel in dezen geest: dat het
vredesverdrag zich niet mocht bepalen bij
politiek alleen, maar tot doel moest hebben :
begunstigen van goede oeconomische ver
houdingen. Men ging uit van deze gedachte :
oeconomische conflicten hebben den oorlog
veroorzaakt, een duurzame vrede zal alleen
te bereiken zijn langs den weg van een goede
regeling van internationale oeconomische
verhoudingen. Tot taak van den Volkenbond
stelde men :
Ie. versterking van de arbeidskrachten
van alle volken,
2e. de bevordering van de bescherming
van den arbeid.
3e, afdoende en wetenschappelijke organi
satie van den arbeid.
Het is aan deze conferentie, die 20 millioen
leden telde, gelukt dit program aangenomen
te krijgen en zoo kon de geschiedenis voor
het eerst melding maken van een
vredesverwordt door 21.OOO artsen erkend
als het beste versterkingsmiddel
voor Zenuwen en Lichaam.
De Chaperonne
drag, waarin ook over arbeidsverhoudingen
werd gesproken.
In het 13e deel van het vredesverdrag is
nu bepaald dat ieder jaar een algemeene ver
gadering zal worden gehouden van afgevaar
digden van alle landen, die lid van den Volken
bond zijn. Ons land is intusschen toegetreden
als lid van den Volkenbond en als zoodanig
ook lid van de internationale
arbeidsconferentie geworden.
Ieder jaar moet er een algemeene verga
dering worden gehouden, waarheen ieder
land, dat lid is, 4 officieele afgevaardigden
zendt. Van deze 4 personen zijn er 2 vertegen
woordigers van de regeering, I vertegenwoor
diger van de werkgevers en l van de arbeiders.
Deze personen worden door de regeering
gekozen uit de meest beteekenende organi
saties.
Ieder der afgevaardigden, heeft het recht
twee adviseurs mee te brengen voor elk
onderdeel van de agenda. Voorgeschreven is
dat, waar de punten raken aan
vrouwenbelangcn, minstens n van de adviseurs een
vrouw moet zijn. Als advieseur voor
Nederlandsche vrouwenbelangen heeft dus mevrouw
Groeneweg het congres te Washington mee
gemaakt.
Voor het nemen van besluiten, wordt een
meerderheid van 2/3 der stemmen geé'ischt.
Wordt er een besluit aangenomen, dan wordt
hiervan kennis gegeven aan alle betrokken
landen en ofschoon deze besluiten geen dwin
gende beteekenis hebben, zijn deze landen
volgens het vredesverdrag verplicht de be
handelde kwestie binnen een jaar aan de
orde te brengen, wat al heel wat zeggen wil.
Het Internationaal Bureau van Arbeid,
dat op 't oogenblik nog gehuisvest is te Lon
den, zal later zich vestigen in de plaats, welke
de zetel zal zijn van den Volkenbond, ver
moedelijk Qenève. Aan het hoofd van dit
Bureau staat een directeur met een raad van
24 personen, welke om de 2 maanden ver
gaderen.
Bij de keuze van deze 24 personen gaat
men op dezelfde wijze te werk als bij het
samenstellen van het congres, zooals hier
boven omschreven is.
Toen te Washington het punt aan de orde
kwam : versterking van de arbeidskrachten
van alle volken, begreep iedereen dat deze
versterking bij het begin beginnen moest en
dat er dus in de eerste plaats gezorgd moest
worden voor haar, die de nieuwe arbeids
krachten aan de wereld schenken moet.
Zoo werd, met algemeene stemmen, deze,
voor de vrouw zoo belangrijke bepaling
aangenomen : de zwangere arbeidster mag
6 weken vóór haar bevalling thuisblijven en
6 weken daarna, terwijl haar in die 12 weken
een uitkeering zal worden verstrekt, die het
voor haar en haar kind mogelijk zal maken
in behoorlijke hygiënische omstandig
heden te leven." Deze term werd verkozen
boven die van haar loon," omdat ook landen
waren vertegenwoordigd, die in deze dingen
zeer achterlijk zijn, waar de vrouw nog werkt
voor een schandelijk loon, zoodat dus haar
Zaterdag-Soiree dansante
Voor de mlddag-tea
O. W.
loon" volstrekt onvoldoende zou zijn om
onder hygiënische omstandigheden" te leven.
Deze bepaling zal dus binnen een jaar ook
in ons land aan de orde moeten komen en
mevrouw roeneweg zal ongetwijfeld het
hare doen om deze motie aangenomen te
krijgen en dat niet alleen voor gehuwde,
maar ook voor ongehuwde moeders. Deze
kwestie ligt haar zeer na aan 't hart en wie
haar zag en hoorde spreken kreeg wel de
overtuiging dat door haar het beste van de
vrouw : het moedergevocl wordt vertegen
woordigd in de Kamer. Beter kunnen wij
niet verlangen. Spreekster eindigde met een
dringende opwekking aan de Staatsbur
geressen om te propageeren en te strijden
voor.- premievrije moederschapszorg.
A. H. L.?B.
LAUSANNE-PALACE
FAMILIE-HOTEL VAN DEN ALLEREERSTEN RANG
Prosp. Int. Verkeersbur., Amsterdam, Raadhuisstr. 2 Den Haag, Papestr. 5
De Wegen
8ste Congres van den Wereldbond
van Vrouwenkiesrecht
i
Wanneer men, met betrekking tot de gruwe
lijke oorlogsjaren die achter ons liggen, toch
van een lichtpunt spreekt, dan klinkt dat
wellicht als een paradox en toch is er een
lichtpunt, namelijk dat de Internationale
band tusschcn de vrouwen niet verbroken is.
Geen enkele maand, gedurende die vreeselijke
jaren, ontbrak Jus Suffragii", het maandblad
van den Wereldbond voor Vrouwenkiesrecht,
op onze schrijftafel.Daarin konden de vrouwen
uit de oorlogvoerende en de neutrale landen
zich uitspreken en bleef men voeling houden.
De Presidente van dien Wereldbond, die
ah een wijze Koningin over haar elt millioen
onderdanen regeert (de 26 aangesloten landen
tellen zooveel leden) meende dat nu het tijd
stip gunstig was om de afgebroken werkzaam
heden weer op te vatten en, na rondvraag en
stemming bij die aangesloten landen, werd
Spanje aangewezen als het land, waar een
samenkomst de meest vruchtbare resultaten
kon hebben. Kon, want nadat de kwartier
maakster Chrystal Mac Millan,als secretaresse
van het Hoofdbestuur, een onderzoek ter
plaatse had ingesteld, bleek het, dat wensch
en mogelijkheid niet hetzelfde zijn. De vrouwen
beweging is in Spanje nog zoo weinig georga
niseerd, dat het niet raadzaam bleek zulk
een machtig congres door ongeschoolde
krachten te doen voorbereiden. Een groepje
werkende vrouwen, wel reeds flink georgani
seerd, maar nog veel te klein in aantal, wilde
niet samengaan met de luxe-dames, maar het
meest klemmende argument om van Madrid
af te zien, was de eisch om de Spaansche taal
als eenig voertuig voor het congres te ge
bruiken, ten einde de priesters in de mogelijk
heid te stellen de beraadslagingen te kunnen
volgen. Zooals de statuten dit voorschrijven,
zijn Fransch, Duitsch en Engelsen cle officieele
talen voor het congres. Wel worden er altijd
een of meer openbare vergaderingen in de
landstaal gehouden, daar waar het congres
bijeenkomt. Toen in 1908 het Congres in
Amsterdam bijeen kwam, is daar die goede
gewoonte voor het eerst ingevoerd en dit
heeft de invloed, die van dit Congres is uit
gegaan, zeker verhoogd.
Spanje werd dus geschrapt, maar toch is
het voorbereidende werk niet te vergecfsch
geweest, want de voorvrouwen aldaar hebben
liaar dankbaarheid geuit, omdat, al zijn de
Congres-onderhandelingen nu afgebroken, de
publieke opinie wakker is geworden en de
propaganda voor het vrouwenkiesrecht in
sterke mat'? is toegenomen, vooral omdat de
Pers er zich nu voor het eerst mede bezig
houdt. Zoo heeft elke donkere wolk toch nog
een gouden rand !
Toen volgde Zwitserland als No. 2 op de
nominatie. Vandaar klonk het antwoord :
Enchantée de vous recevoir!" En geen wonder,
want in Februari werd in de kantons Bazel
en Zurich het vrouwenkiesrecht per referen
dum verworpen. Reeds vroeger was dit in
Neuchatel ook geschied. In Maart heeft men
in Genève een referendum voorbereid, waar
van men ook vooruit vrijwel de zekerheid had,
dat dit ongunstig zou uitvallen. De
Zwitsersche vrouwen hebben dus zeker goede redenen
om etichantées te zijn. dat zij den moreelen
steun van het Congres van den Wereldbond
in haar land zullen ontvangen en bereiden
zich voor ons van 6?12 Juni in nève
gastvrijheid aan te bieden.
N. M A N s F r-: i, n T
D F; W I T T H U B E R T S
Uit Kindermond
Het dienstmeisje lag in hot ziekenhuis.
Als noodhulp was er een hitje, een aardig
hitje, maar het kon niet koken. Moeder
moest 't dus zelf doen.
Wel had ze koken geleerd, en 't geleerde
in praktijk gebracht, maar dat was al zoo
veel jan;n geleden.
Moeder begreep dus dat ze haar best
moest doe") en ze deed haar best, ijselijk.
I:'.n kwam tot de paradoxale conclusie dat
een mrnsch ook te veel zijn best kan doen :
de resultaten waren den eersten dag niet
schitterend.
Boy had zonder opmerkingen zijn bordje
leeg gegeten. Toen hij voor dessert een
banaan aan 't oppeuzelen was, zei hij dood
bedaard tusschcn twee hapjes in :
Ik vind dat Lieve Heer de dingen lekker
der klaar maakt dan !_'."
Moeder vond dat hij gelijk had.
Het is zoo vreemd, dat menschenzielen
Ver over de aarde zwerven gaan,
Den druk der schaduwen te tarten
En van de vreugde verre staan.
Vlak langs elkaar gaan menschenzielen
En raken toch elkander niet,
En zullen nooit voor 't zelfde knielen
En zingen nooit een eender lied.
Ver over de aarde buigen wegen
Der menschen hemelwijd uiteen,
De ziel komt slechts haar schaduw tegen,
Die niemand kent dan zij alleen.
Maar buiten de aarde wacht de stilte
En wacht het witte, zuiv're licht.,
En buiten de aarde waakt de stilte
Waar wijkt, wat leven wreed ontwricht.
TONY DE RIDDER
Het Bosch
Als ridders stoer en krachtig,
Als krijgers sterk en stout,
Staan daar de groene boomen,
De boomen van het woud.
Op legerhorden lijkend,
Zich scharend rij aan rij,
Staan daar de fiere boomen,
Trots prijkend zij aan zij.
Maar zij zijn d'aard ten zegen,
Die hun haar voedsel bood ;
Hun is een vredesmissie,
Der legersdoe! de dood.
A. KLEI \?v. D.
IIIIIIII1IIIIIIIIIIIII1IIIIIIIIIIIIII1IIII MlllllMIIIIIIIMMIMIIIIIIMIIItlMII
TH.FBMENvOMED
Hofleverancier - Amsterdam
ULTEISTIUT 216 -:- WILLENSPARIWEG 9
TEL. NOS. 2040-1881 - TEL No. 1793 Zuid
KOUDE EN WARME SCHOTEL
H. Ei. B i;
Illlllllllilllllllllllllllllllllllllllllllltll
imiiiiiiuiiiiiiiitiiiiiiiit MINIMI iini
iiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
DE MEEUWEN
Een poosje geleden had ik de gelegenheid
hier de kort-en-bondige utspraak te vermel
den van een Duitsch professor-deskundige,
die met een kort: Moven tressen Fische"
zijn sanctie verleende aan het rpoven van
meeuweneieren. Ook in ons land wil men hier
en daar wel eens tegen de meeuwen betoogen
en dat gebeurt meestal ook wel met eenigen
grond. Men heeft dan een meeuw er op be
trapt, dat hij een nog al dikken paling uit
het water ophaalde, dat heb ik ook wel ge
zien, of dat hij eieren ot jongen van weide
vogels roofde of en dat is nog al nieuw,
dat hij zijn maag gevuld had met het pas
gezaaide of ontkiemende graan. En dan moet
de Jood maar dadelijk verbrand worden.
Ook in Engeland is in de laatste jaren
de stemming jegens de meeuwen en andere
watervogels al onvriendelijker en onvrien
delijker geworden. Waarnemingen als de
hierboven vermelde worden telkens en tel
kens gedaan en 't is niet te verwonderen
dat zoo'n flagrant délit een diepen indruk
maakt en het nemen van beperkings- of
verdelgingsmaatregelen schijnt te wettigen,
Maar het groote, stille rustige werk van die
dieren blijft in den regel onopgemerkt en
van de heerlijke schoonheid van hun bestaan
rept niemand.
Daarom is het zeer toe te juichen dat door
de Carnegie Trust in Schotland een diep
ingaand onderzoek is ingesteld naar de eco
nomische beteekenis van verschillende water
vogels, ongeveer in denzelfden geest als onze
Heidemaatschappij dat gedaan heeft voor de
reigers, maar dan nog veel uitvoeriger en
systematischer. Een zoo groot mogelijk aantal
vogels uit een zoo groot mogelijk aantal
verschillende plaatsen en op alle tijden van
het jaar werd onderzocht. De inhoud van
hun krop en maag werd geanalyseerd en daar
uit volumctrisch bepaald de verschillende
stoffen waarmede de vogels zich voeden
Het rapport geeft daarover uitgebreide ta
bellen en grafische voorstellingen.
Nevenstaand figuur, dat wij vonden in de
aflevering van 8 April van Nature" geeft een
overzicht van het voedingsmateriaal van onzen
gewonen zwartkop-meeuw, den vogel, die
's winters onze grachten opvroolijkt en die
in den zomertijd nestelt in onze moerassen
of bij het water. Een van onze grootste kok
meeuwen-broedplaatsen is die aan het
Zwancwater, een andere zeer belangrijke bevindt
zich op De Staart op Texel en nog een groot
aantal zijn er verspreid door het heele land
Die in 't Zwanewater schatte ik een jaar of
tien geleden op meer dan tienduizend paren.
Berichten uit vroeger tijd zijn schaarsch,
maar alles wijst er op dat die vogels vroeger
toch veel talrijker waren dan thans en dat
alleen reeds moest ons tot de overtuiging
brengen, dat zij geen schadelijkcn invloed
van belang kunnen hebben uitgeoefend,
anders zouden er uit dien tijd wel klachten
en maatregelen bekend zijn.
Nu geeft onze figuur wel een aardig over
zicht van wat die Schorsche meeuwen al
zoo verorberen en zij is ook zeer geschikt,
om ons aanwijzingen te geven voor ons on
derzoek in 't vrije veld, maar van het nut of
de schade der vogels geeft zij toch geen aan
schouwelijk beeld. Uit de teekcning zou men
oppervlakkig afleiden dat een kokmeeuw
Het werk van de kokmeeuw; de"gestreepte
sector bctcekent nuffig werk : de gestippelde
sectoren schadelijk
voor 22",', nuttig voor 18"0 schadelijk en
voor de rest onverschillig is. maar dat is
heelemaal mis. Die percentages betreffen het
volumen der voedingsmassa en als ge nu
weet dat onder de schadelijke insecten, die
de meeuwen verslinden in de eerste plaats
de ritnaald in aanmerking komt, dan blijkt
al dadelijk dat daardoor alleen de nuttig
heidsfactor belangrijk moet stijgen. Het vo
lume van een ritnaald is ongeveer zoo groot
als dat van drie graankorrels, maar als een
meeuw een ritnaald opvreet, dau redt hij
daardoor wel meer dan dertig of driehonderd
graankorrels, want een ritnaald kan onder
voor hem gunstige omstandigheden wel een
hecle graanplant vernielen. Zoo wordt ook
4°eetbare schaaldieren onder het schadelijk
werk vermeld, maar dezelfde schaaldieren
zijn dikwijls weer schadelijk voor den
vischstand. Ook weet ik nog niet goed wat ik van
die 1()"0 aardwormen moet zeggen en ook in
de 10% niet eetbare schaaldieren zitten nog
wel elementen van nut of zelfs van schade.
Een onderzoek als dit is zeer te waardeeren
maar wij staan er toch pas mee aan het begin
van het vormen van een oordeel en zeer zeker
blijft het noodig, dat wij het aanvullen met
waarnemingen in het vrij_e veld. Tegenover
de misdrijven jegens paling"en kievit of haver
kunnen wij ook goede daden plaatsen, die
veel zwaarder wegen. Een onzer lezers meldde
mij een heel aardig geval. In het Noorden
van Friesland had iemand eenige akkers
koolrapcn en bevond op een kwaden dag, dat
die zoo bezocht waren door de rupsen, dat
er niets anders op zat, dan de boel maar om
Ie ploegen en er nog een nieuwe teelt te
beilimiiiimiiiiimiiiiuiiuiuiifintfiiHirffiuniiffiiritififfdifftiffffffiiiifffim
ginnen. Men gaf hem echter den raad, nog een
paar dagen te wachten, misschien zouden
de zeevogels nog kunnen helpen. En ziet daar
streek een zwerm meeuwen op dat land neer,
die in weinige dagen tot de laatste rups toe
verdelgd hebben. Zoo hebben wij ook hier
bij Haarlem op gescheurd graslanden meeuwen
dagen achtereen bij honderden en duizenden
opruiming zien houden onder de ritnaalden.
Op Texel ziet men telkens meeuwen in de
moestuinen aan liet werk, dezelfde meeuwen
die verketterd worden, omdat men wel eens
ziet dat een meeuw een nest berooft, leder die
het goed met de vogels meent, moest er op
uit zijn, om deze en dergelijke waarnemingen
te vermeerderen en te controleeren, opdat er
omtrent die vogels een gezonde en juiste
algemeene opinie tot stand komt. Dat hebben
wij dringend noodig, want in ons dichtbe
volkt en min of meer nooddriiftig stukje
wereld wordt al gauw aan het een of ander
medeschepsel zijn plaatsje in de wereld be
twist. Het is mijn innige overtuiging dat aan
al de oorspronkelijke bewoners van ohs
vaderland, die er nog zijn, hun plaatsje moet
gelaten worden en hun bestaan verzekerd
en dat wij alleen beperkend of vernietigend
hebben op te treden jegens wezens die zich
tot ons nadeel abnormaal hebben kunnen
ontwikkelen in verband met onze eigen
slordigheid en vuiligheid en die zouden bij
een beter en zuidelijker opvatting van het
menschelijk bestaan van zelf weer zich met
een meer bescheiden plaats moeten verge
noegen.
J A c. P. T n 11 s s r: