De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1920 1 mei pagina 2

1 mei 1920 – pagina 2

Dit is een ingescande tekst.

DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND l Mei '20. No. 2236 DE MOTIE-OSSENDORP Tukening vaar de Amsterdammer" van Jordaan VRAA6T &IATIS TOEZEIDIIG AAN VAN DER HOOP's MEUBELBEWARINGEN TRANSPORT MIJ. Uitsluitend gtmtigd: TELEFOON AMSTERDAM VAN HAAR LAATST VERSCHENEN PROSPECTUS AMSTELDIIK h. Trompstraat 2195 ZUID Olivier Twist vraagt om meer! de goederen, die men dringend uit het buiten land behoeft om het maatschappelijk leven in Oostenrijk weder op goeden grondslag te brengen. Dit zal n van de krachtigste middelen worden om de groote duurte in Oostenrijk te bestrijden, en dus om den levens standaard weder op te voeren. Die nieuwe kapitaalvorming door loon dienst, productie en besparing, moet dan weder in eene rekenings-eenheid en in een circu latiemiddel als tusschenschakel voor den inter nationalen handel uitgedrukt en omgezet worden, en die rekenings-eenheid, feitelijk een volwichtige oude kroon, zou ik gemaks halve Export-kroon" willen noemen. Deze export-kroon zou niet onder de lei ding van de oude Oostenrijksch-Hongaarsche Bank moeten komen, want dan is het gevaar van de vermenging met de papier-kroon bijna niet te voorkomen. Een nieuw instituut zal dus moeten op gericht worden, eene nieuwe circulatiebank, welke gegrondvest is op de waarde van die export-kroon. Deze nieuwe Bank, verder in dit opstel de Bank" te noemen, moet in ieder opzicht staan buiten de invloeden, die de OostenrijkschHongaarsche Bank in de huidige moeilijke positie gebracht hebben. Daarom zal deze Bank onder internationale leiding moeten opgericht en verder bestuurd worden, eenigszins in den geest zooals de Bank van Algeciras is opgericht in Marokko. Deze Bank zal dus feitelijk eene fictieve rekenings-eenheid in gebruik brengen, op dezelfde wijze als de Amsterdamschèwissel bank gedurende bijna 150 jaren, en de Hamburgsche Wisselbank ook ongeveer twee eeu wen, met groot succes een Bank-gulden en eene Banco-Mark als fictieve rekenings-eenheid in het internationale geldverkeer in gebruik hebben gesteld. Voor degenen, wien dit denkbeeld eenigszins schemerachtig mocht voorkomen, wil ik wijzen op de voorbeelden van fictieve verrekenings-eenheden, die men heden ten dage nog kent, als bijv.de Ouinea in Engeland (zijnde n pond n shilling), en de Taël in iiiiiiiiimiiiim BlWie gelijk schrijver dezes zijn verwachtingen omtrent het resultaat der conferentie van San Remo niet a! te hoog gespannen had, zich niet met de illusie had gevleid dat zij den weg zou banen naar een idylüsche Europeesche samenleving in de naaste toekomst, maar niet mér hoopte en verwachtte dan dat zij een stap in de goede richting zou zijn, mag over den uitslag die reeds in groote trekken bekend geworden is, voldaan zijn. Allereerst omdat het eenheiclsfront der Entente hersteld is, want ik geloof met de FranschBritsche pers dat van een breuk in de Entente alleen de Duitsche militaristen voordeel zouden hebben : de Entente kan niet gemist worden, zoolang de volkenbond niet werkt en haar uiteenvallen zou den warboel der Europeesche politiek slechts verergeren. In derdaad doorleeft zij een ernstige crisis en het compromis van San Remo maakt daaraan zekerlijk geen einde, maar het heeft althans het onmiddellijk gevaar voor een ontbinding der Entente-organisatie voorkomen en dit is een gelukwensen waard. Ten tweede mogen we ons verheugen, omdat het compromis niet tot stand gekomen is ten koste van Duitschland ; wel is waar zijn we daarvoor niet bijster bang geweest, omdat in deze zaak immers Engeland, Italië, en Japan in de meerderheid warentegen over Frankrijk en België, maar toch mocht men ? en mag men nog immer niet volkomen gerust zijn, want ook Lloyd Qeorge is nog niet zoo heel lang een aanhanger van de leer dat men Duitschland gelegenheid moet geven ztch te herstellen alvorens het met kracht en geweld te dwingen de verdrags bepalingen na te komen, en zelfs George's vurigste bewonderaars zullen niet kunnen volhouden dat hij sinds het einde van den oorlog erg vast in de schoenen staat. Aldus was het tochten prettige gewaarwording voor ons, in de Fransch-Engelsche verklaring waarmee de verzoening van San Remo der wereld werd kond gedaan, te lezen, dat wel is waar Duitschland het verdrag moet na komen bij gebreke waarvan de geallieerden zich alle rechten voorbehouden, en dat zij er niet aan denken Duitschland verlof te geven 200.000 man op de been te houden, maar dat niettemin over een maand een nieuwe bespreking gehouden zal worden, in Spa waar schijnlijk, waarbij nu eens niet alleen de ge allieerde leiders aanwezig zullen zijn maar IIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII China, die in het verre Oosten overal in gebruik is, zonder dat ooit een Taël in eenigen harden muntvorm bestaan heeft. De nieuwe Bank moet dus hare boeken houden in Export-kronen. |K Een fabrikant in Oostenrijk, die goederen naar het buitenland verkoopt, factureert deze in Export-kronen ; een ander, die goede ren uit het buitenland betrekt, verbindt zich om die te betalen in Export-kronen ; zoo wordt de Export-kroon eene rekenings-eenheid, welke verhandelbaar wordt op de inter nationale geldmarkt, evenals vroeger de goud-kroon van Oostenrijk-Hongarije. De nieuwe Bank opent rekeningen in die Exportkronen, bijv. ook aan particuliere banken in Oostenrijk, welke op hare beurt weder voor hare cliënten ook rekeningen in Exportkronen zullen aanleggen. Op die rekeningen kunnen cheques in Exportkronen getrokken worden, welke evenzeer als betalingsmiddel zullen dienst doen als de cheques in Engeland, die nagenoeg overal in den handel de circu latie van bankbiljetten der Bank of Engeland vervangen. Aldus kan de Export-kroon als een soort Banco-kroon overal in Oostenrijk burger recht verkrijgen en een nuttig betaalmiddel tegenover het buitenland worden. De nieuwe Bank zou natuurlijk ook in staat zijn hare eigen biljetten uit te geven, luidende in Export-kronen; aan eene uit gifte van biljetten is evenwel het nadee! verbonden, dat zij zoo licht gebruikt worden als thesaurirungs" materiaal, waardoor de biljetten aan hunne bestemming worden ont trokken : dit gevaar is minder te vreezen bij boekvorderingen, en althans kan de Bank dan zelve een wakend oog houden op ongewenschte pogingen in die richting. S* Dat de Bank, ook zonder tot uitgifte van eigen biljetten over te gaan, haar doel be reiken kan om eene nieuwe geld-en verrekenings-eenheid in te voeren, kan door voor beelden van elders voldoende aangetoond worden ; men denke daarbij slechts weder aan de Bank of Engeland, die door hare Other Deposits" tot ecnen veel grooteren omvang dan hare biljetten-circulatie, het centrum van het geldverkeer m Engeland is geworden. Althans vóór den oorlog waren zóó weinig biljetten van de Bank of England in omloop, dat deze slechts een zeer klein deel van de eigenlijke geldcirculatie uitmaak ten. Indien de Bank toch tot uitgifte van hare eigen biljetten zou willen overgaan, is het niet noodig die biljetten bij aanbieding aan Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllf II»! Illlllllllllllllllllllllllll N.V. PAERELS Meubileering Mu. COMPLETE MEÜBILEERING -: BETIMMERINGEN : Rokin 128 Teief. 4541 N hare kassen in metaal uit te betalen ; dit niet doende, zullen hare biljetten toch niet onder eenen cours forcé" volgens de oude begrippen behoeven te komen; immers de biljetten eener circulatiebank deprecieeren niet omdat geen edel metaal daarop wordt uitbetaald, maar omdat in het algemeen niet eene be hoorlijke tegenwaarde tegen de uitgegeven biljetten bij de Bank berust; en die tegen waarde kan ook in anderen vorm verschaft worden, bijv. door uitbetaling in goudwaarde op het buitenland; de nieuwere theorie van de z.g. Qold-Exchange politiek, vooral door Nederland met zijne koloniën het eerst syste matisch toegepast, doch later ook in gebruik genomen door de Vereenigde Staten van NoordAmerika, en ook wel door Engeland, heeft voldoende aangetoond, dat de biljetten op de volle waarde absoluut te handhaven zijn bij een voorzichtig bankbeheer, ook zonder eenige uitbetaling in metaal op de biljetten, welke bankpolitiek er op gebaseerd moet zijn,dat men tijdelijk door zijn export-overschotten op andere landen kan steunen of op den duur door middel van deze overschotten weder een eigen goudreserve kan opbouwen. De nieuwe circulatiebank zou ook op dit stelsel opgezet moeten worden. De nieuwe Bank zou intusschen niet alleen eene lijdelijke houding moeten aannemen, afwachtende totdat Oostenrijk door vermeer dering van arbeid en productie voor zich zelf nieuwe kapitaalvorming en export-overschot ten zou hebben gekweekt; het herstel van Oostenrijk moet spoediger in de hand gewerkt worden, en hiertoe kan de Bank zeer wezen lijk medewerken door het initiatief te nemen om reeds dadelijk nieuw kapitaal in Oostenrijk te brengen. Om tot productie te kunnen komen, moet Oostenrijk toch geholpen worden aan grondstoffen, machinerieën, enz. enz., welke het nu niet kan betalen, dus tijdelijkopcrediet moet verkrijgen. De Bank moet dan eene medewerking van het buitenland in het leven roepen, om die noodige zaken (?essentials", zooals de Ame rikanen ze noemen) op crediet aan Oostenrijk te leveren onder toezicht van de Bank, en onder de noodige waarborgen, dat de pro ducten van den loondienst, en van de ont wikkeling der nijverheid en van den landbouw enz. weder tot afbetaling van die voor schotten zullen dienen. De Bank zal dus zelve in handen moeten nemen de leiding van de ontwikkeling van het ruilverkeer en van het z.g. veredelingsverkeer, waardoor de internationale uit wisseling van goederen weder voor Oostenrijk hersteld wordt. De Bank kan dus de beste Treuhand worden in de ontwikkeling der relatiën tusschen het buitenland en Oostenrijk. De Bank zal met een eigen stamkapitaal moeten aanvangen ; dit moet door verschil lende andere landen bijeengebracht worden, die van wege hunne participatie in dat kapi taal dan ook in het algemeen bestuur der Bank vertegenwoordigd moeten zijn. Al moet de Bank stelselmatig scherp uit elkander houden de bestaande papier-kroon en hare nieuwe Export-kroon, zoo beteekent dit nog niet, dat zij zich met de circulatie van, en de binnenlandsche verrekening in, papier-kronen niet zou mogen inlaten; in tegendeel zou zij zelfs mede daarin eene lei ding kunnen nemen. Zij zou zelfs rekeningen moeten openen in papier-kronen voor hare cliënten, doch uitsluitend voor rekenig en risico van die rekeninghouders; zelve mag zij geen bezitster van papier-kronen worden, tenzij voor een oogenblik bij wijze van arbitrage, waartegen zij zich den zelfden dag door eene contra-positie zou moeten dekken ; zij zou dit op dezelfde wijze moeten doen als banken rekeningen in vreemde valuta's voor hare cliënten aanhouden, en zooals in het verre Oosten ook vele rekeningen in zilverwaarden voor rekening van de cliënten worden ge houden. De Bank zal dan zeer daadwerkelijk kunnen medewerken aan binnenlandsche verrekening en clearing' in papier-kronen, en ten slotteook mede de leidingkunnen nemen in de uiteindelijke regeling van de papierkronen, waarvan wij mogen hopen, dat zij op den duur uit den omloop kunnen verdwijnen langs de wegen als boven bijv. aaangegeven. Zelfs zou het vermoedelijk gewenscht zijn, dat zij eene plaats kreeg in het bestuur over de liquidatie der Oostenrijksch-Hongaarsche Bank. Stellig zal zij daarin een zeer nuttigen, moreelen steun kunnen geven, vooral waar het betreft de oplossing van de vele moeilijkheden tusschen het tegenwoordige Duitsch-Oostenriik en zijne vele randstaten. Ik meen te mogen volstaan met deze nog vrij beknopte analyse en mededeelingen over het uiterst ingewikkelde vraagstuk van het Oostenrijksch geld- en bankwezen. Met groote belangstelling heb ik de belang rijke artikelen gelezen van Prof. Dr. Landesberger in de Neue Freie Presse van 19, 21 en 22 October 1919. Het komt mij voor, dat de denkbeelden van dezen geleerden schrijver op vele punten met de hierboven door mij uiteengezette overeenstemmen. Het is stellig te verwachten, dat reeds vrij spoedig eene toenadering, en daarmede eene tamelijk vaste verhouding, tusschen de pa pier-kroon en de Export-kroon zal ontstaan, waarbij het publiek zich op den duur zal ge wennen aan de uitdrukking van prijzen van goederen en diensten in de nieuwe Exportkroon. Stabilisatie van een en ander zal dan al vrij spoedig verkregen kunnen worden, vooral omdat het vertrouwen in het munt wezen van Oostenrijk, zoowel in het binnenals in het buitenland, weder zal kunnen terugkeeren. Hier ligt een prachtig veld open voor inter nationale samenwerking in volkomen vredelievenden zin, voor werkelijken opbouw van de geschokte wereld. Hoop en vertrouwen voor de toekomst zal overal weder gekweekt kunnen worden, en daarmede kan Arbeitsfreudigkeit weder ia het leven geroepen worden. De Commission des Réparations (Wiedergutmachungs-Commission) zal in deze rich ting mede zeer mooi werk kunnen verrichten. Des te meer reden is er om te verhoeden, dat door een ontijdig optimisme ten aanzien van de papier-kroon het werkelijke goede resultaat in de waagschaal wordt gesteld. De papier-kroon is een woekerplant uit het moeras, waarin Oostenrijk door den oorlog en door eene onjuiste finantieele politiek is gedompeld ; de papier-kroon kan niet ver dwijnen alvorens eerst het moeras is droog gelegd. De krachtige en logische aanvatting van deze drooglegging zal echter reeds in die mate gunstig werken op de psyche der ge teisterde bevolking en van de opvattingen der overige wereld over de Oostenrijksche toe standen, dat alleen reeds daardoor de Oosten rijksche kroon in beter aanzien zal kunnen komen met alle heilzame consequenties voor het diep beproefde Oostenrijksche volk. inillllllllllllllllllllllllllllllllllllltllllllllllMIIIHtlllMIMIHItMIIMflIMHIIU DEVO Geurigo Sigaar FABRIKANTE N.V. DIEVENBACH's Holl. Sigarenfabriek UTRECHT Illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllf IIIIMIHIHIIMIIHMIIIIIIIIIIIIIIIMIII'II Illllll Illlllllllllllllllllllllllllllll Illllllll l Illllllll II Illlllllll ook de vertegenwoordigers van Duitschland. Zoo heeft Lloyd Oeorge die dadelijk a! kanse lier Mueller naar San Remo had willen roepen maar van dit voornemen afzag toen Frankrijk daarin bijna een beleediging zag, ter. slotte toch zijn zin doorgedreven, want op stuk van zaken is er in San Remo geen enkele van de vraagstukken betreffende Duitschland opge lost, maar is het geheele probleem verschoven naar die conferentie van 25 Mei waaraan de Duitschers deelgenooten zullen zijn ,en aldus zullen inderdaad de tallooze moeilijkheden waartoe het verdrag en de na zijn tot stand koming voorgeva'len gebeurtenissen, aan leiding geven, besproken worden in gemeen schappelijk overleg tusschen overwinnaars en overwonnenen. Vour het eerst sinds 1914 zullen weer Franschen, Engelschen, Italianen en Duitschers als gelijkgerechtigde partijen aan een conferentietafel plaats nenu>n, en al iiad San Remo niets anders gebracht dan dit, dan nog zou de conferentie van groot gewicht voor de toekomst geweest zijn. Dat hiernu'e de nieuwe mentaliteit, het besef dat het verdrag van Versailles onuit voerbaar is (een dead wall" noemt de Westminster Oazette" het) voorgoed gevestigd is, durven wij niet hopen : alle moeilijkheden wachten nog op oplossing en m2ti moet er zich op voorbereiden, dat bij de komende be sprekingen het principieel verschil in stand punt tusschen de geallieerden opnieuw te voorschijn zal treden, want, nog' eens, de crisis is uiterlijk overwonnen, maar bestaat innerlijk voort. Zoo hebben wij nog immer niet gelezen op welke wijze men de ontwape ning van Duitschland wil doordrijven al zijn nu de geallieerden, tot hun aller groote vreugde het er over eens geworden, dat die ont wapening noodig is en dat Duitschland in geen geval meer dan 100.000 man op de been mag hebben. Waarschijnlijk zal ook over dit vraag stuk in Spa met de Duitsche vertegenwoordi gers gesproken worden, en zeker is er geen betere manier om het op te lossen dan door overleg mat de regeering in Berlijn, die precies evenveel belang heeft bij de ontwapening als de geallieerden. Maar toch is het te voorzien, dat bij de regeling der détails, bij het beslissen van de vraag hoeveel troepen hier en hoeveel er daar onderhouden mogen worden^ en hoeveel machinegeweerafdeelingen er noodig zijn tot bewaring van de orde, en of de 100.000 man in veel of weinig eenheden" verdeeld mogen worden, het wantrouwen weer wakker zal worden en daarmee meteen weer nieuwe wrij ving zal ontstaan tusschen de Ententegenooten. Hetzelfde kan, gelijk vanzelf spreekt, zeer gemakkelijk gebeuren bij de quaesties der schadeloosstelling, kolenlevering e.d. en daarbij zullen de Fransche diplo maten zich ongetwijfeld angstvallig vast klampen aan het verdrag van Versailles en zich ten stelligste verzetten tegen de leer der onuitvoerbaarheid dezer overeenkomst. Maar dat alles neemt niet weg, dat elke bespreking met Duitschland over de uitvoering, in het wezen der zaak leidt tot een nieuw verdrag, tot men moge nog zoo zeer voor het woord terugschrikken een herziening. Natuurlijk zal voor dit alles ook van overheerschend belang zijn de loop der zaken in puitschland zelf. Als er daar stabilisatie van den toestand plaats -heeft, zal het bijzonder gunstig zijn voor de te wachten besprekingen, als er daarentegen weer rustverstoringen van rechts of van links komen, zal het fataal wezen. Voor het oogenblik laat zich de toe stand niet ongunstig aanzien : in Berlijn is het rustig en de rijksweer heeft het Roer gebied ontruimd, afgezien van de 17.000 man die er volgens de overeenkomst met de Entente van Aug. j.!, mochten blijven, zonder dat de communisten van het terugtrekken der troepen gebruik hebben gemaakt voor een nieuwe poging tot raden-vestiging. Ontruimt nu Frankrijk inderdaad vandaag of morgen Franfort en Hanau, dan is men weer even ver ais vóór de Kapp-Futsch en men kan nu de daarbij opgedane bloedige ondervinding nuttig gebruiken bij het overleggen van maatregelen tot stabilisatie van den politieken toestand en opheffing van Duitschland uit de economische misère. Deze taak blijvc voor Spa weggelegd en als men inderdaad slaagt dan kan de conferentie daar den grond slag leggen voor het herstel der Europeesche samenleving en San Remo zal in de historie den naam krijgen van een voorspel", van de vroege schemering die den dageraad voorafgaat." De behandeling van het Duitsche vraag stuk is in San Remo, officieel althans, slechts bijwerk geweest, het voornaamste onderwerp der eigenlijke besprekingen was de Oosten rijksche quaestie, en hierin heeft men spijkers met koppen geslagen. De Turken mogen over 'n dag of veertien hun vredesverdrag in Parijs komen halen en daarin zullen zij kunnen lezen, binnen welke grenzen hun gebied in de toekomst besloten zal zijn. Natuurlijk zal het een schaduw worden van de oude, grootheid : de Turken blijven nog in Europa, maar zij zullen er een schijn-bestaan leiden, want hun gebied blijft beperkt tot Konstantinopel met het kleine schier-eilandje waarop het gelegen is tot aan de welbekende Tsjatalsdia-linie, en zelfs daar zal in waarheid niet de Sultan de baas zijn, maar de Engelschen en Franschen, vermoedelijk de eersten meer dan de laatsten, die in de stadaan den Bosporus moeten blijven waken voor de vrijheid van vaart in de zeeëngte. Want Bosporus en Dardanellen worden open water en de Zwarte Zee zal toegankelijk zijn voor alle schepen en tot waarborg daarvoor blij ven er Engelschen en Franschen voogd over den Sultan in Konstantinopel en zal het schiereiland Gallipoli door F,ntente-troepen bezet worden. De rest van Europeesch Turkije komt naar 't schijnt dit staat niet in het vredesverdrag met de Turken, maar moet in San Remo besloten zijn aan Griekenland dat aldus zijn gebied langs de heele kust der Egëische Zee zal uitstrekken met uitzondering misschien van Dedeagatsj, dat een Bulgaarsche haven zou worden, al begrijpen wij niet goed hoe deze met Bulgarije in verbinding zou moeten als Griekenland meester van Thraciëwordt. Griekenland wordt dus een zeer aanzienlijke mogendheid en Venizelos komt als overwinnaar uit den dipomatieken strijd. Want ook de meeste der Egëische eilanden, die Itali eenmaal voor zich opeischte, komen aan Griekenland en bovendien zal aan de Hellcnen liet zoozeer begeerde Smyrna feitelijk worden toebedeeld, al blijft daar voorloopig nog de Turksche vlag wapperen. Ook zijn biiiten-fiuropeesch gebied wordt den Turk grootendeels afgenomen en men heeft hier de groote moeilijkheden op eenvoudige en krachtige wijze tot oplossing gebracht door het Turksche rijk in Aziëte verdeden onder elkaar, natuurlijk in den vorm van mandaten" en natuurlijk.... op papier. Arabiëzal onafhankelijk worden of blijven, over Egypte is niet meer gesproken omdat de Engelschen dit reeds onder protectoraat ge nomen hebben, Syriëkomt onder Frankrijk's mandaat en Palestina onder Britsen (zoodat Engeland zijn belofte tegenover de Joden kan nakomen) Mesopotamië, natuurlijk ook onder Brittanje's bescherming, terwijl men het rampzalige Armenië, nadat de pogingen om daar de kastanjes uit het vuur te laten halen door Noorwegen of door ons gefaald hebben, nog maar weer eens aan Amerika wordt aangeboden, dat reeds feestelijk voor de eer bedankt heeft. Blijkbaar behouden dus de Turken K'ein-Azië, voorzoover de Grieken, die gelijk gezegd Smyrna met om streken ontvangen, zich daar niet gevestigd hebben. Daarmee is dan de Oostersche quaestie opgelost. Gelooft men 't werkelijk? In de Engelsche en Fransche bladen zult ge lezen dat de overwinnaars zelf zich er geen oogeblik illusies over maken. Er staat een groot natio nalistisch Turksch leger in Klein-Aziëonder bevel van Moestafa Kenia!; er zijn heel weinig Entente-troepen daar en de mogendheden hebben voorloopig zekerlijk geen lust om er veel heen te zenden. Dus heeft deze schikking eigenlijk geen andere beteekenis dan die van een wederkeerige verbintenis om-niet-te-doen d.i. een ouderwetsche verdeeling in belangensfeeren, waarbij de een belooft dat hij zijn handen zal afhouden van het gebied dat aan den ander toebedeeld is. Wat de belanghebben den en op deze wijze gerechtigden met het toegewezen gebied zullen doen, is hun zaak en de loop der feiten kan zeer goed groote wijzigingen te weeg brengen in het schema dat thans op papier is gesteld. Van een op lossing der Oostersche quaestie is geen sprake en er liggen hier thans evengoed als vroeger tallooze kiemen voor nieuwe politieke moei lijkheden, conflicten en intriges. Maar ook hier geldt wat we van het verdrag van Ver sailles meenen : beter een slechte regeling dan in 't geheel geen en als eenmaal Europa zelf tot rust gekomen zal en wie weet, de volken bond werkt, zal men ook in den Levant aan het werk kunnen gaan om een vasten toestand te scheppen. Caülaux is veroordeeld. Het was een politiek proces en hst is een politiek vonnis geworden, dat met alle goede beginselen der strafrecht spraak spot. Na twee jaar preventieve hechte nis heeft de Senaat Caillaux niet schuldig bevonden aan wat hem ten laste gelegd is, maar omdat hij hem tcfh niet wilde vrijspreken heeft hij den beklaagde schuldig verklaard aan een ander misdrijf, dat hem niet ten laste gelegd was en waartegen hij zich dus niet heeft kunnen verdedigen l Evenwel, men wilde hem niet vrijspreken maar toch ook weer niet straffen, en dus werd de straftijd zoo gekozen dat met wat goeden wil berekend kon worden dat ze dank zij de preventieve hechtenis eigenlijk al verstreken was, zoodat nu alleen de vijf jaar verbanning uit Parijs en de tien jaar verlies van politieke rechten, mitsgaders de halve ton proceskosten overblijven. Het doel was duidelijk: de staatsman Caillaux moest onschadelijk gemaakt worden. Of hij in waarheid onschadelijk geworden, voorgoed verdwenen is van het politieke tooneel der republiek? Het politiek getij in Frankrijk verandert snel en wie vandaag onder ligt kan morgen triumfeeren. Frankrijk maakt een geweldige crisis door, politiek en economisch : nu alweer dreigt een spoorwegstaking en van een bevredigend herstel der industrie is geen sprake. De lage franc-koers is een onmisken baar teeken van de innerlijke zwakheid. Hoe zal de crisis zich oplossen? In een geleidelijk herstel of in groote politieke schokken, revolu tie misschien? Niemand zal een voorspelling durven wagen en niemand ook heeft het in zijn macht. De leiders kunnen niet anders dan door een binnenlandsche en vooral een buitenlandsche politiek van bezadigdheid en wijs beleid de krachten in de goede richting leiden, maar wie zal zeggen of de loop van zaken niet zoo zal zijn, dat binnenkort de défaitist en verrader" Caillaux redder uit den nood geroepen wordt?

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl