Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
l Mei '20. No. 2236
DE MOTIE-OSSENDORP
Tukening vaar de Amsterdammer" van Jordaan
VRAA6T
&IATIS TOEZEIDIIG
AAN
VAN DER HOOP's
MEUBELBEWARINGEN TRANSPORT MIJ.
Uitsluitend
gtmtigd:
TELEFOON
AMSTERDAM
VAN HAAR LAATST
VERSCHENEN
PROSPECTUS
AMSTELDIIK
h. Trompstraat
2195 ZUID
Olivier Twist vraagt om meer!
de goederen, die men dringend uit het buiten
land behoeft om het maatschappelijk leven
in Oostenrijk weder op goeden grondslag te
brengen. Dit zal n van de krachtigste
middelen worden om de groote duurte in
Oostenrijk te bestrijden, en dus om den levens
standaard weder op te voeren.
Die nieuwe kapitaalvorming door loon
dienst, productie en besparing, moet dan weder
in eene rekenings-eenheid en in een circu
latiemiddel als tusschenschakel voor den inter
nationalen handel uitgedrukt en omgezet
worden, en die rekenings-eenheid, feitelijk
een volwichtige oude kroon, zou ik gemaks
halve Export-kroon" willen noemen.
Deze export-kroon zou niet onder de lei
ding van de oude Oostenrijksch-Hongaarsche
Bank moeten komen, want dan is het gevaar
van de vermenging met de papier-kroon
bijna niet te voorkomen.
Een nieuw instituut zal dus moeten op
gericht worden, eene nieuwe circulatiebank,
welke gegrondvest is op de waarde van die
export-kroon.
Deze nieuwe Bank, verder in dit opstel
de Bank" te noemen, moet in ieder opzicht
staan buiten de invloeden, die de
OostenrijkschHongaarsche Bank in de huidige moeilijke
positie gebracht hebben. Daarom zal deze
Bank onder internationale leiding moeten
opgericht en verder bestuurd worden,
eenigszins in den geest zooals de Bank van
Algeciras is opgericht in Marokko.
Deze Bank zal dus feitelijk eene fictieve
rekenings-eenheid in gebruik brengen, op
dezelfde wijze als de Amsterdamschèwissel
bank gedurende bijna 150 jaren, en de
Hamburgsche Wisselbank ook ongeveer twee eeu
wen, met groot succes een Bank-gulden en eene
Banco-Mark als fictieve rekenings-eenheid
in het internationale geldverkeer in gebruik
hebben gesteld.
Voor degenen, wien dit denkbeeld
eenigszins schemerachtig mocht voorkomen, wil
ik wijzen op de voorbeelden van fictieve
verrekenings-eenheden, die men heden ten
dage nog kent, als bijv.de Ouinea in Engeland
(zijnde n pond n shilling), en de Taël in
iiiiiiiiimiiiim
BlWie gelijk schrijver dezes zijn verwachtingen
omtrent het resultaat der conferentie van
San Remo niet a! te hoog gespannen had,
zich niet met de illusie had gevleid dat zij
den weg zou banen naar een idylüsche
Europeesche samenleving in de naaste toekomst,
maar niet mér hoopte en verwachtte dan dat
zij een stap in de goede richting zou zijn,
mag over den uitslag die reeds in groote
trekken bekend geworden is, voldaan zijn.
Allereerst omdat het eenheiclsfront der
Entente hersteld is, want ik geloof met de
FranschBritsche pers dat van een breuk in de Entente
alleen de Duitsche militaristen voordeel
zouden hebben : de Entente kan niet gemist
worden, zoolang de volkenbond niet werkt
en haar uiteenvallen zou den warboel der
Europeesche politiek slechts verergeren. In
derdaad doorleeft zij een ernstige crisis en
het compromis van San Remo maakt daaraan
zekerlijk geen einde, maar het heeft althans
het onmiddellijk gevaar voor een ontbinding
der Entente-organisatie voorkomen en dit
is een gelukwensen waard. Ten tweede mogen
we ons verheugen, omdat het compromis niet
tot stand gekomen is ten koste van
Duitschland ; wel is waar zijn we daarvoor niet bijster
bang geweest, omdat in deze zaak immers
Engeland, Italië, en Japan in de meerderheid
warentegen over Frankrijk en België, maar toch
mocht men ? en mag men nog immer niet
volkomen gerust zijn, want ook Lloyd Qeorge
is nog niet zoo heel lang een aanhanger van
de leer dat men Duitschland gelegenheid moet
geven ztch te herstellen alvorens het met
kracht en geweld te dwingen de verdrags
bepalingen na te komen, en zelfs George's
vurigste bewonderaars zullen niet kunnen
volhouden dat hij sinds het einde van den
oorlog erg vast in de schoenen staat. Aldus
was het tochten prettige gewaarwording voor
ons, in de Fransch-Engelsche verklaring
waarmee de verzoening van San Remo der
wereld werd kond gedaan, te lezen, dat wel
is waar Duitschland het verdrag moet na
komen bij gebreke waarvan de geallieerden
zich alle rechten voorbehouden, en dat zij
er niet aan denken Duitschland verlof te
geven 200.000 man op de been te houden,
maar dat niettemin over een maand een nieuwe
bespreking gehouden zal worden, in Spa waar
schijnlijk, waarbij nu eens niet alleen de ge
allieerde leiders aanwezig zullen zijn maar
IIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII
China, die in het verre Oosten overal in gebruik
is, zonder dat ooit een Taël in eenigen harden
muntvorm bestaan heeft.
De nieuwe Bank moet dus hare boeken
houden in Export-kronen.
|K Een fabrikant in Oostenrijk, die goederen
naar het buitenland verkoopt, factureert
deze in Export-kronen ; een ander, die goede
ren uit het buitenland betrekt, verbindt zich
om die te betalen in Export-kronen ; zoo wordt
de Export-kroon eene rekenings-eenheid,
welke verhandelbaar wordt op de inter
nationale geldmarkt, evenals vroeger de
goud-kroon van Oostenrijk-Hongarije. De
nieuwe Bank opent rekeningen in die
Exportkronen, bijv. ook aan particuliere banken in
Oostenrijk, welke op hare beurt weder voor
hare cliënten ook rekeningen in
Exportkronen zullen aanleggen. Op die rekeningen
kunnen cheques in Exportkronen getrokken
worden, welke evenzeer als betalingsmiddel
zullen dienst doen als de cheques in Engeland,
die nagenoeg overal in den handel de circu
latie van bankbiljetten der Bank of Engeland
vervangen.
Aldus kan de Export-kroon als een soort
Banco-kroon overal in Oostenrijk burger
recht verkrijgen en een nuttig betaalmiddel
tegenover het buitenland worden.
De nieuwe Bank zou natuurlijk ook in
staat zijn hare eigen biljetten uit te geven,
luidende in Export-kronen; aan eene uit
gifte van biljetten is evenwel het nadee!
verbonden, dat zij zoo licht gebruikt worden
als thesaurirungs" materiaal, waardoor de
biljetten aan hunne bestemming worden ont
trokken : dit gevaar is minder te vreezen bij
boekvorderingen, en althans kan de Bank
dan zelve een wakend oog houden op
ongewenschte pogingen in die richting.
S* Dat de Bank, ook zonder tot uitgifte van
eigen biljetten over te gaan, haar doel be
reiken kan om eene nieuwe geld-en
verrekenings-eenheid in te voeren, kan door voor
beelden van elders voldoende aangetoond
worden ; men denke daarbij slechts weder
aan de Bank of Engeland, die door hare
Other Deposits" tot ecnen veel grooteren
omvang dan hare biljetten-circulatie, het
centrum van het geldverkeer m Engeland
is geworden. Althans vóór den oorlog waren
zóó weinig biljetten van de Bank of England
in omloop, dat deze slechts een zeer klein
deel van de eigenlijke geldcirculatie uitmaak
ten.
Indien de Bank toch tot uitgifte van hare
eigen biljetten zou willen overgaan, is het
niet noodig die biljetten bij aanbieding aan
Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllf II»! Illlllllllllllllllllllllllll
N.V. PAERELS
Meubileering Mu.
COMPLETE MEÜBILEERING
-: BETIMMERINGEN
:
Rokin 128 Teief. 4541 N
hare kassen in metaal uit te betalen ; dit niet
doende, zullen hare biljetten toch niet onder
eenen cours forcé" volgens de oude begrippen
behoeven te komen; immers de biljetten
eener circulatiebank deprecieeren niet omdat
geen edel metaal daarop wordt uitbetaald,
maar omdat in het algemeen niet eene be
hoorlijke tegenwaarde tegen de uitgegeven
biljetten bij de Bank berust; en die tegen
waarde kan ook in anderen vorm verschaft
worden, bijv. door uitbetaling in goudwaarde
op het buitenland; de nieuwere theorie van
de z.g. Qold-Exchange politiek, vooral door
Nederland met zijne koloniën het eerst syste
matisch toegepast, doch later ook in gebruik
genomen door de Vereenigde Staten van
NoordAmerika, en ook wel door Engeland, heeft
voldoende aangetoond, dat de biljetten op
de volle waarde absoluut te handhaven zijn
bij een voorzichtig bankbeheer, ook zonder
eenige uitbetaling in metaal op de biljetten,
welke bankpolitiek er op gebaseerd moet zijn,dat
men tijdelijk door zijn export-overschotten
op andere landen kan steunen of op den duur
door middel van deze overschotten weder een
eigen goudreserve kan opbouwen.
De nieuwe circulatiebank zou ook op dit
stelsel opgezet moeten worden.
De nieuwe Bank zou intusschen niet alleen
eene lijdelijke houding moeten aannemen,
afwachtende totdat Oostenrijk door vermeer
dering van arbeid en productie voor zich zelf
nieuwe kapitaalvorming en export-overschot
ten zou hebben gekweekt; het herstel van
Oostenrijk moet spoediger in de hand gewerkt
worden, en hiertoe kan de Bank zeer wezen
lijk medewerken door het initiatief te nemen
om reeds dadelijk nieuw kapitaal in Oostenrijk
te brengen. Om tot productie te kunnen komen,
moet Oostenrijk toch geholpen worden aan
grondstoffen, machinerieën, enz. enz., welke
het nu niet kan betalen, dus tijdelijkopcrediet
moet verkrijgen.
De Bank moet dan eene medewerking van
het buitenland in het leven roepen, om die
noodige zaken (?essentials", zooals de Ame
rikanen ze noemen) op crediet aan Oostenrijk
te leveren onder toezicht van de Bank, en
onder de noodige waarborgen, dat de pro
ducten van den loondienst, en van de ont
wikkeling der nijverheid en van den landbouw
enz. weder tot afbetaling van die voor
schotten zullen dienen.
De Bank zal dus zelve in handen moeten
nemen de leiding van de ontwikkeling van
het ruilverkeer en van het z.g.
veredelingsverkeer, waardoor de internationale uit
wisseling van goederen weder voor Oostenrijk
hersteld wordt. De Bank kan dus de beste
Treuhand worden in de ontwikkeling der
relatiën tusschen het buitenland en Oostenrijk.
De Bank zal met een eigen stamkapitaal
moeten aanvangen ; dit moet door verschil
lende andere landen bijeengebracht worden,
die van wege hunne participatie in dat kapi
taal dan ook in het algemeen bestuur der Bank
vertegenwoordigd moeten zijn.
Al moet de Bank stelselmatig scherp uit
elkander houden de bestaande papier-kroon
en hare nieuwe Export-kroon, zoo beteekent
dit nog niet, dat zij zich met de circulatie
van, en de binnenlandsche verrekening in,
papier-kronen niet zou mogen inlaten; in
tegendeel zou zij zelfs mede daarin eene lei
ding kunnen nemen. Zij zou zelfs rekeningen
moeten openen in papier-kronen voor hare
cliënten, doch uitsluitend voor rekenig en
risico van die rekeninghouders; zelve mag zij
geen bezitster van papier-kronen worden, tenzij
voor een oogenblik bij wijze van arbitrage,
waartegen zij zich den zelfden dag door eene
contra-positie zou moeten dekken ; zij zou
dit op dezelfde wijze moeten doen als banken
rekeningen in vreemde valuta's voor hare
cliënten aanhouden, en zooals in het verre
Oosten ook vele rekeningen in zilverwaarden
voor rekening van de cliënten worden ge
houden. De Bank zal dan zeer daadwerkelijk
kunnen medewerken aan binnenlandsche
verrekening en clearing' in papier-kronen,
en ten slotteook mede de leidingkunnen nemen
in de uiteindelijke regeling van de
papierkronen, waarvan wij mogen hopen, dat zij op
den duur uit den omloop kunnen verdwijnen
langs de wegen als boven bijv. aaangegeven.
Zelfs zou het vermoedelijk gewenscht zijn,
dat zij eene plaats kreeg in het bestuur
over de liquidatie der
Oostenrijksch-Hongaarsche Bank. Stellig zal zij daarin een zeer
nuttigen, moreelen steun kunnen geven, vooral
waar het betreft de oplossing van de vele
moeilijkheden tusschen het tegenwoordige
Duitsch-Oostenriik en zijne vele randstaten.
Ik meen te mogen volstaan met deze nog
vrij beknopte analyse en mededeelingen over
het uiterst ingewikkelde vraagstuk van het
Oostenrijksch geld- en bankwezen.
Met groote belangstelling heb ik de belang
rijke artikelen gelezen van Prof. Dr.
Landesberger in de Neue Freie Presse van 19, 21 en
22 October 1919. Het komt mij voor, dat de
denkbeelden van dezen geleerden schrijver
op vele punten met de hierboven door mij
uiteengezette overeenstemmen.
Het is stellig te verwachten, dat reeds vrij
spoedig eene toenadering, en daarmede eene
tamelijk vaste verhouding, tusschen de pa
pier-kroon en de Export-kroon zal ontstaan,
waarbij het publiek zich op den duur zal ge
wennen aan de uitdrukking van prijzen van
goederen en diensten in de nieuwe
Exportkroon. Stabilisatie van een en ander zal dan
al vrij spoedig verkregen kunnen worden,
vooral omdat het vertrouwen in het munt
wezen van Oostenrijk, zoowel in het
binnenals in het buitenland, weder zal kunnen
terugkeeren.
Hier ligt een prachtig veld open voor inter
nationale samenwerking in volkomen
vredelievenden zin, voor werkelijken opbouw van
de geschokte wereld.
Hoop en vertrouwen voor de toekomst zal
overal weder gekweekt kunnen worden, en
daarmede kan Arbeitsfreudigkeit weder ia
het leven geroepen worden.
De Commission des Réparations
(Wiedergutmachungs-Commission) zal in deze rich
ting mede zeer mooi werk kunnen verrichten.
Des te meer reden is er om te verhoeden,
dat door een ontijdig optimisme ten aanzien
van de papier-kroon het werkelijke goede
resultaat in de waagschaal wordt gesteld.
De papier-kroon is een woekerplant uit het
moeras, waarin Oostenrijk door den oorlog
en door eene onjuiste finantieele politiek is
gedompeld ; de papier-kroon kan niet ver
dwijnen alvorens eerst het moeras is droog
gelegd. De krachtige en logische aanvatting
van deze drooglegging zal echter reeds in die
mate gunstig werken op de psyche der ge
teisterde bevolking en van de opvattingen der
overige wereld over de Oostenrijksche toe
standen, dat alleen reeds daardoor de Oosten
rijksche kroon in beter aanzien zal kunnen
komen met alle heilzame consequenties voor
het diep beproefde Oostenrijksche volk.
inillllllllllllllllllllllllllllllllllllltllllllllllMIIIHtlllMIMIHItMIIMflIMHIIU
DEVO
Geurigo Sigaar
FABRIKANTE
N.V. DIEVENBACH's
Holl. Sigarenfabriek UTRECHT
Illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllf IIIIMIHIHIIMIIHMIIIIIIIIIIIIIIIMIII'II Illllll Illlllllllllllllllllllllllllllll Illllllll l Illllllll II Illlllllll
ook de vertegenwoordigers van Duitschland.
Zoo heeft Lloyd Oeorge die dadelijk a! kanse
lier Mueller naar San Remo had willen roepen
maar van dit voornemen afzag toen Frankrijk
daarin bijna een beleediging zag, ter. slotte
toch zijn zin doorgedreven, want op stuk van
zaken is er in San Remo geen enkele van de
vraagstukken betreffende Duitschland opge
lost, maar is het geheele probleem verschoven
naar die conferentie van 25 Mei waaraan de
Duitschers deelgenooten zullen zijn ,en aldus
zullen inderdaad de tallooze moeilijkheden
waartoe het verdrag en de na zijn tot stand
koming voorgeva'len gebeurtenissen, aan
leiding geven, besproken worden in gemeen
schappelijk overleg tusschen overwinnaars
en overwonnenen. Vour het eerst sinds 1914
zullen weer Franschen, Engelschen, Italianen
en Duitschers als gelijkgerechtigde partijen
aan een conferentietafel plaats nenu>n, en al
iiad San Remo niets anders gebracht dan dit,
dan nog zou de conferentie van groot gewicht
voor de toekomst geweest zijn.
Dat hiernu'e de nieuwe mentaliteit, het
besef dat het verdrag van Versailles onuit
voerbaar is (een dead wall" noemt de
Westminster Oazette" het) voorgoed gevestigd
is, durven wij niet hopen : alle moeilijkheden
wachten nog op oplossing en m2ti moet er
zich op voorbereiden, dat bij de komende be
sprekingen het principieel verschil in stand
punt tusschen de geallieerden opnieuw te
voorschijn zal treden, want, nog' eens, de
crisis is uiterlijk overwonnen, maar bestaat
innerlijk voort. Zoo hebben wij nog immer
niet gelezen op welke wijze men de ontwape
ning van Duitschland wil doordrijven al
zijn nu de geallieerden, tot hun aller groote
vreugde het er over eens geworden, dat die ont
wapening noodig is en dat Duitschland in geen
geval meer dan 100.000 man op de been mag
hebben. Waarschijnlijk zal ook over dit vraag
stuk in Spa met de Duitsche vertegenwoordi
gers gesproken worden, en zeker is er geen
betere manier om het op te lossen dan door
overleg mat de regeering in Berlijn, die precies
evenveel belang heeft bij de ontwapening als
de geallieerden. Maar toch is het te voorzien,
dat bij de regeling der détails, bij het beslissen
van de vraag hoeveel troepen hier en hoeveel
er daar onderhouden mogen worden^ en hoeveel
machinegeweerafdeelingen er noodig zijn tot
bewaring van de orde, en of de 100.000 man in
veel of weinig eenheden" verdeeld mogen
worden, het wantrouwen weer wakker zal
worden en daarmee meteen weer nieuwe wrij
ving zal ontstaan tusschen de
Ententegenooten. Hetzelfde kan, gelijk vanzelf
spreekt, zeer gemakkelijk gebeuren bij de
quaesties der schadeloosstelling, kolenlevering
e.d. en daarbij zullen de Fransche diplo
maten zich ongetwijfeld angstvallig vast
klampen aan het verdrag van Versailles en
zich ten stelligste verzetten tegen de leer der
onuitvoerbaarheid dezer overeenkomst. Maar
dat alles neemt niet weg, dat elke bespreking
met Duitschland over de uitvoering, in het
wezen der zaak leidt tot een nieuw verdrag,
tot men moge nog zoo zeer voor het woord
terugschrikken een herziening.
Natuurlijk zal voor dit alles ook van
overheerschend belang zijn de loop der zaken in
puitschland zelf. Als er daar stabilisatie van
den toestand plaats -heeft, zal het bijzonder
gunstig zijn voor de te wachten besprekingen,
als er daarentegen weer rustverstoringen van
rechts of van links komen, zal het fataal
wezen. Voor het oogenblik laat zich de toe
stand niet ongunstig aanzien : in Berlijn is
het rustig en de rijksweer heeft het Roer
gebied ontruimd, afgezien van de 17.000
man die er volgens de overeenkomst met de
Entente van Aug. j.!, mochten blijven, zonder
dat de communisten van het terugtrekken der
troepen gebruik hebben gemaakt voor een
nieuwe poging tot raden-vestiging. Ontruimt
nu Frankrijk inderdaad vandaag of morgen
Franfort en Hanau, dan is men weer even
ver ais vóór de Kapp-Futsch en men kan nu
de daarbij opgedane bloedige ondervinding
nuttig gebruiken bij het overleggen van
maatregelen tot stabilisatie van den
politieken toestand en opheffing van Duitschland
uit de economische misère. Deze taak blijvc
voor Spa weggelegd en als men inderdaad
slaagt dan kan de conferentie daar den grond
slag leggen voor het herstel der Europeesche
samenleving en San Remo zal in de historie
den naam krijgen van een voorspel", van
de vroege schemering die den dageraad
voorafgaat."
De behandeling van het Duitsche vraag
stuk is in San Remo, officieel althans, slechts
bijwerk geweest, het voornaamste onderwerp
der eigenlijke besprekingen was de Oosten
rijksche quaestie, en hierin heeft men spijkers
met koppen geslagen. De Turken mogen over
'n dag of veertien hun vredesverdrag in Parijs
komen halen en daarin zullen zij kunnen
lezen, binnen welke grenzen hun gebied in
de toekomst besloten zal zijn. Natuurlijk
zal het een schaduw worden van de oude,
grootheid : de Turken blijven nog in Europa,
maar zij zullen er een schijn-bestaan leiden,
want hun gebied blijft beperkt tot
Konstantinopel met het kleine schier-eilandje waarop
het gelegen is tot aan de welbekende
Tsjatalsdia-linie, en zelfs daar zal in waarheid niet
de Sultan de baas zijn, maar de Engelschen
en Franschen, vermoedelijk de eersten meer
dan de laatsten, die in de stadaan den Bosporus
moeten blijven waken voor de vrijheid van
vaart in de zeeëngte. Want Bosporus en
Dardanellen worden open water en de Zwarte
Zee zal toegankelijk zijn voor alle schepen
en tot waarborg daarvoor blij ven er Engelschen
en Franschen voogd over den Sultan in
Konstantinopel en zal het schiereiland
Gallipoli door F,ntente-troepen bezet worden.
De rest van Europeesch Turkije komt naar
't schijnt dit staat niet in het vredesverdrag
met de Turken, maar moet in San Remo
besloten zijn aan Griekenland dat aldus
zijn gebied langs de heele kust der Egëische
Zee zal uitstrekken met uitzondering misschien
van Dedeagatsj, dat een Bulgaarsche haven
zou worden, al begrijpen wij niet goed hoe
deze met Bulgarije in verbinding zou moeten
als Griekenland meester van Thraciëwordt.
Griekenland wordt dus een zeer aanzienlijke
mogendheid en Venizelos komt als overwinnaar
uit den dipomatieken strijd. Want ook de
meeste der Egëische eilanden, die Itali
eenmaal voor zich opeischte, komen aan
Griekenland en bovendien zal aan de Hellcnen
liet zoozeer begeerde Smyrna feitelijk worden
toebedeeld, al blijft daar voorloopig nog de
Turksche vlag wapperen.
Ook zijn biiiten-fiuropeesch gebied wordt
den Turk grootendeels afgenomen en men heeft
hier de groote moeilijkheden op eenvoudige
en krachtige wijze tot oplossing gebracht
door het Turksche rijk in Aziëte verdeden
onder elkaar, natuurlijk in den vorm van
mandaten" en natuurlijk.... op papier.
Arabiëzal onafhankelijk worden of blijven,
over Egypte is niet meer gesproken omdat de
Engelschen dit reeds onder protectoraat ge
nomen hebben, Syriëkomt onder Frankrijk's
mandaat en Palestina onder Britsen (zoodat
Engeland zijn belofte tegenover de Joden
kan nakomen) Mesopotamië, natuurlijk ook
onder Brittanje's bescherming, terwijl men
het rampzalige Armenië, nadat de pogingen
om daar de kastanjes uit het vuur te laten
halen door Noorwegen of door ons gefaald
hebben, nog maar weer eens aan Amerika
wordt aangeboden, dat reeds feestelijk voor
de eer bedankt heeft. Blijkbaar behouden
dus de Turken K'ein-Azië, voorzoover de
Grieken, die gelijk gezegd Smyrna met om
streken ontvangen, zich daar niet gevestigd
hebben.
Daarmee is dan de Oostersche quaestie
opgelost. Gelooft men 't werkelijk? In de
Engelsche en Fransche bladen zult ge lezen
dat de overwinnaars zelf zich er geen oogeblik
illusies over maken. Er staat een groot natio
nalistisch Turksch leger in Klein-Aziëonder
bevel van Moestafa Kenia!; er zijn heel weinig
Entente-troepen daar en de mogendheden
hebben voorloopig zekerlijk geen lust om er
veel heen te zenden. Dus heeft deze schikking
eigenlijk geen andere beteekenis dan die van
een wederkeerige verbintenis om-niet-te-doen
d.i. een ouderwetsche verdeeling in
belangensfeeren, waarbij de een belooft dat hij zijn
handen zal afhouden van het gebied dat aan
den ander toebedeeld is. Wat de belanghebben
den en op deze wijze gerechtigden met het
toegewezen gebied zullen doen, is hun zaak
en de loop der feiten kan zeer goed groote
wijzigingen te weeg brengen in het schema
dat thans op papier is gesteld. Van een op
lossing der Oostersche quaestie is geen sprake
en er liggen hier thans evengoed als vroeger
tallooze kiemen voor nieuwe politieke moei
lijkheden, conflicten en intriges. Maar ook
hier geldt wat we van het verdrag van Ver
sailles meenen : beter een slechte regeling dan
in 't geheel geen en als eenmaal Europa zelf
tot rust gekomen zal en wie weet, de volken
bond werkt, zal men ook in den Levant aan
het werk kunnen gaan om een vasten toestand
te scheppen.
Caülaux is veroordeeld. Het was een politiek
proces en hst is een politiek vonnis geworden,
dat met alle goede beginselen der strafrecht
spraak spot. Na twee jaar preventieve hechte
nis heeft de Senaat Caillaux niet schuldig
bevonden aan wat hem ten laste gelegd is,
maar omdat hij hem tcfh niet wilde vrijspreken
heeft hij den beklaagde schuldig verklaard
aan een ander misdrijf, dat hem niet ten laste
gelegd was en waartegen hij zich dus niet
heeft kunnen verdedigen l Evenwel, men wilde
hem niet vrijspreken maar toch ook weer niet
straffen, en dus werd de straftijd zoo gekozen
dat met wat goeden wil berekend kon worden
dat ze dank zij de preventieve hechtenis
eigenlijk al verstreken was, zoodat nu alleen
de vijf jaar verbanning uit Parijs en de tien
jaar verlies van politieke rechten, mitsgaders
de halve ton proceskosten overblijven. Het
doel was duidelijk: de staatsman Caillaux
moest onschadelijk gemaakt worden. Of hij
in waarheid onschadelijk geworden, voorgoed
verdwenen is van het politieke tooneel der
republiek? Het politiek getij in Frankrijk
verandert snel en wie vandaag onder ligt kan
morgen triumfeeren. Frankrijk maakt een
geweldige crisis door, politiek en economisch :
nu alweer dreigt een spoorwegstaking en van
een bevredigend herstel der industrie is geen
sprake. De lage franc-koers is een onmisken
baar teeken van de innerlijke zwakheid. Hoe
zal de crisis zich oplossen? In een geleidelijk
herstel of in groote politieke schokken, revolu
tie misschien? Niemand zal een voorspelling
durven wagen en niemand ook heeft het in
zijn macht. De leiders kunnen niet anders
dan door een binnenlandsche en vooral een
buitenlandsche politiek van bezadigdheid en
wijs beleid de krachten in de goede richting
leiden, maar wie zal zeggen of de loop van
zaken niet zoo zal zijn, dat binnenkort de
défaitist en verrader" Caillaux redder uit
den nood geroepen wordt?