l Mei '20. No. 2236 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND Bestay rant Je B ode Doelen' TOURNOOIVELD DEN HAAG PUTS DU JOUR van 12.30 tot 2 uur M vn 7 uur tot 1.80 Restaurant-CaféLa Réserve" Rembrandtplein 44 bij de Utrechtschestraat AMSTERDAM Lnnch-Diner Souper. Vaste prijzen. Afternoon-tea, Diner- en Avond-Concert. Fi. 20 LEIDSCHESTRAAT 22 AMSTERDAM TELEFOON N. 5812 HEMDEN MAAR MAAT Dames-en Heerenkleeding D.l.1 -14,'s-Eravenliaje WASSENAAR ALS WOONPLAATS ELECTR. TRAM KOMT Bouwt in het zeer rijk aan natuurschoon Villa Park Rijksdorp", gelegen nabij het dorp Wassenaar en in de onmiddellijke nabijheid der Noordzeebadplaatsen Scheve ningen, Katwijk, Noordwijk aan Zee en Wassenaarsche slag. Zeldzame bosschen met golvende terreinen, prachtige waterpartijen, heerlijke duinen met vergezicht op zee en omliggende bollenvelden. Grootte 35 H. A. Belasting Haag 15 pCt., Wasse naar slechts '/'o pCt. Deze terreinen zijn geheel of ge deeltelijk te koop. Grondprijzen thans nog billijk. Inlichtingen verstrekt de Exploitatie Mij. Rijksdorp" Schouwweg 34 WASSENAAR Tel. 543 Kievit Bijvoorbeeld: Iemand met een inkomen van f 10000 off 25000 's jaars moet in den Haag een belasting betalen van f 1500 of f 3750 per jaar, in Wassenaar slechts f 75 fJjB7,50 per jaar. In het laatste geval betaalt dus f 3562.50 per jaar minder belasting { in Wassenaar dan in den Haag. i van ^H^M 75 of ^^ men^^^^^M FLICK's BOOMSCHORS I Het Ongeëvenaard) Fabrikaat l CHOCOLADE! is Chocolade in [een vormenvan een samen stelling als In geen ander Fabrikaat wordt teruggevonden. OVERHEERLIJK VAN SMAAK! ERVEK GASPAR FLICX ? Opgericht IT45 Hofleveranciers Amsterdam Piano's, Vleugels en Kunstspelplano's door Huur in eigendom verkrijgbaar, mits In drie Jaar afbetaald. Brlmo Ho. 143t, Bureau vin dit Blad Rook» * JAARBEURS UTRECHT fabrikant ra J.J.van der Pas. -s-Bosch ongeschonden sluiïetiquet l waarborgt kwaliteit. | NV XmiSlD H LVER__. GPAVLLWEG.TELEFOON.l ISO l 5IIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIHHIIHIIIIIIIMIIIIIIIII UI ..... IIIIIHlIIIMIIIlMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIUMMIMlnilt. « STARK'S OXYDOL" (CHLORAS KALICU5 TANDPASTA) : [| Nural. Vgnn. STARK « Co. Chemisch» Fabrfak 'i-NME", 's-BrmnliBg* i HOTEL DES GALERIES TEL, S 44O. _____ SCHEVENIHGEN. f£Hotel de familie de Ir ordre. Restaurant. Afternoon-Tea-Concert Opening 1 Mei 192O Gelieve tijdig kamers te bespreken. - Prosp. op aanvraag Ged. MEI & JUNI reductie op Kamerpp Ijzen m 'EENIGE-SPECIALITEIT | KRlMPVRIjE | || GEZONDHEIDS- ifa g:| ONDERGOEDEREN | Nederlandsch Fabrikaat | c AMSTERDAM Rag. Breestraat 35 TEL NOORD soea HAARLEM Gr. Hout^traat J43 TELEFOON 1465. P. M. BROEKMANS & VAN POPPEL MUZIEKHAN DEL Van Baerlestraat 92 Amsterdam TELEFOON Z. 8 O 8 4 Specialiteit in: Moderne Fransche, Russische en Italiaansche Muziek Alleenvertegenwoordiging der firma J. W. CHESTER te Londen en van de Monde Musical te Parijs» HEEREN MODE-ARTIKELEN I |f - HEERENSTRAAT 12, GRONINGEN - E H TELEFOON 1083 s iiniiiuiiiiiiiiiiiiiiyiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiüiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiüiiiiiil Tot het bouwen van Villa's en Landhuizen zijn prachtige heuvel achtige BOSCHTERREINEN te koop in het OOSTERPARK te Lage prijzen, mooie wegen, gas, elcctr. licht, water. H.V. Maatschappij tot Exploit. van Het Oosterpark Dii.!.). SÏOKMANS & OIIO SCHIILZ Tel. Int. 38 & 48 MICHELIN lUWIELBtlDEN KWALITEIT BETER DAN OOIT TE VOREN PRIJZEN NAGENOEG ALS VOOR DEN OORLOG Buitenband f 7.50 Binnenband 3 50 MiiiMttiiiiiiiiiimni DE KUNST VAN LIZZV ANS1NOH Als dit nummer van de Amsterdammer verschijnt wordt er'een "tentoonstelling van Lizzy Ansingh's werk geoopend inhetgroote huis op de Heerengracht waar de kunstenares ook haar ate ier heeft. H-ar werk heeft VOT mij een bizondere bekooring. Bij de meeste sch'lderijen van anderen heb ik aan een zeer kort, vluchtig beschouwen genoeg Ik k^i ze daarom toch eevenwel goed onthouden en met grooter plezier wér zien. Maar een korte waarneeming, in goede conditie, met frisch ge moed dat geeft mij den besten indruk. Maar bij Lizzy Ansingh's werk heb ik graag een langen tijd van bekijken. Gewoonlijk is er veel op haar schilderijen te zien, en men ontdekt telkens iets nieuws. Maar voor mij heeft haar werk toch iets zeer bizonders, dat haar persoonlijk geheel eigen is, en dat allerlei gedachten opwekt zonder ook maar in 't minst programma-kunst of allegorie te zijn. En het kornt mij vóór dat zij zich in de laatste jaren machtig ontwikkeld heeft, haar zaak volkoomen meester is geworden en alle technische moogelijkheden onder de knie heeft gekreegen. Ze is, als ze zoo doorgaat en vast houdt, hard op weg tot de waereld-kunstenaars te gaan behooren. Men kent haar als de poppen-schilderes" en bewonderde haar fantasie, haar geest, haar fijn koloriet. Maar de groote artistieke beteekenis van haar werk komt nu pas aan 't licht. Ik zal trachten die zoo goed moogelijk te formuleeren. Lizzy Ansingh is eeven goed revolutionair van deeze dagen. Maar ze doet geen sprongen in het ijle en leedige en tracht niet te vlieden met aangeplakte 'wassen vleugels. Wat zij doet getuigt van geduldige, ijverige studie en een taai kampen en ooverwinnen in techniek. Zij is niet als de ingebeelden die groote doeken vol kladden en niet eens een stil-leeventje behoorlijk weeten af te schilderen noch een dragelijk portret kunnen teckenen. Lizzy Ansingh kent haar métier zoo goed als de beste en daarom heeft zij volle recht op het zoeken van geheel nieuwe banen en het kiezen van vreemde en ongcwoone middelen tot expressie. Ook de nieuwlichters willen expressie, ziels-expressie. Maar ze hebben er de middelen niet voor, en zoeken het daarom in de malste en zonderlingste buitenspoorigheden, mis leid door min of meer welspreekendc redeneeringen en theorieën. Lizzy Ansingh heef t fijne en sterke expressie, in vorm, in kleur en groepeering ??terwijl zij gebruik maakt van allerlei ongewoouc voorwerpen die haar door hun bizonder interessant karakter hebben getroffen. Zij houdt veel van poppen en schildert die na. Maar daarbij weet zij van die poppen bezielde en uiterst expressieve weezentjes te maken. En dat is het zeeker wat mij zou geweldig boeit in haar werk. Zij maakt leevende weezens, die allerlei teere en sterke aan doeningen in ons opwekken, weezens vol ziel en humor, vol schoonheid en karakter en die toch geen menschcn zijn. Dat is toch een wondere arbeid, niet waar? Het is formeeren en bezielen van doode poppen tot loevende weezens. En weezens die ons boeyen en iets te zeggen hebben, die vol expressie zijn, die door ons bewonderd - kunnen worden als behoorden ze tot ons ras. Lizzy Ansingh's poppen worden leevende, bezielde sprookjes-weezens, die op ons.de aantrekking uitoefenen van al wat in het sprookjesrijk verkeert. En daarbij zijn ze toch niet kinderachtig, het zijn geen kindersprookjes, geen aardige illustraties. Het zijn dramatische of humo ristische voorvallen in een ons totaal nieuwe en vreemde waereld, waar we vol verbazing en verwondering vóór staan. nadenkend wat voor zeldsaam leeven die weezens daar onder elkaar schijnen te hebben. Men kan zien dat de geestige schilderes die weezentjes kent en lief heeft, hun lot met hen deelt, hun karakter begrijpt. En bizonder merkwaardia is het zien der modellen door de schilderes gebruikt. Die modellen zijn zoo dood als hout, drooge on gelukkige vodden, echt popperig en weezenloos in een rommelige kleur, stoffig en saai en dor. Maar de geschilderde poppen leeven samen in een geheel nieuw licht, gebonden door een prachtig koloriet, dramatisch vereend tot een massaal eevenwk'tig ku.'ishverk. Dan ziet men liet scheppings wonder hier verricht door den subtielon geest en handen van een be gaafde vrouw. Haar meesterwei k, tot dusver, zal men den eersten Mei op de Heercngracht kunnen bewonderen.1) Het geeft de beste toelichting voor het zo;.' eeven gezegde, en is \vel het machtigste specimen van Lizzy Ansingh's kunst. Het stelt voor : De uitvaart van het r>a!et van 'ilierèx van Dnvt Sc!i\\'(irt:e. De poppen-vriendjes van Lizzv Ansingh dragen het palet en het pensee! van tante Trees" ten grave, als laatste diepgevoelde huldiging. Dadelijk al ziet men dat het gvcn aardigfieid is, geen grapje, ook «een allegorisch verzinsel, maar een machtig dramatisch moment - door de zware, heerlijke rouw-toon waarin liet geheel geschilderd is. Een wonder van diepe, voorname, innig weemoedige kleur, (irijs, bruin, zwart, met enkele fijne kleur-vcrheffingen, door de bloemen die de rouwen den dragen. Voorop schrijdt een eedele, innig aristokratische figuur, het fijne hoofdje achterover geboogen in diepe bedwongen smart, het zwart en bruine rouw-gewaad in wijden zwier meede-golvcrd met haar statigctt gang. Het schoonste figuurtje van het' stuk, en misschien ook wel van al Lizzy Ansingh's scheppingen. Maar van niet geringer subtiele kracht is het Pierrot-lïgmirtje dat den stoet besluit, machteloos van droefheid ineen gezecgcn, met een expressie van zoo diepe, noopelooze weemoed - dat het gezichtje van het kaereltje alleen ons de tranen in de oogcn brengt. Ja!" zei de schilderes, ,,d;e wil ik ook nog eens afzonderlijk schilderen. Met /'n vrouw." ,,O, is hij gehuwd? "vroeg ik eerbiedig. Ja, maar natuurlijk ongelukkig! Alles misère," Midden in den stoet staat een rechte, strenge figuur, die als 't ware het ecvcnwigt bewaart in de al te groote verslagenheid, ze ') Maatschappij voo» Beeldende Kunsten, Heerengracht 495. is gehuld in een donker violet gewaad en draagt (.'en palmtak. Hier ga!' ons de knnstcnare* een enkele aanwijzing'd-ior onderaan te schrijven e Plicht", Dat is er een, die. tante Trees" goed kende en eerde. Onderaan de rechterzijde kruipt naast'den stoet een klein meisjes-figuurtje, aandoenlijk van postuur, met oen klein blond haartoetje en hlonte voetjes. Wie zij is weet ik niet maar het is duidelijk dat ze 7.00 erg graag ook mee zou doen. De japansche pop met het witte gladde masker-gclaa! en d t- bruine kraal-oogjes kennen wij ook uit andere schilderijen van Lizzy Ansingh. Maar hier komt het karakter bizonder uit. Het karakter van geduldig leed-dragen, Zij houdt zich goed, zooals altijd," zei de schilderes. Zij is trotsdi er op dat zij het versierde penseel mag dragen dat door tante Trees met zooveel zwier is ge voerd. ; Twee v gnmte wajang figuren /.iju hali zichtbaar op den achtergrond, hun vergulde, knookerige, spichtige leedematen dooi rouwdraperieën omhuld. Nog onderscheiden wij twee harde, ernstige koppen, geheel kaal, van boii/.en ut' Boedhapriesters, cenige vage iigr.iiren op den achter grond en een vierta! Neurenberger poppen op den voorgrond, als onverschillig publiek. Het geheel is gevat in een decoratief kleuren-iaam waardoor het ernstige van de groep rondom wordt afgeslooten door leevendiger kleur. Aan de hoeken hangen maskers en muziek-instrumenten, op zichzelf al merk waardig om het vlotte, rake schilderwerk. Het geheel is een dramatisch moment van geniaal arrangement en heerlijke kleur, met een karakter-beelding vol verrassende détails, en toch in wel-opgewoogen samenhang een harmonisch geheel vormend. Wie nog mocht twijfelen aan het technisch vermoogen van Lizzy Ansingh zal op diezelfde tentoonstelling vindon een stuk van liet gezin van S"imon Maris, vader, moeder en twee kinderen, waarop vooral de ouders met bizonder geestige en gevoelige virtnoziteit zijn afgebeeld. De vader een oolijk-cieftigc Hollander, de moeder een meer uitheenisch fijn type, me't een bekoorlijke» glimlach, niet zonder droefheid. Een meesterstukje van Hollandschc portret kunst, niet een zoo eigenaardig ouderwets koloriet dat men aanvankelijk nlleen aan de costumes ziet dat het van onzen tijd is. Een karakter-schilderij, die aan David 'Bles doet denken, maar met een grooter diepte en kracht, die door de genre-stukjes van Bles nooit getoond is. FREDERIK VAN EEDEN i iiiiiiiiiiiniiiiiiiiiniiiiiiiiiii iiiiiiiimiii HIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII SPAANSGH, ENGELSCH, F R AH S O H, DUITSCH etc. Borlltz-School Heerengracht 451 M. 3286 Pract. Onderwijs door buiten). Leeraren Herleving Zoo ik voor het rumoer van drukken dag moet wijken, En langzaam vlied naar streken ver, in rust en vree. Dan neem ik met mijn onvervreemdbaar lied dit mee : Het weten, dat geen schoonheid kan voor goed bezwijken. Diep mag de val, gebroken soms haar klaar heid lijken, Haar leven blijft, en eenmaal rijst zij van benee, Dan met een enkel lied, verloren schier, tevree, Totdal haar klanken-stoeten tot de heem'len reiken. Dan. alle: klinkt, de donk're wolken breken open, En zang en tege-zang, god'lijke hymnen t nopen Der dagen wild rumoer te gaan naar ander oord : En door de voorjaars-b/ijde !ane' en straten schrijden Des levens vreugden om dat alles weer te wijden Tot den triomftocht van het eeuwig, zingend woord ! J A N J. Z B L D E1 N T HUIS