Historisch Archief 1877-1940
15 Mei '20. No. 2238
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
11
DE LIBERALE UNIE HANDHAAFT HET KONINKLIJK
ERFRECHT
Ttekening voor De Amsterdammer" van Joh. Braakensiek
Ziezoo, nou kan ie weer eeuwen mee !
?imiiiiiMiMiiiiiiiiiiiiiiiililllllillllliliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiilillllllllllilllilliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
IIIIII1IIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIII
17e Jaargang 15 Mei 1920
Redacteur: K- C. DE JONGE
Van Woustraat 112-', Amsterdam
Verzoeke alle mededeelingen, deze rubriek
betreffende, aan bovenstaand adres te richten
NATIONALE
DAMPROBLEMEN-WEDSTR1JD EN OPLOSSERS-WEDSTRIJD
De Amsterdammer" wisse
1i p r ij s - w e d s t r ij d e n.
" Voor dezen wedstrijd zijn de navolgende
13 problemen ontvangen :
ZEDEN IN ZWEDEN
III
door MELIS STOKE
Onder Heksen, Dwergen en . Feeën
Zijt gij wel eens,lezer, en dit is nu eens een
vraag op den man af, zijt gij wel uit een droom
ontwaakt;....
Begrijp mij wel, ik meen niet het geeuwerig
gebaar naar het kopje thee en h^t beschuitje
op uw nachttafeltje, waarmee ge de realiteit
van uw dag begint, ik meen zelfs niet de
begoochelingen die ge ondergaat in uw
eiderdonzen peluw verzonken, en die men droomen
durft te noemen, doch dewelke niets anders
ijn dan de uitwerking der roerselen in uw
overladen maag.... neen-neen-nccn.... ik
meen de tastbare droomen, de uitstapjes
buiten de baatzuchtige realiteit van den
bestaansstrijd in het algemeen en uwe persoon
lijke pecuniaire Bestrebungen" in het bij
zonder. ... ik vrees van neen. Om dat te
?ondervinden zoudt ge nog eens
voor-het1. Favoriet met naspel ; 2. H. D. C., 3.
H. D. C. 4. Last not Least, 5. Eenvovdig,
6. Goed gezien, 7. Dwang is leelijk, 8, De Tijd,
9. De Gaffel, 10 Koekoek, 11. Goed begon
nen, 12. Toch een schijf op 36 met klein naspel,
13. Black and White.
Van deze 13 ingezondene zijn niet minder
dan 8 foutief, door het aanwezig zijn van een
bijöplossing. Dit zijn de NOS l, 3, 4, 5, 6, 7, 9,
en 11. Betreffende no. l wordt opgemerkt
dat na den rondslag de dam op 2 of 8 geplaatst
kan worden en dus op 2 vakken gewonnen
kan worden. Met recht zooals een der Jury
leden opmerkt, dat waar het een probleem
met een naspel geldt is de oplossing incorrect.
De overige problemen zullen in de navol
gende volgorde worden geplaatst: No. 10, 12,
8, 2 en 13.
Het bekroonde No. 10, motto Koekoek'
bleek bij opening van den Heer S. van
Heenvaarden Cucksdorp (Texel) te zijn.
De'.wis
eerst-van-uw-leven-ver!iefd moeten worden,
ofwel mijn voorbeeld volgen en u begeven
naar het stukje natuur dat Dalarna heet en
rondom het stille meer Siljan ligt.
In Dalarna droomde ik een week lang dat
er heksen en dwergen en fee'en bestonden,
en ik ontwaakte pas weer toen ik, in de
stad-en-thiüs komend ontdekte dat er ook
reuzen bestaan, reuzen-afzetters, zooals bij
voorbeeld mijn waschvrouw, die.... maar
ik zou u vertenen van Dalarna, en niet van
mijn onaangename thuiskomst. Want het
eerste kent u misschien niet.... en het laatste
volgens alle waarschijnlijkheid maar al te
goed.
Rondom een veelarmig meer, nu een ijs
vlakte, midden in Zweden, glooien de steenen
oevers van Dalarna ; besneeuwde bergen en
bosschen sluiten den horizon, hier en daar..
steekt een rotsachtige kaap in het witte vlak
vooruit, en tegen de hellingen liggen dorpjes
en gehuchten, klein in de koude ruimte.
Een smalle landweg verbindt buurt met
buurt, berg-op, berg-af, twee diepe sledesporen
door het sparrenbosch,nu eens langs de
steenblokken van den oever, dan weer tusschen heel
oude houten buurtjes door, wonderlijk ge
vormde huizen en schuren, donkerbruin,
temidden waarvan een kale Mei-boom op
steekt in de teerbleeke lucht. Er is een enkele
villa hier en daar, meest van hout, en nu en
dan een steenen gebouw, dat een post is van
selprijs wordt na voorzien te zijn van den naam
van den auteur, zoo spoedig mogelijk op
gezonden.
Daar de Redacteur door ongesteldheid
niet in de gelegenheid was zelf de beoordee
ling ter hand te nemen, werd de heer H.
Koperberg bereid gevonden zijn plaats
tevervullen.
Opmerkelijk, of liever gezegd treurig is het
dat de problemisten die problemen inzonden
deze niet voldoende hebben onderzocht, om
eventueele bijoplossingen er uit te halen.
Zij kunnen toch wel nagaan dat bij een
dergelijken wedstrijd de Jury zeer nauwkeu
rig ieder probleem onderzoekt.
Er zijn zelfs problemen ingezonden die niet
eens dien naam kunnen en mogen dragen, zoo
door en door oppervlakkig.
De oplossers zullen dus maar 5 problemen
behoeven op te lossen. Een nog al gemakkelijke
taak.
Wij brengen hun nog even in herinnering
dat hiervoor vier prijzen beschikbaar gesteld
worden n.l. door de Amsterdamfher."
Ie. prijs: Het prachtwerk Ons heerlijk
Vaderland" (Rondom de Zuiderzee) door
Dr. H. Blink.
2e prijs; Roman van Louis Couperus,
De Ongelukkige.
Wij voegen hieraan toe :
3e prijs: K. C. de Jonge. Hoe leer ik dammen?
Ten slotte een woord van hartelijken dank
aan de Jurry voor hunne zeer gewaardeerde
medewerking
Stand Zwart: 3, 9, 10, 12, 15,16, 18,22,36.
Stand Wit: 27, 29, 30, 33, 34, 38, 41, 43,
44, 48.
Oplossingen binnen 14dagen
in te zenden.
TOURNEE M. FABRE
Tijdens zijn verblijf in ons land heeft deze
begaafde speler heel wat gepresteerd. Behalve
de Simultaon-Seance's in verschillende plaatsen
van ons land heeft hij ook tegen verschillende
goede spelers gespeeld met het buitengewone
"mooie resultaat, dat hij tegen deze laatst
genoemden geen enkele partij verloor. Be
gonnen als gast der Damvereeniging Van
Embden" Amsterdam, bezocht hij de navol
gende plaatsen : Den Haag, R'dam, Haarlem,
Groningen, vervolgens Gezellig Samenzijn",
D. O. S." en het V. A. D." te A'dam.
Fabre heeft in zijn gespeelde partijen mooi
combinatiespel laten zien en aardige val
strikken gespannen.
In de partij met J. Swart, lid van van
Embden" kwam den navolgenden stand voor:
J. Swart
Zwart (18 schijven)
Zwart aan zet in deze stelling, profiteert
onmiddellijk van een zwakke afruiling die
wit heeft gedaan en speelt
12-17
waardoor schijf 46 niet kan gespeeld worden
door lï-22, 25-30, 13-19, 8:46!
42-37 13-19
32-27 8-13
46-41 6-11
een combinatiezet
38-32 20-24
29:20 15:24
43-38 10-15
44-40 15-20
w°der een combinatiezet
49-43??
loopt er in 24-29!
33:15 16-21
27:16 7-12
16:18 13:31
36:27 19:46!
Wit gaf de partij na deze ontleding op.
Nog enkele voorbeelden van het combinatie
vermogen van Fabre.
Zwart (16 schijven)
PROBLEEM No. 236
VAN DEN AUTEUR S. VAN HEER
WAARDEN, COCKSDORP (TEXEL)
BEKROOND
WEDSTRIJDPROBLEEM No. l
Motto Koekoek"
6
11
16
21
26
31
36
41
46
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
l
6
11
16
21
26
31
36
41
46
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
Zwart (10 schijven)
Wit (17 schijven)
M. Fabre
l
6
11
16
21
26
31
36
41
46
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
Wit (10 schijven)
Stand Zwart : 9, 12, 13, 16, 19, 20, 22/24, 30.
Stand Wit : 21, 33, 35, 38, 39, 42/44,'46, 50.
Stand Zwart: l, 3, 6/16, 18, 19, 23, 28, 29.
Stand Wit : 26, 27, 31, 32, 34, 37/40, 42/49.
Wit heeft een schijf geofferd om zwart tot
een verkeerde voortzetting te verlokken.
Zwart speelde nu
18-22?
27:18 13:22
om de schijfwinst te behouden, maar Fabre
dacht er anders over en speelde nu
31-27 22:31
32-27 31:22
26-21 16:27
38-32 27:38
42:4 12-18
34-29 23:34
40:29 3-9
4:2 11-16
2:11 6:17
met schijfverlies.
Wit (16 schijven)
Stand Zwart: 3, 7/10, 13, 14, 16, 17, 19/21,
24, 27.
Stand Wit: 28, 30, 32/38, 40, 43. 45, 47/50.
Wit; 28-33, 30:19, 37-31, 34-29, 48:37,
Zwart : 19:39, 13:24, 26:28, 24:42, 39:48,
37-32, 40-34, 35:42|
28:37, "48-30."
Zwart *(13~schij ven)
PROBLEEM No. 237 met klein naspel
VAN DEN AUTEUR S. ABRAM, A'DAM
Motto Toch een s c h ij f op 36"
WEDSTRIJDPROBLEEM No. 2
Zwart (9 schijven)
M. Fabre
Zwart (16 schijven)
l
6
11
16
21
26
31
36
41
40
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
l
6
11
16
21
26
31
36
.41
46
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
l
6
11
16
21
26
31
36
41
46
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
Wit (13 schijven)
Stand Zwart: 6, 8/11, 13, 16/18, 22, 25, 30, 35.
Stand Wit: 26, '27, 31,?33, 34, 36/39, 42,
44, 46, 48.
Wit: 44-40, 39:50, 26-21, 37-32
Zwart :
35:44,
38-32,
37:28,
30:28,
-42-38,
26:37,
17:26,
38-32,
[22:31.
28:37
32:5!
gedw.
t Wit (16 schijven)
H. Vos
Tenslotte een eenvoudig, verrassend eindspel:
Stand Zwart : 14, 33, 35.
Stand Wit: 24, 25, dam op 4.
Wit (10 schijven)
Stand Zwart : 1/4, 6/10,
Stand Wit: 23, 28, 29,
39, 42/46, 48, 49.
Meisjes van Leksand
Oude mannen uit Dalarna
de sociale organisatie, als telegraafkantoor,
school, e.d. Maar hoofdzaak zijn groene
winterhoornen en steenen en houten huisjes ;
we voelen ons ver terug in de historie. ... of
misschien een eind vooruit, er is een stijl in
het landschap, in de menschen, en een cultuur
van mooie en van zelf sprekende dingen.
We voelen niets opzettelijk? in de kleurige
landsdracht van mannen en vrouwen, niets
speculatief? in hun uitzonderlijkheid.... de
menschen zijn als het landschap, bijzonder en
passief, ze hebben ons niet geroepen of gelokt
en ze verwachten dat we ons met hen vereeni
gen zullen.
Er zijn geen kinderen die door hun ge
schreeuw om centen hun nationaal costuum
tot een hardlooperspak maken, zooals aan den
steiger van Marken.... men ziet de kinderen
onbewust van de kleurigheid van hun mutsjes
en schortjes aan den weg staan en wanneer
ge ze toeknikt maken ze, o baldadig Nederland,
een kniebuiging.. ..
Er zijn slechts hier en daar oude woningen
die speciaal op vreemdelingenbezoek zijn
ingericht, maar waar ge binnenkomt kunt ge
alle eigenaardigheden zien die hier leven en
niet levend-gehouden behoeven te worden.
De bevolking, die hier eeuwen lang gewoond
heeft,is in het gelukkig stadium dat ze trotsch
is op haar zeden en tradities ; er is maar weinig
toe noodig geweest om deze menschen te
brengen tot een eigenaardige cultuur van
de gebruiken van hun vaderen. Hun huis
nijverheid is niet alleen voor export maar
12/16, 20, 25.
32, 33, 35, 36, 38,
welzeker ook voor gebruik bestemd, en de
zelfde bontbeschilderde houten voorwerpen
die ge in de winkels der Hemslüdj"
vercenigingen ziet, treft ge aan in de woningen,
dezelfde kanten en borduursels die ge daar
koopen kunt is die welke de meisjes en vrouwen
en weduwen dragen.
De garderobe van een meisje van Dalarna
is zoo kleurig als een zomersene dag ; des
winters een gebloemd mutsje, een jasje
vanwit leer en schapcnbont, een schort met
vroolijke gekleurde strcepen, 's zomers een
wit mutsje en coquette witte kousen. . . . men
zegt dat de schoentjes uit de stad komen.
De mannen zijn absoluut niet gegeneerd
door de roode balletjes die aan linten langs
hun witte kousen slingeren, en dragen hun
witte pels met het gemak van een meneer die
uit de opera komt.
Da'nrna is het land van de wonderen ; in
de bosschen en op de vlieringen van de houten
huizen wonen dwergen, heksen rijden er door
de lucht en het is u geraden al dat volk te
vriend te houden. Maar wee u wanneer ge er
genieene zaak mee maakt, het is nog niet zoo
heel lang geleden dat oude vrouwen die zich
aan hekserij hadden schuldig gemaakt on
herroepelijk verbrand werden. .. . voor ander
halve eeuw werden er nog een veertiental op
die wijze aan de zondigheid van dergelijke
relaties herinnerd.
Er ligt een zekere moraal in het geloof aan
hekserij en onder de vele verhalen van bezeten
dieren, nachtelijke geruchten en getier in don
kere stallen was er een dat mij bijzonder boeide.
Het werd mij gedaan door het meisje
Hedberg-Maija, nadat ze mij eerst precies had
vergeld hoe haar grootmoeder duidelijk een
wit paard had zien staan in de sneeuw toen
het de vorige maal volle maan was.
,,Den vorigcn zomer, vertelde ze, was er hier
een schilder uit de stad.... die beweerde
dat hij niet aan hekserij geloofde. lederen
avond ging hij met Long-Anna wandelen om
ze te zien...."
En heeft hij ze gevonden....?" vroeg ik
gespannen.
Neen," antwoordde Maija huiverend....
hij niet.... maar Long-Anna wel?de
hekserij zat in hem zelf.... En toen hij weg
ging wist hij dat zelf nog niet eens...."
Onder deze omstandigheden kan ik werke
lijk iets voor het geloof aan hekserij voelen.
Zeg zelf, lezer, wie onzer was of heeft er
niet eens in zijn leven behekst....
Het moet iets van hekserij zijn geweest
dat mij in Dalarna bevangen heeft.... want
ik word schaamrood wanneer ik hier bekennen
moet dat ik op den dag volgendaan den avond
dat ik als Europeaan, met vele jassen en
tasschen,uit den trein stapte reeds rondliep
in een witte schapenpels, met roode kwastjes
bungelend langs mijn wit-bekouste beenen
Dat ik in deze, gelukkig door geen
landgenoot bespiede dracht hartvormige
wafelen genoot ten huize van eene boerin met
dochters.... dat ik een vreemden dans
gef.Wit :
Zwast^
_25-20,
"14:25,"
24:44,
4-10,
10-5,
35-40 | gedw.
' 5-37,144-39,
33-38," 38-43, 49:34.
25-30 gedw.
37-28 en wint.
iimiimiiiiitiMiiit i IIIIIIIMIIIIIIIIIMIIIII
Een die van hekserij weet te vertellen
naamd Hambo" beoefende op de wijze van
een schorre viool en een harmonica en in de
slecht-verlichte dansschuur bier-uit-fleschjes
dronk met mijne wit-gepe!sde en ge-topmutste
danseuses.... dat ik deze danseuses naar den
eisen en de zeden des lands onder den dans hoog
ophief, zoodat zij van angst, genoegen en
bewondering als om strijd kraaiden.... dat
ik in de kamermeisjes van mijn houten hotel
letje enkele van deze danseuses herkende en
reeds bij het ontbijt den nuchteren
morningafter" van hen te hooren kreeg dat het werke
lijk al heel aardig ging?dat ik mijn waardig
heid van Hollandsen heertje zelfs in zooverre
vergat dat ik mij aldus en geflankeerd door
twee lachende meisjes van Dalarna per as
naar een mij wildvreemd schrijver begaf,
teneinde dezen to bezoeken. Kortom dat ik mij
gedroeg zooals nimmer een Hagenaar of
Meppelaar bij een bezoek aan Volendam of
Goes.... en dat ik zoo hevig terug verlang
naar Si!jan en de besneeuwde bosschen en
houten huisjes.... naar de hekserij en de
dwergen.... naar de krassende viool en de
kraaiende meisjes.... naar de bierfleschjes
die in geen militaire cantine zoo heerlijk
waren.... naar de sledesporen in de sneeuw
en de hartvormige wafelen in de keuken van
Stenbacks-Marta naar de frischheid en
blijheid van dit natuurlijke land, en naar de
bordurende meisjes met hun kleurige schortjes,
die waarlijk over Strindberg en Selma
Lagerlof f wisten te praten en die mij zeker,
neen maar zeer zekerlijk, behekst hebben....
Stockholm.