Historisch Archief 1877-1940
22 Mei '20. No. 2239
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
13
DE EERSTE GEMEENTERAADSVERKIEZING TE MAASTRICHT
MET VROUWEN EN ZONDER DRANK
Teekening voor De Amsterdammer" van Joh. Braakensiek
Karikaturen''(Christiania)
B a c c h u s tot Venus: We hebben het altijd zoo goed samen kunnen vinden,
maar nu jij hier komt. moet ik wee;
Illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllltlll tlllMllllllllllllllllllflIllllllflIIIIIIIIIIIIIIIIHIlllllllllllllllllllllltllllllllllllljllliiiiiiiiiiiniiiiii,,,,,
MASSEEREN
VI
Vooral in het cadre-spel is het masseeren
van^bijzonder groot practisch nut omdat
hierbij posities kunnen voorkomen welke op
geen enkele andere wijze doeltreffend tot
oplossing te brengen zouden zijn. Een drietal
dezer posities vindt men in bijgaande
teekening.
Oppervlakkig bezien zou men bij l tot het
besluit komen van linksom marseeren. Doch
daaraan is een zeer vervelende mogelijkheid
verbonden. Doordat bal 2 vast aan den band
ligt zal zelfs de geroutineerde speler in de
meeste gevallen dezen stoot zien mislukken
door het wegslaan van den stootbal op bal 2.
Bovendien veronderstellen wij dat de positie
dedans is, zoodat zelfs al zou de carambole
bij linksom marseeren gemaakt worden de
ballen toch in hetzelfde vak zouden blijven
liggen. Van den tegenoverliggenden korten
lossen band te spelen zou al te riskant zijn.
Rest nog slechts de wijze als in de teekening
aangegevan. Met volkomen verticale queue
een gevoelig-krachtigen alweer vooral niet
te verwarren met harden stoot toebrengen,
waardoor bal 2 de aangegeven lijn volgt en
bal 3 door het caramboleeren in het naast
liggende vak terechtkomt.
Bij de in figuur 2 aangegeven positie zou de
carambole over den langen lossen-band niet
zoo bijzonder moeilijk zijn maar het is alweer
de dedans-positie die maakt dat dezen
stootvorm niet in aanmerking komen kan. Caram
boleeren over drie losse banden zou ook te
Staat en gemeente doen hun best om het woningvraagstuk op te lossen;
de arbeider ook !"
Hlllllllllllltlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllliniltllllllllllll IIIIUIIIIItllllllMllllllllimiHIIIIIIIHIIIHIIIIIIIIIHHIIII
De F ON GERS rijwielen
onderscheiden zich door
hun bouw, constructie, af
werking en vele andere
goede eigenschappen.
De FONGERS is het
rijwiel bij uitnemendheid.
DiGroninoerlijwioloiiialirieki,FON6E!S
IIIIIMIHIimilIIIIIUHIIII
iiiiimimtiiiMiiiiit
MaMer-jeest (I)
Willem Mengelberg is als een vorst gehul-,
digd, hij heeft geantwoord met een vorstelijke
daad.
Hij had kunnen volstaan met wat andere
jubilarissen onder de dirigenten hebben ge
daan ; hij had zijn feestprogram kunnen sa
menstellen bv. uit de Missa Solemnis en de
Negende van Beethoven en de Achtste van
Mahler, misschien met Strauss'
Heldenleben en een paar andere orkestwerken erbij.
Hij zou als ensemble-leider hebben geschit
terd, en alle eerbewijzen had hij geconcen
treerd op eigen persoon.
Hij heeft echter veel meer en veel beter
gedaan. Hij heeft in zijn completen
Mahlercyclus een denkbeeld verwezenlijkt, welks
verwezenlijking op dit tijdstip reeds de
overgroote meerderheid in het wereldgilde der
toonkunstenaren eenvoudigeen onmogelijkheid
zal hebben geacht. En hij heeft daarmee een
monument in de muziekgeschiedenis opgericht,
voor zichzelf en Mahler, ja, maar ook voor
zijn stad en zijn land, en vooral?laat ik het
er met nadruk bijvoegen voor zijn orkest.
Wat het Concertgebouw-orkest beteekent,
Is eerst in deze dagen in zijn geheel duidelijk
geworden.
Velen hebben het hoofd geschud en hun
hart vastgehouden, toen het Mahlerfeest
naderde. Wat het orkest hier te doen kreeg,
werd als een bovenmenschelijke taak be
schouwd.
Willem Mengelberg
Welnu, op 't oogenblik, dat ik dit schrijf,
rest van het groote werk nog slechts de laat
ste voorbereiding e,n de uitvoering der Achtste
Symphonie, en niemand zal mij, vertrouw ik,
willen tegenspreken, als ik beweer, dat alle
bezorgdheid volkomen ongegrond gebleken is.
Dat het dit schitterend en over de gansene
wereld enorm opzien barend resultaat heeft
kunnen verkrijgen, dankt het orkest wel in
de allereerstejplaats aan zijne artistieke toe
wijding, zijn groote liefde voor Mahler's werk
en zijn krachtig zich-én-voelen met den ge
boren Leider, die Willem Mengelberg is. Het
bezit van deze eigenschappen verklaart het
wonder der afwezigheid van alle vermoeienis
op de concerten, verklaart ook het geduld
en den stalen ijver, waarmede op de tallooze
repetities meegearbeid is aan den
pijnlijkzorgvuldigen opbouw van het glorieuse eind
resultaat.
Gedurende het grootste deel van het feest
zijn de repetities trouw en met steeds stijgende
belangstelling bijgewoond door de meeste der
vakmenschen en Mahler-vereerders, die Am
sterdam tot medeviering der artistieke
wereldgebeurtenis van heinde en ver heeft zien ko
men opdagen. Het is voor den kunst-enthou
siast telkens weer een hartverheffende aan
blik geweest, dat met het Lelio-gordijn"
afgesloten podium, over zijn geheele wijde
oppervlakte ingenomen door het meestal
versterkt orkest, Mengelberg, altijd frisch en
fleurig, beneden in den dirigeerstoel, en op
de stoelenrijen bij de koperen leuning de schare
der belangstellenden, Schönberg en zijn jeug
dige getrouwen middenin, muisstil
samenhokkend en hun attentie verdeelend tusschen
het interessant klankmechanisme daar in de
diepte en de partituren op hun schoot. Daar
zaten ze in gespannen aandacht van Mengel
berg te leeren, te léren, kostelijk zich amu
seerend met zijn drastische opmerkingen en
manieren, daar zaten ze echter ook aan
houdend in ongeveinsde bewondering voor
het vlot en levendig-intelligent op iederen
wenk reageeren van het orkest, en de verbluf
fende nauwgezetheid, ook de innige muzika
liteit, waarmee deze instrumentalisten hunne
door Mahler schier noot aan noot zoo
veeleischend beteekende partijen weergaven.
Ik wensch hier en ik weet, dat het mede
namens onnoemelijk velen geschiedt uit
het diepst van mijn hart hulde te brengen
Louis Zimmermann
aan het Concertgebouw-orkest, in de persoon
van zijn kloeken aanvoerder, den genialen
Louis Zimmermann. Niet enkel meester-vio
list, maar ook hoog-begaafd musicus in den
algemeenst mogelijken zin en overtuigd aan
hanger van den grooten Mahler, heeft hij niet
alleen zijne talrijke soli gemaakt tot
evenzoo(Daily Express)
probeeren zijn, doch losse-bandspel dient in
het algemeen zooveel mogelijk vermeden et
worden.
In masseeren V (De Amsterdammer van
24 April 1920) worden bij dezen stoot de vol
gende opmerkingen gemaakt: Deze masse
vereischt een schuine queue. Schuiner naar
mate de in rechte lijn te doorloopen afstand
grooter is. Bij dit laatste is echter ook de
afstootkracht een gewichtige factor. Hierbij
geldt als vaste regel, waarop inderdaad geen
enkele uitzondering is, dat de stootbal zich
verder van zijn basis zal verwijderen naar
mate de stoot harder toegebracht wordt."
De derde figuur van onze afbeelding geeft
een positie weer waarbij een keus moet wor
den gedaan tusschen piqueeren of masseeren.
Trekken van 3 op 2 zou wel het gemakkelijkst
zijn doch daarbij wordt een serie-positie zeker,
en meestal onherstelbaar, verbroken. Bij het
piqueeren van 3 op 2 zit de moeilijkheid in
het doen rappeleeren van bal 3 langs den kor
ten band ; een zwarigheid die bij het
rnarseeren in dit geval niet voorkomt, zoodat aan
het laatste de voorkeur moet worden gegeven.
Bij dezen stoot moet de queue niet verticaal
doch tamelijk schuin gehouden worden. Hier
door wordt een minder geprononceerde draai
ing bereikt zoodat de bal op den korten band
het zoogenaamde gebjoken effect verkrijgt
en, inplaats op zijn richtingslijn terug te
loopen, zich naar den derden bal verplaatst.
B.
De onscriuldige Duitscher.
UnilllinlIHlllllllllHIlHIIIMIIIIIHI
tlitiiiitiimiiil
Uit de Mei-Tijdschriften
Wetenshappelijko Bladen bevatten: Paul
Deschanel; Ontwikkeling in de Dierenwereld;
Een fout der Hedendaagsche Democratie;
Ernst Hackel ; Een Staatsbankroet van 100
jaar geleden ; Uit het Leven van een
Chineesche revolutionnaire; Korte Mededeelingen.
Vragen van den Dagen bevat : De
Jongfriesche beweging", door Rinke Tolman ;
Socialisatie", door ds. K- Vos ; , De muizen
en ratten in het Volksgeloof", door Jozef
Cornelissen ; Over de wedergave in het
Nederlandsch van Russische Woorden", door
J. C. van Wageningen ; Het Boek in deze
tijden", door Dop Bles ; Rastheorieën en
nationaliteitsbesef", door dr. George Brandes.
Oude Kunst bevat; Romeinsche kunst in
het Museum G. M. Kam te Nijmegen, door
dr. A. W. Byvanck ; Een oude
goudwegersdoos en een prentje van Michiel Ie Bon, door
dr. N. G. van Huffel ; De ontwikkeling der
Italiaansche schilderscholen, door dr. Raimond
van Marie, Uit den handel.
vele ontroeringen, doch ook op onovertrefbare,
ja, op nauwelijks te evenaren wijze een scha
kel gevormd tusschen al zijn kunstbroeders
in het ensemble, solisten en niet-solisten, en
den dirigent. Van zijn spel ging bij voortdu
ring de opperste inspiratie uit. En het is waar
lijk geen wonder, dat Mengelberg zich na iedere
uitvoering gedrongen heeft gevoeld, met
Zimmerniann hand aan hand te gaan staan tegen
over het opgetogen publiek, in hem niet slechts
den met schitterende talenten toegerusten
en vurig-toegewijden medewerker waardeerend,
maar vooral ook den]vertegenwoordiger van al
de in het roemrijk ensemble vereenigde kun
stenaars, zonder onderscheid, hoewel de een,
gelijk van zelf spreekt, meer op den voor
grond tredend dan de ander.
En Mengelberg ? We wisten, dat hij ons
ter gelegenheid van zijn jubileum iets zeer, zér
kostbaars schenken zou. We wisten, dat voor
hem iedere nieuwe overstelping met eerbewij
zen slechts het sein is, om nóg veel harder
aan 't werk te gaan dan ooit te voren, om de
artistieke eischen, te stellen aan zichzelf en
al zijne medewerkers, nóg weer aanmerkelijk
hooger op te voeren, om rnet nóg meer ernst
en nóg meer vuur en nóg meer wil tot door
zetten de heiligste idealen der Kunst te gaan
nabijstreven.
We wisten ook, dat hij slagen zou, slagen
in ieder opzicht, dat hij het brengen zou tot
een volledige overwinning, doch de bet
kenis dier overwinning, hare beteekenis
natuurlijk in de eerste plaats voor het diepere
inzicht in en een juistere waardeering in rui
mer kring van het zoo rijk gedifferentieerde
werk van Gustav Mahler, hoezeer we ook
daaromtrent onze vermoedens hadden,
zijn we eerst door de ervaring ten volle gaan
beseffen.
Gelijk ik in volgende artikelen nader hoop
uiteen te zetten.
H." J. DENJHERTOC