29 Mei '20. No. 2240 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 11 In dit stadium begon de bank-inflatie een factor van overgroote beteekenis te worden. Zoo lang landen hun goudstandaard behouden, werkt de noodzakelijkheid om het vermogen te bewaren om goud naar zich toe te trekken. of de vrees om goud te verliezen als een af doende rem tegen over-expansie. In normale tijden is er daarom een grens voor de expansie. In tijden van oorlog wordt deze grens echter weggenomen. De stalen hoepel, die de uit puilende baal vroeger stevig in bedwang hield, wordt nu een|slappe rubber-band. Be leggingen en besparingen zijn niet voldoende meer om het toenemend aanbod van staatsobligatiën te absorbeeren. Toen werden nieuwe ruilmiddelen gecreëerd om te kunnen dienen als beleeningen op de nieuwe staats fondsen. Het is van het grootste belang, dat wij ons rekenschap geven van het f undamenteele aandeel, dat het leeningsproces der regee ringen in het veroorzaken van de inflatie gehad heeft. Wij moeten in het proces der oorlogs inflatie duidelijk drie stadia onderscheiden. Ten eerste de stijgende prijzen, veroorzaakt door de overhaaste vraag naar goederen door de regeeringen, samenvallende met eene gedesorganiseerde productie. Ten tweede depreciatie van ruilmiddelen tengevolge van de toename van de nationale schulden boven het _absorpsie-vermogen van de besparingen. En eerst in de laatste plaats eene buitenge wone crediet-expansie der banken. Deze ex pansie is echter niet, zooals sommige econo misten schijnen te meenen, de primaire oor zaak van de inflatie, maar slechts de kwade nasleep van de beide andere. Maar zult ge wellicht vragen, waarom zoo veel tijd verspild aan de ontleding van oor zaken en gevolgen? Omdat het woord inflatie, dat een aantal kwalen omvat, dikwijls gebruikt wordt om eene enkele ziekte aan te duiden en dientengevolge herstel wordt gezocht in het aanwenden van n geneesmiddel, terwijl het van het grootste belang is goed in te zien, dat Mr.Wereld niet aan eene enkele speciale ziekte lijdt, maar aan verscheidene. Hij is op het oogenblik als een patiënt die lijdt aan een gebroken been, kiespijn en een aanval van pneumonie. Deze drie te zamen doen hem zich zooellendigvoelen,maar elk op zich zelve moet hare afzonderlijke genezing hebben. Vermeerdering van Staatsschuld moet tegengehouden worden en de budgetten in evenwicht gebracht door vermindering van uitgaven en vermeerdering van inkomsten. Tegenover de groote vraag naar goederen moet eene vermeerdering van productie en eene! matiging van het buitensporige ver bruik komen te staan. Bank-inflatie moet bestreden worden door eene ernstige poging om weder de gezonde rem in werking te stellen van een nauw gezette naleving onzer goud-verplichtingen. De wereld als een geheel moet haar gordel nauwer sluiten, als men althans voor allen genoeg wil hebben. Die gordel is een strikte controle van het bank-crediet, bij gemis waarvan de wereld zich zal blijven uitzetten en infleeren. In het verder gedeelte van zijn betoog, dat te uitvoerig is om hier in zijn geheel over genomen te worden, toont de heer Warburg dat hij niet een doctrinair bestrijder van inflatie is, maar geeft hij toe, dat onder de bestaande omstandigheden eene matige inflatie nuttig en noodzakelijk kan zijn, mits zij dient om de nog zoozeer ten achter blijvende productie te stimuleeren. En dan geeft hij een middel aan de hand, dat, voor zooverre mij bekend, geheel nieuw en geniaal is. Hier in Amerika zegt hij hebben wij arbeidskrachten te weinig en grondstoffen te veel. In Europa zijn er te veel arbeidskrachten en te weinig grondstoffen. Wij hebben hooge loonen; Europa heeft lagere loonen. Wij hebben teveel voedingsmiddelen : Europa verhongert. Wij zijn de crediteuren van de wereld; Europa staat bij ons in het krijt en heeft de middelen niet om de schuld te betalen. Is nu niet de logische oplossing van dit vraagstuk dat ons kapitaal regelrecht naar die landen gaat, die eene helpende hand noodig hebben? Zoude het niet logisch zijn in plaats van onze fabrieken, die een tekort aan arbeids krachten en hoogere loonen hebben, uit te breiden, mede te werken om soortgelijke fabrieken aan den gang te brengen in landen, waar overvloed van werkkracht en lagere loonen zijn, waar tengevolge van de depre ciatie van de wissel, bezittingen kunnen gekocht worden voor eene fractie van hetgeen zij moeten kosten om ze opnieuw in te richten. Nooit is er van een economisch standpunt. eene meer aanlokkelijke gelegenheid geweest om de wonden te heelen, die een krankzinnige wereld zich zelve geslagen heeft. De regee ringen hebben getoond, dat zij alleen en in vereeniging met elkander in staat zijn, het werk der vernietiging te leiden. Bij het werk van den opbouw zijn zij echter tot nu toe ge bleken een jammerlijk fiasco te zijn. Om kort te gaan komt 's heeren Warburg's betoog hierop neder, dat in stede van wat vóór den oorlog het geval was, Europa haar bespaard kapitaal voor een groot deel gebruikte om de Amerikaansche industrie te helpen opbouwen, thans nu Europa verarmd is en Amerika daar entegen zoozeer verrijkt, het tegenoverge stelde te doen is, en het tijdens den oorlog verdiende Amerikaansche kapitaal voor een deel aan te wenden om de terneer geslagen Europeesche industrie weder op de been te helpen. Resumeerende, komt zijn advies van een eenvoudig plattelands-geneesheer op het vol gende neer: lo. Moeten wij inflatie met alle ter onzer beschikking staande middelen bestrijden door verdere toename van de staatsschuld tegen te houden (en haar zooveel mogelijk te ver minderen) 2o. Door verdere bankcredieten en expansie van ruilmiddelen tegen te gaan. 3o. Moeten wij verdere stijging van prijzen bestrijden door, zoowel hier als in het buiten land, de productie te bevorderen, hetgeen beteekent, dat wij Europa de grondstoffen moeten verschaffen om hare industriën weder op te heffen. Voor zooverre het daartoe noodig mocht blijken, verdere credieten te verleenen moeten wij er op uit zijn, die uit onze besparingen te geven. Maar indien wij daartoe niet in staat zijn, dan moeten wij ons er aan onderwerpen het saldo desnoods door inflatie te vinden. Dat zoude wel een betreurenswaardig en verkwistend alternatief zijn, maar wij (Amerika) kunnen die opoffe ring beter verdragen dan Europa. Afgescheiden van de moreele en menschelijke zijde van het vraagstuk, moeten wij ook van een eigenbaatzuchtig en practisch standpunt bedenken, dat, tenzij wij Europa helpen, hare industrie en sociale instellingen te behouden, wij niet kunnen verwachten, weder de controle over prijzen en loonen te herwinnen. En sociale onrust en verwarring in Europa moeten noodzakelijk haar schaduw werpen aan de overzijde van den Atlantischen en Pacificoceanen. Verdere Inflatie, zorgvuldig afgemeten en toegepast, kan dus eene bittere, maar onver mijdelijke remedie worden. We moeten er echter voor oppassen, de dosis niet een grein zwaarder te maken dan hoogst noodig is, en trachten het er zoo mogelijk zonder te doen. De plicht, om de mate van onzen steun zorg vuldig te beperken, is zelfs van grooter belang voor de ontvangers dan voor de gevers van den steun. Want de Europeesche landen gaan gebukt onder den last hunner schulden, elke nieuwe verplichting bemoeilijkt ten slotte haar herstel. Steun moet daarom beperkt blijven tot het noodzakelijk en onverminderbare minimum, nadat een land zijn schadelijke oorlogs gewoonte om papieren ruilmiddel en^schuldbrieven te drukken, opgegeven heeft. Want geen goed doel kan bereikt worden met water in bodemlooze vaten te gieten. Mr. Wereld kan niet genezen worden door kwakzalversmiddeltjes, maar alleen door ge zonden zwaren arbeid en spaarzaamheid. Bovendien moet Mr. Wereld zich er van be wust zijn, dat zijn lichaam uit een aantal samenstellende deelen bestaat, die alle weder tot hunne normale functies moeten gebracht worden, alvorens hij zich weer comfortabel en gelukkig zal voelen. Ik heb mij moeten beperken tot een be knopt overzicht van dit belangwekkend artikel, dat in de Amerikaansche bladen bijna 500 compres gedrukke breede regels beslaat. Ik vertrouw echter, dat het boven staande volledig genoeg is om den lezers van dit weekblad een denkbeeld te geven van de heldere wijze, waarop de Amerikaansche ban kier dit wereldvraagstuk behandelt: De door den oorlog ontstane verwarde economische en financieele toestanden kunnen niet genezen worden door eenzijdige middelen, waarbij de eene specialist te veel waarde hecht aan de eene zijde van het vraagstuk, met verwaarloozing van even ernstige andere onderdeden, en de andere specialist juist een tegenover gestelde richting wil inslaan. Wat wij noodig hebben, is de raad van een all round" practicus, die tevens bezield is van een diep plichtsgevoel om de lijdende Wereld door de crisis heen te helpen. En het komt mij voor, dat wij in den heer Warburg zulk een practicus hebben, op wiens compaswij veilig kunnen zeilen. J. D. S A N T i L n A N o ffmiffifiiititiififffitifffifffmiffifiiiifKfffiimnififfiiiiiiiimiiiimmiiiiifimii IJllJllimJIIIIIimillllllllllUllllimilllllllMIIIIIMIIIIIIItll DE TWENTSCHE BANK Amsterdam, Rotterdam, 's-firavenhage, Dordrecht, Utrecht, Zaandam fiestort kapitaal f 34.000.000.?Reserven: circa f 11.000.000. ten volle aansprakelijk voor verbintenissen van: B. W. BLIJDENSTE IN & Co., 55-56 Threadneedlestreet Londen E.C. B. W. BLIJDENSTEIN Junior, Enschede. LEDEBOER & Co., Almelo. Rekening-Courant met Rentevergoeding. In-en Yerkoop Wissels op Binnen- en Buitenl.,Treem<lelInnt,CoBpons. Incasseering op Binnen- en Buitenland. Rembonrscredieten in Noord- en Zuid-Amerika. In- en Yerkoop Effecten. Bewaring ran Waarden. Safe Deposito. Yerzekering tegen verlies bij uitloting van fondsen. Voorschotten op Fondsen en Goederen. Credieten aan Handelaren en Industrieelen bij hare afdeeling CREDIETYEREENIGIN6, hetzij tegen borgstelling, crediethypotheek of andere zekerheid, hetzij in blanco. Rente voor DEPOSITO'S Direct opTorderbaar TIen dagen opzegging Een maand vast . . l op nader overeen te komen fing j voorwaarden. Een maand opzegging Drie maanden opzegging:. Zes Maanden Een Jaar Vanaf den dag der op zegging wordt y^ % minder rente vergoed. De Maatschappij voor Hypothecair Crediet 's-Gravenhage - Nassaulaan No. 23 tbmmm «ft 5 pCt. Pandbrieven IN STUKKEN VAN f 1000?, f 500.?«n f 100.-. NfltlEIIE EN GI80DIE1ST Al wie veel reist of dezen zomer naar buiten gaat, NEME EEN POSTCREDI ETBRI EF Er bestaat geen gemakkelijker en veiliger middel om over geld te beschikken als men dit noodig heeft. INCASSO-BANK Amsterdam ? Rotterdam - Almelo - Arnhem ? Cnyk ? Delft ? Dordrecht - Enschedé? 's-örayenhage - 's-Hertogenboseli ? HÜYersnm - Maastricht - Nökerk - Tilburg - Utrecht - Uden ? Wormerreer - Wijk bij Duurstede - Zaandam Volgestort K*plt»»l f 2O.OOO.OOO. Rosorv* f4.161.7OO,Vreemd Bankpapier Cheques Bultenl. Wissels Effectenorders Coupons Prolongaties HET ASSURANTIEHUIS Keizersgracht 213 - Til. M. 9569,1438 ia C. 52,2145 - Amsterdam Combinatie van Nodorlandmoho Verzekering Maatschappij*" KAPITAAL f1O.OOO.OOO Verzekering tegen Transport-, Brand- en Inbraakschaden Olrootlo i F. A. 9OREL OSTÏANG-eBBETAAlMS Mieuwe Doelenstraat 20-22, Amsterdam Renteverg. voor gelden a deposito met l dag opzegging IVs pCt. Bedr. tot ? 20.000 terst. betaalb. met 10 dagen opzegging l8^ pCt. Voor andere termijnen op nader overeen te komen voorwaarden. Open en gesloten bewaargeving volgens Reglement. SAFE DEPOSIT INRICHTING, geopend: op Werkd. v.S^v.m.tot 4}^ uur n.m. op Zaterdagen en Beursvacantiedagen des morgens v. 8% tot 12uur. Loketten van ? 2.50 per maand (? 10.?per jaar) en hooger te huur voor bij de Directie bekende of geïntroduceerde personen. Standaard Hypothiikbank te Rotteidam Directie: Mr. H. H. C. CASTENDIJK en I. MOSSELMAN De Bank geeft onder con trole van het Algemeen Administratie- en Trustkantoor 5 % Pandbieven uit tegen 97^ % en 4V»% Pandbrieven tegen Beurskoers. Accountantskantoor van HENRI C. HOEK, Lid Ned. Bond van Ace. D e n. Haag, Sweelinckstr. 181 TEL. H M. .. ) Mr. Auo. L. HEI IBROEK D>?tie:) Mr. K. A. NEDKRLOF 55 pCt JPancHwievera a 97 pCt. Clrculeerande Pandbr. ruim De Directie: J. J. COCK, H. J. KORLVINKE Heerengracht 124-128 Amsterdam Tel. N. 329 Assuradeurs en Assurantiebezorgers VOOR alle soorten Verzekering minimum ........ u iiiiiiiiiiiitiii tliiliiiiinlllilli Gestort Kapitaal / SO.OOO.OOO. Statutaire Reserve ? l4,590,545. Buitengewone Reserve . . . / 17,OOO,OOO. Rooldkantooi: IHSTEIDAH - IjioUchappin U IOTTERDJII n VtHUEIBiGf Vestigingen in Nederlandsoh-lndlè, in de Stralts-Settlements, Brltsch-lndlë, China en Japan. In- en Verkoop van Wissels en Telegrafische Transferten; Incasseeringen en Financiéeringen. Schriftelijke of Telegrafische Credieten. Reiscredietbrieven. Deposito's» Rekeningen-Courant Administratie van Effecten en alle andere Bankzaken; Rentevergoeding voor Deposito's met n |aar opzegging 4 pCt. Voor ander» termijnen nader overeen te komen. ALLE BANKZAKEN UPIUU El IESEIVES f ie.400.000.- ZEVEI El TWIITII UITOIEI OPGERICHT TE VEENDAM. INIBSO Directie: Mr.G.BROUWER Jzn. en Mr. M. J. BOS. AMSTERDAM. Keizersgracht 308 Gepl. M.sch Kap. f 4.000.000.- Hypoth. pl.m. f 39.000.000.Reserves - 1.128.917.65 Pandbr. -37.000.000.PANDBRIEVENVERKOOP IN 1919 f 3.833.200.5 i pCt. PANDBRIEVEN 97 pCt. ft PANDBRIEVEN 89 DEZE BANK NIET TE VERWARREN MET . DE 15 JAAR LATER EVENEENS TE VEENDAM OPGERICHTE VEENDAMMER HYPOTHEEKBANK. Binnenl. Vaart Risico Sociëteit Ttlel. H. 1028 N. 7321 Amsterdam, Heerengracht 360. VERZEKERINGEN op alle Binnenwateren van Nederland, België, Duitschland, Frankrijk, enz. VERZEKERINGEN op Schepen, Schuiten en Stoom boot e n. VERZEKERINGEN op Koopmansgoederen, Huisraad, Inboedels, enz. geladen in Schepen Booten, enz. VERZEKERINGEN te LAND door geheel Europa per spoor, Wagens, enz. VERZEKERINGEN per POST enz. op Effecten, Bankpapieren, Edelgesteenten, enz. door geheel Europa, naar en van Amerika, naar en van Oost-en West-Indien, enz. VERZEKERINGEN op PASSAGIERSGOEDEREN. De schade in de Hotels enz. wordt vergoed. Arnhemsche Hypotheekbank Anno 1880 AIMVHEM Tel. 108 B pCt FA.NDBRIEVEN a 97 pCt aflosbaar h pari fn 25 Jaar, door verplichte ultlotlng van tenminste 4 pCt. per jaar, aan te vangen 1922. Directie: Mr. S. J. VAN ZIJST, Mr. F. J. VERSTEEVEN NED,IND. ESGOMPTO MMTSCIUPPIJ OPGERICHT IM 1857 KAPITAAL / 50.000.000. waarvan geplaatst en volgestort 35.000.000. RESERVEFONDS , 7.000.000. Hoofdkantoor: B AT A VIA AGENTSCHAPPEN te: Soerabaia, Soerabaia-Simpang, Semarang, Weltevreden, Padang, Bandoeng, Cheribon, Macassar, Djokdja, Medan, Tegal AMSTERDAM 's-WRAVKNHAGE Keizersgracht 573/5 Prins Hendrikplein 14 Bankzaken in het Algemeen Uitvoering van Effectenorders RENTE VOOR DEPOSITO'S: met l dag'[opzegging 2 pCt. gedurende 3 maanden vast 3pCt. 10 dagep 2'/< l jaar vast gedurende^ ' SCHRETLEN & C2 AMSTERDAM, Keizsrsgr 12B NIJMEGEN, Stadsgracht, int.Tel. N &T01 en ? 9128. Int.Tel. 1379 «n 1701. Deposito en Rekening-courant. Dottert. Hypotheekbank tooi Nederland Opgericht in 1864 Yoltiekend Maatschappelijk Kapitaal f 5.000.000 Verstrekt geld op eerste hypo theek zonder vooruitbetaling van rente. Voor inl. wende men zich tot het kantoor der Bank, Ged. Bierha ven 25 te R'dam of tot hare Agenten in de hoofdplaatsen des Rijks. DeDir. Mr.W.v.RosSEM,'.Mr.TH REEPMAKER, Mr .N. P. C. v. WIJK' De Hollandse!» Voorschotbank HAARLEM, KRUISWEG 70 Bijkantoor: Amst., Heerengr. 459, Rotterdam, Wijnhaven 129a, 's-Oravenhage,Ged.Burgw. 38, Maastricht, Stationstraat 36. De Bank verstrekt gelden tot elk bedrag met een minimum van f 5OO en verkoopt 4V* % schuld brieven In stukken van ? 1000, / 500, ? 100 en ? 50. Brandwaarborg-M". Opgiricht in 1890 ? Emitigil tl Anutinfam. sluit verzekeringen tegen SCHADE DOOR BRAND OP WOON- EN PAK HUIZEN, INBOEDELS, MEUBILAIR, FABRIEKEN, ETABLISSEMENTEN. Kantoor: SINGEL 262, A'dam Kall Besar-West, Batavla. ( S. l. W. VAN BUUREN Directeuren: M. A. VRIESENDORP ( E. LANKHOUT Bemachtigde: NEUUANN t Co., Betirla DE HMRLMSCHE HYPOTHEEKBANK. 41/s en5%PandbrieYentegen Amgterdamschen Beurskoers ?*-BRA VEHHAOE r/i Mimi i 97