DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 26 Juni '20. No. 2244 CHARIVARIA Van onzen tijit Een dienstbode die negen jaar in betrekking is, en wegens huwelijk ver trekt, beveelt haar betrekking aan." (Adv. N. R. C.) TAALOEFENINQEN VOOR DE JEUGD 1. Verbeier: Het is niet onmogelijk dat de kerk zich te eenzijdig wendt tot die zoekers, wie de schoone uiterlijkheid voorna melijk trekt, zonder de innerlijke kern geheel te hebben doorschouwd." (N.R.C.) Wij moeten voorkomen, dat noch die woorden, noch ons blad daardoor worden neergehaald." (Ing. i. d. Bode). Hierop kon slechts n antwoord mogelijk wezen." (N.R.C.) 2. Vertaal uit het plat-Duitsch : Het verloop van deze uitvoering was glanzend." (N.R.C.) De Keizer-uitlevering." (O.H.C.) Een beduidende verbetering." (Volk) Eenige gebruikte meubelen billijk af te geven." (Adv. HU.) Partij prima poppen te koop (hier lagerend)". (Adv. N.C.) Een overfijnde gevoeligheid in het nervensysteem". (R.. v. Ruijven i. d. Wereldkr.) Twelloosche natuurwonderen Gisterenmiddag is te Twello gedurende een onweder de bliksem geslagen in een boerderij." UfCOClQ HOTEL LÜTZELAU. fILUUlO Familie-Pension. Direct aan het meer gelegen. Pension van af fr. 11.50. Eigen. K- DOLDER. Prosp. Int.Verkeersbureau, A'dam, Raadhuisstr. 2 enden Haag, Papestr. 5 TJIT tïET KlliAJDSGIÏlBICFT -V.AJST *e$%%>~' Wie niet houdt van sombere kleedij, en gemakkelijk over kleine bezwaren heenstapt, voorzie zich bij S. Joëls, Den Haag, die adverteert: Draagt mijn Pantalon in 7 kleuren, f 11.50." Men kan bij het koopen van een paard niet te voorzichtig zijn. Hippos" geeft in het Paardensportblad hieromtrent menigen nuttigen wenk, b.v.: om geen paard te koopen, zonder dat dit gedekt is door een veearts, te goeder naam en faam bekend." fiiiiiiifiiftiiiiiiftfltftflillitiliiifiHiiiiiiiiifiriiiiiiffiffftiliiifiifltlliifiiilili Hierbij valt op te merken.dat desom dercijfers van 64 73 en 91 steeds 10 is, dat de som der cijfers van 192, 219 en 327 = 12 = 3 is, dus het vermenigvuldigtal, 384, 438, 546 =15 = 6, en 576, 657 en 819 = 18 = 9.! Telt men de producten bij elkander op, dan krijgt men 1152, 1314 resp 1692. De som der cijfers van deze getallen is wederom 9. Misschien verbergt deze puzzle nog meer verrassingen in zich. , Goede oplossingen zonden G. J. v. A. te Linschoten, Ds C. Ph. F. A. te Ruurlo, D. A. v. A. te Haarlem, H. G. A. te den Haag, Adri" te Hem, C. v. d. B. te Haag, F. B. te Bergen op Zoom, A.. C. C. C. te Lobith, A. D. Jr te VIaardingen,S. P. v. E. te Amsterdam C. J. J. E. te Rotterdam, B. F. te Rotterdam, IA H. te Rotterdam, H. H. te Amsterdam, 'H H te Rotterdam, D. H. te Rotterdam, G v d K- te Alblasserdam, Mr. J. K- te Arn hem H. W.. K te Deventer, Lu" te Arnhem, P l' M. te den Haag, F. E. M. te den Haag, H. O. te Utrecht, F. S. P. te Groningen, Mevr. M. P. te Vierhouten, C. v d P. te Dordrecht, T. R. te Bozum, B. C S. te Rotterdam, D. S. Jr. te Amsterdam, D v d. S. te Amsterdam, L. S. te Leiden (H.B.S.), A. R. S. te Amsterdam, G. T. te Bergen J W. H. te Amsterdam, H. L. V. te Goederéede, C. W. H. V. te Driebergen, J. C. V te Hilversum, Q. V. V. te Alkmaar, F. J. V te Davos platz, J. E. W. te Delft en Mevr. J.' A. B.?W. te Laag-Keppel. Verder zond de Heer O. leeraar aan een der H.B.S. te Amsterdam van de volgende leer lingen der Ie kl. nog goede oplossingen : N. H., M. H., M. W. v. 't H., M. J. L. W. K-, F. L. en S. P. Uit Indiëen nog verder gelegen landen kwamen nog goede oplossingen van diverse puzzle's binnen van W. G. te Kraksaan, Mevr. L. B.?v. d. V. te Waroe, F. d. H. te Tandjang-Poera. Puzzleprijswinnaars : voor Nederland : H. G. Aikema, den Haag. Voor het Buitenland : Mevr. L. Buyten v. d. Vinne, Halte Waroe O/L Java. CORRESPONDENTIE. C. v. d. P. te D. Uw ronddraaiende cirkelcijfer-puzzle was iets nieuws voor A. B. Veel NIEUWE PUZZLE Op een klein station met een zijspoortje, waarop slechts 20 waggons konden worden geplaatst, kwamen op zekeren dag twee treinen uit tegenovergestelde richting, ieder met 25 wagens. Was het zijspoortje aan weerszijden met het hoofdspoor verbonden, dan was de kruising zonder al te veel moeite te bewerk stelligen, doch de situatie is als in onder staande teekening. ,, ,,, jH. L. V. te G. Gij zijt als een Vogel , die op een goede ree ligt . Uw poort-puzzle gewerd mij echter tot mijn spijt niet. C. J. J. E. te Rotterdam. A. B. kan zich niet herinneren Uwe oplossing van de leeftijdspuzzle te hebben ontvangen. ........ nuniiiniiHiiiiiiiffliiniiniiiiiiiHHiiiiH'i'iii""»""""""" Nederl. Munt Holland* moemt govrllde *lg»*f umi mi" > Is het mogelijk, dat de treinen elkander passeeren en beiden hun weg vervolgen? Zoo ja, op welke wijze ? Oplossingen voor Vrijdag a.s. onder letters A.B. aan het Redactiebureau. OPLOSSING CIJFERPUZZLE Er zijn drie getallen, die aan de gevraagde eischen voldoen, n.l. 64, 73 en 91. SS B L RN C H E ClCRRETTES 64=192 6-: 64 = 384 9-64 = 576 3x73=219 6x73 = 438 9x73=657 De heer Esser en de Oprechte Haarlemsche Courant Oeuclite Reductie, Het artikel van dr. Haje in uw vorig nummer mag niet den indruk wekken, dat ik, bij de oprichting der zoogenaamde illllllllllllllllllllllllllllllllllfllllllllllllii 3x91 = 327 6x91=546 9x91=819 i imiimiiiiiiii i nu mi HUI IIIMIIII mm iiiiiiiiiiiiii" in "iiniiici UMI iiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiimtiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiimiiiiiiiiiituii iiiiiiliiiiiiHiiiiiiiiMiiiMMtiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiittiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiitiiiiiiii BoekverkOOplng Op al!e gebied, afkomstig uit de nalatenschap r Van 28 Juni tot 6 Juli zal de firma van dr.A. H.Couvée te's-Gravenhage, waarbij Burgersdijk & Niermans, Templum Salo- ?g belangrijke bibliotheken gevoegd zijn uit ,.., .?, ,?,?monis" te Leiden een boekverkooping houden andere nalatenschappen. Kijkdagen26 en 27 . n , ..,,,?. van wetenschappelijke en zeldzame werken Juni. De catJilogus is op aanvrage verkrijgbaar. Stadseditie Opr. Haarlemsche Ct." in eer- ^ J bied voor den arbeid der ouderen zou zijn """" '" ' ' " ? ? tekort geschoten. Ik beschouwde en beschouw nog het zeer bijzondere werk der beide Wallers en Esser als journalistieke edelsrnidsktinst. Voor de oude Haarlemsche echter, waarin zij min of meer toevallig schreven, aam niemand het meer op. Met dank voor de plaatsing, Amsterdam, Uw dv. 21 Juni H. S. M. VAN WiCKt'VOORT CROMMEUN SLUIT UW LEVENSVERZEKERING B U .AMSTERDAMSCHE VERZEKERD BEDRAG 5 MILLIOEN AMAGER EEN OUDE NEDERLANDSCHE NEDERZETTING IN DENEMARKEN Kom, zei mijn vriend, toen hij me van ochtend in het hotel kwam halen, vandaag gaan we naar het Hollandsche dorp. Van mijne ongeloovigheid genezen ben ik zooeven teruggekomen. Ik ben in een Hollandsch dorp geweest.... en nog geen half uur met den trein van Kopen hagen ik heb een kerkhof gezien met Geertjes' en Cornelissen en Dirken en Aafjes onder de zerken.... ik ben in een oudHollandsch boerenhuis geweest en heb daar port gedronken van een landbouwer Jansen, die alleen Deensch praat... ik heb den paal gezien voor de ringstekers en toch heb ik de Sont niet uit het oog verloren en geen woord Hollandsch gepraat ,-i> Hoort de voorgeschiedenis. V In het begin van de zestiende eeuw re geerde over Denemarken en Noorwegen de grillige koning Christian II, een wreed en lichtzinnig man. Op een bal te Bergen in Noorwegen ontmoette hij een jonge Hol landsche vrouw. Ze beviel hem, en, zooals koningen zich dat konden permitteeren, hij nam haar mee naar huis. Deze vrouw, Duifje" genaamd, of zooals ze in de Deensche geschiedenis blijft voort leven, Dyveken", kreeg een zekere macht over den koning. Meer macht echter dan de zoete Dyveken, die vanuit de vensters van haar huis, het zelfde waar thans de Koninklijke Porceleinfabriek gevestigd is, naar het slot placht te kijken en haar koninklijken minnaar, meer invloed dan zij verkreeg de moeder. Démoeder van Duifje was een Hollandsche herbergierster uit Bergen in Noorwegen, zij volgde haar dochter naar Denemarken en bracht het daar zelfs tot minister. De koning heeft nimmer anders dan ver driet van deze ministerieele schoonmoeder gehad. Tot aan het laatst van zijn leven, toen een keizerlijke neef hem zijn steun weigerde in verband met die relatie. Er wordt beweerd dat ze zijn booze geest was, dat ze hem aanzette tot eerzuchtige ondernemingen, tot zijn veroveringspolitiek ten opzichte van Zweden, waar hij op 18 November 1520 het beruchte bloedblad liet aanrichten, waarbij twee bisschoppen, 13 staatsraden en een zestigtal edelen op een markt te Stockholm werden terechtgesteld, wat overigens de Zweedsche opstand der mannen van Dalarna onder Gustav Vasa en den af val van Zweden tengevolge geeft gehad. Trouwens het is met Christian en zijn Hol landsche vriendin slecht afgeloopen en nie mand denkt met bijzondere waardeering aan hun daden. Maar n ding heeft dan toch de koning op aandringen van zijn duifje volbracht, dat een eigenaardig en voor Denemarken weldadig gevolg heeft gehad. In 1516 liet hij vierentwintig Hollandsche landbouwersgezinnen overkomen en schonk hun een groot deel van het eiland Amager ter bebouwing. Bij de afstammelingen van deze boeren ben ik vandaag op visite geweest. En nu, na ruim vierhonderd jaar, is het nog een stukje Holland, daar aan de Sont, en met Zweden duidelijk zichtbaar aan de overzijde van de zee. Ten Zuiden van Kopenhagen, door een smalle waterstrook gescheiden van Sjealand Oude hulzen in Dragör1 en door een breedere van de Zweedsche kust, ligt het vette eiland Amager. Aan de Z.-O,-kust ligt de hoofdstad Dragör.. de Hollander is er thuis. Langs de smalle straatjes, grof geplaveid en met een goot in het midden, liggen huisjes met topgeveltjes en pannen daken.. De kippen loopen door de straten en stegen en op een groot aantal deuren staat JANSEN. Er is een visschershaventje tegenover het fort en verderop een badhöte! en een zweminrichting. Naar het Noorden een groep witte villa's. In een daarvan woonde mijn vriend en vandaar uit togen we na de lunch naar Hollandereby, het Hollandsche dorp", dat een paar kilometers landinwaarts ligt, in vette weiden en geboomte, rondom een wit kerkje. Ware de zee niet zoo laag geweest en indien de horizon door dijken afgesloten ware, dan had men zich in Holland kunnen wanen.. er sloften zelfs een paar smerige luie soldaten met sigaretten in hun mond naar het nabij gelegen fort.... tout comme chez nous.... In Stockholm was ik eens op visite bij een Hollandsche familie die daar ;il jarenlang woonde. Na de thee werd ganzenbord gespeeld. Nooit zoo sterk als toen heb ik gevoeld,hoe diep ons nationaal-karakter wortelt. Op Am&ger voelde ik het andermaal. Niet dat men ons met Hollandsche vloeken of scheld woorden tegemoetkwam.... niet dat de straatjeugd ons met vuil wierp of lastig viel.. integendeel, de kinderen rondom het vijvertje knikten vriendelijk en toch, en toch.. ik was thuis. Ieder jaar in April is het ringstekerij in Hollandereby. Dan komen de jonge mannen in hemdsmouwen met hooge hoeden op te voorschijn (ze moeten Friezen zijn) stijgen te paard en steken naar den ring. Daarbij is ook een spel in zwang geweest dat een variant moet zijn op ons palingtrekken, maar waar de paling vervangen is door een kat in een houten kooi. De aardigheid" is om de kooi stuk en de kat er uit te slaan. Inmiddels heeft de politie een eind aan die Hollandsche grappen gemaakt. Nu is het alleen nog maar ringrijderij, waaraan een rondtocht door het dorp is verbonden waarbij ieder huis een drank-receptie houdt. Midden in het dorp woont, temidden van vele Jansens, JANSEN, de groote Jansen namelijk, die een Hol land-museum heeft, een huis in de oorspronkelijke inrichting, met een statenbijbel, wat oude Friesche meubels, Delftsch porcelein en koper, waarbij veel van Straatyerkeer in de Hollandsche kolonie lateren datum, en een vreemdelingenboek met een aantal namen. Daar berusten ook de oude kleederdrachten, die bij feestelijke gelegenheden gedragen worden, de bruidstooi, bestaande uit gouden hoofdbedekking, armbanden enz. waarover de gezamenlijke gemeente beschikt bij des betreffende plechtigheden. Er is een Jobs" of rouwkleed, een ontstellende verzameling vrouwenonderrokken, een nijdige hond op den hof, een verzameling aardige tegels en velerlei ander waarlijk Hollandsche zaken. De Amagers zijn ook bekend door een zekere stugheid die onze landgenooten niet vreemd is, maar ze zijn uitstekende en voor een deel vermogend geworden landbouwers, die in hoog aanzien staan. Van ouds komt hun zelfs het recht toe om bij een koninklijke begrafenis den weg van het slot naar Roskilde met brandende fakkels af te zetten. Zulk een (gedoofde) fakkel toont u de reeds genoemde heer Jansen. Van hem, zijn vrouw en zijn kinderen zijn, in hun oude kleederdrachten, sculptures ge maakt door een Deenschen beeldhouwer en de koninklijke porceleinfabriek heeft honder den modellen van den heer en mevrouw Jansen en kroost in de wereld gezonden. Tallooze Jansens vindt ge op het kerkhof, alsmede leden van de geslachten Buur, Peters, Cornelissen, Krelissen, naast Willems, Geerten, Aafjes, Dirken, allen min of meer verbasterd tot Willum, Gerten, Afje, Dirch en dergelijken. Een nieuwe grafsteen tegenover den kerkingang vermeldt dat daar, ik meen in 1862 begraven is de pre dikant Schmitto, de laatste predikant te Amager,die den dienst hield in de Holland sche Taal." In den kerkmuur vertelt een gevelsteen dat het gebouw in zesenhonderdzooveel gesticht is op onze eigen kosten,en onderteekend door den skout" Cornelissen. In den klokketoren van het kerkje vond ik een aantal harpoenen voordewalvischvaart. De koster die mij begeleidde zeide niet te weten wat dat voor dingen waren, die lagen eral zoolang hij zich herinneren kon, en men gebruikte ze als iemand n nieuwe bezemsteel noodig had". Vanuit het kerkje ziet men uit over het groene eiland aan de Sont, dat door onze landgenooten vet en welvarend is gemaakt. En beneden onder den kerkmuur sluimeren de Jansens en Willems onder nette weionderhouden zerken met bloemetjes als in een burgermansvensterbank, tevreden en voldaan, en in het dorp leiden hun afstammelingen een goed en geïsoleerd leventje, want ze behoeven niet eens meer naar de Amagertorf" te rijden, de markt te Kopenhagen, waar ze voorheen hun groenten moesten brengen, want er loopt een goedig treintje naar de kust. Het was alleen ten huize van mijn vriend dat ik een landgenoote ontmoette wier ge slacht het er minder gunstig had afgebracht, zijnde deze Aafje Smit heetende Amagersche slechts opgeklommen tot loophitje.. maar ze had een tante die nog Hollandschtkon spreken, vertelt ze.... Ik beveel deze merkwaardige nederzetting van Hollandschen stam aan in de belangstel.ing van het moederland en speciaal van het Nederlandsen Verbond, dat zich misschien in verbinding wil stellen met de afstammeling gen van de protégés van Duifje", al was deze dan ook een bedenkelijke relatie.... M E i. i s STOKT: