De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1920 26 juni pagina 5

26 juni 1920 – pagina 5

Dit is een ingescande tekst.

26 juni '20. No. 2244 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND MILITAIRE HUISVLIJT Militaire huisvlijt OnzeTnevenstaande plaat geeft ri aWeiclzaam kiekje. >In het militair hospitaal te Mallmitz in Sileziëzijn in een der ontspanningszalen de gewonden bijeen. Beterschap is ingetreden, doch het ziekenhuis mag nog niet worden verlaten. Hoe ze bezig te houden, de stoere jonge mannen, zóó dat de gedachten niet afdwalen haar het verleden met zijn gftiwzöam leed, Emma Mayer de jonge asslstent-vefpkett" ster'jweet raad: Zij zal hun leef en de naald Voor sierkunst te fëbruifcen. ninta MSyefj kent détëh arbeid, zij WCei hoe verrassend de resultaten küfifiêtt jjri, hoe "er telkens en telkens weer bij inspanning iets meer, iets hoogers kan worden bereikt; Zij zelve heeft haar opleiding ontvangen op een der Duitsche Kunstnijverheidsschoten. Toen de klassen- waren afgeloopen, stichtte zij zich een Künstlerheim", Blrkenau 24, Hamburg. Daar werkte zij op bestelling. Alles ging naar wensen. Ook hier te lande werd haar arbeid bekend. Wie haar ontwerpen voor handwerken, haar houtsneden, haar (jSchattenbllder", haar kantweflc ziet, erkent daarin de hand van een jonge werkster met Veel oorspronkelijkheid en karakter in wat zij onderneemt. De oorlog kwam. De mooie uitzichten var) Emma Mayer werden evenals die van zoovelen Verijdeld En als zij dan in 't ziekenhuis te Silezi de mannen daar met ledige handen bijeen tieti dan komt de oude sdhërJpinBsgeest, d« liefde tot het handwerk met volle kriéht weer boven. Zij leert den jongen mannen de eenvoudigste regelen der sierkunst. Zij geeft hun bloemen en bladeren tot voorbeeld. Zij brengt hun teekengerij, dikke wol, grove naalden, grove schier waardelooze grond stoffen. En de Feldgrauen"? Zij werken er onder de geestdriftige leiding van hét jonge meisje lustig op los. Zij zijn gewend de naald te voeren al is 't niet voor sierkunst. Yroolijk klinken, al arbeidende, de volkseigen liederen. De levendige bonte kleuren missen hun uit werking niet. Ze brengen de blijdschap van den arbeid, ze brengen stemming. Daar staan de Werkproducteri. \&ti de Vlijtige leerlingen aan hun voetem 't Is militaire huisvlijt. Emma Mayer, ge kunt er trotsch op zijn ! ELI s. M. ROGGE miiiMiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiHimiiiii' iiniiiiin 8ste Congres ran den Wereldbond voor Vrouwenkiesrecht 6-12 Juni, Genève VI Toen wij hier heen kwamen, had zeker nie mand kunnen denken, dat de agenda zóó overvuld zou zijn, dat verschillende punten, j * dfe .h&, tnfrifct" beüMpgrijk waren, eenvoudig i gésehrapt moesten wórden; de kleine zittingen, drie op n middag, verschoven tot na de dagelijkschëalgemeêne zittingen (dus van 5 7) en dat wij zes dagen aan een stuk, 's mor gens en 's middags moesten tegenwoordig zijn. De plaatsvervangsters en bezoeksters konden aan sightseeing" deelnemen, maar de delegaties en de Hollandsche vervulde haar plicht getrouw moesten tegenwoordig zijn, om aan de stemmingen over belangrijke vraagstukken te kunnen deelnemen. De eerste zitting was gewijd aan het afroe pen der gedelegeerden en van de vertegen woordigsters der Regeering, aan wier hoofd Miss Florence Wilson, afgevaardigd door het secretariaat van den Volkenbond, stond. Waar 20 Regeeringen afgevaardigden zonden, was de vraag op veler lippen: en waar is de verte genwoordigster van Holland ? Wij konden geen antwoord geven. , Volgde een verslag uit alle landen, waar het V. K- thans is ingevoerd. De Presidente van elke delegatie had te antwoorden op de volgende vragen : 1. Is het V. K. reeds in de Grondwet op genomen ? 2. Hebt ge al gestemd ? 3. Hoeveel vrouwen hebt gij in uw Par lement ? 4. Hoeveel vrouwen in de Gemeente raden ? 5. Zijt gij zeker van uwe rechten ? 6. Zijn deze gelijk aan die van de mannen ? 7. Kunt gij eenige bijzonderheden mededeelen ? Een groep Duitsche g'ëWotiden bezig mef naaldwerk onder leiding van Emma Mayer, assistent-verpleegster in hei militaire hospitaal te Middelburg. lllimmilHIM minimum MIMII iiiiiimiiimmiimiiiiiiimiimmiiiiiiiiiimimmmtitiiiiiiiiiimiiii hinderd tegenwoordig ie zijn, had een groet" gezonden, die voorgelezen werd. Hij wees daarin met trots op het feit, dat hij, als Pre mier in Australië, reeds 19 jaar gefeden aan de vrouwen hare politieke rechten had ge schonken, wenschte aan het congres, maar aan de Zwitsersche vrouwen bovenal, veel succes toe. Marie Stritt, afgevaardigde der Duitsche Regeering en Wethpudster in Dresden, sprak haar voldoening uit, dat zij thans in deze positie voor ons mocht spreken ; want met de herinnering aan hetgeen achter ons ligt, (alle spreeksters betrachten de grootste omzichtig heid) rust thans op de vrouwen de groote ver antwoordelijkheid om in de wetgevende col leges haar macht te gebruiken, opdat duur zame vrede geen utopie zal zijn. In haar land is er, als- het ware, een nieuwe vrouwenwe reld geboren'. Elna Miinch, afgevaardigde der Regeering en lid van de Tweede Kamer in Denemarken, waar zij met succes strijd heeft gevoerd voor gelijk loon voor gelijken arbeid, zonder onder scheid van sekse, deed een humoristisch ver haal van hare ervaringen als Kamerlid. Het meest conservatieve lid dier Kamer, de heer Birch, noemde zij het enjant-terrible. Ons )eek het, dat zij zelf meer aanspraak op dezen titel mocht maken, door het conservatisme der Denen, verpersoonlijkt in bovengenoemd Kamerlid, zoo aan de kaak te stellen. Een van de sterkste" argumenten van genoemd lid was, dat hij, over de vrouwen sprekende, den naam angharigen" gebruikte. Tusschen al den ernst der verschillende voordrachten, vielen deze grapjes bij' het publiek in goede aarde. Fraulein Kaufmann, lid der Regeering in Würtemberg, deed een zeer ernstigen toon hooren. als echo van deze tijden. Het is aan de vrouwen aldaar reeds gelukt eenige schrij nende wetten veranderd te krijgen. De groot ste strijd gaat tegen de traditie ; de moeilijkste taak is, een goed voorbeeld aan andere vrou wen te geven. Rosika Schwimrner, de bekende en gevierde spreekster, toonde zich hier weer in al haar kracht. Eerst luimig, toen zij hare excuses maakte over haar gebrekkig Fransch, waar van zij toch het best onthouden had, dat la raison en Ie tori in het leven dikwijls het omge keerde beduiden. In vloeiend Engelsen voort gaande, vertelde zij van haar loopbaan bij de Zwitsersche diplomatie, die slechts 4 maanden geduurd heeft. Wat zij er niet bij vertelde en wat wij hier vernamen is, dat de toenmalige Hongaarsche Republiek verzuimd heeft aan de Zwitsersche Regeering te vragen, of een vrouwelijke attachée welkom zou zijn. Con servatief als men hier nog is, was het niet anders te verwachten, dan dat zij weggekeken" zou worden, om geen ander woord te gebruiken. Zij vertelde dat haar kortstondige loopbaan haar geleerd heeft, dat ook daar de traditie hoogtij viert, want dat het feit, bij feestelijke gelegenheden de eerste plaats aan een dame te moeten afstaan, voor den dogen der legatie een onoverkomelijk bezwaar leek. Verder, dat er voor een vrouw nog geen offici eel kostuum bestaat en het gewone praatje dat vrouwen geen geheimen kunnen be waren. Dit laatste argument was voor haar de aanleiding een vurig pleidooi te houden voor democratie control :" opheffing van de geheime diplomatie, die de ramp van dezen reuzenoorlog over de wereld heeft gebracht. Voor de vrouw is wel degelijk plaats in de Het zou te veel plaatsruimte vergen van elk land de bijzonderheden te vermelden, hoewel deze juist zeer belangwekkend waren. Hier volgen de namen dier landen : Oosten rijk, Engelsen Afrika, Canada, Krim Tartaren, Tsjechen^Siowakye, Denemarken, Estland, Duitschlartd, Groot Brittannie, Hongarije, IJsland, Lltnauert, Luxemburg, Holland, Let land, Polen, Rhodeisia, Zweden, Ukra/ne, Palestina en Mecklenburg-Strelitz, In al deze landen is algemeen V. K-, in België, Rdrrteniè', Serviëen Fiume alleen voor den Gemeente raad. Bij het noemen van Fiume ging er een gegons Op/ waaruit de naam van d'Annunzio eenigszins lachend opklonk, Elke spreekster werd door de Presidente beloond met een decoratie, waarop de woor den : I arn a voter" vermeld staan. Aan alle andere kiezeressén werd later de gelegen heid geschonken, zulk een onderscheiding te ontvangen waarmede wij al deze congresdagen geprijkt hebben. Toen mevrouw de Girardet?Vielle uit Lausanne (thans in het hoofdbestuur geko zen) eenige mededeelingen kwarn doen over Verschillende landen, die niet vertegenwoor digd konden zijn, zooals Rusland en China, Wees de Presidente er op, wat deze vrouw tijdens dert oorlog heeft tot stand gebracht. 250000 personen, die ddor den oorlog gestrand, geïnterneerd, of krijgsgevangen waren of op de lijst der vermisten voorkwamen, heeft zij weer in relatie met familieleden kunnen bren gen. Een langdurig applaus was haar beloo ning. Miss Mac-Millan, de onvermoeide secre taresse van het hoofdbestuur, gaf een verslag van het Maandblad Jus Suffragii", dat zich tijdens den oorlog zoo prachtig heeft weten staande te houden en het internationaal ver band heeft bewaard. Zij wekte allen pp abon nees te werven, niet alleen uit practisch oog punt, maar vooral omdat de female inter national understanding" daardoor zoozeer bevorderd wordt. Mrs. Wicksell uit Zweden (thans ook in het hoofdbestuur gekozen) hoofd der com missie, die de geloofsbrieven onderzoekt van de landen die om aansluiting vragen, deelde mede, dat Argentinië, Uraguay en Palestina daartoe behoorden. In Palestina is het een Joodsche V. v. V. K-, die haar verzoekschrift in het Hebreeuwsch had opgesteld. 's Avonds weer een openbare vergadering, zoo overvol, dat het wel de pure berglucht moet zijn die de Genevois sterkt en helpt, de zaalterriperatuur te kunnen verdragen. Hoofdzakelijk Parlementsleden aan het woord, onder voorzitterschap van Annie Turuhjeim, reeds 16 jaar lid van het Parlement in Finland. Ook in het Hoofdbestuur van den Wereldbond had zij reeds 16 jaar zitting. Thans heeft zij zich teruggetrokken, daar zij plaats voor de jongeren wilde maken. Zij, de vrouw van ondervinding, wees op de verplichting, dat vrouwelijke Parlements leden zich burgeres voelen, maar bovenal feministen moeten blijven. De afgevaardigde der Fransche Regeering, Justin Godart, betreurde het dat zijn taak nog niet door een vrouw werd vervuld. De groote verplichting die Frankrijk aan de vrou wen en moeders had, zou aan deze zeker spoe dig de plaats geven die haar toekomt, want op de vrouwen is de hoop der toekomst ge vestigd. Sir John Cockbnrn, President van den Int. Mannenbond voor V. K-, door ziekte verdiplomatie, mits rij krachtig en eerlijk zij. Mrs. Ring Robinson, jaren lang Hd van de Regeering in Colorado, wees op de groote over eenkomst van haar schoon land met Zwitser land, doch ook op het groote verschil op poli tiek gebied. Zij gaf aan de Zwitsersche mannen een lesje en verzekerde hen dat de vrouwen die het Tehuis" (home) verzorgden, het groote Tehuis van den Staat even goed zou den bemoederen. Lady Astor, afgevaardigde der Britsche Regeering en lid van het Lagerhuis, ontving reeds bij haar optreden een ovatie. Na een woord aan den Volkenbond te hebben gewijd, wees zij er op, dat na eiken grooten oorlog men getracht heeft een betere regeling tusschen de Staten te krijgen. Doch toen nog altijd zon der de vrouwen, thans kunnen de vrouwen haar invloed doen gelden, mits zij vooral zich er op toeleggen om zichzelven te hervormen, voordat zij met groote woorden durven spreken van een wereldhervorming. Hoe kort haar Parlementaire Ondervinding pok was, toch had zij reeds geleerd, dat er geen enkele wet was, waarbij de vrouwen geen belang hebben. Haar conclusie was: overwint de tradities door te toonen dat gij niet de mannen van hun plaats dringt, maar als moeders in het huis gezin van den staat wilt helpen toezien. N. MANSFELD T?D E W i T T H u B E R T s Vrouwerjjrlangen In een artikeltje uit de Telegraaf over de instelling van bovengenoemde Zeden- en Kinderpolitie lees ik de ontstellende, zoo ter loops geplaatste opmerking, dat zij zich voorloopig niet wil bemoeien met jeugdige prostitués". Er zouden, zoo staat er, geen ge stichten genoeg zijn om die te bergen." Welk een aanklacht bevat deze zinsnede tegen de maatschappij en welk een wereld van duldeloos leed ligt er in opgesloten. Geven de vrouwen over 't algemeen zich wel rekenschap van den grooten omvang van dit kwaad en van het gevaar, dat daardoor het toekomstig geslacht bedreigt. Is het niet de plicht van de vrouwen, om hiervoor de oogen te openen en het kwaad bij den wortel aan te tasten. Ook hier ligt een arbeidsveld voor ons braak. Gelukkig wordt meer en meer door de over heid ingezien, dat de opgroeiende jeugd recht heeft op leiding en bescherming. Het instellen van den Centralen Jeugdraad is er alweer een bewijs voor. Ook de vrouwen zijn in dezen raad vertegen woordigd. Een derde van het aantal leden zijn vrouwen, leidsters meest van Jeugdorganisaties en maatschappelijk werk. Te Rotterdam is opgericht een school voor leeraressen in kinderverzorging Dit is de eerste in ons land, door particulier initiatief in het leven geroepen. Te Amsterdam zal de officieele school gevestigd worden. Het leerplan voor Rotterdam is heel aan lokkelijk en vele meisjes zullen zich zeker aan getrokken voelen tot dezen arbeid. Zijn eerst goede leerkrachten gevormd, dan kan de Verceniging Jiaar werk grondig ter hand nemen en zal het ras der onkundige moeders tot het verleden behooren en elke zuigeling een goede kans krijgen. Het rapport van de Commissie in zake Huwelijkswetgeving," van de Ned. Ver. Staatsburgeressen wordt op de jaarvergade ring dezer Vereeniging, die op 3 en 4 Juli te Leeuwarden wordt gehouden, behandeld. Tot grondslag van dit rapport heeft gediend het Scandinavische ontwerp, dat in Zweden door de beide Kamers is aangenomen. Op het Katholiek Vlaamsch Congres dat tijdens de Pinksterdagen te Antwerpen werd gehouden, is een bespreking gehouden over de Vlaamsche vrouwenbeweging". Staat deze beweging in Belgiënog zeer zwak, op het gebied der coöperatie zijn de Belgische vrouwen ons verre vooruit. In het Maandbulletin van het Nationaal Bureau v. Vrouwenarbeid, vinden wij hier omtrent zeer belangrijke berichten. De kantwerksters wisten door gezamenlijke inkoop der benoodigde materialen, haar loonen met minstens 100% op te voeren. Ook naaldwerksters, naaisters, borduursters en anderen trachten door productieve coöperatie tot lotsverbetering te komen. De Vakbond Met naald en draad" koopt ook liier het benoodigde materiaal in, en bezit zelfs een vrachtauto om de goederen rond te brengen. Zaken doen, dat kunnen onze Belgische zusters wei! De taak van den Wereldbond is voor een groot deel vervuld. EISCHT STEEDS SIPKES'JAMS mimi» mtiunt HlliHi f Nog slechts enkele landen in Europa en daarbuiten zijn van het Vrouwenkiesrecht uittgesloten. In de Vereenigde Staten van Amerika zal het nu voor de geheele Unie worden ingevoerd. | In Belgiëhebben de vrouwen het kiesrecht voor de gemeenteraden verkregen. Ce n'est que Ie premier, pas qui coüte! Het kiesrecht voor het parlement zal wel volgen. Zelfs in Japan is-Set aanhangig en de wak kere Japansche?'Vrouwen zullen zeker ook weldra mondig worden verklaard. Les idees marchent zoo was het vroe ger. Les idees volent..-.. zoo is het nu. Het schijnt in Amsterdam met het gemeen telijk waschbedrijf ,nog niet zoo op .rolletjes te loopen als men wel zou wenscben. ^ De exploitatie wordt te duur en de inrich ting zou op déze wijze niet ten goede konten,: aan diegenen, waarvoor zij werd opgericht. Men onderzoekt nu, of het oprichten van waschhuizen, waar iedere vrouw zelf haar wasch behandelt, betere resultaten zou kun nen opleveren. De arbeidsloonen, die.nu de exploitatie te veel drukken, zouden dan ver vallen, en het bezwaar van de wasch in huis, zou dan toch worden opgeheven. Het is te hopen dat in deze commissie van onderzoek nu toch de vrouwelijke raadsleden alle vijf, zitting zullen krijgen. Ook de Feministische partij heeft nu een eigen orgaan, onder redactie van Mw. H. Nieuwstede-Coerdes, Javastraat 85 den Haag. Het blaadje ziet er keurig verzorgd uit en getuigt van den moed en opofferingsge zindheid zijner lezers. De eerste nummers bevatten : beginselverklaring, werkprogram ma en een overzicht der werkzaamheden reeds door de partij verricht. ' C. S. GROOT Kiekjes DE CAROUSSELJUFFROUW In den stoomdraaimoien, onder den confettiregen, bij het gewirwarspel der serpen tines, heb ik haar ontdekt, de vrouw, die bij' al die kermisgeneugten, geheel onbewogen blijft, onbewogen, op haar eenzamen post van draaimoleninspectrice; van carousseljiiffrouw. De laatstbedoelde betrekking, of liever zelfstandige positie, bekleedde zij nog niet; nog was zij slechts inspectrice. Volon taire in den stoomdraaimoien, in dienst bij den ouden eigenaar, die uit zaken zich terugtrekken gaat En zij de gelukkige erfgename der bezittingen van een oud paardendraaimplengeslacht, van zoo eeo, dat den kost verdiende in zoo'n ouderwetsthen molen, met opgezette beesten, waar de jongens gratis mee mochten draaien, als het paard, binnen bij het rad, moede ge. worden was - van den voortdurenden ronddrentelgang...'. Het oude vak harer familie trok haar aan. Heel zakelijk vertelde 'zij mij de intiemste vakbijzonderhëden, die zij reeds geroutineerd bjesprak, met de technische ken nis van een stoomdraaimoien, van een carousseljufirouw. Welk een vak! En ver veelt het u niet?" Zoo vroeg ik, benieuwd naar de levenservaring dezer vrouw af te meten den maatstaf van anderer levens geluk, van de schare mannen en vrou wen, jongens en meisjes, die niet moede wordt van het gedraai Ach," sprak zij, met een menschenkennis, die m,ij ver baasder In de wereld, op den beganen grond, ben je, als vrouw alleen, zoo spoedig het slachtoffer van draaierij. Hier weet ik tenminste, dat ik met opzet draaien moet, en dat er met mij prettig wordt gedraaid. En wat alles afdoet: het brengt geld in het laad je " Fluisterend noemde zij mij het bedrag, dat mij een vermogen' toescheen, maar zij nam mij mede naar de cassa, waar zij enke'e menschen toelaten. Toen zeide zij, met in haar stem de echte carousseljuffrouwambitie: Het is zoo'n goudmijn. Ik krijg een reuzendividend...." J. N. J. DE B o o ij :: VERHUIZEN :: MEUBELS BEWAREN E. J. VAN SCHAICK deelen ? mannenoond voor v. K-, door ziekte ver- Voor de vrouw is wel ciegenjK plaats m ue giooi ucci vcivuiu. mmfiiiiMiiiififiifiiiimiiiiiiifitiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiwHiiiiiiiiiiiiiim lii,i,ii,iiiiiiiiniiHnninunittitinuiiiiiiiiiiiiutiiiiiiiiiiiiiiii|i'ii|ll|i|lltMIIII>llti|MiiitiiiiMMniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiii _ . ^ ,. , kip ziin ze van uit de hoogte niet zoo heel «OOTHSTRART UTRECHT NAAR 'T WATER Er is nog altijd in de weide veel drukte van kieviten, tureluurs en grutto's, evenwel niet het vroolijk en opgewekt gedoe van April en Mei, maar meer zakelijk en dikwijls angstig of zenuwachtig. Zoo'n tureluurtje staat te buigen en te knipmessen boven op een hek, hoog op zijn roode pootjes. Kort, haast kef fend, stoot hij zijn tuut, tuut" uit en 't is of uit het gras een fijne echo hem tegenklinkt. Dan springt hij op en vliegt voort, men zou haast zeggen, met ingehouden vleugelslag, langzaam, met horten en stooten, laag bij den grond en telkens weer roepend. Een poosje later staat hij weer op een paaltje bij een slootdam ; ongelooflijk wat een dunne pootjes zoo'n dier heeft. En indien wij nu op veiligen afstand dien onbegroeiden dam goed onder observatie nemen, dan mag het gebeuren dat we kort achter elkaar twee of drie, misschien vier hoogbeenige, kortliivige, rossig-gele we zentjes over de klei zien rennen. Dan is het tureluurtje zelf alweer opgevlogen, hij wijst weer roepend den weg aan zijn jongen op hun reis naar de zee. Een ware. Anabasis. Er zijn heel wat vogelgezinnen, die dergelijke tochten volbrengen. Het begint al in April met de wilde eenden, die o, zoo dikwijls hun ., nest maken ver van het water midden op de hei ' of in de dorre duinen. Als de eendekuikentjes uit den dop gekomen zijn, dan moeten ze liefst De Talinkjes na hun eindspurtzoo spoedig mogelijk naar het water toe en de oude eend heeft dan ook al spoedig den optocht georganiseerd. Je moet zelf al heel veel wan delen, om deze wandelaars te ontmoeten en er schijnt ook veel nachtwerk bij te zijn. Dik wijls genoeg heb ik het voetspoor der eendjes gevonden en het over 't kale duinzand lang kunnen volgen en het zelfs weer opgepikt, nadat ik het op een begroeide plek had ver loren. De kleine zwemvoetjes laten in het zand duidelijke indrukken achter en de groote voet van de geleidster is overallte~zien.Vt.Jls ccn lang smal spoor, want vaak loopen de diertjes achter eikander aan, maar soms ver breedt liet zich en de voetstapjes bedekken elkaar en zoo'n breed spoor kan dan ook weer een heel eind voortduren. Zoo iets wijst op een oponthoud, er is gewacht op een achter blijver, misschien ook is het troepje aange rand door een kiekendief of een hermelijn. 't Moet voor een kiekendief een heel buitenkansje zijn zoo 'n tiental mollige kuikentjes, elukkig zijn ze van uit de hoogte niet zoo heel makkelijk te zien. Hun lichte onderzijde neutraliseert de schaduw en zoo lijken ze n met den grond zelf. Ook als ze zkh bewegen, vallen ze nog niet in het oog, en de oude eend is er altijd ook nog, om de aandacht af te lei den. Maar dat neemt niet weg, dat de expedi tie vol gevaren is, van allerlei aard. Eens trof ik een broedsel jonge eendjes aan tegen een kippengaas-heining die de buitenplaats om gaf waar ze waren uitgebroed. Ze sukkelden maar voort langs het hek en hadden ten slotte geen andere keus dan door den grooten uit gang den openbaren weg over te kuieren. Van daar was het nog een goede tweehonderd meter naar het water toe en die werden in vol len ren afgelegd. Gelukkig waren er geen menschelijke voorbijgangers. Ook heb ik eens een eindspurt gezien van talinkjes. Het is trouwens licht te begrijpen, dat ze in een draf slaan, wanneer de veilige haven dichtbij is en het is aardig om te zien hoe ze dan dadelijk innig op een klein klompje aaneensluiten. Wij meenen vrij zeker te weten, dat de vo gels niet kunnen tellen, maar wij weten niet, of de oude vogels elk van zijn jongen afzon derlijk kent. Ik geloof niet, dat er ooit appel nominaal wordt gehouden en de oude vogel lijkt al heel tevreden, als hij alvast maar de helft behouden heeft overgebracht. Bij die tureluurs is bijzonder goed te merken, dat de leiding hoofdzakelijk geschiedt door het geluid. De jonge vogeltjes joelen onophoudelijk als antwoord op de kreten van den ouden vo gel. Soms legt hij hun het zwijgen op. Ze zijn ineens stil en bewegen zich ook niet meer, maar drukken zich stokstijf tegen den grond en dan zijn ze niet meer dan aardkluitjes. In zoo'n geval trekken de jonge kievitjes hun kop in, zoodat het witte halskraagje verdwijnt. Is 't gevaar geweken dan begint de oude vogel miiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiimiiiiiiiiiiimiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiimiiii weer' zijn vlucht en zijn gesprek en de jongen volgen al joelend. En hoort de oude niets meer achter zich joelen dan schijnt hij te oordeelen, dat zijn heele troepje voorbij is en dan gaat hij ook getroost verder. In het klein kunt ge dezer dagen dergelijke dingen waarnemen op de hooilanden, waar gemaaid wordt. Het gejammer van de grut to's die hun jongen uit het perikel pogen te brengen is voor mij onafscheidelijk verbonden aan het wetten van de zeis of het geratel van de maaimachine. Is het gevaar geweken, dan leiden n grutto n kievit gaarne hun jongen weer terug, want het versch gemaaide hooiland is een heerlijk jachtveld. Zij blijven er wel, totdat ze al kunnen vliegen. Maar de tureluurs willen eerder naar de zee en als ge eens een eindspurt wilt zien van zoo'n tureluurfamilie, wandel dan maar eens van Schellingwpude over Durgerdam en Uitdam naar Monnikendam, 't Is in velerlei opzicht een van de mooiste wandelingen in ons land, maar schaduw is er weinig. Ook is de herstelde en opgehoogde dijk wat nuchterder dan hij voor de overstrooming placht te zijn. Het kan niet missen, of langs den buitenkant van den dijk treft ge families van tureluurs en als het geluk u dient, dan ziet ge nog zoo'n troepje opdagen uit Waterland, den dijk oversteken en over de groote steenblokken van den buitenberm rennen naar den oever. Wat zullen over een jaar of vijftien de Waterlandsche tureluurs gek opkijken als ze aan dien dijkvoet in plaats van hun Zuiderzee alweer een nieuwen polder vinden! JAC. P. T H ij s SE

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl