De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1920 3 juli pagina 2

3 juli 1920 – pagina 2

Dit is een ingescande tekst.

DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 3 Juli '20. No. 2245 DE GEHEIME PROPAGANDA VAN ONZE VLOOT' Takening votr de Amsterdammer" van Jordaan M A-DE RU V TE Vóór- en nazaat! immuun iiiifMiiiiiiimiiiiimiuiiiiinii VRAAGT s SI-FA-KO S IG ARE. H Hot voornammato Sorlomork niet behoort tot de duizenden burgers van de Vereenigde Staten, voor wie deze maand er een van warmen strijd is.Amerika moet straks, d. w. z. in 1921, een nieuwen President krijgen. Aangezien echter ? het speciale kiescollege, dat dezen dignitaris benoemt, in November wordt samengesteld, zijn de partijen nu al in de weer om zich op de verkiezingscampagne voor te bereiden. Het eerste, wat daarbij ge beuren moet, is het vaststellen van het partij programma voor de komende vier jaren en het kiezen van den candidaat, dien men tot President verkozen wil zien. Want al laat de Grondwet aan het kiescollege de keuze van den hoogsten waardigheidsbekleder in den lande over, in de praktijk bepaalt de meerderiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiimiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiii heid in dat lichaam er zich toe haar stem te geven aan den persoon, door haar partij als candidaat voor het Presidentschap bestemd. In de eerste jaren van het bestaan der Unie heerschte er, hetzij onder het geheele volk, hetzij in elk geval binnen de partijen, zulk een eensgezindheid omtrent de vraag, wie het meest in aanmerking kwam om het Witte Huis te betrekken, dat het nemen van een formeel partij-besluithierniet vooraf van noode was. Met het begin van de negentiende eeuw komt het gebruik naar voren, dat de Congres fracties tot het stellen van candidaten over gaan, waarna van 1824 af een nieuwe gang van zaken te bespeuren valt. Nu zijn het soms de wetgevende lichamen van een of meerdere staten, welke met een candidaat voor den dag komen, dan weer zijn het volksvergaderingen, die er zich mee bezighouden. En hieruit ont wikkelt zich dan sinds 1840 de organisatie der Nationale Conventies, een organisatie, die in het kort omschreven op het volgende neerkomt. De plaatselijke partij-kiezers (al dan niet binnen een bepaald verband eener kiesvereeniging samengebracht) zenden afge vaardigden naar de conventies der districten, waarin elke Staat verdeeld is; deze benoemen IIIIHMIIIIIimilllMIIIIMIIHl IIII1 IIIIIII IIIIIMIIIHIIIIIIIIIMIHII OELOF flITROEN Kalverstraat 1 ? Paarlen, Brillanten - Opgericht 1850 - H^l Goud, Zilver en Horloges TELEFOON 658 N Uitsluitend eerste kwaliteit Daags na de bespreking in Boulogne zijn de Grieksche strijdkrachten nabij Smyrna tegen de Kemalisten opgerukt en blijkens de berichten uit Athene is hun aanval met groot succes bekroond : zij hebben eenige gewichtige plaatsen ten noordoosten en ten oosten van Smyrna bezet en bovendien hebben zij troe pen aan land gezet in Panderma aan de Zuid kust van de Zee van Marmara, alwaar zij thans naast de Engelschen tegenover ds Kema listen staan. Aldus is de situatie op heden, Woensdag 30 Juni, en als hel zoo voortgaat dan zullen de Grieken vermoedelijk spoedig di noordwestelijke punt van Klein-Aziëgeheel in hun macht hebban. Vosg daarbij dat aan de overzijde van de Zee van Marmara Traci hun door de Entente toegewezen is en rmrs ziet welk een sterke positie zij zich veroverd zullen hebben: Konstantinopel ligt dan als een Turksch eiland te midden van de Grieksche Zee. Zullen Engeland en Frankrijk dit toe laten? Wij weten nog immer niet, wat er in Hythe en Boulogne afgesproken is en Lloyd George heeft in het (agerhuis alleen maar medegedeeld, dat de Grieken enkele operaties op eigen gelegenheid zullen ondernemen, ter wijl enkele andere door Grieken en Engelschen onder Britsen commando gezamenlijk gevoerd zullen worden, indierr ze noodig zijn." Wel licht slaat dit laatste op een aanval tegen de Kemalisten bij Ismid, ondernomen door Britsche troepen en de Grieken die nu bij Panderma geland zijn, maar ook in dat geval zal het leeuwenaandeel van de bestrijding van Kemal's macht gedragen worden door Venizelos' euzonen en Griekenland zal zijn loon daarvoor eischen en vermoedelijk ontvangen. Of dit geschiedt met goedvinden van de Fran sche regeering, dan wel tegen haar wil, valt niet te zeggen : Millerand heeft in de kamer gezegd, dat Frankrijk's politiek in KleinAziëmeer een diplomatieke dan een militaire zal zijn en derhalve is wat thans geschiedt zekerlijk minder uitvoering van de Fransche staatkunde dan van de Engelsche. Deze laatste blijft, niet alleen in Klein-Azi maar in het gansche oosten, voorshands een machts-politiek, gebaseerd op den sterken artn. De Britsche premier in het lagerhuis. Lord Curzon, in de vergadering der Lords, heeft het duidelijk gezegd : een Britsch leger be schermt de regeering te Teheran en blijft dit doen, omlat anders de deur zou openstaan voor de Russen ; een Britsch leger bewaart de orde in Mesopotamiëtotdat hef daar zoo kalm zal zijn, dat een Arabische staat gevestigd kan worden onder Britsch protectoraat, en als men daarbij in aanmerking neemt dat ook Palestina zich verheugt in Brittanje's be scherming Herbert Samuel is zou juist daarheen afgereisd als Ir.uge commissaris" dan is het duidelijk, dat rost-Brittarije voornemens is om steunend op kanonnen en tanks zijn macht tegenover Bjlsjewisten en Nationalisten te handhaven. Het in de Fran sche pers opgeworpen denkbeeld, hoogst waarschijnlijk door de Fransche regeering tegenover Lloyd George verdedigd, om overleg te zoeken met de Turken en weer een levens krachtig Turkije in het leven te roepen is dus niet, of nog niet, aanvaard. Zal dan de schijnregeering in Konstaatinopel genoopt worden haar handteekening te plaatsen onder het verdrag waarbij Turkije in stukken verdeeld wordt? Zij heeft zoa juist geweigerd, maar natuurlijk kan m,;ri haar dwingen. Evenwel, doet het er veel toe of een regeering zonder macht zulk een verdrag aanvaardt? . Geen overleg met de Turken, maar wel overleg met de Russen ? Krassin is 110.5 «i«t uit Londen heengegaan en er komen zoo nu en dan berichten over besprekingen tusschen hem en deze of gene Britsche autoriteit. In elk geval zal hij zijn tijd wel gebruiken en men zegt, dat er onderhands druk gesproken wordt met particuliere handelaars over de handelsbetrekkingen met Rusland, want vele kooplieden in Engeland moeten zeer begeerig zijn om. aan het ruilen te gaan. Maar officieel zit er in elk geval zeer weinig schot in en Millerand heeft nog dezer dagen in de kamer gezegd, dat er pas niet Rusland gepraat kan worden, als Lenin de arbeiders in West MEUBELBEWARINGCN TRANSPORT MIJ. AMSTERDAM VAN HAAR LAATST VERSCHENEN PROSPECTUS TELEFOM k. Trompttrut tin ZUID INHIIIIBIIIIIIIIII op haar beurt het grootste gedeelte van de afvaardiging ter Nationale Conventie en tevens de leden van de zgn. Staats-conventie der partij. Tenslotte wijzen alle Staats-conventies over de geheele Unie ook nog eenige deputaten voor de groote partijbijeenkomst aan 1). In een aantal Staten is thans een nieuw systeem aan het opkomen, in zooverre dat den partijleden de gelegenheid wordt geboden niet via eenige convjenti.es, maar zelf terstond op de keuze van den candidaat voor het Presi dentschap invloed uit te oefenen. En wel door bij de primaries (de zooeven vermelde basis van de Nationale Conventie), in dit geval daarom dan ook direct primaries" genoemd, te kennen te geven welken persoon zij de candidatuur het liefste gunnen. Wellicht dus, dat op den duur het tegenwoordige Conven tiestelsel, waarin de partijbazen zulk een bedenkelijk groote rol plegen te vervullen en in menig geval de vergadering weten te beheerschen, zal verdwijnen, om plaats te maken voor een gang van zaken, die in de prak tijk neer zal komen op de aanwijzing van den partij-candidaat door het volk zelf. Maar voorloopig is het zoover nog niet. De taak nu van de Nationale Conventies komt neer behalve op het benoemen van een permanent bestuur voor de eerstvolgende vier jaar, dat in het bijzonder zijn organisa torisch talent bij den komenden stembusstrijd moet toonen op het vaststellen van een partijprogram n de verkiezing van den man, met wien men een gooi naar het President schap 2) wil doen. Vooral op laatstgenoemde bezigheid komt het aan. Voor niet-Amerikanen moge het aanvankelijk wat vreemd klinken, dat het formuleeren der politieke beginselen, waarvoor men zich opmaakt, niet als het allervoornaamste wordt beschouwd, de verklaring hiervan ligt echter voor de hand. In de Vereenigde Staten is n.l. in het algemeen van een principieel staatkundig verschil enkele oude historische leuzen niet te na gesproken 3) vooral tusschen de beide machtige groepen, Democraten en Republikeinen, die verreweg het meeste in de melk te brokkelen hebben, geen sprake. Gewoonlijk moet men dus op zoek naar pakkende, en dan nog liefst weer zoo ruim mogelijk gestelde, programma's, om de massa met zich mee te kunnen krijgen. Het stel der resoluties, dat de Commissie, daartoe door de Convention aangesteld, aan de vergadering met haar 1000 leden, nog eens zooveel plaatsvervangende leden, be nevens duizenden supporters, belangstellen den, belanghebbenden enz. voorlegt, heeft slechts betrekkelijke waarde. Van ernstige debatten valt hierbij dan ook gemeenlijk niets te bespeuren, wat maar een geluk is, iinintitnmmiiiiiiimiiiimiiiimmililiiiimiiiiiimiiiiiiiiiiimiHiiiiiui N.V. PAERELS Meubileering Mu. COMPLETE MEÜBILEERIN6 -: BETIMMERINGEN : Rokin 128 Telef. 4541 H want dat in een dusdanige opgewonden om geving een fatsoenlijke normale strijd over beginselen mogelijk is, mag wel uitgesloten heeten. Geen regel zonder uitzondering ih- tusschen. Zoo ook hier. Er zijn zeer zeker onder werpen geweest, die tot een ernstig zij het ook niet in alle kalmte opgelost politiek meeningsverschil, zoowel tusschen Demo craten en Republikeinen, als binnen het partijkamp, aanleiding gaven; ik noem slechts de zilverkwestie in 1896, de onderteekening van het Vredesverdrag thans. Tenslotte is en blijft echter dégebeurtenis van elke Conventie: de aanwijzing van een candidaat en wat daaraan voorafgaat. Nadat eerst de geloofsbrieven der verschillende delegaties onderzocht zijn, wat slechts een enkele maal b.v. in 1912, toen de meerder heid der Republikeinen een groot aantal vooruitstrevende afvaardigingen niet als officieele partij-vertegenwoordigsters wilde beschouwen tot ernstige moeilijkheden leidt, na de vaststellüng van het partij-programma (vooraf vindt eerst nog de benoeming van het bestuur plaats) komt het groote nummer aan de orde. Het publiek wordt, voor en tijdens 'de Con ventie, op de meest uitbundige wijze voor de diverse aspiranten warm gemaakt, terwijl de bosses en de aanvoerders der delegaties onder wijl druk bezig zijn binnenskamers de noodige overredingskracht te bezigen en de gewenschte taktische bewegingen uit te voeren, em hun man naar voren te brengen, of aan concur renten afbreuk te doen. De uitwendige propaganda openbaart zich reeds dagen te voren in optochten, uitmun tend door klank en kleur, ten behoeve van den uitverkorene eener delegatie georgani seerd. Geestdriftige volgelingen en huur lingen verrichten hierbij dankbaar aanvaarde diensten. Maar dat alles haalt niet bij de geestdrift, waarmee de supporters en de claque te werk moeten gaan, wanneer in de Conventie de naam van den persoon voor wien zij ageeren, wordt uitgesproken door den woordvoerder der delegatie, welke hem komt aanbevelen. Hoe langer dit, dikwijls min of meer kunst matige, enthousiasme duurt, hoe tevredener de kampioenen van den aspirant zijn. Tenslotte, nadat elke delegatie de gelegen heid heeft gehad iemand voor te dragen voor de candidatuur, gaat de vergadering tot stem men over. Meestal is het aantal aspiranten vooral bij de eerste ronde niet gering 7 a 8 is zeker geen uitzondering al zijn er slechts enkele, van wie gezegd kan worden, dat ze bepaald eenige kans hebben om de meerder heid (bij de Democraten zelfs 2/3 van de stem men) te halen. Naast de favorieten, die op grooten steun in de geheele Unie kunnen reke nen, kent men de zgn. favourite sons, aspi ranten die speciaal in hun Staat zeer veel sympathie genieten en tenslotte de dark horses", welke somwijlen onverwachts met den buit gaan strijken. Al kunnen er voorbeelden genoemd van gelukkigen, die reeds bij de eerste stemming de overwinning behaalden (o. m. Mc Kinley in 1896 ; Roosevelt in 1904 ; Bryan in 1908, Taft in 1908 en in 1912, toen echter 343 afgevaardigden buiten stemming bleven), gewoonlijk gaat er meer tijd mee heen, eer het vereischte aantal stemmen door een van de vele mededingers bereikt is. Zoo werd Mr. Douglas in 1860 pas candidaat van de De mocraten na liefst 57 stemmingen, enk wamWilson in 1912 eerst aan zijn 2/3 toe bij de 46e 1) Deze bestaat uit tweemaal zooveel leden als het Congres telt. Het dubbele aan tal, dat correspondeert met de afgevaardig den, die voor een Staat in the House of Representatives zitting hebben, wordt gekozen door de districts-conventies, terwijl elke Staatscon ventie het viertal kiest, hetwelk overeen stemt met de, ook al weer met twee vermenig vuldigde, twee senatoriale zetels, aan iederen Staat, groot of klein, toekomende. 2) De taktiek en de houding van bosses en managers op de Conventie aanwezig, hangt veelal ten nauwste samen met de overweging, dat de President de man is, die door zijn benoe mingsrecht op gulle wijze de ambten over zijn vrienden kan uitstrooien. 3) Zoo gaan de Republikeinen nog altijd prat op hun centraliseerend streven, terwijl de Democraten daarentegen gewicht aan de zelfstandigheid der Staten toekennen. VERWORDING Wen men als gedegen lieden Acht of tien jaar is getrouwd Wordt dit door gewoonte-scheider s Als iets stumperigs beschouwd. Smadelijk wordt er gelachen Om zoo'n onbeholpen paar En men hoort meewarig vragen: Zijn die nog al bij elkaar?" Ontrouw, overspel en echtbreuk Zijn al lang geen schonden meer. Waartoe al die dwaze kuischheid Afgeschaft die deugd en eer. Niemand zal er zich aan stooten Als een man zijn vrouw verlaat Als een moeder uit gemakzucht Dan maar liever scheiden gaat. Om een simpel kleinigheidje Raakt een huwelijk gedaan. Heele kudden levens-levers Ziet men van elkander gaan. Even vroolijk als de bruiloft Wordt het scheidingsfeest gevierd. Over kinderen of zoo iets Wordt niet lang gekruidenierd. Of ze van hun ouders houden Is van niet zoo veel gewicht. Pa betaalt de opvoedkosten Verder is hij niets verplicht. Zijn natuurdrift moet men volgen, Niet zijn geest en zijn verstand. In verdraagzaamheid te leven Heet een zedelooze band. En terwijl de. kindren treuren Danst en theet het fraaie paar Veertien dagen na de scheiding Op een fuifje hier of daar. ? Eens per maand is pa te spreken Voor zijn dochter of zijn zoon, Eens per maand is ma te kussen Op haar moederlijke koon. t Rond hun graf staan niets dan vreemden In een zwarte overjas; Er is iemand overleden Die misschien familie was. J. H. SPEENHOFF MitiuiwuMtfiittiiititttmumiMiMmiiiliiltniiiiftiiiiuitilllllllllllulllllH DEVO Geurige Sigaar FABRIKANTE N.V. DIEVENBACH's Holl. Sigarenfahriek UTRECHT iniifi iniiimmmm:i minimin >MII iiiiiiiiiiiiiiini iimn nmii miiiHiiiiinnii iiimnminimi Europa niet meer ophitst tot revolutie en als hij de Russische staatsschuld erkent. Twee voorwaarden waaraan de Sovjet-regeering niet spoedig zal voldoen '. Hoe 't ook zij, er komt wel overleg met de Duitschers : Maandag a.s. 5 Juli komt men bijeen in Spa. Eerst zal er Vrijdag en Zaterdag in Brussel nog een laatste voor-bespreking de: Entente gehouden worden, 'n soort generale repetitie, maar twee dagen later zal dan toch waarlijk het beloofde land betreden worden, zullen voor het eerst sinds 1914 Duitsche staatslieden overleg plegen met Fransche, Britsche en Italiaansche. In Dnitschlatid maakt men zich al niet veel illusies meer omtrent de resultaten, de blijdschap is aanmerkelijk geluwd toen de bespreking telkens uitgesteld werd en in Frankrijk en Engeland eigenlijk evenmin ! Waarover zal men praten? De bedoeling was oorspronkelijk : over de ont wapening en de schadeloosstelling. Wat de ontwapening betreft, de Entente heeft zoo juist een nota aan Duitschland gezonden waarvan de duidelijke bedoeling is alle onder handelingen over dit onderwerp af te snijden : Diiitschhridkrijjtdaarineeiista.idjeomdat liet in dit opzicht hït verdrag zoo slecht nakomt en het vaste besluit der Entente wordt meege deeld, dat het Duitsche leger uit niet meer dan 10J.OJL) man zal bestaan en dat de politie löO.OiX) man bedragen mag, d.i. 70.0DJ meer dan aanvankelijk was bepaald, waarin derhalve een concessie gelegen is. Zullen de Duitschers niettemin pogen het onderwerp ter sprake te brengen? Zullen zij erin slagen? Engelsche en Fnnsche bladen insinueeren, dat de Duitsche pers met dit doel in deze dagen berichten lanceert over nieuwe drei gende troebelen, communistische!! opstand e.d. en dat de voedselrelletjes worden over dreven. Nu, Wolff's bureau heeft wel rneer tendentieuze berichten verspreid en beleedigend is de insinuatie dus niet, maar toch.... honderdduizend man is in waarheid wel heel weinig om een bevolking die zoo in gisting is, rustig te houden ; aan den anderen kant is ook waar, dat juist van het leger gevaar dreigt voor de rust.... 't Is een quaestie waar men niet kan uitkomen, maar daarom zou het juist wel zeer heilzaam geweest zijn om haar te bespreken, eerlijk en oprecht, tusschen de Duitsche regeering en haar vroegere vijanden. Dan : de schadeloosstelling. De Entente heeft blijkbaar reeds een bedrag vastgesteld en het zelfs al onderling verdeeld, maar na tuurlijk zullen de Duitsche heeren met dikke pakken documenten komen en bewijzen, dat het waanzin is zulke sommen van Duitsch land te eischen, omdat het ze toch niet kan opbrengen. Hierover zal gelukkig wél overleg gepleegd worden, maar,.... of men het mid del vinden zal Duitschland in staat te stellen tot betalen ? Zelfs in Frankrijk, dat altijd geroepen heeft dat Duitschland betalen moet en zal, begint men er aan te twijfelen en inder daad stemt de afloop der verkiezingen al bijster weinig hoopvol. Indien de regeering van gis teren versterkt uit den strijd te voorschijn gekomen was en men naar Spa een deputatie had kunnen zenden, sprekend uit naam van een meerderheid in den rijksdag, front makend en sterk staande tegen links en rechts, zou men hoop mogen koesteren. Nu spreekt er een regeering, in 't leven geroepen uit nood, omdat er geen andere te vinden was, levend bij de gratie van linker- of rechterzijde, en als zij afspraken maakt en vervolgens maatre gelen wil nemen tot uitvoering daarvan, dan kunnen die dadelijk door een ovenrvachtige oppositie in den rijksdag reeds belemmerd worden, afgezien nog van de veel sterkere oppositie van links en van rechts buiten het parlement. Het geval schijnt hopeloos, overigens niet sedert vandaag of gisteren maar sinds de Entente besloot Duitschland de scha te laten betalen en het tegelijk te verlammen. Men ziet dit nu in,maar kan er nog niet toe komen maat regelen te nemen die uit deze situatie voort vloeien. Misschien komt men er toe in Spa! Misschien kan men daar en in de conferentie van den Volkenbondraad die 23 Juli in Brus sel saamkomt en waarbij ook Amerika en wij neutralen vertegenwoordigd zullen zijn, het stelsel van internationaal crediet vastleggen en uitwerken, dat alleen geschikt kan zijn Duitschland solvabel te maken. Komt iolitti zelf naar Spa? Wij weten het nog niet, maar wij hopen het. De oude heer heeft zich weer een voortreffelijk staats man getoond ! Ten eerste is het hem gelukt een kabinet te vormen, waar niemand anders slaagde. Ten tweede heeft hij tot dusver de binnenlandsche rust weten te bewaren, on danks de geweldige stormen die er onder het Italiaansche volk woeden en die zich op tal van plaatsen uiten in stakingen, relletjes e. d. Vervolgens is hij begonnen met een betoon van overmatige vriendelijkheid en welwil lendheid jegens de vertegenwoordigers der Entente, ten einde zeer duidelijk te toonen, dat al was hij in 1915 tegen den oorlog aan Entente-zijde, hij thans muurvast wil blijven in trouw aan de Entente. En daarop is hij zijn buitenlandsche politiek van verzoening en bezadigdheid begonnen : hij heeft verklaard dat Italiëgeen protectoraat over Albaniëwil, maar onafhankelijkheid van 't land, daarmee 't den Zuid-Slaven als het ware onmogelijk makend hunnerzijds aanspraken te maken op Albanië. En eindelijk heeft hij ten aanzien van Duitschland en Oostenrijk verklaard, dat Italië's politiek gericht is op het weder deel nemen dezer verslagenen aan het Europeesche samenleven. Welk een weldadige invloed moet er uitgaan van dezen diplomaat als hij in den raad van Europa's grooten te Spa ver schijnt ! Ook het Fiume-avontuur zal onder zijn leiding wi'l spoedig tot het verleden behooren. In Ierland wordt de toestand met den dag hachelijker : de regeering versterkt de troepen, maar het verzet van Sinn Fein wordt er niet minder om. 't Is niet anders: er heerscht in Ierland burgeroorlog. Het jongste feit is de ontvoering van een Engelschen generaal, Lucas geheeten, naar een onbekende SinnFein-gevangenis. De Engelsche arbeiders roe pen nu mede on1 lerland's volslagen onaf hankelijkheid, maar de regeering antwoordt bij monde van Lloyd George: nooit! Wie weet of vandaag of morgen het I. V. V. de Ieren niet onafhankelijk maakt! De boycot over Hongarije uitgesproken werkt en heeft terstond tot resultaat, dat de Hongaarsche regeering onderhandelt met de vertegen woordigers dezer internationale arbeidersvereeniging als met een groote mogendheid. Een geweldig succes ! Het I. V. V. bindt nu den strijd aan tegen den oorlog", roept de arbeiders in alle landen op tot staking in geval van oorlogsgevaar. Welk een vooruitzicht opent dit initiatief! J. C. v A N O v E N

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl