De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1920 7 augustus pagina 2

7 augustus 1920 – pagina 2

Dit is een ingescande tekst.

DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 7 Aug. '20. No. 2250 DE TREINVERTRAQINGEN Ttekening voer de Amsterdammer" van Jordaan 'n Nieuw symbool voor de Nederlandsche spoorwegen iiiiiinuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii DE BOYCOT VAN HONGARIJE Een boycot is geen zeldzaam verschijnsel in de geschiedenis, vooral niet in die van onzen tijd met zijn scherpe politieke tegenstellingen. Ds lersche kapitein, die zijn naam aan dit strijdmiddel heeft gegeven, was lang niet het eerste slachtoffer van deze strijdmethode. Van ouds komt de boycot in het klein in het sociale leven tot dikwijls scherpe uiting. In het groot is zij meer dan eens door mach tige rijken op hun vijanden toegepast. Het beroemdste voorbeeld van een internationalen boycot is het bekende continentaal stelsel van Napoleon, die Engeland .poogde af te sluiten van het vasteland en het zoo te onder werpen aan zijn almachtigen wil, almachtig althans, zoover het land reikte. Napoleons voorbeeld is nog overtroffen door de hermeti sche afsluiting, die Engeland in den afgeloo pen oorlog heeft toegepast op Duitschland en zijn bondgenooten; de gevolgen daarvan kan men nog dagelijks waarnemen; het is de vraag, of Duitschland ze spoadig te boven zal .komen. Op veel kleiner schaal werkt de boycot van Hongarije. Reeds daarom is zij minder markwaardig. Zij kan ook minder effectief zijn, omdat Hongarije een van de voornaam ste ^graanproduceerende landen is en dus zich zelf ruimschoots kan voeden. Vandaar dan ook, dat onder dezen boycot niet Honga rije, hoewel het natuurlijk er de nadeelige gevolgen van most ondervinden, maar voor al Oostenrijk, dat zijn voeding goeddeels uit Hongarije moet betrekken, het zwaarst heeft te lijden. Dat alles is wel opmerkelijk, maar het merkwaardigste is het toch niet van dezen boycot. Dat is het feit, dat deze uitsluiting niet is afgekondigd en wordt gehandhaafd en doorgezet door een aan Hongarije vijandigen staat of statencomplex, maar door een particuliere vereeniging of bond. Dat is de Associatie van Internationale Vak-Vereenigingen (I.V.V.A), waarvan de zetel is ge vestigd te Amsterdam. De bond is niet zoo lang geleden ontstaan door de combinatie van de vakbonden van verschillende landen; bonden als het Nederlandsche Vakverbond (N.V.V.) en de Fransche Congrégation G nérale du Travail (C.G.T.) zijn erbij aan gesloten. De geheele associatie draagt een sociaal-democratisch karakter; men kent ten onzent de nauwe betrekking van het N.V.V. en de S.D.A.P. Elders is de verhouding niet anders. -ï»De associatie wordt dus gevormd door wat men bewuste arbeiders pleegt te noemen, van de communisten gescheiden door min of meer gematigde denkrichting en neiging tot oppor tunisme. Niettemin bewuste arbeiders, vooral zelfbewust. Want de moderne arbeider gevoelt zich den aanstaande.! schepper van een nieuwe, betere wereldorde, van een hoogere maat schappij. Hij gevoelt zich tot deze ingrijpende hervorming,die hij desnoods ook door een geweldadige omwenteling tot stand wil brengen, niet alleen geroepen, maar ook volkomen in staat. Tegenover een zedelijk en ook intellec tueel ondergaande wereld gevoelt hij zich den drager van een betere toekomst. Hij kan die toekomst scheppen en hij zal dat ook doen ; alleen hij kan het ook. Vandaar dat trotsche gevoel van eigenwaarde, dat den modernen arbeider kenmerkt en dat hem met minachting doet neerzien op den toch wel gevreesden en daarom gehaten bourgeois ; daartoe rekent hij natuurlijk allen, die niet tot zijn eigen klasse behooren. Het verschijnsel, dat een nieuwe klasse of stand zich als de redster van staal en maat schappij beschouwt, is niet nieuw. Evenmin N.V. PAERELS Meubileering Mu. COMPLETE MEÜBILEER1NG -: BETIMMERINGEN : Rokin 128 Telef. 4541 H is het een zeldzaam verschijnsel, dat zulk een stand Izijn] beteekenis zoo overschat, dat hij zich voor den eenigen stand, voor de natie zelf gaat houden. Een'.begrijpelijke en in menig op zicht noodzakelijke vergissing, noodig dik wijls om^iets van beteekenis tot stand te brengen. Een noodwendige eenzijdigheid, die zeer exclusief is en ten slotte onverdraagzaamjen daardoor vervolgziek kan worden. Dat gevoel van de natie bij uitnemendheid te zijn, hadden de mannen der Fransche re volutie, allen uit den derden stand gesproten of Jdaartoe overgegaan. In zijn bekend pam flet: Qu 'est-ce que Ie tiers tat" stelt Sieyès de vraag, wat de derde stand is en wat hij worden moet. Op de eerste vraag antwoordt hij onomwonden : Niets ; op de tweede even on verbiddelijk : Alles. En als op den 17 Juni 1789 de Derde Stand zich tot Nationale Ver gadering verklaart, doet hij dat op grond van de overweging, dat hij niet een deel der natie maar de natie zelf is. Diezelfde bekrompen, maar begrijpelijke eenzijdigheid kenmerkt den bewusten arbei der van dezen tijd. Een gevoel van eigen waarde, dat kracht schenkt, maar ook overmoed, dat in staat stelt tot groote din gen, maar niet met mogelijkheden rekent. Een absoluut gevoel van macht, dat uitloopt op zelfoverschatting. De fransche burgerij heeft dat ondervonden, toen zij den zwaren strijd tegen geheel Europa had uit te vechten en spoedig geen kans op overwinning meer zag dan door de verfoeide monarchie te herstellen in den persoon van een gelukkig en geniaal generaal. ^JOnze arbeiderspartijen hebben zulke harde ervaringen nog niet; in het algemeen hebben zij nog niet veel scherp verzet ondervonden ; het is haar in het algemeen voor den wind ge gaan ; de wind was in hun zeilen en overmoedig woei de roode vlag van den mast van hun schip. Maar met de gestegen macht komt ook de verantwoordelijkheid, wat niet steeds samen gaat met verantwoordelijkheidsbesef. Met de macht rijst wel de moed, maar niet het inzicht. Zoo worden soms en meer en meer ? dingen op touw gezet, die op een echec, zelfs op een debacle uitloopen, omdat zij niet zorgvuldig genoeg op al hun mogelijkheden zijn getoetst. Om van binnenlandsche teleurstellingen maar niet te spreken, wij hebben Stockholm mee gemaakt. Een nobele, maar weinig doordachte poging om den wereldvrede tot stand te brengen op een oogenblik, toen niemand der oorlogvoerende mogendheden aan vrede dacht. Ondoordacht, omdat aan Stockholm ten grond slag lag een gevoel van overmoed, dat zich niet dekte met werkelijke overmacht. Stockholm heeft natuurlijk het gezag der internationale arbeidersbeweging zwaar ge schokt, al beweert men ook het tegendeel. Zal het met den boycot van Hongarije den zelfden weg gaan? Het heeft er allen schijn van. Er is tusschen beide veel overeenkomst, maar toch ook veel verschil. In beide kaïrmen zien een poging om aan onrecht, zelfs aan bloed vergieten een einde te maken. Maar overigens is er veel verschil. Stockholm gold den vrede na een algemeenen oorlog, waarbij ten slotte iedereen belang had. In Hongarije gaat het stellig ook wel om de menschelijkheid, maar hier treedt het partijbelang, mogelijk het klasse belang zoozeer op den voorgrond, dat daar door het algemeen belang geheel op den achter grond is geraakt. Wat toch is het geval? Toen in Hongarije de Bolsjewieken onder leiding van Bela Kun het gezag in handen namen, zagen de sociaaldemocraten de kans schoon om hun maatschap pelijke idealen in vervulling te doen gaan. Zij sloten zich bij de communisten aan en konden aldus verantwoordelijk worden gesteld voor de misdaden en schanddaden, waaraan de regeering van Bela Kun zich heeft schuldig ge maakt. Een gouvernement als dat der HoniiiiililiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiililiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiliiiliiiirHiiuiiiiiuiiiiiniiiiiiuliiiiiiiiiiiiiiiiiiuiNiillllliiiiiiilifiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimimmiimmiimm baar te houden in geval zij met een WestEuropsesche legermacht in botsing kwamen. Het gewicht van hun succes ligt echter hierin, dat zij voor 't oogenblik de sterkste macht in Oost- en Midden-Europa zijn en dat derhalve de onderhandelingen tusschen West en Oost over den wederopbouw van OostEuropa gesteld dat ze gehouden worden beginnen onder het leekeii van de misluk king der Entente-politiek ten aanzien van Oost-Europa. Want deze mislukking is te midden van alle onzekerheid een onbetwist baar feil : tusschen Rusland en Duitschland, van Zwarte Zee tol Ooslzee, had de Entente een dam opgeworpen van kleine staten, die sterk zouden zijn door den Entente-steun, en in dien dam is een bres geslagen sinds Polen's nederlaag. Als er straks onderhandeld wordt, staat Rusland sterk door zijn macht om verder westwaarts te dringen met al de mogelijke, ver-strekkende gevolgen daarvan, te weten voornamelijk nieuwe onlusten, revolutie in Duitschland. Waarschijnlijk maakt de regee ring in Moskou geen gebruik van die macht, omdat deze loop van zaken ook voor haar plannen dat is verbetering van den economischen toestand in Rusland en daarmee bevestiging van haar gezag niet dienstig zou zijn, maar een zeer sterke troef in haar handen is haar machts-positie natuurlijk wel. Het is voor 't oogenblik nutteloos, zich te verdiepen in speculaties omtrent den waar schijnlijken loop van zaken in dezen, gelijk wij het de Entente-pers zien doen, omdat wij niet weten : ten eerste of de Roode troepen aan het bevel tot wapenstilstand gehoor zullen geven gesteld dat het tot wapenstil stand komt, ?; ten tweede of het de bedoe ling van Lenin c.s. is, Polen tot machteloosheid te brengen dan wel het tot bondgenoot te maken ; ten derde welke plannen de gealli eerden koesteren om in de plaats te stellen van hun mislukte Poolsch-Russische staat kunde ; ten vierde of er inderdaad iets komen zal van de bespreking in Londen, waartoe de Entente op aandrang van Frankrijk zich alleen bereid verklaard heeft, mits de Russen reeds bij voorbaat aanzienlijke concessies doen. Wij volstaan met te constateeren, dat, nu het voorshands mislukt is, Duitschland en Rus land door een barrière te scheiden, de Entente Gelijk Hindenburgs legerscharen in den zomer van 1915, zijn in de afgeloopen Julimaand de Russische troepen door het Pool sche land getrokken in tegengestelde rich ting natuurlijk als destijds de Duitschers ? en thans staan zij op korten afstand van Warschau en aan de Duitsche, dat is de OostPruische grens. Er zal nu onderhandeld wor den over een wapenstilstand en misschien zal heel het Russisch-Poolsche problemencomplex spoedig te Londen in bespreking genomen worden door de Entente-staatslieden, Russische vertegenwoordigers en ? naar minister von Simons hoopt ook Duitsche diplomaten. Maar intusschen staan de Russische troepen aan de grenzen van Midden-Europa, het ontwapende MiddenEuropa, en op het oogenblik van ons schrijven is hun opmarsch naar het Westen nog geens zins gestaakt, terwijl de Entente, ook al mocht zij willen, weinig tegen hen kan uit richten, want Duitschland verklaarde zich neutraal en laat geen troepen door. Zonder aan spokenvrees te lijden en in dat westwaarts marcheerende roode leger een onweerstaanbare vloedgolf te zien die straks hier de zegeningen van de Russische Sovjet republiek zal brengen, moet men erkennen dat deze situatie in het Oosten voor de gansche Europeesche politiek van groot belang is. Inderdaad schijnt ons de angst voor de roode vloedgolf, die bij velen ten onzent en ook in Frankrijk en Engeland bestaat, tot dusver zeer ongegrond, want al zijn de berichten over uitrusting en gevechtswaarde der Rus sische troepen weinig overeenstemmend en behoeven wij niet aan te nemen dat zij onge regelde horden zijn, aan den anderen kant is de omstandigheid, dat zij overwonnen heb ben op Denikin, Joedenitsj en de Polen geen voldoende grond om hen voor onweerstaangaarsche communisten, dat f"zich slechts met het uiterste geweld kan staande houden, is nooit duurzaam geweest. Het viel dan ook spoedig; een even natuurlijke als sterke reactie brak zich baan. Dat die reactie zich richtte tegen de communisten spreekt van zelf. Evenzeer, dat ook de sociaal-democra ten, die met de communisten hadden medegedaan, door die reactie werden getroffen. Dat zijn van die historische noodwendigheden, waartegen de beste bedoelingen geen bescher ming geven. Zoo ontstond na de roode terreur de witte, even begrijpelijk en even noodwendig als welke andere reactie ook. De Internationale der vakvereenigingen zette zich te weer tegen de witte terreur in Hongarije. Zij wendde daartoe de macht aan, die zij over de vakvereenigingen bezat, de eenige, die tot haar beschikking stond. Zij proclameerde den boycot over Hongarije en gelastte alle vakvereenigingen daaraan de hand te houden. Wat is het resultaat daarvan geweest? Dit althans, dat Hongarije volstrekt niet op het eerste horengeschal heeft toegege ven. Het heeft wel met de vakvereenigingen onderhandeld als mogendheid met mogendheid. Maar veel verder is de Internationale niet ge komen. Ook nu zal weer blijken, dat de georgani seerde arbeiders hun krachten hebben over schat. Zij hebben zich op den rechterstoel der volken geplaatst om te oordeelen over het aangeklaagde Hongarije. Maar de beklaagde stelt zich te weer en betuigt zijn onschuld. Wat zal nu de opgeworpen rechter doen, die reeds de uitvoering van het vonnis had ter hand genomen? Hij zal het veiligst doen met een dragelijken aftocht te zoeken, waartoe na tuurlijk wel een voorwendsel is te vinden. Dat zullen wij zeker spoedig zien gebeuren. Of misschien dat niet eens. Want het is stil geworden om dien boycot van Hongarije. Zoodat er reden is voor de vraag, of hij eigen lijk nog wel bestaat. H. BRUGMANS HM llimitlHI DE VREEMDE HISTORIE VAN HET GEMEENTELIJK BELASTINOGEBIED Minister de Vries is als het Hegelsche begrip in zijn tegendeel verkeerd Als dat werkelijk allemaal doorgaat, is harakiri het eenige, wat ons rest Ziedaar de beide denkbeelden, die het nieuwste ontwerp in zake de gemeente-belas tingen in het gemoed van een argeloos burger opwekt. Een paar maanden geleden laatst van April werd hij lieflijk verrast door een invallende ministerieele gedachte, om de ge meentelijke inkomsten-belasting maar heelemaal af te schaffen: dan was men meteen van het gezeur over de progressie-beperking in art. 243 van de gemeente-wet af, en behoefde er ook geen dubbele administratie (voor ge meentelijke- en Rijksinkomsten-belasting) meer te bestaan. Opcenten op de Rijksinkomsten- en de vermogensbelasting, tot een gelijk aantal en ten hoogste 100, zouden er voor in de plaats komen, naast een aantal minder belangrijke eigen heffingen, die bij deze gelegenheid uitgedacht waren. Het was beerlijk-radicaal en eenvoudig, vooral na zooveel, dat al over de quaestie te doen was geweest, na al de wetsontwerpen en nota's van wijzigingen, die te dezer zake het levenslicht hadden gezien. Maar het geschreeuw van afgrijzen, dat uit het heele land opsteeg, was oorverdoovend. Pijnlijk piepte de Vereeniging van Neder landsche Gemeenten, luid kreet vooral de socialistische pers, woedend brulde de heer Wibaut boven het koor van jammerklachten uit: Waar blijven de 20 millioen, die ik op die manier voor Amsterdam jaarlijks zou derven?" Minister De Vries verbleekte. En er was reden voor dien schrik. Want kans, dat dit beminnelijk product van wetgevenden een voud aangenomen zou worden, bestond abso luut niet. Wel leverde het prachtig agitatie materiaal op tegen de heele Regeering, voor namelijk aan zekere groote politieke partij in den lande, die tegenwoordig haar aanhang er niet grooter op ziet worden, en die dus met graagte iedere gelegenheid aangrijpt, om hard op de groote trom te slaan, voor reclame... Maar er zijn gelukkig nog correspondentiebureaux, en onder hen munt vooral het LEER OM LEER Daar zit Jacob Pieter Leendert, Die zijn vrouw getreiterd heeft En die nu als stoute bengel In zijn eigen woning leeft. Toen ze waren uitgeruzied En het blaffen was gedaan, Ving voor Jacob Pieter Leendert Een vervelend leven aan. Jacob" schreef de echtgenoote Tusschen ons is alles uit", Nimmer moogt ge mij meer kussen" Op mijn kuische wangenhuid" Afgedaan met poerparlietjes": Gij zijt eeuwig voor mij dood" Treiter voortaan maar een anjjgr" Valsche linnenkast-genoot" Huishoudgeld zult ge betalen" Maar geen lieve vreugde meer," Rust in vrede en hoogachtend" Weduwe van Dam, de Bahr". Jacob vond dit wreede briefje Op zijn matelot gespeld En hij plaatste op den schoorsteen Het vereischte huishoudgeld. Nog al liefjes in zijn nopjes Stapte hij de voordeur uit, En hij zong de Mei van Gorter: Nieuwe lente, nieuw geluid!" 's Avonds, na volbrachten arbeid, Belde hij bescheiden aan En hij wachtte zeer geduldig Tot er open werd gedaan Wie daar l" bulkte iemand boven Jacob dacht aan den Zeedijk, Lieve weduwe ik ben 't!" Ik mevrouw het levend lijk". Naverteld door J. H. SPEENHOFF miimimuim iiiiiiiiniiiiiiiii IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIU DEVO G&urige Sigaar FABRIKANTE N.V. DIEVENBACH'a Holl. Sigarenfabrlek UTRECHT iiiiiiiiiiiii iiiiiiiliilliilllillllllilllllllllll Haagsche uit in dienstvaardigheid en ge schiktheid om het publiek voor te bereiden op departementale zwenkingen en allerlei evoluties, waarvan het anders, onvoor bereid, misschien eens te vreemd mocht op zien .... Zoo verluidde al gauw, dat de Minister er nog eens ernstig over gedacht had. En dat hij al denkend er weer iets anders op had ge vonden: de opcenten of de eigen inkom sten-belasting, naar een ieder het wilde. Met spoed werd gewerkt, en nog geen twee maanden later was alles gereed. Toen was veel, wat kort te voren niet mogelijk of niet wenschelijk was, wél mogelijk geworden, om geslagen in zijn tegendeel. De aangekondigde vrije keus tusschen opcenten en eigen inkomsten-belasting was er ook, zelfs meer UMI i minimum 11 minimum i immuun die steeds leeft onder den angst voor een vereeniging dezer beide vijandige machten, met al de staatsmanskunst haren leiders eigen, xal moeien te werk gaan om een nieuw ostEuropeesch evenwicht tol stand te brengen, dat haar ontheft van de dure noodzakelijkIv.'id om legers of oorlogsmateriaal mar het Oosten te sturen. Want óf zij zal, als hè! nog niet te laat is, met mannen, geld en munitie Polen op de been moeten helpen, en sterk maken, óf zij zal door transigeeren met Rus land de verhouding tusschen de volkeren in Oost-Europa dienen te stabiliseeren. De een voudigste oplossing van dit alles: de inwerking stelling van den Volkenbond, is tot dusver niet verwezenlijkbaar, want Duilschland wordt nog niet voldoende vertrouwd om toe gelaten te worden, en Rusland zou geen lid willen worden, ook al verkoos men het toe te laten. Omdat de Poolsche nederlaag de Entente voor zulke nieuwe en ernstige moeilijkheden plaatst, is het voor haar van dubbel gewicht dal de Conferentie te Spa zoo goed geslaagd is. Want dit mag men neerschrijven, nu er enkele weken na het sluiten van de conferentie verloopen zijn, zonder dat de Duitsche re geering is gevallen, zonder dat er nieuwe zeer ernstige onlusten in Duitschland uitgebroken zijn, en zonder dat in eenig land parlement of publieke opinie de overeenkomst van Spa gedesavoueerd heeft. Deze is daarmee in waarheid een herziening van het vredes verdrag geworden : een nieuwe overeenkomst, die de oude op eenige gewichtige punten verbetert, en die vooral daarin gunstig bij het verdrag van Versailles afsteekt, dat Duitschland voornemens lijkt haar uit te voeren. Natuurlijk is ook zij afgedwongen met het pistool op de borst, en zelfs blijft dat pistool dreigen omdat niet-nakoming van het verdrag van Spa gestraft zal worden met bezetting van het Roergebied. Maar hier staat naast de strafbedreiging bij nietnakoming een premie op stipte naleving, en dit laatste is het wat ons hoop geeft, dat, dank zij Spa, de toestand van Duitschland belang rijk verbeteren zal. Dat crediet hetwelk aan Duitschland verstrekt zal worden voor elke ton steenkool die het aan de Entente levert, en dat terstond omgezet kan worden in levensmiddelen die het volk in staat stellen om meer te produceeren, dat is weer meer crediet elders te krijgen, kan als sterke prikkel voor arbeiders en ondernemers werken en aldus een prachtig middel zijn om het herstel van Duitschland te bevorderen. Men weet nu in Duitschland dat als men kolen delft en aan de vroegere vijanden levert, het tot iets dient ; dat met elke ton meer die uit den grond gehaald wordt, de invoer vergemakke lijkt wordt, de markenkoers rijzen kan, het vertrouwen der buitenwereld stijgt, de kans dat Duitschland weer bloeien zal, verhoogd wordt. En de Entente dient hiermee tegelijk haar eigen belang : zij krijgt ook mét dit crediet de kolen nog goedkoop, moest tóch crediet geven, verhoogt nu de kans dat zij haar eigen economisch leven herstelt en de schadevergoeding van Duitschland binnen krijgt. Kortom : het is een zeer veelbelovend middel tot herstel en het is een onverwacht geluk, dat dit uit het gekibbel tusschen Lloyd Qeorge, Millerand, von Simons, Stinnes en Hue is voortgekomen. 't Is Lloyd George's bewegelijke geest', geweest die dit heeft mogelijk gemaakt. Von Simons Rijksdagredevoering bewees dat dui delijk en het deed een mensen goed een Duitsch minister zoo te hooren praten over den man die in Duitschland een tijd lang gehaat ge weest is als geen ander, den man die Duitsch land er onder gekregen heeft. Dit wijst er op dat de oorlog nu werkelijk gaandeweg geschiedenis gaat worden, en het geeft de beste hoop dat als in Genève het vervolgbedrijf op Spa gespeeld wordt en het pijnlijkste van alle pijnlijke vraagstukken, dat van de hoe-groothcid der schadeloosstelling, opgelost moet worden, ook hier een redelijk resultaat zal worden bereikt. Lloyd Qeorge en von Simons.... zullen zij de elkander begrijpende geesten zijn die de brug over de kloof slaan? Ook in het Oostersche vraagstuk heeft Lloyd George's politiek voorloopig succes gehad : zijn besluit om den Grieken verlof te geven af te rekenen met Kemil Pasja, tegen den raad der Fransche en Britsche generaals, is doelmatig gebleken. Want de Grieken nebben de gevaarlijke Turksch-nationalistische legers weliswaar niet verpletterd, maar toch voorloopig onschadelijk gemaakt, zij zijn het binnenland ingedrongen en hebben daarmee elk gevaar voor Konstantinopel afgewend. Zij hebben daarmee den NoordWestelijken hoek van Klein-Aziëtot en met Smyrna in hun macht gebracht al staan er een paar Engelsche bataillons aan hun zijde tegenover Konstantinopel en daar zij tevens Thracie bezet hebben tot aan de Tsjataldsja-linie bij Konstantinopel toe, is thans deze stad, een in naam Turksche enclave binnen een groot Grieksch territoor. De Grieken hebben hiermee de Entente een grooten dienst bewezen, want Kemal be dreigde niet alleen hen, maar alle geallieerden, en dank.zij zijn verdwijning is thans de tenuit voerlegging van het Turksche vredesverdrag althans ten deele verwezenlijkt. Europeesch Turkije is teruggebracht tot Konstantinopel en ook in Aziëis een begin gemaakt met het ten uitvoerbrengen van het Entente-programma, nu de Grieken het hunne in werke lijke macht hebben en de Franschen den Emir Faitsjal onderwierpen en daarmee Syri in hun bezit kregen. De onderteekening van het verdrag door den Sultan zal nu een for maliteit zijn die tot op zekere hoogte aan de realiteit beantwoordt. Natuurlijk is daarmee allerminst een eind gekomen aan alle Oostersche moeilijkheden der Entente : Armenië, Mesopotamië, Perzi wachten nog op oplossing, om van Egypte maar niet te spreken. Ja, Lloyd George heeft zijn bewegelijken geest" wel noodig : behalve de wereldkwesties ook nog de lersche ! En zij lijkt wel het meest onoplosbaar van alle. Zijn laatste woord klonk weer als een strijdkreet. Hij is bereid tot een compromis met Sinn Fein maar twee zaken staan buiten debat: geen secessie en selfdetermination" voor het Noord-Oosten. Dat beduidt: gén onafhankelijk Ierland en Ulster moet het recht hebben buiten het gezag te blijven eener lersche regeering. Maar op deze twee punten is Sinn Fein immers even onverzoenlijk, want het wil wél af scheiding en het wil Ulster niet vrij laten. J. C. VAN OVEN

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl