Historisch Archief 1877-1940
11 Sept. '20. No. 2255
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
11
DE EERSTE UITSPRAAK VAN DEN VOLKENBOND
Teekenlrjg voor De Amsterdammer" van Joh. Braakenslck
Het Scheidsgerecht heeft heden in het Vredespaleis
uitspraak gedaan in 19 vorderingen van de Spaansche
regeering ten behoeve van onderdanen, wier goederen
door de Portugeesehe regeering bij de uitroeping van
de republiek in beslag waren genomen."
Krantenbericht van 4 Sept. l.l.
De Volkenbond-Kip: 't Is wel een kleintje, maar het eerste is er toch."
iiiiiiiiiinimiii
Redacteur: Dr. A. G. OLLAND
A. R. Falckstraat 5, Utrecht
Aile berichten, deze rubriek betreffende, gelieve
men te adresseeren aan b'ovenstaand adres
11 Sept. 1920
PROBLEEM No. 127 VAN J. N. BABSON
(Eerste prijs American Chess Bulletin 1920)
ZWART
Wit geeft mat in twee zetten.
Oplossing volgende rubriek (9 Oct.).
PROBLEEM No. 128.
Eerste prijs Münchener Schachzeitung"
Motto Zugzwang".
Wit: Ke8, Dfl, Pf4, Pfö, pionnen b2, c3,
c5, f6, g2, h3 en h4.
Zwart: Ke5, Lh8, Pal, Pc2, pionnen b3
en d7.
Wit geeft mat in drie zetten.
OPLOSSING PROBLEEM No. 126
VAN H. MENDES DA COSTA TE A'DAM
1. f2?f3, Kd5?d4, 2. e2?e4, Kd4?e5,
3. F b??d8, K onversch., 4. PdS?c6f resp.
4. Pd7f en 4. Lg3f.
1.. Kd5?e5, 2. Pf3?d7f, Ke5?d5, 3.
Tc3?c5f, Kd5?d4, 4. Lg3?f2f (2..Ke5
d4, 3. Fcöa5! en 4. Tc3-d3T ; 2.. Ke5?f5,
3.e2?e4f, Kf5?f-1, 4. Lel?g3f ;2-. Ke5?f4,
3. Lel?g3f enz.). .
Een mooi probleem, jammer dat de eerste
zet een veld ontneemt aan den zwarten koning.
Goede oplossing zonden in:
J. S. te Zeist, A. H. Wefer Bettink te
Sappemeer, M. Dolman te Zeist en J. Riet
man te Dieren.
a b c d ? t f g
WIT
Wit: Ka6, Dd7, Tf7 en gl, Ldl en f3,
Pb6 en f2, pionnen b3, c5, g7 en h2.
Zwart: Ke5, Tg3 en g4, Lh7, Pc3, pionnen
b4, d2, d3, e7, ^3, g2, h3 en h4.
DE LEUNSTOEL
D O') R
LUC IE DE GERARDUE
't Was nu al dertien weken dat ze er lag
en langzamerhand was ze een beetje aan alles
gewend. In 't eerst, als je nooit of te nimmer
je huis uit bent geweest, doet 't raar aan, het
leven in een ziekenhuis. Bij een boer is er geen
tijd voor zooveel wittiglieid en omhaal.
Toen ze de witte badkuip zag, waar ze haar
in wilden hebben, was ze positief geschrokken.
Ze had niet gedurfd. D'r leven lang was ze
niet te .water geweest, wat moest dat nou?
Maar de zusters hadden gezegd dat 't moest
en dat het tegenwoordig geen zonde meer was
en omdat het zusters waren van d'r eigen ge
loof, had ze 't dan maar aangenomen maar
't had dan toch nog een tijd geduurd eer ze
d'r in durfde.
. 't Was verschrikkelijk nat, daarvan niet,
maar 't was haar toch nog meegevallen, d'r
was een soort rust over haar gekomen en toen
ze na een uur in haar witte bed lag, had ze
voor 't eerst weer dat vreemde gevoel, dat
alles erg goed is. Ze dacht lang na, waarvan
ze dat gevoel nog kende en ineens herinnerde
ze het zich precies zoo had ze gevoeld op
den dag van haar eerste communie, toen had
ze ook zoo'n schoongeveegd gevoel gehad en.
toen was ook alles zoo wit geweest en zoo goed.
Na het bad had de slaap haar goed gedaan
en toen het zoo gevreesde doktersonderzoek
kwam, was ze tamelijk rustig geweest. Dat ze
kanker had, dat wist ze, maar ze had gehoord
HET WONDERKIND
Samuel Rzeszewski, het achtjarige Poolsche
schaakwonder is na ons land bezocht te hebben
naar Belgiëen Frankrijk gegaan, in verschil
lende steden proeven afleggende van zijn
wonderbaarlijk talent.
Te Parijs speelde hij in een gezelschap, bijeen
gebracht op initiatief van prins Gcorgc van
Griekenland 20 partijen sumultaan, den l sten
Juli 1.1.
Het kereltje, als gewoonlijk in een matrozen
pakje gekleed, begon na zijn binnenkomst
iiiiiiiiimiiiiiiiMMiniiiimiiiiiiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiimiiiiiiiimiiiiiiimiiiii
dat je d'r toch van genezen kon en daarvoor
was ze nou hier. Niet dat 't haar veel schelen
kon. Sedert Chiel, haar ecnige jongen, zoo
treurig aan zijn eind was gekomen, getroffen
door den hoogtestroom bij 't slaan van een buis
voor de telefoon, kon 't leven haar al zooveel
niet meer schelen. Als ze nou beter wou Wor
den, was het omdat ze wist dat ze zoo gauw
nog niet dood zou gaan en omdat ze Teune
tocli niet tot last wou zijn.. De tweede dag
had ze heimweh gehad, heimwch naar het
kleine huisje., had ze angst gehad hoe Teune
het nu zou hebben en of hij wel geen vingers
zou zetten op de koffiepot en een nieuw bloe
metje steken in L'hici's portretlijstje. Dat was
nu een belofte die ze gedaan had, dat nooit
te vergeten. . . . als Teune d'r nou maar aan
dacht --? anders most hij het portretje maar
liever meebrengen, dan zou zuster Séraphinc
het wel bijhouden.
Dat heimweh en zelfs liet deuken aan Teune
was ook over gegaan en nu, na 13 weken
voelde ze zich thuis. Wel dacht ze met vreugde
aan genezen, maar ze had bij die gedachte
een geheimen angst voor het thuis komen, voor
de benauwde bedstee, voor het zorgen weer.
Hier ging het leven zoo 'zorgeloos aan haar
voorbij. Voor 't eerst van haar leven begreep
ze de nonnen. Hard werken, dat deden ze.
Ze zag ze hier dag en nacht in de weer. Maar
ze hadden geen zorgen. Als ze aan haar eigen
leven dacht, vroeger, toen de kinderen nog
klein waren. Hemel, wat had ze een zorgen
gehad, 't !s een wonder dat ze het doorgeko
men was. Veel ziekte en weinig geld. Altijd
maar sjouwen en sloven om den boel knap te
houden en Teuue die niet wilde dat ze op de
pof kocht, dat ze iets kocht als ze de eenten
niet had.... .Met al haar sloven en zorgen
had ze toch veel ontbeerd. Maar flls je jonk
ben, heb je maar een gedachte, trouwen, dan
denk je dat je het gewonnen hebt. lui wat is
het nog? Neen, ais ze 't nog eens over mocht
doen, werd ze vast non. Ze zag zichzelf jong
in zusterskleediug zachtjes glijden langs
\vitdadelijd te spelen, deed zijn zetten zeer vlug,
lachte vriendelijk bij elk zwak antwoord
van zijn tegenstanders en won in n uur 17
van de 20 partijen, terwijl hij n verloor en
twee remise maakte.
Alfred Capus, de academicien, behoorde
tot de overwonnenen.
Onder de toeschouwers bevond zich de
oudste Fransche adel o.a. Prins Sixtus van
Bourbon Partna. In den loop van den avond
had de Comtesse de Beauchamp de goede
gedachte een inzameling te houden voor
Samuel om hem in de gelegenheid te stellen
een tijdje buiten door te brengen. Zij bracht
500 fr. op.
Van Frankrijk ging Samuel naar Engeland,
waar zijn succes al even groot is geweest.
Een der Engelsche schaakredacteuren ver
haalt : We maakten kennis met volkomen
ontwikkelde schaakhersens in een teer
kindcrlichaam. Onmogelijk zich in te denken,
dat het slechts een kind van acht jaar is,
dat men ziet spelen. Zonder in de gelegenheid
geweest te zijn om de theorie te bestudeeren
kent Samuel de openingen door eu door,
alleen doordat hij de partijen der groute mees
ters naspeelde. Zijn kolossaal geheugen stelt
hem in staat iedere opening te beheerschen
en zijn verbazingwekkend
combinatievermogen lost gemakkelijk de meest ingewik
kelde stellingen op. Zijn grootste kracht
zegt men, ligt in het spelen van simultaan
partijen tegen 20 a 30 tegenstanders, waarbij
liij speelt met een snelheid door geen schaak
meester geëvenaard. De herseninspanning,
welke gewoonlijk bij andere meesters duide
lijk zich afteekent, wanneer zij simultaan
spelen schijnt voor den knaap uit Polen niet
te bestaan. Zijn klein bleek gezichtje met
het bizonder fraai ontwikkelde voorhoofd
blijft onbewogen. Hij overwint de moei
lijkheden van een drie-zettig probleem met
hetzelfde gemak als welke lastige partij
stelling ook." Daarentegen lezen we in het
Sept. nummer van de Br. Ch. Mag., dat
De voorsprong, die O c»ZE
rijwielen door hun bouw,
constructie, kwaliteit en
eigenschappen hebben ver
kregen, is thans grooter
dan ooit te voren
De motieven, die tot de
keuze van een
FONGERS
leiden, zijn derhalve thans
nog sterker dan voorheen.
Samuel, na te Londen 20 partijen gespeeld
te hebben in vijf uur, er zeer vermoeid uit
zag. Inderdaad moest elke zware hersenarbeid
aan het kind streng verboden worden.
ruiten boer en maakt daarna zijn aas en heer
van ruiten, waarop A de harten aas moet
bijspelen. B wint dus zijn twee sans atout, zeer
ten ongenoege van den partner van A, dien
terecht niet te spreken is over het spelen van A.
Tot slot geef ik hier onder nog een probleem
ter overweging:
S
H aas, heer. 6
R 10
K 5, 4
B
S S
H 10, 5, 2 A C H vrouw, 9
R vrouw R boer, 3
K heer, vrouw K 10, 9
D
S 7, 6
H boer, 3
R aas, 2
K
D speelt het spel met schoppen troef, is
in den blinde aan trek en maakt alle slagen.
B R i D c E R
1IIIIIIHIIIIIIMM
(Vervolg)
Ik wil nog even wijzen op een paar fouten,
die dikwijls gemaakt worden, ook door spelers
die geregeld spelen.
Een van de regels waartegen veel gezondigd
wordt is :
Heeft men een vasten slag in handen, waar
mede men het spel kan doen verliezen, speel
dan die kaart uit en wacht er niet mee, in de
hoop, dat men de tegenpartij nog een slag
meer kan doen verliezen.
Een typisch voorbeeld deed zich onlangs
voor
S heer, vrouw, 6
H 9, 7
R aas, heer, boer, 10
K aas, 7, 5, 3
B
S aas, 7 S 9, 8, 3, 2
H aas, 6 A H boer, 5,4,3
R vrouw, 9, 8, 2 R, 7 5, 3
K Heer, boer, 9, 6, 2 K vrouw, 4
l»
S boer, 10, 5, 4
H heer, vrouw, 10, 8, 2
R 6, 4
K 10, 8
B heeft gegeven en annonceert n ruiten,
C past ; D kan ruiten slecht steunen, hij heeft
een voldoend lange hartenkleur, zijn partner
heeft een beginannonce gedaan en heeft dus'
hooge kaarten in ruiten en een spel, waarin
ongeveer vier trekken zitten ; m.i. doet hij
goed n harten te annonceeren. A heeft een
goed spel. In verband met de annonces van
de tegenpartij en de aas tweede en in schoppen
en in harten is zijn spel te zwak om een
annonce te doen in sans atout. Hij heeft echter
wel een spel om de annonce van de tegen
partij op te jagen en zijn spel is goed genoeg
om twee klaveren aan te kondigen. B kan de
harten van D slecht steunen in troef, is in
klaveren behoorlijk gedekt en meent het er
op te kunnen wagen om in sans atout over te
gaan. Hij biedt twee saus atout, waarop C, D
en A passen.
Het spel verloopt als volgt :
C K vrouw, D K 8, A K 2, B K 3. voor A.
C K 4, D K 10, A K boer, B K 5 voor A.
A K hter, B K aas, C R 3, D H 2 voor B
B S heer, C S 2, D S 4, A S aas voor A
A K 9, B K 7, C R , D H 8 voor A
A K G, B H 7, C H 3, D H l O voor A
A heeft dus vijf slagen ; als hij harten aas
uitspeelt, is het spel verloren, maar hij wil
te veel hebben ; hij meent ook ruiten vrouw wel
licht vrij te kunnen spelen en meent toch zeker
te zijn van zijn harten aas ; A speelt daarom
ruiten 8 ; wat moet H nu doen? C heeft reeds
twee ruiten weggegooid op de klaveren van A ;
om het spel te winnen moet hij snijden door
de ruiten tien op te werpen ; dit lukt ; hij
speel t daarop schoppen v rouw, d aar na schoppen
zes, die hij in den blinde met schoppen boer
neemt, hij vervolgt met schoppen tien, waarop
hij zijn laatste harten wegwerpt, speelt ruiten
na, neemt dien slag in de eigen hand met
OPLOSSING VAN DE AARDBOL-PUZZLE
Na het inlasschen van een stuk van 6 M.,
is het touw overal plm. l meter van de
aarde verwijderd, zoodat den volgenden
morgen de touwtrekkers waarschijnlijk onver
wacht op hun zitvlak zullen zijn gevallen.
Deze oplossing mag onwaarschijnlijk lijken
en zelfs knappe koppen zorgen baren het
dient gezegd, dat de uitkomst goed is, al is
ze dan ook verrassend.
De omtrek van de aarde is 40 millioen
Meter. Het touw er om heen wordt na de
jolige daad van den jongen Japannees
40,000,006 Meter.
De middellijn der aarde tot haar omtrek
staat als 7 : 22. De straal derhalve als 7:44.
De vergrooting van den omtrek met 6
Meter heeft dus eene vergrooting van de
3 42
straal tengevolge van x 7 + of circa
44 44
l Meter, nauwkeuriger:
0,954929653551373.... Meter.
Wie 't niet geleuft, rekene 'het maar na!
Het eigenaardige van 't geval is, dat ae
grootte van de bol absoluut geen invloed
uitoefent.
Goede oplossingen zonden : Mevr. J. A. B.W.
te Laag Keppel, Mej. A. v. d. B. te
Goedereede, A. v. D. te Vlaardingen, C. v. H. te
Deventer, G. v. d. K. te Alblasserdam, A.
M. te Haarlem, L. I. S. te Amersfoort.
Mej. A. v. d. B. te Goedereede, won den
puzzleprijs.
Nog te vermeiden als goede oplosser van
de puzzle voorkomende in nr. 2240 B te
Rembang. (N. O. L).
NIEUWE PUZZLE
Columbia en Venezuela hebben beiden als
munteenheid den dollar a 100 dollarcenten.
Ze willen het geld van het naburige land uit
hun eigen gebied weren en nemen daarom in
Columbia wel een dollar uit Venezuela aan,
maar tegen 90 dollarcenten. In Venezuela
accepteert men dollars uit Columbia, maar
ook alleen tegen 9.) dollarcenten.
Nu heeft iemand in Venezuela, dicht bij
de grens wonend, een dollar uit dat land.
Hij koopt een glas bier van 10 dollarcenten
en zou dus 90 dollarcenten terugkrijgen. Hij
vraagt daarvoor een dollar uit Columbia en
krijgt dien. Daarmee gaat hij naar Columbia,
koopt weer een glas bier a 10 cent en vraagt
een dollar uit Venezuela terug. Daarmee gaat
hij naar Venezuela en doet weer zoo. Dat
kan hij doen, totdat de dood zijn oogen sluit
en bier drinken zonder armer te worden.
De vraag is nu: ,,Wie betaalt dat bier ?"
Oplossing vóór Vrijdag a.s. onder letters
A.B. aan het Redactiebureau.
HIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1IIIIIIIII
te bedden.... dan sukkelde ze in slaap.
Toen ze wakker werd dacht ze aan iets waar
ze al die lange jaren niet aan gedacht had,
ze daeht aan haar trouwdag.-
Ze riep de zuster, ,,/eg Zuster, de hoeveelste
zijn we?" De zuster telde op haar vingers na :
,,St. Jan, dat is vier en twintig, dan zijn we
nu 29 Junifc'
Vrouw (ireine lachte zoetjes vuur zich heen.
,,Negen en twintig Juni en de maand
heeft.'. ..V"
Dertig dagen".
Nnu, dau hebben we over 5 dagen onze
25-jarige bruiloft.... Teuue en ik."
Zou, zoo," zei de zuster en knoopte het in
haar ooreii ,,dat is dan op de derde."
Neen, de vierde Juli, vandaag reken ik
niet mee. . . . "
De zuster ging verder, bracht volle kroezen
dampende melk van het bed tut bed. Vrouw
Ureiue. lag maar stil met een vreemden glim
lach om haar lippen. . . .
Nog vijf dagen had ze en Chiel was toch
dood, nou kou ze 't eigenlijk wel opmaken,
iiaar gespaarde geld.
Toen de zuster weer langs k\\am, zei ze :
Zuster u weet nou \M\ ons feest.... ik
wou u iets vragen" en uit een adem ging ze
door ,, ziet u, 'k heb mijn heeie leven gaspaard
en nu heb ik 21 gulden bijeen
Dat was voor mijn jongen, ziet u - maar
nu die toch dood is -- nou wou ik Teuue wel
een groot cadeau geven. Hij is ook niet jong
meer. we zijn oud getrouwd. Nu daeht ik zoo,
als ik hem eens een leuningstocl kon «even
vuu / 25. en dau nog ? 2. taltak....
maar zou iemand dat voor mij hunnen koopen,
als hij dau 's avonds komen mocht, dan zette
ik hem hier neer voor hem."
De zuster, die niets zelf beslissen mocht,
beloofde er met de Moeder Overste over te
spreken, en 's avonds zei ze Vrouw (jrcine
zachtjes: ,,'! /al gebeuren huur, onze portier
weet een heele mooie over te nemen, rood flu
weel met zwart hout.... is dat goed?"
Vrouw (ïreine daeht nog heel lang aan de
pracht en de weelde van het rooile fluweel.. . .
en toen Teuue den volgenden dag kwam, zei
ze, veelbeteekeneiid : ,.Zeg - over 4 dagen zijn
we 25 jaar getrouwd." (Jan smoesden ze nog
wat. Toen Teune weg was, begon voor Vrouw
Greine de spanning.
Wat zou hij zeggen? Wat zou hij voor haar
meebrengen V Veel kon 't niet zijn, als hij al
een gulden of vier, vijf' weggelegd had, was
't veel. 't Moest allemaal van een daggeldje
en voor haar, al lag ze van de armen, moest
hij toch nog ? 12.50 per \\eek bij betalen.
AJs hij maar vroeg kwam ! Een rood
fluweelen stoel ! /Moeizaam kropen de dagen om. . . . ;
de nacht van de derde op tle vierde sliep vrouw
Cireine pas tegen den morgen in. Toen ze wak
ker werd.... ! Och neen.... ze moest even
bijkomen.... ze droomde toch niet.... ze
was toch niet dood, dat dit 't paradijs was?
Ze lag niet meer in een bed, ze lag in een bloe
menwagen.... bloemen langs de stijlen van
haar bed, bloemen aan haar voeteneind en
aan haar hoofdeind en uveral in de zaal. Op
haar tafeltje en groote bouquet met een hou
der van kautpapier, als bij een echte bruid.
/.e mocht nu niet meer opstaan, Oe ziekte,
langzaam maar zeker, sloopte haar, daarom
waschte de. zuster haar op bed. Inplaats van
de saaie hospitaal nachtjapon kreeg ze een
mooie aan, met handborduursel en een mooi
kapje op.... En iedere zieke die wakker
werd op de zaai, riep : Wel gefeliciteerd.
bruid!" l)-.' tranen schoten haar in de oogen
--- maar ze lachte toch. Ze had een fijn gevoel
van zoel verdriet en ze voelde zich een echte
witte bruid. Tegen 11 uur kwam mijnheer
Pastoor, met zijn dienaars haar de communie
brengen en een mooie toespraak hield hij,
waarin hij zei, dat ze dubbel de bruid was de
bruid van Teune en de bruid van den Heer,
die alle zieken tot zijn bruid maakt en hen
wacht aan Je poorten van zijn houge Hemel
vroeg of laat, allen die Hem liefhebben en
belijden." 's Middags hadden ze allemaal wat
lekkers gekregen en nu was de wacht alleen
nog op Teune.
Hij is laat, zuster" zei vrouw reine, toen
het tegen zevenen liep. . . . Maar de vrouwen
zongen: lang zal ze leven en hip, hip, hoe ra h !"
en toen vergat ze weer even dat Teune zoo
laat kwam. Om half acht werd de leunstoel
binnengedragen en een luid hoerah ging op
en alle waren 't er over eens, 't was een mira
kel-mooie stoel. Vrouw reine keek als de ge
lukzaligheid zelf. Nu moest Teune er toch
zijn. De zuster troostte.... hij kon een on
geluk met zijn band gehad hebben met die
fietsen -- je wist nooit wat je te wachten
stond.... Om negen uur was Teune er nog
niet. Even later gingen de lichten uit maar
zuster Seraphien, die de harten der menschen
kende, al kende ze een deel van 't menschelijk
leven niet, bleef bij vrouw Grcine en hield
haar hand in de hare.... Toen ze de zieke
zacht hoorde snikken suste ze haar als een
arm, klein kind.... en vertelde van de Zoete
Maagd Maria en van de boodschap der
Engelen en ze omwond de zieke met schoone,
zachte woorden, met droomen van een maan
nacht en sterren en herders die de stemmen
der Engelen hoorden tot vrouw Greine sliep..
De volgende morgen waren de bloemen
weg, was de rood pluchen leunstoel verhuisd
naar de woning van den portier. Vrouw
reine scheen alles vergeten te hebben. Twee
dagen later kwam Teune.... Du zuster, in
den gang al, had hem alles verteld.... Greine
ging naar binnen. . . .
Zoo...." zei hij, maar de zieke zei niets,.
Zoo. ..." sleepte hij nog eens.... en dan
plotseling : kon ik nou weten, dat ze zoo'n
herrie d'rom zonen maken, dan was 'k ommers
wel gekomme. Maar wat kan ons soort
rnenschen dat nou schelen?"
Vrouw Greine had tranen in de oogen. Ze
vroeg niet of hij den stoel gezien had....
niets zei ze, niets. Stil lag ze, geslagen, voor
't eerst bewust van de diepe, troostelooze mi
sere van het leven.