DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND I& Seph '20. No. 225o beoordeeling te staan van de belanghebbende partijen zelve, de werkgevers en arbeiders, georganiseerd tot onderlinge samenspreking en bekleed met de macht tot handelen." Hoezeer het inslaan van dezen weg voor de Overheid-werkgeefster wenschelijk en drin gend was, bewijst wel dat ik in genoemd geschrift nog uitvoerig'polemiseerde met den heer Wibaut, die in het soc. dem. orgaan de Gemeente" tegen de medezeggenschap der werklieden was opgekomen, daarbij betoogende en dit een eisch van democratisch bestuur noemende, dat de bestuurstaak van den gekozen gemeenteraad de regeling der arbeidsvoorwaarden van het personeel in gemeentedienst moet omvatten. Ik meende evenwel (t.a.p. blz. 205), dat blijkens deze beschouwing de toenmalige stelselmatige ^ont houding der socialisten van deelname aan de bsstuurstaak zich wreekte in een gemis aan practischen kijk op de openbare bestuurs inrichting. Een meening, welke weldra juist bleek te zijn, want nauwelijks was de heer \V. twee jaar lid van het dagelijksch bestuur der hoofdstad of hij verdedigde in den Raad een voordracht, strekkende om de nu ook hem gebleken te knellend geworden raads'bemoeiing eerlang 2) opzij te zetten en door ^georganiseerd overleg met de werkliedenor;ganisaties, waarbij aan de laatste inderdaad -medezeggenschap zou worden toegekend, te "vervangen. En onlangs, bij de behandelng van de voordracht, die tot het in den aanhef van dit artikel genoemde raadsbesluit leidde, verklaarde de heer Wibaut dan ook (Gemeente blad blz. 1039): Burgermester en Wet houders meenen, dat het veel beter is, te komen tot een loonregeling, die de vrucht is van overleg met de organisaties van gemeentewerklieden dan een loonregeling, zooals vroe ger gold, die werd opgelegd." Dat de Raad hierbij iets" van zijn bevoegdheid prijsgeeft, gaf hij onomwonden toe. Op deze episode uit de voorgeschiedenis van het besluit, dat ons hier bezighoudt, ben ik even ingegaan opdat man er een laatste waarschuwing in moge opmerken voor de ramp, die ons vaderland zal treffen, als de ingediende Rechtstoestandswet" tot stand mocht komen. De minister Heemskerk, die indertijd zelf als wethouder gedurende negen tien vergaderingen van den Gemeenteraad het thans nog bestaande Atruterdamsche werkliedenreglement in ontwerp verdedigde (meri leze daarvoor de 645 pagina's van het Gemeenteblad !) denkt blijkbaar nog met ge noegen aan het succes, dat die discussie hem bezorgde, maar heeft van de ellende, die dat reglement gedurende een twaalftal jaren heeft opgeleverd, niets meer meege maakt. Al die ellende, zoowel in de diepte als in de breedte verveelvoudigd, zal hij nu met zijn wetsontwerp op de rechtspositie van ambtenaren (waaronder ook werklieden ^wor den verstaan) het Rijk, de Provinciën en alle Gemeenten op den hals halen en daarmee een gezond openbaar bedrijfsbeheer feitelijk onmogelijk maken , juist op het oogenblik dat de Gemeente Amsterdam gereed stond zich van den last 3) van haar werklieden reglement eindelijk te verlossen. Immers, de voorbereidende arbeid voor de bij het Raadsbesluit van October 1916 bedoelde totale herziening van dat reglement, was volbracht. Het nieuwe reglement zou de instelling bevatten van een Centrale Com missie", die volgens de daaromtrent in het reglement gegeven aanwijzingen, de geheele regeling van rechtspositie en arbeidsvoor waarden voortaan zelf en?behoudens cassatie en budgetrecht buiten alle bemoeiing van den Raad kon volbrengen. B. en W. ver klaarden evenwel, zich van de indiening eener daartoe strekkende, voordracht vooralsnog te hebben onthouden, wijl zij meenden eerst een nadere beslissing nopens de rechtstoestandswet te moeten afwachten. Intusschen kon eene nieuwe loonregeling daarop onmogelijk wachten en was de on houdbaarheid van de vaststelling daarvan door den Raad wel boven die van alle andere regelingen gebleken. Daarom werd alvast voor dit punt medezeggenschap van de werkliedenorganisaties voorgesteld en door den Raad aangenomen. De bestaande, uitsluitend uit werklieden-leden samengestelde adviseerende Centrale Commissie werd dus voor dit doel gereorganiseerd. Maar ook slechts uit sluitend voor dit doel! Hoewel hare samen stelling en werkwijze nu op volledige regeiiMMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimmiiiiiiiiiiiiiiiiii Nederl. Munt Hollandm moo*t gowlido sigaar ling der rechtspositie en arbeidsvoorwaarden berekend zijn, is haar geen andere taak op gedragen ; over alle andere regelingen dan de loonbepaling blijft zij slechts een adviseerend en B. en W. of de Raad het regelende orgaan. Dat uit deze tweeslachtigheid moei lijkheden zullen voortvloeien, kan gereedelijk worden verwacht.. Gelijk boven werd opgemerkt,heeft de Centrale Commissie nu die haar in zake het loon op gedragen taak met succes vervuld; binnen een tijdsverloop van 8 dagen was in haar midden over een nieuwe regeling overeen stemming verkregen. Na deze proef waar het over zulk een netelig onderwerp en onder zulke bezwarende omstandigheden ging, mag men wel zeggen : na deze zware proef zijn haar samenstelling en werkwijze gebleken deugdelijk te zijn. Zij wordt ge vormd door vertegenwoordigers van twee partijen, het gemeentebestuur en de werk lieden. Het gemeentebestuur wordt vertegen woordigd door 2 leden van het college van Burgemeester en Wethouders, die het poli tieke element uitmaken; voorts uit een drie tal hoofden van gemeentelijke diensttakken, die het badrijfstechnische element uitmaken en uit den directeur van het Arbeids-Bureau, schrijver dezes, die het sociaal-organisato rische element uitmaakt. Tezamen 6 leden. De werklieden worden vertegenwoordigd door 2'. afgevaardigden van de afdeeling Amster dam van elk der 5 landelijke organisaties van Overheids-personeel; tezamen dus 10 leden. Deze afgevaardigden behoeven zelf geen be stuurder der plaatselijke afdeeling te zijn; van de bevoegdheid om leden van het hoofd bestuur der landelijke organisatie aan te wijzen is gebruik gemaakt. Categorale orga nisaties, d.z. organisaties die slechts werk lieden van een bepaalde categorie als leden tel len, zijn dus niet vertegenwoordigd ; hun spe ciale belangen moeten en kunnen dgor de vertegenwoordigers der algemeene organi saties worden in het oog gehouden. De twee gro-epen van vertegenwoordigers, die van het Gemeentebestuur en die van de organisaties, vormen ieder een complex, dat n stem uitbrengt. Zijn die beide stemmen gelijkluidend, dan komt de regeling tot stand; is overeenstemming onmogelijk, dan moet de Raad de beslissing geven. De stem van de vertegenwoordigers van het Gemeentebestuur wordt door de leden van het college van B. en W. bepaald ; de directeuren adviseeren hen daarbij. Evenzoo adviseert ook de door den Raad benoemde Commissie van Bij stand voor de Arbeidszaken", welker leden echter advies moeten uitbrengen zonder de vergaderingen der Centrale Commissie (waar van zij de njtulen ontvangen) te hebben bijgewoond en nadat de onderhandelingen daar zijn beëindigd. Bij het bepalen van de gemeenschappelijke stem der arbeidersor ganisaties is aan elke organisatie invloed toe gekend in verband met haar ledental; niet echter volkomen in evenredigheid tot dat ledental. De situatie is thans zoo, dat de beide groote organisaties (?syndicalisten" en mo dernen") samen de stem kunnen bepalen; zijn zij het echter samen niet eens, dan moet elk hunner 2 der drie andere organisaties (?neutralen", Christelijken" en Katholie ken") meekrijgen om de meerderheid en daar mee de" stem te kunnen vormen. Men zal 't er echter zooveel mogelijk op aanleggen het allen eens te worden. Zeer veel draagt daartoe bij het voorschrift van het Reglement van Orde omtrent het houden van vóór- of tusschenvergaderingen van de leden, die tot een groep behooren. Dit reglement van orde is door de Commissie zelve vastgesteld en zal weldra (met bijvoeging van het Raadsbesluit tot organisatie der Commissie) voor belang stellenden verkrijgbaar zijn. Ik mag daar naar dus verder verwijzen. Op de door de Centrale Commissie aangeno men nieuwe loonregeling zelve, ben ik in het bovenstaande niet ingegaan. Slechts zij vermeld, dat die regeling is vastgesteld ten minste voor den tijdsduur van l jaar, zoodat we voor het loopende en het volgende jaar van verdere loonacties (die in de laatste tijd zich zoowat om de 3 maanden herhaalden) verschoond zullen blijven. De regeling snoet nu, naar den eisch van het Raadsbesluit van 21 Juli, nog formeel door den gemeenteraad wor den bekrachtigd. Dat dit niet meer dan een formaliteit is, zag de Raad destijds zelf wel in. Hij besloot daartoe echter hoewel prof. Krabbe die ter zake advies had uitgebracht, dit uitdrukkelijk onnoodig verklaarde, in dien de Raad maar het cassatierecht behield om tegemoet te komen aan hun, die vaststel ling alleen door de Centrale Commissie in strijd met de Gemeentewet achtten. Natuurlijk N.V. PAERELS Meubileering Mu. COMPLETE MEUBILEERINQ -: BETIMMERINGEN : Rokin 128 Telef. 4541 N iiitmiimiiiiimii moet de Raad de gelden voor.de uitvoering toestaan en als hij daartegen bezwaar heeft, zal een niéuwe regeling op lager peil moeten worden vastgesteld. Voor andere regelingen, die geen geldelijke gevolgen hebben of waar voor de benoodigde gelden zich op de begroo ting 'zijn toegestaan, zou de formaliteit van bekrachtiging door den Raad slechts tot verhooging van de mindering. En geheel onnoodig! Ging de Raad aan die regelingen uitvoerige duscussies wijden of weigerde hij, zonder zelf tot wijziging te kunnen besluiten, goedkeuring aan regelingen waarover partijen in de C.C. het reeds eens geworden waren, dan zou hij immers aan zijn eigen, hem ont lastende instelling, alle leven ontnemen. Dat die instelling levensvatbaar is en voor lang leven voorbestemd, dan schijnt mij echter nu wel zeker. Dat de Regeering of anders de Tweede kamer dit nu nog intijds moge inzien door in plaats van de Rechtstoestands wet een dergelijk Rijksorgaan als het hier bespro ken gemeentelijke in het leven te roepen." A. 7.9.20 J. VAN H E T T I N G A T R O M P 1) ,,Het Sociale Arbeidscontract; beschou wingen over de bemoeiingen van de Overheid met arbeidsvoorwaarden in verband met de praktijk van het Amsterdamsche Werklieden Reglement." Amsterdam, Uitgevers en Druk kers-Mij. F. van Rossen. 2) Ten onrechte wordt veelal de meening gehuldigd dat reeds door de aanneming van die voordracht, in October 1916, mede zeggenschap aan de organisaties werd toe gekend. De voordracht behelsde nog slechts de uitnoodiging om te gelegener tijd een regle mentsherziening met die strekking aan de orde te stellen, nadat de organisaties zich op het vervullen van die taak hadden voorbereid. Deze voorbereiding zou bestaan in het kennen van vertegenwoordigers der organisaties voor de toepassing van het bestaande eventueel nog op de gewone manier te wijzigen regle ment.' Bij dat, sedert bij diverse Gemeenten en het Rijk nagevolgd, z.g. georganiseerd overleg hebben de organisaties slechts adviseerende bevoegdheid. Dat men met dit hooren" der organisaties niet zou kunnen volstaan en geenszins het gestelde doel, de ontlasting der vertegenwoordigende colleges, zou bereiken, stond dus van te voren vast. 3) Een voorbeeld! De in het reglement voorgeschreven rechtsgang veroorzaakte, dat eerst een maand of vijf na de eerste staking der gemeentewerklieden (die van Juli 1919) kon worden begonnen met het doen onder gaan der in het reglement daarvoor mogelijk gestelde straffen, terwijl sommige werklieden die straf pas ondergingen, toen zij reeds aan de tweede en derde staking (Aug. '19, Juni '20) hadden deelgenomen. De voorgenomen straf oplegging voor de tweede staking werd opge geven toen 5 maanden na het delict nog geen, voor de berechting bevoegd, scheidsgerecht aanwezig was; de aanhangig gemaakte wij ziging van het werkliedenreglement was toen nog niet tot stand gekomen. .Thans is de derde staking reeds weer 3 maanden achter den rug en moet het scheidsgerecht nog aan de behandeling beginnen. D; Rechtstoestands wet maakt strafoplegging aan of ongevraagd ontslag van ongeschikt personeel practisch geheel onmogelijk. MI iiiiiiiiiiiiiiimiiiii iliiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiin iiiiiiiiin wordt door 21.OOO artsen erkend als het beste versterkingsmiddel voor Zenuwen en Lichaam. UIT HET AMERIKAANSCHE POLITIEKE LEVEN IV PARTIJWEZEN De Yankees staan er voor bekend, dat zij er zich op beroemen in alles, men kan het zoo gek niet denken, den Europeanen de loef af te steken. Er moge dien tengevolge wel eens aanleiding bestaan voor een kritischen be woner van de Oude Wereld in bepaalde ge vallen te betwijfelen, o>f het nu heusch waar is, wat hem omtrent Arnerika's records door een burger uit het land van Uncle Sam verteld wordt, op n terrein kunnen de Vereenigde Staten zich zonder de minste tegen spraak nummer n noemen. Nergens ter wereld is men zoover in de mechanische ont wikkeling van het partijwezen als daar te lande ! De taktiek,aan te wenden door de mannen, die in de groote politieke organisaties aan de touwtjes trekken, beheerscht het gansene staatkundig leven. Beginselen en bekwaamheid der te kiezen personen plegen bij een stembus actie slechts in zeer beperkte mate een rol te spelen. Als men een candidaat voor het President schap gaat stellen ik wees daar reeds op ? zijn het tal van gansch andere factoren, die gewicht in de schaal leggen. Naast de pro pagandistische talenten van den eventueelen candidaat, naast de vraag uit welken Staat hij afkomstig is (een twijfelachtige Staat, met veel stemmen in het kiescollege, is natuurlijk als regel het meest in trek), vinden de partij bonzen het gemeenlijk geraden iemand naar voren te brengen, die niet in de eerste plaats een groote persoonlijkheid is, dus ook vele vijanden telt. Middelmatigheden, allemansvrienden: daar valt volgens het oordeel der kenners het beste mee te werken. Dat de kiezers maar half tevreden zullen zijn met zulke weinig beteekenende candidaten en zij zich eerder voor politieke sterren van de eerste grootte zouden warm maken, behoeft de partijleiding zich niet erg aan te trekken. Immers de partijorganisatie is zoo machtig, dat zij heusch wel de massa meekrijgt, ook al gaat het er om een candidaat min of meer van den tweeden rang in het zadel te heffen. Als makke schapen volgen de burgers de aanwij zingen van de partijbazen gewoonlijk tenminste. Dit alles moest er dan ook wel toe leiden, dat werkelijk voorname staatslui slechts zelden tot President der Unie werden gekozen (wat niet wegneemt, dat menigmaal een tevoren weinig op den voorgrond tredende politicus een bekwaam staatshoofd bleek), al dient hier onmiddellijk aan toegevoegd, dat er de laatste decennia misschien weer een stijging in het peil der Presidenten te constateeren valt. Naarmate men zich trouwens losser zal gaan werken van de beroepspolitici en daar valt ongetwijfeld neiging voor te bekennen neemt de kans toe, dat de primi inter pares, niet langer buitenaf gehouden dank zij het werk van de politikasters, de hoogste posten in den lande zullen bekleeden. De beroepspolitici, de bosses, ze zijn produkten van het Amerikaansche staatkundige leven, zoo berucht als de bonte hond. Zoo ergens de politieke keuken] er onfrisch uit ziet, dan in het Yankeeland. En toch, het is goed tegen een al te minachtend oordeel over de Amerikaansche praktijken te waarschuwen. Zeker, het geknoei heeft er menigmaal allerbedenkelijkste afmetingen aangenomen en een gemeenschap als Tammany Hall vindt wellicht in heel Europa haar weerga niet. Doch ....laten we liet maar eerlijk bekennen, slechte politieke praktijken komen overal voor. Wanneer iemand ten onzent openlijk Amerikaansche verkiezingspraktijken aanbe veelt, dan huiveren we van verontwaardiging over zulk een zedeloos denkbeeld en we prij zen ons dankbaar, dat wij niet zijn zooals zij, de Yankees! Maar ondertusschen knijpt menig een in de Oude Wereld de kat in het donker der politieke keuken. Het is waar, het gaat alles niet zoo brutaal-open als in Amerika en ook niet op zoo groote schaal. Doch ik geloof niet zoover bezijden de waarheid te zijn als ik hier durf spreken van een verschil tusschen Europeesche en Amerikaansche politieke zeden, meer van gradueelen dan van qualitatieven aard. Bovendien, de kinderlijke lust tot over drijven, die den Amerikaan nu eenmaal eigen is, heeft tengevolge gehad, dat hij zelf de laagheid van het politiek gehaspel in zijn land, nog al eens op humoristisch spottende wijze beschreven, heeft aangedikt. Al dat geknoei kan men echter in de Unie meer perfect, meer tut in onderdeden georAAN JANTJE 's Morgens water, 's middags water,» 's Avonds water, altijd water. Water drinken is je ware, Weg met Cats en oude klare! '/ Is zoo deftig, 't is zoo fijn Van de blauwe knoop te zijn. Jantje van de Oude Groene Is een vriendelijke guit. In zijn wonderlijke Kladschrift Deelt hij Speenkop lesjes uit. Jantje heeft een grooten hekel Aan den thee-wellusteling. Hij bespot de droge broeders En hun water-nuttiging. Hulskamp, Lucas Bols en Hoppe Vindt hij borrel-kunstenaars. Van der Vijver en van Nelle LapLJiij aan zijn waterlaars. Door de stokers en de branders En door al wat distilleert Wordt dit bitterende Jantje Als een kameraad geëerd. Jantje, Jantje ga niet verder Raak zoo jong niet aan de prop. Luister naar den wijzen Speenkop; Ga toch aan de blauwe knop. Jantje, denk toch aan Hoog-Hullen, Laat je raden, leg je droog; Laat ons klinken op de vriendschap. Kom, liet waterglas omhoog! J. H. SPEENHOFF lllllllllllllllllllllllllllllllllllflllllllllllllllllll Illlllllll llmlIMIHMI DEVO Gourlgo Sigaar FABRIKANTE N.V. DIEVENBACH'a HolL Sigarenfabrlik UTRECHT ganiseerd, en, dat valt niet te ontkennen, brutaler en in heel wat grooter aanvang waarnemen. Daarom alleen reeds loont het ongetwijfeld de moeite een schets van het Amerikaansche partikwezen te geven! Vooraf intusschen iets over de partij-histo rie waardoor zich juist het best het eigen ka rakter van het, ik zou haast zeggen, beginsellooze Amerikaansche politieke leven van onzen tijd dit op den achtergrond blijven van en gebrek aan' staatkundige principes vormt wel een belangrijk verschil met hetgeen Europa ten dezen te aanschouwen biedt ? laat verklaren. Toen de vrijgevochten, eermalige Britsche koloniën zich een kleine 150 jaar geleden een eigen constitutie wilden scheppen,waren allen het er roerend over eens, dat de republikeinsche staatsvorm het meest verkieselijk was. Maar omtrent de verhouding der verschillende gewesten onderling viel minder eenstemmigheid te bespeuren. En zoo vonden er diepgaande debatten plaats in de Conventie te Philadelfia, waar de Grondwet geboren moest worden. Aan den eenen kant de aanhangers van de vrijheid, zoover mogelijk doorgevoerd, niet alleen voor den individu, maar ook voor eiken Staat, die deel zou uitmaken van de Unie. En lijnrecht tegenover hen, de mannen, die alle heil zagen in een sterk centraal gezag, met vele bevoegdheden bekleed. De eerste jaren van het bestaan der Unie mocht de strijd nog niet zoo scherp gevoerd worden, al heel gauw was het gedaan met de broederlijke min. iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiitiiiiiimi Wie durft er spreken van Frankrijk's'Jisolement? 't Is juist omgekeerd : Frankrijk waakt voor den wereldvrede! 't Was de Temps" die dezer dagen dit trotsche woord schreef en een zelfde toon klinkt in de ver klaringen welke Millerand na zijn gesprek met Giolitti in Aix wereldkundig heeft ge maakt. En waarlijk voor het oogenblik tri omfeert de Fransche politiek over die van Italiëen Groot-Brittanje en de Entente staat weer hecht aaneen op het fundament van de Fransche, van Clemenceau's, staatkunde, die niet weten wil van toenadering tot Djitschland, niet van toenadering tot Rusland, maar zich vastklampt aan het verdrag van Versailles en die de waarborgen tegen de gevaren der toekomst uitsluitend vinden wil in de macht van het Fransch-Britsch-Italiaansche bondgenootschap. Aldus werd Genève uitgesteld, dat het ver volg had moeten worden op Spa, een nieuwe stap in de richting van Duitschland's op neming in de volkerensamenleving. En zoo ook werd Kamenef uit Londen naar Moskou teruggezonden met een reprimande over de wijze waarop hij de Britsche gastvrijheid misbruikt heeft, en daarmee het pas begonnen Engelsch-Russische overleg afgebroken. De koersverandering van Londen en Rome is dus volkomen en als men niet nog een stap verder gaat en nu ook maar, zooals Parijs deed, Wrangel erkent, dan is dat vermoedelijk ten eerste omdat dit tegenover de stemming der arbeiders onwenschelijk zou zijn en ten tweede omdat over 'n paar maanden of weken de koers zeer goed opnieuw gewijzigd kan worden. Ja, dit blijft waarschijnlijk, want de Britsche en Italiaansche regeerders warden, of zij willen of niet, op den duur gedrongen in de richting van toenadering tot de vijanden van vroeger en het zijn slechts de omstandigheden van 't oogenblik die hen nopen voorshands met de Fransche diplomaten mee te varen. Inderdaad is 't voor het oogenblik in Frank rijk heeljwat beter gesteld dan in Italiëen Engeland en al hoeft men volstrekt niet aan te nemen, dat de semi-revolutie die in Itali woedt of het geweldige arbeidersconflict dat in Engeland dreigt, mér het gevolg zou zijn van de tosnaderings-politiek tot Rusland dan bijvoorbeeld de aardbeving die Italiëdeze week teisterde, het ligt voor de hanldat de Fransche pers en de Fransche staatslieden dit wel doen. Dat hebt ge nu van uw coquetteeren met de heeren in Moskou, zegt m M d «r, het brengt u niets van het hout e:i het graa'i waar ge u al blij mee maakte, iruar allee.i onrust en ellende; Rusland heeft niets adders uit te voeren dan propaganda. Deze stem ning overheerscht thans in de Europeesclve kabinetten en zij brengt de bijkans uiteengeslagen Entente bijeen op de oude basis. Natuurlijk weten wij niet, wat er op stuk van zaken tusschen Millerand en Giolitti in Aix besproken en besloten is, evenmin als wij vernomen hebben, wat de bejaarde Italiaan sche premier en Lloyd George in Luzern be klonken. Het communiquédat de conferentie besloot was vol groote woorden en nietszeg gend, maar de strekking niettemin in zoover duidelijk,dat de meningsverschillen dieFrankrijk en Italiëbijna tot volledige tegenstanders gemaakt hadden voorloopig op den achter grond zijn gedrongen en er een gedragslijn voor de eerstkomende weken is vastgesteld waarmee beide regeeringen, en vermoedelijk ook de Britsche accoord gaan. In die gedrags lijn behoort dan het uitstel van de conferen tie in Genève, zekerlijk een concessie van Britsen-Italiaanschen kant aan de Fransche diplomatie, en het is slechts een zwakke troost dat Lloyd George en Giolitti als hun meening te kennen gegeven zouden hebben dat Duitschland en Oostenrijk het volgend jaar lid van den Volkenbond mugen worden. Want voor er een jaar om is, kan er veel gebeu ren. In Italiëblijft intusschen de situatie onver anderd, d.i. onveranderd ongunstig en als we ons even voorstellen, dat het hier bij ons zoo zou zijn als thans daar, dan moeten wij zeggen, dat dit en revolutie of anarchie niet veel scheelt; de voornaamste fabrieken in de grootste steden zijn in de macht der arbeiders en het staats gezag doet niets om een einde te maken aan dezen, met de geldende rechtsorde in zoo vol slagen strijd zijnden toestand, dan confereeren en bemiddelen. Misschien is de regee ring werkelijk niet tot iets anders in staat, omdat de soldaten zouden weigeren te schieten of omdat de spoorwegmenschen de troepen niet zouden vervoeren, misschien ook durft de regeering het niet aan, omdat ze vreest dat dit liet sein zou zijn tot een volslagen revolutie. In elk geval de toestand duurt nu reeds een dag of tien onveranderd voort en de arbeiders ge ven niet toe. Afgezien hiervan echter schijnt het maat schappelijk leven in Italiëzijn gewonen gang te gaan en nijgen wij berichten van Itali aansche correspondenten vertrouwen, dan is dit alles toch meer een economische dan een politieke beweging en moeten wij deze be zetting van fabrieken meer beschouwen als een staking in het kwadraat Italianen grij pen nu eenmaal gaarne naar krachtige mid delen dan als een poging om het staatsgezag omver te werpen. Minder ernstig, maar toch dreigend genoeg is de toestand in Engeland. Nog altijd wordt het publiek gerustgesteld met berichten, dat er achter de schermen onderhandeld wordt en dat de andere arbeiders de mijnwerkers niet in staking zullen laten gaan. Maar intusschen nadert de fatale datum van 25 Sept. snel en een oplossing laat zich niet zien. De eerste bemiddelingspogingen van de regeering zijn mislukt en op dit oogenblik Woensdag morgen hebben wij nog niet vernomen dat Lloyd George zijn oude reputatie van be middelaar in arbeidsconflicten bevestigd heeft. Integendeel dreigt een tweede conflict zich bij dat der mijnwerkers te voegen : de electriciteitsarbeiders willen staken en daarmee licht- en transport-bedrijf tot stilstand bren gen, en men kan begrijpen wat dit beteekenen zou, als tegelijkertijd de mijnwerkers anderen industrieën hun voedsel onthouden. De opeenstapeling dezer gevaren hebben gaandeweg in Engeland een gevaarlijke stem ming gewekt, een stemming als er in de Euro peesche politiek heerschte vlak voor het uit breken van den oorlog : het moet nu maar eens uitgevochten worden tusschen kapitaal en arbeid ! En die stemming is in hooge mate aan gewakkerd door wat de Daily Herald", het arbeiders-orgaan gedaan heeft. De re dactie van dit blad heeft zijn lezers meege deeld, dat zij een som van 75 000 pond cadeau . kan krijgen uit Moskou en dat, als zij dit geld niet aanneemt, de abonnementsprijs verhoogd moet worden ; zij vraagt nu aan haar lezers of zij dit geld moat aannemen, ja of neen. Dit heeft de stemming in hooge mate geprikkeld, want de ,,Daily Herald" is geen communis tisch orgaan, al'toont het meer sympathie voor het Sovjet-beginsel en de Sovjet-republiek dan de gemiddelde Engelschman. Maar als het blad nu die 75 000 pond aanneemt, dan wordt het natuurlijk wel tot op zekere hoogte een bolsjewistenblad en daarmee verandert dan de strijd der arbeiders die door het blad gesteund worden vanzelf van karakter. Natuurlijk is de verontwaardiging in de pers zeer groot en het is niet onmogelijk, dat de Daily Herald" zich zelf en de arbeidersbe weging veel kwaad doet door er zelfs maar over te denken geld aan te nemen van vreemde lingen, en dan nog wel vreemdelingen die hun schulden aan de Engelschen niet betalen wil len. Bovendien heeft iemand uitgerekend, dat 75 000 Engelsche ponden een bedrag aan roe bels vertegenwoordigd van zeer vele tien tallen millioenen en dat derhalve als de Daily Herald" dit aanneemt, wel doorvoede en goed"betaalde Britsche arbeiders geld aannemen waarmee de Russische regeering haar hon gerige arbeiders zou kunnen voeden. Derge lijke overwegingen leggen natuurlijk vee! ge wicht in de schaal. Of nu ten slotte de Daily Herald" het geld zal aannemen, staat nog te bezien, maar dat er in ernst over gedacht wordt, bewijst hoe fel de verhouding tusschen arbeid en kapitaal in Engeland geworden is en het maakt dat we niet zoo heel gerust zijn over den afloop der pogingen om de groote staking af te wenden. Intusschen blijft het in Ierland even troe bel ; de hongerstakende burgemeester van Cork wordt niet vrijgelaten en dagelijks le zen we bulletins in de Engelsche bladen, dat zijn einde schielijk nadert. Het militaire verdrag tusschen Frankrijk en Belgiëis een beklonken zaak. Het is hier niet de plaats om er uitvoerig over te schrijven en bovendien kennen wij den inhoud niet. Trouwens het verdrag zaj niet gepubliceerd worden in zijn geheel en naar het schijnt ook niet worden meegedeeld aan den Volken bondsraad. De letter van het volkenbonds verdrag wordt hierdoor niet overtreden, de geest zeker wel en er blijkt opnieuw uit hoe weinig waarde men aan Franschen kant aan den Bond hecht: wij weten dat Clemenceau het bij wijze van concessie aan Wilson's idealisme in het verdrag heeft opgenomen als een on schadelijk ding, waarvan toch wel niets zou komen, en Millerand heeft de staatkunde van zijn voorganger ook in dit opzicht voortgezet, met den Volkenbond wordt geen rekening ge houden. Het Fransen-Belgisch militair ver bond nu heet defensief te zijn en Belgi niet tot militaire krachtsinspanning te ver plichten, maar wij weten wat dit alles beteekent en men kan niet anders dan aanne men, dat hierdoor de Fransche en de Belgische defensie in waarheid n geheel gaan uitmaken. Het spreekt vanzelf dat dit ook voor ons van groot gewicht is. J, C. V A N O V E N