De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1920 18 september pagina 3

18 september 1920 – pagina 3

Dit is een ingescande tekst.

18 Sept. '20. No. 225G F. AMSTI-RDAMML1R, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND T3XUI^2X TM T E SERVE De Groijter & Co's Meubeltransport Mij. Gevestigd sedert 1881 AMSTERDAM Fr. v. Mierisstraat 90 Tel. Z. 822 DEN HAAG Westeinde 48 Tel. H. 2924 ARNHEM Parkstraat 52 Tel. 61 Verhuizingen enVerpakkingen Bergplaatsen voor Inboedels STARK'S OXYDOL" (CHLORAS KALICUS TANDPASTA) Niinl. Vmn. STARK ft Ce. - Chimlschi Frtrtek '«-HABE", 't-armnhaga FLICK's BOOMSCHORS KOUDE (Hl'STl Is Chocolade in een vorm en van een samen stelling als In geen ander Fabrikaat wordt teruggevonden. OVERHEERLIJK VAN SMAAK! EiïE» C&SPAI FLICX ? Opjericht 1145 loflavorineleri Amiterdini HEEREN MODE-ARTIKELEN . HKKRENSTRAAT 12, GRONINGEN TELEFOON 108» Rookt -' JAARBEURS UTRECHT labrikan la J J van der Pas s Bosch GRAND HOTEL BOSCH H EK" 's-GRAVENHAGE DEN EEHEELEN DA8 RESTAURANT DINER-CONCERT ES EENIGE SPECIALITEIT i» KRlMPVRljE li m GEZONDHEIDS- || || ONDERGOEDEREN g Nederlandsch Fabrikaat EB TRICOTHUIS B2HET D3 BH AMSTERDAM HAARLEM Reg. 8 reestraat 35 Gr. Houtstraat 143 vi f* TEU NOORD 606& TELEFOON 146& W Fi. 20 LEIDSCHESTRAAT 22 AMSTERDAM TELEFOON N. 5812 HEMDEN HAAR MAAT Naaml. Venn. Amsterdamsche Bad- en Zweminricbiing Over 't Y. Geopend het nieuw gerestaureerde Café-Bestaurant W. F. H. MOOIJEN, Telefoon C. 1158 EXPLOITANT Lunch Diner Souper i la carte DINER- en AVOND-CONCERT Bouw- en Woningbureau van den Makelaar J. D. F. VAM WEK VEEN, Kantoor van vaste goederen. Laan h. Parkstr.43 Tot het bouwen van Villa's en Landhuizen zijn prachtige heuvel achtige BOSCHTERREINEN te koop in het OOSTERPARK te Lage prijzen, mooie wegen, gas, electr. licht, water. N, V. Maatschappij tot Eiploit. van Het Qosterpark j Dn.!. l. STDKMANS & OTIO SCHÜLZ Tel. Int. 38 & 48 Snolschrilt RlENTS BALT Zilfond. 93 Cent fr. In den Boekh. en na Telkens weer verwerven personen goede BETREKKING postw. bij RIËNTS BALT, Haag. Mond. en schrift, ond. hiermee een Illllfll II 11 Illllll Illlll lllllllllllllllllllllllllMllnii,,,,,,, Spoors Mosterd WA.Spoqrjr_ Culemborg Dames-en Heerenkleeding Li.U ?14,'s-Gravenliage Zelfs een bij uitstek nationale figuur als Wash ington lieten [de partijhartstochten niet met rust. Degenen, die hem te Federalistisch vonden, de toenmalige Republikeinen, welke opkwamen voor de zelfstandigheid der Staten, ontzagen zich niet den grooten volksheld eenigszins spottend in plaats van landsvader, 's lands stiefvader te noemen. Naast de hier vermelde kwestie vnl. op -constitutioneel gebied gelegen, die intusschen met den dag meer ten historisch karakter ging aannemen, kwam tegen de helft deivorige eeuw het slavenvraagstuk op den voorgrond, toen tal van staten met n zonder slavernij successievelijk aansluiting bij de Unie zochten. Na vele wisselvalligheden zien we de oude partijen in onze dagen nog aanwezig : slechts hebben ze met hun namen stuivertje wisselen gespeeld. De Republikeinen van Jet'ferson kan men als de politieke voorvaders der De mocraten beschouwen, terwijl de Democra ten uit dien tijd hun volgers vinden in de gelederen der hedendaagsche Republikeinsehe partij. De groote strijdpunten, waar het eens om ging, behooren echter tot het verleden en kunnen dus thans niet meer als oorzaak der scheiding tussdien de beide kampen beschouwd worden. En de andere vraagstukkeu, welke zich lllllItllCIIIIIHIIIIIIII EISCHT STEEDS SIPKES'JANIS zoowel op sociaal eu economisch terrein voor doen, hebbenjdie dan niet tot principieele tegenstellingen tusschen Democraten en Republikeinen geleid ? Het antwoord moet ontkennend luiden. Drankverbod, vrijhandel, sociale wetgeving, om slechts eenige onder werpen te noemen, ontmoeten voor- en tegen standers in beide kampen. Wel is het misschien waar, dat de Democraten, vooral in het Zuiden met hun aanhang op het land, wat sterker tegen hooge invoerrechten geporteerd zijn dan de anderen, doch de praktijk heeft be wezen, dat zij, als het in htm kraam te pas kwam, evengoed als de Republikeinen voor tariefwetgeving te vinden waren. Men houde bij dit alles vooral ook in het oog, dat de oorsprong van de twee groote partijen er niet een van sociaal-cconomischen aard was, maar louter in staatkundige kwesties te zoeken is. Wel zijn naderhand ook speciale arbeidersgroepen het politieke terrein gaan betreden ; tot dusverre echter zonder bijster veel succes. Ofschoon men zich geweldig veel moeite geeft den volke duidelijk te maken dat er wel degelijk een groot verschil tusschen de Republikeinsehe en Democratische beginselen bestaat en daarbij dan ook geregeld het af gereden stokpaardje van al of geen groote zelfstandigheid der Staten weer te voorschijn wordt gebracht; en hoewel nu en dan, hier en daar, misschien wel eens iets van een prin cipieel onderscheid te ontdekken valt, moet elke objectieve beoordeelaar tot de conclusie komen, dat Republikeinen en Democraten elkaar in het haar vliegen, nu ja omdat het zoo van ouds her is geweest ! Voor 99"0 is die heele partijstrijd iets ge weldig opgeschroefds en kunstmatigs en al het gekibbel, het heele handhaven van de partij-organisaties berust dan ook vnl. op DE PLECHTIGHEID te ROSSIGNOL (in Belgisch Luxemburg) HET MONUMENT ERNEST PSICHARI In het woud, op het graf van Kniest Psichari, wordt een liooge plechtige mis gezongen. De boorneii rnischen met den zang van het orgel mee. Uit alle harten stijgen gebeden op en tranen zijn er in de oogen. Uit alle oorden van Frankrijk eu Belgiëzijn menschen (dui zenden) hierheen gestroomd om te bidden in deze eenzaamheid op liet graf van dezen jongen Franschen dichter, die, pas bekeerd tot het katholicisme, op 23 Oogst 1914, sneuvelde aar den ingang van het kleine doip Rossignol in Belgisch Luxemburg. Hij werd toen be graven in eer. tuintje, (daar waar hij viel) en direkt geïdentifieerd door zijn kameraden, zoo dat men hem later terug vinden kon. Hij viei in de heetste, felste dager: van den oorlog. De Franschen werden in het stille bosch ge lokt. De Duitschers waren er opgesteld met hunne batterijen, en in het lichte loover der boomen loerden manschappen en officieren. Ze vielen op hun prooi als wilde beesten en het werd er een gevecht \an man tegen man ;een afschuwe'ijke moorderij. Eein'ge duizenden vielen er, in de twee kampen, en de manne lijke bevolking van het dorpje sverd gefusil leerd en de huizen in brand gestoken. Op dien tragischen dag viel Psichari. Hij was iemand, die in zich droeg een groote zielekracht en zieleaclel. Hij was als liet symbool van '.K- jonge katholieke letterkunde in '"rankrijk, die veel te herstellen had van wat linre voorgangers misdeden. Er waart iets zeer mysterieus om zijn edele figuur, iets aanlokkelijk* en mysterieus, dat stil maakt wanneer men aan het leven van dezen jongen man denkt. Kr lag een teeken van voorbeschiktheid in hem, liet was al", had hij een stempel gekregen. Hij was uitverkoren. Zijn ziel was mooi g? uoeg om als offer gekozen te worden, als zoe-i offer. Hij was d" kleinzoon van Ernest Renat: (prètre apostat) die gehuwd was met ct«; doch ter van den Holiandschen schilder Ary Schetter. Ernest Psichari werd ver van de katholieke kerk opgevoed. Zeer vroeg ai begon hij te twij felen aan de theorieën v'an zijn grootvader; en het twijfelen liet hem geen rust, het groeide met hem mee tot zijn bekeering kwam. Hij schreef ,,Le voyage d'un Centurion", en die Centurion" wat' iiij zelf toen met zijn twijfel en zijn wankelende ziel. Toen de oorlog uitbrak bevond hij zich in Marokko, waar hij als luitenant der koloniale troppen diende. Hij had zich daar door Ood's stem geroepen gevoeld, om in de woestijn te leven en er de stemmen te ontwaren die spre ken in de eenzaamheid. Zijn ziel Ivisterde, werd geroepen en begreep. Daar schreef hij ,,Les Voix du Désert", die het mooiste deel van zijn werk uitmaken. Vandaag zijn de katholieke dichters van Frankrijk en Belgiëhier in bedevaart ge traditie en. . . . op de belangen, die iemand er toe leiden zieh bij een der groepen aan (e sluiten. Wie de overwinning behaalt bij de verkiezingen, beschikt over de baantjes en daaraan is in de Unie geen gebrek. Wil men een actueel bewijs van de bewering, dat het principieele verschil niet uoemeuswaard mag heeten, welnu men leze slechts de programma's waarvoor Cox en Haidings' vrienden in het vuur gaan. Ze lijken op elkaar als twee druppels water ! Van de concnrreerende partijen, die over geheel de Unie haar vertakkingen, hebben, mogen hier nog de Prohibitiouisteii genoemd, de tegenstanders van den verkoop van sterken drank ; daarnaast vestig ik nog even de aan dacht (zonder natuurlijk eenigszins op volle digheid aanspraak te willen maken) oi'/J een tweetal merkwaardige groepen, die een oogenblik een rol speelden, maar spoedig weer van het tooneel verdwenen. In 1884 bleken vooraanstaande personen in de Republikeinsche partij, menschen van intellectueele en sociale standing, geen genoegen tejnemen met den gang van zaken iu hun partij. Zij scheidden zich at', zonder een eigen candidaat voor het Presidentschap 1e stellen, maar alleen o/n hun steun aan de andere candidaten te geven, als protest tegen den persoon waar mee en het programma, waarop de Repu blikeinsehe organisatie den verkiezingsstrijd inging. Die Onafhankelijke Republikeinen, door hun gewezen vrienden spottend Mugwumps *) genoemd, wat zij (gelijk weieer de (leuzen) onmiddellijk als eerenaam accept eer den, kregen in l'.U2 cenigenuaic navolgers toen Roosevelt met zijn aanhang uit de Republi *) Mugwump heette bij e indianen een Hoofd of een oude wijze mau. komen op zijn graf, om den eersten steen te lefgen van een monument dat zijn herinnering vereeuwigen moet op deze plaats, waar bij ter ruste werd gelegd in het lommer der hoogc hoornen, op den drempel der eenzaamheid die hij zoo lief had, (Wanneer gij ooit de t;e!e;;cnl:eid l'ebt, dezr plaat:; (e bezoeken, verzuil', die t;elei;enheid nier). Ik bon hiel eenige weken t/eiedeii nog se weest ; ik beu hier geweest in de stilte, tegen den avond. En clan bizoodei. gaat er van deze plaat:; een onuitsprekelijke rust uil. IL> 'leersch? hier eeti atmosfeer, die balsemend werkt o\er de zielewonden eu vrede brengt. Hier liggen een paar duizend ni'-nschen,! Hiitscherseu F'ranschen, zij aan zij in de groote Internationale van den Dood. Hier liggen zij nu. en hun her innering zal geen oorlot; wekken. Het oord is zoo mooi. De kerkhoven zijn in deze streek het eenige mooie, wat de Duitscheis hier ach terlieten. De Duitsehe kunstenaar, die ze ont wierp, deed dit met een diep gevoel van eer bied en schoonheid. Met zijn zuiveie kunst werken :'eenvoudig. grootsellen indruk wekkend. Ik hoorde van moeders, die uit Frankrijk wa ren gekomen om het stoffelijk overschot van hunnne zonen te laten overbrengen naar het vaderland, en die bij liet zien van deze stille mooie rustplaats in het woud, van hunne plan nen afzagen. Zij hadden het gevoel, dat zij deze harmonie niet verbreken mochten en dat zij hunne kindereu laten moesten waar zij vielen. keinsche gelederen trad. l/et feif, dat de Partij-Conventie niet hem, doch Taft tot candidaat benoemde, gaf den stoot, maar een programma lag er toch ook wel gereed, aangezien de meer vooruitstrevende elementen terecht bezwaar konden maken tegen de sterke conservatieve strooming onder de Republikeinen. Deze afgescheidenen stichtten een zelfstandige Partij, de Progressieve ge naamd, met een programma, waarop inderdaad belangrijke staatsrechtelijke hervormingen w.o. wellicht een andermaal bij een be spreking van het Amerikaansehe .staatsrecht nog wat in het midden gebracht kan worden als desiderata voorkwamen. Toen de split sing der Republikeinen eenzelfde resultaat opleverde als in J884, n.l. een Democratische overwinning, z.orgdeil de leiders er in 1010 wel voor, dat de Progressieven niet wederom behoefte hadden afzonderlijk op te treden. Want als er iets toe kan meewerken de bosses van de officieele partij-organisaties van al te sterk doordrijven van eigen verlangens af te houden, clan is het ongetwijfeld de vrees, dat opstandigen het leger zullen verlaten, om of een zelfstandige groep te vormen, of tien tegenstanders hun steun te verleenen. De e.xtra-ro(te toestanden in het Ameri kaansehe partijleven, waarin de bosses dik wijls oppermachtig regeeren, vinden hun oor zaak in verschillende factoren, waarvan wel de voornaamste is, dat juist de fatsoenlijke burgers zich weinig of niet met het politiek gedoe bemoeien. Reeds vrij spoedig begon aan 'het beter gehalte der bevolking tijd en lust om zich met de publieke zaak bezig te honden te ontbreken. De taliooze verkiezingen, die er voor alles en nog wat moeten plaatsvinden, dienen te worden voorbereid en gewoonlijk moet dit werk, bij gebrek aan vrijwillige Het is van ALGEMEENE BEKENDHEID dat de MICHELIN II1IIIELBUDEII ZIJN LICHTLOOPEND EN ONVEKSLIITBÜR 12 MAANDEN GARANTIE mini ui iiiiiiiiiiiMiiiluiimmuiiiiiM iiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiii krachten, worden toevertrouwd aan menschen, die van de politiek hun beroep maken. Bar biers, kroegbaz.en en dergelijkeu vormen,vooral in de groote steden, de kern der partijorganisaties. Uit een dusdanig milieu komen de bonzen naar voren met hun kliek, die of /elf naar de baantjes jagen, of deze toedeelen aan trawanten, door middel van wie zij allen in vloed kunnen uitoefenen ten einde van de staatsruif te profiteeren. (ielukkig echter zijn er ook nog wel anderen dan de professionals dievan de publieke colleges deel uitmaken, ja, tot veler vreugde schijnt er tegenwoordig juist bij de goede elementen weer wat meer lust te bestaan om zich aan de algemecne zaak te wijden. Zij zullen de eersten zijn, die de corruptie, de bron van macht en inkomsten der politicasters, den kop willen en kunnen indrukken. Wanneer ze zich daartoe inspannen,gelukt liet hun vaak. Dal is reeds meuigen keer, toen het gekonkel en het profiteeren door de bosses en hun vrienden van de belastin^peimingen der burgerij al te zeer de spuigaten uitliep, ge bleken. Waaruit de verschillende kwade praktijken bestaan, hoe men de knoeierskliek te keer kan gaan en in het bijzonder de fraaie historie van het edele gezelschap, dat Tamniain l [all geheeten is, moge in een slotartikel (lezer serie aan de orde komen. Mr. E, v. R A \ i. r i SPAAMSOH, EH6ELSOH, FRAHSOH, DUITSOH eto. Berlltz-Sohaol Hoarongrmohl 481 K. 3286 Praet. Ondtrwlji dgoi bultinl. LtKario Op hel gral van Psichari werden veel woor den gesproken. Vrienden en geestverwanten die niet komen konden, onder anderen Maurice Barrès, Vincent d' Indy, Jacqucs Mai itain, gen. de Castenau euz.., door onvoorziene omstandig heden weerhouden, lieten zich vertegenwoor digen door cien heer l hoinas LSraun. In eenvoudige woorden schetst hij het leven van Psichari en zijn dood. Hij zegt hoe hij te ruggevonden werd en dooi' de Duitschers van uit het dorp naar hier overgebracht, hier op de hoogte begraven werd in het. middenpunt van het kerkhof. Hij dankt den vader van Psichari die hier tegenwoordig is. omdat hij zijn kind hier heeft willen laten. ,,Wij zullen hem hier eeren en liefhebben. Dit graf zal worden : un lien de ralliement". Van hier zal hij uitstralen over de jonge lit teratuur van Frankrijk. Wij willen hier een altaar oprichten waar mud wij vergaderen /.uilen. Toen sprak de kolonel Cayrade, die hiei streed met hem en een van de weinigen is die aan den dood ontsnapten. gallet laatst van al sprak : sij» |ean Psichari, de vader van Ernest Psichari ! Met een stil vibreerend gemoed en een stem die mooi klonk van ontroering, zei hij: Wat een glorie, en wat een droefenis ! De kreet die mij ontsnapt, richt zich. niet alleen naar uw smart, gij die hier gekomen zij t om de apotheose van dooden bij te wonen ; maar ook helaas naar hen die ons verlieten voor altijd. l let was een groote eer, zeker, de heiligste /.aak te verdedigen. Maar het leven was voor hunne jonge zielen vol zoete vreugden ; en de kusten van den dag zoo te moeten verlaten, is dat niet iets waarvan hun hart de heele bitterheid heeft moeten voelen. Hun offer was des te grooter, daar zij het leven lief hadden en den moed hadden hei te bekennen. Zoo heb ik mijne twee kinderen gezien. (iij zult mij toelaten de herinnering aan mijn jougsten zoon te voegen bij deze van mijn oudsten zoon, dien gij vandaag viert, en dien hij aanbad en volgde, zooals ik zelf hem volg vandaag. Ik heb er bizoiuler aan gehouden, dat l Er nest hier rusten zou voor altijd, daar waar hij gevallen is in zijn grootheid eu zijn schoonheid. Hij is daar de soldaaf, de kristen, de dichter ; hij is daar midden zijn strijdmak kers, en die heilige graven bezegelen een broederlijken band die niet vergaan zal. Ik ben hier gekomen om tl cleu dank te brengen van een vader die getroffen is in het hart/" Dan gaat hij voort: ,,lk weet niet waarom toch, terwijl ik voor dit kerkhof sta, ik in mij een grooten vrede voel opgaan, dien uiet> meer roeren kan. De grootheid van den godsdienst dien gij allebei diendef, de schoonheid van hun gebaar. hebben in mij dien vrede gelegd." M A r; u A P i: r- 'i E H s

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl