Historisch Archief 1877-1940
18 Sept. '20. No. 225G
F. AMSTI-RDAMML1R, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
T3XUI^2X TM T
E SERVE
De Groijter & Co's Meubeltransport Mij.
Gevestigd sedert 1881
AMSTERDAM
Fr. v. Mierisstraat 90
Tel. Z. 822
DEN HAAG
Westeinde 48
Tel. H. 2924
ARNHEM
Parkstraat 52
Tel. 61
Verhuizingen enVerpakkingen
Bergplaatsen voor Inboedels
STARK'S OXYDOL"
(CHLORAS KALICUS TANDPASTA)
Niinl. Vmn. STARK ft Ce. - Chimlschi Frtrtek '«-HABE", 't-armnhaga
FLICK's
BOOMSCHORS
KOUDE (Hl'STl
Is Chocolade in een
vorm en van een samen
stelling als In geen
ander Fabrikaat wordt
teruggevonden.
OVERHEERLIJK VAN SMAAK!
EiïE» C&SPAI FLICX ? Opjericht 1145
loflavorineleri Amiterdini
HEEREN MODE-ARTIKELEN
. HKKRENSTRAAT 12, GRONINGEN
TELEFOON 108»
Rookt
-'
JAARBEURS
UTRECHT
labrikan
la J J van der Pas s Bosch
GRAND HOTEL
BOSCH H EK"
's-GRAVENHAGE
DEN EEHEELEN DA8 RESTAURANT
DINER-CONCERT
ES EENIGE SPECIALITEIT
i»
KRlMPVRljE li
m GEZONDHEIDS- ||
|| ONDERGOEDEREN g
Nederlandsch Fabrikaat EB
TRICOTHUIS
B2HET
D3
BH
AMSTERDAM
HAARLEM
Reg. 8 reestraat 35 Gr. Houtstraat 143 vi
f* TEU NOORD 606& TELEFOON 146&
W
Fi.
20 LEIDSCHESTRAAT 22
AMSTERDAM
TELEFOON N. 5812
HEMDEN
HAAR MAAT
Naaml. Venn. Amsterdamsche
Bad- en Zweminricbiing Over 't Y.
Geopend het nieuw gerestaureerde Café-Bestaurant
W. F. H. MOOIJEN,
Telefoon C. 1158 EXPLOITANT
Lunch Diner Souper i la carte DINER- en AVOND-CONCERT
Bouw- en Woningbureau van
den Makelaar J. D. F. VAM
WEK VEEN, Kantoor van vaste
goederen. Laan h. Parkstr.43
Tot het bouwen van Villa's en Landhuizen zijn prachtige heuvel
achtige BOSCHTERREINEN te koop in het OOSTERPARK te
Lage prijzen, mooie wegen, gas,
electr. licht, water.
N, V. Maatschappij tot Eiploit. van Het Qosterpark j
Dn.!. l. STDKMANS & OTIO SCHÜLZ
Tel. Int. 38 & 48
Snolschrilt RlENTS BALT
Zilfond. 93 Cent fr.
In den Boekh. en na
Telkens weer
verwerven personen
goede BETREKKING
postw. bij RIËNTS
BALT, Haag. Mond.
en schrift, ond.
hiermee een
Illllfll II 11 Illllll Illlll lllllllllllllllllllllllllMllnii,,,,,,,
Spoors
Mosterd
WA.Spoqrjr_ Culemborg
Dames-en
Heerenkleeding
Li.U
?14,'s-Gravenliage
Zelfs een bij uitstek nationale figuur als Wash
ington lieten [de partijhartstochten niet met
rust. Degenen, die hem te Federalistisch
vonden, de toenmalige Republikeinen, welke
opkwamen voor de zelfstandigheid der Staten,
ontzagen zich niet den grooten volksheld
eenigszins spottend in plaats van landsvader,
's lands stiefvader te noemen.
Naast de hier vermelde kwestie vnl. op
-constitutioneel gebied gelegen, die intusschen
met den dag meer ten historisch karakter
ging aannemen, kwam tegen de helft
deivorige eeuw het slavenvraagstuk op
den voorgrond, toen tal van staten met n
zonder slavernij successievelijk aansluiting
bij de Unie zochten.
Na vele wisselvalligheden zien we de oude
partijen in onze dagen nog aanwezig : slechts
hebben ze met hun namen stuivertje wisselen
gespeeld. De Republikeinen van Jet'ferson
kan men als de politieke voorvaders der De
mocraten beschouwen, terwijl de Democra
ten uit dien tijd hun volgers vinden in de
gelederen der hedendaagsche Republikeinsehe
partij. De groote strijdpunten, waar het eens
om ging, behooren echter tot het verleden en
kunnen dus thans niet meer als oorzaak der
scheiding tussdien de beide kampen beschouwd
worden. En de andere vraagstukkeu, welke zich
lllllItllCIIIIIHIIIIIIII
EISCHT STEEDS
SIPKES'JANIS
zoowel op sociaal eu economisch terrein voor
doen, hebbenjdie dan niet tot principieele
tegenstellingen tusschen Democraten en
Republikeinen geleid ? Het antwoord moet
ontkennend luiden. Drankverbod, vrijhandel,
sociale wetgeving, om slechts eenige onder
werpen te noemen, ontmoeten voor- en tegen
standers in beide kampen. Wel is het misschien
waar, dat de Democraten, vooral in het Zuiden
met hun aanhang op het land, wat sterker
tegen hooge invoerrechten geporteerd zijn
dan de anderen, doch de praktijk heeft be
wezen, dat zij, als het in htm kraam te pas
kwam, evengoed als de Republikeinen voor
tariefwetgeving te vinden waren. Men houde
bij dit alles vooral ook in het oog, dat de
oorsprong van de twee groote partijen er
niet een van sociaal-cconomischen aard was,
maar louter in staatkundige kwesties te zoeken
is. Wel zijn naderhand ook speciale
arbeidersgroepen het politieke terrein gaan betreden ;
tot dusverre echter zonder bijster veel succes.
Ofschoon men zich geweldig veel moeite
geeft den volke duidelijk te maken dat er
wel degelijk een groot verschil tusschen de
Republikeinsehe en Democratische beginselen
bestaat en daarbij dan ook geregeld het af
gereden stokpaardje van al of geen groote
zelfstandigheid der Staten weer te voorschijn
wordt gebracht; en hoewel nu en dan, hier
en daar, misschien wel eens iets van een prin
cipieel onderscheid te ontdekken valt, moet
elke objectieve beoordeelaar tot de conclusie
komen, dat Republikeinen en Democraten
elkaar in het haar vliegen, nu ja omdat het
zoo van ouds her is geweest !
Voor 99"0 is die heele partijstrijd iets ge
weldig opgeschroefds en kunstmatigs en al
het gekibbel, het heele handhaven van de
partij-organisaties berust dan ook vnl. op
DE PLECHTIGHEID te ROSSIGNOL
(in Belgisch Luxemburg)
HET MONUMENT ERNEST PSICHARI
In het woud, op het graf van Kniest Psichari,
wordt een liooge plechtige mis gezongen.
De boorneii rnischen met den zang van het
orgel mee. Uit alle harten stijgen gebeden op
en tranen zijn er in de oogen. Uit alle oorden
van Frankrijk eu Belgiëzijn menschen (dui
zenden) hierheen gestroomd om te bidden in
deze eenzaamheid op liet graf van dezen jongen
Franschen dichter, die, pas bekeerd tot het
katholicisme, op 23 Oogst 1914, sneuvelde
aar den ingang van het kleine doip Rossignol
in Belgisch Luxemburg. Hij werd toen be
graven in eer. tuintje, (daar waar hij viel) en
direkt geïdentifieerd door zijn kameraden,
zoo dat men hem later terug vinden kon. Hij
viei in de heetste, felste dager: van den oorlog.
De Franschen werden in het stille bosch ge
lokt. De Duitschers waren er opgesteld met
hunne batterijen, en in het lichte loover der
boomen loerden manschappen en officieren.
Ze vielen op hun prooi als wilde beesten en het
werd er een gevecht \an man tegen man ;een
afschuwe'ijke moorderij. Eein'ge duizenden
vielen er, in de twee kampen, en de manne
lijke bevolking van het dorpje sverd gefusil
leerd en de huizen in brand gestoken.
Op dien tragischen dag viel Psichari. Hij
was iemand, die in zich droeg een groote
zielekracht en zieleaclel. Hij was als liet symbool
van '.K- jonge katholieke letterkunde in
'"rankrijk, die veel te herstellen had van wat
linre voorgangers misdeden.
Er waart iets zeer mysterieus om zijn edele
figuur, iets aanlokkelijk* en mysterieus, dat
stil maakt wanneer men aan het leven van
dezen jongen man denkt. Kr lag een teeken
van voorbeschiktheid in hem, liet was al",
had hij een stempel gekregen.
Hij was uitverkoren. Zijn ziel was mooi g?
uoeg om als offer gekozen te worden, als zoe-i
offer.
Hij was d" kleinzoon van Ernest Renat:
(prètre apostat) die gehuwd was met ct«; doch
ter van den Holiandschen schilder Ary Schetter.
Ernest Psichari werd ver van de katholieke
kerk opgevoed. Zeer vroeg ai begon hij te twij
felen aan de theorieën v'an zijn grootvader; en
het twijfelen liet hem geen rust, het groeide
met hem mee tot zijn bekeering kwam.
Hij schreef ,,Le voyage d'un Centurion", en
die Centurion" wat' iiij zelf toen met zijn
twijfel en zijn wankelende ziel.
Toen de oorlog uitbrak bevond hij zich in
Marokko, waar hij als luitenant der koloniale
troppen diende. Hij had zich daar door Ood's
stem geroepen gevoeld, om in de woestijn te
leven en er de stemmen te ontwaren die spre
ken in de eenzaamheid. Zijn ziel Ivisterde,
werd geroepen en begreep.
Daar schreef hij ,,Les Voix du Désert", die
het mooiste deel van zijn werk uitmaken.
Vandaag zijn de katholieke dichters van
Frankrijk en Belgiëhier in bedevaart ge
traditie en. . . . op de belangen, die iemand er
toe leiden zieh bij een der groepen aan (e
sluiten. Wie de overwinning behaalt bij de
verkiezingen, beschikt over de baantjes en
daaraan is in de Unie geen gebrek.
Wil men een actueel bewijs van de bewering,
dat het principieele verschil niet
uoemeuswaard mag heeten, welnu men leze slechts de
programma's waarvoor Cox en Haidings'
vrienden in het vuur gaan. Ze lijken op elkaar
als twee druppels water !
Van de concnrreerende partijen, die over
geheel de Unie haar vertakkingen, hebben,
mogen hier nog de Prohibitiouisteii genoemd,
de tegenstanders van den verkoop van sterken
drank ; daarnaast vestig ik nog even de aan
dacht (zonder natuurlijk eenigszins op volle
digheid aanspraak te willen maken) oi'/J een
tweetal merkwaardige groepen, die een
oogenblik een rol speelden, maar spoedig weer van
het tooneel verdwenen.
In 1884 bleken vooraanstaande personen in
de Republikeinsche partij, menschen van
intellectueele en sociale standing, geen genoegen
tejnemen met den gang van zaken iu hun partij.
Zij scheidden zich at', zonder een eigen
candidaat voor het Presidentschap 1e stellen, maar
alleen o/n hun steun aan de andere candidaten
te geven, als protest tegen den persoon waar
mee en het programma, waarop de Repu
blikeinsehe organisatie den verkiezingsstrijd
inging. Die Onafhankelijke Republikeinen,
door hun gewezen vrienden spottend
Mugwumps *) genoemd, wat zij (gelijk weieer de
(leuzen) onmiddellijk als eerenaam accept eer
den, kregen in l'.U2 cenigenuaic navolgers toen
Roosevelt met zijn aanhang uit de
Republi
*) Mugwump heette bij e indianen een
Hoofd of een oude wijze mau.
komen op zijn graf, om den eersten steen te
lefgen van een monument dat zijn herinnering
vereeuwigen moet op deze plaats, waar bij
ter ruste werd gelegd in het lommer der hoogc
hoornen, op den drempel der eenzaamheid
die hij zoo lief had,
(Wanneer gij ooit de t;e!e;;cnl:eid l'ebt, dezr
plaat:; (e bezoeken, verzuil', die t;elei;enheid
nier).
Ik bon hiel eenige weken t/eiedeii nog se
weest ; ik beu hier geweest in de stilte, tegen
den avond. En clan bizoodei. gaat er van deze
plaat:; een onuitsprekelijke rust uil. IL> 'leersch?
hier eeti atmosfeer, die balsemend werkt o\er
de zielewonden eu vrede brengt. Hier liggen
een paar duizend ni'-nschen,! Hiitscherseu
F'ranschen, zij aan zij in de groote Internationale
van den Dood. Hier liggen zij nu. en hun her
innering zal geen oorlot; wekken. Het oord is
zoo mooi. De kerkhoven zijn in deze streek
het eenige mooie, wat de Duitscheis hier ach
terlieten. De Duitsehe kunstenaar, die ze ont
wierp, deed dit met een diep gevoel van eer
bied en schoonheid. Met zijn zuiveie kunst
werken :'eenvoudig. grootsellen indruk wekkend.
Ik hoorde van moeders, die uit Frankrijk wa
ren gekomen om het stoffelijk overschot van
hunnne zonen te laten overbrengen naar het
vaderland, en die bij liet zien van deze stille
mooie rustplaats in het woud, van hunne plan
nen afzagen. Zij hadden het gevoel, dat zij
deze harmonie niet verbreken mochten en dat
zij hunne kindereu laten moesten waar zij
vielen.
keinsche gelederen trad. l/et feif, dat de
Partij-Conventie niet hem, doch Taft tot
candidaat benoemde, gaf den stoot, maar
een programma lag er toch ook wel gereed,
aangezien de meer vooruitstrevende elementen
terecht bezwaar konden maken tegen de
sterke conservatieve strooming onder de
Republikeinen. Deze afgescheidenen stichtten
een zelfstandige Partij, de Progressieve ge
naamd, met een programma, waarop inderdaad
belangrijke staatsrechtelijke hervormingen
w.o. wellicht een andermaal bij een be
spreking van het Amerikaansehe .staatsrecht
nog wat in het midden gebracht kan worden
als desiderata voorkwamen. Toen de split
sing der Republikeinen eenzelfde resultaat
opleverde als in J884, n.l. een Democratische
overwinning, z.orgdeil de leiders er in 1010
wel voor, dat de Progressieven niet wederom
behoefte hadden afzonderlijk op te treden.
Want als er iets toe kan meewerken de
bosses van de officieele partij-organisaties
van al te sterk doordrijven van eigen verlangens
af te houden, clan is het ongetwijfeld de vrees,
dat opstandigen het leger zullen verlaten,
om of een zelfstandige groep te vormen, of
tien tegenstanders hun steun te verleenen.
De e.xtra-ro(te toestanden in het Ameri
kaansehe partijleven, waarin de bosses dik
wijls oppermachtig regeeren, vinden hun oor
zaak in verschillende factoren, waarvan wel
de voornaamste is, dat juist de fatsoenlijke
burgers zich weinig of niet met het politiek
gedoe bemoeien. Reeds vrij spoedig begon aan
'het beter gehalte der bevolking tijd en lust om
zich met de publieke zaak bezig te honden te
ontbreken. De taliooze verkiezingen, die
er voor alles en nog wat moeten plaatsvinden,
dienen te worden voorbereid en gewoonlijk
moet dit werk, bij gebrek aan vrijwillige
Het is van
ALGEMEENE
BEKENDHEID
dat de
MICHELIN
II1IIIELBUDEII
ZIJN
LICHTLOOPEND
EN
ONVEKSLIITBÜR
12 MAANDEN GARANTIE
mini ui iiiiiiiiiiiMiiiluiimmuiiiiiM iiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiii
krachten, worden toevertrouwd aan menschen,
die van de politiek hun beroep maken. Bar
biers, kroegbaz.en en dergelijkeu vormen,vooral
in de groote steden, de kern der
partijorganisaties. Uit een dusdanig milieu komen de
bonzen naar voren met hun kliek, die of /elf
naar de baantjes jagen, of deze toedeelen aan
trawanten, door middel van wie zij allen in
vloed kunnen uitoefenen ten einde van de
staatsruif te profiteeren. (ielukkig echter zijn
er ook nog wel anderen dan de professionals
dievan de publieke colleges deel uitmaken, ja,
tot veler vreugde schijnt er tegenwoordig
juist bij de goede elementen weer wat meer
lust te bestaan om zich aan de algemecne zaak
te wijden.
Zij zullen de eersten zijn, die de corruptie,
de bron van macht en inkomsten der
politicasters, den kop willen en kunnen indrukken.
Wanneer ze zich daartoe inspannen,gelukt liet
hun vaak. Dal is reeds meuigen keer, toen het
gekonkel en het profiteeren door de bosses en
hun vrienden van de belastin^peimingen der
burgerij al te zeer de spuigaten uitliep, ge
bleken.
Waaruit de verschillende kwade praktijken
bestaan, hoe men de knoeierskliek te keer kan
gaan en in het bijzonder de fraaie historie
van het edele gezelschap, dat Tamniain l [all
geheeten is, moge in een slotartikel (lezer serie
aan de orde komen.
Mr. E, v. R A \ i. r i
SPAAMSOH, EH6ELSOH,
FRAHSOH, DUITSOH eto.
Berlltz-Sohaol
Hoarongrmohl 481 K. 3286
Praet. Ondtrwlji dgoi bultinl. LtKario
Op hel gral van Psichari werden veel woor
den gesproken. Vrienden en geestverwanten die
niet komen konden, onder anderen Maurice
Barrès, Vincent d' Indy, Jacqucs Mai itain, gen.
de Castenau euz.., door onvoorziene omstandig
heden weerhouden, lieten zich vertegenwoor
digen door cien heer l hoinas LSraun.
In eenvoudige woorden schetst hij het leven
van Psichari en zijn dood. Hij zegt hoe hij te
ruggevonden werd en dooi' de Duitschers van
uit het dorp naar hier overgebracht, hier op
de hoogte begraven werd in het. middenpunt
van het kerkhof. Hij dankt den vader van
Psichari die hier tegenwoordig is. omdat hij
zijn kind hier heeft willen laten.
,,Wij zullen hem hier eeren en liefhebben.
Dit graf zal worden : un lien de ralliement".
Van hier zal hij uitstralen over de jonge lit
teratuur van Frankrijk. Wij willen hier een
altaar oprichten waar mud wij vergaderen
/.uilen.
Toen sprak de kolonel Cayrade, die hiei
streed met hem en een van de weinigen is die
aan den dood ontsnapten.
gallet laatst van al sprak :
sij» |ean Psichari, de vader van Ernest Psichari !
Met een stil vibreerend gemoed en een
stem die mooi klonk van ontroering, zei hij:
Wat een glorie, en wat een droefenis ! De
kreet die mij ontsnapt, richt zich. niet alleen
naar uw smart, gij die hier gekomen zij t om
de apotheose van dooden bij te wonen ; maar
ook helaas naar hen die ons verlieten voor
altijd.
l let was een groote eer, zeker, de heiligste
/.aak te verdedigen. Maar het leven was voor
hunne jonge zielen vol zoete vreugden ; en de
kusten van den dag zoo te moeten verlaten,
is dat niet iets waarvan hun hart de heele
bitterheid heeft moeten voelen.
Hun offer was des te grooter, daar zij het
leven lief hadden en den moed hadden hei te
bekennen.
Zoo heb ik mijne twee kinderen gezien.
(iij zult mij toelaten de herinnering aan mijn
jougsten zoon te voegen bij deze van mijn
oudsten zoon, dien gij vandaag viert, en dien
hij aanbad en volgde, zooals ik zelf hem volg
vandaag.
Ik heb er bizoiuler aan gehouden, dat l Er
nest hier rusten zou voor altijd, daar waar hij
gevallen is in zijn grootheid eu zijn schoonheid.
Hij is daar de soldaaf, de kristen, de
dichter ; hij is daar midden zijn strijdmak
kers, en die heilige graven bezegelen een
broederlijken band die niet vergaan zal.
Ik ben hier gekomen om tl cleu dank te
brengen van een vader die getroffen is in het
hart/"
Dan gaat hij voort: ,,lk weet niet waarom
toch, terwijl ik voor dit kerkhof sta, ik in mij
een grooten vrede voel opgaan, dien uiet>
meer roeren kan.
De grootheid van den godsdienst dien gij
allebei diendef, de schoonheid van hun gebaar.
hebben in mij dien vrede gelegd."
M A r; u A P i: r- 'i E H s