Historisch Archief 1877-1940
9 Oct. '20. No. 2259
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
VROUWEN, DIE TE KRISTIANIA VAN ZICH DEDEN SPREKEN
Mrs Emily obson
T a s m a n i a
Dr. i;aulina Luisi
LUruguayjJI
Fru Nico Hambro
Noorwegen
Mme Cliaponnièrc-Chaix
Zwitserland
Nieuw gekozen
Voorzitster van den
1. V. R.
Mrs Oglivie (iordon
(j r o o t Bri t t;i n je
en l e r l a n d
Frk Louise Hngen
N (?() r w c g c n.
Lady Aberdecn
Voorzitster van den
Internationalen Vrouwenraad.
Prof. Kristine Bonncvie
Noorwegen
TH Anna Backer
Noorwegen
::rk Othilie Tonning
Noorwegen
johanna Naber
H o 11 a n d
E. C. van Dorp
Hol! a n d
Miss Polymnia
Lascaris
G r i e k e n l a n d
IIHHIMMIItllllllimilllllMUMIIMIimilllH
ItllllllllllllMIIIIMIIIIlmlIIIIIIIIIHI
iinmiiiimiimiMii
Bijeenkomst van den Internationalen
Vrouwenraad te Kristiania
In het Storting" vermeldt onmiddellijk
het programma als triomfankelijk. En wer
kelijk met die toevoeging is de houding van
regeerend Noorwegen aangegeven een vol
komen meevoelen, een volkomen gelijkwaar
dig achten van 't werk van man en vrouw,
een gespannen belangstelling, zelfs de hoop
dat vrouwen mocht gelukken dat waarin
mannen faalden.... Zóó leefde regeerend
Noorwegen deze bijeenkomst mee. En ook
het volk. Lady Aberdeen had gelijk toen ze
mede tram-conducteurs, de politie, the man
in the streef' herdacht in hun vriendelijke
zorgen voor de lands-gasten ; wat wij in
partlkuliere woningen aan gastvrijheid de
echte, die den gast in alles verzorgende hem
tevens volkomen vrijlaat hebben mogen
genieten, zal in onze herinnering blijvend
voortleven.
En de samenkomst zelf?
Onwillekeurig vergelijkt wie ook dit jaar
het Internat. Congres voor Vrouwenkiesrecht
in Oenève mocht bijwonen, en het contrast
tusschen beide roept een glimlach op de lip
pen. Tezamen vormen ze het roman-type
man en vrouw", waarin de
sexe-eigenschappen in ongemengden staat (zooals het leven
zelden te zien geeft) zich uiten in woord en
daden. Qenève" sterk en scherp van
intellectueele kracht, van forsch denken dat ook
aanpakt in daden, van organisatie-vermogen,
breeden blik die de toekomst begrijpt en aan
durft, en daarbij toch ook een teederheid als
verborgen schat aanwezig en die de vreugd
uitmaakt van wie haar onder de oppervlakte
glanzen ziet. Kristiania" daartegenover
charmeerend door een zachten tact, een in
tuïtief meeleven met de vele
harte-stroomingen, een sterk-sprekend sentiment, dat soms
het sentitnenteeie naderde.... maar dat van
innerlijk-krachtig organisatievermogen, on
derscheiden van schijn en wezen, heenzien
over het naaste doel naar een koen gedachte
toekomst nog te weinig begrip toonde te
bezitten.
Natuurlijk is dit een te algemeene uitspraak,
een tot beeld projecteeren van een geziene
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIHIIIIIIIIIIII1IIIIII1I1IMIIIIIIII
OVER PADDENSTOELEN
Het is altijd een troost, dal Karthago ten
slotte toch nog verdelgd is. Niet zoozeer om
Karthago, als wel om de juistheid van het
beginsel : frappe/, toujours." Zoo hopen wij,
dat het met de paddenstoelen ook nog eens
in orde komt en dat
deze bewonderens
waardige en belang
rijke plantengroep
eenmaal de velerlei be
langstelling zal vin
den, die zij zoo ruim
schoots verdient. Er
wordt hard aan ge
werkt en er is eenCato
bij betrokken ook,
ditmaal echter met
den klemtoon op de
tweede lettergreep,
maar even vasthou
dend als onze oude
vrind uit de Alge
meene Geschiedenis.
Ik bedoel natuurlijk
mejuffrotiwCatharina
Cool, met van derLek,
de auteur van Het
Paddestoelenboekje,"
waarvan dezer dagen
zeer te pas de tweede,
veel verbeterde en
vermeerderde druk
verschenen is. Zelfs
is het noodig gcble- DeTa
werkelijkheid, die alleen als vergelijking haar
waarde heeft. Al wist de ititellectueele kracht
in den Int. Vrouwenraad zich niet in volle
bewustheid te doen gelden, aanwezig tras ze,
ze behoeft opvoeding en training ; al bleven
de groote buitenlijnen wazig en daardoor ver
warrend, het binnenwerk, met zorg en liefde
gevoerd, is alleszins waard dat we het met
aandacht beschouwen.
't Waren ook voornamelijk de Openbare
Vergadering die leden aan de gebreken van
de genoemde psyche : geweldige problemen
die als terloops benaderd en bekeken werden,
een methode uitgeplozen in n bepaald land
gevolgd, een soort geleerd college ten beste
gegeven, van verveling niet vrij, een doen rollen
van veel woorden door representatieve per
soonlijkheden, maar waarbij niet een straffe
leidings-hand de taak van ieder had geregeld,
de nheid opgeheven uit de kleurrijke veel
heid ; vooral, waarbij de eenvoudige waar
heid vergeten was : dat \voorden-zeggers, wil
len ze boeien, sprekers(sters) moeten zijn, dat
zij en niet de representatieven de macht
bezitten publiek te lokken en vast te houden.
In tegenstelling met Gerieve (dat innerlijk
veel minder meeleefde) waar de openbare
vergaderingen hoe langer hoe bezochter wer
den tot op een gegeven oogenblik de politie
de toegangen sluiten moest, verliepen in Kris
tiania (van zoo goeden wille en begrip) ver
scheidene openb. vergaderingen. Ze moesten
zelfs om een behoorlijken aftocht te dekken
ontijdig gesloten worden.
Maar dit is slechs de tegenstelling ! er was
ook het niet-openbare werk, men mag wel
zeggen tiet werk van den I. V. R. Het beeld
van 't uurwerk dringt zich hier vanzelf naar
voren : al die aangesloten Nat. Raden zelf
weer een vereeniging van vele en veelsoortige
vereenigingen waarvan de presidenten
zitting nebben in de wijde uitvoerende inter
nat, macht, de vele Standing Committees"
die bepaalde vraagstukken bestudeeren en
waarvan de Convener" eveneens tot het
buitenste van de hooge leiding toegang heeft,
het eigenlijke uitgebreide internat, bestuur
en de kleine concentratie van enkele werke
lijk leidenden.... zijn de raadjes van het
groote geheel, die alle vrij en soepel cirkelen
moeten, wil het geheel in regelmatige beweging
zijn, het geheel dat tegelijkertijd de
stiu.trkracht aan alle raadjes tezamen en aan ieder
afzonderlijk geven moet.
En dat lukte! Weldadig was de uitstraling
van het gevoel van saamhorigheid, van on
derlinge en ruime afhankelijkheid, van n
heid der wercldprobletnen, van gebonden
vrijheid in de pogingen tot oplossing. De rap
porten der 28 aangesloten landen, die in druk
voor ons liggen, geven wel inzicht in /iet willen,
werken, pogen der ruimst genomen burger
lijke vrouwenbeweging" (met hier en daar
een socialistisch toevoegsel) van de geheele
wereld, waarin de eigenaardige problemen
aan bepaalde rassen afwijkende omstandig
heden, uitzonderingstoestanden eigen, toch
blijken niet anders te zijn dan takken aan
denzelfden levcnsbooni, die óók voor ons
Wcst-Huropeeërs gemakkelijker-zichtbaar, een
voudiger-bereikbaar een harmonische natuur
lijkheid draagt.
Gaven de rapporten het verleden, de ter
vergadering aanvaarde resoluties trachten
naar de toekomst heen te wijzen, het verlan
gen, den zielsdrang, het inzicht dier vrouwen
-- gezamenlijkheid uit te beelden. Dier vrou
wen gezamenlijkheid waaraan tot aller ver
driet -?ook tot hun eigen de Duitschc
vrouwen ontbraken. En 't komt. mij voor door
een logische gedachte-fout : omdat
Duitscltland nog niet wordt toegelaten in den Volken
bond ! Een te betreuren feit, waaraan echter
de I. V. R. dood-onschuldig is, waarop ze in
wezen helaas geen invloed vermag uit te oefe
nen. Wel nam deze eerste samenkomst na den
oorlog met algemeene stemmen de resolutie
aan, die toegang vraagt, voor eiken zelfstan
digen staat tot de Volkenbond.... welke
uitspraak het teeken schijnt waarop de
Duitsche vrouwen wachten om weer actief in de
gezamenlijkheid mee te werken.
De Oostenrijksche en Hongaarsche vrou
wen in haar mindere gecompliceerdheid
het vraagstuk helderder doorziende ?-? waren
ter vergadering aanwezig, oefenden op toon
en gehalte wel degelijk invloed uit.
Dat een soortgelijke resolutie als de reeds
genoemde maar van minder wijde strekking
den wcnsch uitsprekend dat Duitschland
zoo spoedig mogelijk weer aan 't werk van den
Raad zou kunnen deelnemen".... mede ge
steund werd door de Fransche vrouwen, ver
wierf een uitbundig applaus. En toch, was het
in (le;cn kring niet de allerkleinste toenade
ring die gegeven kon worden? Ook in deze
apotheose schonk (ienëve grootscher en tevens
aandoenlijker momenten. Wel mogen we niet
vergeten dat in den I. X7. R. weer andere
krinDrinkt
SIPKES' Limonades.
Smaken zuiver en verfrisschend.
m-iiiiiitiiiiiiHii minimum
ken, het werk in twee deelen te split
sen, het eerste deel bevat hoofdstukken
over groei, ontwikkeling, conserveeren
en gebruik der paddenstoelen, het tweede
deel wordt geheel ingenomen door de
deteriniueerlijsten. Het heele werk is rijk geïllu
streerd met gekleurde platen, foto's en
penteekeningen, van verschillende hand en ver
schillende waarde. In het bijzonder verdienen
vermelding de juiste, mooie en instructieve
foto's van den heer B. E. Bouwman en de
zeer fraaie teekeuingen van mej. v. d. Pavort.
Smits. De meeste illustraties zijn ontleend
aan het tijdschrift De Levende Natuur,
waarin in den loop der jaren zeer veel goed
paddenstoelen-materiaal is opgehoopt.
tdselachtige K'eiizcn-pholio'.a
De auteurs hebben getracht, het
determiueereu zoo eenvoudig en gemakkelijk mogelijk
te maken en /ijirdaar vrij wel;in*geslaagd.
Wanneer de gebruikers van het boek zich niet
bepalen tot een enkel afzonderlijk exemplaar,
maar in de natuur zelve op de standplaats
een aantal paddenstoelen van de/.elftle snort,
jong en nud, bekijken, dan /uilen zij in den
regel wel tot een bevredigend resultaat gera
ken. Intusscheu geeft het boek lang niet alle
snoi'ten en geslachten, die in ons land voorko
men, daarom was het wel wenschelijk geweest,
dat bij de verschillende groepen was opgegeven
hoeveel soorten of geslachten onvermeld zijn
gebleven. Inderdaad komt men bij het.
detcrnüneeren van paddenstoelen soms voor zeer
onverwachte moeilijkheden te staan, zooals
ik o. a. ondervond hij de soort die hierbij is
afgebeeld, zeer verkleind, want die hoed heeft
een middellijn van meer dan twee decimeter.
Toen ik dat ding in liet boscli vond in de nabij
heid van een ouden sparrestronk nam ik het
niet eens mee (daar houd ik niet van), maar
keek even naai' de dingen, waar het op aan
komt en ik was er wel zeker van, dal ik met
al mijn boeken van zoo'n grooten paddenstoel
wel spoedig den naam zou vinden. Maar dat
viel niet mee. Ik heb er vier jaar over gedaan
en weet nog niet heelemaal zeker, of het wel
de reu/envonn van Pholiota squamisa is,
waar ik hem voor houden moet. Dat is trou
wens juist het prettige van de
paddenstoelenstudie, dat e-r nog zooveel nieuws te vinden is,
zelfs, zooals hier in Nederland een paar jaar
geleden is gebeurd, soorten, die in de heele
wereld nog niet bekend waren.
Daarom juichen wij de verschijning van den
tweeden druk van het Paddenstoelbockje
van harte toe en prijzen den uitgever, die in
dezen tijd nog papier wist te bemachtigen en
een acenon) wist Ie treffen met de drukkers.
Natuurlijk moest de prijs verhoogd wnrden,
maar die is toch nog /eer schappelijk, want de
beide deeltje^, die samen / .'i.lfi kusten tellen
jl'i' pagina's en /i|it ruk gcillustreerd.
gen van vrouwen haar vertegenwoordiging
vinden, deze Franscne delegatie in haar ge
heel staat veel dichter bij 't officiëele Frank
rijk dan de wat ver vooruitloopende
uitzonderings-vrouwen die voor het Internat. Vrou
wenkiesrecht als middelpunt tezamen kwa
men, aldus gezien is ook deze lauwere toena
dering een hoopvol toeken.
De League of Nations werd nogal eens in
de resoluties genoemd ! er was een voorstel
van den Engelschen Raad -- in zijn meerder
heid verreweg het meest van alle tevreden
met het werk van den Volkenbond om de
naam van het vaste Comitévoor vrede te
wijzigen in Comitévan de League of Nations.
In de vóórvergadering van dit Comité, (dieik
als Internat, lid voor Holland bijwoonde) werd
dit voorstel danig onderhanden genomen, en
bleek deze Engelschen Vrouwen, tot haar
verbazing geloof ik, dat haar ijver en tevre
denheid voor wat van het ideaal : Volken
bond" door de hecrschendc politici gemaakt
is, internationaal alles behalve werd gedeeld.
\L\\ wat gebeurde nu ter algemeene. vergade
ring? het voorstel werd door Engeland een
voudig ingetrokken. Geen woord meer, geen
verdediging en dus ook geen aanval. Ziehier
de zuiverende vóórarbeid van de Comité's,
waarvan de niet-ingevvijden de resultaten te
aanschouwen krijgen, zonder dat hen altijd
de onderlinge wisselwerking duidelijk wordt.
In de volgende resoluties dit punt rakende,
werd altijd voorzichtig gesproken van ,,én"
Volkenbond, en niet van den" Volkenbond,
ruimte latend dus aan de teleurgestelden om
voor de toekomst verbeteringen, omwente
lingen zelfs, binnen de bestaande
bastaardvormen als mogelijkheid te droometi.
Wie zou in een overzicht als dit alle resolu
ties willen bespreken? hun overvolheid, hun
aan alles raken, hun bontheid bewees zeker
eens temeer het te-kort aan innerlijk straffe
leiding. Wat niet wil zeggen dat enkele niet
hoogst belangrijk waren en stonden midden
in de sociale en humanitaire wereldproble
men.
Het vraagstuk van de Nati/inaliteit der
gehuwde vriniw. Moet zij van zelf sprekend
die verkrijgen en behouden van haar man?
moet zij, wanneer ze niet de r/x/rkenr geeft aan
lijn nationaliteit (dat is liet complex van zijn
belangen eu inzichten) volgens het eenvoudig
recept van Mr. van Dorp, maar niet niet hem
trouwen? Is '( vraagstuk eersf in 't stadium
van studie? moet men bepaald gediplomeerd
wetten-kenner zijn om een oordeel te durven
uitspreken? Terecht wees Miss Mac Millan
er op, dat 't oordeel van wc t s- en rechtskun
digen ook in dit vraagstuk, gelukkig en
menschelijk, uiteen liep. Schaadt het wanneer
nationale wetten reeds regelend trachten op
te treden, zonder dat internat, overeenkom
sten verkregen zijn? De theorie zegt ja, maar
enkele landen wezen op de bij hen reeds inwer
king zijnde nieuwere wetgeving, die toch nog
niet tusschen internat, strikken was verward
geraakt en wél het leven van hun landsvrouwen
gelukkiger en fierder had gemaakt.
De nieuwe Vrouw wil uiel Maar nationali
teit verliezen met haar huwelijk ; ze is een
wezen op zich zelf, geen aanhangsel van den
man" riep de warm-bloedige
regeeringsafgevaardigde van Uruguav : Dr. Luisi.
De uitspraak der vergadering gaf haar
gelijk.
liet wereldvraagstuk van il e
Mocilerscluips:<n~g t'it van liet Mnedcrlmin, zeker, er heersehte
verwarring, de beide mogelijkheden werden
niet bewust van elkaar onderscheiden ; de
uitspraak echter.gaf der eerste wat ze behoef
de : uitgebreide steun aan moeders die '(
noodig hebben", en liet het wijdere, meer
principiëele vraagstuk van 's moeders loon
voor studie open. De discussie leek mij, als
opmerkster, belangrijk ; wel zeer sterk kwa
nten naar voren de twee uitersten in moderne.
vrouwen-aanleg : zij die, als 'i ware geënt op
den manne-stant, studie verlangend en altijd
weer studie voor te durven ingrijpen, zelfs
waar praktische politici nu reeds wetsont
werpen indienen rer regeling van 't vraag
stuk, dat de I. V. R. dan op zijn volgende
bijeenkomst -- over vijf jaar nog-eens ter
bespreking op de agenda mag nemen in deze
tijden met de vliegende sociale wendingen !
\L\\ de anderen, die omdat er geleden wordt,
omdat de sociale onrecht vaardigheid ten he
mel schreit, haar tranen, haar bloed, haar hart
wel zouden willen werpen in den
maatschappelijken wirwar, wat helaas een offer tever
geefs zou blijken te zijn.
Het gemakkelijkst hadden hef de landen
waar al een ruim begin van uitvoering met de
oplossing van 't vraagstuk was gemaakt, als
bv. Nucird-Huropa, Oostenrijk, Canada, /'ij
waren niet beangst voor bezwaren die elders
wogen als lood, en wezen vreugdevol op het
groeiende feit.
Maar bij alle hulp, alle zorg, is op moeder
en gezin een groote mate van controle, medi
sche zoowel als sociak-, noodzakelijk" aldus
betoogde Noorwegen ; Kristiania alleen
kost deze zorg een tnillioen per jaar ; uvit
nood ! in lichamelijke en geestelijke gezond
heid komen de kosten met ruime winst lot
de gemeenschap terug."
\V. V' \ \ l T A l L l i: - V A \ E .M M [i K N.
(Sint \'nl''t /
De volkstaal heeft maar weinig namen voor
de verschillende soorten van paddenstoelen.
De kenners kunnen zich natuurlijk opperbest
redden met de wetenschappelijke namen. Daar
kunnen we echter bij kinderen niet mee aan
komen en het groote publiek is er ook huiverig
van. Het maakt dan onder de liefhebbers van
de paddenstoelstudie ook al lang een punt
van overweging uit, om goede Hollandsehe
namen te ontwerpen voor de meest algemeene
paddenstoelen en gaandeweg zijn er ook al
heel wat in gebruik gekomen. Cool en van der
Lek geven /e allemaal in hun boek en er zijn
zeer goede, natuurlijke en wél-klinkende bij.
Tegen enkele moeten wij echter bezwaar
maken, leder vindt de/er dagen in allerlei
bosschen wel het mooie violette zwammetje,
dat in de wetenschap bekend is als Laccaria
laccata var. amethvstina en dat wij ook al
jaren lang in de wandeling het
antethystzwammetje" noemden. Len heel plezierige
edelsteen, die amethyst, en waarlijk uiel onbe
kend. Waarom on/e auteurs nu voor die pad
denstoel den naam van ,,roodekoolzwam"
hebben aangenomen, kan ik waarlijk niet be
grijpen en ik wil aan een dergelijke vulgaire
vulgariseering niet meedoen. Natuurlijk komt
zoo iets van zelf wel terecht ; hoe meer
uiensehen zich met de/e studie inlaten, des te
meer kans bestaat er, dat er zich een rijke
taaischat vormt. Op paddenstoelententoonstel
lingen komen soms ongedwongen heel mooie
nieuwe namen te voorschijn.
't Is nu de goede tijd voor zulke tentoonstel
lingen. In Zwolle is reeds een zeer goed ge
slaagde gehouden en de volgende week zullen
wij er in het gastvrije Artis weer een te genie
ten krijgen, georganiseerd door de Afdeeling
.Amsterdam van de Nederlandsche Natuur
historische Vereeniging en wij kunnen er van
op aan, dat die het weer eens bij/ondergoed
zal doen. l let jaar is gunstig, het zwoele, voch
tige weer brengt wonder leven in den brode
rigen boschgrond, in den humus van de wei
Jen. Het zal een pi aal van kleuren en vormen
Bestelt ROZEN, PLANTEN,
l HEESTERS, ZADEN,
rechtI streeks bij de
l KONINKLIJKE KWEEKERIJ
I nOERHEW" |
L voorheen B. RUYS \
I DEDEMSVAART l
iitiiiiiiiimiiJiJiiiiiiiffififiiiiiiiffiiijmiiiiijiiiiiiHiiififfii.
zijn op de tafels in ije Kouingszaal. Mooie
foto's en platen zuilen uw aandacht boeien en
vriendelijke jonge dames zullen u toewuiven
met lepels vol van smakelijk
paddenstoclgereeht. Dat is allemaal heel goed en wel en "ik
zal zorgen dat ik er bij beu, on; er zooveel moge
lijk van te profitcercn. Maar hel is toch zoo
goed als niets, vergeleken bij de werkelijkheid
van het zonnige herfstbosch, den grond be
dekt mei afgevallen bladeren bleekgeel en
koperrood, lederbniin en goudkleurig en
daartnsschen de meest schilderachtige groepjes
van spierwitte stuifballen, okerklenrige bo
lden, fel roode russuia's, melkzwammcn in
allerlei tinten van rood, geel eu oranje, warm
bruin van Thelephora's, blauw van amethvsl
en ridder/wam en niet het minst nog de slier
ten en kringen van de pittoreske aardslerren.
Dit alles zag ik heden morgen in een half uur
tijd, in een van onze echte bos^ihcn. De ten
toonstelling en het boekje wijzen den weg
daarheen.