23 Oef. '20. No. 2261 D H AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND Nieuwe Engelse Boeken SINN FEIN The Gael, by EDWARD LYSAGHT. 1919. ?-Maunsel. 6/6 net. Coüected Works of PADRAIC PEARSE. 1919. Maunsel. 10;- net. The Man Called Pearse, by DESMOND RYAN. 1919. Maunsel. 3,6 net. The Clanking of Cliains, by BRINSI.EY MACNAMARA. 1920. Maunsel. G/6 net. Ulster and Ireland, by |AMI:S WINDEK OOOD. 1919. Maunsel. 6- net. 'n Boer is 'n boer; zelfs Ierse landbouwers vormen op deze diepzinnige waarheid geen uitzondering, 'n Boer is alles-bijeen van wat anti-sentimenteel is en anti-artistiek. Ja, al is ie innerlik 'n idealist'en 'n warmvoelend vaderlander, en al offert ie bijwijlen, gelijk Edward Lysaght, aan de Virgiliaans-bukoliese muze, hij blijft evenwel nochtans 'n boer, die door z'n gestadige omgang met redeloos gedierte zich voor idealistiese aanvechtingen heeft leren schamen,en die z'n hele gemoeds leven niet anders kan uitdrukken dan in termen van gras, varkens, koeien, haver en aardappels. Of nee, laat ik Edward Lysaght geen onrecht doen door m'n pen vrij te laten galopperen, 'n stokpaardje in 'n wei van wit papier. The Oael" heet 'n roman, ziet er uit als 'n roman, heeft de allures van 'n roman, maar is geen roman. Het boek is in z'n wezen 'n verhandeling ten bate van de Ierse boer, die 't moet inlichten betreffende nationalisme, co-operatie, de rol van de Ierse taal als faktor in de strijd om 'n onafhankelik Ierland, de parasieten (tweevoetige), waarvoor ie op z'n hoede moet zijn, enz. Het is Lysaght te doen om die boer, en ik zou haast zeggen : uit de wijze waarop ie te werk gaat bij z'n boerevangst" blijkt z'n kunstenaarschap. Wat ook 'n zekere, m.i. verderfelikc, school van critici moge betogen, kunst is in wezen geen uiting, maar 'n streving naar kontakt, waarbij alles aankomt op het kiezen van de juiste middelen. Als De Oenestet's prediker in de lucht kunstenaar was geweest, z'n rede was niet als 'n galmend gerucht ledig langs de ziel van z'n toehoorder gevaren. Het is Lysaght te doen om z'n mede-boer, dus mag ie niet sentimenteel wezen, moet ie nuchter doen en prakties, moét ie laag bij de grond blijven. Want anders luistert die boer niet. Maar misschien, denkt de schrijver, zal ie naar m'n uiteenzettingen luisteren als ik ze opdis bij wijze van 'n verhaal, met als held 'n boer, 'n 'echte, die niet bang is z'n handen in de stalmest te steken, en die toch, hoofdzakelik onder de invloed van z'n vrouw, zich ontwikkelt tot idealist en daardoor tot leider. Of de Ierse boer het boek ter harte nemen zal, is 'n vraag die mij niet in de eerste plaats aangaat. Voor niet-Ierse lezers is het boek van groot belang, niet als roman maar als dokument van de liistoire contemporaine. Indertijd is Mac Qill's Maureen geadverteerd als de grote Sinn Fein-roman. Geheel ten onrechte. Uit The Gael komt men honderd maal meer te weten omtrent de Ierse bewe ging dan uit Maureen. Ja, ik weet geen ander boek in roman-vorm, dat in dat opzicht met het werk van Lysaght op een lijn kan worden gesteld. Gaan we over tot de Co/lectcd Works van Padraic Pearse, dan komen we uit liet gezel schap van 'n verstandelik-doend betoger in dat van 'n vliegreddend dichter, die tevens volbloed geestdrijver was ; iemand die, van nature de zachtmoedigheid zelf, door de alles overheersende kracht van z'n overtuigingen tot onverbiddelik monomaan werd, en in 1916 met z'n geestverwant Thomas Mac Donagh als opstandeling om 't leven is ge komen. Omtrent z'n persoonlikheid worden we ingelicht door z'n biograaf Desmond Ryan, maar, welkom als zijn boekje is, de figuur van Padraic Pearse rijst, zeer duidelik omlijnd, voor ons op uit de bladzijden van z'n eigen verzamelde werken, die voor 'n groot ge deelte oorspronkelik in het (Kelties) Iers waren geschreven, en later door de schrijver zelf zijn vertaald, haast letterlik . Engels kan men dit dan ook haast niet noemen, al zijn ook de woorden Engels en al is het hoek voor hen die gewoon Engels kunnen lezen zeer goed te begrijpen. Waarschijnlik komt dit hiervandaan dat Pearse van z'n geloof" dit is geen grapje onderwijzer was. School meesters spelen ook 'n belangrijke rul in z'n kleine tooneelstukken en vertelsels, die wel voor 'n heel ander volk geschreven schijnen dan de roman" van Lysaght. In plaats van verstandelikheid hebben we hier alleen 'n simpel en warm gemoedsleven, en 'n vroom geloof, dat in. z'n naïveteit bergen verzet. We zijn hier in de" sfeer van Jezus en Sint Janneken, die speelden met 'n lammeken al in 'n groen geklaverd land...." Wonderen en tekenen gebeuren, engelen dalen neer om de onschuld te redden of om. Gods almacht te bewijzen ; Jezus speelt, zelf kind, niet andere, Ierse kinderen. Ik voor mij kan met deze kunst niet wegloopen. Zonder het talent van Pearse te onderschatten, en met genoegzame bewondering voor z'n karaktersterkte, moet ik nochtans als mijn mening verklaren, niet alleen, dar z'n kunst neerkomt op na-aperij van primitieve tijden, maar dat ze 'n volkomen vals denkbeeld geeft van de voedingsbodem van de felle geuzenstrijd, die in onze dagen onder de kreet van Sinn I-'ehi wordt gestreden. Met The Clanking of Ch'.iins staat het weer anders. Hoogstwaarschijnlik heeft de schrij ver, Brinsley Macnamara (klem op de voor laatste lettergreep), nooil van Mülfaiiiii ge hoord, maar z'n roman is 'n Woutergeschiedenis. met Michael Dempsey, kruideniers bediende in z'n Iers plattelandsplaatsje, als Wouterfigmir, en Lena Conwav, meestal, quasi-ro man t ics-moppij.', Mirandoiina ge noemd, als z'n Keinke. Deze Michae! Dempsey, de zoon van 'n I-'enian,die, vroeger welgesteld, /'n gezin in behoeftige omstandigheden lieeft achtergelaten, - voelt liet rebelle-bloed van z'n vader vaardig over zich worden, en gaat voor Siiin l'dn propaganda maken door mid del van 'n liefhebberij-toneel. Dat gaat renzemoeilik. Kerst moeten de plaatsgenoten voor z'n idee worden gewonnen. Dan moet 'n stuk worden gekozen en -- ingestudeerd ! Daar ze geen ge.scb/kt vergaderlokaal hebben, repe teren ze maar langs de publieke weg. lui vaak moeten de liefhebberij-toneelspelers er bij de lurven worden bijgehaald, uit herbergen half bevangen door whiskey en van achter (en voor) toonbanken (dit geldt de dames) in 'n roes van gebabbel en geklets. Mkhacl krijgt ten koste van veel hartzeer de zaak voor mekaar", ja, op de avond van de uit voering triomfeert ie als 'n Judas .\\accabaeus. Hij stelt Robert Kmmelt voor, de mmantiese Ierse patriot van honderd jaar geleden, en z'n Mirandoiina speelt voor Sara L'nrran, indertijd door Thomas Moore in waardeloze verzen bezongen. Kn, o blijdschap ! de avond brengt z'n rond'e twintig pond op ! ..Allemaal voor Sinn J-Vin," denkt Micliacl. Maar dal zit 'm huig niet glad. Ze zuilen 't geld ge bruiken om de zaal op te knappen, waar il e uitvoering heeft plaats gevonden. Dan kun nen ze daar nog 'ns 'n ba! hebben en hoeven ze zich niet te schamen tegenover lui van andere, meer bevoorrechte plaatsen.... Ballycullen is 'n gat, vol kleinheid, achierkiap en materialisme, en blijft dat, niettegenstaande al het werk dat Michae! er arm wijdt of ver spilt. Trouwens, de plaats is altijd zo geweest. Er loopt nog iemand rond, gewezen Land Lea»uer, die, al politizerend ten bate van 't algemeen, z'n boerderij en z'n hele hebben en houden heeft \^.'rloren. Dan had ie maar niet zo stom moeten wezen. . . . "AmbroseDonohoe, Michael's medcininn.-iar en algemeen-in-dewieien-rijder, vertolkt hel algemeen gevoelen door te verklaren: Lite is too short to blnlhcr too nuicli about it, or about Ireland. . . . Sure, if you were to become the grcatest patriot in Ireland, a second I'arnell t'o r instance, they'd throw irt in your eyes just as thcy did'with hint. The man that woukt try ti> lift Ireland out of itself that way was only a bloody fooi t'or himself". Zo gaat het door ; steeds staat Wouter Michael tegenover 'n wereld vol onverstand en zielevooshehl, vol baatzucht en kilheid. Wanneer Donohoe z'n gezelschap zoekt, is dat om aan idees te komen die hij ten beste kan geven op vergaderingen en in gezel schappen. Michael wordt door niemand ern stig genomen, want ziet, hij is 'n idealist. Dan komt het wapenen on exerceren van de oranjemannen van l'istcr, mot als ronkt ie dnnrop de vrijwilligershcweging in liet overige Ier land, óók in Ballycüllen. Jan Rap met z'n maat wordt rulnntecr en wapent zich met houten imitaties van geweren. Vaar 'l zijn dezelfde kerels van snort" gebleven, en ;ils Michael zich iu 't openbaar uit over de Ierse geschiedenis on over 'n unafhankeliko repu bliek Ierland, weel men maar een verklaring voor z'n onbekookl optieden : hij is v>l zneten whbkeys. lui is naderhand IK! beie ;:nt. ouder de druk der veranderde omsiandiLjöede'.i, zogenaamd tut Sinn Fcin occr^cpa-m. d:m nóg moet men v,m Michae] niets hehb'.'u. l In deelt liet lot van Ai'.-üde- en paa', ;:na.il -.n'llltllllllllllllllllllllllltllllllllllllllllllMHIlM ,,De Vliegende Hollander" Kunstcongres. op het dorde Van de vele woorden, in het openbaar of in bewogen twee-gespr'ek lusscheii menschen van een zekere geestelijke portee gewisseld, beklijven er altijd maar enkele, en het zijn deze, die de waarde bepalen der hedondaagscho samenscholingen, welke men Congressen heet, en winst afwerpen in het tijdsverband. Ken woord dat mij bijzonder getroffen heeft, was gericht tegen het willen nivelleeren van kunst en kunstenaars, waarbij tevens de botte onder scheiding tusschen het hooge" en het lage" in kunst moest wijken voor de mildere definitie van honger" en lager", en liet bestaansrecht van velerlei uiting, elk op eigen plan en in het belang van oen eigen, hetzij kleinen, hetzij grooten kring, werd erkend. In den Haagschen Schouwburg, waar voor de leden van het derde Kunst congres He\ ermans' jongste klucht waarom dit kind niet eerlijk bij den naam genoemd? werd vertoond, bleken de uitersten nog onverzoend, daar was een deel van het publiek, mogelijk nog ietwat bevangen door de zoo juist gepasseerde hoogere wijsheid uit den Oosten, diep gebelgd over de lage" kunst ons ditmaal door onzen Kaikiand opgedischt, en daar was oen ander deel, don avond te voren door de Haagsche Ooievaar en de Kunstcritiek" alreeds in de richting vermurwd, dat ook met dezen Vliedenden Hollander" goedlachs met-vloog, alleen al om de overtuiging waarmee mevrouw de Boer- van Rijk tusschen hemel en oeeann .kuusen kies geen part:;, Ma.;v aan tegen hel dc'.'de Ui i dat, gezet e n ^p d-- d.in begrip h'iui' eu ba:; hier \ - " /icll iJClh-i.i-CÜVilde lend'-nzon en ik nk -ha: deze klucht .:nn oen n:, applaus Ie ??'i'lerZi-'.'p'.n. i Ie Amsterdam de pe:;h\ mimen bewui.-e-i h c c t ' ?.:. zij gruoto vcrpkc'Pinpc;! !.-. cf'. i" p r .'c-Kv c-;. het mij bij di! mispUai -t hukVbci dat de s;i:tp schuld::: <il! kannen w-nkn ;i ? -n de wijze waarop i.-n ? ??.?ugeze^ii kn.iis'. zinoi.n pnb'iok op IK-UZ-.-IPI a,P , dk lc\ rh^-rn-i r.i.-ct verbeelden, ivapeci t. Dat mcn-chcn meu-dien bli|\e:i. ,1. zidize!f l'c'njk, op deze .:i:!i\ii-en bo\ i ;; de W":!-c,n, dat alleen hel m-gutiivc. ck naden-mie duud, die ondei' onze !H^'.-\ iten do sli'ccp I;L!;P liu machte is liet innixiPin up te !".-v:: in eon gemccn-cliap van lo-^cuuuten. welk'. , /uud-n hel puMtieve weJer -.'il krn;.;i, ?:ii..ie';\l.-,it ::!-. eeii pudiling van i-nik ugiieiijke ;-;i!i'-,-n-!'.-!iu;t'.. behoeft oiis dooi1 l k-> <.; man- :in-i i'iecr te worden liclCcrd' , d.'>.',-, , l. hij d;?/idc:eci;;ei wil uithangen, iaat liet \ an /.ijn niet <v..rtuiging, en op de b,,.--is van ion "i-k ais mensen gerijpt kluizenaar. Bclanu>tci!in,i: in het loven, die zich uver alles en ;u.g w,-il verdeelt, nergens naar de diiiiie sciiiei, en uit overmaat van inoouarigheiüh-.-i onder scheidend go\ oei vo.ir een, in hot vouriiijgaan opgepikt geval" mkt, wordt op de-,', duur een talent mudloitig. Te meer WMircc-r hit 'zich be\\oi-ut oji een h-iroin, liet r.-.'ucc!. waar men zicii \aii lie <;io"t'- \ r,:pcn -, ao den dag, in \\elkou -,'n-ni dan o. ;;. i.k i mei een gijn! ie .ii'uiaakt. ' i o..- \ c:\ii-1 ? i-.' '-iurui-. zich van l aikiaivi, o a i wil /-p ." n, ?',-.;-, n, ,ii of niet pi.drani.MiM-. rito liu ;.m ?-: p-,:r.:a!:: : ie!;. rurchterd, rnet Mirandoiina naar het vette land der Yankees. 'n Bitter boek, .blijkbaar van 'n miskende, wiens liefde is omgeslagen tot haat. Het mag verwondering wekken dat zó'n boek door 'n Dublinse firma is uitgegeven. De indruk, die het achterlaat is, platweg gezegd, dat het lerendom, en trouwens 't hele mensdom, enkele uitzonderingen van onzelfzuchtig idea lisme daargelaten, 'n zootje is.... Laat echter iedereen, die The Clanking Cliains heeft gelezen, zich de bittere smaak uit de mond spoelen met het laatste boek dat op m'n lijstje staat, dat van James Winder Good. Alles begrijpen is alles vergeven, is blijkbaar de stelregel van deze schrijver, die in z'n onderhoudend boek, -?geen roman, -- de gemoedsgesteldheid van Noordlorland begrijpolik poogt te maken voor het Zuiden. Hijzelf is nationalist, zonder bitter heid jegens z'n Carsonistiose landgenoten, die hij overigens ongenadig in 't zonnetje zet, al was 't alleen maar door 't citeren van hun balladen". * * * Ik heb ook nog ontvangen The Shaduw ui the Riise, door J. Bernard Mc Carthy, 'n hulpbesteller ergens in distrikt Wicklow. 't Is 'n klein boekje, prijs i shilling, (uitg. The Talbot Press) on geeft meer 'n belofte dan 'n prestatie. Maar twee koepiotten licht ik er uit. DRKAM T1MI-; Swift-footed dusk Upon the spreadiug lawns A day that doses, And a dream that dawns. Soft streaks of red Athwart the Eastcrn skies A day that dawneth, And a dream that dies. DE WERELD HEEFT DUITSCHLAND NOODIG Teekening voor de Amsterdammer" van George van Raemdonck KUNSTENAARS EN BURHERS (\aar aanleiding run /iet derde Knn^t-congres) De samenstelling van hof derde Kutistcongros is door velen niet begrepen, in dien zin dat men meende dat het een samenkomst zou zijn van kunstenaars, on van hen alleen. Terwijl toth de circulaire duidelijk vermeldde dat deelneming voor ieder" openstond. In 't bijzonder een onzer kamerleden meende telkens te nrietoii vragen of hij daar nu wel mocht zijn. Iets anders is, of het daarom deze burgers, niet-kunstenaars, wel recht gaf zuh in kunstzaken uit te spreken. Diezelfde burgers hebben op Vrijdagmiddag H Oct->ber een sclioone gelegenheid laten voorbijgaan, t on hot materiaal aanwezig was om don kunstenaar hulp en bijstand te verkenen. Imm TS, de Gemeenteraad van 's-Gravenhage, erkennende in kun^tzaken incompetent te zijn, heeft een College van Advies of z.g. Schoonheidscommissie benoemd, erkennende de bevoegdheid cliei lieden in boinvkunstzaken. Intusschen, nu deze Commissie advies over een belangrijk geval heeft gegeven wenscht de Raad zich hiernaar niet to gedragen, boomt eenige middagen over dingen waarvan zij geen verstand heeft, en legt de uitspraak der Commissie naast zich neer. De kunstenaars worden opzij gezet en in hun functie beleodigd ; daarom gaat het. Poen dit naar aanleiding van de motie Gratama op het congres, ter sprake kwam, zijn niet, wat had moeten gebeuren, allen, kunstenaars en burgers als n man opge staan om tegen deze daad te protesteeren, neen, van spontaniteit was geen sprake. De burgers meenden nu ineens incompetent te zijn, z dl niet te kunnen uitspreken, kortom: niet te kunnen steunen. Zeker, wij weten dat het loeken-oordeel niets voor ons is, en wij zouden wensehen De wereld schreeuwt letterlijk om Duilsche goederen. Vijf jaren hebben we het zonder Duitsch goed gedaan en wat is het resultaat? Hemeltcrgende oorlogsvvoekcrwinst, het kweeken van onwil om te werken, oen degeneratie der groote massa. i. M. Stuart Voung in de Saturday Westminster Gazette" dat die burgers dat altijd zoo goed begrepen, maar nu werd hun ook geen uitspraak in kunstzaken gevraagd, hun alleen ter kennis gebracht dat de kunstenaarsstand werd beleedigd: daartegui op te komen hebben zij verzuimd, en daarin ligt een waarschuwing besloten. W.'is dan toch die menigte alloen maar gekomen om de pretjes, en om eenige mcnschen van naam te zien of zichzelf het air te geven van kunstzinnigheid? Nogmaals, deze aan-kunst-doendcn" mogen van 'knnstzaken afblijven, maar wanneer onze stand wordt beleedigd ware het sym pathiek geweest te weten dat er buiten dien stand een breede schare ,,kunstzinnigen" voor ons opkomen. Da hcvben zij verzuimd, tot schade van henzelf. Co K N. V A N I> li K S I. \'. IJ S rrfiflilfffffiiinfiffli(ffltif9fffffiiiittiffflimtf!iiffiiitffffiiiiiitf(ffff(iufiilff Liederen uit Het Boek der Liefde i Di: ZON is MHI MI;: oi':;i:sr.v\N De zon is nog niet opgestaan. !k hoor den lijster, slaan, slaan, in den waaienden populier. Scliil'.lfrijen Restaurateur C. B. VAN BOHÈME N Den //(/;i;, lli'l'!H':-sst''a(it .57 >',>!;r;</i// vi'iif lic! -:':!!'i"n!i:akeii, remissen c;/ lier^iellen van utiile <-;i nmderne "?L /('//('('' A'///' ^' De groene hoop van mijn harte vult mijn wakker, wekkend ongeduld. Schoon lief, zoet lief, kom hier. 2 BI.OI-:II:NDL1 let is nog maar een c Tusschen twee buien heide, bloeiende heide. Ik zag het de paarsche HI:IDI-: ag gelêen. heb ik gesnêen bloemekens aan : Ze wonen op Ria's kamer staan. Droppen hingen als traantjes lauw. Tusschen twee wolken dreef wat blauw ; heide, bloeiende heide. Kn telkens ik kwam, niet een handvol kruid, danste de ion haar kijkers uit. ; Ken twijgje kreeg ik op mijn vest. Tusschen twee kussen ging dat best ; heide, bloeiende heide. Of het nu Herfst of Winter wordt, Er bloeit in mijn hart en nooit verdort heide, bloeiende heide. /.tJivki; u.'ST Zuivre lustigheid, die mij trekt on jaagt, Vaste onrustigheid, die behaagt en plaagt ; felle vreugd, bij fel verdriet, liefde, Iaat mij niet. Zoo gij lijden doet, of verblijden doet, zoo ik juich of wecne, ach, om ene, om ene, is mij alles goed, Zuivre lustigheid, vaste onrustigheid, liefde, hoogst in beiden, blijf ons leitten. REN D t: CL L: R c Q k, ei; ijp h1:!.1 dn! cenii'.cu zich geërgerd afwenden \\.i;ineer zunals in !:e* derde bedrijf van de \ 'üi-s^-iidc l li'llandi'r" ei-n opzet, luiivcringv. ,-!;!?;. 'ü'l ;;l.; een .,< icspciis!ersonnle". verloopt in M '.l'inniii' v.m leven en dood. Ken ieder ? '\' z.'in j'lnntïen in zijn ciiaiilcit. De sehep; mn ..i.uito . \liua" i- kaikiand \\nnrdig, bet li-i !"iPi.» :i.iii'_:cri".Td, dien niit-telleiid geval v. M Jen man. die zich kvcnMan;; medeplichtig <.'?-.. e! aan den zri'fn'onrd v. -n /ün \'r"ii\v, welke la had kunriou voorkomen, en wat wordt e: nk! in deze v.erolil vrdu.id onder onze ? i.. .'rü! i' zuiicli r d.it we een hand iiiuteken' \\,iohl noi; op bijv. den seh ijver van Ken n:i<;v!;ilen brki-nt'-iiis ', np t-eu kuu>tenaarp>yc:ioioo», naar zijn aanleg en ontwikkeling a.iimewe/.en om uil deze stut' liet levenshoekl te ;-clirppen, dat ons iim.r zijn onmeedoogende i:jcn--ci!eiiikiicid mild stemt en verlicht. Na '.ieze ni ii eiizet ! ing kan ik met een gorust !>wcicu nektü';eii iiiii niet l-'.'iil;1;;:!^'.-1 deel in ,.di- Vücecüd; llulkuuk-i" \\e! te hebben \ ei-iii.-i.iki. v'uur ..de kluehi", die men in i-eu ik^ei'ii; Inii'! '.oei.il mi^kont. Ik b ik, i"Uiu' uil \;i''d iepen de inilit op ..hel \rrli- VCIH ". ei-u /\\.ak. CM ik acill een ;i.\-oild ... , ii. , hetzij '.in ri-ck> v,m ni.-o'liglieck-it, eens lach.oii kimr.i-n, niit \-erloren, ook a! honden wc er, zooals -.lat heel, niets van over". Do situatie dezer op-elkaar-anngewezciien in do benardheid \,iüoen luciit-ci'inbuis, cue znu natuurlijk 1 'Ycrzei 'ik', tlat ii.'der unzcewaari.iig toesehouWer het gemoed van deernis voNehoot om d'-ze nieuw-te uitvinding tut kwelling van den rnoMscli, k"ii or nioo donr, 011 U'e voelden C'ii:;.cc! u;!idal i'e er» arinpen, welke do ongeh:kk'.Uvii undeiii-n en, de een in golnlonhoid, cir :";.;c; nu! i.'epn ?!?.- Weer: p.'i'.miglleid, ten '\ -.;?.-?;.;..?!!, '"i;:,- j n! ie Die :(i d ,ci i! en MUI re n l .!.'/.-:?. pr( n \ i i' p l!e\-e.'li^deu,!er\\ n! het viziuoll \a-i ' en \ eu'.ui- u|ji ui \veii-k! allengs pro iv-P, ? ^ u":.^':' ,!, innam, Nic' !i'n i^ itezc vervolend eerste bedrijf ?? - de verplichting een avond te vullen verleidt Ileijennans, die de stof voor oen bedrijf ditmaal over vier bedrijven wilde rekken, van elke vondst te lang partij te trekken en desnoods woordelijk een beproefd grapje to herhalen -- na hot dood-geboren eerste bedrijf, bracht het tweede natuurlijk klnchtspel-k-ven op het tooneel, dat over de onverteerbare ontroeringen van III heen, in het vierde, op de Japansdie vrachtboot, welke de eerzame Hollanders met al hun deugden on gebreken van don wissen dood heeft gered, fleurig uitbotte. De vortooiiing had wol beter kunnen zijn. De klucht legt, wat hol spel betreft, hooge cisehen op, lenige fantasie, bij strenge gebondenheid. Hot van ingetogen hartstochtelijkheid trillend temperament van mevrouw do Boor, dat aan een rol die haar past de volle maat geeft zonder een haarbreed verder te treffen dan haar sterk kunstenaars-instinct veroor looft, maakte niet alleen van de haar op het lijf geschreven Alida" weer een kostelijke i ieijermans-tante, zij toonde tevens welke stalen zenuwen de klucht vraagt on hoe hel hoogere" bereikbaar is ook bij oen opgave van eenvoiiiligcn, zoo 111,011 wil, laag-bij-don'jTondsehcii aard. Wat Ko Arnuldi van don professor maakte, was te aanvaarden, zijn spel neemt in door een eigen fijnheid, doch do rol bleet', in ver houding tot de andere spelers, en voor oen klucht, te schraal on lo dor. Deze professor, die een reis om do wereld per vliegtuig onderneemt en een keur van n.aatschappe ijk verongelukten meeneemt op dien tocht, is maar niet met alle professoren over n kam lo scheren, hij moet, meer dan ons gebleken is, een zonderling on een fantast zijn, hij moet in zijn wezen tevens iets van den onoverwhibare" hebben, dat do liefde van ren jong meisje voor zijn grijze haren en idealistisch h.ari verklaart. Dit meisje, gevallen en opgeraapt, de on sterfelijke Miu.e van Heijermaus' knische pon, tragischo, alle regelen van de klucht tartende vertolkster on ('e hoon, dat ze, al ware i et voor n opbeurend oogenblik, zou verlieven op den frisschen mecanicion van Van Praag, mocht niet in vervulling gaan. Zoowel Hein Harnis als Doily Bouwmeester, de oen als de s hurk Tobias Murk, de ander als het inetotcm van den professor, dat zijn oorspronkelijke beginselen omtrent het mijn 011 dijn veilig uit do sclii -breuk redt, be dierven do grap door overlading der twee, reeds door den schrijver buiten alle redelijk heid om geschapen tiguren, on gaven ook op zichzelf hinderlijk grof spel. Tobias Murk zon, indien de vertolker don schrijver had willen corrigecren, door geven en nemen althans den schijn van oen bestaanbaar mensen hebben kunnen ophouden, i en kapi talist is alevel geen rariteit, en wij kunnen het niet genoeg betreuren, dat een talent als dat van D illy Bouwmeester, die van huis uit onmiskenbaar over fantasie en lenigheid beschikt, zich zoo weinig in toom woot te houden, dat zijn humor" als lood weegt en de lach ons op de lippen besterft. T o ;? Ts' A i: i-' i-' IPADOX DEN MAAG ; WARMOND HOUTBOUW MAAG - T£L.INlJCn.23&O-23<y LtVERT DC/VCILANCD INZCEft KORTEN TUD ALLC HOUTCONSTRUCTIE/ '."' . . > '. ALy ? ,- - ...^ - ?-:.-.-. -(.-?:,? . LANDHUIZEN yCHOOLCEBOUWEN JACHTHUIZEN ZIEKENHUIZEN INLICHTINCEN OP AANVRAAG,