20 Oef. '20. - No. 2262 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND IN DE BERGEN Een toerist is een landlooper met geld, en een landlooper een toerist zonder centen. > Deze bepaling van het menschensoort : reiziger, komt mij in de gedachten telkens weer, wanneer de prachtige Zwitsersche reu zen zich boven en onder en naast mij verhef fen, grauw of witblinkend ; wanneer het ver kwikkend besef van vrijheid, van prikkelende berglucht, van gezondheid, bij elke inade ming, bij elke teug berg-ozoon, zich door het gansche lichaam laat gevoelen. Een toerist is een landlooper met geld. Ja, geld is noodig. De nervus remin" is in Zwit serland evenmin overbodig, of liever even onontbeerlijk als in Holland met zijn dure pensions. Men kan echter in het heerlijke bergland betere waar bekomen voor hetzelfde bedrag als in ons land. Men is er meer op de hoogte wiit een toerist mag verlangen. En al mist men ook de gemakken van thuis er wordt zooveel voor in ruil geschonken! Wanneer men van de hoofdwegen afwijkt met hunne Musterhotels" en zich in de meer afge legen zijdalen opwaarts werkt, waar de gele genheden om zich een onderkomen te verschaf fen bescheidener vorm aannemen als dorpsher bergen, dan mist men vaak veel aan weelde en gemakken. Soms zijn dan eetzaal, keuken, conversatie-zaal, slaapvertrek, gidsen-verzamelplaats, in n ruimte samengedrongcn. Meen niet dat de gemoedelijkheid daaronder behoeft te. lijden. Weg met alle deftigheid, Alle pretensies ter zijde ! Wanneer men in zulk een diep zijdal in een tien, twaalf, veertiental uren (over een paar dagen verdeeld) is opge klommen en eindelijk, dankbaar voor het stijgend genot, maar tevens vermoeid, in de reeds uren van verre bespiede berghut aan komt, dan zal niemand het u euvel duiden wanneer de spijkerbeslagen schoenen worden omgeruild voor de gemakkelijke muilen, die de Rucksack verborg. In een deftig hotel, met zwartgerokte Obers zult gij dit wel uit uw hoofd laten ! En onder uwe oogen ziet gij uw eenvoudig maal, uw Erbsensuppe ge reedmaken, uw koffie zetten, uw bus met goulasch k.oken, door een niet altijd even zin delijke hutbewoonster of, zoo het een unbewirthschaftete Hiitte" is door den u verge zellend, n gids. Want er zijn hutten, zóó hoog en afgelegen gebouwd, bij niet zoo hél druk bezochte overgangen, dat het de moeite niet loont er een vasten bewaker in te doen wonen. Elke gepatenteerde gids heeft dan een passenden sleutel ; óók een sleutel die de proviandkast kan ontsluiten. Onder zijn lei ding mag de voorraad worden aangesproken. Hij noteert het verbruikte ui stort de be taling in een gesloten bus. Diefstal komt niet voor. Wie zal de moeite nemen voor zulk een luttel bedrag twee, drie dagen naar boven te klimmen? Bovendien : elk individu dat zich op die eenzame wegen begeeft valt licht in het oog. En wanneer dan de geurige spijzen dam pend op tafel u worden voorgezet, dan streelt u het besef dat ge dezen maaltijd hebt ver diend, verdiend in het zweet uws aanschijns. Tracht na het maal rust tot herstel van krachten te vinden op het leger, u door de goede zorgen van de Alpenclub bereid. Vraag niet om zachte bedden of springveeren ma trassen. Moet ik dan daar slapen?" zal een nieuweling in het vak van bergstijgen en gletscherbeklimmen vragen, wanneer hij de twee rijen stroozakken op een brits naast elkander ziet liggen. Ja ! en heerlijk ook. Saus gene tegenover den u onbekenden buurman, den berg-fex, die zich naast u zal te slapen leggen op n der genummerde matrassen, zich óók zal dekken niet n der (wat wij zouden noe men) paardendekens. Sans gêne zult gij heb ben te toonen tegenover het halve of heele do zijn slaapgenooten.die niet u deze brits doelen en vóór u reeds n nummer hebben belegd met bergstok of ijspiekel. Men noemt dit gek scherend : table d'hote-schlafun". Daar is wel de een of ander die het onaangenaam vindt. . . maar zijn bromlust zal allicht verdwijnen door J. S.MEUWSEN, Hofleverancier, A'DAM?R'DAM DE BESTE HOEDEN IN HOLLAND iiiiiiiiiiii iiiiifiiiimfMiiiimiiiiiiiimifiiiMitiiiiiiMtMiiiiifintiiiiiiiiJMi de dikwijls zoo leuke en grappige opmerkingen en incidenten. Voor dames behoeft men zich niet te geneeren ; deze hebben een afzonderlijk vertrek, of zoo de Hiitte" niet uitgebreid ge noeg is om dit te leveren, een door een gor dijn afgeschut gedeelte van de slaapruimte. Trouwens de dames die zich aan dergelijke tochten wagen en de kans willen loopen van een onderkomen te vinden in een Clubhütte zullen geen verfijnde nufjes of poppetjes zijn. Zij weten doorgaans wel vooruit wat haar te wachten staat. Doch het loon is dan ook wonderdadig groot. De nabijheid (haast zou ik schrijven : de onmiddellijke nabijheid, wanneer ik niet bij ondervinding wist dat dit ,,onmiddellijk" nog uren ver afstands kan beteekenen), de nabijheid dier bcrgreuzen, kuisch, smetteloos wit besneeuwd, bedekt met haar blanke wade, wekt zoo'n besef van kleinheid en nietigheid, schenkt zulk een gevoel van ontzag voor het onmetelijke, het nog-nooit-aanschonwde ! Men bespiedt de natuur in hare doodelijk stille schuilhoeken. Wie in den waan verkeert dat het verblijf in die hóoge streken van sneeuw en ijs en steile rotswanden schijngenot is en verbeelding" nu ja, om het eens gedaan te hebben", hij wage zelf een tocht. Hij klimme en klantcre, neme de vermoeienis voor lief tot hij de eenzaamheid heeft bereikt; hij zal genezen van zijn waan terugkeeren en niet meer de malle bergfexen" uitlachen die zich in het zweet werken alleen om te kunnen zeggen, ik ben daar of daar, zóó en zóó hoog geweest". Neen, in die hoorbare stilte van de kristallijnen sneeuw, waar geen vogel ver schijnt, waar arme verdwaalde vlinders, tor ren en muggen, naar het fonkelend licht uit de laagten als door een magneet aangetrok ken, in grooten getale dood op de sneeuw neer liggen, waar geen plant groeit, geen levend dier verschijnt, daar weet de mensen zich nog een weg te banen en tot de grootsche ma jesteit der natuur door te dringen. Doch waag dit niet te doen op oneerbiedige, drieste wijze, gij toerist. Tooi u in een daartoe passend kos tuum. Zet op uw neus den blauw- of zwartglazigeu gletscherbril, op straffe van sueeuwblindheid. Smeer uw gelaat, uwe handen, uwnek in met vaseline, op boete van ontvelling door gletscherbrand, die u ontoonbaar zou ontsieren, door het afvallen van lappen vel van uw neus en wangen. Een geschonden neus ontsiert den mensch. Vader Cats zei het reeds : Evlieve, wil het mes van uwen neuse wenden, Wie in sijn neuse snijt, die moet zijn aensicht schenden. Laat het n niet afschrikken dat gij dóór en ;i;in de gidsen wordt angeseilt" aan een dik touw, een voorbehoedmiddel tegen het nederstorten in ijskloven. En vooral : schaf u verna'gelte Schnhe" aan, die u vastheid geven op ijs en glibborstoenon. Zonder deze zal geen gids u medenemen. Wij zagen het hoe een paar da metjes, die, o wonder! gedacht hadden op hooggehakte laarsjes een gletschertocht te kunnen ondernemen, door de gidsen, reeds door haren vader gehuurd, onverbiddelijk werden teruggewezen. Dat zij zich geblanket luidden en rouge" hadden gebruikt kon de gidsen niet deren, maar uuvernagelte Schuhe" stelden hunne verantwoordelijkheid op te zware proef. Teleurgesteld moesten vader en dochter den terugtocht in het dal aanvaar den. Smadelijk geweigerd mochten zij den hoogen IJsgod niet naderen. Zij werden ge spaard voor vermoeienis en krachtsinspan ning, maar misten ook het onuitsprekelijk ge not dat een tocht over de ongerepte sneeuw, over het hel-blauwe ijs van de gletscherspleten schenkt, een onzegbaar genot dat men leert waardeeren door het te genieten en waarbij ongetwijfeld het spreekwoord geldt : l'appétit vient en mangeant et.... augmente. JOHN B;ULL's ZORGEN Teekening voor de Amsterdammer" van Jordaan Utrecht Dr. K. J. S i N o s; L s De Nobelprijs voor Letterkundigen f Het lijdt geen twijfel of ditmaal aldus de heer Johan Koning in het No. van 2 Oct. zal er op de toekenning van den Nobelprijs voor letterkundigen scherpe kritiek worden uitgeoefend. Knut Hansun, de bekroonde, vierde name lijk 4 Aug. j.l. zijn GOen verjaardag en wijl hij dus, volgens inzicht van den heer Koning in den avond van zijn leven staat, valt er menschelijker wijze gesproken van hem geen belangrijke werk te wachten. Redenen waarom het niet meer noodig is zoo iemand nog mét een prijs te begunstigen. Eerst al valt er op dit cynisch argument heel wat af te dingen. Goethe, Ibsen, Victor Hugo, hier hebt ge al die drie, die tot op hoogen leeftijd belangrijke werken schiepen. Voleindigde Ooethe niet op 82-jarigen leeftijd zijn Faust? En verscheen vanden 72 jarigen Marcellns Emants dit jaar niet zijn sterken bundel Menschen"?" Hangt het ook niet veel af of men vroeg of laat begint? Fontane b.v. geraakte eerst na zijn GOen tot zijn hoogste kunnen. , Maar gesteld, dat het vast stond, dat men met dezen leeftijd bergaf gaat, heeft men dan ooit wellicht onbewust en ter goeder trouw cynischer beweegreden zien aanvoe ren? De kunstenaar gaf alles wat hij te geven had, gooi mi de citroen weg, hij is volledig uitgeperst. Zeker, Nobel voegde eenige bepalingen bij zijn testament, waaruit blijkt dat het hem te doen was die kunstenaars het leven te vergemakkelijken van wie men kon ver wachten, dat ze de wereld nog met hooge werken zullen verrijken. Maar hoe, zoo vraag ik ieder die iets af weet hoe kunst ontstaat, zal men ooit vooraf kunnen vaststellen, wie voortgaat of opbouwt met scheppen? Men kan dit onder stellen, vaststellen niet. En als men dit niet kan, zoo ligt het voor de hand, dat men de prijs der honderdduizend eer gaat toekennen aan iemand die reeds bewees te kunnen dan aan n van wie men enkel mag verwachten. Hoe zouden wij het vinden, wanneer men aan een letterkundige van jonger jaren, die wat belooft en die lifigen er gezaaid, zij die wat beloven -- deze Nobelprijs werd toegewezen? Hiermee werd wagewijd opengezet de deurtjes van begunstiging, van toevallig in de mode zijn ; de willekeur ware werkelijk niet te overzien. Maar Knut Hansun heeft het niet noodig, zegt men. Ik wil den heer Koning gaarne geloovcn, als hij dat aanvoert, doch is hij hiervan wel zoo zeker? In geen enkel land worden herdrukken van beteekenis opgelegd. En daar moet een auteur het vaak van hebben. Heeft men er begrip van hoe de papierduurte ons allen teistert, juist de meest-gelezenen het meest ? Maar zelfs als dit voor Knut Hansun niet geldt, dan vraag ik alweer, of men niet op den verkeerden weg gerankt als men in de eerste plaats den Nobelprijs wil toekennen aan hen die het noodig hebben? Zij, die het van noode hebben, zijn er honderden, duizen den. Ik.. ..ik.. ..ik roepen ze om strijd. En er valt maar jaarlijks n prijs te vergeven ! Intusschen, in geen enkel land bestaan er zoovelen, die daarvoor in aanmerking zouden komen als in onze rijke Nederland. We hebben toch niet n, zegge niet n die van zijn kunst kan leven. In dit opzicht spannen wc beslist de kroon. Als onze Regeering de aandacht van het Nobel-comitéhierop eens vestigde? Wie weet, vallen we dan wel in de termen.. Great Scott 't lijkt waarachtig wel of ik zelf aan hongerstaking doe!" llllllllllliiiillliliiiillliilllllllllllliinrimillllllliillll voor bedeeling. Een hoon, zult ge zeggen, ja een hoon voor ons volk van rijke lieden. Denkt hier te lande ooit iemand er aan een legaat te geven aan het fonds van de Vereeniging van Letterkundigen? In n opzicht - en wellicht heeft dit den heer Koning voor oogen gezweefd bij zijne averechtse)] betoog kan men zeggen, dat de letterkundige op zijn GOe jaar vermindert. Zooal niet zijn scheppingsdrang, dan toch zeker zijn werkkracht gaat omlaag. Dit begint zelfs al veel eerder, statistieken hebben dit voldoende aangetoond. Dezelfde man, die op zijn 2öen in bepaalden tijd duizend woorden schrijft, brengt het op zijn 50e of .GOe niet eens tol een vijfde van dit getal. Maar pleit dit juist er dan niet voor, om den kunste naar op zijn (iOcn ekonomisch zijn arbeid te vergemakkelijken, zoodat hij dan geen onnutte en onnoodige werkjes heeft te pennen en heel zijn kracht in dienst kan stellen van zijn scheppende geest? Natuurlijk zijn er ook, die op een bepaalden leeftijd niets meer hebben te zeggen ; ze zijn er zelfs die veel vroeger blijken uitgeput. Misschien behoort Knut Hansun hiertoe. Te oordeelen naar de stelligheid van den heer Koning zou men het haast zeggen. Mij persoonlijk lijkt zoo'n bewering zeer gevaarlijk, ook al heeft een auteur in enkele jaren niets meer geleverd. In de Kunst bestaan geen leeftijden, wel vermindert de lichamelijke kracht tot voortbrengen, daarom kan een Nobelprijs nog zijn diensten bewijzen. En heeft hij het financieel niet noodig hst blij t toch ook een eerbewijs zoo kan hij het geld aan anderen afstaan. Ik stel mij moeilijk een kunstenaar voor. die anders zou handelen, hoewel, dit geef ik gaarne toe, deze begrippen uiterst rekbaar blijven. Dat men ook hier te lande weieens een Nobelprijs voor Letteren vvil zien neerstrijken, wie kan dit niet van harte mede wenschen. En dat er velen onder ons zijn die er voor in aanmerking komen.... ? Wel zeker! Maar men moet daarmee tochvoorzichtig zijn. Het buiten land legt vaak een andere maatstaf aan dan wij. Tijd- en bovenal landgenooten oordeelen niet altijd zuiver.Men zou al kunnen beginnen met voor Nederland een eigen z.g. Nobelprijs in te stellen. En dan, het Nederlandsche werk, dat er zich het best toe leent in goede verta ling te brengen. Dit lijkt me doeltreffender dan Knut Hansun, een waar kunstenaar, zijn eerbewijs maar half te gunnen. G. VAN HULZEN Sinterklaasfeest 1920 Kindervrienden! De Commissie voor het St. Nicolaasfeest van den B. v. N. O. en B. O. F. O. heeft haar werkzaamheden hervat en heeft hiervoor uw steun noodig. Meer dan noodig, want dit jaar voor 't eerst, moet met een nadeelig sa'do worden begonnen. Geef dus wat ge kunt afstaan, het komt den kinderen ten goede. De commissie heeft een rekening geopend bij gemeentelijken Girodienst onder N. 2933. Telefonisch is de penningmeesteres te be reiken onder Z 31-0!. Wie uwer mag zij het eerste inboeken? De Commissie voornoemd, JAC. v. PAREREN, Voorzitter. H. COIIEN, Secretaresse. M. A. MOOR HAKSTEYE, Penningmeesteresse, BreJerodestr. 91 hs. Tel. Z 3201. itiiiifiiiiiiiiiiifiiri»» !??? ?»"(f<fifi'"iif*'i<ii(iifffiifirifiiffi CORRESPONDENTIE Mej. E. W. H. te Zaltbommel e. a. Men wordt lid van de Alliance Francaise door zich op te geven bij den secretaris: Mr. G. L. de Vries Feijens, Nicolaas Witscnkade 48, Amsterdam. Jaarlijksche bijdrage f 10.?; voor leeraren en onderwijzers f 5. ALS NIEUW ontvangt ge uw DEMI-SJHSON of WINTERJAS terug, indien ge deze uitsluitend laat keeren door MY VALET FROfl LONDOfl" (Wettig gedeponeerd) Allén mmm H AMSTERDAM. TELEFOON MOORD 4915 Prospectus gratis. Verschenen: BOMSTON ROMAN door HERMAN SALOMONSON Prijs Ingenaaid f 3.50, In Prachtband f 3.9O. OORDEEL DER PERS: En dit wonder van muzikaal-litteraire sensatie heelt Salomonson geschapen . . . zoo maar . . . vaardig, licht en lachend, alsof hij heclcmaal geen iitterator is of wil zijn. Dl' HtMZSdlC Pusf. Dit is dan toch de groote verdienste van den schrijver, dat hij niet alleen vlot vertelt, maar zelf ziet en ons, beeldend, zijn visie suggereert. FK\NS Co r; NI-: N in Ornut Ni'dfi'lund. ,,Boin ston" vcrcenigt alk' goede eigenschappen in zich. Een prachtig stnk vertelkunst. Dti^l'/in/ v/mr /.nitlt/llullanil fn '^-firtn'i'iiliti'^t'. Uitgaven vun VAN HOLKE.1IA k WAKEMIOKF, Amsterdam DE AMSTERDAMMER Weekblad voor Nederland kost slechts f 6.25 per half jaar XXXXXXIIXXXXXX Philippona Ketelaar Keizersgracht f>,'!S Servdtgoederan Tafellakens Tafe'loopsrs en Kleeden DE HAAS & Cos WONINGGIDS TELEFOON SCHEVENINGEN 2056 :- Alle inlichtingen en toezending Gids kosteloos -: N.V. MACHINEFABRIEK HooGENiAM V.H PAMNEVIS&ZN. UTRECHT, FABRIEKtüKAItlMR |T7cr, x/rcrA AT riKTEOT (HOLLAND) ONDJIJ» TEL «o IJZcR-EH METAALGIcIERlJ ? TYPE1OO-1OOO RR. l GELIJKSTROOM STOOMMACHINES 8 TANDEM COMPOUND MACHINES \ STOOM DYNAMO MACHINES T STOOM CENTRIFUGAAL POMPEN c vooa AU* otiaimfit L POMPHESSORÊW VACUÜMPOMPEW. S GIETWERKEN m IJZER EN METAAL HAAR TllKlHtHG Of H10DIL ZOO JUIST VERSCHENEN: HET LAND1OED 1STEPANTCHIKOWO EN ZIJNE BEWONERS DOOR F. M. DOSTOJEFSKY Schrijver van DE VERNEDERDEN" uit het Russisch tertaald door S. VAN PRAAG Prijs in geïHustreerden omslag .... f 3.90 keurig gebonden f550 Oordeel der pers over de werken van Dostojefsky: De schrijver heeft beproefd de Russische volksziel en het volkskarakter te benaderen in de personen van den vader en diens zoons; ieder hunner vertoont een of meer karakteristieke, typische eigenaardigheden van het Russische volk uit de laatste dagen der lijfeigenschap de lezing van dit werk zal er onge twijfeld toebijdragen veel van hetgeen thans in Rusland voorvalt en voor den Westerling onverklaarbaar is, te doen begrijpen. N. Arnh. Courant Begrijpen wij iets van de revolutie, die er thans is. Niets, niet waar? De eene raadt dit, de ander dat. Eiken dag ver wachten we nieuwe verrassingen, die voor ons wel niet zullen uitblijven. Doostoj fsky, is een van de grootste Russische schrijvers van den tcgenwoordi^en tijd. Door zijn werken wordt een klein tipje opgehaald van het grootéscherm der mysterie. Dordrectitsclie Courant De geest van Uostojefsky, de grootéen de teedere, de wreede en de deemoedige, ziet men hier na de bewustwording in de cel der dwangarbeiders en onder de strenge discipline van het Siberische leger, zich ontplooien en uitgroeien tot een organisme van uiterst substiele compositie en geniale grootheid tegelijkertijd. J. C. van Wageningen Uigave van VAN HOLKEMA &WARENDORF Amsterdam ^ BOORSTRAAT J -9 ETNA MACHINES AM STER O A M I-IIN