Historisch Archief 1877-1940
6 Nov. '20. No. 2263
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VüR NEDERLAND
DEJN HAAG
ROTTERDAM
AMSTERDAM
OAVOS. Hotel Continental
ZOfT - SNEFUW - SPORT
Informaties: LINDEMAN's Reisbureau
Vraagt prijsopgave van
C06NAC :
HENNESSY
aan
Wijnhandelaren
ZWOLLE
>-:?LUIERBROEKJES
We/ róc/> &//Wér>^. -helder
FATlTA5IEFABRIEt<;
Ve//ör
VRAAGT UW WINKELIER..
FLICK's
BOOMSCHORS
Is Chocolade In een
vorm en van een samen
stelling als In geen
and«' Fabrikaat wordt
teruggevonden.
OV' RHEEKLIJK VAN <MAAK!
EIVEI C1SP1I FlICK ? Opiirieht 1)45
Igilivirioaliri iBitirdm
Restaurant
HOEK"
SF UI 23.
Telephoon C. 2754.
RESTAURANT Ier URE.
7
M
MR1CH
PANDER
H l LVfïRiUn
ING
SGRAVLtWEG-TELEfOON J ISO
CORSET P. D
ST
?sr
SOCIÉTE ANONYME
C/WTM-QuATREMliyONS
Ancien» Etjkfissements: P DlfTOICT »C«
Dft
<$?
ij-f Het Beste SoliedstaCorset
d ter Wereld
PST
B:;.f
K
K
K
K
KI
K
Garandeert U:
SOLIDE AFWERKING
ELEGANTE LIJNEN
DE LAATSTE MODE
Verkrijgbaar in alle
Eerste Klas Corsetzaken
in Nederland
Waar niet vertegenwoordigd wende men zich tot de Directie voor Nederland en Koloniën :
DE N.V. HANDELSVëREENIGING v h MARTIN KAUFMANN Jr
HEEREi\GRACHT 554a, AMSTERDAM
J*
fëO
K
30 H.P:
London-Motor-Omnibussen
FABRIKAAT A.E.C."
ZELDZAME AANBIEDING
a. in orig'neelen vorm . . . prijs £ 525.?.
b. zonder ca osserie ....?? 477.1O.
c. met 3-4 ton lorry carrosserie -525.?.
ZES
MAANDEN
SCHRIFTEUIKE
GARANTIE
HANDELAIRS
KOXIIHG
GEHEEL
ZONDER
GEBREKEN
ELEC1R1SCH
LICHT
INSTALLATIE
LEVERING DIRECT
Vraagt nog heden om uitvoerige gegevens en photo's
AAN
INGENIEURS-BUREAU ECONOOM" ZUTPHEN
= - tlllllllltllIIINIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIMIIIIII
STARK'S OXYDOL"
(CHLORAS KALICUS TANDPASTA)
ff Naam). Venn. STARK & Co Chemische Fabriek ,,'s-HAGE", 's-Gravenhage | j
1111(11111111)111= =
11*111 ..... l
St. Moritz - Zwitserland
Volkomen l c Klas Comfort en Voor- f»
Yn treffelijke verpleging bieden neven- V A II M II
l n staande Familie-Hotels in zonnige l:gg. U U l U 1
Pension Incl. verw. frs. 20.?tot 30.?. J
Caspar Badrutt - Schweizerhof
BOUEIE?G1BY'
?v'
VOOR
Automobielen,
Vliegtuigen
en
Motorrijwielen.
J. L m f HET
Reguliers
dwarsstraat 56
AMSTERDAM
3mboH
van t Octobor af s
ONVERWOESTBARE
- - KWALITEIT -
12 MAANDEN GARANTIE
Verkrijgbaar bij den
RIJWIELHANDEL
Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllltllllllllllllllllltlllllll
HET R O O D E LAMPJE
Signifische Gepeinzen
'(123) Confiteor iiiium buptisnui in
retnis?sionem peccatorum.
Het boekje oover Jezus' leer spreekt van
de ,,reinigende afwassching". Waarom zou ik
niet daaraan geloovcn?
De werking van het water kan zijn drieërlei-.
lo physisch-hygienisch, de gewoone zinde
lijkheid, door alle cultuurvolken zoo hoog ge
erd (cleanliness next to godliness)
20 mystiek, door de bizondere
boovennatuurlijkc eigenschappen van het water.
30 symbolisch, aanduidend het reinigen
van de ziel door oovergave en gebed,
Waarom zou ik dit niet willen belijden? Ik
weet van die mystieke werking van het water
niet meer dan wat enkele wijzen en geleerden
ervan gezegd hebben. Maar ik neem het gaar
ne aan, met scheppend geloof, (zie; 114)
Ervaringsgeloof is het niet.
Hoewel.... dit nog niet zeeker is voor mij.
Ik heb gewaarwordingen, die zeer goed het
effect kunnen zijn van mystieke werking.
Ik denk dat nu eerst, omdat ik door mijn
wcetenschappelijkc geestesvorming ??- of misvor
ming niet aan zulke werkingen als oor/aak
dacht.
(124) Ik was heeden in 't bosch, zeer in de
vroegte. Het bosch ligt teegenoover mijn huis,
aan den anderen kant van den rijweg, en twin
tig jaren heb ik daar naast dat bosch gewoond,
en bijna dagelijks er in gedwaald.
Maar toen ik er heeden kwam, in 't vroege
morgen-uur, toen ondervond ik een werking als
nooit te vooren. Iets dat mij heerlijk aantrok,
iets geheimzinnigs, een wijding, die ik plech
tig zou kunnen noemen, vooral ook door het
leeven daar van al die schepselen, onder el
kaar. En tocli is het geen bizonder mooi of
rijk bosch. Het zijn beukenlanen, stukjes
dennebosch, akkermaalshout, een gegraven
vijver.
Maar ik voelde iets van hetgeen de antieken
voelden in het woud : eerbied en ontzag.
Ik wilde het bosch afsluiten, opdat de God
heid er niet gestoord zou worden.
Het is dat eeuwen-oude leeven daar, dat
mij nu voor 't eerst ontroert. Wij moeten
ontfankelijk zijn om het waar te neemen.
(125) Zoo ook het water.
Het is nu hoog-zoomer en een zalige weelde
van warmte en schaduwloover. Alle geluiden
zijn dierbaar omdat zij aan vroegere zoomcrs
herinneren. Het geluid van stemmen op den
weg, door de oopen ramen en deuren. Ue
harmouika in den avondstond, vanuit het huisje
onzer buren. Ue geuren van hooi en
zongekoesterd loover. De wielewaal, de blij-gonzende
bijen, de wonderbare zweef-vliegen, die vaste
plekjes van stilheid weeten te maken in de
zoele ligt-bewoogen lucht.
De veilig;, streelende warmte om ons heen.
Ik ben naar 't meer gereeden, door het
waterrijke zoomerland. En ik voelde de aan
trekking van het water. De huisjes, aan alle
kanten door heldere vaartjes en slootjes om
ringd, in weelderig groene tuintjes en dan
opeens de breede streep water, het fonkelende,
blauw blikkerende meer.
Daar is het goed zijn ! Het water laaft de
ziel. O het water! het water! Het plappert in
hel riet, het geurt en blinkt.
De menschen voelen het. Ze koomen in
lichte kleurige klecren van alle kanten naar de
zwemplaats. Daar is het vroolijk, gezellig.
Ze plonzen en spatten en dartelen in het hel
dere en frissche. Jonge vrouwen en mannen
samen. Dat is nu geoorloofd in onzen tijd. In
haar onderkleederen mag men de vrouw niet
zien, hoe zou ze zich schamen op straat !
Maar zonder kleeren, behalve een engsliiitend
en doorweekt badpak, mag ze vrij gezien
worden door ieder in de zwemplaats.
Welk concilie van vrouwen heeft dit als
geoorloofd vastgesteld?
Maar hoe gemakkelijk voegen zich de jonge
menschen in de nieuwe zeede.
De jonge mannen neemen het kalm, maar
wie zegt wat de ouderen denken? En de jonge
vrouwen doen gewoon en argeloos, alsof het van
zelf spreekt. Maar o hoe triomfeeren ze heimelijk
dat ze nu aan hun natuurlijk instinct moogen
toegeevcn en hun aangebooren rol van ver
leidster moogen spoelen. Het heet dan dat alles
rein is voor de reinen.
En toch, het was me alsof het zeegenende
water ooverwon, ooveral klaterde en schaterde
het licht, het meer straalde zoo wijd en de
zon was goed en geneegen. ,,In remissionem
peccatorum."
Is hier nu zonde? lu dit groote heldere
zonnelicht, in dit wijde, koele, frissche water,
in dit vrije, natuurlijke spel vau gezonde jonge
menschen?
En toch een priester of een monnik zou
hier niet moeten koomen. Een zwerm van
bekooringcii zou met hem mee naar huis
vliegen, zooals de kleine knazen, de
zoomervliegjes om onze fiets. En hoe vreemd zou
zijn zwart gewaad staan tusschen al dat witte
en blanke en lichtgekleurde
Hoe kan dit alles bij elkander behooren?
Het zonnige zoomergeluk aan 't meer, met de
blanke menschenkinders, die speciën en joelen
en elkander heimlijk bekooren en tot zich trek
ken om te voldoen aan ingebooren en
noodzakelijke neiging.
En dan de tempel met het scheemerlicht,
de zwoele sfeer, de vreemde en dreigende of
troostende, maar altijd strenge en raadsel
volle Leer.
En het sombere, kille klooster, waar de
zwarte kleeren spreuken van eeuwige rouw en
leed, van door gruwelen afgeperst berouw en
schuldgevoel, van verre troost en voor de
meesten onvatbare zeegen.
Alles nuances in n ras, (Rn volk, n
menschheid.
Nu ben ik ver oover de helft van mijn leeven,
nog weinig jaren resten.
Op de zwemplaats zeggen de jongelui onder
elkaar : Hij doet óók nog mee !" met pijnlijke
waardecring voor mijn krasse ouderdom.
En toch weet ik niet waar ik behoor, wat
mij meer trekt : het klooster, de tempel, of
ods blanke zonneschijn op frissche
zoomermeeren.
Maar het water ontzondigt, het water ver
kwikt het lijf en verzadigt de ziel. Zoolang ik
in dit lijf moet blijven, wil ik bij water wonnen.
bij het zachte lavende water.
Het water, dat steeds de lage plaatsen zoekt,
maar sterker is dan bergen en rotsen, symbool
van deemoed.
Het wondere water, dat ten gerieve der
menschen afwijkt van zeer vaste reegels der
natuur en zwaarder is dan ijs.
Het water, waaromheen zich altijd de men
schen hebben gegroepeerd, in hun
paalwooningen, rondom de meeren, langs de rivieren,
in de delta's der groote stroomen, aan de
kusten der zee. Het water, dat zijn
wóndermacht toont in de woestijnen, waar alle leeven
afhangt van enkele droppen.
Waarom zou ik niet in de kracht van den
Doop gelooven, als Jezus heeft gezegd, dat
Hij door het water, het natuurlijke en
boovennatuurlijke water, ons naar lijf en ziel kan rei
nigen?
Confiteor.
(126) Et cxpccto resiirrectioneni murliuirum.
Ik kan hier expecto" zeggen zonder vrees
van te liegen. Al is het woord in 't geheel niet
zeer klaar, en al staat volstrekt niet vast wat
er onder mortuus" en onder ,,resurrectio"
bedoeld wordt.
Maar wat ook de zuivere beteekenis mooge
zijn, ik kan toch uitspreeken, dat ik het ver
wacht. Want ik verwacht het Oen zoowel als
't andere.
Als Jezus zegt : laat de dooden hunne
dooden begraven" dan begrijp ik, dat Hij met
het woord doode" speelt en beurtelings
den geestelijken doode en den lichamelijk
doode bedoelt.
Geestelijk dood beteekent dan hier
ongeloovig" en zondig",
Als er gcsprooken wordt van leevenden en
dooden" die bij 't laatste oordeel zullen ge
oordeeld worden dan zal dit ook wel gees
telijk dood" moeten beteekenen. Hoewel ook
gezegd zou kunnen worden met geringer waar
schijnlijkheid, dat er bedoeld werd : dcgecnen
die op den oordeelsdag nog leeven, zoowel als
de reeds afgestorvenen.
Daarbij komt nog als bron van verwarring
het woord-begrip sterven", hetgeen niet
alleen beteekent doodgaan" in den gewoonen
lirh.-imelijken zin, maar ook van het kwade
afsterven", zoodat een afgestorvene" of een
doode" zou beteekenen een van de zonde be
vrijde ziel, juist omgekeerd als een geeste
lijk doode."
Maar hoe dit zij, ik kan altijd /eggen :
e.xpecto". Ik verwacht een opstanding, zoowel
uit den geestelijken als uit den lijfelijken dood.
wat ook onder weeder-opstanding" verstaan
mooge worden. Ik verwacht die met scheppend
geloof.
Ik verwacht een verheerlijkt lichaam te
ontvnrge.i -- wanneer, dat is van geen belang,
wij lieboen den tijd.
De dood zelf bestaat voor mij niet. Dat is te
zeggen : mijn eigen dood.
Iemand zei mij : de eenige ramp, die je
zelf niet beleeven kunt. is doodgaan."
Zoo is 't, en daarom hebben we alleen eenig
begrip omtrent den lijfeiijken dood van an
deren, die zoo groote ramp voor ons kan zijn.
Maai van den eigen lijfelijken dood hebben
wij niet het flauwste begrip. Het moet een
verandering zijn van groote beteekenis en
waarde. Maar dat het waarneemende Zelf er
door zou worden aangetast of vernietigd, dat
is een uitdrukking zonder zin, want al wat is,
is zoo en niet anders door het waarneemende
Zelf. Dat waarneemende is dus voorwaarde,
beding," primaire noodzakelijkheid voor
alle bestaan.
Te zeggen, dat het waarneemende in ons
vernietigd zou worden is ook zeggen, dat alles
vernietigd zou worden, menschheid, aarde,
zon en maan en sterren. Niemand denkt dat.
Maar weinigen schijnen te beseffen, dat bet
niet-opstaan uit de dooden deezen onzin
vóóropstelt.
F K E D i; K i K v A x E E D r N
SPA*NSCH, FHOFLSCH,
FR*»* OH, DUI7SOH oto.
Berllt f-Schooi
Heor»r*a~*>r?t»i fff tl. 33*86
Pract. Onderwijs door buitenl. Leeraren